Neler yeni
İslami Forum, Dini Forum, islami site, islami sohbet, radyo, islami bilgiler

İslam-tr.org'a hoş geldiniz! Hemen üye olun ve kendi konularınızı, düşüncelerinizi paylaşarak bu platforma katılın. Oturum açtıktan sonra, İslam dini, tarih ve güncel konularla ilgili paylaşımlarda bulunabilirsiniz.

Çözüldü Teheccüd ve Vitir Namazı Nasıl Eda Edilir?

SeyyidSadr Çevrimdışı

SeyyidSadr

Aktif Üye
İslam-TR Üyesi
Selamun aleykum ve rahmetullah krdsm, sorun biraz karışık oldugunu düşünüyorum onun için maddeler halinde yazacam inşallah. Sorularım teheccud ve vitir namazi hakkında olacak.

1- Hocam vitir namazini kıldıktan sonra nafile bir namaz kilinabilir mi ben olmadığını biliyordum ama şöyle bir hadis gördüm
İbn Mâce’de veHalebî-i Sagîr’de kaydedildiğine göre,Rasûl-i Ekrem Efendimiz(s.a.v.) vitir namazından sonra, oturarak iki rek’ât nafile namaz kılardı. Birinci rek’âtta"İzâ zülzileti’l-ardu" yani Zilzâlsûresini, ikinci rek’âtta ise"Kul yâ eyyühe’l-kâfirûn"sûresini okurdu.
Eğer teveccud namazı kılınması uygun değılse abdest namazı mescid namazı istihare namazı kilinabilirmi vitirden sonra veya teveccud namazi eğer teheccud namazı kılınabiliyorsa bunda ihtilaf eden alimler varmı?
Geceleyin kıldığınız namazın sonunu vitir yapın.”[Buhârî, Sahih, Salât, 84, Vitir, 4; Müslim, Sahih, Müsâfirîn, 151]

2- asıl sorum bu hocam, kişi yatsı namazını sunnetini kılıp vitrinde sunnette uygun olsun diye teheccudden sonra kılmak istedi uyudu . Sonra gece kılacağı namaz teheccud namazı 12 rekatsa en fazla vitir namazını ne kadar kalabilir .

3- vitir namazı 13 rekat mi yani imam safiye göre 1 rekat benim bildigime göre mesela bir kişi yatsıdan sonra ve sunnetinden sonra 8rekat ikiser ikiser nafile kıldı sonra 1rekat vitir kılıp 9 rekate tamamladiysa bu 9 rekatin sadecee 1 rekatimi vitir sayılıyor?

4- hocam mesala bir kişi , yatsı ve sunnetini kildiktan sonra uyudu ve 4 rekat nafile kıldı ve 1rekat vitir kıldı o zaman bu namazın 4 rekati teheccud ve 1rekati vitir oluyor galiba

5- Hocam birde kişi 4 rekat teheccud kildiktan sonra kaç rekat vitir kılabilir vitir namazinin sayısı 1 rekat midir?
 
Abdulmuizz Fida Çevrimdışı

Abdulmuizz Fida

فَاسْتَقِمْ كَمَا أُمِرْتَ
Admin
Selamun aleykum ve rahmetullah krdsm, sorun biraz karışık oldugunu düşünüyorum onun için maddeler halinde yazacam inşallah. Sorularım teheccud ve vitir namazi hakkında olacak.

1- Hocam vitir namazini kıldıktan sonra nafile bir namaz kilinabilir mi ben olmadığını biliyordum ama şöyle bir hadis gördüm
İbn Mâce’de veHalebî-i Sagîr’de kaydedildiğine göre,Rasûl-i Ekrem Efendimiz(s.a.v.) vitir namazından sonra, oturarak iki rek’ât nafile namaz kılardı. Birinci rek’âtta"İzâ zülzileti’l-ardu" yani Zilzâlsûresini, ikinci rek’âtta ise"Kul yâ eyyühe’l-kâfirûn"sûresini okurdu.
Eğer teveccud namazı kılınması uygun değılse abdest namazı mescid namazı istihare namazı kilinabilirmi vitirden sonra veya teveccud namazi eğer teheccud namazı kılınabiliyorsa bunda ihtilaf eden alimler varmı?
Geceleyin kıldığınız namazın sonunu vitir yapın.”[Buhârî, Sahih, Salât, 84, Vitir, 4; Müslim, Sahih, Müsâfirîn, 151]
Âleykum selam we rahmetullahi we berakâtuh, kardeşim;

