Neler yeni
İslami Forum, Dini Forum, islami site, islami sohbet, radyo, islami bilgiler

İslam-tr.org'a hoş geldiniz! Hemen üye olun ve kendi konularınızı, düşüncelerinizi paylaşarak bu platforma katılın. Oturum açtıktan sonra, İslam dini, tarih ve güncel konularla ilgili paylaşımlarda bulunabilirsiniz.

İlmi Konu Sapık Fırkalardan; Murcie

ABDULHAK Çevrimdışı

ABDULHAK

الإذلال هو بعيد عنا
Admin
MURCİE

Günahın imana zarar vermediği tezini savunarak, büyük günah işleyene ümit veren ve onun hakkındaki nihai kararı Allah'a havale edib tehir eden akaid fırkası.

Murcie kelimesi, "tehir etmek, ümit vermek" anlamlarına gelen "irca" kökünden türetilmiş çoğul bir isimdir.
İrca kelimesi, çeşitli şekillerde Kur'an-ı Kerim'de de geçmektedir: "Onu ve kardeşini te'hir et, dediler" (A'râf, 111; ayrıca Tevbe, 16; Şuara, 36).

Murcie isminin menşei hakkında çeşitli görüşler ileri sürülmüştür. Yaygın olan görüşe göre, Murcie mezhebi, murtekib-i kebire (büyük günah işleyen) meselesinin tartışıldığı bir ortamda ortaya çıkmıştır (Muhammed Ebu Zehra, İslam'da Siyasî ve İtikadî Mezhepler Tarihi, Çev. E. Ruhi Fığlalı, Osman Eskicioğlu, İstanbul 1970, s. 166).

Ameli imanın ayrılmaz bir cüzü (parçası) olarak gören Haricilere göre, büyük günah işleyen kimse kâfir ve cehennemliktir. Biraz daha yumuşak olmakla beraber, Mutezile de Haricilerle hemen hemen aynı görüşü paylaşmaktadır.
Bu tartışmaların yapıldığı sıralarda yeni bir görüş ortaya atıldı. İyi amelin kâfire fayda vermeyeceği gibi, günahın da mu'mine zarar vermeyeceğini savunan bu görüşe göre, murtekib-i kebîrenin durumunu Allah'a havale etmek (irca etmek) en doğru yoldur.
Murtekib-i kebîre hakkındaki son kararı Allah'a ve âhirat gününe bırakan bu gruba, "tehir edenler, erteleyenler" anlamında "Murcie" denmiştir (eş-Şehristânî, el-Milel ve'n-Nihal, Beyrut 1975, I/139).

Bazı âlimlere göre irca görüşü, murtekib-i kebîre meselesinden önce siyâsî bir tutum olarak mevcuttu. Daha Sahabe döneminde, Osman ile Ali (r.anhuma) taraftarları arasında meydana gelen ve neticede tekfire kadar varan görüş ayrılıklarının yaygın olduğu sıralarda bir grup vardı ki, bunlar, her ikisi de mûmin olan bu iki taraf hakkında herhangi bir hüküm belirtmeyip susmayı tercih etmişlerdi.
Bu grup, İslâm dünyasında çok acı hatıralar bırakan bu tartışmalara, Peygamber'in şu hadîsini göz önünde bulundurarak katılmamışlardır:
"İlerde bir sürü fitne kopacaktır, Bu fitneler esnasında oturan yürüyenden, yürüyen de koşandan daha hayırlıdır..." (Muslim, Fiten 12, bab, 3).

Fitne ve fesada yol açar endişesiyle, hüküm belirtmekten çekinerek bir kenara çekilen ve son kararı Allah'a havale eden bu gruba, bu tutumlarından dolayı "Murcie" denmiştir (M. Ebu Zehra, İslam'da Siyasî ve İtikadî Mezhebler Tarihi, sf: 167; Subhi es-Salih, İslâm Mezhebleri ve Müesseseleri, Çev. İbrahim Sarmış, İstanbul 1981, s. 111).

