İbn-i Kayyım el-Cevziye şöyle diyor:
“Allah (c.c) müşriklerin necis olduğunu bildirmiş, Harem-i şerife yaklaşmaktan onları menetmiş, kestikleri hayvanın yenilmemesini emretmiş, kadınlarının nikah-lanmasını yasaklamış, kendileriyle mü’minler arasındaki bütün iyi münasebetleri kaldırmış.”( )
İbn-i Teymiye şöyle diyor:
“Şeriat koyucusunun murdar olmuş (ölü) hayvanla, kitabî olmayan müşriklerin kestiği hayvanı aynı hükme tabi kılarak haram sayması ve avlanırken ölen hayvanla ihramlı bir kişinin kestiği hayvanı haramlık açısından aynı hükme tabi kılmasına gelince, bu da gayet normal bir hükümdür. “( )
İmam Nevevi’ye soruldu:
“Müslüman bir kimseyle evlenmesi helal olan hür kadının kestiği hayvanın eti helal olur mu? “İmam Nevevi şöyle cevap verdi: “Arkadaşlarımız şöyle cevap vermiştir. Müslüman bir kimse ile evlenmesi helal olan hür kadının kestiği hayvanın eti helaldir. Müslüman bir kimseyle evlenmesi helal olmayan kadının kestiği de helal değildir. Ancak şu var ki kitap ehli bir cariyenin kestiği helal, müslümanın onu nikahına alması ise haramdır.“( )
İmam Kuduri şöyle naklediyor:
“Müslümanın, yahudi ve hristiyanın kestiği yenilir, helaldir. Hac için ihrama giren kimsenin, mecusinin, putperestin ve mürtedin kestiği yenmez.“( )
İmam Muhammed b. şeybanî şöyle diyor:
“Kitap verilenlerin yemeği size helaldir.” (Maide: 5)
Fakat mecusilere gelince, kestikleri hayvanların eti hariç diğer yiyeceklerini yemede bir sakınca yoktur.( )
Hz. Ali (r.a)’dan şöyle rivayet olundu:
“Kestikleri hayvanın eti hariç diğer yiyeceklerini yemede bir sakınca yoktur.“( )
Dr. Mustafa vel-Hih
Dr. Mustafa el-Buga
Ali eş-şerbeci diyorki:
Hayvanı kesen kişi müslüman veya ehl-i kitap olmalıdır. Ehl-i kitaptan maksat yahudi ve hristiyanlardır. Kesen kişi müşrik, mürted veya mecusi olursa kesilen hayvanın eti helal olmaz. Müslümanın kestiği hayvanın etinin helal olduğunun delili şu ayettir.
“Henüz canlı iken yetişip kestiğiniz müstesna.” (Maide: 3) Ayetteki hitap müslümanlaradır. Ehl-i kitap’ın kestiğinin yenilebileceğinin delili de “Kendilerine kitap verilenlerin taamı size helaldir.” (Maide: 5) ayetidir. Buradaki hitap, kitap ehlinedir.
Müşriklerin kestiğinin yenmeyeceğinin delili ise Hz. Peygamber (sav) Hacer mecusilerine yazdığı mektuptur. Bu mektupta İslam onlara arz edilmiş, müslüman olanların islamlığı kabul edileceği, müslüman olmayanlardan cizye alınacağı, onlara kız verilmeyeceği ve kestiklerinin yenmeyeceği bildirilmiştir.“( )
Şeyhülislam Burhameddin Ebu’l Hasan Ali b. Ebu Bekin Merginani şöyle diyor:
“Normal kesim şartlarından birincisi de kesenin tevhid dinine sahip olması, ikincisi ise kitap ehli olmasıdır. Müslümanlarla kitap ehlinin kestikleri helaldir. Delilleri ise Maide: 3 ve 5 ayetidir. Mecusilerin, müşriğin, mürtedin kestiği yenmez. Buna delil ise Hacer mecusilerine yazılan mektuptur.“( )
Molla Hüsrev: Dürer ve Gürer kitabında müslüman ve kitap ehli dışında mürted, müşrik ve mecusinin kestiklerinin yenmeyeceği kay-dedilmiştir.”( )
İbn-Rüşt şöyle der:
“Hayvan kesen kimse ya ittifakla haram ya da ittifakla caiz olan ya da ittifakla ihtilaflı olan gruplardan birisine girer.“( )
İbn Teymiye şöyle diyor: “Ayrıca Cenab-ı Allah’ın Ehl-i kitap tarafından kesilecek hayvanları bize helal kılması müşrikler tarafından kesilecek hayvanların haram olduğunu gösterir.“( )
Ebu Hanife (r.a) şöyle diyor:
“Gerek ihtiyarî ve gerekse ısdırarî her iki şekilde de besmele çekilmesi ve kesenlerin müslüman yahut ehl-i kitaptan olması şarttır. Besmele çekilmesi unutulursa hayvan yine helal olur.“( )
