Neler yeni
İslami Forum, Dini Forum, islami site, islami sohbet, radyo, islami bilgiler

İslam-tr.org'a hoş geldiniz! Hemen üye olun ve kendi konularınızı, düşüncelerinizi paylaşarak bu platforma katılın. Oturum açtıktan sonra, İslam dini, tarih ve güncel konularla ilgili paylaşımlarda bulunabilirsiniz.

Haber Unutulmayan Kahraman: Şamil Basayev

Ömer2 Çevrimdışı

Ömer2

İyi Bilinen Üye
İslam-TR Üyesi
Bugün Çeçenistan'ın unutulmaz kahramanı Şamil Basayevin şehadet yıldönümü. Çeçenistan’ın Ruslar tarafından işgali ve buna direnen kahraman çeçenler unutulmaya yüz tutmuş yaralarımızdandır. O kahramanlardan biri de Şamil BASAYEV idi. Rahmetle ve minnetle anıyoruz.

Çeçen Direnişi, 5-10 yıldır gündemimizden silinir gibi olmuştur. Özellikle İslami kesimin gündeminden, Çeçen Direnişinin çıkması manidardır.

Rus-Çeçen Savaşı Nasıl Başladı?

1990’lı yıllarda dağılmaya başlayan Sovyetler Birliği 15 Bağımsız Cumhuriyetten oluşuyordu:
“Azerbaycan -Beyaz Rusya –Ermenistan – Estonya – Gürcistan – Kazakistan - Kırgızistan – Litvanya – Lettonya - Moldovya - Özbekistan – Rusya Federasyonu - Türkmenistan – Tacikistan – Ukrayna. 1976 yılında en son kabul edilen Sovyetler Birliği Anayasası’na göre, 1990 yılında Sovyetler Birlği’nin dağılmasıyla, hepsi birer bağımsız devlete dönüşmüştür. Aynı Anayasa’ya göre (Sovyetler Birliği Anayasası) bu bağımsız devletlerde bulunan Özerk Cumhuriyetler de, bağımsızlık haklarına sahiptirler. Çeçen İnguş Cumhuriyeti yetkilileri, bu haklarını kullanmak için, 23-24-25 Kasım 1990 günü, Çeçen İnguş ASSB (Otonom Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti) Büyük Halk Kurultayı’nı toplarlar. Bu kurultayda, başkanlığa Cehar Dudayev seçilir. Kurultay kararları, üç ana başlık altında toplanmış ve Çeçen Halkı’na bir bildiri ile duyurulmuştur. Bu kararlar arasında en önemlisi, Egemenlik kararı ve en kısa zamanda yapılması kararlaştırılan Cumhurbaşkanlığı seçimleridir ki; Egemenlik kararından 9 ay on gün sonra, Çeçen-İnguş ASSB’si kendisinin Çeçen-İnguş Cumhuriyeti olduğunu ilan etmiştir.

Grozni’de Çeçen gösterileri

19 Ağustos 1991 günü, dağılan Sovyetler Birliği’nin Devlet Başkanı olan Mihail Gorbaçov’a karşı, başarısız bir darbe teşebbüsü gerçekleşir. Çeçen Halkı, bu başarısız darbe teşebbüsünü gerçekleştirenler aleyhine, başkent Grozni’de gösterilere başlar. Bu gösterilerin öncülüğünü de Cehar Dudayev ve o zaman Vaynah Demokratik Partisi Başkanı olan, Zelimhan Yandarbiyev yapmaktadır. Rusya’nın tanıdığı Çeçen Hükümeti’nin devlet başkanı olan Dokka Zagayev, Zelimhan Yandarbiyev’i tutuklatır ve hapse atar. Bunun üzerine göstericilerin hedefi, Dokka Zagayev ve hükümeti olur. Göstericiler hükümet ve başkanının istifası için gösterileri artırır. Halk, 6 Eylül 1991 günü, Çeçen parlamentosunu, televizyon, radyo ve PTT’nin merkez binalarını işgal ederek; Komünist Partisi’ni kapatır, KGB ve diğer güvenlik güçlerine el koyarak lağveder ve Zelimhan Yandarbiyev’i serbest bırakırlar. Gösteriler, 21 Eylül 1991 akşamı, Cehar Dudayev, Zelimhan Yadarbiyev’in konuşmalarından ve yapılan dualardan sonra; Hüseyin Ahmedov’un Başkanlığı’nda, geçici bir yönetime; iki ay içerisinde seçimlerin yapılması şartıyla, yürütme yetkileri devredilerek, sona erdirilir.


