Çevrimdışı
Ammar b. Seyf rivayetinde Ebi Maan İbn Sirin'den Ebu Hureyre (r.a)'nın rivayet ettiğine göre Peygamber (s.a.v) buyurdular: “Gam kuyusundan Allah Teâlâ'ya sığının.” Gam kuyusu nedir? dediklerinde şöyle buyurdular: “Cehennemde bir vadidir. Cehennem her gün ondan yüz defa Allah Teâlâ'ya sığınır.” Kim oraya girecek ya Resullallah diye sorulduğunda ise şöyle buyurdular: “Amelleriyle riyakâr olan kârilerdir. Kur'an hafızlarıdır” Tirmizî “Garip” dedi. İbn Mace'de aynı manada bir rivayeti vardır. Bir diğer rivayette “dört yüz defa" hadisin sonunda ise “Allah'ın en çok kızdığı hafızlar ise zalim İdarecileri ziyaret edenlerdir.” Bu isnad zayıftır. Bu hadis başka senetlerle de rivayet edilmiştir.
İmam Ahmet “Zühd” isimli kitabında İmran el-Kasir şöyle dedi: “Bana gelen haberler göre Cehennemde bir vadi vardır kî, Cehennem bu vadi gelip beni yer korkusundan günde dörtyüz defa Allah Teâlâ'ya sığınır. Allah Teâlâ bu vadiyi riyakar hafızlar için hazırlamıştır.”
Bekir b. Muhammed el-Abidin, Süfyan es-Sevrî'den rivayetinde şöyle dedi: “Cehennemde bir vadi vardır ki, Cehennem ondan her gün yetmiş defa Allah Teâlâ'ya sığınır. Bu vadiye yönetici ve idarecileri ziyaret eden hafızlardır.”
Maruf el-Kerhî (rh.a)'nin hadisinden rivayet ettiğimize göre Bekr b. Hüneys şöyle dedi: “Cehennem'de bir vadi vardır. Cehennem o vadiden her gün yedi defa Allah Teâlâ'ya sığınır. O vadide de bir kuyu vardır. Vadi ve Cehennem ondan günde yedi defa Allah'a sığınırlar. O kuyuda da öyle bir yılan vardır, Vadi, kuyu ve Cehennem ondan günde yedi defa Allah'a sığınırlar. Hafızların fasık olanları ile başlanır. Onlar şöyle derler: “Rabbimiz puta tapanlardan önce bizden başladı” dediklerinde onlara şöyle denilir: “Bilenler bilmeyenler gibi değildir ki.”
Hennad b. Es-Sırrî, Hümeyd b. Hilaî'den naklettiğine göre Şöyle dedi: “Bana haber verildiğine göre Ka'b (r.a) şöyle dedi: “Cehennemin en aşağı kısmında tandırlar vardır. Bunların darlığı, sizden birinizin mızrağı altında dipçik vazifesi gören demirin deliğinden daha dardır. Ona “Cübbü'ül Hüzün” denir. Bir kavim vardır kî, yaptıklarıyla buraya gireceklerdir. İbni Ebi Hatim'de bunu rivayet etmiştir. Onun rivayetinde Hümeyd b. Hilal vardır. Dedi ki: Ben onu Beşir b. Ka'b'dan başka kimseden rivayet etmedim. O şöyle dedi: “Cehennemde bir kuyu vardır ki, ona “Cübbül Hüzün” denilmektedir. O sizden birinizin mızrağı altında dipçik vazifesi gören demirin deliğinden daha dardır. Allah Teâlâ bunu istediği kullarının üzerine kapatır. Yada şöyle dedi: “İstediği kullarının üzerine gazabından kapatır ve onlar oradan ebedi olarak çıkmazlar.”
İbnül Mübarek, Yahya b. Abdullah'ın, İbn Abbas (r.a)dan rivayet ettiğine göre Ebu Hüreyre (r.a) Peygamber (s.a.v)'in şöyle buyurduğunu bildirdi: “Cehennemde bir vadi vardır, ona “Lemlem” denilmektedir. Cehennem vadileri, o vadinin sıcağından Allah'a sığınırlar.” İbn Ebi d-Dünya ve bazı mühaddisler rivayet etmişlerdir. Yahya için zayıf denilmiştir.
