Çevrimdışı
Çocukta tuvalet eğitimi anal dönemde başlar. Bu evrede oral dönem sona ermiştir. Çocuğun özerklik evresi başlar, bu yüzden inatçı davranışları belirgindir. İdrar ve kaka kontrolü kız ve erkek çocuklarda farklı yaşlarda ortaya çıkar. Kız çocuklarında mesane ve barsak kontrolü daha erken yaşlarda başlar.
Erkek çocuklar 2,5-3 yaşlarında idrarının geldiğini söylemeye başlar.; ama bazen kaçırabilirler. 3,5-6 yaş arasındaki çocuklar gündüzleri tuvaletlerini sorunsuz yapabilirler. Bazen anneler tuvalet eğitimine gereğinden fazla eğilirler. Erken yaşta çocuğun bedensel ve zihinsel olgunluğa erişmesini beklemeden çocukta tuvalet eğitimine başlanması, çocukta çeşitli davranış sorunlarına ve tuvalet eğitiminin çok geç kazanılmasına sebep olur. Çocuk hazır olmadığı bir dönemde idrarını ve kakasını tutmaya ve kontrol etmeye zorlanırsa ve altına kaçırdığında cezayla karşılaşırsa, ileride inatçı, titiz ve takıntılı bir kişilik özelliğine sahip olur.
Tuvalet Eğitiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler:
- Eğer anne çocuğun altını değiştirirken yüzünü buruşturup, burnunu kapatır ve tiksindiğini belli ederse, çocuk kaka ve idrar yapmanın kötü bir davranış olduğunu düşünür.
- Çocuk elbiselerini çıkartmadan lazımlığa oturmalıdır.
- Her seferinde altı banyoda değiştirilmelidir.
- Tuvaletten sonra ellerini yıkama alışkanlığı kazandırılmalıdır.
Altını Islatma (Enürezis)
Kız çocukları tuvalet alışkanlığını erkek çocuklarından önce kazanırlar; fakat 5 yaşına kadar kız ve erkek çocukların altlarını ıslatma oranları aynıdır. Beş yaşından sonra ise erkek çocuklarında alt ıslatma oranı daha fazladır.
Alt ıslatma nedenleri şunlardır: kalıtım, gelişimsel bozukluk, organik rahatsızlıklar, seksüel zorlanma, şiddet uygulanması, yoğun stres, yeni kardeş kıskançlığı
Tuvalet eğitimi sırasında alt ıslatma sorununa neden olan altta yatan bir organik sorun yoksa, kendi haline bırakıldığında da düzelme eğilimindedir. Gündüzleri 3-4 yaşına kadar, geceleri 5-6 yaşına kadar çocuğun bazen altını ıslatması normal görülebilir. Alt ıslatma konusunda çocuğu suçlayıcı ve utandırıcı sözlerden kaçınmak gerekir. Eğer yeni bir durum söz konusu ise, çocuğun yeni duruma alışması için zaman verilmelidir. Çocuğun özsaygısını kazanması için başarabileceği görevler verilmelidir.
Dışkı Kaçırma (Enkoprezis)
Çocuğun gelişim düzeyine uygun olarak kaka kontrolünü sağlayamamasına enkoprezis denir. Erkek çocuklarda daha sık görülür. Dışkı kaçırma, idrar kaçırmaya oranla daha zor düzelir ve uğraştırıcıdır. Tedavi edilmezse çocuğun yaşamını olumsuz etkiler. Enkoprezise yol açan sebepler: Kabızlık, ishal, taşınma, yeni kardeş gelmesi, cinsel istismar
Sorunun nedeni belirlendikten sonra, beslenme düzeni sağlanmalıdır. Gün içinde sık tuvalete oturtulması ve temizliğini çocuk kendisi yapmalıdır.
Dr. Bora Küçükyazıcı
Nöroterapi Uzmanı - Aile Danışmanı
Erkek çocuklar 2,5-3 yaşlarında idrarının geldiğini söylemeye başlar.; ama bazen kaçırabilirler. 3,5-6 yaş arasındaki çocuklar gündüzleri tuvaletlerini sorunsuz yapabilirler. Bazen anneler tuvalet eğitimine gereğinden fazla eğilirler. Erken yaşta çocuğun bedensel ve zihinsel olgunluğa erişmesini beklemeden çocukta tuvalet eğitimine başlanması, çocukta çeşitli davranış sorunlarına ve tuvalet eğitiminin çok geç kazanılmasına sebep olur. Çocuk hazır olmadığı bir dönemde idrarını ve kakasını tutmaya ve kontrol etmeye zorlanırsa ve altına kaçırdığında cezayla karşılaşırsa, ileride inatçı, titiz ve takıntılı bir kişilik özelliğine sahip olur.
Tuvalet Eğitiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler:
- Eğer anne çocuğun altını değiştirirken yüzünü buruşturup, burnunu kapatır ve tiksindiğini belli ederse, çocuk kaka ve idrar yapmanın kötü bir davranış olduğunu düşünür.
- Çocuk elbiselerini çıkartmadan lazımlığa oturmalıdır.
- Her seferinde altı banyoda değiştirilmelidir.
- Tuvaletten sonra ellerini yıkama alışkanlığı kazandırılmalıdır.
Altını Islatma (Enürezis)
Kız çocukları tuvalet alışkanlığını erkek çocuklarından önce kazanırlar; fakat 5 yaşına kadar kız ve erkek çocukların altlarını ıslatma oranları aynıdır. Beş yaşından sonra ise erkek çocuklarında alt ıslatma oranı daha fazladır.
Alt ıslatma nedenleri şunlardır: kalıtım, gelişimsel bozukluk, organik rahatsızlıklar, seksüel zorlanma, şiddet uygulanması, yoğun stres, yeni kardeş kıskançlığı
Tuvalet eğitimi sırasında alt ıslatma sorununa neden olan altta yatan bir organik sorun yoksa, kendi haline bırakıldığında da düzelme eğilimindedir. Gündüzleri 3-4 yaşına kadar, geceleri 5-6 yaşına kadar çocuğun bazen altını ıslatması normal görülebilir. Alt ıslatma konusunda çocuğu suçlayıcı ve utandırıcı sözlerden kaçınmak gerekir. Eğer yeni bir durum söz konusu ise, çocuğun yeni duruma alışması için zaman verilmelidir. Çocuğun özsaygısını kazanması için başarabileceği görevler verilmelidir.
Dışkı Kaçırma (Enkoprezis)
Çocuğun gelişim düzeyine uygun olarak kaka kontrolünü sağlayamamasına enkoprezis denir. Erkek çocuklarda daha sık görülür. Dışkı kaçırma, idrar kaçırmaya oranla daha zor düzelir ve uğraştırıcıdır. Tedavi edilmezse çocuğun yaşamını olumsuz etkiler. Enkoprezise yol açan sebepler: Kabızlık, ishal, taşınma, yeni kardeş gelmesi, cinsel istismar
Sorunun nedeni belirlendikten sonra, beslenme düzeni sağlanmalıdır. Gün içinde sık tuvalete oturtulması ve temizliğini çocuk kendisi yapmalıdır.
Dr. Bora Küçükyazıcı
Nöroterapi Uzmanı - Aile Danışmanı
