Neler yeni
İslami Forum, Dini Forum, islami site, islami sohbet, radyo, islami bilgiler

İslam-tr.org'a hoş geldiniz! Hemen üye olun ve kendi konularınızı, düşüncelerinizi paylaşarak bu platforma katılın. Oturum açtıktan sonra, İslam dini, tarih ve güncel konularla ilgili paylaşımlarda bulunabilirsiniz.

Video İbni Ebi Davud'un (Ebu Davud'un Oğlu) Haiyye Manzumesi

Abdulmuizz Fida Çevrimdışı

Abdulmuizz Fida

فَاسْتَقِمْ كَمَا أُمِرْتَ
Admin
İbni Ebi Davud'un (Ebu Davud'un Oğlu) Haiyye Manzumesi
Ehli Sünnet ve’l Cema'at İ’tikadını ele aldığı bu kasidesi çok meşhur olmuş ve birçok alim tarafından alıntılanmasının yanında birçokları tarafından şerh edilmiştir. Eserin en meşhur şerhi Sefarini’nin “Leva’ih’ul Envar” isimli eseridir. Zehebi’nin el-Uluvv’de bahsettiğine göre bu esere Acurri, İbn’ul Benna ve başkaları şerh yazmıştır. Ancak Sefarini’nin eseri haricindeki bahsedilen şerhlere ulaşabilmiş değiliz.

Her beytin sonu (
ح) harfiyle bittiğinden dolayı bu manzumeye “Manzumet’ul Haiyye” veya “Kasidet’ul Haiyye” ismi verilmiş ve kısaca “Haiyye” ismiyle meşhur olmuştur. Şimdi biz bu manzum eseri, İbnu Ebi Davud’un talebelerinden birisi olan Acurri’nin “eş-Şeria” isimli eserinden nakletmek istiyoruz. Zira İmam Acurri, bu şiiri bizzat kendisinden dinlemiş ve yazmıştır. Şiir, “eş-Şeria”nın en sonunda 2563. Sahifede #2075 rakamlı bölümde yer almaktadır.
--------------------------------------------------------------------------------------


المنظومة الحائيّة
İmam Acurri şöyle demektedir:
Ebubekr ibnu ebi Davud (rahimehullah) Ehli Sünnet İ'tikadı hakkında bizlere bir kaside söylemiştir ki şimdi onun tam yeridir. Ben bu kasideyi zikredeceğim ta ki bunun vasıtasıyla hak ehlinin basireti ve kuvveti ziyadeleşsin, artsın. Ebubekr ibnu ebi Davud (rahimehullah) hicri 309 senesinin Şaban ayının son beşinci (yirmibeşinci) gününde (Ramadana beş gün kala) Risafe Mescidi'nde bizlere imla ettirerek (yazdırarak) şöyle demiştir:


المنظومة الحائيّة
بسم الله الرحمن الرحيم

Bismillahirrahmanirrahim
تَمَسَّكْ بِحَبْلِ اللَّهِ وَاتَّبِعِ الْهُدَى ... وَلَا تَكُ بِدْعِيًا لَعَلَّكَ تُفْلِحُ
Allah (celle celelahu)’nun ipine sımsıkı tut ve hidayete uy,
Bid’atçi olma
(ki böylelikle) kurtulasın!


وَدِنْ بِكِتَابِ اللَّهِ وَالسُّنَنِ الَّتِي ... أَتَتْ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ تَنْجُو وَتَرْبَحُ
Allah (celle celelahu)’nun Kitabı’ndan ve Rasulullah (sallalahu aleyhi ve sellem)’in Sünnet’inden gelen dine uy, (Ancak böylece) kurtulur ve (sevab) kazanırsın!


وَقُلْ: غَيْرُ مَخْلُوقٍ كَلَامُ مَلِيكِنَا ... بِذَلِكَ دَانَ الْأَتْقِيَاءُ وَأَفْصَحُوا
Ve de ki: Melik’imizin Kelam’ı mahluk değildir,
(Bizden önce gelmiş) takva sahiblerinin dini buydu ve bunu açıkça ifade ettiler!


وَلَا تَغْلُ فِي الْقُرْآنِ بِالْوَقْفِ قَائِلًا ... كَمَا قَالَ أَتْبَاعٌ لِجَهْمٍ وَأَسْجَحُوا
Kur’an(ın mahluk olup olmadığı) hakkında duraklayanların görüşünü savunarak aşırı gidenlerden olma, Cehm’in taraftarlarının yaptığı gibi ki onlar (Kur’an hususunda doğru tutumu alma hususunda) çok gevşektiler!

وَلَا تَقُلِ: الْقُرْآنُ خَلْقٌ قَرَأْتُهُ ... فَإِنَّ كَلَامَ اللَّهِ بِاللَّفْظِ يُوضَحُ
Kur’an’ın kıraatının (lafzının) mahluk olduğunu söyleme,
Zira Allah
(celle celelahu)’nun Kelam’ı lafız yoluyla açığa çıkar!


وَقُلْ يَتَجَلَّى اللَّهُ لِلْخَلْقِ جَهْرَةً ... كَمَا الْبَدْرُ لَا يَخْفَى وَرَبُّكَ أَوْضَحُ
De ki: Allah (Cennet’de mûmin) kullarına açıkça tecelli edecek ve görünecektir,
Tıpkı ondördündeki ayın gizlenmediği gibi, Rabb’in
(in kullarına görünmesi) bundan daha açık olacaktır!


وَلَيْسَ بِمَوْلُودٍ وَلَيْسَ بِوَالِدٍ ... وَلَيْسَ لَهُ شِبْهٌ تَعَالَى الْمُسَبَّحُ
Allah (celle celaluhu) doğurulmamıştır ve de doğurmamıştır,
O’nun benzeri yoktur, yücedir ve her türlü eksiklikten munezzehtir!


وَقَدْ يُنْكِرُ الْجَهْمِيُّ هَذَا وَعِنْدَنَا ...بِمِصْدَاقِ مَا قُلْنَا حَدِيثٌ مُصَرِّحُ
Cehmi olan bunu (yani Allah’ın görülmesini) inkar edebilir lakin katımızda,
Bu söylediğimizi doğrulayan açıklayıcı
(şubheleri giderici) hadis vardır!


رَوَاهُ جَرِيرٌ عَنْ مَقَالِ مُحَمَّدٍ ... فَقُلْ مِثْلَ مَا قَدْ قَالَ فِي ذَاكَ تَنْجَحُ
Cerir (radıyallahu anh) bunu Muhammed (sallalahu aleyhi vessellem)’in sözü olarak rivayet etmiştir,
Sen de bu hususta onun dediğinin aynısını söyle ki kurtuluşa eresin!


وَقَدْ يُنْكِرُ الْجَهْمِيُّ أَيْضًا يَمِينَهُ ... وَكِلْتَا يَدَيْهِ بِالْفَوَاضِلِ تَنْضَحُ
Cehmi Allah (celle celelahu)’nun sağ elini de inkar edebilir,
Allah
(celle celelahu)’nun her iki eli de lütufları dağıtıp dururken!


وَقُلْ: يَنْزِلُ الْجَبَّارُ فِي كُلِّ لَيْلَةٍ ... بِلَا كَيْفٍ جَلَّ الْوَاحِدُ الْمُتَمَدَّحُ
Ve de ki: el-Cebbar (olan Allah) her gece (dünya göğüne en yakın semaya) iner,
Keyfiyetini araştırmaksızın
(bunu kabul ederiz), her türlü övgünün sahibi bir ve tek (ilah) olanın şanı ne yücedir!


إِلَى طَبَقِ الدُّنْيَا يَمُنُّ بِفَضْلِهِ ... فَتُفْرَجُ أَبْوَابُ السَّمَاءِ وَتُفْتَحُ
(Allah) dünya semasına iner, lütfundan ihsan eder,
Semanın kapıları aralanır ve genişçe açılır!


يَقُولُ: أَلَا مُسْتَغْفِرٍ يَلْقَى غَافِرًا ...وَمُسْتَمْنِحٌ خَيْرًا وَرِزْقًا فَيُمْنَحُ
(Allah) der ki: Yok mu mağfiret dilenen? Mağfiret ediciyle karşılaşır,
Hayır ve bağış dileyen, rızık dileyen? Ona
(istediği) bağışlanacaktır!


رَوَى ذَاكَ قَوْمٌ لَا يُرَدُّ حَدِيثُهُمْ ... أَلَا خَابَ قَوْمٌ كَذَّبُوهُمْ وَقُبِّحُوا
Rivayetleri reddolunmayacak bir grup bunu rivayet etti,
Ne yazık ki, bazıları hataya düştü ve bunlara inanmadı da kınanacak işler yaptılar!


وَقُلْ: إِنَّ خَيْرَ النَّاسِ بَعْدَ مُحَمَّدٍ ...وَزِيرَاهُ قِدْمًا ثُمَّ عُثْمَانُ الْأَرْجَحُ
Ve de ki: Muhammed (sallalahu aleyhi ve sellem)’den sonra insanların en hayırlıları,
Onun iki veziri
(Ebu Bekir ve Ömer) sonra en çok tercih edilen görüşe göre Osman (radıyallahu anh)’dır!


وَرَابِعُهُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّةِ بَعْدَهُمُ ... عَلِيٌّ حَلِيفُ الْخَيْرِ بِالْخَيْرِ مُنْجِحُ
Dördüncüleri ise, onlardan sonra yaratılmışların en hayırlısıdır,
Ali
(radıyallahu anh) hayrın dostuydu (ve) hayırla başarılı oldu!


وَإِنَّهُمْ وَالرَّهْطُ لَا رَيْبَ فِيهِمُ ... عَلَى نُجُبِ الْفِرْدَوْسِ فِي الْخُلْدِ تَسْرَحُ
Onlar, haklarında bizim şubheye düşmediğimiz insanlardı,
Firdevs’in binekleri üzerinde, nurla parlayıp, geziyorlar!


سَعِيدٌ وَسَعْدٌ وَابْنُ عَوْفٍ وَطَلْحَةُ ...وَعَامِرُ فِهْرٍ وَالزُّبَيْرُ الْمُمَدَّحُ
(Cennetle müjdelenen on kişiden yani Aşere-i Mubeşşereden geri kalanları olan) Sâid (ibni Zeyd radıyallahu anh), Sâd (ibni Ebi Vakkas radıyallahu anh), (Abd'ur Rahman) İbni Avf (radıyallahu anh), Talha (radıyallahu anh),
Fihriler’in Amir’i
(Ebu Ubeyde ibn'ul Cerrah) ve övülmüş Zubeyir (radıyallahu anh)!


وَقُلْ: خَيْرَ قَوْلٍ فِي الصَّحَابَةِ كُلِّهِمُ ...وَلَا تَكُ طَعَّانًا تَعِيبُ وَتَجْرَحُ
Bütün ashab hakkında en hayırlı sözü söyle,
Onlar hakkında kötü konuşan, onların hatalarını gösteren ve onları eleştirenlerden olma!


نَطَقَ الْوَحْي الْمُبِينُ بِفَضْلِهِمُ ... وَفِي الْفَتْحِ آيٌ فِي الصَّحَابَةِ تَمْدَحُ
Halbuki apaçık vahiy onların faziletlerini dile getirmektedir,
Ve Fetih'de
(Suresi’nde) sahabeleri öven ayetler vardır!


وَبِالْقَدَرِ الْمَقْدُورِ أَيْقِنْ فَإِنَّهُ ... دِعَامَةُ عِقْدِ الدِّينِ وَالدِّينُ أَفْيَحُ
Takdir edilmiş kader(e gelince); buna kesin bir şekilde inan zira o,
Dinin birçok işini bir araya toplayan bir prensipdir ve din çok genişdir!


وَلَا تُنْكِرَنَّ جَهْلًا نَكِيرًا وَمُنْكَرًا ... وَلَا الْحَوْضَ وَالْمِيزَانَ إِنَّكَ تُنْصَحُ
Nekir ve Munker (meleklerine dair inancı) cehaletle inkar etme,
Yahut havzı veya mizanı; şubhe yok ki sana
(samimice) nasihat edilmektedir!


وَقُلْ: يُخْرِجُ اللَّهُ الْعَظِيمُ بِفَضْلِهِ ... مِنَ النَّارِ أَجْسَادًا مِنَ الْفَحْمِ تُطْرَحُ
Ve de ki: Azim olan Allah, lutfuyla çıkarmaktadır,
Ateşden insanları, şiddetlice yanmış ve daha sonra fırlatılacak olanları!


النَّهَرَ فِي الْفِرْدَوْسِ تَحْيَا بِمَائِهِ ... كَحَبَّةِ حَمْلِ السَّيْلِ إِذْ جَاءَ يَطْفَحُ
Firdevs’deki nehirlere, ki orada onun suları ile yeniden hayat bulacaklar,
Gelip herşeyi süpüren coşkun bir sel baskını ile
(alıp-götürülmüş) bir tohum gibi!


وَإِنَّ رَسُولَ اللَّهِ لِلْخَلْقِ شَافِعٌ ... وَقُلْ فِي عَذَابِ الْقَبْرِ: حَقٌّ مُوَضَّحُ
Ve şüphe yok ki, Rasulullah (sallalahu aleyhi vessellem) mahlukata şefaat edecektir,
Kabir Azabı hakkında; o, apaçık bir haktır, de!


وَلَا تُكَفِّرَنَّ أَهْلَ الصَّلَاةِ وَإِنْ عَصَوْا ...فَكُلُّهُمْ يَعْصِي وَذُو الْعَرْشِ يَصْفَحُ
Namaza devam edenleri, günah işleseler dahi tekfir etme,
Hepsi günah işliyor olsalar da, Arş’ın Rabbi lütfuyla onları bağışlıyor!


وَلَا تَعْتَقِدْ رَأْيَ الْخَوَارِجِ إِنَّهُ ... مَقَالٌ لِمَنْ يَهْوَاهُ يُرْدِي وَيَفْضَحُ
Hariciler’in inandığı gibi inanma, zira bu (inanç),
Yalnızca heva ehli tarafından inanç kılınmakta ve rezil-rüsvay edicidir!


وَلَا تَكُ مُرْجِئًا لَعُوبًا بِدِينِهِ ... أَلَا إِنَّمَا الْمُرْجِيُّ بِالدَّيْنِ يَمْزَحُ
Diniyle oynayan Murcie’den olma,
Şubhe yok ki, Murci
(dini ciddiye almayıp) dinle alay etmektedir!


وَقُلْ: إِنَّمَا الْإِيمَانُ قَوْلٌ وَنِيَّةٌ ... وَفِعْلٌ عَلَى قَوْلِ النَّبِيِّ مُصَرَّحُ
Ve de ki: İman; söz ve niyetten oluşmaktadır,
Ve amelden
(oluşmaktadır), Rasulullah (sallalahu aleyhi ve sellem)’in açık ifadesine göre!


وَيَنْقُصُ طَوْرًا بِالْمَعَاصِي وَتَارَةً ...بِطَاعَتِهِ يُنَمَّى وَفِي الْوَزْنِ يَرْجَحُ
İsyan sebebiyle kimi zaman azalır ve bazen de,
İtaat sebebiyle çoğalır, ve mizanda
(diğer şeylerin katkısıyla) ağır basar!


وَدَعْ عَنْكَ آرَاءَ الرِّجَالِ وَقَوْلَهُمْ ... فَقَوْلُ رَسُولِ اللَّهِ أَزْكَى وَأَشْرَحُ
Kendini insanların görüşlerinden ve sözlerinden uzak tut,
Zira Rasulullah
(sallalahu aleyhi ve sellem)’in sözleri, daha faydalı ve açıklayıcıdır!


وَلَا تَكُ مِنْ قَوْمٍ تَلَهَّوْا بِدِينِهِمْ ... فَتَطْعَنُ فِي أَهْلِ الْحَدِيثِ وَتَقْدَحُ
Dinleriyle oyun oynayanlardan olma!
Hadis ehline saldıran ve onları yerenlerden olma!


مَا اعْتَقَدْتَ الدَّهْرَ يَا صَاحِ هَذِهِ ... فَأَنْتَ عَلَى خَيْرٍ تَبِيتُ وَتُصْبِحُ
Eğer bunu ömrün boyunca îtikad edinirsen ey okuyucu,
Gece ve gündüz hayır üzere bulunursun!

ثُمَّ قَالَ لَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِي دَاوُدَ: هَذَا قَوْلِي وَقَوْلُ أَبِي وَقَوْلُ أَحْمَدَ بْنِ حَنْبَلٍ وَقَوْلُ مَنْ أَدْرَكْنَا مِنْ أَهْلِ الْعِلْمِ وَمَنْ لَمْ نُدْرِكْ مِمَّنْ بَلَغَنَا عَنْهُ , فَمَنْ قَالَ عَلَيَّ غَيْرِ هَذَا فَقَدْ كَذَبَ

Sonra (İbni Ebi Davud) dedi ki: Bu anlatılanlar hem benim, hem babam Ebu Davud’un, hem Ahmed bin Hanbel’in hem de kendilerine yetiştiğimiz ilim ehlinin görüşüdür. Kendilerini görmediğimiz ilim adamlarının da -onlardan bizden ulaşan nakle göre- görüşleri bu şekildedir. Kim bana bundan başkasını atfederse yalan söylemiş olur!"

 
Üst Ana Sayfa Alt