Vitir namazı kılındıktan sonra nafile namaz kılınabilir.
İbn Ömer (r.anhuma)'dan;
Rasulullah (s.a.v.)'in şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir: "Gece en son kıldığınız namaz vitir olsun."
(Ebu Davud, Namaz, Bab 8, Hadis no: 1438; Buhâri, vitir, 4;-salat 84; Muslim, musafirin (benzeri) 148, 150, 152; Tirmizî, mevakit 206; Ahmed b. Hanbel, II, 20, 102, 143)

Evvela bu hadisin izahatından önce konuyla ilişkili hadisi de aktarmam yerinde olacağı kanaatindeyim;

...Kays b. Talk'dan; demiştir ki:
(Babam) Talk b. Ali (r.anh) bir Ramadan günü bizi ziyaret edip yanımızda akşamladı ve iftar etti. Bize o gecenin namazını (teravihini) ve vitri kıldırdı. Sonra (imamı olduğu) mescidine gidip cemaatine namaz kıldırdı'. Nihayet, vitir kalınca bir adamı önce geçirip; Arkadaşlarına vitri kıldır. Çünkü ben Rasulullah (s.a.v.)'ı: "Bir gecede iki vitir olmaz" buyururken işittim, dedi.
(Ebu Davud, Namaz, Bab 9, Hadis no: 1439; Nesaî, kıyamu'I-leyl 29; Tirmizî, vitr 13; Ahmed b. Hanbel, IV, 28)

Cumhura göre buradaki (ilk hadis) "olsun" emri vucûba değil, nedbe delâlet eder.
Hadis-i şerîf gece namazlarını vitir ile bitirmenin mustehab olduğuna delâlet etmektedir. Bundaki hikmet, gece namazlarını tek ile başlayıp tek ile bitirmek olsa gerektir. Çünkü gecenin ilk namazı olan akşam namazı üç rekattır. Yani tekdir. Gece ibâdetlerinin sonuncusunun da ilkine uygun düşmesi için Rasulullah (s.a.v.) bunu emretmiş olabilir. Gecenin girmesiyle birlikte tek rekatlı bir namaz ile ibâdete başlamaktaki sır bitimine de teşmil ediliyor demektir. Amellerin başlangıç ve bitimindeki önemin, ortasından daha fazla olduğu = gündüzün iki tarafında, gecenin de (gündüze) yakın saatlerinde (dosdoğru) namaz kıl” (Hud 114) âyet-i kerimesi ile Muslim'in Câbir (r.anh)'den rivayet ettiği "gecenin sonundaki namaz meşhuddur" hadis-i şerifinin delâleti ile bu vakitlerde yapılan duanın daha çok kabûlu umulduğu içindir.

Bazı âlimler, bu hadise dayanarak vitir namazını kılan bir kimsenin buna bir rekat daha ilâve ederek istediği kadar nafile kılıp sonunda vitri iade etmesinin câiz olduğunu söylerler. Hatta İshak b. Râhûye'nin de içinde bulunduğu bu grup "vitri kılıb da uyuyan bir kimse uyanıp vitre bir rekat ilâve ederek çiftlemeden ikişer ikişer nafile kılsa ve bunların sonunda vitir kılmasa bu hadise muhalefet etmiş olur" derler.

Ahmed b. Hanbel'in rivayet ettiğine göre, İbn Ömer (r.anhuma) böyle yapanlardandır. Bizzat îbn Ömer'in ağzından yapılan rivayet şöyledir:
"Eğer ben vitri kıldıktan sonra uyur, sonra da gece namaz kılmak istersem, bir rekat ilave ederek evvelki vitri çiftlerim. Bilâhere ikişer ikişer nafile kılar, bitince de tek rekatle vitir kılarım. Çünkü Rasulullah (s.a.v.) bize gece namazımızın sonuncusunu vitir olmasını emretti."

Ulemânın çoğunluğu ise, vitri kılıb uyuduktan sonra teheccude kalkan kimsenin, bundan sonra gelecek olan "iki vitir yoktur," hadisine dayanarak vitri iade etmeyeceğini söylerler. Çünkü iade etse, vitir çift rekate dönüşeceğinden tek rekatlı kılmadaki hikmet ortadan kalkacaktır. Ebû Bekir ve Ömer (r.anhum)'un vitri kılıp uyudukları ve teheccudü kıldıktan sonra vitir kılmadıkları rivayet edilir. Bu büyük sahâbîlerin fiilleri Muslim'in rivayet ettiği "gecenin sonunda kalkamayacağından korkan kimse, vitri gecenin başında kılsın..." mealindeki hadise tamamen uygundur.

