“Kafiri tekfir etmeyen kişi ne zaman kafir olur?” Bu üzerinde ayrıntıların bulunduğu bir meseledir. Bu kaide 7 kısma ayrılır.
1-Yahudileri, Hristiyanları ve müşrikleri mutlak veya muayyen tekfir etmeyen kafir olur. Çünkü bu kişi Allah’ın kati emrini inkar eden gibidir.
2-Yahudilik, Hristiyalık veya Mecusilik gibi başka bir dine geçeni tekfir etmeyen kafirdir. Çünkü bu kişi Allah’ın kati emrini inkar eden gibidir.
3-İslam’dan çıkaran amelleri işleyen, hüccetin de kendisine ikame edildiği ve tekfirin engellerinin ortadan kalktığı birini, şüphe ve tevil de yanında (o kişide) olmadığı halde tekfir etmeyen bir kişi hevasıyla haraket etmiş olur ve de bu kaidenin kapsamına girer.
4-İslam’dan çıkaran bir amel işleyen fakat hüccetin kendisine ikame edilmediği ve tekfirin şartlarının yerine gelmediği birini, yanında bulunan şüphe sebebiyle tekfir etmeyen kişi alimlerin icması ile küfre girmez.
5-Bidat sahibi birini bidati sebebiyle tekfir etmeyen kişi de kafir değildir. İslam’dan çıkaran amelleri ona inanması veya onu helal görmesi şekline indirgeyen Mürcie gibi, bidat şüphesi sebebiyle tekfir etmemesi gibi. Bu da alimlerin ittifakıyla sabittir. Eğer bu bidat sahibi kişi tekfir edilirse tüm bidat sahipleri tekfir edilmelidir. Mürcie, Eşariyye,Kerramiyle, Salimiyye gibi tüm bidat taifeleri… Fakat böyle bir söz alimlerden varid olmamıştır.
6-Namazı terk etmek veya sihirle uğraşmak gibi İslam dininden çıkarıp çıkarmadığına dair ihtilafın bulunduğu bir ameli işleyen kişiyi mutlak veya muayyen anlamda tekfir etmeyenler…
Bunun iki durumu vardır.Birinci durum : O tekfir edilmez çünkü o İslam’da aslı bulunan amellerden bir ameldir. İkinci durum: Tekfir edilmez çünkü, her iki hükümde de deliller aynı ölçüdedir. Bu ittifakla tekfir edilmez. Eğer tekfir edilseydi bunu 4 mezhep imamı ve İmam Zuhri ve diğerleri gibi selefin büyükleri yapardı velakin alimlerden tekfir edildiklerine dair siz duyulmamıştır.
Bunun yanı sıra selef alimleri Hariciler, Mutezile veya Haccac gibi muayyen şahısların tekfirinde ihtilaf etmişlerdir. Ama birbirlerini tekfir etmemişlerdir bilakis birbirlerini mazur görmüşlerdir. Çünkü bu tevil ve içtihadın bir neticesidir. Sahabe, Haricilerin tekfiri konusunda ihtilaf etmiştir. Fakat tekfir edenler etmeyenlere; siz Mürciesiniz veya tekfir etmeyenler edenlere; sizler Haricisiniz dememişlerdir. Hasan el Basri, Ömer bin Abdulaziz, Mücahid Haccac bin Yusuf’u tekfir ediyorlardı ve mürted olarak görüyorlardı. Muhammed ibn Sirin ve alimlerden başka bir taife de tekfir etmiyorlardı. Kimse kimseyi suçlamıyor ve tekfir etmiyordu. Çünkü bu içtihaddır, herkes kendi yanında toplayıp ulaştığı delillerle hüküm verir. Bazıları delillerle tekfir edileceği hükmüne varırken, bazıları tekfir dilmeyeceği hükmüne varabilir.
7-Alimler bazı taifelerin tekfir edilmesinde ittifak ettiler. Fakat bazı şahıslar ise bu taifeleri tekfir etmediler, sadece taifelerin içindeki bazı şahısları tekfir ettiler. Ve bu taifelerin hepsini tekfir etmeyenler kafir olmaz. Çünkü tekfirin şartlarından olan ‘Allah’ın kati emrini inkar etmek’ gibi değildir. Allah’ın kati emrinin inkar etmek ikinci ve üçüncü kısımda zikrettiklerimiz gibidir.
Bunlar kafiri tekfir etmeyen kafir olur kaidesinin ayrıntılı yedi kısmıdır.
