E
Çevrimdışı
هل أقوال السلف وأفعالهم حجة؟
لا ليست بحجة يقول الله- سبحانه وتعالى-:{ اتبعوا ما انزل إليكم من ربكم ولا تتبعوا من دونه أولياء قليلا ما تذكرون}. والناس في هذا الباب بين إفراط وتفريط اى في شان أقوال السلف ، فمنهم من نبذهم وقال هم رجال ونحن رجال، صحيح هم رجال ونحن رجال، ولكن الفرق بيننا وبينهم كما بين السماء والأرض فنحن نستعين بافهامهم على فهم كتاب الله وسنة رسول الله صلى الله عليه وسلم..والزهري كان معه صاحب له يكتبان حديث رسول الله صلى الله عليه وسلم. فلما انتهيا مما بلغهما من حديث رسول الله صلى الله عليه وسلم كتب الزهري آثار الصحابة وصاحبه كان لا يظنها علماً قال صاحبه فافلح وانجح وخسرت أو بهذا المعنى، فلو لم يكن فيها فائدة ما ألف فيها العلماء وما ذكرها العلماء في مؤلفاتهم كابن جرير في تفسيره، وابن أبي شيبة في مصنفه، وعبد الرزاق في مصنفه، والبيهقى في سننه، وكثير من كتب السنن وغيرها يذكرون أقوال السلف في هذا فلا يقال إنها ليس لها قيمة بل نستفيد من فهمهم، وينبغي أن نفهم كتاب الله وسنه رسوله صلى الله عليه وسلم على فهمهم. أما أنها حجة فلا، الله سبحانه وتعالى: { وما اختلفتم فيه من شئ فحكمه إلى الله} ويقول { فان تنازعتم في شئ فردوه إلى الله والرسول} ويقول: { وان هذا صراطي مستقيما فاتبعوه} ويقول: { وما آتاكم الرسول فخذوه}. القسم الثالث لأننا قد ذكرنا قسمين: رفض أقوال الصحابة والتابعين وقالوا هم رجال ونحن رجال خصوصاً جماعة التكفير، وقسم آخر غلا فيه ويحتج بها ويجعلها حجه فهذا أخطا لما سمعتم من الأدلة، القسم الثالث يقول: نستعين بالله- سبحانه وتعالى- ثم بافهام سلفنا الصالح على فهم الكتاب والسنة والله المستعان
Soru: Selefin sözleri ve amelleri hüccet sayılır mı?
Cevap: Hayır bunlar hüccet sayılmaz. Allah Subhânehu ve Teâlâ buyuruyor ki:
"Rabbinizden size indirilene uyun. Onu bırakıp başka dostlara uymayın. Siz ne az düşünüyorsunuz. "[A'raf 7:3]
Bu konuda, yani selefin sözlerine karşı, insanlar ikiye ayrıldılar: sözde aşırılığa kaçanlar ve tefrite varanlar.
Onların arasında öyle kimseler vardır ki, selefin sözlerini tamamen bir tarafa bırakarak diyorlar ki: "Onlar erkeklerdir, biz de erkekleriz". Evet bu doğrudur; onlar da bizim gibi erkeklerdir, fakat bizimle onlar arasındaki fark semalar ile yer arasındaki mesafe gibidir. Biz Allah'ın kitabını ve Allah Resûlü'nün (sallallahu aleyhi ve sellem) sünnetini anlamak için onların anlayışından yardım alıyoruz
Ez-Zuhri'nin bir arkadaşı vardı ve her ikisi Allah Resûlü'nün (sallallahu aleyhi ve sellem) hadislerini yazıyorlardı Allah'ın Resulün’den (sallallahu aleyhi ve sellem) kendilerine ulaşan tüm sözleri yazıp tamamlayınca Zühri sahabelerin sözlerini yazmaya başladı. Onun arkadaşı bunların ilim olduğunu düşünmüyordu ve ona göre de yazmadı. Zuhri'nin arkadaşı Salih b. Keysan dedi: "Zühri kazandı, kurtuluşa buldu, ben ise kaybettim". Veya bu anlamda bir söz söylemiştir.