Uluslararası İnsan Hakları Komitesi’nin gözetiminde, 27 Ekim 1991 günü yapılan cumhurbaşkanlığı seçimini % 92 oy oranıyla (Rus yanlısı muhaliflere göre % 85) Cehar Dudayev kazanır. Seçimlerin resmi sonuçları, 1 Kasım 1991 günü belli olur. Cehar Dudayev bir konuşma yapar. Bu konuşmasında, 6 Eylül 1991 tarihi itibariyle, Çeçen İnguş Cumhuriyeti’nin bağımsızlığını ilan eder. Rusya Federasyonu Başkanı Borist Yeltsin, Cehar Dudayev’in Cumhurbaşkanlığını tanımaz ve 7 Kasım 1991 tarihinde, Çeçenistan’da olağanüstü hâl ilan eder. Cehar Dudayev ve hükümet üyelerinin hepsini TERÖRİST olarak lanse etti. Rusya, Cehar Dudayev ve destekleyenlerini tutuklamak üzere, 11 Kasım 1991 günü Grozni Havaalanı’na, 622 kişilik özel Spetsnaz Komandoları’nı sevk eder. Çeçen Halkı, Cehar Dudayev’in önderliğinde, bu özel birliklerin hepsini tutuklar ve Kuzey Osetya’daki Rus birliklerine teslim eder.

İnguş halkı Rusya tarafını seçti

Çeçenistan’da bu gelişmeler sürerken, İnguş Halk Kongresi toplanır ve Çeçen İnguş Cumhuriyeti’nden ayrılma kararı alarak, 30 Kasım 1991 tarihinde de, bunu halk oylamasına sunar. İnguş halkı bu oylamada, Rusya tarafını seçer ve Çeçen İnguş Cumhuriyeti’nden ayrılıp, Rusya Federasyonu’nda İnguş Özerk Cumhuriyeti olarak kalmayı kabul eder. Çeçen Halkı ve Cehar Dudayev hükümeti, bu kararı saygıyla karşılar, İnguşların ayrılmasını kabul ederler.

Çeçen Cumhuriyeti Anayasası, 8 Şubat 1992 tarihinde prensip olarak, 12 Mart 1992 günü de parlamentoda yapılan oylamada da, resmen kabul edilir.

Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’ni oluşturan 15 cumhuriyetten birisi olan, Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti Başkanı olan Boris Yeltsin’e bağlı kuvvetler tarafından, Rusya Federasyonu’nun parlamentosu fiilen kapatılır ve anayasa da feshedilir. Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti’ni oluşturan federe birimlerin, birbirleri ve kendi aralarındaki ilişkilerin yasal çerçevesini oluşturmak için; 31 Mart 1992 tarihinde, kısaca Rusya Federasyonu Anlaşması olarak adlandırılan, Rusya Federasyonu içerisindeki Egemen Cumhuriyetlerin iktidar organlarıyla, Rusya Federasyonu’nun Devlet İktidar Organları arasında, Yasama ve Yetkinin Dağıtımı (paylaşımı) üzerine anlaşma imzalanmıştır. Bu anlaşmanın giriş bölümünde, çok net bir şekilde belirtildiği gibi, Rusya Federasyonu’nun egemenlik deklârasyonu ile Rusya Federasyonu içerisindeki özerk ve otonom cumhuriyetlerin, egemenlik deklarasyonları temelinde imzalanmıştır. Böylece Rusya Federasyonu içerisindeki cumhuriyetlerin, egemenlik hakkı açıkça tanınmış ve bu hak çerçevesinde, yeni kurulan Rusya Federasyonu’nun yasal prosedürü oluşturulmuştur. Yani SSCB zamanındaki Rusya Federasyonu yasaları yürürlükten kaldırılıp, yeni yasalar çerçevesinde, anlaşmalar imzalanmıştır. Yeni oluşturulan Rusya Federasyonu anlaşmasını, eski iki özerk cumhuriyet imzalamamıştır: Tataristan Cumhuriyeti ve Çeçen-İnguş Cumhuriyeti.