Şeyh Süleyman Ulvan / MenaratulhudA
1-Yahudileri, Hristiyanları ve müşrikleri mutlak veya muayyen tekfir etmeyen kafir olur. Çünkü bu kişi Allah’ın kati emrini inkar eden gibidir.
2-Yahudilik, Hristiyalık veya Mecusilik gibi başka bir dine geçeni tekfir etmeyen kafirdir. Çünkü bu kişi Allah’ın kati emrini inkar eden gibidir.
3-İslam’dan çıkaran amelleri işleyen, hüccetin de kendisine ikame edildiği ve tekfirin engellerinin ortadan kalktığı birini, şüphe ve tevil de yanında (o kişide) olmadığı halde tekfir etmeyen bir kişi hevasıyla haraket etmiş olur ve de bu kaidenin kapsamına girer.
4-İslam’dan çıkaran bir amel işleyen fakat hüccetin kendisine ikame edilmediği ve tekfirin şartlarının yerine gelmediği birini, yanında bulunan şüphe sebebiyle tekfir etmeyen kişi alimlerin icması ile küfre girmez.
5-Bidat sahibi birini bidati sebebiyle tekfir etmeyen kişi de kafir değildir. İslam’dan çıkaran amelleri ona inanması veya onu helal görmesi şekline indirgeyen Mürcie gibi, bidat şüphesi sebebiyle tekfir etmemesi gibi. Bu da alimlerin ittifakıyla sabittir. Eğer bu bidat sahibi kişi tekfir edilirse tüm bidat sahipleri tekfir edilmelidir. Mürcie, Eşariyye,Kerramiyle, Salimiyye gibi tüm bidat taifeleri… Fakat böyle bir söz alimlerden varid olmamıştır.
6-Namazı terk etmek veya sihirle uğraşmak gibi İslam dininden çıkarıp çıkarmadığına dair ihtilafın bulunduğu bir ameli işleyen kişiyi mutlak veya muayyen anlamda tekfir etmeyenler…
Bunun iki durumu vardır.Birinci durum : O tekfir edilmez çünkü o İslam’da aslı bulunan amellerden bir ameldir. İkinci durum: Tekfir edilmez çünkü, her iki hükümde de deliller aynı ölçüdedir. Bu ittifakla tekfir edilmez. Eğer tekfir edilseydi bunu 4 mezhep imamı ve İmam Zuhri ve diğerleri gibi selefin büyükleri yapardı velakin alimlerden tekfir edildiklerine dair siz duyulmamıştır.
Bunun yanı sıra selef alimleri Hariciler, Mutezile veya Haccac gibi muayyen şahısların tekfirinde ihtilaf etmişlerdir. Ama birbirlerini tekfir etmemişlerdir bilakis birbirlerini mazur görmüşlerdir. Çünkü bu tevil ve içtihadın bir neticesidir. Sahabe, Haricilerin tekfiri konusunda ihtilaf etmiştir. Fakat tekfir edenler etmeyenlere; siz Mürciesiniz veya tekfir etmeyenler edenlere; sizler Haricisiniz dememişlerdir. Hasan el Basri, Ömer bin Abdulaziz, Mücahid Haccac bin Yusuf’u tekfir ediyorlardı ve mürted olarak görüyorlardı. Muhammed ibn Sirin ve alimlerden başka bir taife de tekfir etmiyorlardı. Kimse kimseyi suçlamıyor ve tekfir etmiyordu. Çünkü bu içtihaddır, herkes kendi yanında toplayıp ulaştığı delillerle hüküm verir. Bazıları delillerle tekfir edileceği hükmüne varırken, bazıları tekfir dilmeyeceği hükmüne varabilir.
7-Alimler bazı taifelerin tekfir edilmesinde ittifak ettiler. Fakat bazı şahıslar ise bu taifeleri tekfir etmediler, sadece taifelerin içindeki bazı şahısları tekfir ettiler. Ve bu taifelerin hepsini tekfir etmeyenler kafir olmaz. Çünkü tekfirin şartlarından olan ‘Allah’ın kati emrini inkar etmek’ gibi değildir. Allah’ın kati emrinin inkar etmek ikinci ve üçüncü kısımda zikrettiklerimiz gibidir.
Bunlar kafiri tekfir etmeyen kafir olur kaidesinin ayrıntılı yedi kısmıdır.
Şeyh Süleyman Ulvan / MenaratulhudA
Moderatör tarafında düzenlendi: