Çevrimdışı
أَلَمْ يَأْنِ لِلَّذِينَ آمَنُوا أَن تَخْشَعَ قُلُوبُهُمْ لِذِكْرِ اللَّهِ وَمَا نَزَلَ مِنَ الْحَقِّ وَلَا يَكُونُوا كَالَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِن قَبْلُ فَطَالَ عَلَيْهِمُ الْأَمَدُ فَقَسَتْ قُلُوبُهُمْ وَكَثِيرٌ مِّنْهُمْ فَاسِقُونَ
‘İman edenlerin Allah’ı zikredip (anma) ve O’nun indirdiği gerçeğin etkisi ile kalplerinin yumuşayacağı, ürpereceği zamanı daha gelmedi mi? Onlar daha önce kendilerine kitap verilenler gibi olmasınlar. Onların üzerinden uzun zaman geçti de kalpleri katılaştı. Onların birçoğu dinden çıkmış (fasık) kimselerdir.’ (Hadid/16)
Ey Müslümanlar! Sahabe r.anhum Medine’de bolluk ile karşılaştıklarında şakalaşmaları ve gülmeleri çoklaştı… Bu ayet inince Resulullah s.a.v ashabına; ‘Allah sizin zillet ve saygı ile boyun eğdiğinizin geciktiğini bildirmektedir’ buyurdu. Resulullah s.a.v’in ashabı ise hemen teslim olup ‘Saygı ile ve zillet ile artık boyun eğiyoruz’ dediler.’ (Kurtubi Tefsiri)
Allah s.w.t iman etmelerine rağmen bizden daha faziletli olan bir topluluğa sitem etti!
Ey Allah’ın kulları! Atalet ve uyuşukluktan, gaflet ve ilgisizlikten silkelenme zamanı daha gelmedi mi? Daha ne zamana kadar sürecek bu vurdum duymazlık? Daha ne zamana kadar sürecek bu gaflet uykusu?
اقْتَرَبَ لِلنَّاسِ حِسَابُهُمْ وَهُمْ فِي غَفْلَةٍ مَّعْرِضُونَ
‘İnsanların hesap verme günü yaklaştığı halde onlar halâ gaflet içinde gerçeğe yüz çeviriyorlar.’ (Enbiya/1)
لَاهِيَةً قُلُوبُهُمْ
‘Onların kalpleri ilgisizdir…’ (Enbiya/3)
Allah s.w.t’dan inen Kuran sebebiyle kalplerin ürpermesi zamanı daha gelmedi mi?
إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ اللّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَإِذَا تُلِيَتْ عَلَيْهِمْ آيَاتُهُ زَادَتْهُمْ إِيمَاناً وَعَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ
‘Müminler ancak öyle kimselerdir ki, Allah anıldığında kalpleri ürperir, yanlarında Allah'ın ayetleri okunduğu zaman bu ayetler imanlarını arttırır-pekiştirir ve yalnız Rablerine dayanıp güvenirler.’ (Enfal/2)
Ey Tevhidi benimsemiş muvahhid erler! Hatırlayın! Bu davayı yeni benimsediğinizde duyduğunuz her ayet ve hadisi yaşantınıza geçirip onu hayat rehberi edinirdiniz… Bu uğurda hiç kimseden bir teşekkür beklemezdiniz… Hiçbir kınayıcının kınamasından korkmaz ve hakkı açıkça söylemekten çekinmezdiniz… Dava düşmanlarının sözleri sizleri gevşetmek yerine azminizi artırırdı… Bu dava uğrunda gözü kara, fedakarlık etmekten çekinmeyen aziz erlerdiniz… Ne yazık ki zaman geçtikçe başarıya götüren bu özelliklerimizden mahrum kaldık. Artık ayet ve hadisler eskiden olduğu gibi bizi etkileyip harekete geçirmiyor! Esefle belirtmeliyiz ki İslami yaşantıya duyarlılık azaldı ve huşu zail olup silindi.