12 Aralık 1993 günü, Rusya Federasyonu yeni anayasası ve parlamento seçimleri yapılır. Tataristan ve Çeçenistan Cumhuriyetleri, bu oylamaya katılmamıştır. Bu seçimlerin resmi sonucu, 25 Aralık 1993 günü belli olur ve Rusya Federasyonu Anayasası ve Parlamentosu resmiyet, yani yasallık kazanır. Hâlbuki Çeçen Cumhuriyeti’nin Anayasası, 12 Mart 1992 tarihinde yasallık kazanmıştı.

Helsinki Deklerasyonu

1 Ağustos 1975’te imzalanan Helsinki Nihai Senedi’nde kabul edilen ve siyaset literatürüne Helsinki Deklerasyonu olarak geçen 10 ilkeden sekizincisi “halkların kendi kaderlerini belirleme hakkında eşit oldukları”nı belirtmektedir.
Bu anlaşmaya Rusya adına Leonid Brejnev imzalamıştı.

Bütün bu uluslararası hukuk anlaşmalarını hiçe sayan Rusya Federasyonu Devlet başkanı Boris Yeltsin, Çeçenlerin arasından satın aldığı uşaklar vasıtasıyla, Çeçenleri içlerinden yıkmaya gayret eder. Ruslan Hasbulatov, Gantemirov, Afturhanov ve Labazanov gibi Çeçen asıllı uşaklarına yaptığı, askeri ve ekonomik desteklerle; Çeçenistan’ın bağımsızlığını isteyen Dudayev ve taraftarlarını, yok etmek ister. Diğer taraftan da dünyaya, Çeçenistan’ın içerisinde meydana gelen olaylarda, hiç bir dahlinin olmadığı propagandasını yapar.

Dudayev’e bağlı güçler, muhalif güçlere yeniliyormuş gibi bir görüntü vererek, birçok yerde kaybederek geri çekilir. Rusya’nın, 70 tank ve çok sayıda askerle desteklediği Çeçen muhalif güçler, 26 Eylül 1994 günü Çeçenistan Başkanlık Sarayı’nı kuşatırlar. Dudayev’e bağlı kuvvetler, işte o anda; gerçek güçlerini ortaya koyarlar ve muhalif güçleri hezimete uğratırlar. Muhalif güçler arasında bulunan, 72 Rus askerini de esir alılar. Dudayev, Rusya bu askerlerin kendisine ait olduğunu kabul ederse; esir muamelesi yapacağını, kabul etmediği takdirde de, öldüreceğini ilan eder. Rusya bunu daha fazla gizleyemez ve 7 Aralık 1994 günü Rusya Federasyonu Güvenlik Konseyi toplanır ve “Çeçenya’da genel güvenliğin sağlanması, Cehar Dudayev gibi teröristlerden, silahlardan arındırılması, genel güvenliğin ve Anayasal düzenin sağlanması için askeri harekât yapılması” kararı alınır. Bu karar gereğince de 11 Aralık 1994 günü Çeçenistan işgal edilir.

Böylece 1 Milyonluk Çeçenistan ile yaklaşık 150 milyonluk Rusya Federasyonu arasında savaş başlar.

Askeri, ekonomik ve sayı bakımından, arada bulunan büyük dengesizliğe rağmen Çeçenler, Ruslar’a karşı destanlar yazmaktadırlar. Bu destanı yazanlardan birisi de Şamil Basayev’dir…

