İslami Forum, Dini Forum, islami site, islami sohbet, radyo, islami bilgiler
İslam-tr.org'a hoş geldiniz! Hemen üye olun ve kendi konularınızı, düşüncelerinizi paylaşarak bu platforma katılın. Oturum açtıktan sonra, İslam dini, tarih ve güncel konularla ilgili paylaşımlarda bulunabilirsiniz.
Çözüldü Ayakkabılarla Namaz Kılmanın Hükmü Nedir?
- Konbuyu başlatan morueqq
- Başlangıç tarihi
Çevrimdışı
Bize Ebû Mesleme Saîd ibnu Yezîd el-Ezdî haber verip şöyle dedi:
Ben Enes ibn Mâlik'e: Peygamber (s.a.v.) ayakkabıları ayağında iken namaz kılar mıydı? diye sordum.
Enes: Evet, cevâbını verdi
(Buhari, Namaz, Bab 24, Hadis no : 38)
Amr b. Şuayb'in babasından rivayet ettiğine göre dedesi (şöyle) demiştir:
"Ben peygamber (s.a.v.)'i ayakkabılı da ayakkabısız da namaz kılarken gördüm."
(Ebu Davud, Namaz, Bab 88, Hadis no : 653; İbn Mâce, İkâme 66; Nesaî, Sehv 100; Ahmed b. Hanbel, H, 174, 178,' 179, 190, 206, 215, 248)
Bu hadis-i şerif gerek ayakkabılı, gerekse ayakkabısız olarak namaz kılmanın caiz olduğunu ifâde etmektedir. Aynı zamanda namazı ayakkabı ile kılmayı ifâde eden hadis-i şerifteki emrin hükmünü farz olmaktan çıkarıp mubahlık ifade ettiğini bildiren de bu hadis-i şeriftir.
Şeddâd b. Evs babasından (Evs'ten); demiştir ki: Rasulullah (s.a.v.) şöyle buyurdu:
"Yahudilere muhalefet ediniz. Çünkü onlar ayakkabılarıyla ve mestleriyle namaz kılmıyorlar (siz kılınız)!” (Ebu Davud, Namaz, Bab 88, Hadis no : 653; el-Hâkim, el-Mustedrak, I, 260)
Çünkü emr kayıtsız ve şartsız olduğu zaman, farziyet ifâde eder. Ancak onun farziyyet için olmadığını ortaya koyan diğer bir delil bulunursa, o zaman o emr farziyet ifâde etmekten çıkmış olur.
İşte bu hadis-i şerif Rasûl-u Ekram'ın bazan ayakkabılarla bazan da ayakkabısız olarak namaz kıldıklarını ifâde ederek ayakkabı ile namaz kılmanın caiz olduğunu, farz olmadığını açıklamıştır.
ed-Durru'l -Muhtâr’da bu mevzuda şöyle denilmektedir; "Ayakkabı ile namaz kılmak çıplak namaz kılmaktan daha faziletlidir."
İbn Âbidîn de ona yazdığı haşiyesi Reddu'l-Muhtâr'da şöyle diyor; "temiz mest ve ayakkabılarla namaz kılmak, Yahudilere muhalefet için çıplak ayakla namaz kılmaktan daha faziletlidir."
Tatarbâniye'de ise, şöyle denilmektedir; "Ayakkabılar temiz bile olsa, mescidi kirletmek tehlikesi varsa, çıplak ayakla namaz kılmak daha faziletlidir. Mescid-i Nebevi, Rasûl-u Ekram'in sağlığında kumlarla kaplı idi. Zamanımızda içine halılar serilmiştir."
Umdetu'l-Muftu isimli eserde de şöyle deniliyor; "Mescide ayakkabı ile girmek edebe uymaz."
Kadı Iyaz, bu mevzuda şunları söylemektedir; "Eğer ayakkabıda pislik olmadığı biliniyorsa, o ayakkabı ile namaz kılmakta herhangi bir sakınca yoktur.”
"Fakat üzerinde, pislik olduğunda bütün ulemânın birleştiği cinsten bir pislik bulunan ayakkabı, su ile iyice temizlenmedikçe o ayakkabı ile namaz kılınamaz.
"Ulemânın pis olup olmadığında kesinlikle görüş birliğine varmadığı hafif necaset cinsinden bir pislik bulaşan ayakkâbının toprağa sürtülerek temizlenip temizlenmeyeceği hususunda biz Mâlikî'lere göre iki görüş vardır;
Evzaî ve Sevrî'ye göre böyle hayvan tersi gibi hafif necaset cinsinden pislik bulaşan ayakkabı toprağa sürtünce kesinlikle temizlenir.
"Hanefi'lere göre, ayakkabıya bulaşan idrar ise, veya yaş pislik ise, yıkanmadıkça ayakkabı temizlenmiş olmaz ve o ayakkabıyla namaz kılınmaz.
"Şâfiî'lere göre, ağır pisliği ancak su temizleyebilir. Bu mevzuda îmam Şafiî şöyle demiştir; "Pisliğinde ihtilâf edilen hafif pisliğin toprağa sürtmekle temizlenip temizlenmeyeceği hususu bize göre ihtilaflıdır."
Netice: Bu hususta iki noktayı belirtmekte fayda mulahaza edilir:
1- Peygamber (s.a.v)'in yaşadığı bölge ile içinde bulunduğumuz bölgenin özelliğidir. Bilindiği gibi Medine-i Munevvere ve Arab yarımadasında bölgenin sıcak ve kumluk olması, yolların kuru ve çoğu kez temiz olduğu gerçeğinden hareket edersek ayakkabıların temiz olup olmaması konusunda hüküm vermek kolaydır. Peygamber aleyhisselâm zamanında bugünkü tarzda tuvaletlerin olmaması, kum üzerine ihtiyaç giderilmesi, sıçrama tehlikesinin bulunmaması, kısa zamanda sıcağın harareti, pisliği izale etmesi, oradaki temizliği kolaylaştırmaktadır.
Zamanımızda, hayvancılığın çoğalması, pisliklerin sokaklarda belirmesi, tuvaletlere ayakkabı ile girilmesi yanında bunların pisliğini giderecek kum ve toz teması da olmaması ayakkabı ile namaz kılma hükmünü kaldırmaktadır. Çünkü hüküm ayakkabıların temiz olması halinde ayakkabı ile namaz kılınabileceğidir.
2- Namazın sıhhatinin şartlarından biri de necâcetten taharat olduğuna göre, ayakkabılarda buna mâni bir necasetin bulunmamasıdır ki, yukarıda zikredilmiştir. Biz burada cenaze namazında kılınan namaz üzerinde duracağız ki, günümüzde buna dikkat edilmemektedir. Namazın, cenazesi ve farzı yoktur. Namaz namazdır. Câmide kılınan namaz ile cenaze namazı arasında fark yoktur.
Günümüzde ise, camide kılınan namaza dikkat edilirken, cenaze namazına dikkat edilmemektedir. Ayağındaki ayakkabılarla beş vakit namazdan birini kılamayacaksa aynı ayakkabı ile cenaze namazını da kılamaz. Ancak, ayakkabıların altı pis üstü temiz olacak olursa, ayakkabısını çıkararak ayakkabılarının üstüne basarak namaz kılabilir. Aksi halde yerin temiz olması halinde yere basılmalı veya temiz bir şey üzerinde namaza durmalıdır.
Namaz Kılan Kimse Ayakkabılarını Çıkardığı Zaman Nereye Koyar?
654. ...Ebû Hurayra (r.anhuma)'den rivayet edildiğine göre Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) şöyle buyurmuştur:
"Sizden bîriniz namaz kılmak istediği zaman ayakkabılarını sağına veya soluna koymasın. Çünkü onun solu başka bir kimsenin sağı olur. Ancak solunda hiç bir kimsenin bulunmaması hâli mustesna (o zaman soluna koyabilir). (Şayet solunda da birisi varsa o zaman onları) ayaklarının arasına koysun.
(Ebu Davud, Namaz, Bab 88, Hadis no : 653; el-Hakim, el-Mustedrak, I, 259; el-Beyhakî, es-Sunenu'I- kubrâ, II, 432)
Ayakkabılarda pislik bulunma ihtimâli olduğundan namaz esnasında sağ tarafta ayakkabı bulunması sakıncalıdır. Çünkü sağ taraf devamlı surette saygıya lâyık görülmüş ve her türlü pisliklerden korunmuştur. Bu bakımdan sağ elin taharette ve benzeri yerlerde kullanılması caiz değildir. Çünkü insan yemek yerken pislik tuttuğu elle ağzına yemek götürdüğü sırada pisliği hatırlayarak iğrenebilir.
Aynı şekilde insanın namaz kılmak istediği zaman ayakkabıları sağ tarafına koyması sakıncalı görülmüş, burada da sağ taraf üzerinde pislik bulunması ihtimali olan ayakkabılardan korunmuştur.
Bu sebeble namaz kılmak isteyen kimse ayakkabılarını sol tarafında, bir kimse bulunmuyorsa soluna koymalıdır. Ancak sol tarafında da bir kişi varsa, bu defa ayakkabılar o kişinin sağına konmuş olacağından yine caiz olmadığı gibi, aynı zamanda o kişiyi rahatsız edeceğinden haram işlenmiş olur. Öyleyse solunda namaz kılan bir kimse olduğu zaman ayakkabılarını ayaklarının arasında kalan boşluğa veya secdede göğsünün altına gelecek şekilde önüne koyabilir. Bunda bir sakınca yoktur.
Evde giyilen terlik, ayakkabı (temiz olması durumunda) ile namaz kılınması câizdir.
Ben Enes ibn Mâlik'e: Peygamber (s.a.v.) ayakkabıları ayağında iken namaz kılar mıydı? diye sordum.
Enes: Evet, cevâbını verdi
(Buhari, Namaz, Bab 24, Hadis no : 38)
Amr b. Şuayb'in babasından rivayet ettiğine göre dedesi (şöyle) demiştir:
"Ben peygamber (s.a.v.)'i ayakkabılı da ayakkabısız da namaz kılarken gördüm."
(Ebu Davud, Namaz, Bab 88, Hadis no : 653; İbn Mâce, İkâme 66; Nesaî, Sehv 100; Ahmed b. Hanbel, H, 174, 178,' 179, 190, 206, 215, 248)
Bu hadis-i şerif gerek ayakkabılı, gerekse ayakkabısız olarak namaz kılmanın caiz olduğunu ifâde etmektedir. Aynı zamanda namazı ayakkabı ile kılmayı ifâde eden hadis-i şerifteki emrin hükmünü farz olmaktan çıkarıp mubahlık ifade ettiğini bildiren de bu hadis-i şeriftir.
Şeddâd b. Evs babasından (Evs'ten); demiştir ki: Rasulullah (s.a.v.) şöyle buyurdu:
"Yahudilere muhalefet ediniz. Çünkü onlar ayakkabılarıyla ve mestleriyle namaz kılmıyorlar (siz kılınız)!” (Ebu Davud, Namaz, Bab 88, Hadis no : 653; el-Hâkim, el-Mustedrak, I, 260)
Çünkü emr kayıtsız ve şartsız olduğu zaman, farziyet ifâde eder. Ancak onun farziyyet için olmadığını ortaya koyan diğer bir delil bulunursa, o zaman o emr farziyet ifâde etmekten çıkmış olur.
İşte bu hadis-i şerif Rasûl-u Ekram'ın bazan ayakkabılarla bazan da ayakkabısız olarak namaz kıldıklarını ifâde ederek ayakkabı ile namaz kılmanın caiz olduğunu, farz olmadığını açıklamıştır.
ed-Durru'l -Muhtâr’da bu mevzuda şöyle denilmektedir; "Ayakkabı ile namaz kılmak çıplak namaz kılmaktan daha faziletlidir."