Bu görüşü savunanlara göre, başlangıçta siyasî alanda bir tarafsızlığın ifadesi olan Murcie, daha sonra akaid sahasındaki bir tarafsızlığın da adı oldu.
Bir görüşe göre de, Murcie ismi, "irca"nın lügat anlamlarından birisi olan "ümit verme"den gelmektedir. Bunlara göre, murcie, "taatın kâfire bir faydası olmadığı gibi, günahında imana bir zararı yoktur" şeklindeki ilkeyi kabul etmek suretiyle büyük günah işleyen kimseye ümit vermiştir. Bu nedenle onlara "ümit verenler" anlamında Murcie denmiştir.
Diğer bir görüşe göre ise, imamet konusunda, Ali'yi birinci sıradan dördüncü sıraya geçirdikleri için onlara bu ad verilmiştir (eş-Şehristânî, el-Milel ve'n-Nihal, Beyrut 1975, sf. 139).

Murcie mezhebini, iman -ameli ilişkileri çerçevesinde değerlendiren diğer bir görüşe göre de, iman karşısında ameli ikinci plana itip ona fazla önem vermedikler için onlara Murcie denmiştir (Abdulkahir el-Bağdâdî, el-Fark Beyne'l-Fırak, Çev. E. Ruhi Fığlalı, İstanbul, 1979, s. 179).

Başlangıçta musbet bir yaklaşımın ifadesi olarak ortaya çıkan irca görüşü, zaman geçtikçe Ehl-i Sünnet çizgisinden uzaklaşarak bid'at ve sapıklık haline gelmiştir. Mezhebler tarihinde "Murcie" ismi ile daha çok bu grup anılmaktadır. Bunlar, yani sapık ve bid'atçi Murcie, murtekib-i kebîre hakkında benimsemiş oldukları mu'tedil kanaatle yetinmeyip, "bu konuda verilmiş hükmü aşarak imanla beraber günahın da bir zarar vermeyeceğini kabule gitmişlerdir" (M. Ebu Zehra, İslam'da Siyasî ve İtikadî Mezhepler Tarihi, sf: 168).

Onların temel prensipleri şudur:
Nasıl taat küfre fayda vermezse günah da imana zarar vermez. Bu prensipten hareket eden Murcie, imanı sadece ikrar, tasdik, sevgi ve bilgiden ibaret sayarak kuru bir iman anlayışına sahib olmuştur.
Murcie'nin kollarından birisi olan el-Yûnusiyye'ye göre iman Allah'ı bilmek, sevmek ve ona karşı kibirlenmemektir. Bu özellikleri kendisinde toplayan kişi mûmin olur. Bunların dışında kalan diğer temel taat ve ibadetler imandan değildir. Bu nedenle onların terkedilmesi imana bir zarar vermez. Halis iman sahibi bir kimseye günah işlemesi zarar vermez. Mûmin Cennet'e ameli ve taati ile değil ihlâsı ve sevgisi sayesinde girer.
Murcie'nin Ubeydiyye kolu bağlılarına göre ise, şirkin dışında kalan bütün günahlar kesinlikle affedilir. Tevhid üzere ölen kimseye işlemiş olduğu günah ve kötülükler zarar vermez (eş-Şehristani, el-Milel ve'n-Nihal, Beyrut 1975, I, 140).
Murcienin bütün kolları, iman-amel ilişkisinde hemen hemen aynı görüşte birleşmişlerdir. Onlar imanla amel arasını kesin hatlarla ayırıp kötü fiilin imana zarar vermeyeceğini; çünkü imanın sadece bilgi, sevgi ve saireden ibaret olduğunu iddia etmişlerdir.
"Bu mantıksız ve bozuk sözler ortasında bu mezhebe bağlı kimselerden bir kısmının, imanın hakikatlerini ve taat amellerini küçümsediği, bazılarının da faziletlerini basitleştirdiği görülmektedir. Zaten her bozguncu kimse, bu yolu kendisine mezheb olarak seçmiştir. O kadar ki, bu mezheb içindeki bozguncuların sayısı arttıkça artmış ve onlar da bu mezhebi günahlarına bir vesile, bozgunculuklarına bir sebeb ve kötü niyetlerine de bir kolaylık vasıtası saymışlardır" (M.Ebu Zehra, İslam'da Siyasî ve İtikadî Mezhepler Tarihi, sf: 170).




İmam-ı Âzam Ebu Hanife'ye Murcie İthamının Sebebi

Büyük günah işleyenin nihaî kaderi hakkındaki hükmü Allah'a havale etme şeklindeki irca görüşü, temelde Ehl-i Sünnetin anlayışına yakın bir görüştür.
Ehl-i Sünnet alimlerinin önemli bir kısmına göre de, büyük günah işleyen kimse hakkındaki son karar ahiratte belli olacaktır. Allah onu isterse afveder, isterse cezalandırır.
Eğer bir mûmin büyük günah işlerse bu davranışıyla imandan çıkmış sayılmaz. O sadece günahkâr bir mûmin olur. Onun cennetlik mi yoksa cehennemlik mi olduğu meselesi Allah'ın iradesine kalmıştır. Allah onu isterse afveder isterse cezalandırır. İşte, Ehli Sünnetin ircası budur.


