ILK YARDIM NEDIR?
Herhangi bir kaza yada yasami tehlikeye düsüren durumda,saglik görevlilerinin yardimi saglanincaya kadar,hayatin kurtarilmasi ya da durumun daha kötüye gitmesini önlemek amaciyla,ilaçsiz olarak yapilan uygulamalara ilkyardim denir.
ILK YARDIM UYGULAMASINDA KESINLIKLE ILAÇ KULLANILMAZ.
ILK YARDIMDA AMAÇ NEDIR?
1.Yasami koruma ve sürdürülmesini saglama
2.Durumun kötülesmesini engelleme
3.Iyilesmesini kolaylastirma
ILKYARDIMCININ ÖZELLIKLERI VE SORUMLULUKLARI NEDIR?
1.Sakin ve telassiz olmali.
2.Hastayi sakinlestirmeli.
3.Çevreyi degerlendirip süren bir tehlike olup olmadigini belirlemeli.
4.Kendi can güvenligini tehlikeye atmamali.
5.Çevredeki kisileri,saglik kuruluslari,itfaiye ve güvenlige haber vermeleri için organize etmeli.
6.Hastanin durumunu degerlendirerek uygun ilk yardima baslamali.
7.Hastanin saglik kurulusuna bir an önce ulasmasini saglamali.
ILK YARDIMIN ILK AMACI NEDIR?
A.Solunum yolunun açilmasi.
B.Solunumun düzeltilmesi.
C.Dolasimin etkinligini saglama.
SOLUNUM YOLU NASIL AÇILIR?
1.Agizda yabanci cisim, ,kirik takma dis ve solunumu engelleyecek bir sey varsa varsa çikarilir.
2.Bilinci kapali kisilerde dil arkaya düsüp havayolunu tikayabilir.Bu durumda bas geriye itilip çene yukari kaldirilarak nefes yolu açilir.
SOLUNUM YOLU NASIL DÜZELTILIR? (SUNI SOLUNUM)
Solunumu duran kisiye derhal suni solunum uygulanmalidir.
1.Hasta sert bir zemine yatirilir.
2.Agiz içi temizlenerek varsa yabanci cisimler çikarilir.
3.Çenesi yukari kaldirilarak bas hafifçe arkaya itilir.
4.Agizdan agza solunum yapilacaksa burun kapatilir.Burundan solunum yapilacaksa agiz kapatilir.
5.Derin bir nefes alinip,solunum yaptirilacak kisinin agzina (yada burnuna) agiz yerlestirilir.
6.Hastanin gögsünün kabarmasina yetecek miktarsa nefes verilir.
DOLASIMIN ETKINLIGI NASIL SAGLANIR?(KALP MASAJI)
1.Kalp durmussa hemen kalp masajina baslanir.
2.Hasta sert bir zemine yatirilir ve bir yanina diz üstü oturulur.
YARA IÇINDEKI YABANCI CISIM,KEMIK,PARÇASI VS. ÇIKARILMAMALIDIR.
3.Gögüs kemiginin (iman tahtasi) üçte bir alt ucuna bir elin ayasi sikica yerlestirilir,diger elin ayasi bunun üstüne konur.Parmaklar hastaya temas etmemelidir.
4. Kollar dik tutularak (Bilek ve dirsekler bükülmeden)sabit ve ritmik bir sekilde gögse 4-5 cm bastirilir.
5. Arada nabiz kontrol edilerek dakikada 60 kez olmak üzere dolasim baslayincaya kadar devam edilir.
BAYILMALARDA UYGULANACAK ILKYARDIM KURALLARI
1.Elbiseleri boyundan, gögüsten ve karindan gevsetilir.
2.Hastanin beynine kan gitmesini saglamak için düz bir yerde sirtüstü yatirilarak,ayaklari yukari kaldirilir ve sonrada sok pozisyonunda bekletilir. Kesinlikle basinin altina yastik konmaz.
3.Hastaya uyarici kokular koklatilir.
4.Hastanin zorlanmaksizin kendine gelmesi beklenir.
5.Kendine geldiginde su, çay gibi içecekler azar azar verilmelidir.
GÖGÜS YARALANMALARINDA ILKYARDIM
1.Yarali,yari oturur duruma getirilir.
2.Havanin akcigerlere dolmasina engel olmak için açik olan yara yerine temiz bir bez kapatip basinç yapmadan sarilir.
3.Kazazedenin isi kaybi önlenir.