İbn Âbidîn de ona yazdığı haşiyesi Reddu'l-Muhtâr'da şöyle diyor; "temiz mest ve ayakkabılarla namaz kılmak, Yahudilere muhalefet için çıplak ayakla namaz kılmaktan daha faziletlidir."
Tatarbâniye'de ise, şöyle denilmektedir; "Ayakkabılar temiz bile olsa, mescidi kirletmek tehlikesi varsa, çıplak ayakla namaz kılmak daha faziletlidir. Mescid-i Nebevi, Rasûl-u Ekram'in sağlığında kumlarla kaplı idi. Zamanımızda içine halılar serilmiştir."
Umdetu'l-Muftu isimli eserde de şöyle deniliyor; "Mescide ayakkabı ile girmek edebe uymaz."
Kadı Iyaz, bu mevzuda şunları söylemektedir; "Eğer ayakkabıda pislik olmadığı biliniyorsa, o ayakkabı ile namaz kılmakta herhangi bir sakınca yoktur.”
"Fakat üzerinde, pislik olduğunda bütün ulemânın birleştiği cinsten bir pislik bulunan ayakkabı, su ile iyice temizlenmedikçe o ayakkabı ile namaz kılınamaz.
"Ulemânın pis olup olmadığında kesinlikle görüş birliğine varmadığı hafif necaset cinsinden bir pislik bulaşan ayakkâbının toprağa sürtülerek temizlenip temizlenmeyeceği hususunda biz Mâlikî'lere göre iki görüş vardır;
Evzaî ve Sevrî'ye göre böyle hayvan tersi gibi hafif necaset cinsinden pislik bulaşan ayakkabı toprağa sürtünce kesinlikle temizlenir.
"Hanefi'lere göre, ayakkabıya bulaşan idrar ise, veya yaş pislik ise, yıkanmadıkça ayakkabı temizlenmiş olmaz ve o ayakkabıyla namaz kılınmaz.
"Şâfiî'lere göre, ağır pisliği ancak su temizleyebilir. Bu mevzuda îmam Şafiî şöyle demiştir; "Pisliğinde ihtilâf edilen hafif pisliğin toprağa sürtmekle temizlenip temizlenmeyeceği hususu bize göre ihtilaflıdır."
Netice: Bu hususta iki noktayı belirtmekte fayda mulahaza edilir:
1- Peygamber (s.a.v)'in yaşadığı bölge ile içinde bulunduğumuz bölgenin özelliğidir. Bilindiği gibi Medine-i Munevvere ve Arab yarımadasında bölgenin sıcak ve kumluk olması, yolların kuru ve çoğu kez temiz olduğu gerçeğinden hareket edersek ayakkabıların temiz olup olmaması konusunda hüküm vermek kolaydır. Peygamber aleyhisselâm zamanında bugünkü tarzda tuvaletlerin olmaması, kum üzerine ihtiyaç giderilmesi, sıçrama tehlikesinin bulunmaması, kısa zamanda sıcağın harareti, pisliği izale etmesi, oradaki temizliği kolaylaştırmaktadır.
Zamanımızda, hayvancılığın çoğalması, pisliklerin sokaklarda belirmesi, tuvaletlere ayakkabı ile girilmesi yanında bunların pisliğini giderecek kum ve toz teması da olmaması ayakkabı ile namaz kılma hükmünü kaldırmaktadır. Çünkü hüküm ayakkabıların temiz olması halinde ayakkabı ile namaz kılınabileceğidir.
2- Namazın sıhhatinin şartlarından biri de necâcetten taharat olduğuna göre, ayakkabılarda buna mâni bir necasetin bulunmamasıdır ki, yukarıda zikredilmiştir. Biz burada cenaze namazında kılınan namaz üzerinde duracağız ki, günümüzde buna dikkat edilmemektedir. Namazın, cenazesi ve farzı yoktur. Namaz namazdır. Câmide kılınan namaz ile cenaze namazı arasında fark yoktur.
