T
Çevrimdışı
Müslüman dilini çirkin lafızlar söylemekten korur. Güzel konuşur ve hoş sözler söyler. Söylenmesi yasak olan bazı ifadeler şunlardır:
İdeal bir Müslüman;
1-“Allah ve sen dilersen” demez
Bu söz meşiette/dilemede kul ile Allah’ı ortak tutmak anlamına geldiği için Allah’a meşietinde şirk koşmaktır. Bu yüzden de kötü ve çirkin bir ifadedir. Çünkü meşiet yanlız Allah’a aittir. Kul da ancak, Onun meşietine bağlı olarak bir şey dileyebilir.
Huzeyfe b. el-Yemân (ra)’dan rivayet edildiğine göre peygamber (sav) şöyle buyurmuştur:
“‘Allah ve falan dilerse’ demeyin. ‘Önce Allah sonra falan’ dilerse deyin” (Ahmed, Ebû Davûd)
2-Geçmişle ilgili konularda “eğer” kelimesini kullanmaz
Allah Teala şöyle buyurmuştur:
“Ey iman edenler! Kardeşleri sefere veya savaşa çıktığında onlar hakkında, “Onlar bizim yanımızda olsalardı, ölmezlerdi ve öldürülmezlerdi” diyen inkârcılar gibi olmayın. Allah, bunu (bu düşünceyi) onların kalplerine bir hasret (yarası) olarak koydu. Allah, yaşatır ve öldürür. Allah, yaptıklarınızı görmektedir.” (Âl-i İmran,156)
Peygamber sallallahu aleyhi vesellem de bu ifadeyi kullanmayı yasaklamıştır. Nitekim Ebû Hureyre radıyallahu anh’dan rivayetle Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur:
"Kuvvetli mü'min, Allah Katında zayıf mü'minden daha hayırlı, (daha üstün) ve daha sevimlidir. (Bununla beraber) her ikisinde de hayır vardır. Sana yararlı olan şeyi elde etmeye çalış. Allah'dan yardım dile ve asla acz gösterme. Başına birşey gelirse, ''Eğer (keşke) şöyle yapsaydım, şöyle olurdu!'' diye hayıflanıp durma. ''Allah'ın takdiri bu. O, ne dilerse yapar.'' de. Çünkü "eğer (keşke)" kelimesi, şeytanı memnun edecek işlerin kapısını açar." (Müslim)
3-Münafık, fasık ve bidatçi kişilere “efendi” vb. saygı ifadeleriyle hitap etmez
Burayde radıyallahu anh’dan rivayetle Allah Rasulü sallallahu aleyhi vesellem şöyle buyurmuştur:
“Münafığa ‘efendi’ demeyin. Eğer o aranızda efendi olacak olursa Azîz ve Celîl Rabbinizi gazablandırmış olursunuz.” (Ebu Davud, Ahmed Nesaî)
4-Müslüman birine kafir diye hitap etmez
İbn Ömer radıyallahu anhuma’dan rivayet edildiğine göre Rasûlullah sallallahu aleyhi vesellem şöyle buyurmuştur:
“Bir kişi din kardeşine ‘Ey Kafir’ derse bu söz, ikisinden birine döner. Eğer dediği gibiyse (sorun yok); aksi takdirde o söz söyleyene geri döner.” (Buhâri, Ahmed)
5-İnsanlar helak oldu demez
Ebu Hureyre (ra)’dan rivayetle Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur:
“Bir kişi ‘insanlar helak oldu’ derse (bilsin ki) o, insanların en fazla helak olanıdır.” (Müslim,amAhmed)
6-Sultana veya diğer yöneticilere “Şahenşah” veya “Meliklerin meliki” demez
Ebû Hureyre radıyallahu anh’dan rivayet edildiğine göre Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyrmuştur: “ Azîz ve Celîl olan Allah katında en aşağılık isim “Melik’ul emlak” (melikler meliki)’ diye isimlendirilen kimsenin adıdır.” (Buhari, Müslim)
Hadisin ravîlerinden Süfyan bin Uyeyne rahimehullah şöyle demiştir: “Melik’ul-emlak” şahenşah gibidir. (Bu sözüyle arapça olmasa bile “melikul emlakla aynı anlama gelen ve sadece Allah’a layık olan isimlerin de aynı hükme aynı hükme dahil olduğunu ifade etmiştir. -Çevirenin notu-)
Bir rivayette de şu vardır: “Allah’tan başka Melik yoktur”
7-“Esselamu alallah/ Allaha selam olsun” demez
Abdullah b. Mesud (ra)’ dan rivayetle, o şöyle demiştir:
Biz Rasulullah (sav) ile birlikte namaz kılarken tahiyyata oturduğumuzda, “kullarından yana Allah’a selam olsun. Falana selam olsun...” derdik. Bunun üzerine Rasulullah (sav) şöyle buyurdu:
“Selam Allah’a olsun demeyin. Zira Selam bizzat Allah’tır. Aksine tahiyyata oturduğunuzda:
اَلتَّحِيَّاتُ ِللهِ، وَالصَّلَوَاتُ وَالطَّيِّـبَاتُ، اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ أَيُّهَا النَّبِيُّ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكَاتُهُ، السَّلاَمُ عَلَيْنَا وَعَلَىعِبَادِ اللهِ الصَّالِحِينَ
“ “Bütün tâzimler, ibâdetler ve güzel sözler ancak Allah içindir. Ey nebi! Allah’ın selâmı, rahmeti ve bereketi senin üzerine olsun. Selâm, bizim ve Allah’ın salih kullarının üzerine olsun”
Deyin. Sizden her kim böyle söylerse (selamı) yerdeki ve gökteki her salih kula ulaşır. (Devamla da şöyle deyin: )
أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ، وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ
Allah’tan başka hak ilah olmadığına şehâdet ederim. Ve yine Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem-‘in O’nun kulu ve elçisi olduğuna şehâdet ederim.”
