İ
Çevrimdışı
1-Ebu Hanife
قال البخاري فيه "كان مرجئا سكتوا عنه وعن رأيه وعن حديثه " التاريخ الكبير(8/81)
Buhari , Ebu Hanife'yi kitabında Mürcî olarak değerlendirir.Buharinin Ebu Hanifeye bu eleştirisi Ebu Hanifenin görüşüne göre İmanın artmadığı,azalmadığı ve imanın amelden bir cüz olmadığı görüşünde olduğu içindir.
Bu yüzden Buhari ''Ebu Hanifenin hadisleri ve görüşleri terkedilmiştir'' diyerek hadiste onun zayıf olduğunu söylemiştir.
Ebu Hanifenin Fıkıhta kuvvetli olmasına rağmen hadis ve isnad konusunda zayıf olduğunu söyleyen fakat -ondan hadis alınması konusunda- güvenilir hadisleri naklettiğini dile getiren -Hadis Alimleri- de vardır.
Şafi'nin ve daha birçok Alimin Ebu Hanifeyi fıkıh konusunda övdüğü herkesçe malumdur.
سألت محمد بن إسماعيل البخاري عن أصح الأسانيد فقال: " مالك عن نافع عن بن عمر
2-Malik b. Enes
Buharî'ye göre hadis konusunda en kuvvetli isnad İmam Malik'in Nafi'den onunda İbn Ömerden naklettiği rivayetlerdir.
Dolayısıyla Buhariye göre İmam Malik hadis konusunda kuvvetlidir.
3-İmam Şafii
Buhari, İmam Şafi'den hadis nakletmediği halde onun hakkında olumsuz bir eleştiride bulunmamıştır.Çünkü sened zincirinde Şafi'nin hocalarındanda hadis rivayet etmiştir.Ayrıca Buhari , Sahihinde Şafi'nin 2 tane görüşünü de zikretmiştir.
4-Ahmed b. Hanbel
Buhari sahihinde, İmam Ahmetten 1 hadis rivayet etmiştir.Bu da onu güvenilir olarak gördüğünü gösterir.
(NOT) : Ebu Hanife hakkında
قال ابن المبارك " أفقه الناس أبو حنيفة ما رأيت في الفقه مثله " وعن يحيي القطان قال " لا نكذب الله ما سمعنا أحسن من رأي أبي حنيفة وقد أخذنا بأكثر أقواله " وقال الامام الشافعي " الناس عيال في الفقه على أبي حنيفة " تهذيب التهذيب (04 / 229-230).
A-Ebu Hanife'yi öven Alimler
1- Abdullah b. Mübarek : Fıkıhta Ebu Hanife gibisini görmedim
2-Yahya b. Kattan: Yalan yok , ebu hanifenin görüşlerinden daha iyisini duymadık
3-İmam Şafi : İnsanlar fıkıhta ebu hanifenin iyali(çocukları) gibidir
ve bir kısım daha Ulema onu övmüştür.
B-Ebu Hanife'yi eleştiren Alimler
Ebu Davud'un oğlu İbn Ebu Davud şöyle der : Ebu Hanife’ye saldırı ve onu itham, İslam ümmetinin icma noktalarından biridir: Basra’nın fıkıh imamı Eyyüb es-Sahtiyani onun aleyhinde konuşmuştur.Küfe’nin imamı Süfyan es-Sevri öyle Hicaz bölgesinin imamı Malik bin Enes öyle Mısır’ın imamı Leys bin Sa’d öyle Şam'ın imamı Evzai öyle Horasan’ın imamı Abdullah bin Mübarek öyle Kısacası yeryüzünün her yanındaki İslam uleması onun hakkındaki kanaati menfidir.(İbn Adi el-Kamil fi Zuafair-Rical.8/241)
حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ أَحْمَدَ ، ثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ حَنْبَلٍ ، حَدَّثَنِي مَنْصُورُ بْنُ أَبِي مُزَاحِمٍ ، قَالَ : سَمِعْتُ مَالِكَ بْنَ أَنَسٍ ، وَذُكِرَ أَبُو حَنِيفَةَ ، فَقَالَ : " كَادَ الدِّينَ وَمَنْ كَادَ الدِّينَ فَلَيْسَ مِنْ أَهْلِهِ " .