İmanı, "Allah'ı bilme ve Allah'ı ikrar ile Muhammed (s.a.v.)'i bilme ve onun Allah'tan getirdiği vahyi ikrar etme" şeklinde tanımlayan İmam Ebu Hanife de, imana getirmiş olduğu bu tanım ve iman amel ilişkisi konusunda ortaya koymuş olduğu görüşlerden dolayı Murcie arasında zikredilmiştir (Subhi es-Salih, İslâm Mezhebleri ve Müesseseleri, s. 114; Hüseyin Atay, Ehl-i Sünnet ve Şia, Ankara 1983, s. 170).
Gerçekten de, İmam Ebu Hanife ve onun görüşünü benimseyen el-Pezdevî (öl. 482/1089). es-Serahsî (öl. 490/1097) ve daha bir çok Ehl-i Sünnet âlimine göre iman, kalbin tasdiki ve dilin ikrarıdır. Amel imanın bir cuzu değildir (A. Saim Kılavuz, İslâm Akaidi ve Kelama Giriş, İstanbul 1987, s. 23).

Bu görüşte olanlara göre, büyük günahı işleyen kimse kâfir değil; günahkâr mûmindir. Onun hakkındaki son hüküm Allah'a aittir. Onu isterse afveder, isterse cezalandırır. İşte bu görüşlerinden dolayı Ebu Hanife de Murcie arasında zikredilmiştir.

İmamı Azam'ın Murcieden sayılıp sayılmayacağı hususunda şu noktaları göz önünde bulundurmak gerekir:

İmam-ı Azam, amelin imanın zorunlu bir parçası olmadığı noktasında ilk Murcielerle ittifak halindedir. Murciede olduğu gibi, İmam-ı Azam'a göre de iman, değer bakımından amelden üstündür. Amel, imanın yanında ikinci sırada yer alır. Ameli imandan sonraya bıraktığı (irca ettiği) için, Ebu Hanife'nin bu görüşünde bir irca unsuru mevcuttur. Fakat, burada, sadece, amel ile iman arasında bir derecelendirme söz konusudur. İyi amellerin taat ve ibadetlerin hafife alınması söz konusu değildir. Ayrıca günah işleyen kimsenin mutlaka afv olacağı muhakkak değildir. Cenabı Allah'ın iradesine kalmış bir husustur. İsterse günah işlemiş olan bu mu'min kulunu azab eder isterse etmez. Buna göre ibadetler zaruri olup haramlardan da kaçınılması gerekir.
Halis Murcie'ye gelince... Onların, "günah imana zarar vermez" şeklindeki görüşü itaat ve ibadetlerin zaruri olmadığı şeklindeki bir düşünceyi ifade etmektedir.
Murcie, "imanın yanında günahın zarar vermeyeceğini söylemekle günahı hiçe saymış ve iman edenin ne kadar günah işlerse işlesin kendisine ahiratte sorgu ve sual sorulmayacağını ve diğer din sahiplerinin de aynı olacağını iddia etmiştir" (Huseyin Atay, Ehl-i Sünnet ve Şia, sf: 170).

Şunu da belirtmek gerekir ki:
Ebu Hanife "murciî" vasfını kesinlikle kabul etmemektedir. "Murcie" ifadesinin, bir Kelâm ve Mezhebler Tarihi kavramı olarak ilk etapta çağrıştırdığı anlam gözönünde bulundurulursa, İmam-ı Azam'a murcie demenin doğru olmayacağı açıktır. Fakat, ameli imandan bir parça kabul etmediğinden dolayı onda da irca görüşünün bulunduğu bir gerçektir.
Bununla beraber, bazı alimler bu ismin İmam-ı Azam'a muarızları tarafından, özellikle de Mutezile tarafından verildiğini ifade etmektedirler. Kendi düşüncelerini kabul etmeyen herkesi murciîlikle itham eden Mutezile, murtekib-i kebirenin kâfir olmadığını söyleyen İmam-ı Azam'ı da bu isimle vasıflandırmıştır (M. Ebu Zehra, İslam'da Siyasî ve İtikadî Mezhebler Tarihi, sf: 171; Subhi es-Salih, İslâm Mezhebleri ve Müesseseleri, sf: 115).