Sonuç itibariyle, Selefin eserlerinde (sözlerinde) yarar olmasaydı âlimler eser konusunda kitap kaleme almaz, ne de kendi kitaplarına şunları dahil etmezlerdi. Bunlara örnek olarak İbn Ceririn, "Tefsîr", İbn Ebi Şeybe'nin, "Müsennef"; Abdürrezzakın "Müsannef"; Beyhekinin "Sünen" eserlerini ve birçok diğer kitapları, sünenleri ve bundan başkalarını gösterebiliriz. Bu kitaplarda selefin sözleri yer alır, o yüzden de eserlerin hiçbir önemi yoktur denilmez Aksine biz onların fehminden yararlanıyoruz ve biz Allah'ın Kitabı ve O'nun Resûlü'nün (sallallahu aleyhi ve sellem) sünnetini onların anlayışı üzere anlamak istiyoruz.
Ancak sözlerinin kesin hüccet olduğunu söylemek meselesine gelince, hüccet değildir Allah Subhânehu ve Teâlâ buyuruyor: "ihtilafa düştüğünüz şeyler hakkında hüküm vermek Allah'a aittir." [Şura 42:10]
"Eğer bir şey hakkında anlaşmazlığa düşerseniz, Allah'a ve ahiret gününe iman ediyorsanız Allah'a ve (O'nun) Elçisine başvurun." [Nisa 59]
"Bu, benim dosdoğru yolumdur, onu uyun ..." [Enam 6:153]
"Peygamber size ne verdiyse onu alın ..." [el-Haşr 59:7]
Biz üçünçü bölümde iki kısmı zikrettik:
Birinci taraf o kimselerdir ki, Sahabelerin ve Tabiinlerin sözlerini reddediyor ve: "Onlar da erkektir, biz de erkekleriz". Özellikle de, tekfir cemaatinden olanlar bunu söylüyor.
Diğer bir kısım ise bunda aşırı gittiler buna ihtiyaç duydular onu delil kabul ettiler bu hatalıdır siz delil olarak bunu duymadınız,
Üçüncü taraf var ki, onlar şöyle diyorlar: Biz Allah’tan yardım dileriz daha sonra Kur’an ve Sünneti anlamak üzere Salih selefimizin anlayışlarını yardım olarak alırız.Şeyh Mukbil, "El Ecvibe es-sedideh fi feteva el-akide", sh.132
لا ليست بحجة يقول الله- سبحانه وتعالى-:{ اتبعوا ما انزل إليكم من ربكم ولا تتبعوا من دونه أولياء قليلا ما تذكرون}. والناس في هذا الباب بين إفراط وتفريط اى في شان أقوال السلف ، فمنهم من نبذهم وقال هم رجال ونحن رجال، صحيح هم رجال ونحن رجال، ولكن الفرق بيننا وبينهم كما بين السماء والأرض فنحن نستعين بافهامهم على فهم كتاب الله وسنة رسول الله صلى الله عليه وسلم..والزهري كان معه صاحب له يكتبان حديث رسول الله صلى الله عليه وسلم. فلما انتهيا مما بلغهما من حديث رسول الله صلى الله عليه وسلم كتب الزهري آثار الصحابة وصاحبه كان لا يظنها علماً قال صاحبه فافلح وانجح وخسرت أو بهذا المعنى، فلو لم يكن فيها فائدة ما ألف فيها العلماء وما ذكرها العلماء في مؤلفاتهم كابن جرير في تفسيره، وابن أبي شيبة في مصنفه، وعبد الرزاق في مصنفه، والبيهقى في سننه، وكثير من كتب السنن وغيرها يذكرون أقوال السلف في هذا فلا يقال إنها ليس لها قيمة بل نستفيد من فهمهم، وينبغي أن نفهم كتاب الله وسنه رسوله صلى الله عليه وسلم على فهمهم. أما أنها حجة فلا، الله سبحانه وتعالى: { وما اختلفتم فيه من شئ فحكمه إلى الله} ويقول { فان تنازعتم في شئ فردوه إلى الله والرسول} ويقول: { وان هذا صراطي مستقيما فاتبعوه} ويقول: { وما آتاكم الرسول فخذوه}. القسم الثالث لأننا قد ذكرنا قسمين: رفض أقوال الصحابة والتابعين وقالوا هم رجال ونحن رجال خصوصاً جماعة التكفير، وقسم آخر غلا فيه ويحتج بها ويجعلها حجه فهذا أخطا لما سمعتم من الأدلة، القسم الثالث يقول: نستعين بالله- سبحانه وتعالى- ثم بافهام سلفنا الصالح على فهم الكتاب والسنة والله المستعان
Soru: Selefin sözleri ve amelleri hüccet sayılır mı?
