Çözüldü Namazda Kur'an Okurken Mahreçleri Zor ve Tam Çıkartamamanın Namazın Sıhhatine Etkisi Nedir?

Selamunaleykum. Namaz kılarken bazı mahreçleri çok zor çıkartıyorum veya nerden çıktığını bilmiyorum. Namazda ike sureleri ve duaları içimden okuduğum için zor çıkıyor, haliyle bazı harflerde kalkale yapamıyorum. Mesela ت harfi ile ط harfinin çıkış yeri arasında negibi bir fark var.? ikiside aynı üst ön dişlere dokundurarakmı çıkıyor.? Yoksa ط harfi azı dişlere yakın olan dişleremi dokundurulur.? د harfigibi kalkaleli olan harfleri içimden okurken kalkale yapmasam olurmu.? Bu bölümde tecvid ile alakalı sorular sordum lakin soracak kimseyi bulamadım.

ebu hafs_;302159' Alıntı:

Selamunaleykum.
1- Namaz kılarken bazı mahreçleri çok zor çıkartıyorum veya nerden çıktığını bilmiyorum.
2- Namazda ike sureleri ve duaları içimden okuduğum için zor çıkıyor, haliyle bazı harflerde kalkale yapamıyorum.
3- Mesela ت harfi ile ط harfinin çıkış yeri arasında negibi bir fark var.? ikiside aynı üst ön dişlere dokundurarakmı çıkıyor.?
Yoksa ط harfi azı dişlere yakın olan dişleremi dokundurulur.?
4- د harfigibi kalkaleli olan harfleri içimden okurken kalkale yapmasam olurmu.?
Bu bölümde tecvid ile alakalı sorular sordum lakin soracak kimseyi bulamadım.

Genişletmek için tıkla ...

Âleykum Selam we rahmetullah kardeşim ;

C 1- Namaz kılarken mahreçleri zor (veya kolay) çıkartmanızın namazın sıhhatine etkisi olmaz. Yeterki, zor da olsa doğru çıkartmanız, anlamı bozmayacak şekilde olmasıdır.
C 2- Kalkale: Sözlükte, sarsmak, deprendirmek, sallamak, hareket etmek, titretmek, kımıldamak gibi manalarda kullanılır.

اَلْقَلْقَلَةُ تَقَلْقُلُ الْمَخْرَجِ حَتَّي يُسْمَعَ لَهُ نَبْرَةٌ قَوِيَّةٌ
“Kalkale sıfatı olan harfler bir kelimenin ortasında veya sonunda (gerek aslen gerek vakıf sebebiyle olsun) sâkin olarak bulunursa “kalkale” olur.”

Kalkale harfleri 5 tanedir. Bu harfler قُطْبُ جَدٍ cümlesindeki ق ط ب ج د harfleridir. Bu 5 harften biri kelimenin ortasında veya sonunda sakin olarak bulunursa kalkale olur.
Bütün kıraat imamlarının ittifakıyla hükmü vacbdir.

فَلْيَقْتُلُونَ ،يَطْلُبُ ، وَالْعَبْدُ ،يَجْتَبِيكَ ، يَدْخُلُونَ
Bu örneklerde kalkale harfleri kelimenin ortasında sâkin olarak gelmişlerdir ve sukûnları lâzimî sukûndur. Buna “Kalkale-i Suğra” denir.

بِالْحَقِّ = بِالْحَقْ ، إِلَي سَوَءِ الصِّرَاطِ = الصِّرَاطْ ،
فِي اْللأَسْبَابِ = فِي اْللأَسْبَابْ وَ مَأْجُوجٌ ، وَ مَأْجُوجْ ،

Kalkale harfleri ârizî sukûnlu olarak gelmişlerdir. Bu örneklerde sadece vakf halinde kalkale yapılır, vasl halinde kalkale yapılmaz. Kelime sonunda oluşan kalkaleye “Kalkale-i Kubra” denir. Kalkale-i suğradan daha mubalağa ile yapılır.

Kalkale Yapmanın Sebebi:
Kalkale harflerinde kalkale sıfatı, cehr ve şiddet sıfatlarının bir araya gelmesinden meydana gelmiştir. Bundan dolayı bu harflerin sukûn ile okunuşlarında ses ve nefes tamamen hapsolur. Zira cehr sıfatı nefesin, şiddet sıfatı da sesin hapsolmasını gerektirir. İşte bu harflerin ortaya çıkması –ancak- mahrecde hapsolan sesin, mahrecin hareketiyle ortaya çıkmasına bağlıdır. Böylece mahrecde oluşan bu zaid sese biz kalkale diyoruz.
Kalkaleyi Terk etme Hali : Kalkale harfi sâkin olarak gelmesine rağmen kendisinden sonra idğâm yapılmaya musâit başka bir harf geliyorsa kalkale terk edilir ve idğâm ile ilgili hükümler gerçekleştirilir.