İmam Malik'in yanında Ebu Hanife zikredildi. O da : ''Dinde kurnazlık yaptı.Dinde kurnazlık yapıp onun ehlinden olmayan kimsedir.'' dedi.
Ravilere baktığımızda tümü Sika(güvenilir)
أَخْبَرَنَا ابن رزق، أخبرنا ابن سلم، حدّثنا الأبار، حدّثنا أبو الأزهري النّيسابوريّ، حَدَّثَنَا حبيب [4] كاتب مالك بن أنس عن مالك بن أنس قال: كانت فتنة أبي حنيفة أضر على هذه الأمة من فتنة إبليس
Bize İbn Rezzak,Bize İbn Selm, Bize El-Abar , Bize Ebul Ezherî En-Nisâbûrî, Bize Habib Bize Malik b. Enes'in Katibi ,
İmam Malik'in şöyle dediğini nakletmiş : Bu Ümmet içinde Ebu Hanife Fitnesi , İblis Fitnesinden daha zararlıdır.(Hatibul Bağdâdî,Târihul Bağdad,396/13)
Bu rivayetin ise ravileri içinde Habib b. Zurayk vardır :
Hadis Alimlerine göre -yalan makinesi olan- bu adam ne hadis ne de rivayet konusunda güvenilir değil. (Mizanul İ'tidal,1/452)
Sonuç olarak şöyle söyliyelim :
Evet O dönem Alimleri Ebu Hanifeyi eleştirdiler/bazı görüşlerinden dolayı eleştirmeleri normal zaten/Çünkü Cumhura muhalefet ettiği noktalar vardı/fakat bu Ebu Hanifenin gerek lehinde gerekse aleyhinde sözler de uydurulmadığı anlamına gelmez/ayrıca onun Alim oluşunu da engellemez/bu işin gerek lehinde gerek aleyhinde şakşakçıları abartanları da vardı oldu da
قال البخاري فيه "كان مرجئا سكتوا عنه وعن رأيه وعن حديثه " التاريخ الكبير(8/81)
Buhari , Ebu Hanife'yi kitabında Mürcî olarak değerlendirir.Buharinin Ebu Hanifeye bu eleştirisi Ebu Hanifenin görüşüne göre İmanın artmadığı,azalmadığı ve imanın amelden bir cüz olmadığı görüşünde olduğu içindir.
Bu yüzden Buhari ''Ebu Hanifenin hadisleri ve görüşleri terkedilmiştir'' diyerek hadiste onun zayıf olduğunu söylemiştir.
Ebu Hanifenin Fıkıhta kuvvetli olmasına rağmen hadis ve isnad konusunda zayıf olduğunu söyleyen fakat -ondan hadis alınması konusunda- güvenilir hadisleri naklettiğini dile getiren -Hadis Alimleri- de vardır.
Şafi'nin ve daha birçok Alimin Ebu Hanifeyi fıkıh konusunda övdüğü herkesçe malumdur.
سألت محمد بن إسماعيل البخاري عن أصح الأسانيد فقال: " مالك عن نافع عن بن عمر
2-Malik b. Enes
Buharî'ye göre hadis konusunda en kuvvetli isnad İmam Malik'in Nafi'den onunda İbn Ömerden naklettiği rivayetlerdir.
Dolayısıyla Buhariye göre İmam Malik hadis konusunda kuvvetlidir.
3-İmam Şafii
Buhari, İmam Şafi'den hadis nakletmediği halde onun hakkında olumsuz bir eleştiride bulunmamıştır.Çünkü sened zincirinde Şafi'nin hocalarındanda hadis rivayet etmiştir.Ayrıca Buhari , Sahihinde Şafi'nin 2 tane görüşünü de zikretmiştir.
4-Ahmed b. Hanbel
Buhari sahihinde, İmam Ahmetten 1 hadis rivayet etmiştir.Bu da onu güvenilir olarak gördüğünü gösterir.
