Ömer Nasuhi bilmen / Hukuku İslamiyye ve Istılahatı Fıkhiyye Kamusu Cilt: 3/ sahife: 197
<<<530- Zina, ıstılah kısmında da beyan edildiğine göre bir şer’i akde bağlı olmaksızın, kendi isteği ile haram cima (cinsel ilişki ve duhul) halidir. Zina eden erkeğe zani, kadına da zaniye denir.
531- Zina suçu bazen haddi –cezayı- icab ettirir, bazen haddi icab ettirmez. İslam yurdunda mükellef olanın hali hayatta olan veya evvelce bulunan, müştehat (şehvet yaşı-buluğa yakın) olan bir kadınla, mülkten, nikahtan ve mülk ile nikah şüphesinden hali olarak isteği ile irtikab ettiği cima işidir.
Bu suç, o kişi hakkında haddi gerektirdiği gibi, bu cima işinde nefsini rıza ile teslim eden kadın hakkında da haddi gerektirir.
532- Şüphe, sabit olmadığı halde sabite benzeyen şeydir. Haram mı, helal mi olduğu yakinen bilinmeyen şeye de şüphe, mahalli şüphe denir.
Şüpheler, mülk şüphesi, akd şüphesi, karışıklık şüphesi nevilerine ayrılır.
533- Mülk şübhesi, mahalde sabit olan şüphedir ki, bir şeyin helal olmasına mani bir delil bulunduğu halde bundan kat’ı nazar edilerek mücerred haram olmasına zıt görülen bir delilin mevcut bulunmasından ortaya çıkar. Buna mahal şüphesi de denir.
Mesela bir kişi oğlunun cariyesine tekarrüb (cinsi yakınlık) etmiş olsa bir haramı işlemiş olur, bununla beraber hakkında had/recm lazım gelmez. Çünkü evladın malı üzerinde babasının büyük bir alakası vardır. “Sen de malında babana aittir” hadisi şerifi bu hususta bir delil teşkil ediyor. Buna itibarla evladın malı, babasına iad olmuş oluyor. Bu yüzden bir mülk şüphesi oluşmuştur, bu şüphe haddin düşmesine kafidir.
534- Akid şübhesi, sureta mevcut olan bir nikah akdinden meydana gelen şüphedir ki, buna nikah şüphesi de denir. Bununla da had, İmamı A’zama’a göre düşer.
Mesela birisi şahitsiz olarak evlendiği kadınla cima etse, hakkında had lazım gelmez, eğer bu yaptığının haram olduğunu biliyorsa ta’zir suretiyle ağır ceza ile cezalandırılır.
534- Karışıklık şüphesi, bazı haklar ve hükümlerin cereyanından ortaya çıkan şüphedir.
Mesela: üç talak ile boşadığı hanımına iddet içindeyken helal zannederek cima etse, hakkında had lazım gelmez. Çünkü aralarında evvelce vaku bulmuş bir akid vardır ki, bundan dolayı akid şüphesi ortaya çıkmıştır. Kadının nafakası koca üzerinedir, birvbirlerinin lehlerine şahitlikleri geçerli değildir, ve daha başka hakları vardır. Bu durumda karışıklık şüphesi ortaya çıkıyor. Bu sebeble had düşer, hatta koca dava ederse, çocuğun nesebi sabit olur.
536- Haddi zina (zinanın cezası) na gelince; bu da şartları mevcut olduğu halde vaki ve sabit olan zina suçundan dolayı, bunu işleyenlere terettüb eden cezadır. Bu ceza muhsan ve muhsane olan (erkek ve kadın) hakkında recm (taşlanarak öldürülme), böyle olmayanlar hakkında celde (usulüne göre sopa cezasın) dan ibarettir.
KADIN VE ERKEĞİN RECMEDİLMELERİ İÇİN MUHSAN OLMALARI GEREKİR:
Muhsan olma şartları nelerdir?
537- İhsanı recm: İhsanı recm de şu yedi vasıf aranır. Akıl, buluğ, hürriyet, islam, sahih nikahla evlenmiş olmaları, hanımın da bu vasıfları taşıması, bu vasıfları cem ettikten sonra cima etmeleri. Bu vasıfları cem eden erkeğe muhsan, kadına da muhsane denir.
539- Şu sayılan altı vasıf, sahib hakkında bir nimettir. bu nimetlerden herbiri insanı nezahate sevk, gayrı meşru temayüllerden men edecek bir mahiyyettedir. Buna rağmen küfranı niömet ederek zina suçunu işlerse, mazereti olmayacağından recmi hak etmiş oluyor. Şu sayılan vasıfların hepsini cem edemeyen kişiler ise şu nimetin tamamına nail olmadıklarından, zina yaparlarsa recmedilmezler, daha düşük olan sopa cezasına çarptırılırlar.
542- Recm ve sopa cezasının meşruiyyetindeki hikmet ve maslahat açıktır. Mevla teala bu cezalar ile beşeriyyetin nezahatini, şerefi insanisini, hayvanlık haline düşmekten korunmasını temin için en kuvvetli bir müeyyide tayin etmiştir.
İslamın evvelinde zina edenler hapsedilir ve söz ile tekdir ve azarlanırdı. Sonra bir hadisi şerif ile recm ve sopa cezaları tayin edildi. Bir ateyi kerime ile de sopa cezası ayrıca açıklandı.
Bu cezalarhaddizatında matlub tesiri haiz olduğundan bunların pek nadir hadiseler hakkında tatbik edilmesi de takib edilen hikmet gayesinin tahakkuku için yeterlidir.
(Yani: Bu kadar ağır ceza konması, aslında men etmek ve insan şerefini korumaktır. Zaten tahakkuku çok nadir olan birkaç recm olayı ile insanlık zinadan men edilmiş oldu. Evet islam tarihinde recm cezasının tatbik edildiği olay parmaklar sayısın geçmez. Çünkü sayacağımız şartların tesbiti çok zordur. O yüzden inkarcılar –buna gerek kalmadı- diyerek inkar etmesinler, zaten recmi düşürmek için en ufak bir şüphe yeterli olmaktadır.)
ZİNA CEZASININ TATBİKİ ÇİN GEREKLİ ŞARTLAR
543- Zina edenlerin ceza görmesi için akil ve baliğ olmaları şarttı.
Buna göre akil ve baliğ olmayanlar arasında meydana gelen bir zina olayında had gerekmez. Bunak olanlar da sabi –çocuk- hükmündedir. Bunların cezası ta’zirdir. (Halifenin tayinedeceği miktar sopa-sürgün)
Çocuk veya deli, akıllı olan baliğa bir kadınla zina etse, hiçbirine had cezası gerekmez. Zira bu işleri tam bir zina fiili değildir. Bu hüküm, İmamı A’zam ve İmameyne göredir.
544- Zina işinin ikrahsız –kendi istekleriyle- olması gerekir.
Buna göre zorla zina ettirilen erkek ve kadına had cezası yoktur. yalnız zorlamayı yapanın zorlaması, iki tarafı da mecbur bırakacak kuvvette olmalıdır.
545- Zinanın mülk mülk şaibesi veya karışşıklığa mahal olan hususlardan uzak olması.
Buna göre birisi oğlununcariyesi veya kendi boşadığı ve iddet bekleyen hanımı ile cima etse, ta’zir lazım gelir de had lazım gelmez.
Aynı şekilde hanımı olacak kadının yanına girip, kadınlar da bu senin hanımındır deseler, fakat başka bir kadınla zifafa girse, hakkında had lazım gelmez. O kadına mehir vermesi gerekir.