Günümüzde ise, camide kılınan namaza dikkat edilirken, cenaze namazına dikkat edilmemektedir. Ayağındaki ayakkabılarla beş vakit namazdan birini kılamayacaksa aynı ayakkabı ile cenaze namazını da kılamaz. Ancak, ayakkabıların altı pis üstü temiz olacak olursa, ayakkabısını çıkararak ayakkabılarının üstüne basarak namaz kılabilir. Aksi halde yerin temiz olması halinde yere basılmalı veya temiz bir şey üzerinde namaza durmalıdır.
Namaz Kılan Kimse Ayakkabılarını Çıkardığı Zaman Nereye Koyar?
654. ...Ebû Hurayra (r.anhuma)'den rivayet edildiğine göre Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) şöyle buyurmuştur:
"Sizden bîriniz namaz kılmak istediği zaman ayakkabılarını sağına veya soluna koymasın. Çünkü onun solu başka bir kimsenin sağı olur. Ancak solunda hiç bir kimsenin bulunmaması hâli mustesna (o zaman soluna koyabilir). (Şayet solunda da birisi varsa o zaman onları) ayaklarının arasına koysun.
(Ebu Davud, Namaz, Bab 88, Hadis no : 653; el-Hakim, el-Mustedrak, I, 259; el-Beyhakî, es-Sunenu'I- kubrâ, II, 432)
Ayakkabılarda pislik bulunma ihtimâli olduğundan namaz esnasında sağ tarafta ayakkabı bulunması sakıncalıdır. Çünkü sağ taraf devamlı surette saygıya lâyık görülmüş ve her türlü pisliklerden korunmuştur. Bu bakımdan sağ elin taharette ve benzeri yerlerde kullanılması caiz değildir. Çünkü insan yemek yerken pislik tuttuğu elle ağzına yemek götürdüğü sırada pisliği hatırlayarak iğrenebilir.
Aynı şekilde insanın namaz kılmak istediği zaman ayakkabıları sağ tarafına koyması sakıncalı görülmüş, burada da sağ taraf üzerinde pislik bulunması ihtimali olan ayakkabılardan korunmuştur.
Bu sebeble namaz kılmak isteyen kimse ayakkabılarını sol tarafında, bir kimse bulunmuyorsa soluna koymalıdır. Ancak sol tarafında da bir kişi varsa, bu defa ayakkabılar o kişinin sağına konmuş olacağından yine caiz olmadığı gibi, aynı zamanda o kişiyi rahatsız edeceğinden haram işlenmiş olur. Öyleyse solunda namaz kılan bir kimse olduğu zaman ayakkabılarını ayaklarının arasında kalan boşluğa veya secdede göğsünün altına gelecek şekilde önüne koyabilir. Bunda bir sakınca yoktur.
Evde giyilen terlik, ayakkabı (temiz olması durumunda) ile namaz kılınması câizdir.
Benzer konular
-
Soru Namaz oturuşundaki ayakların şekli hakkında
- Başlatan Muaz_muslim
- Cevaplar: 0
-
Çözüldü Havva'nın Yaratılışı Hakkındaki Hadisin Sıhhati, Bayram Namazı, Sehiv Secdesi Nasıldır?- Başlatan Abdullah4
- Cevaplar: 2
-
Çözüldü Namazdan Sonra Aşr-ı Şerif Okumanın Hadislerden Delilleri Nelerdir?- Başlatan مراد
- Cevaplar: 1
-
-
Makale Namaz Gibi İbadetler Niye Borç Oluyor?- Başlatan Burhanuddin Aldiyaî
- Cevaplar: 0
-
Çözüldü Namazı Huşuyla Kılmak İçin Ne Yapmalıyım?
- Başlatan Melda öztekin
- Cevaplar: 2
-
-
Çözüldü Tek Zamm-i Sureyle Namaz Kılmanın Durumu Nedir?
- Başlatan Seyit1836
- Cevaplar: 2