‘İman edenlerin Allah’ı zikredip (anma) ve O’nun indirdiği gerçeğin etkisi ile kalplerinin yumuşayacağı, ürpereceği zamanı daha gelmedi mi?..’ ayeti Resulullah s.a.v’in yanında okunduğu sırada yanında Yemameliler’den bir grup bulunuyordu… Bunun üzerine onlar, adamakıllı ağladılar. Ebubekir onlara baktı ve şöyle dedi; ‘Bizde böyleydik, ama kalplerimiz katılaştı artık…’ (Tefsiri Kebir Mefatih’ul-Ğayb)
Ey Müslümanlar! ‘İnandığımız gibi yaşamazsak, yaşadığımız gibi inanmaya başlarız’ der Hz. Ömer… Ehli Kitap inandıkları gibi yaşamayınca hoşlarına giden bir kitap uydurdular. Yani kitabı kendi yaşamlarına uyarladılar. Ehli Kitabın inandıkları bazı gerçeklerin gecikmesi sebebiyle düşüncelerinde bir değişme meydana geldi… Peygamberin gönderiliş zamanının gecikmesini düşünmeleri gibi… Böyle yapmalarıyla kalpleri katılaşmış oldu;
فَطَالَ عَلَيْهِمُ الْأَمَدُ فَقَسَتْ قُلُوبُهُمْ
‘…Onların üzerinden uzun zaman geçti de kalpleri katılaştı…’ (Hadid/16)
İbn-i Mesud der ki; ‘İsrailoğullarının üzerinden uzun zaman geçti de kalpleri katılaştı… Ve böylelikle hoşlarına giden bir kitap uydurdular…’ (Kurtubi Tefsiri)
Mukatil ise der ki; Yani kitab ehlinin müminleri üzerinden uzun bir zaman geçti ve onlar yeni bir peygamberin gönderiliş zamanının çok geciktiğini düşünmeye başladılar. Bunun üzerine ‘kalpleri katılaşmış’ oldu…’ (Kurtubi Tefsiri)
Ey Allah’ın kulları dikkat edin! Yaşamlarını dini esaslara göre şekillendiren bu insanlar aradan uzun zaman geçtikten sonra yavaş yavaş gevşediler ve inançlarında sapmalar meydana geldi… Sakın uzun zamanların geçmesi iradenizi kırıp gevşetmesin! Sakın ola ki zamanın değişmesiyle inançlar değişmesin!
Ey Müslümanlar! Ölü kalplerimizi diriltmesi için Allah’a dua etmeliyiz. Allah Resulü s.a.v’in yapmış olduğu şu dua gibi;
‘Allah’ım! Fayda vermeyen ilimden, huşu duymayan kalpten, kabul olmayan duadan sana sığınırım.’ (Buhari, Müslim)
Ey Müslümanlar! Günah kuyularında boğulmaya yüz tutmuşken, Allah’ın kalbini diriltmesi sonucu Mekke kadısı derecesine yükselen Fudayl b. İyad’ın tevbe etme macerası şu şekildedir; ‘O bir kıza aşık olmuştu. Onunla geceleyin sözleşti. Ona ulaşmak üzere duvarlara tırmanırken, Kuran okuyan birisinin yüce Allah’ın şu buyruğunu okuduğunu duydu; ‘İman edenlerin Allah’ı zikredip (anma) ve O’nun indirdiği gerçeğin etkisi ile kalplerinin yumuşayacağı, ürpereceği zamanı daha gelmedi mi?..’ ve hemen şöyle dedi: ‘Allah’a yemin ederim ki vakti geldi’ ve gerisin geriye döndü…’ (Kurtubi Tefsiri)
اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يُحْيِي الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا
‘Biliniz ki, Allah, ölmüş toprağa hayat verir…’ (Hadid/17)
Allah böylelikle ölmüş ümmetleri diriltir ve kalbi saygı ile yumuşayıp boyun eğenler ile kalpleri katı olanları birbirinden ayırdeder.
يُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَمُخْرِجُ الْمَيِّتِ مِنَ الْحَيِّ
‘…Ölüden diriyi çıkaran, diriden de ölüyü çıkaran O’dur…’ (Enam/95)
Ey Rabbimiz! Ölü kalplerimizi dirilt!
‘İman edenlerin Allah’ı zikredip (anma) ve O’nun indirdiği gerçeğin etkisi ile kalplerinin yumuşayacağı, ürpereceği zamanı daha gelmedi mi? Onlar daha önce kendilerine kitap verilenler gibi olmasınlar. Onların üzerinden uzun zaman geçti de kalpleri katılaştı. Onların birçoğu dinden çıkmış (fasık) kimselerdir.’ (Hadid/16)
Ey Müslümanlar! Sahabe r.anhum Medine’de bolluk ile karşılaştıklarında şakalaşmaları ve gülmeleri çoklaştı… Bu ayet inince Resulullah s.a.v ashabına; ‘Allah sizin zillet ve saygı ile boyun eğdiğinizin geciktiğini bildirmektedir’ buyurdu. Resulullah s.a.v’in ashabı ise hemen teslim olup ‘Saygı ile ve zillet ile artık boyun eğiyoruz’ dediler.’ (Kurtubi Tefsiri)
Allah s.w.t iman etmelerine rağmen bizden daha faziletli olan bir topluluğa sitem etti!
Ey Allah’ın kulları! Atalet ve uyuşukluktan, gaflet ve ilgisizlikten silkelenme zamanı daha gelmedi mi? Daha ne zamana kadar sürecek bu vurdum duymazlık? Daha ne zamana kadar sürecek bu gaflet uykusu?
اقْتَرَبَ لِلنَّاسِ حِسَابُهُمْ وَهُمْ فِي غَفْلَةٍ مَّعْرِضُونَ
‘İnsanların hesap verme günü yaklaştığı halde onlar halâ gaflet içinde gerçeğe yüz çeviriyorlar.’ (Enbiya/1)
لَاهِيَةً قُلُوبُهُمْ
‘Onların kalpleri ilgisizdir…’ (Enbiya/3)
Allah s.w.t’dan inen Kuran sebebiyle kalplerin ürpermesi zamanı daha gelmedi mi?
إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ اللّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَإِذَا تُلِيَتْ عَلَيْهِمْ آيَاتُهُ زَادَتْهُمْ إِيمَاناً وَعَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ
‘Müminler ancak öyle kimselerdir ki, Allah anıldığında kalpleri ürperir, yanlarında Allah'ın ayetleri okunduğu zaman bu ayetler imanlarını arttırır-pekiştirir ve yalnız Rablerine dayanıp güvenirler.’ (Enfal/2)
Ey Tevhidi benimsemiş muvahhid erler! Hatırlayın! Bu davayı yeni benimsediğinizde duyduğunuz her ayet ve hadisi yaşantınıza geçirip onu hayat rehberi edinirdiniz… Bu uğurda hiç kimseden bir teşekkür beklemezdiniz… Hiçbir kınayıcının kınamasından korkmaz ve hakkı açıkça söylemekten çekinmezdiniz… Dava düşmanlarının sözleri sizleri gevşetmek yerine azminizi artırırdı… Bu dava uğrunda gözü kara, fedakarlık etmekten çekinmeyen aziz erlerdiniz… Ne yazık ki zaman geçtikçe başarıya götüren bu özelliklerimizden mahrum kaldık. Artık ayet ve hadisler eskiden olduğu gibi bizi etkileyip harekete geçirmiyor! Esefle belirtmeliyiz ki İslami yaşantıya duyarlılık azaldı ve huşu zail olup silindi.