İmam Şafiî'nin Ali 8r.anh)'den naklettiği şu cümleler, yukarıdaki görüşlerin tümünü bünyesinde toplamaktadır:
"Vitir üç çeşittir:
a.İsteyen gecenin başında vitri kılıb uyur. Uyanırsa, isterse bir rekat ilâve ederek onu çiftler ve fecre kadar ikişer ikişer nafile kılar. Sonunda vitri kılar.
b. İsterse uyanınca sabaha kadar ikişer ikişer nafile kılar, vitri iade etmez.
c. İsteyen de vitri gecenin sonunda kılar."

Vitirden Sonra Namaz Kılınır mı?
Şevkânî'nin nakline göre, ulemanın çoğunluğu vitri kılıp bundan sonra başka namaz kılmak isteyen kimsenin vitri bozamayacağı, ama sabah namazına kadar ikişer ikişer nafile kılabileceği görüşündedir.

Ebu Bekir, Ammâr b. Yâsir, Râfi b. Hadic, Ebu Hurayra, Aişe (r.anhum) gibi büyük sahâbiler; Said b. el-Museyyeb, Alkame, Şa'bî, İbrahim en-Nehâî, Said b. Cubeyr, Mekhûl ve Hasan el-Basrî gibi tâbiûnun ileri gelenleri ve Sufyan es-Sevrî, Mâlik, İbnu'l-Mubârak ve Ahmed b. Hanbel gibi muctehidler bu görüştedirler. Ayrıca Irakî bu görüşü Evzâî, Şafiî ve Ebu Sevr'den nakletmiştir.
Kadı İyad da fetva ehlinin tümünün bu görüşte olduğunu ifâde ettikten sonra şöyle demiştir:
"Âlimler gecenin başında vitir kılıp sonra teheccude kalkan kişinin vitri iade etmeden sabaha kadar ikişer ikişer nafile kılacağını söylediler. Çünkü bir adam gecenin başında vitri kılar uyur, bundan sonra kalkıp abdest alır ve bir rekat daha eklerse, bu namaz öncekinden tamamen ayrılır. Bu rekatın öncekine bağlanarak tek namaz olması câiz değildir. Çünkü aralarında uyku, hades ve abdest bulunan iki namazı tek namaz saymak mümkün değildir. Böyle yapan bir kimse bir gecede, biri başında, biri ilave ettiği bu rekat biri de nafilelerden sonra kıldığı olmak üzere üç kere vitir kılmış olur ki bu "bir gecede iki vitir olmaz," hadisine muhaliftir.

"Gece namazınızın sonunu vitir yapınız" hadisindeki emrin nedbe delâlet ettiğinü yukarıda de değinmiştim. Muslim'in Aişe (r.anha)'den rivayet ettiği uzunca bir hadisteki şu bölüm de buna delildir:
"Dokuzuncu rekatı kılar, sonra oturur, Allah'ı zikreder, ona hamd eder dua eder ve bizim duyacağımız bir sesle selâm verirdi. Daha sonra da oturduğu yerden iki rekat daha namaz kılardı."
Musannif'in gece namazı bahsinde geçen bunun benzeri rivayeti, Tirmizî'nin Ummu Seleme'den rivayet ettiği "Rasulullah, vitirden sonra iki rekat namaz kılardı" mealindeki haber, Ahmed b. Hanbel'in Ebû Umâme'den "O iki rekatı vitirden sonra oturduğu yerden kılar (Zilzal ve Kâfirun) surelerini okurdu" tarzındaki rivayeti hep son namazın vitir olması konusundaki emrin nedbe delâlet ettiğini göstermektedir.

Kadı İyad bundan sonra İbn Nasır'ın aynı konuda bazı büyük sahâbîlerden rivayet ettiği eserleri ve Evzaî, Malik ve Ahmed b. Hanbel'in bu konudaki tatbikat veya sözlerini nakleder. Bu haber, eser ve ulema sözlerinden anlaşıldığına göre vitri gecenin son namazı olarak kılmak vâcib değil, mustehabdır. Dolayısıyla namazını kılıb da uyuyan bir kimse teheccude kalkarsa, eski kıldığı vitre bir rekat ilâve ederek bozamaz. İkişer rekat olmak üzere canının istediği kadar nafile kılabilir.


2- asıl sorum bu hocam, kişi yatsı namazını sunnetini kılıp vitrinde sunnette uygun olsun diye teheccudden sonra kılmak istedi uyudu .
Sonra gece kılacağı namaz teheccud namazı 12 rekatsa en fazla vitir namazını ne kadar kalabilir .

3- vitir namazı 13 rekat mi yani imam safiye göre 1 rekat benim bildigime göre mesela bir kişi yatsıdan sonra ve sunnetinden sonra 8rekat ikiser ikiser nafile kıldı sonra 1rekat vitir kılıp 9 rekate tamamladiysa bu 9 rekatin sadecee 1 rekatimi vitir sayılıyor?

4- hocam mesala bir kişi , yatsı ve sunnetini kildiktan sonra uyudu ve 4 rekat nafile kıldı ve 1rekat vitir kıldı o zaman bu namazın 4 rekati teheccud ve 1rekati vitir oluyor galiba


5- Hocam birde kişi 4 rekat teheccud kildiktan sonra kaç rekat vitir kılabilir vitir namazinin sayısı 1 rekat midir?
Yatsı namazı ile fecir arasındaki vakit, vitrin vaktidir. Uyanabileceğini bilen kimsenin bu namazı gecenin sonunda, bundan emin olmayanın ise, uyumadan önce kılması mustehabdır.

... Ebû Katâde (r.anh)'den rivayet edildiğine göre;
Rasulullah (s.a.v.) Ebû Bekir (r.anh)'e: “Vitri ne zaman kılıyorsun?" diye sordu.
O da: Gecenin başında kılıyorum, dedi.
(Sonra) Ömer (r.anh)'e: "(Ya sen) Hangi vakitte kılıyorsun?" dedi.
Gecenin sonunda, karşılığını verdi.
Bunun üzerine Rasulullah (s.a.v.) Ebu Bekir (r.anh) için, "Bu, ihtiyatı tuttu"; Ömer (r.anh) için de, "Bu, da kuvvete (azimete) sarıldı" buyurdu.
(Ebu Davud, Namaz, Bab 7, Hadis no. 1434; Hâkim, el-Mustedrak, I, 301; Beyhaki, es-Sunenu'l-Kubrâ, III, 35)

...Mesrûk'dan; demiştir ki:
Aişe (r.anha)'ya; Rasulullah (s.a.v.) vitri hangi vakitte kılardı? dedim.
Gecenin başında, ortasında ve sonunda kılardı. Bunların hepsini yaptı. Ama vefatına doğru sehere kadar geciktirirdi dedi.
(Ebu Davud, Namaz, Bab 8, Hadis no. 1435; Buharı, vitir 2; Muslim, musâfırin 136, 137, 138; Tirmizî, sevâbu'l-Kur'an 33, Vitr 4; Nesaî, kiyâmu'1-leyl 30; İbn Mâce, ikâme, 12; Dârimî, salat 211; Ahmed b. Hanbel, I, 78, 86, 143, 144; IV, 110; V, 215, 272; VI 46, 10)

Vitrin ilk vakti cumhura göre, yatsı namazı kılındıktan sonradır.
Asıl vakti: Ebu Hanife'ye göre, yatsı namazının vaktidir. Ancak yatsıdan sonra kılınmak üzere meşru kılınmıştır. Hatta, şartı olan tertib bulunmayacağı için yatsıdan evvel kılınması câiz değildir. Ama unutarak kılınırsa başka.
Ebu Yusuf, Muhammed ve Şafiî'ye göre ise, vitrin vakti yatsı namazı edâ edildikten sonradır. Bu ihtilâf vitrin Ebu Hanife'ye göre vâcib, diğerlerine göre sünnet oluşu görüşüne dayanır.

Vitrin Mustehab vakti: Gecenin sonudur. Delili Aişe (r.anha)'dan rivayet edilen üstteki hadistir.