Boris Yeltsin Cehar Dudayev’i terörist ilan etmişti

Bütün bunları, şunun için ayrıntılı olarak izah etmeye çalışıyorum. Rusya Federasyonu Başkanı Boris Yeltsin; defalarca, Cehar Dudayev ve yanında yer alan herkesi; Rusya Federasyonu Kanunları’na itaat etmemek ve karışıklık çıkarma suçlamasıyla, terörist ilan etmişti. Oysa dağılan Sovyetler Birliği’nin, 15 üyesinden birisi olan Rusya Federasyonu’nu da bağlayan Sovyetler Birliği Anayasasına göre Çeçenler; 12 Mart 1992 günü Anayasalarını kabul edip, Çeçen-İnguş Cumhuriyeti’ni kurmuşlardı. 21 Mart 1994 günü, Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin’in temsilcisi Sergei Feilatov ve Çeçenistan Devlet Bakanı Aslanbek Akbulatov arasında, Moskova’da çözüm için görüşmelere başladılar. Rusya tarafı bu görüşmelerde, Çeçenistan’a en fazla Tataristan’a tanınan özerklik statüsünü verebileceklerini; bağımsızlığını asla kabul etmeyeceğini belirterek, Çeçenlerin bağımsızlıklarını kabul etmedi.

Şamil Basayev Kimdir?

14 Ocak 1965’de Çeçenistan’ın Vedeno Bölgesi’nin, Vedeno köyünde doğdu. Şamil Basayev’in ailesi de, 1944 yılı Şubat ayında, Kazakistan’a zorla göç ettirilen Çeçenler arasındaydı. Krusçev Döneminde 1957 yılında çıkarılan bir kanunla, Çeçenlerin hemen hemen hepsi vatanlarına döndü, Şamil Basayev’in ailesi de, vatanlarına dönenler arasındaydı.1982 yılında lise mezuniyetinden sonra, Sovyet Ordusu’nda iki yıl Pilot eğitimi aldı. Akabinde 4 yıl boyunca Volgograd bölgesinde 4 yıl çalıştı. 1987 yılında, Moskova’da mühendislik eğitimine başladı. Öğrencilik yıllarında, devrimci kişiliği ile ön plana çıktı. Mezuniyetinden sonra, Moskova’da bir müddet ticaretle uğraştı.

Abhazlar’la birlikte Ruslar’a karşı, ilk savaşını vermeye başladı

1990’lı yıllarda Kafkasya bölgesinde başlayan, bağımsızlık hareketlerine destek vermek için, bölgeye gitti. Abhazya’da başlayan bağımsızlık savaşlarında, Abhazlar’la birlikte Ruslar’a karşı, ilk savaşını vermeye başladı. Abhazya savaşında, büyük tecrübeler edindi. Aynı zamanda, burada Abhaz bir bayan ile evlendi ve bu hanımından biri erkek, üçü kız olmak üzere dört çocuğu oldu. Abhazların Gürcistan’dan bağımsızlığını kazanmalarında, en etkili birlik olan, Kafkas Halkları Konfederasyonu birliklerinin komutanlığına getirildi. Buradan Çeçenistan’a döndü ve 1991 Ağustosu’nda Moskova’daki hükümet darbesi sırasında, Boris Yeltsin taraftarları arasında yer aldı.

Batı; soykırıma uğrayan Çeçen halkını, görmezden geldi

Rus güçlerin sivillere karşı giriştikleri katliamların en üst seviyelere ulaştığı Haziran 1995’te, Şamil Basayev ve Çeçen direnişçiler, yaşananları dünya kamuoyuna duyurabilmek için, Stavropol’da Budennovsk Hastanesini kuşattı. Basayev, kuşatma ile Rusya’nın Çeçenistan’dan çekilmesi yönündeki taleplerini yineledi. Bu baskının yapılmasını tetikleyen şartları görmezden gelerek baskında zarar gören siviller için ayağa kalkan Batı; Çeçenistan’da soykırıma uğrayan, yerlerinden edilen bir halkın, zorlu yaşantısını görmemeyi tercih etti.

Grozni’de elde ettiği başarı ileRus güçleri geri çekildi

Ömrünü Çeçenistan’a adamış olan Basayev, 21 Nisan 1996 tarihinde Cahar Dudayev’in şehit edilmesi sonrasında, Çeçen Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetler Komutanı oldu ve Rus güçleri, Çeçenistan’ı boşaltmaya mecbur eden Grozni operasyonuna komuta etti. Basayev’in Grozni’de elde ettiği başarı Rus güçlerinin geri çekilmesine ve I. Çeçen Savaşı’nın sona ermesine vesile oldu. Grozni operasyonundan sonra Rusya bölgeyi terk etti, 31 Ağustos 1996 yılında imzalanan Hasavyurt Antlaşması ile barış tesis edildi ve Ruslar Çeçenistan’daki birliklerinin tümünü 6 ay içinde çekti. 27 Ocak 1997 tarihinde Çeçenistan’da seçimler yapıldı ve Aslan Mashadov devlet başkanı seçildi. Şamil Basayev, Aslan Mashadov tarafından Nisan 1997’de başbakan tayin edildi, ancak kısa bir süre sonra istifa etti.

Rus generalleri şoka uğradı

100 bin askerlik 3 kademeli kuşatmayı, mücahidlerin yaramayacağını düşünen Rus generalleri Şamil Basayev ve emrindeki askerlerin kahramanlıkları karşısında, adeta şok oldular. Bu kuşatmayı yarmayı başaran Şamil ve askerleri Rus askerlerine ağır kayıplar verdirerek dağlık bölgelere çekildiler. Bu kuşatmadan sağ çıkan mücahidlerden birisi, kuşatmayı yarışlarını şöyle anlatıyordu:

“Biz Emir Şamil ve Hattab ile birlikte kuşatmayı nasıl yaracağımızı istişare ettikten sonra, dağlara doğru çatışarak çekilme kararı aldık. Bunun bize büyük kayıplara mal olacağını biliyorduk. Fakat Şamil Basayev ve Hattab’ ın üstün zeka ve kabiliyetlerine güveniyorduk. Gruplara ayrılıp dağlara doğru çatışarak çekilmeye başladık. Komutanlarımız Şamil Basayev ve Hattab en öndelerdi. Bu çatışma sırasında birçok kardeşimiz şehid düştü. Ancak Ruslar bizden kat kat daha fazla kayıp veriyordu. Çekilme esnasında, bir dağın yamacında boğazlanarak üst üste dizilmiş Rus cesetlerini görünce Allahın yardımının bizimle olduğunu anladık. Bu çekilme sırasında Emirimiz Şamil Basayev bir mayın tarlasına en önde girerek kendisini mücahidlere siper etti ve mayına basması sonucu sağ bacağını kaybetti.” Şamil Basayev’in bu tutumu, Çeçen mücahidlerin davalarındaki samimiyet ve kararlılıklarının bir göstergesi idi. Bu çekilme esnasında sağ bacağını cennete gönderen Basayev, uzun süren bir tedavi sonucu tekrar sağlığına kavuştu. Kopan bacağının yerine protez takılan Şamil Basayev, 7 yıl tek bacağı ile Kafkasya dağlarında cihad ederek, Allah yolunda nelere katlanılabileceğini gösterdi. Aslan Mashadov’un önderliğinde yürütülen İkinci Çeçen Cihadında, Genelkurmay Başkanlığına getirilen Basayev, bu dönemde de birçok etkili operasyona imza attı. Genelkurmay başkanlığı esnasında Nalçık, İnguşetya, Beslan gibi şehir baskınlarını ve Rus Kuklası Çeçenistan Devlet Başkanı, Ahmet Kadirov’a düzenlenen suikast başta olmak üzere, birçok özel operasyonu yönetti. Aslan Mashadov’un şehadetinin ardından, Devlet Başkanlığı görevine gelen Abdulhalim Sadullayev döneminde de aynı göreve devam eden Basayev, Sadullayev’in emrinde yürüttüğü faaliyetlerle, Çeçen cihadının lokomotifi oldu. Çeçenistan Cumhurbaşkanı Sadullayev’in 2006 Haziran’ında şehid olmasından sonra, Çeçenistan İçkerya Cumhuriyeti Şura Meclisi kararı ve Sadullayev’in vasiyeti ile Cumhurbaşkanlığı görevini üstlenen Dokko Umarov, yayınladığı bir kararname ile Şamil Basayev’i devlet başkan yardımcılığı görevine getirmiş ve kendisinden sonra devlet başkanlığı görevinin Basayev’in sürdüreceğini ilan etmişti. Şamil Basayev, 9 Temmuz 2006 Pazar günü, İnguşetya’nın bir köyünde, bulunduğu aracın infilak etmesi sonucu, şehid oldu.
 
Benzer konular Forum Tarih
DAVA İslam-tr Grafik Çalışmaları 7 2K

Benzer konular

Üst Ana Sayfa Alt