(Harb esiri olarak) Sağ ellerinizin malik olduğu kadınlar (cariyeler) mustesna, bütün kocalı (evli) kadınlar da size haram kılındı. Allah'ın size emri budur. Bunlardan başkasını namuslu olmak ve zina etmemek üzere mallarınızla (mehirlerini vererek) istemeniz size helâl kılındı. Onlardan faydalanmanıza karşılık kararlaştırılmış olan mehirlerini verin. Mehir kesiminden sonra (bir miktar indirim için) karşılıklı anlaşmanızda size bir gunah yoktur. Şubhesiz ki Allah Alîm, Hakim olandır.
Neseî'nin, Muhammed ibn Abdil-A'lâ kanalıyla Ebu Saîd el-Hudri'den rivayetle, tahricine göre Allah'ın Rasûlu (s.a.v.) Evtas'a bir ordu göndermiş; düşmanla karşılaşıp onları yenmişler ve muşriklerden kocaları olan bazı kadınları da esir almışlar. Muşriklerle evli o esir kadınlarla munasebette bulunma konusunda sıkıntı içindelerken Allah Tealâ bu âyet-i kerimeyi indirerek iddetlerinin bitiminde bu cariye kadınların sahiblerine helâl olduklarını bildirmiş. (Kurtubî, Kurtubi tefsiri, v, 240)
Tirmizî'deki bir rivayette bu durumdaki ashabın, gelerek Hz. Peygamber (s.a.v.)'e ne yapacaklarını sormaları üzerine bu âyet-i kerime nazil olmuştur. (Tirmizı, Tefsîru'l-Kur'ân, 4/22, hadis no: 3036; Taberî, age. V,170-171)
Ebu Saîd el-Hudrî’den gelen başka bir rivayette o şöyle diyor: Allah'ın Rasûlu (s.a.v.) Evtas halkından esirler alınca biz: "Ey Allah'ın elçisi, neseblerini ve kocalarını bildiğimiz kadınlarla nasıl cinsel ilişkide bulunuruz?" dedik de bunun üzerine bu âyet-i kerime nazil oldu. (Taberî, Tefsiri Taberi, VII, 173)
Başka bir kanaldan Ebu Saîd el-Hudrî'den rivayet edildiğine göre o şöyle anlatıyor: Huneyn günü Allah'ın Rasûlu (s.a.v.) Evtas üzerine bir ordu gönderdi. Bu ordu düşmanla karşılaşıp savaştı ve onlara galip geldiler de onlardan kadın esirler elde ettiler. Rasûlullah (s.a.v.)'ın ashabından bazıları, onların muşriklerden kocaları olduğu için onlarla cinsel ilişki kurmada tereddut ettiler de bunun üzerine Allah Tealâ bunlar hakkında "Sağ ellerinizin mâlik olduğu cariyeler mustesna olmak üzere evli kadınlarla evlenmeniz haram kılındı..."
"Yani iddetlerinin bitiminde onlar size helâldirler." anlamındaki âyet-i kerimeyi indirdi. (Kurtubî Tefsiri, V., 241)
İmâm Ahmed diyor ki: «Bize Abdurrazzek'ın... Ebu Saîd el-Hudrî'den rivayetine göre; o şöyle demiştir: Evtâs esirlerinden kadınlar elimize geçmişti. Onların kocaları da vardı. Kocaları olduğu halde, onlarla temasta bulunmaktan hoşlanmadık. Peygambere sorduk ve «Ellerinize geçen cariyeler mustesna, (yabancı) evli kadınlarla evlenmeniz de haram kılındı» âyeti nazil oldu. Ve onların fercleri bize helâl kılındı.
Hadîsin başka bir şekliyle rivayeti şöyledir: İmâm Ahmed der ki; bize İbn Ebu Adiyy'in... Ebu Saîd el-Hudrî'den naklettiğine göre; Rasûlullah (s.a.) in ashabı, Evtâs muharebesi günü kadın esirler almışlardı. Onların muşrik kocaları vardı. Rasûlullah (s.a.v.)'ın ashabından bazıları geri durarak, onlarla temasta bulunmayı günâh saydılar. Ve bu konuda «Ellerinize geçen cariyeler mustesna, (yabancı) evli kadınlarla evlenmeniz de haram kılındı» âyeti nazil oldu.
Hadîsi Muslim, Ebu Dâvûd, Neseî, Saîd İbn Ebu Arûbe'den; Tirmizî'de Hemmâm İbn Yahya'dan rivayet etmişler ve Tirmizî; hadîs hasendir, demiştir...
Taberânî'nin Dahhâk kanalıyla... îbn Abbâs'tan rivayetine göre; bu âyet Hayber esirleri hakkında nazil olmuş ve Taberânî Ebu Saîd el-Hudrî hadîsinin benzerini zikretmiştir.
Bu âyetin umûmî oluşundan hareketle; seleften bir grup, cariyenin satılmasının kocasından boşanma sayılacağına kail olmuşlardır.
Not : Ayetin hukmu, aksi bir nas olmadığı surece kıyamete dek bakidir.
Çevrimdışı