Ebu Hanife (r.a) Av hakkında da şöyle diyor: Av hayvanı salanın veya silah atanın müslüman yahut ehl-i kitaptan biri olması şarttır.( )
Şeyh Muhammed b. Süleyman şöyle diyor:
“Putperestin, mecusinin ateşe ve yıldıza tapanın mürtedin, besmeleyi bile bile terk edenlerin kestikleri hayvanlar yenmez.“( )
“Ali b. Ebi Talib (r.a) Beni Tağlib hristiyanlarının ne kestiklerinin yenmesini ne de kadınlarıyla evlenilmesini helal sayıyordu. Çünkü onlar müslüman olduktan sonra irtidat edip hristiyan oldular.“( )
İmam Serahsi şöyle diyor:
“Alimlerin icmaıyla, iki şeyin helal olması dine bağlıdır. Bunlar kesilen hayvan etleri ve evlenilecek kadınlardır. Mürtedin ise dini yoktur.“( )
İmam şafii şöyle der: “Yemek niyetiyle hayvan kesmeyi bir ibadet olarak kabul etmemesine rağmen, müslümanlar ile yahudi ve hristiyanlar dışındaki kimselerin kestikleri etlerden yemenin Maide: 3 ve Maide: 5 ayetlerine göre haram olduğunu söylemiştir.“( )
İbn Kayyım şöyle diyor:
“Kitap ehli dışındakilerin kestiği ölü hükmündedir. Kitap ehli dışındaki müşriklerin kestiğinin haram olmasının bizim bildiğimiz ve bilmediğimiz bir takım faydaları vardır.”( )
İbn Mesud, İbn Abbas, Ali, Cabir ve Ebu Burde’den yapılan rivayetlerden de açıkça anlaşıldığı gibi müslümanlar Fars ve Rum diyarlarını fethettikleri zaman bu gibi karışık milletlerin bulunduğu diyarlarda, hayvan kesenlerin müşrik mi yoksa ehli kitap mı olduklarını araştırıyorlardı.( )
İmam Taberi, En’am: 118 ve En’am: 121 ayetleriyle ilgili olarak şunları söylüyor: “O halde Allah’ın ayetlerine inanıyorsanız, üzerine O’nun adı anılanlardan yiyin.” Ey Mü’minler! Gerçekten Kur’an ayetlerine inanıyorsanız putpereslerin kestikleri hayvanların değil; sizin ve kitap ehli kimselerin kestikleri hayvanların etlerini yiyin.”
“Üzerine Allah’ın adı anılmayan hayvanlardan yemeyin. Çünkü onu yemek fasıklıktır.“ Siz veya kitap ehli bir kimse tarafından kesilmeden ölen hayvanın etini yemeyin. Bunu yemek Allah’ın emri dışına çıkmaktır. şeytanlar dostlarına, sizinle mücadele etmeleri için telkinde bulunurlar. Azılı insi ve cinni şeytanlar, leş yemenin haramlığı üzerinde tartışmaları için yardımcılarına ve avanelerine vehim ve vesveseleri telkin ederler.“( )
El-esas Fittefsirde Şöyle geçer:
“Meyte, zaruret içerisinde olan kişinin durumu bundan müstesnadır, haramdır. Müşriklerin kestikleri haramdır. Müslümanın kesip de Allah’dan başkasının adını andığı haramdır. Maide suresinde yahudi ve hristiyanın kestiklerinin müslüman için helal olduğunu görmüş bulunuyoruz. Bir de müslümanın kesip de üzerinde Allah’ın adını anmayı unuttuğu veya kasden adını anmayı terkettiği hayvanın hükmü meselesinde ihtilaf edilmiştir.“( )
İmam Ebu Yusuf’ şöyle diyor:
“Putperest ve ateşperest olanlar, kestiklerinin yenilmemesi ve nikâh hususunda ehli kitap olanlar gibi değildirler. Zira bu babda, Fahr-i Alem (s.a.s.) Efendimiz’den varid olan hadis-i şeriflerle amel olunur. Bu konuda ehl-i sünnet ve’l cemaatin (İcması vardır) ihlilafları yok-tur.“( )
Kays b. Rebi el-Esedî bize Kays b. Müslim el-Celedî’den Hasan b. Muhammed’in şöyle dediğini rivayet etti:
Peygamber (s.a.v) Efendimiz Hacer ahalisinin mecusilerinin kadın-larının nikahlanmasını ve kestiklerinin yenmesini helal görmeyerek, kendilerinden cizye almak üzere, onlarla sulh yapmıştır.( )
Kuti b. Halife’nin bize naklettiğine göre Ferve b. Nevfel el-Eşceî isimli zat şöşle dedi:
“Mecusiler, ehli kitap olmadıkları halde, kendilerinden cizye alınması.... bu çok büyük bir iştir.” demem üzerine mecliste hazır bulunan Mesver b. Hanif: “Fahr-i Alem (s.a.v) Efendimize taan mı ediyorsun? Tevbe etmezsen, vAllahi seni öldürürüm” diye beni ikaz etti ve Fahri Alem (s.a.v) Efendimiz Hacer ahalisinden harac almıştır diye ilave etti. Aramızdaki bu müşkili ve iihtilafı halletmek üzere kendisi ile beraber, Hz. Ali (r.a)’in huzuruna çıkıp, ihtilaf ettiğimiz hususu kendisine arz ettik. Bunun üzerine, Hz. Ali (r.a) şöyle buyurdu:
Mecusilerden size bir vukuat nakil edeyim ki, ikiniz de beğenecek-siniz: Mecusiler, daha önce ehli kitap idiler ve kitaplarını okurlardı. Melikleri bir gün çok şarap için sarhoş olunca, hemşiresinin elini tutup, bulundukları şehrin dışına çıkardı. Dört kişi de arkalarından gittiler. O melik, kız kardeşine kötü fiilde bulundu. Sarhoşluktan ayıldığı zaman hemşiresi kendisine: “Bu fiili icra ederken sizi felan, felan, felan ve felan yani dört kişi gördü.” deyince Meliki:“ Beni gördüklerini bilmedim” dedi. Kız kardeşi: “Bana itaat etmezsen öldürülürsün” dedi, Melik: “İtaat edeceğim” deyince de hemşiresi: “Bu fiili (kızkardeşle evlenmeyi) bir din ittihaz et. Hz. Adem’in dinidir. Havva’da Adem’dendir diye ilan et. Herkesi bu yola davet et. Bu fiilin dinden olduğunu kabul edip sana tabi olanları bırak, karşı gelenleri kılıçtan geçirip öldür.“
Melik, kızkardeşinin görüşü olan, bu kötü yola uyarak o şekilde, bu kötü fiilin dinden olduğunu kabul etmelerini kavmine teklif etti. Onlar da kabul etmediler. Akşama kadar onları öldürmekle meşgul oldu. Akşam olunca kızkardeşi: “İnsanların kılıca karşı cesaretli olduklarını görüyorum. Ateşe karşı cür’et edemezler ümidindeyim. Yarın bir ateş yaktırıp kendilerini ateşe arzet.” dedi.
Bunun üzerine melik, ertesi gün ateş yakıp, bu hususta kendisine ittiba etmeyenleri ateşe atacağını söyleyince, herkes ateşten korkarak melike tabi olmuşlardır.
İşte bu sebepten dolayı Fahr-i Alem (sav) Efendimiz onların bir vakitler ehl-i kitap olmalarından kendilerinden harac almış, müşrik oldukları için de kestiklerinin yenmesini ve kadınlarının nikahlan-masını haram buyurmuşlardır.( )
İmam Ebu Hanife dedi ki:
“Kesen kişi müslüman veya yahudi ve hristiyan gibi kitabî biri olmalıdır. Sabiîler, Hz. İsa (a.s)’ı kabul ettikleri için hristiyanlardan sıyılırlar. Samirîler de Hz. Musa( a.s)’ın şeriatiyle amel ettikleri için yahudilerden sayılırlar. Bütün bu saydıklarımızın kestikleri hayvanların etini yemek helaldir. Bunlardan başka putperest, ateşperest ve mürtedin kestikleri hayvanların eti haramdır. Hiçbir kitaba inanmayan dürzilerin kestikleri de haramdır. Hristiyan birisi keserken, İsa (a.s)’ın adına keserse, o hayvanın eti haram olur.“( )
Malikiler dediler ki:
“Kesimi yapanın müslüman veya ehl-i kitap biri olması, kesim işini tamam-lamadan önce kendi arzusuyla elini uzun süre hayvanın üzerinden kaldırmaması şarttır.”( )
Şafiiler dediiler ki:
“Kesen müslüman veya kitabî bir kişi olmalıdır. Mecusî, putperest veya mürted olmamalıdır. Yahudi ve hristiyanın kestiği hayvanın eti, tıpkı müslümanın kestiği gibi helal olur.“( )
İmam Ceziri’ye göre:
“Avcı, müslüman veya kitap ehli bir kişi olmalıdır. Mürted, putperest, ateşperest ve hiçbir dine mensup olmayan birinin kestiği hayvanın eti helal olmadığı gibi, avladığı hayvanın eti de helal olmaz. Kitap ehli birinin kestiği veya avladığı hayvanın eti, mezheplerce belirtilen tafsilatlı şartlar çerçevesinde helal olur.