‘İman edenlerin Allah’ı zikredip (anma) ve O’nun indirdiği gerçeğin etkisi ile kalplerinin yumuşayacağı, ürpereceği zamanı daha gelmedi mi?..’ ayeti Resulullah s.a.v’in yanında okunduğu sırada yanında Yemameliler’den bir grup bulunuyordu… Bunun üzerine onlar, adamakıllı ağladılar. Ebubekir onlara baktı ve şöyle dedi; ‘Bizde böyleydik, ama kalplerimiz katılaştı artık…’ (Tefsiri Kebir Mefatih’ul-Ğayb)
Ey Müslümanlar! ‘İnandığımız gibi yaşamazsak, yaşadığımız gibi inanmaya başlarız’ der Hz. Ömer… Ehli Kitap inandıkları gibi yaşamayınca hoşlarına giden bir kitap uydurdular. Yani kitabı kendi yaşamlarına uyarladılar. Ehli Kitabın inandıkları bazı gerçeklerin gecikmesi sebebiyle düşüncelerinde bir değişme meydana geldi… Peygamberin gönderiliş zamanının gecikmesini düşünmeleri gibi… Böyle yapmalarıyla kalpleri katılaşmış oldu;
فَطَالَ عَلَيْهِمُ الْأَمَدُ فَقَسَتْ قُلُوبُهُمْ
‘…Onların üzerinden uzun zaman geçti de kalpleri katılaştı…’ (Hadid/16)
İbn-i Mesud der ki; ‘İsrailoğullarının üzerinden uzun zaman geçti de kalpleri katılaştı… Ve böylelikle hoşlarına giden bir kitap uydurdular…’ (Kurtubi Tefsiri)
Mukatil ise der ki; Yani kitab ehlinin müminleri üzerinden uzun bir zaman geçti ve onlar yeni bir peygamberin gönderiliş zamanının çok geciktiğini düşünmeye başladılar. Bunun üzerine ‘kalpleri katılaşmış’ oldu…’ (Kurtubi Tefsiri)
Ey Allah’ın kulları dikkat edin! Yaşamlarını dini esaslara göre şekillendiren bu insanlar aradan uzun zaman geçtikten sonra yavaş yavaş gevşediler ve inançlarında sapmalar meydana geldi… Sakın uzun zamanların geçmesi iradenizi kırıp gevşetmesin! Sakın ola ki zamanın değişmesiyle inançlar değişmesin!
Ey Müslümanlar! Ölü kalplerimizi diriltmesi için Allah’a dua etmeliyiz. Allah Resulü s.a.v’in yapmış olduğu şu dua gibi;
‘Allah’ım! Fayda vermeyen ilimden, huşu duymayan kalpten, kabul olmayan duadan sana sığınırım.’ (Buhari, Müslim)
Ey Müslümanlar! Günah kuyularında boğulmaya yüz tutmuşken, Allah’ın kalbini diriltmesi sonucu Mekke kadısı derecesine yükselen Fudayl b. İyad’ın tevbe etme macerası şu şekildedir; ‘O bir kıza aşık olmuştu. Onunla geceleyin sözleşti. Ona ulaşmak üzere duvarlara tırmanırken, Kuran okuyan birisinin yüce Allah’ın şu buyruğunu okuduğunu duydu; ‘İman edenlerin Allah’ı zikredip (anma) ve O’nun indirdiği gerçeğin etkisi ile kalplerinin yumuşayacağı, ürpereceği zamanı daha gelmedi mi?..’ ve hemen şöyle dedi: ‘Allah’a yemin ederim ki vakti geldi’ ve gerisin geriye döndü…’ (Kurtubi Tefsiri)
اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يُحْيِي الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا
‘Biliniz ki, Allah, ölmüş toprağa hayat verir…’ (Hadid/17)
Allah böylelikle ölmüş ümmetleri diriltir ve kalbi saygı ile yumuşayıp boyun eğenler ile kalpleri katı olanları birbirinden ayırdeder.
يُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَمُخْرِجُ الْمَيِّتِ مِنَ الْحَيِّ
‘…Ölüden diriyi çıkaran, diriden de ölüyü çıkaran O’dur…’ (Enam/95)
Ey Rabbimiz! Ölü kalplerimizi dirilt!