Teheccud Namazı Kaç Rekattır:
Abdullah b. Ömer (r.anhuma)'den rivayet edildiğine göre bir adam Rasûlullah (s.a.v.)'e gece namazını sormuş, Rasûlullah (s.a.v.)' de:
"Gece namazı ikişer, ikişerdir. Biriniz sabah olacağından korkarsa, bir rekat kılsın. Bu, onun kılmış olduğu namazları (ekleştirir)" buyurmuştur.
(Ebû Davûd, Salatu't-Tatavvu', Bab 24, Hadis no: 1326; Buhârî, vitr 1-2; salât 84, teheccud 10; Muslim, musâfirîn 145-148, 156, 157, 159; Tirmizî, salât 206; Cumua 66; vitr 8; Nesaî, kiyâmu'1-leyl 26, 35; İbn Mâce, ikâme 116, 117, 172; Dârimî, salât 154, 155, 210; Muvatta', salatu'1-leyl 13; Ahmed b. Hanbel, II, 30-31,33, 40, 44, 45, 49, 54, 58, 66, 71, 76-79, 83, 100, 102, 113, 119, 133, 134, 148, 154, 155; IV, 337; VI, 276)


Peygamber (a.s.)'in kıldığı tehcccud namazının rekât sayısı hakkında değişik görüş ve rivayetler vardır. Zeyd b. Halid ile îbni Abbas hadisine göre on üç rekâttır. Üç rekât vitir de bu namaza dahildir. (Muslim rivâyet etmiştir.)
Aişe hadisine göre ise üç rekât vitir dahil on bir rekâttır. (Buhari, Muslim rivâyet etmiştir.)
İbni Kudâme el-Hanbelî bu konuda şöyle demiştir: Bir gecede on üç rekât, başka bir gecede de onbir rekât kılmış olması muhtemeldir.


Vitir Namazı Kaç rekat ve Nasıl Kılınır?


Âişe (r.anha)'ye:
بِكَمْ كَانَ رَسُولُ اللهِ g يُوتِرُ؟ قَالَتْ: كَانَ يُوتِرُ بِأَرْبَعٍ وَثَلَاثٍ، وَسِتٍّ وَثَلَاثٍ، وَثَمَانٍ وَثَلَاثٍ، وَعَشْرٍ وَثَلَاثٍ، وَلَمْ يَكُنْ يُوتِرُ بِأَنْقَصَ مِنْ سَبْعٍ، وَلَا بِأَكْثَرَ مِنْ ثَلَاثَ عَشْرَةَ
[ رواه أبو داود وأحمد وغيرهما ]
"Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- kaç rekât vitir kılardı?" diye sorulduğunda o şöyle cevab vermiştir:
Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- vitir namazını, dört ve üç rekât (4+3), altı ve üç rekât (6+3), sekiz ve üç rekât (8+3), on ve üç rekât (10+3) olarak kılardı.Vitir namazını, yedi (4+3) rekâttan daha az, on üç (10+3) rekâttan daha fazla kılmazdı."
(Ebu Dâvud, Ahmed ve başkaları rivâyet etmişlerdir.)

Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuştur:

اَلْوِتْرُ حَقٌّ فَمَنْ شَاءَ أَوْتَرَ بِخَمْسٍ، وَمَنْ شَاءَ أَوْتَرَ بِثَلاثٍ، وَمَنْ شَاءَ أَوْتَرَ بِوَاحِدَةٍ
[ رواه أبو داود والنسائي وابن ماجه وأحمد ]
"Vitir haktır. Dileyen beş rekât vitir kılsın. Dileyen üç rekât vitir kılsın. Dileyen bir rekât vitir kılsın."
(Ebu Dâvud, Nesâî, İbn-i Mâce ve Ahmed)


Hanefi'lere göre:
Vitir namazının her rekatında kıraat vacibdir. Hanefi'lere göre birinci rekatta "A'lâ" suresini, ikinci rekatta "Kâfirûn" süresini, üçüncü rekatta "İhlâs" suresini okumak mendubdur. Delili Ubey b. Kâ'b'ın rivayetidir.
"Peygamber (a.s.) vitir namazında birinci rekatta, "Sebbihisme rabbike'l-alâ", ikinci rekatta "Kul ya eyyuhe'l kâfirun", üçüncü rekatta "Kul huvellahu ehad" surelerini okur ve ancak son rekatta selam verirdi."

(Bu hadisi Ahmed, Ncseî, Ebu Dâvud ve Ibni Mace rivayet etmişlerdir. Neylul-Evtâr, II, 34-42. İbni Abbas'tan da benzer bir hadisi İbni Mâce rivayet etmiştir.)