Rasulullah sallallahu aleyhi vesellem devamla şöyle buyurdu:
“Tahiyyattan sonra da istediği herhangi bir duayı seçio onunla dua etsin.” (Buhari,Müslim)
8-“Şu yıldızın hareketi sayesinde yağmura kavuştum demez
Zeyd bib Halid el Cüheyni (ra) ‘dan şöyle rivayet edilmiştir:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Hudeybiye’de gece yağan yağmurun ardından sabah namazını kıldırdı. Namazı bitirince insanlara yöneldi ve şöyle dedi:
‘Rabbinizin ne dediğini biliyor musunuz?’
Sahabeler:
−Allah ve Rasulü daha iyi bilir dediler.
Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
−‘Allah-u Teâlâ dedi ki; Kullarımdan bazıları bana inanmış, bazıları da inkâr etmiş oldu. Kim Allah’ın kerem ve rahmetiyle bize yağmur yağdı derse o kimse inanmış ve burçların tesirini inkâr etmiştir. Kim de şu ve şu yıldızın etkisiyle bize yağmur yağdı derse o kimse beni inkâr etmiş ve burçların tesirine inanmıştır.”(Buhari)
9-“Pis/iğrenç oldum” demez
Âişe radıyallahu anh’dan rivayet edildiğine göre Peygamber sallallahu aleyhi vesellem şöyle buyurmuştur: “Sizden biriniz ‘Pis/iğrenç oldum’ demesin; fakat ‘fena’ oldum desin.” (Buhari,Müslim)
10-Selam vereceği zaman “aleykesselam” demez
Cabir b. Süleym’den rivayetle Allah Rasulu (sav) şöyle buyurmuştur:
“Aleykesselam deme; çünkü bu ölülere verilen selamdır. Bunun yerine ‘es-Selamu aleyke’ de!” (Tirmizî, Ebû Davud)
11-“Kahrolasıca şeytan” demez
Ebu Melihin babasindan rivayetle Rasulullah SAV) şöyle buyurmuştur:
“(Aksi bir iş karşısında) ‘Kahrolasıca şeytan’ deme. Çünkü sen bunu söyleyince o kocaman olana kadar büyür ve ‘(Bu iş) benim kuvvetimle (oluyor) der. Fakat sen bismillah ( Allah’ın adıyla) de!
Çünkü sen bunu söyleyince, o sinek kadar kalıncaya kadar küçülür.” (Ahmed, Ebu Davud)
12-“Allahım, dilersen beni bağışla” demez
Ebu Hureyre (ra)tan rivayetle Rasulullah (Sav) şöyle buyurmuştur:
“Sizden biriniz dua ederken sakın ‘Allahım! Dilersen beni bağışla! Dilersen ban merhamet et demesin. Dilediğini ısrarla istesin. Çünkü Allah’ı zorlayacak hiçbif güç yoktur” (Buhari,Müslim)
13-Üzüme “kerm” demez
Ebû Hureyre (ra) dan rivayetle Rasulullah (Sav) şöyle buyurmuştur:
“Üzümü ‘kerm’ diye isimlendirmeyiniz; çünkü kerm müslümandır.
Bir rivayette de “çünkü kerm ancak müminin kalbidir” diye geçmektedir.
Bir başka rivayet de şöyledir:
(Üzüme) ‘kerm’ diyorlar. Hâlbuki ‘kerm’ ancak müminin kalbidir.”(Buhari,Müslim)
[İdeal Müslümanın Şahsiyeti adlı kitaptan alıntıdır.]