Gözü kör olan kişi evlendiğinde, hanımını yanına davet etse de başka bir kadın -ben senin hanımınım- diyerek yanına gelse ve onunla cima etse, bu kör kişi hakkında had gerekmez. (Onu ilk bulduğundan başkası ile karıştırabilir.)
546- Zina fiilindeki şüphenin bir delile dayanması gerekir. Delile dayanmayan şüpheye itibar edilmez.
Meslea birisi, yabancı bir kadınla cima edip –ben onu hanımım veya cariyem zannettim- derse, bu sözüne itibar edilmez ve had cezasını yer.
Aynı şekilde bir kör, kendi yatağında bulduğu bir kadınla cima etse, had cezasını yer, zira burdaki şüpheye itibar edilmez. (Kendi yatağına giren kadının kim olduğunu anlamaması mazur değildir.)
547- Zina fiilinin nikah akti şüphesinden hali olması gerekir.
Buna göre birisi, kendisine evlenmesi neseb bakımından veya süt bakımından veya hısımlık bakımından yasak olan bir kadınla evlenip cima etse, hakkında had gerekli olmaz, zira burda nikah akti şüphesi vardır. ( İmameyne göre had cezası vurulur.)
548- Zina fiilinin kiarlama karşılığında olmaması.
Buna göre zina için bedel karşılığında kiraladığı kadınla cima etse, her ikisine de had lazım gelmez. Bunlara ta’zir cezası verilir.
549- Zina yapanın dilsiz olmaması gerekir. Dilsiz kişi zina etse, eğer dili konuşsaydı belki bir delil gösterebilirdi, bu şüphe yüzünden had cezası düşer.
553- Zina filininhayatta olan bir kadınla tahakkuku şarttır.
Buna göre ölmüş kadınla olan cima, ta’ziri gerektirse de haddi lazım getirmez. Zira tabiat ölüden nefret eder.
Hayvana yapılan fiille de had gerekmez. Ancak bu kişiye şiddetli ta’zir –sopa- cezası uygulanır. Hayvanın kesilip yakılması gerekir.
Hukuku İslamiyye ve Istılahatı Fıkhiyye Kamusu Cilt: 3/ sahife: 197
<<<530- Zina, ıstılah kısmında da beyan edildiğine göre bir şer’i akde bağlı olmaksızın, kendi isteği ile haram cima (cinsel ilişki ve duhul) halidir. Zina eden erkeğe zani, kadına da zaniye denir.
531- Zina suçu bazen haddi –cezayı- icab ettirir, bazen haddi icab ettirmez. İslam yurdunda mükellef olanın hali hayatta olan veya evvelce bulunan, müştehat (şehvet yaşı-buluğa yakın) olan bir kadınla, mülkten, nikahtan ve mülk ile nikah şüphesinden hali olarak isteği ile irtikab ettiği cima işidir.
Bu suç, o kişi hakkında haddi gerektirdiği gibi, bu cima işinde nefsini rıza ile teslim eden kadın hakkında da haddi gerektirir.
532- Şüphe, sabit olmadığı halde sabite benzeyen şeydir. Haram mı, helal mi olduğu yakinen bilinmeyen şeye de şüphe, mahalli şüphe denir.
Şüpheler, mülk şüphesi, akd şüphesi, karışıklık şüphesi nevilerine ayrılır.
533- Mülk şübhesi, mahalde sabit olan şüphedir ki, bir şeyin helal olmasına mani bir delil bulunduğu halde bundan kat’ı nazar edilerek mücerred haram olmasına zıt görülen bir delilin mevcut bulunmasından ortaya çıkar. Buna mahal şüphesi de denir.
Mesela bir kişi oğlunun cariyesine tekarrüb (cinsi yakınlık) etmiş olsa bir haramı işlemiş olur, bununla beraber hakkında had/recm lazım gelmez. Çünkü evladın malı üzerinde babasının büyük bir alakası vardır. “Sen de malında babana aittir” hadisi şerifi bu hususta bir delil teşkil ediyor. Buna itibarla evladın malı, babasına iad olmuş oluyor. Bu yüzden bir mülk şüphesi oluşmuştur, bu şüphe haddin düşmesine kafidir.