Maliki'lere göre:
Tek rekat olan vitirde Fatiha'dan sonra ihlas ile muavvezeteyn surelerini, çift rekatların birincisinde "Sebbihisme rabbikel-alâ", ikinci rekatta "Kâfirûn" surelerini okumak mendubdur. Bunların arası bir selam ile ayrılır. Ancak eğer kişi peş peşe selamsız olarak kılmakta olan birine uyarsa selam vermemesi gerekir. Ancak, ilk İki rekata çift olarak, son rekata tek olarak niyet eder. Vitir (tek) olan rekatı çift rekata selamsız olarak bitiştirmek, başkasına uymayanlar için mekruhtur. Daha önce iki rekât kılmaksızın sadece tek bir rekat kılmak da mekruhtur. Hasta ve yolcu da olsa, hüküm değişmez.

Şâfîi'lere göre:
Üç rekat vitir kılmak isteyenler için vitrin üç rekatında Fatiha'dan sonra birinci rekatla "Sebbihisme," ikinci rekatta "Kâfirûn", üçüncü rekatta "İhlâs" suresini ve "Muavvezeteyn" surelerini okumak mustehabdır. Üç rekattan fazla vitir namazı kılmak isteyenler için de bu sureleri okumak yine mustehabdır. Bunun delili Aişe'nin rivayet ettiği hadistir:
"Peygamber (a.s.) vitir namazının birinci rekatında "Fatiha" ite "Sebbihisme rabbike", ikinci rekatta "Kul yâ eyyuhel-kâfirûn", üçüncü rekatta "Kul huvellahu ehad" ve "Muavvczetayn (Felak ve Nas)" surelerini okurdu.. (Bu hadisi dört Sünen sahibi ile tbni Hıbban Sahih'indc rivayet etmiştir. Nasbu'r-Râye, II, 118)


Hanbelî'ere göre:
Üçüncü rekatta sadece İhlâs suresinin okunmasını mustehab kabul etmişlerdir. Bunun delili Ubey b. Kâ'b'ın rivayetidir. Şöyle diyorlar: Bu konuda Aişe'nin rivayet ettiği hadis sabit değildir. Bu hadisi Yahya b. Eyyub rivayet ediyor. Yahya ise zayıf bir ravidir. Ahmed ile Yahya b. Maîn, Muavvezeteyn'in vitir namazından bahsedilen hadise ilave edilmesini kabul etmemişlerdir.


Vitir Namazı Akşam Namazı Benzerliği !

Ebu Hurayra (Radıyallahu Anh) şöyle dedi:
لَا تُوتِرُوا بِثَلَاثٍ تُشَبِّهُوا بِالْمَغْرِبِ، وَلَكِنْ أَوْتِرُوا بِخَمْسٍ أَوْ بِسَبْعٍ أَوْ بِتِسْعٍ أَوْ بِإِحْدَى عَشْرَةَ أَوْ أَكْثَرَ مِنْ ذَلِكَ
رواه الحاكم والبيهقي والدار قطني وقال الحافظ ابن حجر في الفتح الباري : إسناده على شرط الشيخين
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem): ‘Vitir namazını üç rekâtlı yapmayın. Vitir namazını beş veya yedi rekâtlı yapınız. Vitir namazını akşam namazına benzetmeyiniz’ buyurdu.”
(İbni Hibban, 2429; Dârakutni, sf: 172, 2/2425 2627; Hâkim, 1/304; Beyhaki, 3/31, 32; Muhammed b. Nasr, Kıyâmu'l-Leyl, sf: 125; Hâfız İbn-i Hacer, 'Fethu'l-Bârî, 4/301'de şöyle demiştir: Hadisin isnadı, Buhârî ve Muslim'in şartı üzeredir.; Albânî, 30 Kıyamı Ramadan; Şevkani, Neylu’l-Evtar, 3/35)
Hâkim hadisi sahih saymış, Zehebî de ona muvafakat etmiştir. Dârakutnî: "Râvîleri sikadır"; Hafız İbn Hacer: "Râvîlerinin hepsi sikadır"; el-Irâkî:"İsnadı sahihtir." diyor.
Muhennâ anlatıyor: Ebu Abdillah'a (Ahmed b. Hanbel) sordum: "Vitir konusunda görüşün nedir, iki rekâtta mı selâm verirsin?"
"Evet" dedi.
"Neden?" diye tekrar sordum.
"Çünkü iki rekâtta selâm verdiğine dair Peygamber'den (s.a.v.) gelen hadisler daha güçlü ve daha çoktur.

Zuhrî, Urve yoluyla Peygamber'in (s.a.v.) iki rekâtta selâm verdiğini nakletmiştir." (Ahmed, Musned,6/74, 143; Muslim, 736; Ebu Davud, 1336) cevabını verdi.

Harb diyor ki: Ahmed'e vitir namazını sordular; o da: "İki rekâtta selâm verir. Selâm vermezse bir zararı olacağını ummuyorum. Ancak Peygamber'in (s.a.v.) selâm verdiği rivayeti daha sağlam yolla nakledilmiştir." karşılığını verdi.

Ebu Tâlib anlatıyor:
Ebu Abdillah Ahmed b. Hanbel'e sordum: "Vitir konusunda hangi hadise uyuyorsun?"
Şu karşılığı verdi: "Hepsine uyuyorum: Beş rekât kılan, yalnız bu rekâtların sonuncusunda oturur. Yedi rekât kılan, yine yalnız bu rekâtların sonuncusunda oturur.

Zurâre b. Evfâ yoluyla . Âişe'den nakledilen bir hadise göre Peygamber (s.a.v.), dokuz rekât vitir kılar, sekizinci rekâtta otururdu.' (Muslim, 746 139) Ancak daha çok sayıda ve daha güçlü hadislere göre vitir, bir rekâttır. Benim görüşüm de budur."

Dedim ki: "İbn Mes'ûd üç rekâttır, diyor."
"Evet. Hatta Sa'd b. Ebî Vakkâs'ın bir rekât kılmasını ayıplamış; Sa'd da ona karşılık olarak bir şeyler söylemiş." dedi.


Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- vitir namazını, arada selâm olmaksızın üç rekât kılmayı yasaklayınca, bunun sebebini şöyle açıklamıştır:

لا تَشَبَّهُوا بِصَلاةِ الْمَغْرِبِ

رواه الحاكم
"Vitir namazını, akşam namazına benzetmeyin."
(Hâkim, 1/304)


Vitiri 3 Rekat Kılmak İsteyen, Kaç teşehhud ve selam ile Kılacağı İhtilaflıdır:

a)
Tek teşehhud ve tek selâmla üç rekat kılınır.
Yani sadece üçüncü rekatin bitiminde oturulub selâm verilir. Hâkim'in Mustedrak'inde Âişe (r.anha)'dan rivayet ettiği şu hadis bu görüşü te'yid etmektedir:
"Rasûlullah (s.a.v.) üç rekatle vitir kılar ve bunların sadece sonunda otururdu."
Ömer (r.anh) de vitri böyle kılardı. Medine'liler bu görüşü benimsemişlerdir.

Dârakutnî ve Hâkim'in Ebû Hurayra'dan merfû olarak rivayet ettikleri; "üç rekatle vitir kılmayınız, beş veya yedi rekatle kılınız. Akşam namazına benzetmeyiniz" mealindeki hadis yukarıdaki rivayetlere muhalif gibi görünmektedir. Ancak âlimler bunu kılınış itibariyle akşam namazına benzetilmesinden nehyedildiği şeklinde yorumlamışlar ve sadece üçüncü rekatin bitiminde oturulub selâm verileceğini söylemişlerdir.


b) İkinci rekatin sonunda ve üçüncü rekatin bitiminde olmak üzere iki defa oturulur ve sonunda bir defa selâm verilir. Bu, Hanefîlerin tatbikatıdır. Sevrî de aynı kanaattedir. Üç rekat kılarak akşam namazına benzetilmekten nehyeden hadisi, gece namazını terkten nehye hamletmişlerdir. Dârakutni'nin İbn Mesûd'dan rivayet ettiği, "Rasûlullah (s.a.v.) gecenin vitri de gündüzün vitri sayılan akşam namazı gibi üç rekattir" buyurdular" mealindeki hadis bu görüşün delillerindendir.

c) İki rekatin bitiminde oturulup selâm verilir. Sonra kalkılıp bir rekat daha kılınır ve bundan sonra da selâm verilir.
Bu görüş de İmam Mâlik, İmam Şafiî, Ahmed b. Hanbel ve İshak b. Râhûye'nin mezhebidir. Ancak bunlardan, İmam Mâlik'in dışındakilere göre bir rekatle de vitir sahihdir.

Hadis-i şerif vitrin bir tek rekat olarak kılınmasının meşru olduğuna da delildir.
Şafiî âlimlerinden İmam Nevevî, "Bizim ve cumhurun mezhebi budur.
Ebu Hanife, "bir rekatle vitir sahih değildir" demişse de, sahih hadisler Onun görüşünü reddetmektedir" demiştir. Aynî ise, İmam-i A'zam'ın dayandığı hadisleri sıralayarak Nevevî'nin iddiasını red cihetine gitmiştir.

Aliyyu'l'Kaarî ise Mişkât Şerhi'nde "Vitir namazının bir rekat olduğuna delâlet eden ne sahih ne de zayıf hiç bir hadisin mevcud olmadığını, aksine "tek rekatle vitir kılmaktan men eden hadisler bulunduğunu, bunların mursel olmakla birlikte cumhura göre huccet olduğunu söyler.

Şu hadis Aliyyu'l-Kaarî'nin işaret ettiği rivayetlerden biridir:
"Ebû Said el-Hudrî'den rivayet edildiğine göre, Peygamber (s.a.v.) tek rekatle vitir kılmaktan nehyetmiştir.

İbnu'l-Esir'in Nihâye'sindeki şu hadisi bu kabildendir:
"Sa'd bir rekatle vitir kılmış. İbn Mes'ûd onu görünce hoş karşılamayıb sadece bir rekat kâfi değil" demiştir." Bu rivayet mevkuf olmakla beraber, Aliyyu'l-Kaarî'nin dediğine göre merfû hükmündedir.

Görüldüğü gibi vitrin rekat sayısı konusunda biri birinden farklı adetlere işaret eden birçok hadis vârid olmuştur. Bu hadislerin hepsi gösteriyor ki, vitir namazının rekat sayısı çift değil tekdir. Ama bunun, 1, 3, 5, 7, 9, 11 rekat olması caizdir. Ancak muctehidlerin görüşü ellerindeki delillere göre farklılık göstermektedir. Yukarıda biraz dağınık olarak verilen bu farklı görüşlerin özeti şudur:

İmam Ebû Hanife'ye göre vitir üç rekattır.

İmam Mâlik'e göre bir rekatle de caizdir. Ancak bu Hattâbî'nin nakline göre mekruhtur.

İmam Şafiî ve Ahmed b. Hanbel'e göre bir rekatle caiz olmakla beraber, bir ile on bir arasındaki herhangi bir tek rakam adedince de caizdir. Onbir rekat kılınması halinde üç keyfiyet ortaya çıkar:

1. Her iki rekatte bir selâm verilir. Onbirinci rekat tek olarak kılınır.
2. Onuncu rekate kadar hiç oturmadan kılınır, onuncu rekatte teşehhud yapılıp kalkılır ve onbirinci rekat kılınıp selâm verilir.
3. Sadece onbirinci rekatın sonunda oturulup selâm verilir. Beş, yedi, dokuz rekat kılındığında da aynı şeyler mevzuu bahistir. Ancak efdal olan, beşinci ve yedinci rekatın sonunda oturmaktır.

Tirmizî, Peygamberden on üç rekat vitir kıldığına dâir de rivayet olduğunu söyler. İshâk b. İbrahim bunun gece namazı olduğunu ve vitrin de bu namazın içinde bulunduğunu söylemiştir.


Muhammed b. Salih el-Useymîn şöyle demiştir:
"Vitir namazını üç rekât olarak kılmak câizdir. Ayrıca beş rekât, yedi rekât ve dokuz rekât olarak kılmak câizdir. Eğer üç rekât olarak kılmak isterse, şu iki şekilde kılması meşrûdur:
Birinci şekil: Üç rekâtı bir teşehhud ile (ikinci rekâttan sonra oturmadan) arka arkaya kılmasıdır.
İkinci şekil: Üç rekâtı, ikinci rekâttan sonra selâm verdikten sonra (üçüncü rekâtı) tek rekât olarak kılmasıdır.
Bu iki şekil de sünnette gelmiştir.Vitir namazını bir defa birinci şekilde, başka bir defa da diğer şekilde kılarsa, güzel olur. Vitir namazını bir selâm ile kılması câizdir. Fakat iki teşehhud (oturuş) ile değil de bir teşehhud ile kılmalıdır. Çünkü iki teşehhud ile kılarsa, vitir namazını akşam namazına benzetmiş olur. Oysa Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- vitir namazını, akşam namazına benzetmekten yasaklamıştır."(Muhammed b. Salih el-Useymîn; eş-Şerhu'l-Mumtî alâ Zâdi'l-Mustakni; c: 4, sf: 14-16)
 
Üst Ana Sayfa Alt