(NOT) : Ebu Hanife hakkında
قال ابن المبارك " أفقه الناس أبو حنيفة ما رأيت في الفقه مثله " وعن يحيي القطان قال " لا نكذب الله ما سمعنا أحسن من رأي أبي حنيفة وقد أخذنا بأكثر أقواله " وقال الامام الشافعي " الناس عيال في الفقه على أبي حنيفة " تهذيب التهذيب (04 / 229-230).
A-Ebu Hanife'yi öven Alimler
1- Abdullah b. Mübarek : Fıkıhta Ebu Hanife gibisini görmedim
2-Yahya b. Kattan: Yalan yok , ebu hanifenin görüşlerinden daha iyisini duymadık
3-İmam Şafi : İnsanlar fıkıhta ebu hanifenin iyali(çocukları) gibidir
ve bir kısım daha Ulema onu övmüştür.
B-Ebu Hanife'yi eleştiren Alimler
Ebu Davud'un oğlu İbn Ebu Davud şöyle der : Ebu Hanife’ye saldırı ve onu itham, İslam ümmetinin icma noktalarından biridir: Basra’nın fıkıh imamı Eyyüb es-Sahtiyani onun aleyhinde konuşmuştur.Küfe’nin imamı Süfyan es-Sevri öyle Hicaz bölgesinin imamı Malik bin Enes öyle Mısır’ın imamı Leys bin Sa’d öyle Şam'ın imamı Evzai öyle Horasan’ın imamı Abdullah bin Mübarek öyle Kısacası yeryüzünün her yanındaki İslam uleması onun hakkındaki kanaati menfidir.(İbn Adi el-Kamil fi Zuafair-Rical.8/241)
حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ أَحْمَدَ ، ثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ حَنْبَلٍ ، حَدَّثَنِي مَنْصُورُ بْنُ أَبِي مُزَاحِمٍ ، قَالَ : سَمِعْتُ مَالِكَ بْنَ أَنَسٍ ، وَذُكِرَ أَبُو حَنِيفَةَ ، فَقَالَ : " كَادَ الدِّينَ وَمَنْ كَادَ الدِّينَ فَلَيْسَ مِنْ أَهْلِهِ " .
İmam Malik'in yanında Ebu Hanife zikredildi. O da : ''Dinde kurnazlık yaptı.Dinde kurnazlık yapıp onun ehlinden olmayan kimsedir.'' dedi.
Ravilere baktığımızda tümü Sika(güvenilir)
أَخْبَرَنَا ابن رزق، أخبرنا ابن سلم، حدّثنا الأبار، حدّثنا أبو الأزهري النّيسابوريّ، حَدَّثَنَا حبيب [4] كاتب مالك بن أنس عن مالك بن أنس قال: كانت فتنة أبي حنيفة أضر على هذه الأمة من فتنة إبليس
Bize İbn Rezzak,Bize İbn Selm, Bize El-Abar , Bize Ebul Ezherî En-Nisâbûrî, Bize Habib Bize Malik b. Enes'in Katibi ,
İmam Malik'in şöyle dediğini nakletmiş : Bu Ümmet içinde Ebu Hanife Fitnesi , İblis Fitnesinden daha zararlıdır.(Hatibul Bağdâdî,Târihul Bağdad,396/13)
Bu rivayetin ise ravileri içinde Habib b. Zurayk vardır :
Hadis Alimlerine göre -yalan makinesi olan- bu adam ne hadis ne de rivayet konusunda güvenilir değil. (Mizanul İ'tidal,1/452)
Sonuç olarak şöyle söyliyelim :
Evet O dönem Alimleri Ebu Hanifeyi eleştirdiler/bazı görüşlerinden dolayı eleştirmeleri normal zaten/Çünkü Cumhura muhalefet ettiği noktalar vardı/fakat bu Ebu Hanifenin gerek lehinde gerekse aleyhinde sözler de uydurulmadığı anlamına gelmez/ayrıca onun Alim oluşunu da engellemez/bu işin gerek lehinde gerek aleyhinde şakşakçıları abartanları da vardı oldu da