534- Akid şübhesi, sureta mevcut olan bir nikah akdinden meydana gelen şüphedir ki, buna nikah şüphesi de denir. Bununla da had, İmamı A’zama’a göre düşer.
Mesela birisi şahitsiz olarak evlendiği kadınla cima etse, hakkında had lazım gelmez, eğer bu yaptığının haram olduğunu biliyorsa ta’zir suretiyle ağır ceza ile cezalandırılır.
534- Karışıklık şüphesi, bazı haklar ve hükümlerin cereyanından ortaya çıkan şüphedir.
Mesela: üç talak ile boşadığı hanımına iddet içindeyken helal zannederek cima etse, hakkında had lazım gelmez. Çünkü aralarında evvelce vaku bulmuş bir akid vardır ki, bundan dolayı akid şüphesi ortaya çıkmıştır. Kadının nafakası koca üzerinedir, birvbirlerinin lehlerine şahitlikleri geçerli değildir, ve daha başka hakları vardır. Bu durumda karışıklık şüphesi ortaya çıkıyor. Bu sebeble had düşer, hatta koca dava ederse, çocuğun nesebi sabit olur.
536- Haddi zina (zinanın cezası) na gelince; bu da şartları mevcut olduğu halde vaki ve sabit olan zina suçundan dolayı, bunu işleyenlere terettüb eden cezadır. Bu ceza muhsan ve muhsane olan (erkek ve kadın) hakkında recm (taşlanarak öldürülme), böyle olmayanlar hakkında celde (usulüne göre sopa cezasın) dan ibarettir.
KADIN VE ERKEĞİN RECMEDİLMELERİ İÇİN MUHSAN OLMALARI GEREKİR:
Muhsan olma şartları nelerdir?
537- İhsanı recm: İhsanı recm de şu yedi vasıf aranır. Akıl, buluğ, hürriyet, islam, sahih nikahla evlenmiş olmaları, hanımın da bu vasıfları taşıması, bu vasıfları cem ettikten sonra cima etmeleri. Bu vasıfları cem eden erkeğe muhsan, kadına da muhsane denir.
539- Şu sayılan altı vasıf, sahib hakkında bir nimettir. bu nimetlerden herbiri insanı nezahate sevk, gayrı meşru temayüllerden men edecek bir mahiyyettedir. Buna rağmen küfranı niömet ederek zina suçunu işlerse, mazereti olmayacağından recmi hak etmiş oluyor. Şu sayılan vasıfların hepsini cem edemeyen kişiler ise şu nimetin tamamına nail olmadıklarından, zina yaparlarsa recmedilmezler, daha düşük olan sopa cezasına çarptırılırlar.
542- Recm ve sopa cezasının meşruiyyetindeki hikmet ve maslahat açıktır. Mevla teala bu cezalar ile beşeriyyetin nezahatini, şerefi insanisini, hayvanlık haline düşmekten korunmasını temin için en kuvvetli bir müeyyide tayin etmiştir.
İslamın evvelinde zina edenler hapsedilir ve söz ile tekdir ve azarlanırdı. Sonra bir hadisi şerif ile recm ve sopa cezaları tayin edildi. Bir ateyi kerime ile de sopa cezası ayrıca açıklandı.
Bu cezalarhaddizatında matlub tesiri haiz olduğundan bunların pek nadir hadiseler hakkında tatbik edilmesi de takib edilen hikmet gayesinin tahakkuku için yeterlidir.
(Yani: Bu kadar ağır ceza konması, aslında men etmek ve insan şerefini korumaktır. Zaten tahakkuku çok nadir olan birkaç recm olayı ile insanlık zinadan men edilmiş oldu. Evet islam tarihinde recm cezasının tatbik edildiği olay parmaklar sayısın geçmez. Çünkü sayacağımız şartların tesbiti çok zordur. O yüzden inkarcılar –buna gerek kalmadı- diyerek inkar etmesinler, zaten recmi düşürmek için en ufak bir şüphe yeterli olmaktadır.)
ZİNA CEZASININ TATBİKİ ÇİN GEREKLİ ŞARTLAR
543- Zina edenlerin ceza görmesi için akil ve baliğ olmaları şarttı.
Buna göre akil ve baliğ olmayanlar arasında meydana gelen bir zina olayında had gerekmez. Bunak olanlar da sabi –çocuk- hükmündedir. Bunların cezası ta’zirdir. (Halifenin tayinedeceği miktar sopa-sürgün)
Çocuk veya deli, akıllı olan baliğa bir kadınla zina etse, hiçbirine had cezası gerekmez. Zira bu işleri tam bir zina fiili değildir. Bu hüküm, İmamı A’zam ve İmameyne göredir.
544- Zina işinin ikrahsız –kendi istekleriyle- olması gerekir.
Buna göre zorla zina ettirilen erkek ve kadına had cezası yoktur. yalnız zorlamayı yapanın zorlaması, iki tarafı da mecbur bırakacak kuvvette olmalıdır.
545- Zinanın mülk mülk şaibesi veya karışşıklığa mahal olan hususlardan uzak olması.
Buna göre birisi oğlununcariyesi veya kendi boşadığı ve iddet bekleyen hanımı ile cima etse, ta’zir lazım gelir de had lazım gelmez.
Aynı şekilde hanımı olacak kadının yanına girip, kadınlar da bu senin hanımındır deseler, fakat başka bir kadınla zifafa girse, hakkında had lazım gelmez. O kadına mehir vermesi gerekir.
Gözü kör olan kişi evlendiğinde, hanımını yanına davet etse de başka bir kadın -ben senin hanımınım- diyerek yanına gelse ve onunla cima etse, bu kör kişi hakkında had gerekmez. (Onu ilk bulduğundan başkası ile karıştırabilir.)
546- Zina fiilindeki şüphenin bir delile dayanması gerekir. Delile dayanmayan şüpheye itibar edilmez.
Meslea birisi, yabancı bir kadınla cima edip –ben onu hanımım veya cariyem zannettim- derse, bu sözüne itibar edilmez ve had cezasını yer.
Aynı şekilde bir kör, kendi yatağında bulduğu bir kadınla cima etse, had cezasını yer, zira burdaki şüpheye itibar edilmez. (Kendi yatağına giren kadının kim olduğunu anlamaması mazur değildir.)
547- Zina fiilinin nikah akti şüphesinden hali olması gerekir.
Buna göre birisi, kendisine evlenmesi neseb bakımından veya süt bakımından veya hısımlık bakımından yasak olan bir kadınla evlenip cima etse, hakkında had gerekli olmaz, zira burda nikah akti şüphesi vardır. ( İmameyne göre had cezası vurulur.)
548- Zina fiilinin kiarlama karşılığında olmaması.
Buna göre zina için bedel karşılığında kiraladığı kadınla cima etse, her ikisine de had lazım gelmez. Bunlara ta’zir cezası verilir.
549- Zina yapanın dilsiz olmaması gerekir. Dilsiz kişi zina etse, eğer dili konuşsaydı belki bir delil gösterebilirdi, bu şüphe yüzünden had cezası düşer.
553- Zina filininhayatta olan bir kadınla tahakkuku şarttır.
Buna göre ölmüş kadınla olan cima, ta’ziri gerektirse de haddi lazım getirmez. Zira tabiat ölüden nefret eder.
Hayvana yapılan fiille de had gerekmez. Ancak bu kişiye şiddetli ta’zir –sopa- cezası uygulanır. Hayvanın kesilip yakılması gerekir.
