Din adamlarını, Yöneticilerini Rab edinmek

اِتَّخَذُٓوا اَحْبَارَهُمْ وَرُهْبَانَهُمْ اَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللّٰهِ وَالْمَس۪يحَ
ابْنَ مَرْيَمَۚ وَمَٓا اُمِرُٓوا اِلَّا لِيَعْبُدُٓوا اِلٰهًا وَاحِدًاۚ لَٓا اِلٰهَ اِلَّا هُوَۜ سُبْحَانَهُ عَمَّا يُشْرِكُونَ

"Onlar Allah’ı bırakıp din bilginlerini, abidlerini ve Meryem oğlu Mesih’i rabler edindiler. (Oysa) onlar yalnızca bir olan ilaha ibadet etmekle emrolunmuşlardı. O’ndan başka (ibadeti hak eden) hiçbir ilah yoktur. (Allah) onların şirk koştuklarından münezzehtir."

“(...) Adiy, Medine’ye geldi. O, Tay kavminin lideriydi. Boynunda gümüş bir haçla Resûlullah’ın (sav) huzuruna girdi. Resûlullah (sav) Tevbe Suresinin 31. ayetini okuyordu. Adiy, Peygamber’e (sav): ‘Onlar, din adamlarına tapmadılar ki!’ dedi. Resûlullah (sav): ‘Evet, fakat din adamları, onlara helali haram, haramı helal kıldılar. Onlar da tabi oldular. Bu, onların, din adamlarına ibadetidir.’ buyurdu.” (Tirmizi, 3095; İbni Ebi Hatim, 10057-10058)

- Ayet ve Peygamberimizin (sav) ayeti tefsiri göstermiştir ki helal-haram, yasak-serbest, meşru-gayrimeşru olan şeyleri belirleyen tek merci Allah’tır. Bu, O’nun ‘Er-Rabb’ olmasındandır. Rab; terbiye eden, düzenleyen, çekip çeviren demektir. Allah koyduğu yasalarla insanları terbiye eder, toplumlara düzen verir.

- Âlim, aydın, abid, parlamenter, yönetici ya da aşiret reisi... Bunlardan birine bu yetkiyi veren, onu Allah’ın dışında rab edinmiş olur.

- Bu yetkiyi Allah’tan gayrısına veren, yaptığının bir ibadet ve Allah’ın dışında bir varlığı rab edinme olduğunu bilmese de sonuç değişmez. Çünkü cehalet, şirkin mazereti değil, sebebidir.

- Bir varlığı rab ya da ilah edinmek için ona: “Bu benim rabbimdir.” Ya da: “Bu benim ilahımdır.” demek gerekmez. Rab ve ilahın özelliklerini bir varlığa verdiğinizde ya da rab ve ilaha yapılması gerekeni bir varlığa yaptığınızda, o sizin rabbiniz/ilahınız olmuş olur.
Ayrıca bk. 3/Âl-i İmran, 64; 4/Nîsa, 59-60; 5/Mâide, 43-44, 50; 7/A’râf, 54; 12/Yûsuf, 40.

(9/Tevbe, 31)

3095- Adiyy b. Hatim (radıyallahu anhu)’den rivayete göre, şöyle demiştir: Boynumda altından bir haç olduğu halde Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)’in yanına gelmiştim. Buyurdular ki: Ey Adiyy bu putu üzerinden at kendileri de Tevbe süresinin 31. ayetini okumakta idiler ve şöyle buyurdular: Gerçi onlar haham ve Rahiblerine ibadet etmiyorlardı. Fakat onlar bir şeyi haram kıldılar mı onu haram kabul ediyorlar helal kıldıklarını da helal sayıyorlardı. (İşte bu Allah’tan başkasını Rab edinmek demektir.) (Tirmizi rivayet etmiştir.)

Tirmizi: Bu hadis garibtir. Bu hadisi sadece Abdusselam b. Harb’in rivayetiyle bilmekteyiz. Gutayf b. A’yan hadiste tanınmış bir kimse değildir.

farklı kaynaklarda değişik versiyonları mevcut hadisin. Aslen tabi muhalefet edilecek tarafı yok.

Güzel ve net yazmışsınız. Ancak aşağıdaki kısmı mahzurlu buldum. Ki bunu söylemenin anlamı da yok, tek işlevi tekfire kapı aralamak olur. Yazdıklarınızı okuyup, ikna olup cehaletten kurtulan kişi zaten amacına ulaşmış oluyor. Bu ilave kısım ile de cahilleri tekfir mi etsin?

Abdullahyuşa' Alıntı:

- Âlim, aydın, abid, parlamenter, yönetici ya da aşiret reisi... Bunlardan birine bu yetkiyi veren, onu Allah’ın dışında rab edinmiş olur.
- Bu yetkiyi Allah’tan gayrısına veren, yaptığının bir ibadet ve Allah’ın dışında bir varlığı rab edinme olduğunu bilmese de sonuç değişmez. Çünkü cehalet, şirkin mazereti değil, sebebidir.

Genişletmek için tıkla ...

Şeyh Abdullah Azzam bir sohbetinde şeriatı beşeri kanunlar ile tebdil eden hükümdarların durumunu anlatırken muhtemelen bu hadise dayanarak "[yaptıklarını] ibadet olarak ifade etmeseler de" (ve in lem yentiku bil ubudiyye) şeklinde anlatıyor. Cemal Nasır ve sair kavmiyetçi/sosyalist hükümdarlar Allah'ın şeriatını ilga ettiler ve bunun dine zıt olmadığı, modern çağa uygun siyasi düzenlemeler olduğunu iddia ettiler.

Ulusal hakimiyet felsefesinden bihaber, darülharpte yetişmiş, halimiz düzelsin niyetiyle oy veren insanlar bunlar ile bir tutulmaz, çünkü bu izah gerektiren bir meseledir.

Ebu Basir et-Tartusi aynı Adi b. Hatim -radıyallahu anh- hadisini, İbn Hazm'a da dayanarak cehaletin bu meselede mazeret olacağına delil getiriyor (Tartusi, el-Uzru bil-cehl ve kıyamul hucce, 2001, s.18). Çünkü Allah Resulü -sallallahu aleyhi ve sellem- Müslüman olan Adi'ye haçı çıkarmasını emrediyor ve meseleyi izah ediyor; aynı şirk-i asğar tasnif edilen Allah'la birlikte atıf harfini kullanmak ve yıldızların yağmura sebep olduğuna inanmak olaylarında yaptığı gibi.