لَقَدْ تَابَ اللَّهُ = لَقَتَّابَ اللَّهُ ، أَنِ اضْرِبْ بِعَصَاكَ
أَنِ اضْرِبِّعَصَاكَ ، أَلَمْ نَخْلُقْكُمْ ، أَحَطْتُ

İdğâmdan dolayı şeddeli olarak tek harf halinde yazılan kalkale harfleri ile karşılaşıldığı zaman vakf durumunda yine kalkale yapılmalıdır.
أَلْحَجُّ = أَلْحَجْ ، أَلْحَقُّ = أَلْحَقْ ، وَ تَبَّ =َ وَ تَبْ

Bu örneklerdeki gibi durumla karşılaşıldığında ve bu kelimeler üzerinde vakfedilecek olduğunda idğâm sebebiyle birinci harf üzerinde kalakale yapılmaz. Ancak ikinci harf üzerinde kalkale yaparak vakfetmemiz gerekecektir.
Kalkale harflerinde kalkale yapamamak, namazı bozmaz.

C 3- İdğâm-ı Mutecâniseyn Olan Harfler
İmam Âsım ve onun rivâyetini yapan İmam Hafs, harflerin çıkış yerlerine göre mutecânis olan harfleri üç grupta toplamışlardır:
A) Ta ( ط ), Dâl ( د ) ve Te ( ت ) Harfleri
B) Se ( ث ), Zâl ( ذ ) ve Zı ( ظ ) Harfleri
C) Be ( ب ) ve Mîm ( م ) Harfleri

A) Ta ( ط ), Dâl ( د ) ve Te ( ت ) Harfleri:

Bu üç harfin çıkış yerleri, mahrecleri (dilin ucunun, üst ön iki dişin yarısına dokundurularak çıkartılırlar) aynı; Ancak sıfatları farklıdır. Kıraat imamlarının ittifakıyla bunları tam idğam yaparak okumak vacib’dir.

1- Dâl ( د ) ve te ( ت )harfleri arasındaki idğâm:
Bu iki harf, ince harflerdendir. Birincisi sâkin, ikincisi harekeli olarak peşpeşe geldiklerinde şeddelenerek birbirlerine tam idğâm edilirler.
أَثْقَلَتْ دَعَوَا اللَّهَ = أَثْقَلَدَّعَوَا اللَّهَ ، أُجِيبَتْ دَعَوْتُكُمَا = أُجِيبَدَّعَوْتُكُمَا
عَبَدْتُمْ = عَبَتُّمْ ، قَدْ تَبَيَّنَ = قَتَّبَيَّنَ

2- Te ( ت ) ve Ta ( ط ) harfleri arasındaki idğâm:
Bu iki harften te ince, ta ise kalın harflerdendir. Bunlar da birbirlerinden önce veya sonra gelebilmektedirler. Te harfinin ta harfinden önce sâkin olarak geldiği durumlarda tam bir idğâm yapılırken ta harfinin te harfinden önce sâkin olarak geldiği durumlarda nâkıs bir idğâm yapılır.
لَئِنْ بَسَطْتَ ، فَرَّطْتُمْ ، أَحَطْتُ ، وَ قَالَتْ طَائِفَةٌ = وَ قَالَطَّائِفَةٌ

B) Se ( ث ), Zâl ( ذ ) ve Zı ( ظ ) Harfleri:

Bu üç harfin mahraci birbiriyle aynıdır, sıfatlarında farklılık vardır. Bunlar, üst ön dişlerin dil ucunun üst yüzüne temas ettirilmesiyle çıkartılırlar. Ancak bunların sıfatlarında farklılık vardır ve bu farklılık harflerin seslendirilmesi sırasında kendisini belli eder.
1- Se ( ث ) ve Zâl( ذ ) harfleri arasındaki idğâm:
Kur’ân’da tek örneği A’râf 176. âyetindedir ( يَلْهَثْ ذلِكَ ) Asım kıraatinde idğamlı (يَلْهَذّلِكَ ) veya izharlı ( يَلْهَثْ ذلِكَ ) olarak iki şekilde okunması da caiz’dir.

2- Zâl ( ذ ) ve Zı ( ظ ) harfleri arasındaki idğâm:
Bu iki harften zâl harfi sâkin olarak bir kelimenin sonunda, zı harfi de ikinci kelimenin başında harekeli olarak bulundukları takdirde, zâl harfi zı harfinin içine katılarak zı harfi şeddeli bir harf gibi birbirine tam bir idğâm ile idğâm edilmiş olur. Hükmü vacib'dir.

إِذْ ظَلَمُوا = إِظَّلَمُوا

C) Be ( ب ) ve Mîm ( م ) Harfleri:

“Be” harfinin sâkin olarak bir kelimenin sonunda, “mîm harfinin ise harekeli olarak ikinci kelimenin başında bulunmasıdır.
Tek örneği Hûd 42. âyet-i kerîmesindedir. (ارْكَبْ مَعَنَا ) Bu cümle okunurken idğâm yapılacağından (يَا بُنَيَّ ارْكَمَّعَنَا ) şeklinde be harfinin mîm harfine çevrilip, onun içinde tamamen eritilerek kaybedilmesi ve mîm harfinin şeddeli bir şekilde tam bir idğâm ile okunmasıyla yapılır.
Burada idğâm yapılıp yapılmaması ihtilâflıdır. Asım kıraatinde hem idğamlı hem de izharlı okunması caiz olan bu kelimenin idğam yapılarak okunması tercih edilmiştir ve 1.5 elif miktarı tutulur.

C 4- Kalkale harfleri bilerek terkedilemez. Çıkartmak için çaba sarfedilmeli, okumaya azami gayret gösterilmelidir. Bir kişi okumaya çalışmasına rağmen kalkale yapamaması özür sayılır fakat, gerekli ve düzenli tam bir eğitim görmeden terk etmek vebaldir.