Malikilere göre, kesmeleri helal olmayan kimseleri altı maddede toplamak mümkündür.
1) Mümeyyiz olmayan çocuk
2) Mümeyyiz olmayan şarhoş
3) Deli
4) Mürted
6) Zındık
Kesmeleri mekruh olmakla birlikte helal olanları da altı maddede toparlamak mümkündür:
1) Mümeyyiz çocuk
2) Erselik
3) Kadın
4) Buruk
5) Sünnetsiz
6) Fasık
Kesmelerinin kerâhatle veya kerâhatsiz olarak helal olduğu hususunda ihtilaf vukubulmuş olan kimseleri de altı madde de toparlamamız mümkündür.
1) Namaz terkeden
2) Hata ve isabet eden sarhoş
3) Kafir olup olmadığı hususunda ihtilaf olan bid’atçiler.
4) Arap nasrânisî (Hristiyan arap)
5) Kesmesi için kendisine izin veren müslüman için kesen Nasranî
6) A’cemi yani buluğdan önce İslam’a icabet eden kimse.
Mümeyyiz çocukla, kadının kesmesi meşhur görüşe göre kerâhatsiz caizdir. Zahir kavle göre kesmesi mekruh olan kimsenin avlanması da, yani avladığı hayvanın etinin yenilmesi de mekruhtur.( )
-Siyer-i Kebir Türkçesi sayfa 160
-Beyhaki Türkçesi Şafii Fıkhı, sayfa: 54, cilt: 2
- İbn-i Sa’d Tabakât El-Hidaye, 4. cilt: 94, (Türçesi) Kahraman yayınları
-Büyük İslam Fıkhı Türçesi Cilt: 1 sayfa: 432-433, Eser Neşriyat
-Bidayet’ül Müctehid
-Sırat-ı Müstakim Türkçesi Pınar Yayınları,sayfa: Cilt: 2 sayfa 56,
-el-İhtiyar Türkçesi sayfa: 300, Emin Yayınları
-el-Ehtiyar, sayfa: 297
-Mecmeul Enhür 2/488,489
-İbn Kudame el-Mu¤ni, Cilt: 9 sayfa 81
el-Mecmuğ şerhu Muhazzeb, Cilt: 9 sayfa 81
el-Umm Şafii, Cilt: 6 sayfa. 155
el-Umm Şafii, Cilt: 7 sayfa. 331
19-İmam Muhammed el-Mebsut el yazması, sayfa 142-143
Merdavî el-İnsaf, Cilt. 10, sayfa. 513
-el-Mebsut, cilt. 10, sayfa, 104
-Mezahibu’l Erbaa, cilt, 1, sayfa, 729
-İ’lamu’l-Muvakkiin
-el-Muğni ala Muhtar el-Harki, cilt, 9, sayfa, 393
-Taberi Tefsiri Türkçesi cilt. 2, sayfa: 597-599
-el-Esas Fi’t-Tefsir Türkçesi cilt. 4, sayfa, 514
-Kitabu’l Harac, İmam Ebu Yusuf Türkçesi sayfa: 296
-Kitab’l Harac, İmam Ebu Yusuf Türkçesi sayfa. 296
-Kitabu’l Harac, İmam Ebu Yusuf, sayfa. 297, 298,299
-Dört Mezhebe Göre İslam Fıkhı, Abdurrahman Ceziri, cilt. 3 sayfa. 1056
-Dört Mezhebe Göre İslam Fıkhı, Abdurrahman Ceziri, Cilt. 3 sayfa. 10
-Dört Mezhebe Göre İslam Fıkhı, Abdurrahman Ceziri, cilt: 3, sayfa, 1060 Türçesi
-Dört Mezhebe Göre İslam Fİkhİ, Abdurrahman Cezirî Cilt. 3, sayfa, 1092-1094
“Allah (c.c) müşriklerin necis olduğunu bildirmiş, Harem-i şerife yaklaşmaktan onları menetmiş, kestikleri hayvanın yenilmemesini emretmiş, kadınlarının nikah-lanmasını yasaklamış, kendileriyle mü’minler arasındaki bütün iyi münasebetleri kaldırmış.”( )
İbn-i Teymiye şöyle diyor:
“Şeriat koyucusunun murdar olmuş (ölü) hayvanla, kitabî olmayan müşriklerin kestiği hayvanı aynı hükme tabi kılarak haram sayması ve avlanırken ölen hayvanla ihramlı bir kişinin kestiği hayvanı haramlık açısından aynı hükme tabi kılmasına gelince, bu da gayet normal bir hükümdür. “( )
İmam Nevevi’ye soruldu:
“Müslüman bir kimseyle evlenmesi helal olan hür kadının kestiği hayvanın eti helal olur mu? “İmam Nevevi şöyle cevap verdi: “Arkadaşlarımız şöyle cevap vermiştir. Müslüman bir kimse ile evlenmesi helal olan hür kadının kestiği hayvanın eti helaldir. Müslüman bir kimseyle evlenmesi helal olmayan kadının kestiği de helal değildir. Ancak şu var ki kitap ehli bir cariyenin kestiği helal, müslümanın onu nikahına alması ise haramdır.“( )
