Âleykum selam we rahmetullahi we berakâtuh ;
Seddi Zerai (zararın önünü almak), İslam fıkhında önemli bir prensibdir ve günümüz teknolojik gelişmelerine (telefon, internet, TV gibi) uygulanabilir. Seddi Zerai, bir davranışın veya aracın meşru bir amaca yönelik olmasına rağmen, kötü sonuçlara yol açma ihtimali varsa, bu davranışın önceden engellenmesi veya sınırlandırılması gerektiği anlamına gelir. Bu prensip, günümüzde özellikle teknoloji ve iletişim araçlarıyla ilgili konularda büyük önem kazanmaktadır. Bu araçlar hem yararlı hem de zararlı sonuçlar doğurabilir, dolayısıyla dikkatli bir denetim gerektirir.
Telefon Kullanımında Seddi Zerai
Telefon, insanları bir araya getiren, bilgi paylaşımını sağlayan ve iletişimi kolaylaştıran önemli bir araçtır. Ancak yanlış kullanıldığında kötüye kullanıma açık hale gelebilir.
Gereksiz İletişim ve Dedikodu:
Telefonların amaç dışı kullanımı, dedikodu, gıybet ve gereksiz meşguliyet gibi dini olarak yasaklanan durumlara sebeb olabilir. Seddi zerai prensibine göre, bu tür kötü alışkanlıkların önüne geçmek için telefon kullanımı dikkatli bir şekilde sınırlanmalıdır. Misalen, gereksiz ve zaman israfına yol açan konuşmalardan kaçınmak için belirli zaman dilimlerinde telefon kullanmak tercih edilebilir.
Ahlaki Sınırlar:
Özellikle gençler arasında uygunsuz içeriklerin paylaşımı, gizli buluşmalar veya karşı cinsle izinsiz iletişim gibi kötüye kullanımlar, telefonlar aracılığıyla yaygınlaşmıştır. Seddi zerai, bu tür kötü sonuçlara yol açacak davranışlardan kaçınmayı gerektirir. Bu nedenle, telefon kullanımının denetlenmesi, aile bireyleri arasında açık iletişim ve bilinçlendirme yapılması gereklidir.
İnternet ve Sosyal Medyada Seddi Zerai
İnternet, bilgiye erişim, eğitim ve ticaret gibi çok faydalı alanlarda kullanılabilir. Ancak aynı zamanda ahlaki tehlikelere, zaman israfına ve bağımlılığa yol açabilecek bir ortam da sunar.
İnternet Bağımlılığı:
Sosyal medya ve çevrimiçi platformlar, insanların zamanlarını aşırı bir şekilde meşgul edebilir ve bu durum hem bireysel hem de toplumsal sorumluluklarını yerine getirmelerine engel olabilir. Seddi zerai, bu gibi zararlı sonuçlara yol açabilecek bağımlılıkların önlenmesini gerektirir. Bunun için internet kullanımına sınırlama getirilmesi, belirli süreler belirlenmesi ve dikkatli bir denetim uygulanması önemlidir.
Uygunsuz İçerikler:
İnternet üzerinden kolayca ulaşılabilen uygunsuz içerikler (mustehcenlik, şiddet, iftira) hem bireylerin ahlakını hem de toplumsal düzeni tehdit edebilir. Bu durumda seddi zerai prensibi devreye girer. Ebeveyn denetimi, filtreleme programları ve internet kullanımı konusunda bilinçlendirme gibi önlemler alınmalıdır.
Yanlış Bilgi ve Fitne Yayılması:
İnternette sahte haberler, yanlış bilgi ve fitne hızla yayılabilir. Seddi zerai, bu tür zararların önlenmesi için güvenilir kaynaklardan bilgi alınmasını, dikkatli davranılmasını ve gereksiz polemiklere girilmemesini teşvik eder.
Televizyon Kullanımında Seddi Zerai
Televizyon, bilgi ve eğlence sağlayan bir araç olsa da, kötüye kullanım durumunda ciddi ahlaki tehlikelere yol açabilir.
Uygunsuz Programlar:
Televizyonda yayımlanan bazı programlar (mustehcen içerik, şiddet, kumar gibi) insanları ahlaki zayıflığa sürükleyebilir. Bu durumda seddi zerai, televizyon izleme alışkanlıklarını kontrol altına almayı gerektirir. Uygunsuz programların izlenmemesi için ebeveynlerin çocuklarını denetlemesi, aile içinde uygun içeriklerin seçilmesi ve belirli süreler dahilinde izleme yapılması önemlidir.
Zaman İsrafı:
Televizyon, gereğinden fazla izlenirse bireylerin ibadetlerinden, sosyal sorumluluklarından ve aile bağlarından uzaklaşmalarına neden olabilir. Bu gibi kötüye kullanımların önüne geçmek için seddi zerai gereği, televizyon izleme süreleri sınırlandırılmalı ve içerikler dikkatlice seçilmelidir.
Oyunlar ve Dijital Eğlencede Seddi Zerai
Bilgisayar ve video oyunları, eğlenceli vakit geçirme amacı taşır. Ancak bağımlılık yapabilir ve içerik açısından zararlı olabilir.
Bağımlılık Riski:
Oyunların aşırı derecede oynanması, bireylerin sosyal, dini ve ailevi sorumluluklarını ihmal etmelerine yol açabilir. Bu nedenle seddi zerai, oyun sürelerinin kısıtlanmasını ve bağımlılık yapacak derecede oynamaktan kaçınılmasını gerektirir.
Şiddet ve Ahlaksızlık İçerikleri:
Oyunlarda bulunan şiddet, küfür ve ahlaksızlık gibi içerikler, özellikle gençler üzerinde olumsuz etkilere neden olabilir. Bu tür oyunların engellenmesi veya dikkatle seçilmesi gereklidir. Seddi zerai prensibi gereği, bireylerin ve çocukların ahlakını bozabilecek oyunlar yasaklanmalıdır.
Günümüz Toplumunda Seddi Zerai'nin Uygulanması
Seddi Zerai prensibi, günümüzde teknolojinin kontrolsüz kullanımının getirdiği tehlikeleri önlemek için uygulanabilecek güçlü bir fıkhi yöntemdir. Bu ilkeye göre:
Ebeveyn ve Toplumsal Denetim:
Aile bireyleri, özellikle çocuklar ve gençler arasında teknoloji kullanımını denetlemeli, sınırlar koymalı ve bilinçlendirme çalışmaları yapmalıdır.
Eğitim ve Bilinçlendirme:
Okullarda ve dini eğitim kurumlarında teknoloji ve medya okur yazarlığı konusunda dersler verilerek genç nesillerin teknolojiyi nasıl bilinçli kullanacakları öğretilmelidir.
Teknoloji Kullanımının Amaca Uygunluğu:
Teknolojik araçların amaç dışı, ahlaka aykırı veya zararlı bir şekilde kullanılmasını engellemek, seddi zerai prensibinin modern bir yansımasıdır. Teknolojinin faydalı, eğitimsel ve dini amaçlarla kullanılması teşvik edilmelidir.
Sonuç olarak; Seddi zerai prensibi, günümüz teknolojilerinin (telefon, internet, televizyon, oyunlar) yanlış ve zararlı kullanımını önlemek için önemli bir rehberdir. Teknoloji kullanımının faydalı olabilmesi için sınırlandırılması ve kötü sonuçlara yol açabilecek alanların dikkatlice kontrol edilmesi gereklidir. Bu şekilde, hem bireylerin hem de toplumun ahlaki ve dini değerleri korunabilir.