Murcie, tam anlamıyla istikrar kazanmış bir mezheb olma huviyetinde değildir. İrca görüşü, sadece bir mezhebe has olmayıp, çeşitli mezheblerce kullanılan bir görüştür. Bu anlamda, halis Murcie'nin yanında, Cebriyyenin, Kaderiyyenin ve Haricilerin Murcie'sinden de sözedilmektedir (eş-Şehristani, el-Milel ve'n-Nihal, Beyrut 1975,, l, 139).

 
ABDULHAK Çevrimdışı

ABDULHAK

الإذلال هو بعيد عنا
Admin
Mutezile - Cebriye - Murcie

Ali döneminde meydana gelen "hakem olayında" hakemi kabul edenler hariciler tarafından tekfir edilince, müslümanlar arasında "murtekib-i kebire" yani büyük günah işleyenin durumu gündeme gelir.
Hariciler, murtekib-i kebireyi tereddütsüz kafir olarak nitelerler (Taftezani, Şerhul- Akaid, s 140-141)
Murcie mezhebi ise,"küfür ile taat fayda vermediği gibi, iman ile de masiyet bir zarar vermez" derler (Şehristani, s 137; Ebu Zehra, I, 132-133; Kılavuz, s 312)

İşte bu ortamda yeni bir ekol ortaya çıkar:
Biri Hasan-ı Basrinin sohbet meclisine gelir, "Murtekib-i kebire hakkında siz ne diyorsunuz? Bir kısmı tekfir ediyor, bir kısmı iman olunca zararı olmaz diyorlar" diye sorar.
Hasan-ı Basri daha cevap vermeden, sohbetine devam edenlerden Vasıl b Ata, "ben murtekib-i kebireye mu'min demem, Kafir de demem "El- Menzile beynel- menzileteyn" Ne mu'mindir, ne de kafir" der.
Sonra kalkar, meclisin içinde bir köşeye çekilir. Hasan-ı Basri, "Vasıl bizden itizal etti (ayrıldı)" der (Şehristani, s 42; Ebu Zehra, I, 138)

Hasan-ı Basrinin cümlesinde yer alan "itizal" kelimesinden hareketle bu yeni ekole "mutezile" adı verilir

Bu ekolün mensupları aklı esas kabul ederler. Akıllarına sığmayan sahih hadisleri inkarda bir beis görmezler (Zehebi, Muhammed Hüseyn, Et-Tefsir vel- Müfessirun, Daru İhyait- Türasil- Arabi, Beyrut, ts, I, 373)
Göz ile ruyetullahı reddederler "Allahın kelâmı mahluktur" derler. Kaderi inkar eder ve "Allah beşer ve hayvanların fiillerinin Halıkı değildir" derler (Bağdadi, Hatib, El-Fark beynel- Fırak, Mektebetu Darut- Turas, Kahire, s 114-115)

Kader meselesinde Mutezile ve Cebriye birbiriyle tam bir tezat içindedir.
Cebriye, kula bir şey vermez, onun fiillerini Allaha izafe ederler. (Şehristani, s 72; Ebu Zehra, I, 115; Kılavuz, s 313)
Mutezile ise, "kul fiillerinin yaratıcısıdır" diyerek kaderi ibtal cihetine giderler (Şehristani, s 39)

Mutezile mezhebi, Emeviler döneminde fikri bir hareket olarak kendini gösterir. Abbasiler döneminde ise, devletin resmi ideolojisi haline gelir. Özellikle "Kuran mahluktur" iddialarını zorla kabul ettirmeye çalışırlar. Bu görüşü reddedenler pek çok mihnet ve meşakkate maruz bırakılır. (Ebu Zehra, I, 147)
Ahmed b Hanbel onsekiz ay hapiste kalır. Yusuf b Yahya, Nuaym b Hammad, Ahmed b. Nasr gibi bazı zatlar ise bu yolda işkence altında hayatlarını kaybederler .
 
Abdulmuizz Fida Çevrimdışı

Abdulmuizz Fida

فَاسْتَقِمْ كَمَا أُمِرْتَ
Admin
AbdulHakk;217531' Alıntı:
Kendimi mutezile ve murcie çizgisinde görmekteyim. Bu çizgide oluşum bazıları tarafından bidat-dalalet ehli olmakla itham edilmeme, bazıları tarafından ise tekfir edilmeme neden olmaktadır. Her zaman için önce suçu kendimde arayıp kendimi eleştiren birisi olduğumdan nerede yanlış yaptığımı düşündüm ancak bir türlü yanlışıma vakıf olamadım. Bu konuda nerede yanlış yapıyor olabilirim acaba?


Hangi konularda kendini hem murcie hem de mutezile görüyorsun hele birkaç misal verir misin?
 
Abdulmuizz Fida Çevrimdışı

Abdulmuizz Fida

فَاسْتَقِمْ كَمَا أُمِرْتَ
Admin
Kendimi mutezile ve murcie çizgisinde görmekteyim. Bu çizgide oluşum bazıları tarafından bidat-dalalet ehli olmakla itham edilmeme, bazıları tarafından ise tekfir edilmeme neden olmaktadır. Her zaman için önce suçu kendimde arayıp kendimi eleştiren birisi olduğumdan nerede yanlış yaptığımı düşündüm ancak bir türlü yanlışıma vakıf olamadım. Bu konuda nerede yanlış yapıyor olabilirim acaba?



Mutezile oluşumu akla çok önem verişime bağlıyorum. Nakli akla uygun yorumluyorum.
Murcie konusunda ise kararsızım. Aslında günah işlemesinden hiç hoşlanmadığım halde doğru bir itikadı olan ve bu itikadını ikrar eden kişiye ne kadar çok büyük günahlardan işlerse işlesin müslüman diye bakıyorum. İtikadi olarak şirkte olana ise ne kadar çok salih ameli de olsa müşrik diyorum fakat şirk amelleri üzere olup da yaptıklarının yanlış olduğunu kabul edenlere ne demem gerektiği konusunda kararsızım. Müşrik sıfatı mı vermeliyim yoksa en büyük kötü amel (günah) olan şirk amelini işledi diye sadece günahkar mı demeliyim karar veremedim
.


SubhanAllah ;

Kardeşim sen Mutezile'yi ve mutezilenin özelliklerini bilmesen, Kur'an ve sunnete rağmen hevanı öne sürerek "Bence" diyerek anlayıp fetva verib kabul edeceksin. Hatta şu anda bunun mutezilelik olduğunu bile bile yapıyorsun.

Bu durumda durumun şudur :

"...Allah ve Rasulu bir işe hükmettiği zaman, gerek mumin bir erkek ve gerekse mumin bir kadın için, o işlerinde başka bir tercih hakkı yoktur. Her kim de Allah ve Rasulune asi olursa açık bir sapıklık etmiş olur." (Ahzab 36)


Murcie tavrı hakkında ise, kişi şirk, kufur, gunah işlediği halde bir şey diyememen , senin şirk küfür ve büyük günah olan fiillerin ne olduğunu bilmemen, ya da bile bile Allahın kafir, munafık dediği kimseyi kendi duygu ve zanlarınla cennete koymaya çalışmandır. Eğer durumun, bu son şık ise bu da ayrı bir sapıklıktır; yok eğer şirki, günahı bilip ayırt edememek ise, cahilsin ki bu durumda hukum vermeyi bırakıp tevhid ve şirk akidesini öğrenmelisin.


{ وَلَقَدْ أُوحِيَ إِلَيْكَ وَإِلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكَ لَئِنْ أَشْرَكْتَ لَيَحْبَطَنَّ عَمَلُكَ وَلَتَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِينَ} [سورة الزمر الآية :65]

(Ey Muhammed!) Sana ve senden önceki (peygamber)lere şöyle vahyedildi: Allâh’a (başkasını) ortak koşarsan muhakkak ki amelin boşa çıkar. (Dünya ve âhirette helak olup) hüsrana uğrayanlardan olursun.” (Zumer 65)
 
Son düzenleme:
Tevhid38 Çevrimdışı

Tevhid38

Aktif Üye
İslam-TR Üyesi
Benim dikkatimi çeken günahkar mumin tarifi. Zina eden birisine günahkar mumin mi denir hocam?

Yoksa büyük günahlardan dolayı tekfir etmekten Allaha sığınırım
 
Sena Haydali Çevrimdışı

Sena Haydali

اللهم إني أسألك حسن الخاتمة.
Frm. Yöneticisi
Islamda had cezalari bellidir.
Gunah islemisse gunahkar , sirke girmisse kafir olur.
Beyninizi cok bulandirmayin.
 
Üst Ana Sayfa Alt