İmam Kuduri şöyle naklediyor:
“Müslümanın, yahudi ve hristiyanın kestiği yenilir, helaldir. Hac için ihrama giren kimsenin, mecusinin, putperestin ve mürtedin kestiği yenmez.“( )
İmam Muhammed b. şeybanî şöyle diyor:
“Kitap verilenlerin yemeği size helaldir.” (Maide: 5)
Fakat mecusilere gelince, kestikleri hayvanların eti hariç diğer yiyeceklerini yemede bir sakınca yoktur.( )
Hz. Ali (r.a)’dan şöyle rivayet olundu:
“Kestikleri hayvanın eti hariç diğer yiyeceklerini yemede bir sakınca yoktur.“( )
Dr. Mustafa vel-Hih
Dr. Mustafa el-Buga
Ali eş-şerbeci diyorki:
Hayvanı kesen kişi müslüman veya ehl-i kitap olmalıdır. Ehl-i kitaptan maksat yahudi ve hristiyanlardır. Kesen kişi müşrik, mürted veya mecusi olursa kesilen hayvanın eti helal olmaz. Müslümanın kestiği hayvanın etinin helal olduğunun delili şu ayettir.
“Henüz canlı iken yetişip kestiğiniz müstesna.” (Maide: 3) Ayetteki hitap müslümanlaradır. Ehl-i kitap’ın kestiğinin yenilebileceğinin delili de “Kendilerine kitap verilenlerin taamı size helaldir.” (Maide: 5) ayetidir. Buradaki hitap, kitap ehlinedir.
Müşriklerin kestiğinin yenmeyeceğinin delili ise Hz. Peygamber (sav) Hacer mecusilerine yazdığı mektuptur. Bu mektupta İslam onlara arz edilmiş, müslüman olanların islamlığı kabul edileceği, müslüman olmayanlardan cizye alınacağı, onlara kız verilmeyeceği ve kestiklerinin yenmeyeceği bildirilmiştir.“( )
Şeyhülislam Burhameddin Ebu’l Hasan Ali b. Ebu Bekin Merginani şöyle diyor:
“Normal kesim şartlarından birincisi de kesenin tevhid dinine sahip olması, ikincisi ise kitap ehli olmasıdır. Müslümanlarla kitap ehlinin kestikleri helaldir. Delilleri ise Maide: 3 ve 5 ayetidir. Mecusilerin, müşriğin, mürtedin kestiği yenmez. Buna delil ise Hacer mecusilerine yazılan mektuptur.“( )
Molla Hüsrev: Dürer ve Gürer kitabında müslüman ve kitap ehli dışında mürted, müşrik ve mecusinin kestiklerinin yenmeyeceği kay-dedilmiştir.”( )
İbn-Rüşt şöyle der:
“Hayvan kesen kimse ya ittifakla haram ya da ittifakla caiz olan ya da ittifakla ihtilaflı olan gruplardan birisine girer.“( )
İbn Teymiye şöyle diyor: “Ayrıca Cenab-ı Allah’ın Ehl-i kitap tarafından kesilecek hayvanları bize helal kılması müşrikler tarafından kesilecek hayvanların haram olduğunu gösterir.“( )
Ebu Hanife (r.a) şöyle diyor:
“Gerek ihtiyarî ve gerekse ısdırarî her iki şekilde de besmele çekilmesi ve kesenlerin müslüman yahut ehl-i kitaptan olması şarttır. Besmele çekilmesi unutulursa hayvan yine helal olur.“( )
Ebu Hanife (r.a) Av hakkında da şöyle diyor: Av hayvanı salanın veya silah atanın müslüman yahut ehl-i kitaptan biri olması şarttır.( )
Şeyh Muhammed b. Süleyman şöyle diyor:
“Putperestin, mecusinin ateşe ve yıldıza tapanın mürtedin, besmeleyi bile bile terk edenlerin kestikleri hayvanlar yenmez.“( )
“Ali b. Ebi Talib (r.a) Beni Tağlib hristiyanlarının ne kestiklerinin yenmesini ne de kadınlarıyla evlenilmesini helal sayıyordu. Çünkü onlar müslüman olduktan sonra irtidat edip hristiyan oldular.“( )
İmam Serahsi şöyle diyor:
“Alimlerin icmaıyla, iki şeyin helal olması dine bağlıdır. Bunlar kesilen hayvan etleri ve evlenilecek kadınlardır. Mürtedin ise dini yoktur.“( )
İmam şafii şöyle der: “Yemek niyetiyle hayvan kesmeyi bir ibadet olarak kabul etmemesine rağmen, müslümanlar ile yahudi ve hristiyanlar dışındaki kimselerin kestikleri etlerden yemenin Maide: 3 ve Maide: 5 ayetlerine göre haram olduğunu söylemiştir.“( )
İbn Kayyım şöyle diyor:
“Kitap ehli dışındakilerin kestiği ölü hükmündedir. Kitap ehli dışındaki müşriklerin kestiğinin haram olmasının bizim bildiğimiz ve bilmediğimiz bir takım faydaları vardır.”( )
İbn Mesud, İbn Abbas, Ali, Cabir ve Ebu Burde’den yapılan rivayetlerden de açıkça anlaşıldığı gibi müslümanlar Fars ve Rum diyarlarını fethettikleri zaman bu gibi karışık milletlerin bulunduğu diyarlarda, hayvan kesenlerin müşrik mi yoksa ehli kitap mı olduklarını araştırıyorlardı.( )
İmam Taberi, En’am: 118 ve En’am: 121 ayetleriyle ilgili olarak şunları söylüyor: “O halde Allah’ın ayetlerine inanıyorsanız, üzerine O’nun adı anılanlardan yiyin.” Ey Mü’minler! Gerçekten Kur’an ayetlerine inanıyorsanız putpereslerin kestikleri hayvanların değil; sizin ve kitap ehli kimselerin kestikleri hayvanların etlerini yiyin.”
“Üzerine Allah’ın adı anılmayan hayvanlardan yemeyin. Çünkü onu yemek fasıklıktır.“ Siz veya kitap ehli bir kimse tarafından kesilmeden ölen hayvanın etini yemeyin. Bunu yemek Allah’ın emri dışına çıkmaktır. şeytanlar dostlarına, sizinle mücadele etmeleri için telkinde bulunurlar. Azılı insi ve cinni şeytanlar, leş yemenin haramlığı üzerinde tartışmaları için yardımcılarına ve avanelerine vehim ve vesveseleri telkin ederler.“( )
El-esas Fittefsirde Şöyle geçer:
“Meyte, zaruret içerisinde olan kişinin durumu bundan müstesnadır, haramdır. Müşriklerin kestikleri haramdır. Müslümanın kesip de Allah’dan başkasının adını andığı haramdır. Maide suresinde yahudi ve hristiyanın kestiklerinin müslüman için helal olduğunu görmüş bulunuyoruz. Bir de müslümanın kesip de üzerinde Allah’ın adını anmayı unuttuğu veya kasden adını anmayı terkettiği hayvanın hükmü meselesinde ihtilaf edilmiştir.“( )
İmam Ebu Yusuf’ şöyle diyor:
“Putperest ve ateşperest olanlar, kestiklerinin yenilmemesi ve nikâh hususunda ehli kitap olanlar gibi değildirler. Zira bu babda, Fahr-i Alem (s.a.s.) Efendimiz’den varid olan hadis-i şeriflerle amel olunur. Bu konuda ehl-i sünnet ve’l cemaatin (İcması vardır) ihlilafları yok-tur.“( )
Kays b. Rebi el-Esedî bize Kays b. Müslim el-Celedî’den Hasan b. Muhammed’in şöyle dediğini rivayet etti:
Peygamber (s.a.v) Efendimiz Hacer ahalisinin mecusilerinin kadın-larının nikahlanmasını ve kestiklerinin yenmesini helal görmeyerek, kendilerinden cizye almak üzere, onlarla sulh yapmıştır.( )
Kuti b. Halife’nin bize naklettiğine göre Ferve b. Nevfel el-Eşceî isimli zat şöşle dedi:
“Mecusiler, ehli kitap olmadıkları halde, kendilerinden cizye alınması.... bu çok büyük bir iştir.” demem üzerine mecliste hazır bulunan Mesver b. Hanif: “Fahr-i Alem (s.a.v) Efendimize taan mı ediyorsun? Tevbe etmezsen, vAllahi seni öldürürüm” diye beni ikaz etti ve Fahri Alem (s.a.v) Efendimiz Hacer ahalisinden harac almıştır diye ilave etti. Aramızdaki bu müşkili ve iihtilafı halletmek üzere kendisi ile beraber, Hz. Ali (r.a)’in huzuruna çıkıp, ihtilaf ettiğimiz hususu kendisine arz ettik. Bunun üzerine, Hz. Ali (r.a) şöyle buyurdu:
Mecusilerden size bir vukuat nakil edeyim ki, ikiniz de beğenecek-siniz: Mecusiler, daha önce ehli kitap idiler ve kitaplarını okurlardı. Melikleri bir gün çok şarap için sarhoş olunca, hemşiresinin elini tutup, bulundukları şehrin dışına çıkardı. Dört kişi de arkalarından gittiler. O melik, kız kardeşine kötü fiilde bulundu. Sarhoşluktan ayıldığı zaman hemşiresi kendisine: “Bu fiili icra ederken sizi felan, felan, felan ve felan yani dört kişi gördü.” deyince Meliki:“ Beni gördüklerini bilmedim” dedi. Kız kardeşi: “Bana itaat etmezsen öldürülürsün” dedi, Melik: “İtaat edeceğim” deyince de hemşiresi: “Bu fiili (kızkardeşle evlenmeyi) bir din ittihaz et. Hz. Adem’in dinidir. Havva’da Adem’dendir diye ilan et. Herkesi bu yola davet et. Bu fiilin dinden olduğunu kabul edip sana tabi olanları bırak, karşı gelenleri kılıçtan geçirip öldür.“
Melik, kızkardeşinin görüşü olan, bu kötü yola uyarak o şekilde, bu kötü fiilin dinden olduğunu kabul etmelerini kavmine teklif etti. Onlar da kabul etmediler. Akşama kadar onları öldürmekle meşgul oldu. Akşam olunca kızkardeşi: “İnsanların kılıca karşı cesaretli olduklarını görüyorum. Ateşe karşı cür’et edemezler ümidindeyim. Yarın bir ateş yaktırıp kendilerini ateşe arzet.” dedi.
Bunun üzerine melik, ertesi gün ateş yakıp, bu hususta kendisine ittiba etmeyenleri ateşe atacağını söyleyince, herkes ateşten korkarak melike tabi olmuşlardır.
İşte bu sebepten dolayı Fahr-i Alem (sav) Efendimiz onların bir vakitler ehl-i kitap olmalarından kendilerinden harac almış, müşrik oldukları için de kestiklerinin yenmesini ve kadınlarının nikahlan-masını haram buyurmuşlardır.( )
İmam Ebu Hanife dedi ki:
“Kesen kişi müslüman veya yahudi ve hristiyan gibi kitabî biri olmalıdır. Sabiîler, Hz. İsa (a.s)’ı kabul ettikleri için hristiyanlardan sıyılırlar. Samirîler de Hz. Musa( a.s)’ın şeriatiyle amel ettikleri için yahudilerden sayılırlar. Bütün bu saydıklarımızın kestikleri hayvanların etini yemek helaldir. Bunlardan başka putperest, ateşperest ve mürtedin kestikleri hayvanların eti haramdır. Hiçbir kitaba inanmayan dürzilerin kestikleri de haramdır. Hristiyan birisi keserken, İsa (a.s)’ın adına keserse, o hayvanın eti haram olur.“( )
Malikiler dediler ki:
“Kesimi yapanın müslüman veya ehl-i kitap biri olması, kesim işini tamam-lamadan önce kendi arzusuyla elini uzun süre hayvanın üzerinden kaldırmaması şarttır.”( )
Şafiiler dediiler ki:
“Kesen müslüman veya kitabî bir kişi olmalıdır. Mecusî, putperest veya mürted olmamalıdır. Yahudi ve hristiyanın kestiği hayvanın eti, tıpkı müslümanın kestiği gibi helal olur.“( )
İmam Ceziri’ye göre:
“Avcı, müslüman veya kitap ehli bir kişi olmalıdır. Mürted, putperest, ateşperest ve hiçbir dine mensup olmayan birinin kestiği hayvanın eti helal olmadığı gibi, avladığı hayvanın eti de helal olmaz. Kitap ehli birinin kestiği veya avladığı hayvanın eti, mezheplerce belirtilen tafsilatlı şartlar çerçevesinde helal olur.
Malikilere göre, kesmeleri helal olmayan kimseleri altı maddede toplamak mümkündür.
1) Mümeyyiz olmayan çocuk
2) Mümeyyiz olmayan şarhoş
3) Deli
4) Mürted
6) Zındık
Kesmeleri mekruh olmakla birlikte helal olanları da altı maddede toparlamak mümkündür:
1) Mümeyyiz çocuk
2) Erselik
3) Kadın
4) Buruk
5) Sünnetsiz
6) Fasık
Kesmelerinin kerâhatle veya kerâhatsiz olarak helal olduğu hususunda ihtilaf vukubulmuş olan kimseleri de altı madde de toparlamamız mümkündür.
1) Namaz terkeden
2) Hata ve isabet eden sarhoş
3) Kafir olup olmadığı hususunda ihtilaf olan bid’atçiler.
4) Arap nasrânisî (Hristiyan arap)
5) Kesmesi için kendisine izin veren müslüman için kesen Nasranî
6) A’cemi yani buluğdan önce İslam’a icabet eden kimse.
Mümeyyiz çocukla, kadının kesmesi meşhur görüşe göre kerâhatsiz caizdir. Zahir kavle göre kesmesi mekruh olan kimsenin avlanması da, yani avladığı hayvanın etinin yenilmesi de mekruhtur.( )
-Siyer-i Kebir Türkçesi sayfa 160
-Beyhaki Türkçesi Şafii Fıkhı, sayfa: 54, cilt: 2
- İbn-i Sa’d Tabakât El-Hidaye, 4. cilt: 94, (Türçesi) Kahraman yayınları
-Büyük İslam Fıkhı Türçesi Cilt: 1 sayfa: 432-433, Eser Neşriyat
-Bidayet’ül Müctehid
-Sırat-ı Müstakim Türkçesi Pınar Yayınları,sayfa: Cilt: 2 sayfa 56,
-el-İhtiyar Türkçesi sayfa: 300, Emin Yayınları
-el-Ehtiyar, sayfa: 297
-Mecmeul Enhür 2/488,489
-İbn Kudame el-Mu¤ni, Cilt: 9 sayfa 81
el-Mecmuğ şerhu Muhazzeb, Cilt: 9 sayfa 81
el-Umm Şafii, Cilt: 6 sayfa. 155
el-Umm Şafii, Cilt: 7 sayfa. 331
19-İmam Muhammed el-Mebsut el yazması, sayfa 142-143
Merdavî el-İnsaf, Cilt. 10, sayfa. 513
-el-Mebsut, cilt. 10, sayfa, 104
-Mezahibu’l Erbaa, cilt, 1, sayfa, 729
-İ’lamu’l-Muvakkiin
-el-Muğni ala Muhtar el-Harki, cilt, 9, sayfa, 393
-Taberi Tefsiri Türkçesi cilt. 2, sayfa: 597-599
-el-Esas Fi’t-Tefsir Türkçesi cilt. 4, sayfa, 514
-Kitabu’l Harac, İmam Ebu Yusuf Türkçesi sayfa: 296
-Kitab’l Harac, İmam Ebu Yusuf Türkçesi sayfa. 296
-Kitabu’l Harac, İmam Ebu Yusuf, sayfa. 297, 298,299
-Dört Mezhebe Göre İslam Fıkhı, Abdurrahman Ceziri, cilt. 3 sayfa. 1056
-Dört Mezhebe Göre İslam Fıkhı, Abdurrahman Ceziri, Cilt. 3 sayfa. 10
-Dört Mezhebe Göre İslam Fıkhı, Abdurrahman Ceziri, cilt: 3, sayfa, 1060 Türçesi
-Dört Mezhebe Göre İslam Fİkhİ, Abdurrahman Cezirî Cilt. 3, sayfa, 1092-1094