İbn Ebi d-Dünya ve bazı mühadislerin ez-Zühri b. Sinan el-Küreyşî'nin rivayetine göre Muhammed b. Vasi'in Ebi Bürde'den o da babasından rivayet ettiğine göre Peygamber (s.a.v) şöyle buyurdu: “Cehennemde bir vadi vardır. O vadinin bîr kuyusu vardır, o'na “Hebheb” denilmektedir. Bütün zalimleri Cebbarları oraya koymak Allah Teâlâ'nın hakkıdır.” (Ezher b. Sınan için zayıf dedi)
Sahih olan İmam Ahmet ve bazı mühaddislerin Hişam b. Hassan'ın Muhammed b. Vasi vasıtasıyla gelen rivayete göre dedi ki: Bilal b. Ebi Bürde'ye dedim. O'da bana gönderdiğine göre şöyle dedi: “Cehennemde bir kuyu vardır ona “Cübbül Hüzün” denilmektedir. Mütekebbirler alınıp ateşten olan demir tabutlar içine konulup sonra o kuyuya konulurlar. Sonra da onların üzerine Cehennem kapatılır. Bunun üzerine Bilal ağladı.”
Amr b. Şüayb babasının, dedesinden rivayet ettiğine göre: “Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurdu: “Müstekbirler, kıyamet günü zerre kadar küçültülmüş bir şekilde haşr edilir, öyle ki ufak her şey ondan daha büyük olur. sonra Cehennemde kendisine “Bûlis” denilen bîr hücreye götürülür, ateşin alevleri üstüne yükselir. Ona Cehennem ehlinin bedeninden çıkan irinli su içirilir” . İmam Ahmed, Nesai, Tirmizi. Tirmizi hadisin hasen olduğunu söyledi ve hadis Abdullah b. Amr'dan mevkuf olarak da rivayet edildi. Hadisi başka bir rivayetle şu ifadelerle bildirdi: “Cehennemde bûlis denilen bir saray var, ateş onların üstünde yükselir, onlara Cehennem ehlinin bedeninden çıkan çamurdan san bir su İçirilir”. İmam Ahmed, Nesai, Tirmizi. Tirmizi hadisin hasen olduğunu söyledi ve hadis Abdullah b. Amr'dan mevkuf olarak da rivayet edildi.
Yine başka bir rivayette şöyle dedi: “Cehennemde kendisine bûlis denilen bir kale var, oraya zalimler ve müstekbirler girer, orada alevli ateşler, en şerli şeyler, en ağır üzüntüler, ölümler ve şer ve şer kuyuları vardır.”
İbni Lehi'a şöyle dedi: “Bize Ebu Kabil şöyle dedi: “Bir adamı şöyle derken duydum: “Abdullah b. Ömer (r.a)'i şöyle derken duydum: “Cehennemde bir hapishane var, orada sadece en şerliler var. Zemini ateşten, tavanı ateşten, duvarları ateştendir. Ondan ateş yükselir”. Hadisi, Abdullah b. İmam Ahmed ile İbni Ebi Dünya rivayet ettiler. İbni Ebi Dünya ek olarak şunu rivayet eder: “Oraya girdiklerinde ateşe denilir ki; onların ağızlarının üstüne yüksel”.
İbrahim b. el-Fadl el-Medeni, Said el-Makberi yoluyla Ebu Hureyre (r.a)'nun şöyle dediğini bildirdi: “Bana Asım el-Ceşmi şöyle dedi: “Ömer (r.a)'ya Peygamber (s.a.v.)'i şöyle derken duyduğumu bildirdim: “İnsanların yönetimini elinde bulunduran herkesi Allah Teâlâ Cehennem köprüsü üzerinde durdurur, sonra köprüyü bir defa salar, sarsıntının etkisinden, kurtulan yada kurtulmayan herkesin uzuvları bedeninden ayrılır, eğer kurtulanlardan değilse Cehennemde, dibine yetmiş yılda ulaşılamayacak kadar derin olan kabir kadar karanlık bir kuyuya götürülür.” Bunun üzerine Ömer (r.a), Salman (r.a) ve Ebu Zer (r.a)'ya şöyle dedi: "Siz bunu Rasûlullah (s.a.v)'den duydunuz mu?” dediler ki: “Evet”. Hadisi İbni Ebi Dünya rivayet etti. İbrahim b. el-Fadl, zayıf bir kimsedir.
