I
Çevrimdışı
بســـم الله الرحمن الرحيم
İnsanlar ve Dualar
Ayrıca bu iki şey arasındaki zaman uyumu arada sebep-sonuç ilişkisinin varlığına delil sayılırken, buna karşılık aradaki çelişki böyle bir ilişkinin yokluğunu göstermektedir. Bu konudaki görüşleri bakımından insanlar:
- “Gazaba uğramışlar”,
- “Sapıklar” ve
- “Allah'ın nimet verdikler i” olmak üzere üç kısma ayrılırlar.
“Gazaba uğramışlar” şeriata uyan ve uymayan çoğu sebepleri savsaklay arak “şeriata uygun dua etkili olabilir de, olmayabil ir de” derler. Onların bu konudaki sözleri peygamber leri (selam üzerlerine olsun) tasdik etmekle ilgili ayetlerin yorumuna kadar varıp dayanır.
“Sapıklar” ise bu konuda sebep olduğu sanılan her şeyin sebep olduğunu kabul ederler, isterse bu kanaatler yahudiler in, hristiyan ların, ateşperestlerin veya başka kafirleri n sapık dinlerind en kaynaklan mış olsun, onlar için fark etmez. Öte yandan bu kesime giren bazı akıllılık taslayıcı felsefeci ler de bu alandaki etkiyi ya astronomi k olaylara ya, psikoloji k güçlere veya bunlar dışında kalan tabiî sebeplere bağlarlar, hep bu tür faktörler etrafında dönüp dolaşırlar, dikkatler ini başka görüş açılarına yöneltmek istemezle r.
“Kendileri ne nimet verilerek doğru yola iletilenl ere” gelince canlı organizma ların ve ruhların içerdiği tabii güçlerin ve güdülerin hiç birini inkâr etmezler. Çünkü bunların hepsini yaratan Allah'dır. Fakat onlar bunun ötesinde şu ilkelere de inanırlar:
Allah her şeyi etkisi altında bulundura n sınırsız bir güce sahiptir. O, “her gün (her an) yeni bir gelişim ve oluşum halindedi r” O'nun mümin bir kulunun dilediğini kabul etmesi, kulun psikoloji k güdülerinin, organik ve ruhî güçlerinin dışında bir olaydır. O, Peygamber lerinin doğru sözlü olduklarını ortaya koymak ve onlara itibar sağlamak gibi amaçlar için bilinen normal tabiat kurallarını bozabilir . Yine o, bu tabii kuralları dostları (velileri) için de bozabilir . Bunun sebebi kimi zaman o velileri desteklem ek, kimi zaman onlara sevaplarının bir kısım karşılıklarını dünyada vermek ve kimi zaman da ya nimet vererek veya sıkıntıdan kurtarara k onlara rahmet sunmak olabilir.
Yine bu “doğru yola iletilenl er” Allah'ın kendileri ne emretmiş olduğu iyi ameller ile şeriata uygun dualar aracılığı ile organik ve psikoloji k güçleri yönlendirdiğine inanırlar ve gerek aklın ve gerekse şeriatın sakat ve sakıncalı olduğunu gösterdiği asılsız vehimlere saplanmaz lar, bunun sonucu olarak, her ne kadar etkili olduğu sanılsa bile, şeriatın yasaklamış olduğu adet ve hareketle ri işlemezler.
Sözün kısası, bu tür faktörlerin dilekleri n tam veya kısmî gerçekleşme sebebi yada gerçekleşme sebebinin ön şartı olduğunu ileri süren bilginler in, akıl zayıflığından öte bir dayanağı yoktur. İster bunlar sahipleri tarafından kesin bilgi, ister teori (zan) ve isterse vehim olarak kabul edilmiş olsunlar.
Bu konuda başka hiç bir delil olmasa şu yeterlidi r. Dilekleri n gerçekleşmesinin sebebi olduğu sanılan şeriatça yasak sayılmış dua ve benzeri davranışlar mutlaka şu iki nitelikte n birini taşırlar. Bunlar ya gerçek anlamda sebep değildirler. Ne işiten, ne gören ve nede herhangi bir şey yapmaya gücü yeten bir nesneye dua etmek gibi. Yada zararları, faydalarından fazladır.
Buna karşılık gerçek anlamda sebep olan hareketin, mutlaka faydası zararından çok olur ve şeriat bu hareketi asla yasaklama z.
Şunu bilmek gerekir ki, işlenmesi ile ilgili gerçek bulunan ve önünde hiç bir engel bulunmaya n bir ibadetin şeriatta yer almamış olması, daha önce değindiğimiz gibi o ibadeti yasaklama anlamına gelir.
İnsanlar ve Dualar
Ayrıca bu iki şey arasındaki zaman uyumu arada sebep-sonuç ilişkisinin varlığına delil sayılırken, buna karşılık aradaki çelişki böyle bir ilişkinin yokluğunu göstermektedir. Bu konudaki görüşleri bakımından insanlar:
- “Gazaba uğramışlar”,
- “Sapıklar” ve
- “Allah'ın nimet verdikler i” olmak üzere üç kısma ayrılırlar.
“Gazaba uğramışlar” şeriata uyan ve uymayan çoğu sebepleri savsaklay arak “şeriata uygun dua etkili olabilir de, olmayabil ir de” derler. Onların bu konudaki sözleri peygamber leri (selam üzerlerine olsun) tasdik etmekle ilgili ayetlerin yorumuna kadar varıp dayanır.
“Sapıklar” ise bu konuda sebep olduğu sanılan her şeyin sebep olduğunu kabul ederler, isterse bu kanaatler yahudiler in, hristiyan ların, ateşperestlerin veya başka kafirleri n sapık dinlerind en kaynaklan mış olsun, onlar için fark etmez. Öte yandan bu kesime giren bazı akıllılık taslayıcı felsefeci ler de bu alandaki etkiyi ya astronomi k olaylara ya, psikoloji k güçlere veya bunlar dışında kalan tabiî sebeplere bağlarlar, hep bu tür faktörler etrafında dönüp dolaşırlar, dikkatler ini başka görüş açılarına yöneltmek istemezle r.
“Kendileri ne nimet verilerek doğru yola iletilenl ere” gelince canlı organizma ların ve ruhların içerdiği tabii güçlerin ve güdülerin hiç birini inkâr etmezler. Çünkü bunların hepsini yaratan Allah'dır. Fakat onlar bunun ötesinde şu ilkelere de inanırlar:
Allah her şeyi etkisi altında bulundura n sınırsız bir güce sahiptir. O, “her gün (her an) yeni bir gelişim ve oluşum halindedi r” O'nun mümin bir kulunun dilediğini kabul etmesi, kulun psikoloji k güdülerinin, organik ve ruhî güçlerinin dışında bir olaydır. O, Peygamber lerinin doğru sözlü olduklarını ortaya koymak ve onlara itibar sağlamak gibi amaçlar için bilinen normal tabiat kurallarını bozabilir . Yine o, bu tabii kuralları dostları (velileri) için de bozabilir . Bunun sebebi kimi zaman o velileri desteklem ek, kimi zaman onlara sevaplarının bir kısım karşılıklarını dünyada vermek ve kimi zaman da ya nimet vererek veya sıkıntıdan kurtarara k onlara rahmet sunmak olabilir.
Yine bu “doğru yola iletilenl er” Allah'ın kendileri ne emretmiş olduğu iyi ameller ile şeriata uygun dualar aracılığı ile organik ve psikoloji k güçleri yönlendirdiğine inanırlar ve gerek aklın ve gerekse şeriatın sakat ve sakıncalı olduğunu gösterdiği asılsız vehimlere saplanmaz lar, bunun sonucu olarak, her ne kadar etkili olduğu sanılsa bile, şeriatın yasaklamış olduğu adet ve hareketle ri işlemezler.
Sözün kısası, bu tür faktörlerin dilekleri n tam veya kısmî gerçekleşme sebebi yada gerçekleşme sebebinin ön şartı olduğunu ileri süren bilginler in, akıl zayıflığından öte bir dayanağı yoktur. İster bunlar sahipleri tarafından kesin bilgi, ister teori (zan) ve isterse vehim olarak kabul edilmiş olsunlar.
Bu konuda başka hiç bir delil olmasa şu yeterlidi r. Dilekleri n gerçekleşmesinin sebebi olduğu sanılan şeriatça yasak sayılmış dua ve benzeri davranışlar mutlaka şu iki nitelikte n birini taşırlar. Bunlar ya gerçek anlamda sebep değildirler. Ne işiten, ne gören ve nede herhangi bir şey yapmaya gücü yeten bir nesneye dua etmek gibi. Yada zararları, faydalarından fazladır.
Buna karşılık gerçek anlamda sebep olan hareketin, mutlaka faydası zararından çok olur ve şeriat bu hareketi asla yasaklama z.
Şunu bilmek gerekir ki, işlenmesi ile ilgili gerçek bulunan ve önünde hiç bir engel bulunmaya n bir ibadetin şeriatta yer almamış olması, daha önce değindiğimiz gibi o ibadeti yasaklama anlamına gelir.
