Aleykum selam ve rahmetullah. Öncelikle Ramazan orucuna niyet nasıl ve ne zaman yapılır, kısaca değinmek gerekir:
Peygamber (sav) "Fecrin doğuşundan önce oruca azmetmeyenin (niyet etmeyenin) orucu yoktur" (Nesaî, Sıyâm, 68; et-Tirmizî, Savm, 33; Muvatta, Sıyâm, 5; Darimî, Savm, 10) buyurduğu için bilginler, oruca imsaktan önce niyet etmek ("tebyit") gerektiği hususunda fikirbirliği içindedirler.
Niyet, kalbin oruç fiiline karar vermesidir. Bu, Allah'ın Ramazan orucunu farz kıldığını bilen her müslüman için gereklidir. Bu farziyeti bilmesi ve kendisini bununla yükümlü görmesi geceden niyet için yeterlidir.
Ve yine içinden yarın herhangi bir mazereti olmadığı zaman oruç tutacağını geçirmesi yeterlidir.
Ve yine bu niyetle sahura kalkıp yemek yemesi yeterlidir. (oruç tutmama niyeti taşımakla beraber sahura kalkma hali müstesnadır. Şafiiler'e göre, sadece sahura kalkmış olmak niyet yerine geçmez)
Oruca veya başka bir ibadete niyet ettiğini kelimelerle telaffuz etmesine ihtiyaç yoktur.
Niyetin yeri kalptir. Orucu açmaya ve iptal etmeye niyet etmeyerek orucun hükmünün bütün gün varlığının devam etmesi vaciptir.
(Geceden niyet eden kişinin bu niyetten sonra imsak vaktine kadar oruç yasaklarına uymaması niyete zarar vermez. (Çünkü orucun başlangıç vakti henüz girmemiştir.) Geceden oruca niyet edip, imsak vaktinden önce niyetten dönülmesi bütün oruç çeşitleri bakımından geçerlidir. Bu hususlarda yolcu ile mukim ve hasta ile sağlıklı kişi arasında fark yoktur.)
Şimdi eğer kişinin, burada geçen niyetlerden herhangi birine uyan bir niyeti yoksa, yukarıdaki hadis gereği zaten orucu geçersizdir. Ramazan orucu niyetle başlar ve imsak-iftar arasındaki zamanda belli kurallara uymakla gerçekleşir. Böyle bir durumdaki kişinin Ramazan ayına hürmeten günün kalanında yiyip içmemesi ve sonraki günlerde kaza etmesi gerekir.
Ancak kişinin imsaktan önce yapılmış geçerli bir niyeti varsa, imsak vaktiyle beraber -sahura kalkmamış veya sahura kalktığını hatırlamıyor da olsa- orucu başlamıştır.
Bilindiği üzere Ramazan orucu tutarken cima etmek kefareti gerektirir. Ancak ciddi sağlık sorunları veya mazeret sayılan herhangi bir durum olmadığı takdirde başlamış olan orucunu bozan kişiye de kefaret gerekir mi gerekmez mi bu konuda fıkıhçılar ikiye ayrılmıştır:
Şafii ve Ahmed'e göre sadece cima etmek kefareti gerektirir. Ebu Hanife ve Malik'e göre ise kefareti gerektiren şey Ramazana gösterilen saygısızlıktır, dolayısıyla cima gibi kasten yemek ve içmek de kefareti gerektirir. Nasların zahirine göre doğru olan birincisidir (yani kefaretin sadece cimadan dolayı olması). Çünkü açık bir delil ile ispat edilinceye kadar kefaretin bu durumda vacip olmaması esastır.
O arkadaşın anne ve babasının, sahura kaldırmadığı halde yalan söyleme veya ikisinin de yanlış hatırlayabilme gibi hataları söz konusu değil ise, arkadaşınızın anne ve babasının sözlerine güvenmesi gerekirdi. Arkadaşınızın ağzının kuruluğu çeşitli sebeblerden de olabilir. Bu illa sahura kalkmadığını göstermez. Kişi sahura gerçekten kalkmamış olsa da ağzı kupkuru olmayabilir ve kalktığı gibi su içmek istemeyebilir. Biraz da kendisi bahane arıyormuş gibi bir durum söz konusu olabilir.
Bu durumda arkadaşınızın fıkhi durumu, kendi kalbinin vereceği cevaba göre bir netice alır.
Eğer yarın ki oruca niyet ederek yatmış , fakat sahura kalkamadım diyerek yemiş ise mazereti geçersizdir. Bu durumda kefareti cima ile sınırlamayan alimlere göre kefaret gerekir. Kefareti hadisin bahsettiği gibi cima ile kayıtlayan alimlere göre ise gününe gün kaza gerekir.
Ayrıca kefareti cima ile sınırlamayan anlayış sahiblerine göre, kişi oruca niyet etmiş olsa bile, sonradan rahatsızlanarak, zaruretten dolayı orucunu bozmasında kefaret gerekmez. Bu durum arkadaşınızın kendisinin kalbinin vereceği cevaba göre hüküm alır.
Başarı Allah'tandır.
Çevrimdışı