İsmail b. Ayyaş, Said b. Yusuf, Yahya b. Ebi Kesir, Ebi Selam yoluyla Hacac b. Abdullah es-Selmali'nin - Kendisi Veda Haccında Peygamber (s.a.v)'i gördü ve onunla birlikte hac farizasını yerine getirdi - şöyle dediğini bildirdi: “Sufyan b. Mucib -Rasûlullah (s.a.v)'in sahabesinden ve ileri gelenlerindendi -bana şöyle dedi: “Cehennemde yetmiş bin vadi vardır. Her vadide yetmiş bin bolüm vardır. Her bölümde yetmiş bin yılan ve yetmiş bin akrep vardır. Kafir ve münafık bunların hepsine girmeden işleri bitmez”. Ebu Ömer, bu hadisin münker ve sahih olmadığını söyledi.
İbni Ebi Dünya; İsmail b. Ayyaş, Muhammed b. Amr b. Talha yoluyla Ata b. Yesar'm şöyle dediğini bildirdi: “Ateşte yetmiş bin vadi vardır. Her vadide yetmiş bin bölüm vardır. Her bölümde yetmiş bin hücre vardır. Her hücrede Cehennem ehlinin yüzünü yiyen bir yılan vardır”.
İbni Mübarek dedi ki: “Bize Avf, Ebi Minhal er-Reyahi'nin şöyle dediğini bildirdi”: “Bize ulaştığına göre, Cehennem ateşinde vadiler vardır. Bu vadilerde deve boyunları gibi kalın yılanlar ve Habeşistan katırları gibi akrepler vardır. Eğer ateş ehlinde biri onların yanma düşse, ortaya çıkar ve onu ısırırlar. Bunun şiddetinden ve onlardan kurtulmak için ateş sığınır”. (İbni Ebu Mubarek)
Curcani, A'meş'ten, Mücahid yoluyla Ubeyd b. Umeyr'in şöyle söylediğini bildirdi: “Cehennemde büyük bir kuyu var, kuyunun içinde “Hevvam”, “Buht” gibi yılanlar, Delem katırları gibi akrepler vardır, ateş ehli ateşten o yılanlara yada sahile sığınırlar, bunun üzerine yılanlar onları saçlarından ve ağızlarında yakalar, ayaklarına kadar onları yüzerler, bunun üzerine ateşe tekrar geri dönmek için nidada bulunurlar ve şöyle derler: “Ateş, ateş”, yılanlar ateşin ısısını hissedene kadar onları takip eder, sonra geri inine döner.
Methar b. el-Heysem b. el-Haccac babasının şöyle söylediğini bildirdi: “Tavus, Süleyman b. Abdulmelik'e şöyle dedi”Ey mu'minlerin emiri; Cehennemde büyük bir kuyu var, o kuyunun ağzından bir taş dibine kadar yetmiş yılda düşer, biliyor musun Allah onu kimin için yarattı?” Dedi ki: “Hayır, sana yazıklar olsun Allah onu kimin için yarattı?” Dedi ki: “Allah onu Kendisine hüküm konusunda şirk koşan, zülüm işleyenler için hazırladı” Dedi ki: “Bunun üzerine Abdulmeiik ağladı”. Ebu Nuaym hadisi “el-Hilye” adlı kitabında nakletti.