Cevap: Hayır bunlar hüccet sayılmaz. Allah Subhânehu ve Teâlâ buyuruyor ki:
"Rabbinizden size indirilene uyun. Onu bırakıp başka dostlara uymayın. Siz ne az düşünüyorsunuz. "[A'raf 7:3]
Bu konuda, yani selefin sözlerine karşı, insanlar ikiye ayrıldılar: sözde aşırılığa kaçanlar ve tefrite varanlar.
Onların arasında öyle kimseler vardır ki, selefin sözlerini tamamen bir tarafa bırakarak diyorlar ki: "Onlar erkeklerdir, biz de erkekleriz". Evet bu doğrudur; onlar da bizim gibi erkeklerdir, fakat bizimle onlar arasındaki fark semalar ile yer arasındaki mesafe gibidir. Biz Allah'ın kitabını ve Allah Resûlü'nün (sallallahu aleyhi ve sellem) sünnetini anlamak için onların anlayışından yardım alıyoruz
Ez-Zuhri'nin bir arkadaşı vardı ve her ikisi Allah Resûlü'nün (sallallahu aleyhi ve sellem) hadislerini yazıyorlardı Allah'ın Resulün’den (sallallahu aleyhi ve sellem) kendilerine ulaşan tüm sözleri yazıp tamamlayınca Zühri sahabelerin sözlerini yazmaya başladı. Onun arkadaşı bunların ilim olduğunu düşünmüyordu ve ona göre de yazmadı. Zuhri'nin arkadaşı Salih b. Keysan dedi: "Zühri kazandı, kurtuluşa buldu, ben ise kaybettim". Veya bu anlamda bir söz söylemiştir.
Sonuç itibariyle, Selefin eserlerinde (sözlerinde) yarar olmasaydı âlimler eser konusunda kitap kaleme almaz, ne de kendi kitaplarına şunları dahil etmezlerdi. Bunlara örnek olarak İbn Ceririn, "Tefsîr", İbn Ebi Şeybe'nin, "Müsennef"; Abdürrezzakın "Müsannef"; Beyhekinin "Sünen" eserlerini ve birçok diğer kitapları, sünenleri ve bundan başkalarını gösterebiliriz. Bu kitaplarda selefin sözleri yer alır, o yüzden de eserlerin hiçbir önemi yoktur denilmez Aksine biz onların fehminden yararlanıyoruz ve biz Allah'ın Kitabı ve O'nun Resûlü'nün (sallallahu aleyhi ve sellem) sünnetini onların anlayışı üzere anlamak istiyoruz.
Ancak sözlerinin kesin hüccet olduğunu söylemek meselesine gelince, hüccet değildir Allah Subhânehu ve Teâlâ buyuruyor: "ihtilafa düştüğünüz şeyler hakkında hüküm vermek Allah'a aittir." [Şura 42:10]
"Eğer bir şey hakkında anlaşmazlığa düşerseniz, Allah'a ve ahiret gününe iman ediyorsanız Allah'a ve (O'nun) Elçisine başvurun." [Nisa 59]
"Bu, benim dosdoğru yolumdur, onu uyun ..." [Enam 6:153]
"Peygamber size ne verdiyse onu alın ..." [el-Haşr 59:7]
Biz üçünçü bölümde iki kısmı zikrettik:
Birinci taraf o kimselerdir ki, Sahabelerin ve Tabiinlerin sözlerini reddediyor ve: "Onlar da erkektir, biz de erkekleriz". Özellikle de, tekfir cemaatinden olanlar bunu söylüyor.
Diğer bir kısım ise bunda aşırı gittiler buna ihtiyaç duydular onu delil kabul ettiler bu hatalıdır siz delil olarak bunu duymadınız,
Üçüncü taraf var ki, onlar şöyle diyorlar: Biz Allah’tan yardım dileriz daha sonra Kur’an ve Sünneti anlamak üzere Salih selefimizin anlayışlarını yardım olarak alırız.Şeyh Mukbil, "El Ecvibe es-sedideh fi feteva el-akide", sh.132
