1) Her duyduğunuz habere araştırmadan itibar etmeyin.
Ey iman edenler! Eğer bir fâsık size bir haber getirirse onun doğruluğunu araştırın. Yoksa bilmeden bir topluluğa kötülük edersiniz de sonra yaptığınıza pişman olursunuz. (Hucurat,6)
Rabbimizin buyruklarına kulak vermeyen, günaha batmış, iyi niyetli düşünmeyen ve açıktan günah işleyen birisi size bir haberle geldiğinde durup gerçeği araştırın; haber doğru değilse, istemeden birilerini rencide eder, ardından da yaptığınızdan pişmanlık duyarsınız.
2) İnsanların arasını adaletle düzeltin.
Eğer müminlerden iki gurup birbirleriyle vuruşurlarsa aralarını düzeltin. (Hucurat,9)
Allah Adil’dir adalette titiz davrananları sever. Bu yüzden Müminler nefsine hâkim olamayarak birbirlerine düşerlerse buna seyirci kalmayın.
3) Asla birbirinizle alay etmeyin.
Ey müminler! Bir topluluk diğer bir topluluğu alaya almasın. Belki de onlar, kendilerinden daha iyidirler. (Hucurat,11)
Akıllı, bilgili olduğunu göstermek için veya yanındakileri güldürmek, sevindirmek veya alay etmek için söylenen sözlerden kaçınılmalıdır.
4)Nefislerinizi (birbirinizi) ayıplamayın.
Birbirinizde ayıplar aramayın. (Hucurat,11)
İnsanların noksanlarının araştırılması hatalarından bahsedilmesi gizliden gizliye özel hayatlarındaki yanlışların, eksikliklerin araştırılması yasaklanmıştır. Müslüman elinden, dilinden ve belinden emin olunan kimsedir.
5)Kötü lakap takmayın.
Birbirinizi kötü lakaplarla çağırmayın. (Hucurat,11)
Kimseyi duyduğunda incineceği, hoşuna gitmeyecek küçük düşürücü kelimelerle çağırmayın. Bununla birlikte insanları beğendiği lakaplarla çağırmak günah değildir. Peygamber efendimize Emin, Hazret-i Ebu Bekir’e Sıddık, Hazret-i Ömer’e Faruk denilmesi böyledir.
6)Kötü zandan sakının
Zannın birçoğundan sakının. Çünkü zannın bir kısmı günahtır. (Hucurat,12)
Zan ile başkasının kötü olduğunu kabul eden, onun hakkında gıybet eder, ona dil uzatır. Onu kötü, kendini iyi bilir. Bu da, kişiyi helâke sürükleyebilir. Bununla birlikte kişi başkalarının sui zannına sebep olacak hareketlerden de kaçınmalıdır.
7)Kimsenin özel hayatlarını araştırmayın.
Birbirinizin gizli hallerini araştırmayın.(Hucurat,12)
İnsanların özel hayatlarını, bu alanlardaki kusurlarını araştırmak, bunların dedikodusunu yapmak yasaklanmış alanlardır. Müslim’in rivayet ettiği bir hadiste “Kim, müslümanın ayıbını örterse, Allahu Teâlâ da onun dünya ve ahirette ayıbını örter. Kişi, arkadaşına yardımcı olduğu müddetçe, Allahu Teâlâ da onun yardımcısı olur.” buyrulmuştur.
8)Dedikodu yapmayın.
Sizin bir kısmınız diğerlerinin dedikodusunu yapmasın. (Hucurat,12)
Müslüman bir başkasının yaptığı yanlışı sorgulamadan önce kendi yanlışlarını düzeltmeye çalışmalıdır. Zira herkes kendi yaptıklarıyla hesaba çekilecektir. Dedikodu toplumdaki güveni kökünden yok eder.
9)Yumuşak huylu ve hoşgörülü olun.
Allah’ın rahmetinden dolayı, ey Muhammed, sen onlara karşı yumuşak davrandın. Eğer kaba ve katı kalpli olsaydın, şüphesiz etrafından dağılır giderlerdi. (A’li İmran, 159)
Hanımlarınıza karşı, kardeşlerinize karşı, çevrenizdeki insanlara karşı karşı sizler de böyle davranın. Sizler de peygamber ahlâkıyla ahlâklanın. Tüm çevrenize karşı merhametli olun.
10)Yanlış yoldakilere karşı saygılı olun.
Onların Allah’tan başka yalvardıkları tanrılarına hakaret etmeyin ki, onlar da cahillik ederek hadlerini aşıp Allah’a hakaret etmesinler! (Enam, 108)
Müslüman’ın görevi uyarmak, tebliğ etmek, yanlışları düzeltmeye çalışmaktır. Kalplere hidayeti verecek olan Allah’tır. Bu sebeple bilinçli bir müslüman güzel sözlerle, küçük görmeden, hakaret etmeden yalnızca görevini yapmalıdır.
alıntı