Ahmed b. el-Hevari şöyle dedi: “Bana Tayyib Ebu Hasan Ali, Hasan b. Yahya yoluyla Hasan b. Yahya el-Haşani'nin şöyle dediğini bildirdi: “Cehennemde her evin, her mağaranın, her halkanın, her bağın, her zincirin, üzerinde sahibinin İsmi yazılıdır”, Ahmed dedi ki: “Bu rivayeti Ebu Süleyman'a bildirdiğimde ağladı sonra şöyle dedi: “Sana yazıklar olsun, bunların hepsi bir insana musallat edilse ne olur? Halka onun boynuna, bağlar ayaklarına ve zincirler boynuna takılsa, sonra ateşe daha sonra da mağaraya konulsa...”. Bundan Allah'a sığınırız.
İmam Ahmet “Zühd” isimli kitabında İmran el-Kasir şöyle dedi: “Bana gelen haberler göre Cehennemde bir vadi vardır kî, Cehennem bu vadi gelip beni yer korkusundan günde dörtyüz defa Allah Teâlâ'ya sığınır. Allah Teâlâ bu vadiyi riyakar hafızlar için hazırlamıştır.”
Bekir b. Muhammed el-Abidin, Süfyan es-Sevrî'den rivayetinde şöyle dedi: “Cehennemde bir vadi vardır ki, Cehennem ondan her gün yetmiş defa Allah Teâlâ'ya sığınır. Bu vadiye yönetici ve idarecileri ziyaret eden hafızlardır.”
Maruf el-Kerhî (rh.a)'nin hadisinden rivayet ettiğimize göre Bekr b. Hüneys şöyle dedi: “Cehennem'de bir vadi vardır. Cehennem o vadiden her gün yedi defa Allah Teâlâ'ya sığınır. O vadide de bir kuyu vardır. Vadi ve Cehennem ondan günde yedi defa Allah'a sığınırlar. O kuyuda da öyle bir yılan vardır, Vadi, kuyu ve Cehennem ondan günde yedi defa Allah'a sığınırlar. Hafızların fasık olanları ile başlanır. Onlar şöyle derler: “Rabbimiz puta tapanlardan önce bizden başladı” dediklerinde onlara şöyle denilir: “Bilenler bilmeyenler gibi değildir ki.”
Hennad b. Es-Sırrî, Hümeyd b. Hilaî'den naklettiğine göre Şöyle dedi: “Bana haber verildiğine göre Ka'b (r.a) şöyle dedi: “Cehennemin en aşağı kısmında tandırlar vardır. Bunların darlığı, sizden birinizin mızrağı altında dipçik vazifesi gören demirin deliğinden daha dardır. Ona “Cübbü'ül Hüzün” denir. Bir kavim vardır kî, yaptıklarıyla buraya gireceklerdir. İbni Ebi Hatim'de bunu rivayet etmiştir. Onun rivayetinde Hümeyd b. Hilal vardır. Dedi ki: Ben onu Beşir b. Ka'b'dan başka kimseden rivayet etmedim. O şöyle dedi: “Cehennemde bir kuyu vardır ki, ona “Cübbül Hüzün” denilmektedir. O sizden birinizin mızrağı altında dipçik vazifesi gören demirin deliğinden daha dardır. Allah Teâlâ bunu istediği kullarının üzerine kapatır. Yada şöyle dedi: “İstediği kullarının üzerine gazabından kapatır ve onlar oradan ebedi olarak çıkmazlar.”
İbnül Mübarek, Yahya b. Abdullah'ın, İbn Abbas (r.a)dan rivayet ettiğine göre Ebu Hüreyre (r.a) Peygamber (s.a.v)'in şöyle buyurduğunu bildirdi: “Cehennemde bir vadi vardır, ona “Lemlem” denilmektedir. Cehennem vadileri, o vadinin sıcağından Allah'a sığınırlar.” İbn Ebi d-Dünya ve bazı mühaddisler rivayet etmişlerdir. Yahya için zayıf denilmiştir.
