Çevrimdışı
Allah Teala Kur’an’da dünyayı farklı şekillerde tasvir etmiştir. Bu tasvirler bize Allah’ın dünyaya nasıl bakmamızı istediği konusunda bilgi vermektedir. Dünyaya Allah’a kulluk etmek için yollanılan insan,[04] yeryüzünü ahireti kazanma sahası kabul etmediğinde, dünyasının boş bir eğlence olduğu belirtilmektedir.
“Dünya hayatı bir oyun ve eğlenceden başka bir şey değildir.”[05]
“Dünya hayatı bir oyun ve eğlenceden ibarettir .”[06]
“Bu dünya hayatı eğlence ve oyundan başka bir şey değildir.”[07]
Bu ayetlerde dünyanın, asıl görevin unutulması halinde insanın daldığı ve onu başka işler yapmaktan alıkoyan bir oyun ve eğlence olduğu belirtilmektedir.
Dünya Hayatı Aldatıcı Bir Metadır
Dünya hayatının geçici olması oradaki zevk safa ve lezzetlerin de geçici olduğunu gösterir. Kişi için kalıcı olan, ahirette ortaya çıkacak durumudur . Bu sebeple insan dünyanın zevklerine dalmayıp ahiret mutluluğunu talep etmelidir . Ayette ; “ateşten uzaklaştırılıp cennete sokulan kişi, kurtuluşa ermiştir. Dünya hayatı ise aldatıcı az bir metadan başka bir şey değildir.”[08], “Ahirette şiddetli azap ve Allah’ın mağfiret ve rızası vardır. Dünya hayatı ise aldatıcı bir maldan başka bir şey değildir.”[09]
Yine Kur’an bu aldatıcı dünya malının da ahiretle kıyaslandığında çok az olduğunu belirtmekte, insan ömrünün kısa olduğu ve dünyanın faniliğini haber vermektedir. “De ki! Dünya geçimliği azdır.”[10], “Az bir geçim, sonra varacakları yer cehennemdir.”[11], “bu, az bir geçimdir. Sonra onlar için acı bir azap vardır.”[12]işte dünyasına dalmış ve dünya için uzun planlar hazırlamış fakat ahiret için hiçbir düşüncesi ve kaygısı olmayan insanın acı sonunu ayetler böyle açıklamaktadır. İnsan nerede olursa olsun, ölüm onu bulacağına göre[13], dünyanın fani ve zevklerinin geçici olduğunu anlamakta bir zorluk olmasa gerektir.
Peygamber’in (sav)de dünyanın değersiz oluşu hakkında bir çok hadisleri vardır.”Eğer dünya Allah katında sivrisineğin kanadına denk olsaydı, ondan dünyada hiçbir kafire bir damla vermezdi.”[14],“Ahiret karşısında dünyanın değeri, sizden birinizin parmağını denize daldırmasına benzer. Parmağı ile aldığına bir baksın.”[15] Görülüyor ki Hadis-i Şerifler ve Ayet-i Kerime’ler dünyanın geçiciliğine vurgu yapmaktadır. Ahireti düşünmeksizin dünyaya dalmanın bedbahtlığı da ayetlerden açıkça anlaşılmaktadır.
Dünya Hayatının Aldatıcılığı ve İnsanların Buna Karşı Uyarılması
Dünyanın bir oyun ve eğlence olduğunu belirten ayetlerden[16] de anlaşılacağı gibi, oyun nasıl ki bir çocuğu aldatır, avutur, başka şeylerden alıkoyarsa, dünya da insanoğlunu gerçeği görmekten, hakikati anlamaktan ve doğruya yönelmekten alıkoyar. İnsan aldatıldığının ancak ölüm anında farkına varır. Hatta bu oyun ve eğlenceye aşırı derecede dalarlar ve ahirete karşı dünyayı değiştirirler; “İşte onlar ahirete karşı, dünyayı satın alanlardır. Azap onlardan hafifletilmeyecek ve hiçbir şekilde yardım edilmeyeceklerdir. ”[17] Bu kimselerin daha da ileri giderek, dünya oyunlarına ahireti katar, dinle dalga geçerler ve dünya hayatı onları böyle aldatır. “işte bu Allah’ın ayetlerini alaya almanızdan ve dünya hayatının sizi aldatmış olmasından ötürüdür.”[18], “Onlar ki dinlerini bir oyun ve eğlence yerine koydular. İşte dünya hayatı onları aldattı.”[19], “Dünya hayatı kendilerini aldattı ve kendilerinin kafir olduklarına şahit oldular.”[20]
İnsan yaratılışı gereği dünya malına karşı aşırı bir ilgi duymaktadır. Bu ilginin gemlenememesi de onu ayetlerde belirtildiği gibi, ahiret hayatına karşı aldatır. Dünya hayatının süsü ve cazibesine kapılan insan, ahireti unutmakta ve tüm kötülükleri yapmakta bir sakınca görmemektedir. Allah ise insanları bu tür davranışlara karşı sakındırmaktadır.
“Ey insanlar! Allah’ın verdiği söz şüphesiz gerçektir. Dünya hayatı sakın dizi aldatmasın. Allah’ın affına güvendirerek şeytan sizi kandırmasın.”[21], “Allah’ın verdiği söz şüphesiz gerçektir. Dünya hayatı sakın sizi aldatmasın. Allah’ın affına güvendirerek sakın şeytan sizi kandırmasın.”[22], “Allah’ın emri gelene kadar dinde şüpheye düştünüz. Sizi kuruntular aldattı. Şeytan Allah hakkında sizi kandırdı.”[3]
Tüm bu ayet ve hadisler dünya hayatının gelip geçici olduğunu insanın bu hayat dalarak asıl kazanması gereken hayatı kaybetmemesi gerektiğini, dünya hayatının amaç haline getirilmesinin doğuracağı ebedi sonuçları gözler önüne sermektedir.
Kuran’ın Ahiret Hayatına Bakışı ve Ahiret Hayatını Tercih Etmesi
Kur’an dünya hayatını yağmurun bitirdiği bitkilere benzetmekte, bu bitkilerin büyüyüp birbirine karışmasıyla yeryüzünün süslenip bezendiği ve sonunda Allah’ın emri gelince hepsinin çerçöp olduğu bir hayata benzetmekte ve dünya yaşamının da bir bitkinin yeşerip sararması kadar kısa olduğuna dikkat çekilmektedir.[24] Bu kadar kısa olan dünya hayatına karşı Müslümanların ahirete yönelik çalışmalarının gerektiğine ve bunun daha hayırlı olduğuna işaret edilmektedir.
“Dünya hayatı ancak bir oyun ve eğlencedir. Ahiret hayatı ise Allah’tan korkanlar için daha hayırlıdır. Akletmiyor musunuz?”[25], “Ahiret yurdu Allah’tan sakınanlar için daha hayırlıdır. Düşünmüyor musunuz?”[26], “Ahiret yurdu daha hayırlıdır. Takva sahiplerinin yurdu ne güzeldir.”[27]
Yüce Allah , iyi kullarının ecrini hem dünyada hem de ahirette vereceğini, hiç kimsenin sevabını zayi etmeyeceğini beyan etmektedir.[28] Özellikle iman edip Allah’tan korkanların ahiretteki mükafatlarının daha büyük olacağını, ahiret hayatının sürekliliği ve nimetlerinin bolluğu ile dünya hayatından daha hayırlı olduğunu,[29] dünya hayatını tercih edip onunla yetinenlerin, huzur ve mutluluğu onda arayanların yanlış yolda ve gaflete dalmış olduklarını[30] haber vermektedir.
Hayat yalnız dünya hayatıdır deyip, dünyaya karşı ahiretlerini satanlar, ayetlerle tehdit edilmiş, kınanmış ve sapıklıkla itham edilmişlerdir. “Bu güne kavuşacağınızı unuttuğunuz gibi, biz de sizi unuttuk. Varacağınız yer cehennemdir. Yardımcılarınız da yoktur.”[31], “Onlar dünya hayatını ahirete tercih ederler. Allah’ın yolundan alıkoyup onun eğriliğini isterler. İşte onlar derin bir sapıklık içindedir.”[32]
Dünyayı tercih edip yalnız dünya için çalışanlar, çalıştıklarının karşılığını dünyada alırlar ve ahiretteki durumları iç açıcı değildir. “Ahiret kazancını isteyenin kazancını artırırız. Dünya kazancını isteyene de ondan veririz ama onun ahirette bir payı yoktur.”[33] “dünyayı isteyenlerden istediğimize, dilediğimiz kadar veririz. Sonra ona cehennemi hazırlarız. Kınanmış ve kovulmuş olarak oraya girer. Ahireti isteyip inanmış olarak çalışanlara ise, çalışmalarının karşılığı verilir.”[34]
[04] Zariyat 51/562.
[05] En’am 6/32 .
[06] Muhammed 47/36.
[07] Ankebut 29/64.
[08] Al’i imran 3/185.
[09] Hadid 57/0.
[10] Nisa 4/27.
[11] Al’i İmran 3/197.
[12] Nahl 16 /117.
[13] Nisa 4/78.
[14] Tirmizi Zühd 79.
[15] İbn Mace Zühd 1376.
[16] En’am 6/32; Muhammed 47/36; Ankebut 29/64.
[17] Bakara 2/82.
[18] Casiye 45/35.
[19] Araf 7/1.
[20] En’am 6/130.
[21] Fatır 35/5.
[22] Lokman 31/33.
[3] Hadid 57/14.
[24] Yunus 10/24.
[25] En’am 6/32.
[26] Araf 7/169.
[27] Nahl 16/30.
[28] Yusuf 12/56.
[29] İnsan 76/12-2; Yusuf 12/57;- Nahl 16/41; İsra 17/1.
[30] Yunus 10/7; A’la 86/16-17; Enfal 8/67; Tevbe 9/38.
[31] Casiye 45/34.
[32] İbrahim 14/3.
[33] Şura 42/0.
[34] İsra 17/18-19.
“Dünya hayatı bir oyun ve eğlenceden başka bir şey değildir.”[05]
“Dünya hayatı bir oyun ve eğlenceden ibarettir .”[06]
“Bu dünya hayatı eğlence ve oyundan başka bir şey değildir.”[07]
Bu ayetlerde dünyanın, asıl görevin unutulması halinde insanın daldığı ve onu başka işler yapmaktan alıkoyan bir oyun ve eğlence olduğu belirtilmektedir.
Dünya Hayatı Aldatıcı Bir Metadır
Dünya hayatının geçici olması oradaki zevk safa ve lezzetlerin de geçici olduğunu gösterir. Kişi için kalıcı olan, ahirette ortaya çıkacak durumudur . Bu sebeple insan dünyanın zevklerine dalmayıp ahiret mutluluğunu talep etmelidir . Ayette ; “ateşten uzaklaştırılıp cennete sokulan kişi, kurtuluşa ermiştir. Dünya hayatı ise aldatıcı az bir metadan başka bir şey değildir.”[08], “Ahirette şiddetli azap ve Allah’ın mağfiret ve rızası vardır. Dünya hayatı ise aldatıcı bir maldan başka bir şey değildir.”[09]
Yine Kur’an bu aldatıcı dünya malının da ahiretle kıyaslandığında çok az olduğunu belirtmekte, insan ömrünün kısa olduğu ve dünyanın faniliğini haber vermektedir. “De ki! Dünya geçimliği azdır.”[10], “Az bir geçim, sonra varacakları yer cehennemdir.”[11], “bu, az bir geçimdir. Sonra onlar için acı bir azap vardır.”[12]işte dünyasına dalmış ve dünya için uzun planlar hazırlamış fakat ahiret için hiçbir düşüncesi ve kaygısı olmayan insanın acı sonunu ayetler böyle açıklamaktadır. İnsan nerede olursa olsun, ölüm onu bulacağına göre[13], dünyanın fani ve zevklerinin geçici olduğunu anlamakta bir zorluk olmasa gerektir.
Peygamber’in (sav)de dünyanın değersiz oluşu hakkında bir çok hadisleri vardır.”Eğer dünya Allah katında sivrisineğin kanadına denk olsaydı, ondan dünyada hiçbir kafire bir damla vermezdi.”[14],“Ahiret karşısında dünyanın değeri, sizden birinizin parmağını denize daldırmasına benzer. Parmağı ile aldığına bir baksın.”[15] Görülüyor ki Hadis-i Şerifler ve Ayet-i Kerime’ler dünyanın geçiciliğine vurgu yapmaktadır. Ahireti düşünmeksizin dünyaya dalmanın bedbahtlığı da ayetlerden açıkça anlaşılmaktadır.
Dünya Hayatının Aldatıcılığı ve İnsanların Buna Karşı Uyarılması
Dünyanın bir oyun ve eğlence olduğunu belirten ayetlerden[16] de anlaşılacağı gibi, oyun nasıl ki bir çocuğu aldatır, avutur, başka şeylerden alıkoyarsa, dünya da insanoğlunu gerçeği görmekten, hakikati anlamaktan ve doğruya yönelmekten alıkoyar. İnsan aldatıldığının ancak ölüm anında farkına varır. Hatta bu oyun ve eğlenceye aşırı derecede dalarlar ve ahirete karşı dünyayı değiştirirler; “İşte onlar ahirete karşı, dünyayı satın alanlardır. Azap onlardan hafifletilmeyecek ve hiçbir şekilde yardım edilmeyeceklerdir. ”[17] Bu kimselerin daha da ileri giderek, dünya oyunlarına ahireti katar, dinle dalga geçerler ve dünya hayatı onları böyle aldatır. “işte bu Allah’ın ayetlerini alaya almanızdan ve dünya hayatının sizi aldatmış olmasından ötürüdür.”[18], “Onlar ki dinlerini bir oyun ve eğlence yerine koydular. İşte dünya hayatı onları aldattı.”[19], “Dünya hayatı kendilerini aldattı ve kendilerinin kafir olduklarına şahit oldular.”[20]
İnsan yaratılışı gereği dünya malına karşı aşırı bir ilgi duymaktadır. Bu ilginin gemlenememesi de onu ayetlerde belirtildiği gibi, ahiret hayatına karşı aldatır. Dünya hayatının süsü ve cazibesine kapılan insan, ahireti unutmakta ve tüm kötülükleri yapmakta bir sakınca görmemektedir. Allah ise insanları bu tür davranışlara karşı sakındırmaktadır.
“Ey insanlar! Allah’ın verdiği söz şüphesiz gerçektir. Dünya hayatı sakın dizi aldatmasın. Allah’ın affına güvendirerek şeytan sizi kandırmasın.”[21], “Allah’ın verdiği söz şüphesiz gerçektir. Dünya hayatı sakın sizi aldatmasın. Allah’ın affına güvendirerek sakın şeytan sizi kandırmasın.”[22], “Allah’ın emri gelene kadar dinde şüpheye düştünüz. Sizi kuruntular aldattı. Şeytan Allah hakkında sizi kandırdı.”[3]
Tüm bu ayet ve hadisler dünya hayatının gelip geçici olduğunu insanın bu hayat dalarak asıl kazanması gereken hayatı kaybetmemesi gerektiğini, dünya hayatının amaç haline getirilmesinin doğuracağı ebedi sonuçları gözler önüne sermektedir.
Kuran’ın Ahiret Hayatına Bakışı ve Ahiret Hayatını Tercih Etmesi
Kur’an dünya hayatını yağmurun bitirdiği bitkilere benzetmekte, bu bitkilerin büyüyüp birbirine karışmasıyla yeryüzünün süslenip bezendiği ve sonunda Allah’ın emri gelince hepsinin çerçöp olduğu bir hayata benzetmekte ve dünya yaşamının da bir bitkinin yeşerip sararması kadar kısa olduğuna dikkat çekilmektedir.[24] Bu kadar kısa olan dünya hayatına karşı Müslümanların ahirete yönelik çalışmalarının gerektiğine ve bunun daha hayırlı olduğuna işaret edilmektedir.
“Dünya hayatı ancak bir oyun ve eğlencedir. Ahiret hayatı ise Allah’tan korkanlar için daha hayırlıdır. Akletmiyor musunuz?”[25], “Ahiret yurdu Allah’tan sakınanlar için daha hayırlıdır. Düşünmüyor musunuz?”[26], “Ahiret yurdu daha hayırlıdır. Takva sahiplerinin yurdu ne güzeldir.”[27]
Yüce Allah , iyi kullarının ecrini hem dünyada hem de ahirette vereceğini, hiç kimsenin sevabını zayi etmeyeceğini beyan etmektedir.[28] Özellikle iman edip Allah’tan korkanların ahiretteki mükafatlarının daha büyük olacağını, ahiret hayatının sürekliliği ve nimetlerinin bolluğu ile dünya hayatından daha hayırlı olduğunu,[29] dünya hayatını tercih edip onunla yetinenlerin, huzur ve mutluluğu onda arayanların yanlış yolda ve gaflete dalmış olduklarını[30] haber vermektedir.
Hayat yalnız dünya hayatıdır deyip, dünyaya karşı ahiretlerini satanlar, ayetlerle tehdit edilmiş, kınanmış ve sapıklıkla itham edilmişlerdir. “Bu güne kavuşacağınızı unuttuğunuz gibi, biz de sizi unuttuk. Varacağınız yer cehennemdir. Yardımcılarınız da yoktur.”[31], “Onlar dünya hayatını ahirete tercih ederler. Allah’ın yolundan alıkoyup onun eğriliğini isterler. İşte onlar derin bir sapıklık içindedir.”[32]
Dünyayı tercih edip yalnız dünya için çalışanlar, çalıştıklarının karşılığını dünyada alırlar ve ahiretteki durumları iç açıcı değildir. “Ahiret kazancını isteyenin kazancını artırırız. Dünya kazancını isteyene de ondan veririz ama onun ahirette bir payı yoktur.”[33] “dünyayı isteyenlerden istediğimize, dilediğimiz kadar veririz. Sonra ona cehennemi hazırlarız. Kınanmış ve kovulmuş olarak oraya girer. Ahireti isteyip inanmış olarak çalışanlara ise, çalışmalarının karşılığı verilir.”[34]
[04] Zariyat 51/562.
[05] En’am 6/32 .
[06] Muhammed 47/36.
[07] Ankebut 29/64.
[08] Al’i imran 3/185.
[09] Hadid 57/0.
[10] Nisa 4/27.
[11] Al’i İmran 3/197.
[12] Nahl 16 /117.
[13] Nisa 4/78.
[14] Tirmizi Zühd 79.
[15] İbn Mace Zühd 1376.
[16] En’am 6/32; Muhammed 47/36; Ankebut 29/64.
[17] Bakara 2/82.
[18] Casiye 45/35.
[19] Araf 7/1.
[20] En’am 6/130.
[21] Fatır 35/5.
[22] Lokman 31/33.
[3] Hadid 57/14.
[24] Yunus 10/24.
[25] En’am 6/32.
[26] Araf 7/169.
[27] Nahl 16/30.
[28] Yusuf 12/56.
[29] İnsan 76/12-2; Yusuf 12/57;- Nahl 16/41; İsra 17/1.
[30] Yunus 10/7; A’la 86/16-17; Enfal 8/67; Tevbe 9/38.
[31] Casiye 45/34.
[32] İbrahim 14/3.
[33] Şura 42/0.
[34] İsra 17/18-19.
