Neler yeni
İslami Forum, Dini Forum, islami site, islami sohbet, radyo, islami bilgiler

İslam-tr.org'a hoş geldiniz! Hemen üye olun ve kendi konularınızı, düşüncelerinizi paylaşarak bu platforma katılın. Oturum açtıktan sonra, İslam dini, tarih ve güncel konularla ilgili paylaşımlarda bulunabilirsiniz.

Çözüldü Cemaatle Kılınan Namazda Namaz Kılanların Önünden Geçmek

Abdulafuv Çevrimdışı

Abdulafuv

Hak Ehli Susarsa Batıl Ehli Kendini Hak Zanneder
İslam-TR Üyesi
Selamun aleykum we rahmetullah;

Abdulmuizz Fida hocam bir sorum Olacaktı simdiden Allah razı olsun ufak bir mescidde imama tabi olmak icin arkasindan gecip yer olmadigindan cemmatin onunden gecip safa durmakta bir sakinca varmıdır. biraz arastirma yaptim tahrimen mekruh olduğuna dair ama pek bir sonuc bulamadım Allah razi olsun
 
Abdulmuizz Fida Çevrimdışı

Abdulmuizz Fida

فَاسْتَقِمْ كَمَا أُمِرْتَ
Admin
Âleykum selam we rahmetullahi we berakatuh;

Cemaate namaz kıldıran imama tâbi olmak için, öndeki safların tam düzenlenmeden imama tâbi olan arka saftakilerin önünden geçerek ön saftaki boşlukları doldurmak câizdir. Zir'a aynı namaza tâbi olunan cemaatin sutresi, imamın sutresi olduğundan, namaz kılanın önünden geçmiş sayılmaz, vebali yoktur.

Amr b. Şuayb, büyük babası (Abdullah b. Amr b. As)'ın şöyle dediğini rivayet etmiştir:
Peygamber (s.a.v.) ile birlikte (Mekke ile Medine arasındaki) Ezâhir yolundan inmiştik. Namaz (vakti) giriverdi. Bunun üzerine Peygamber (s.a.v.) duvarı kıblesine aldı, (onu sutre edinerek) namaza durdu. Biz de arkasındaydık. Hemen bir kuzu gelerek önünden geçmeye yeltendi. Peygamber (s.a.v.) karnı duvara değinceye kadar ona engel olmaya çalıştı. Kuzu da (mecburen) O(s.a.v.)'nun arkasından (cemaatin önünden) geçti. (Ebû Dâvûd,hadisi) yahud da Musedded'in dediği gibidir (de ben iyi hıfz edememişimdir, dedi).
(Ebu Davud, Salat, bab 110, Hadis no: 708, 709; Muslim, Salat: 50)
Bu hadis-i şeriften anlaşılıyor ki, imamın sutresi cemaat için de geçerlidir. Çünkü Rasûl-u Ekram, önünden geçmek isteyen kuzuya sadece kendisi mudâhale etmiş, mudahalesiz kalan cemaati tenkid etmemiştir. Eğer onlar için de ayrı bir sutrenin bulunması söz konusu olsaydı, onların da önlerinden geçmek isteyen kuzuya mudâhale etmelerini emretmeyi görevi icabı ihmal etmezdi.