İbn Ebi d-Dünya ve bazı mühadislerin ez-Zühri b. Sinan el-Küreyşî'nin rivayetine göre Muhammed b. Vasi'in Ebi Bürde'den o da babasından rivayet ettiğine göre Peygamber (s.a.v) şöyle buyurdu: “Cehennemde bir vadi vardır. O vadinin bîr kuyusu vardır, o'na “Hebheb” denilmektedir. Bütün zalimleri Cebbarları oraya koymak Allah Teâlâ'nın hakkıdır.” (Ezher b. Sınan için zayıf dedi)
Sahih olan İmam Ahmet ve bazı mühaddislerin Hişam b. Hassan'ın Muhammed b. Vasi vasıtasıyla gelen rivayete göre dedi ki: Bilal b. Ebi Bürde'ye dedim. O'da bana gönderdiğine göre şöyle dedi: “Cehennemde bir kuyu vardır ona “Cübbül Hüzün” denilmektedir. Mütekebbirler alınıp ateşten olan demir tabutlar içine konulup sonra o kuyuya konulurlar. Sonra da onların üzerine Cehennem kapatılır. Bunun üzerine Bilal ağladı.”
Amr b. Şüayb babasının, dedesinden rivayet ettiğine göre: “Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurdu: “Müstekbirler, kıyamet günü zerre kadar küçültülmüş bir şekilde haşr edilir, öyle ki ufak her şey ondan daha büyük olur. sonra Cehennemde kendisine “Bûlis” denilen bîr hücreye götürülür, ateşin alevleri üstüne yükselir. Ona Cehennem ehlinin bedeninden çıkan irinli su içirilir” . İmam Ahmed, Nesai, Tirmizi. Tirmizi hadisin hasen olduğunu söyledi ve hadis Abdullah b. Amr'dan mevkuf olarak da rivayet edildi. Hadisi başka bir rivayetle şu ifadelerle bildirdi: “Cehennemde bûlis denilen bir saray var, ateş onların üstünde yükselir, onlara Cehennem ehlinin bedeninden çıkan çamurdan san bir su İçirilir”. İmam Ahmed, Nesai, Tirmizi. Tirmizi hadisin hasen olduğunu söyledi ve hadis Abdullah b. Amr'dan mevkuf olarak da rivayet edildi.
Yine başka bir rivayette şöyle dedi: “Cehennemde kendisine bûlis denilen bir kale var, oraya zalimler ve müstekbirler girer, orada alevli ateşler, en şerli şeyler, en ağır üzüntüler, ölümler ve şer ve şer kuyuları vardır.”
İbni Lehi'a şöyle dedi: “Bize Ebu Kabil şöyle dedi: “Bir adamı şöyle derken duydum: “Abdullah b. Ömer (r.a)'i şöyle derken duydum: “Cehennemde bir hapishane var, orada sadece en şerliler var. Zemini ateşten, tavanı ateşten, duvarları ateştendir. Ondan ateş yükselir”. Hadisi, Abdullah b. İmam Ahmed ile İbni Ebi Dünya rivayet ettiler. İbni Ebi Dünya ek olarak şunu rivayet eder: “Oraya girdiklerinde ateşe denilir ki; onların ağızlarının üstüne yüksel”.
İbrahim b. el-Fadl el-Medeni, Said el-Makberi yoluyla Ebu Hureyre (r.a)'nun şöyle dediğini bildirdi: “Bana Asım el-Ceşmi şöyle dedi: “Ömer (r.a)'ya Peygamber (s.a.v.)'i şöyle derken duyduğumu bildirdim: “İnsanların yönetimini elinde bulunduran herkesi Allah Teâlâ Cehennem köprüsü üzerinde durdurur, sonra köprüyü bir defa salar, sarsıntının etkisinden, kurtulan yada kurtulmayan herkesin uzuvları bedeninden ayrılır, eğer kurtulanlardan değilse Cehennemde, dibine yetmiş yılda ulaşılamayacak kadar derin olan kabir kadar karanlık bir kuyuya götürülür.” Bunun üzerine Ömer (r.a), Salman (r.a) ve Ebu Zer (r.a)'ya şöyle dedi: "Siz bunu Rasûlullah (s.a.v)'den duydunuz mu?” dediler ki: “Evet”. Hadisi İbni Ebi Dünya rivayet etti. İbrahim b. el-Fadl, zayıf bir kimsedir.
İsmail b. Ayyaş, Said b. Yusuf, Yahya b. Ebi Kesir, Ebi Selam yoluyla Hacac b. Abdullah es-Selmali'nin - Kendisi Veda Haccında Peygamber (s.a.v)'i gördü ve onunla birlikte hac farizasını yerine getirdi - şöyle dediğini bildirdi: “Sufyan b. Mucib -Rasûlullah (s.a.v)'in sahabesinden ve ileri gelenlerindendi -bana şöyle dedi: “Cehennemde yetmiş bin vadi vardır. Her vadide yetmiş bin bolüm vardır. Her bölümde yetmiş bin yılan ve yetmiş bin akrep vardır. Kafir ve münafık bunların hepsine girmeden işleri bitmez”. Ebu Ömer, bu hadisin münker ve sahih olmadığını söyledi.
İbni Ebi Dünya; İsmail b. Ayyaş, Muhammed b. Amr b. Talha yoluyla Ata b. Yesar'm şöyle dediğini bildirdi: “Ateşte yetmiş bin vadi vardır. Her vadide yetmiş bin bölüm vardır. Her bölümde yetmiş bin hücre vardır. Her hücrede Cehennem ehlinin yüzünü yiyen bir yılan vardır”.
İbni Mübarek dedi ki: “Bize Avf, Ebi Minhal er-Reyahi'nin şöyle dediğini bildirdi”: “Bize ulaştığına göre, Cehennem ateşinde vadiler vardır. Bu vadilerde deve boyunları gibi kalın yılanlar ve Habeşistan katırları gibi akrepler vardır. Eğer ateş ehlinde biri onların yanma düşse, ortaya çıkar ve onu ısırırlar. Bunun şiddetinden ve onlardan kurtulmak için ateş sığınır”. (İbni Ebu Mubarek)
Curcani, A'meş'ten, Mücahid yoluyla Ubeyd b. Umeyr'in şöyle söylediğini bildirdi: “Cehennemde büyük bir kuyu var, kuyunun içinde “Hevvam”, “Buht” gibi yılanlar, Delem katırları gibi akrepler vardır, ateş ehli ateşten o yılanlara yada sahile sığınırlar, bunun üzerine yılanlar onları saçlarından ve ağızlarında yakalar, ayaklarına kadar onları yüzerler, bunun üzerine ateşe tekrar geri dönmek için nidada bulunurlar ve şöyle derler: “Ateş, ateş”, yılanlar ateşin ısısını hissedene kadar onları takip eder, sonra geri inine döner.
Methar b. el-Heysem b. el-Haccac babasının şöyle söylediğini bildirdi: “Tavus, Süleyman b. Abdulmelik'e şöyle dedi”Ey mu'minlerin emiri; Cehennemde büyük bir kuyu var, o kuyunun ağzından bir taş dibine kadar yetmiş yılda düşer, biliyor musun Allah onu kimin için yarattı?” Dedi ki: “Hayır, sana yazıklar olsun Allah onu kimin için yarattı?” Dedi ki: “Allah onu Kendisine hüküm konusunda şirk koşan, zülüm işleyenler için hazırladı” Dedi ki: “Bunun üzerine Abdulmeiik ağladı”. Ebu Nuaym hadisi “el-Hilye” adlı kitabında nakletti.
Ahmed b. el-Hevari şöyle dedi: “Bana Tayyib Ebu Hasan Ali, Hasan b. Yahya yoluyla Hasan b. Yahya el-Haşani'nin şöyle dediğini bildirdi: “Cehennemde her evin, her mağaranın, her halkanın, her bağın, her zincirin, üzerinde sahibinin İsmi yazılıdır”, Ahmed dedi ki: “Bu rivayeti Ebu Süleyman'a bildirdiğimde ağladı sonra şöyle dedi: “Sana yazıklar olsun, bunların hepsi bir insana musallat edilse ne olur? Halka onun boynuna, bağlar ayaklarına ve zincirler boynuna takılsa, sonra ateşe daha sonra da mağaraya konulsa...”. Bundan Allah'a sığınırız.
Moderatör tarafında düzenlendi:
