Çevrimdışı
Esselamualeykum Rahmatullahi ve Berekad
Cuma saatinde yapılan satışların,çalışmanın,kazanılan paranın hükmü nedir ?
Cuma saatinde yapılan satışların,çalışmanın,kazanılan paranın hükmü nedir ?
İslami Forum, Dini Forum, islami site, islami sohbet, radyo, islami bilgiler
İslam-tr.org'a hoş geldiniz! Hemen üye olun ve kendi konularınızı, düşüncelerinizi paylaşarak bu platforma katılın. Oturum açtıktan sonra, İslam dini, tarih ve güncel konularla ilgili paylaşımlarda bulunabilirsiniz.
Çözüldü Cumua Günü, Cumua Ezanı Vaktinde Alış Verişin Hükmü?
- Konbuyu başlatan eL_Muhacir
- Başlangıç tarihi
Çevrimdışı
Çevrimdışı
Cumua Günü, Cumua Ezanı Vaktinde Alış Verişin Hükmü?
"Ey inananlar! Cumua günü namaz için çağrıldığı(nız) zaman, Allah'ı anmaya koşun, alışverişi bırakın. Eğer bilirseniz, bu sizin için daha hayırlıdır." (Cumua 9)
Ayetteki, "alış verişi bırakın." cümlesi, ezan okunduktan sonra alış veriş ve diğer muamelatın haram olduğuna delalet eder.
Cumhura göre, Cumua namazına acele etmek, hatibin minbere çıktığı zamanda okunan ikinci ezan vaktinde farz olur. Hanefilerce en sahih olan görüşe göre; her ne kadar ilk ezan, Peygamber (s.a.v.) zamanında bulunmayıb Osman (r.anh) zamanında ihdas edilmişse de, ilk ezan okunduktan sonra cumaya gitmek farz olur.
Alış-veriş ve benzeri icare(kiralama), sulh(andlaşma) , sanat ve başka işlerle meşgul olub Cumua namazından geri kalmak, Hanefilere göre tahrimen mekruh, onların dışındaki cumhura göre ise haramdır. Bu haramlık cumhura göre, hatibin önünde ezan okumaya başlandığı zamana mahsustur. Çünkü bu durumda cuma namazına gitmekten alıkonma söz konusudur. Bu vakitte alış-verişin haramlığı hakkında nas bulunmaktadır. Alışveriş dışındaki meşguliyetler de ona kıyas edilir, ister akit olsun ister olmasın, fark etmez. Çünkü bu sayılanların hepsi elde edilmesi istenen gayeyi gerçekleştirmeye, yani cumua namazının eda edilmesine engel olur. (ed-Dırru'l-Muhtar, I, 770; el-Bedayi, I, 270; Bidayetu'l-Muctehid, 1,160, II, 167; el-Kavaninu'l-Fıkhiyye, 31; el-Muhezzeb, I, 110; Haşiyetud Dussuki, I, 386; Muğnil-Muhtac, I, 25 vd)
Hanefi alimlerinin görüşüne göre; Cumua günü ezan vaktinde yapılan alış-veriş sahihtir. Fakat tahrimen mekruhtur. Çünkü, alışverişi terketmek alış-verişin kendisi için değildir, belki o sebeble hutbeyi dinlemeyi terketmekten ötürüdür.
Alimler, ezanla Cumua namazı bitimi arasında yapılan akitlerin sahih veya fasid olduğu hususunda ihtilaf etmişlerdir.
Bazı alimlere göre ayetteki, "alış verişi bırakın." cümlesi varid olduğu için yapılan akitler fasid ve geçersizdir.
Alimlerin ekserisine göre ise, yapılan alış veriş ve muamelattan diğer akitler haramdır, fakat fasid değildir. Bu akit, gasbedilen yerde kılınan bir namaz gibidir. Gasbedilen yerde kılman namaz sahihtir fakat kerahet vardır.
Kurtubi, tefsirinde şöyle der: «Hangi vaktin yapılan alışverişi haram kıldığı hususunda iki görüş vardır. Birinci görüşe göre Cumua günü alışverişin haram olduğu vakit zeval vaktinden Cuma namazının bitimine kadar olan vakittir. Dahhak, Ata ve Hasan bu görüştedirler.
İkincisi ise, hutbe ezanından namazın bitimine kadar olan vakittir. İmam Şafii (r.a.) de bu görüştedir.
İmam Malik (r.ha.)'in görüşüne göre namaz için ezan okunduğu zaman alış veriş terkedilmelidir. Ezan okunduktan namazın bitimine kadar olan zaman içinde yapılan akidlerin hepsi fasid, geçersizdir. Meşhur olan görüşe göre alış-veriş feshedilir. Yalnız köle azad etmek, talak ve nikah gibi muameleler geçerlidir. Çünkü halk umumiyetle alış verişle uğraştığı gibi bu muamelelerle uğraşmaz. Yine bu vakitte yapılan ortaklık, hibe ve sadaka gibi nadir olan muameleler de geçerlidir.»
Hanbeli alimlerde, Cumua günü ezan okunduktan sonra yapılan bu alışveriş sahih değildir, demişlerdir.
Kurtubi, sözlerinin devamında Fıkıh alimi İbnu'l-Arabi'den naklen şöyle der: "İbnu'l-Arabi'ye göre ezan okunduktan sonra yapılan şey ister alış veriş gibi çok yapılan muamelelerden olsun, ister nadir olarak yapılan muamelelerden olsun bütün muameleler geçersizdir. Zira alış verişin yasak edilmesinin sebebi insanı Cumua namazından alıkoymasıdır. Öyleyse Cumua namazından alıkoyan bütün akitler şer'an haram ve geçersizdir."
Ehl-i sunnet alimlerin bu meselede farklı düşüncelere sahib olmalarının sebebi, aslı mubah olan bir şeydeki yasak, eğer yasaktaki bir vasıf sebebiyle kayıtlandırılmışsa, yasaklanan şeyin fasid olması sebebiyle bu yasağın geri dönüp dönmemesi meselesidir.
Pek çok alime göre cumua saatinde yapılan bütün işler haramdır. Fakat bu haramlılık ve alışverişi bırakıp camiye gitmek, cuma namazı kendilerine farz olanlar içindir. Cumua namazı kılmakla sorumlu olmayan kadın, çocuk ve yolcular için böyle bir yasak söz konusu değildir. Onların alışveriş yapması helaldir.
Bazı alimlere göre ise, haram olan vakitte alış veriş yapmak câizdir. Bunu câiz gören alimler ayetteki, "alış verişi bırakın" cümlesinin alış verişin terkinin farz olduğuna değil, "Bu, bilirseniz sizin için çok hayırlıdır" cümlesinin de işaret ettiği gibi sünnet olduğuna delâlet eder. İmam Şafii (r.ha.)'nin görüşü de budur. Çünkü İmam Şafii (r.ha.)'ye göre ezan okunduktan sonra yapılan akid geçersiz değildir. (Tebsiratu'l-Hukkam, İbn-i Ferhun bi-Hamiş Fethi'l-Ali, 11, 378; eş-Şerhu's-Sağîr, 1,514)
Kurtubi sözlerini şöyle tamamlar: "Sahih olan, ezan okunduktan sonra yapılan bütün akitler fasid ve geçersizdir. Çünkü Rasulullah (s.a.v.): Bizim emrettiğimiz herşey reddolunur, buyurmuştur." (Buhari, C. 8, Sf. 493; Muslum, C. 2, Sf. 590; Alusi, Ruhu’l-Meani , C. 28, Sf: 104; Vehbe Zuhayli, İslam Fıkhı Ans. C 2, Sf: 369 - 370)
"Ey inananlar! Cumua günü namaz için çağrıldığı(nız) zaman, Allah'ı anmaya koşun, alışverişi bırakın. Eğer bilirseniz, bu sizin için daha hayırlıdır." (Cumua 9)
Ayetteki, "alış verişi bırakın." cümlesi, ezan okunduktan sonra alış veriş ve diğer muamelatın haram olduğuna delalet eder.
Cumhura göre, Cumua namazına acele etmek, hatibin minbere çıktığı zamanda okunan ikinci ezan vaktinde farz olur. Hanefilerce en sahih olan görüşe göre; her ne kadar ilk ezan, Peygamber (s.a.v.) zamanında bulunmayıb Osman (r.anh) zamanında ihdas edilmişse de, ilk ezan okunduktan sonra cumaya gitmek farz olur.
Alış-veriş ve benzeri icare(kiralama), sulh(andlaşma) , sanat ve başka işlerle meşgul olub Cumua namazından geri kalmak, Hanefilere göre tahrimen mekruh, onların dışındaki cumhura göre ise haramdır. Bu haramlık cumhura göre, hatibin önünde ezan okumaya başlandığı zamana mahsustur. Çünkü bu durumda cuma namazına gitmekten alıkonma söz konusudur. Bu vakitte alış-verişin haramlığı hakkında nas bulunmaktadır. Alışveriş dışındaki meşguliyetler de ona kıyas edilir, ister akit olsun ister olmasın, fark etmez. Çünkü bu sayılanların hepsi elde edilmesi istenen gayeyi gerçekleştirmeye, yani cumua namazının eda edilmesine engel olur. (ed-Dırru'l-Muhtar, I, 770; el-Bedayi, I, 270; Bidayetu'l-Muctehid, 1,160, II, 167; el-Kavaninu'l-Fıkhiyye, 31; el-Muhezzeb, I, 110; Haşiyetud Dussuki, I, 386; Muğnil-Muhtac, I, 25 vd)
Hanefi alimlerinin görüşüne göre; Cumua günü ezan vaktinde yapılan alış-veriş sahihtir. Fakat tahrimen mekruhtur. Çünkü, alışverişi terketmek alış-verişin kendisi için değildir, belki o sebeble hutbeyi dinlemeyi terketmekten ötürüdür.
Alimler, ezanla Cumua namazı bitimi arasında yapılan akitlerin sahih veya fasid olduğu hususunda ihtilaf etmişlerdir.
Bazı alimlere göre ayetteki, "alış verişi bırakın." cümlesi varid olduğu için yapılan akitler fasid ve geçersizdir.
Alimlerin ekserisine göre ise, yapılan alış veriş ve muamelattan diğer akitler haramdır, fakat fasid değildir. Bu akit, gasbedilen yerde kılınan bir namaz gibidir. Gasbedilen yerde kılman namaz sahihtir fakat kerahet vardır.
Kurtubi, tefsirinde şöyle der: «Hangi vaktin yapılan alışverişi haram kıldığı hususunda iki görüş vardır. Birinci görüşe göre Cumua günü alışverişin haram olduğu vakit zeval vaktinden Cuma namazının bitimine kadar olan vakittir. Dahhak, Ata ve Hasan bu görüştedirler.
İkincisi ise, hutbe ezanından namazın bitimine kadar olan vakittir. İmam Şafii (r.a.) de bu görüştedir.
İmam Malik (r.ha.)'in görüşüne göre namaz için ezan okunduğu zaman alış veriş terkedilmelidir. Ezan okunduktan namazın bitimine kadar olan zaman içinde yapılan akidlerin hepsi fasid, geçersizdir. Meşhur olan görüşe göre alış-veriş feshedilir. Yalnız köle azad etmek, talak ve nikah gibi muameleler geçerlidir. Çünkü halk umumiyetle alış verişle uğraştığı gibi bu muamelelerle uğraşmaz. Yine bu vakitte yapılan ortaklık, hibe ve sadaka gibi nadir olan muameleler de geçerlidir.»
Hanbeli alimlerde, Cumua günü ezan okunduktan sonra yapılan bu alışveriş sahih değildir, demişlerdir.
Kurtubi, sözlerinin devamında Fıkıh alimi İbnu'l-Arabi'den naklen şöyle der: "İbnu'l-Arabi'ye göre ezan okunduktan sonra yapılan şey ister alış veriş gibi çok yapılan muamelelerden olsun, ister nadir olarak yapılan muamelelerden olsun bütün muameleler geçersizdir. Zira alış verişin yasak edilmesinin sebebi insanı Cumua namazından alıkoymasıdır. Öyleyse Cumua namazından alıkoyan bütün akitler şer'an haram ve geçersizdir."
Ehl-i sunnet alimlerin bu meselede farklı düşüncelere sahib olmalarının sebebi, aslı mubah olan bir şeydeki yasak, eğer yasaktaki bir vasıf sebebiyle kayıtlandırılmışsa, yasaklanan şeyin fasid olması sebebiyle bu yasağın geri dönüp dönmemesi meselesidir.
Pek çok alime göre cumua saatinde yapılan bütün işler haramdır. Fakat bu haramlılık ve alışverişi bırakıp camiye gitmek, cuma namazı kendilerine farz olanlar içindir. Cumua namazı kılmakla sorumlu olmayan kadın, çocuk ve yolcular için böyle bir yasak söz konusu değildir. Onların alışveriş yapması helaldir.
Bazı alimlere göre ise, haram olan vakitte alış veriş yapmak câizdir. Bunu câiz gören alimler ayetteki, "alış verişi bırakın" cümlesinin alış verişin terkinin farz olduğuna değil, "Bu, bilirseniz sizin için çok hayırlıdır" cümlesinin de işaret ettiği gibi sünnet olduğuna delâlet eder. İmam Şafii (r.ha.)'nin görüşü de budur. Çünkü İmam Şafii (r.ha.)'ye göre ezan okunduktan sonra yapılan akid geçersiz değildir. (Tebsiratu'l-Hukkam, İbn-i Ferhun bi-Hamiş Fethi'l-Ali, 11, 378; eş-Şerhu's-Sağîr, 1,514)
Kurtubi sözlerini şöyle tamamlar: "Sahih olan, ezan okunduktan sonra yapılan bütün akitler fasid ve geçersizdir. Çünkü Rasulullah (s.a.v.): Bizim emrettiğimiz herşey reddolunur, buyurmuştur." (Buhari, C. 8, Sf. 493; Muslum, C. 2, Sf. 590; Alusi, Ruhu’l-Meani , C. 28, Sf: 104; Vehbe Zuhayli, İslam Fıkhı Ans. C 2, Sf: 369 - 370)
Benzer konular
-
-
Video Menzil Gavs-ı Sani Abdulbaki El Huseyni İlk Cumua'sında İnsanüstü Sesler
- Başlatan Abdulmuizz Fida
- Cevaplar: 0
-
Duyuru 2022 Zilhicce Hilali Tesbit Edildi. 9 Temmuz 2022 Cumuartesi, Kurban Bayramının 1. Günüdür!
- Başlatan Abdulmuizz Fida
- Cevaplar: 1
-
Video Cumuartesi Balık Avcısı Hilekâr Cübbeli Rasputin
- Başlatan Abdulmuizz Fida
- Cevaplar: 1
-
Duyuru 1 Muharram 1441 (31 Ağustos Cumuartesi 2019) Hicri Yılbaşımız Mubârak Olsun
- Başlatan Abdulmuizz Fida
- Cevaplar: 3
-
Çözüldü Küfür Hutbelerini İstemeden Okuyan İmamın Arkasında Cumua Kılınır mı?- Başlatan عبيد
- Cevaplar: 4
-
-
Çözüldü Cumua Hutbesinde Yasaklanan (köpek) Oturuşu Şekli Nasıldır?
- Başlatan ibni abbas
- Cevaplar: 1