Abdullah İbn Abbâs'tan şöyle nakledilmiştir:
"Dişi bir merkebe binmiş olarak geldim. O sıralar ergenlik çağına yaklaşmıştım. Peygamber (a.s.), Mina'da önünde bir duvar yokken cemaate namaz kıldırıyordu. Safın bir bölümünün önünden geçtim. Sonra merkebden indim ve onu otlağa saldım. Ardından namaz safına katıldım. Hiç kimse bu hareketimi yadırgamadı."
(Fethu'l Bâri, Salat, C.2, Bab 90, Hadis no: 493)
Muslim Şerh'inde bu hadisten çıkarılan sonuçları anlatırken şöyle demiştir: "Bu hadise göre, imamın kullandığı sütre, cemaat için de geçerlidir." (Hiç kimse bu hareketimi yadırgamadı) İbn Dakîkul'îyd şöyle demiştir:
"İbn Abbâs, ashabın kendisine itiraz etmemesini, bu şekilde cemaatin önünden geçmenin câiz olduğuna delil olarak getirdi. Ama onların namazlarını iade etmediklerini delil olarak ileri sürmedi. Çünkü İtiraz etmemeleri, namazlarını yeniden kılmamalarından daha etkilidir."
Bizce cemaatin namazlarını yeniden kılmaması, sadece namazlarının geçerli olduğuna delalet eder, cemaatin önünden geçmeye delalet etmez. Cemaatin itiraz etmemesi ise, hem cemaatin önünden geçmenin normal olduğunu hem de namazın geçerli olduğunu gösterir. Buradan hareketle, cemaatin itiraz etmemesinden, namaz kılanların önünden geçmenin caiz olduğu anlaşılır. Ancak bunun şartı vardır. O da, itirazın vuku bulmasına engel teşkil edecek bir durumun olmaması ve İbn Abbâs'ın bu fiilinin herkesçe bilinmesidir. Bu anlatılan habere bakarak, aradaki safın engel teşkil etmesi yüzünden Peygamber'in İbn Abbâs'ın bu şekilde hareket ettiğini görmediğini söyleyemeyiz. Çünkü daha önce anlattığımız gibi Allah Rasulu namazda iken önünü gördüğü gibi arkasını da görürdü. Nitekim İmam Buhârî'nin "Hac Bölümü"nde, naklettiği rivayete göre İbn Abbâs, birinci safın bir bölümünün önünden geçmiştir. Bu durumda, Peygamber'in onu görmediğinden bahsedilemez. Bütün bu anlattıklarımız olmasa bile, yeni olaylar karşısında hemen Peygamber'e soru soran ashâb-ı kiram için soru sorma imkanı doğmuştu. Buna rağmen soru sormamaları, Peygamber'in konuya muttali olduğunu gösterir. Doğrusunu en iyi Allah bilir.

Bu hadise dayanarak namaz kılanın önünden merkeb geçmesinin, namazı bozmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Buna göre bu hadis, İmam Muslim'in Ebu Zerr'den naklettiği ve merkebin, kadının ve siyah köpeğin namaz kılanın önünden geçtiği zaman namazı bozacağına dair hadisi neshetmiştir. Ancak buna, şu şekilde itiraz edilmiştir. Burada merkebin geçmesi, binicisi İbn Abbâs ile birlikte olmuştur. Nitekim bunun, namaza zarar vermeyeceği daha önce geçmişti. Çünkü imamın kullandığı sutre cemaat için de geçerlidir. Merkebin İbn Abbâs indikten sonra da cemaatin önünden geçtiğini söylemek için, bunu gösteren bir rivayete ihtiyaç duyulur. İbn Abdilberr şöyle demiştir:
"İbn Abbâs'tan nakledilen bu hadis, Ebu Saîd'den nakledilen şu hadisi tahsis eder: "Sizden biri namaz kıldığı zaman, hiç kimsenin önünden geçmesine izin vermesin!"
Bu hadis tahsis edilerek, sadece imam ile tek başına namaz kılan kimseler hakkında geçerli hale gelmiştir. İmama uyan kimsenin önünden birinin geçmesi, İbn Abbâs'tan nakledilen hadise göre onun namazına zarar vermez... Bütün bu konularda âlimler arasında en küçük bir ihtilaf yoktur.

Kadı İyâd'a göre bu konuda da ihtilaf vardır. Söz konusu ihtilaf şu meselede ortaya çıkar:
"İmamın önünden biri geçerse, imamın kullandığı sutrenin cemaat için de geçerli olduğunu söyleyenlere göre ne imamın namazı bozulur, ne de cemaatin. İmamın kendisi bizzat sutredir diyenlere göre ise, imamın namazı bozulur, cemaatin namazı ise bozulmaz,"

...İbn Abbâs'dan: demiştir ki:
Dişi bir merkebe binerek geldim. Ben o zaman ergenlik çağına yaklaşmıştım. Peygamber (s.a.v.) Minâ'da cemaatle namaz kılıyordu. Saffın birinin önünden (eşekle) geçtim ve indikten sonra otlasın diye onu salıverdim. Kendim de safa girdim. Bunu kimse kötü karşılamadı.
(Ebu Davud, Salat, bab 112, Hadis no: 715; Buhârî, ilim 18; salât 90; ezan 161; sayd 25; Muslim, salat 254, 255; Nesâî, kıble 7; İbn Mace, ikâme 38; Muvatta, sefer 38; Ahmed b. Hanbel, I, 264 - 342; II, 149)
Ebû Dâvûd dedi ki: Bu Kânebi'nin lafzıdır ve eksiksizdir. (Râvî) Mâlik dedi ki: "Ben bu hadiste namaza durulduğu zaman (imamın önünden değil de) saflar arasından geçilmesinde bir ruhsat görüyorum. "
İbn Abbâs (r.anhuma) bu hâdiseyi anlatmakla, sutresiz olarak namaz kılan bir kimsenin önünden geçilmekle o kimsenin namazının bozulmayacağını ifâde etmek istemiştir. Çünkü İbn Abbâs'ın sutresiz olarak namaz kılan Rasûlullah (s.a.v.)'ın arkasında bulunan sahabenin teşkil ettiği bir saffın önünden eşekle geçtiği halde hiç bir itiraz ile karşılaşmaması, ona göre bu fiilin onlarca câiz olduğuna delâlet eden bir beyândır. Binaenaleyh namaz kılan bir kimsenin önünden bir adamın veya eşeğin geçmesiyle namaz bozulmaz, ulemânın büyük çoğunluğu da bu görüştedir.
Karşı görüşte olanlar ise; "Rasûl-u Ekram'in önünde duvarın bulunmaması demek, başka bir sutrenin de bulunmaması demek değildir. Belki önünde bir sutre bulunduğu için İbn Abbâs'ın safların önünden geçmesi, o saflarda bulunan kimselerin namazını bozmamıştır. Çünkü imamın sutresi cemaat için de geçerlidir" diyerek kendi görüşlerini mudafaa etmişlerse de, Bezzâr'ın sahih senedle İbn Abbâs (r.anhuma)'dan rivayet ettiği "el-Fadl ile beraber bir eşek üzerinde gelerek Arafat'ta sutresiz olarak namaz kılmakta olan Peygamberin önünden geçtik" hadisi bunların iddialarını çürütmektedir. Çünkü bu hadis-i şerif, Peygamber'in namaz kılarken önünde bir sütre bulunmadığını açıkça ifâde etmektedir.
Yine bunların "belki saflar kalabalık olduğu için İbn Abbâs'ın safların önünden geçtiğinden Rasûlullah (s.a.v.)'in haberi olmamıştır" tarzındaki iddialarına da ulemânın büyük çoğunluğu iltifat etmemiştir. Çünkü İbn Abbâs (r.anhuma)'ın; "benim bu hareketimi hiç bir kimse kötü karşılamadı" sözüyle esas maksadı, bilhassa Peygamber'in itiraz etmediğini söylemektedir. Yoksa delil olarak sadece Rasûlullah (s.a.v.)'ın içinde bulunduğu bir hâdiseyi nakletmesinin bir kıymeti kalmazdı.
Ez cumle; Büyük bir maslahatı elde etmek için bazı küçük mefsedetlere tahammul edilir. Çünkü namaz kılanların önünden geçmek bir mefsedet ise de bir namaz safına girmek o mefsedetten daha üstün bir maslahattır.


Not:
Cemaatle kılınan namazlarda, sadece imamın önünde sutrenin bulunması cemaat için yeterlidir.
Mekruh (veya haram) olan geçiş, açık alan ve büyük câmiiye göre, namaz kılanın secde mahallinden; küçük mescidde ise karşısından geçmektir.



İlgili Konular:

Sutrenin Hükmü ve Sutresiz Namaz Kılan Kişinin Önünden Geçmek
https://www.islam-tr.org/konu/sutrenin-hukmu-ve-sutresiz-namaz-kilan-kisinin-onunden-gecmek.37387/
 

Benzer konular

Üst Ana Sayfa Alt