KARIN YARALANMALARINDA ILKYARDIM
1.Hastaya agizdan yiyecek içecek verilmez.
2.Yarali basi hafif yüksek, dizlerinin altina rulo edilmis bir battaniye konularak sirt üstü yatirilir.
3.Herhangi bir organ disari çikmis ise asla el sürülmez.Genis bir gaz bezi varsa serum fizyolojik ile islatilarak basinç yapmadan organlarin üzerine örtülür.
4.Yarali zaman geçirmeden sevk edilir.
EGZOZ ZEHIRLENMELERINDE ILKYARDIM
1.Hasta derhal temiz havaya çikarilir.
2.Bilinci tam kapali olmayanlar temiz havada derin solunum yaptirilir.
3.Bilinci kapali veya solunum yapmakta güçlük çeken hastalara suni solunum tatbik edilir.
4.Beden isisinin düsmesini engellemek için üstü örtülür.
5.Hasta en seri sekilde saglik merkezine gönderilir.
SINDIRIM YOLU ZEHIRLENMELERINDE ILKYARDIM
1.Zehrin sulanmasi ve emilimin yavaslamasi için hastalara; süt, yumurta aki, nisasta solüsyonlu su içirilir.
2.Kusmasina yardim edilir.
3.Asitle olan zehirlenmelerde, hasta hiçbir zaman kusmaya zorlanmaz. Su ve süt yumurta aki karistirilarak içirilir.
4.Alkali ile olan zehirlenmelerde:1/4 oraninda sirke ile hazirlanmis 500ml. su veya limon suyu içirilir.
KANAMALARDA ILK YARDIM NASIL YAPILIR?
1.Kanayan uzuv (kol,bacak vs.) yükseltilir.
2.Yara üzerine temiz gazli bez, mendil veya çamasir parçasi konur ve sikica bastirilir.
3.Kanama durmazsa kanayan yerin 5 cm yukari kismina bandaj uygulanir.
BURUN KANAMASINDA ILK YARDIM NASIL YAPILIR?
1.Burnu kanayan kisinin basi hafifçe öne egilir.
2.Hasta burun üzerine basinç yapar.
3.Bu sirada agizdan nefes alip verir ve asla sümkürmez.
4.Burun kanamasinda hastanin basi geriye dogru kaldirilmaz
ELEKTRIK ÇARPMALARINDA ILK YARDIM NASIL YAPILIR?
1.Önce ilk yardimci kendi güvenligini saglar.
2.Elektrik akiminin yarali ile temasi kesilir.Bu yapilmadan önce yaraliya dokunulmaz.
3.Kuru tahta parçasi ve lastik gibi elektrik geçirmeyen maddelerle hasta çekilerek veya kablo itilerek akimdan kurtarilir.
4.Solunum durmussa yapay solunuma, kalp durmussa kalp masajina baslanir.
5.Yanik varsa soguk su ile yikanir.
KIRIKLARDA ILK YARDIM NASIL YAPILIR?
1.Hasta sarsilmaz ve hareket ettirilmez.
2. Kanama varsa durdurulur.
3. Hasta tasinmadan önce kirik bölgesi hareketsiz hale getirilir. (Bunun için tahta gibi sert cisimler kullanilabilir.)
4.Açik kirik varsa (kirik uçlari görülüyorsa) kirik kemik parçalarina kesinlikle dokunulmaz ve bunlar yerlestirilmeye çalisilmaz.Yara üzerine temiz bir gazli bez kapatilir.
YANIKLARDA ILK YARDIM NASIL YAPILIR?
1.Soguk musluk suyu ile agri azaltilir.
2.Hastanin takilari çikartilir. (Daha sonra olusabilecek sisler nedeniyle çikarmak zorlasabilir.)
3.Olusan kabarciklar patlatilmaz.
4.Yanan kisimlarin üzeri temiz gazli bezle kapatilir hiçbir sey sürülmez.
5.Hastanin bilinci yerinde ise bol su içirilir.
6.Yanik yüzeyine dis macunu, salça, yogurt gibi maddeler kesinlikle sürülmemelidir.
YARALANMALARDA ILK YARDIM NASIL YAPILIR?
1.Kanama varsa kontrol edilir.
2.Yaranin kirlenmesi önlenir.
3.Varsa kopan parça korunur. (Islak bir gazli beze sarilip bir naylon torbaya konulur,bu torba da içi buz dolu baska bir torbaya konulur.)