İdeal bir Müslüman;
1-“Allah ve sen dilersen” demez
Bu söz meşiette/dilemede kul ile Allah’ı ortak tutmak anlamına geldiği için Allah’a meşietinde şirk koşmaktır. Bu yüzden de kötü ve çirkin bir ifadedir. Çünkü meşiet yanlız Allah’a aittir. Kul da ancak, Onun meşietine bağlı olarak bir şey dileyebilir.
Huzeyfe b. el-Yemân (ra)’dan rivayet edildiğine göre peygamber (sav) şöyle buyurmuştur:
“‘Allah ve falan dilerse’ demeyin. ‘Önce Allah sonra falan’ dilerse deyin” (Ahmed, Ebû Davûd)
2-Geçmişle ilgili konularda “eğer” kelimesini kullanmaz
Allah Teala şöyle buyurmuştur:
“Ey iman edenler! Kardeşleri sefere veya savaşa çıktığında onlar hakkında, “Onlar bizim yanımızda olsalardı, ölmezlerdi ve öldürülmezlerdi” diyen inkârcılar gibi olmayın. Allah, bunu (bu düşünceyi) onların kalplerine bir hasret (yarası) olarak koydu. Allah, yaşatır ve öldürür. Allah, yaptıklarınızı görmektedir.” (Âl-i İmran,156)
Peygamber sallallahu aleyhi vesellem de bu ifadeyi kullanmayı yasaklamıştır. Nitekim Ebû Hureyre radıyallahu anh’dan rivayetle Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur:
"Kuvvetli mü'min, Allah Katında zayıf mü'minden daha hayırlı, (daha üstün) ve daha sevimlidir. (Bununla beraber) her ikisinde de hayır vardır. Sana yararlı olan şeyi elde etmeye çalış. Allah'dan yardım dile ve asla acz gösterme. Başına birşey gelirse, ''Eğer (keşke) şöyle yapsaydım, şöyle olurdu!'' diye hayıflanıp durma. ''Allah'ın takdiri bu. O, ne dilerse yapar.'' de. Çünkü "eğer (keşke)" kelimesi, şeytanı memnun edecek işlerin kapısını açar." (Müslim)
3-Münafık, fasık ve bidatçi kişilere “efendi” vb. saygı ifadeleriyle hitap etmez
Burayde radıyallahu anh’dan rivayetle Allah Rasulü sallallahu aleyhi vesellem şöyle buyurmuştur:
“Münafığa ‘efendi’ demeyin. Eğer o aranızda efendi olacak olursa Azîz ve Celîl Rabbinizi gazablandırmış olursunuz.” (Ebu Davud, Ahmed Nesaî)
4-Müslüman birine kafir diye hitap etmez
İbn Ömer radıyallahu anhuma’dan rivayet edildiğine göre Rasûlullah sallallahu aleyhi vesellem şöyle buyurmuştur:
“Bir kişi din kardeşine ‘Ey Kafir’ derse bu söz, ikisinden birine döner. Eğer dediği gibiyse (sorun yok); aksi takdirde o söz söyleyene geri döner.” (Buhâri, Ahmed)
5-İnsanlar helak oldu demez
Ebu Hureyre (ra)’dan rivayetle Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur:
“Bir kişi ‘insanlar helak oldu’ derse (bilsin ki) o, insanların en fazla helak olanıdır.” (Müslim,amAhmed)
6-Sultana veya diğer yöneticilere “Şahenşah” veya “Meliklerin meliki” demez
Ebû Hureyre radıyallahu anh’dan rivayet edildiğine göre Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyrmuştur: “ Azîz ve Celîl olan Allah katında en aşağılık isim “Melik’ul emlak” (melikler meliki)’ diye isimlendirilen kimsenin adıdır.” (Buhari, Müslim)
Hadisin ravîlerinden Süfyan bin Uyeyne rahimehullah şöyle demiştir: “Melik’ul-emlak” şahenşah gibidir. (Bu sözüyle arapça olmasa bile “melikul emlakla aynı anlama gelen ve sadece Allah’a layık olan isimlerin de aynı hükme aynı hükme dahil olduğunu ifade etmiştir. -Çevirenin notu-)
Bir rivayette de şu vardır: “Allah’tan başka Melik yoktur”
7-“Esselamu alallah/ Allaha selam olsun” demez
Abdullah b. Mesud (ra)’ dan rivayetle, o şöyle demiştir:
Biz Rasulullah (sav) ile birlikte namaz kılarken tahiyyata oturduğumuzda, “kullarından yana Allah’a selam olsun. Falana selam olsun...” derdik. Bunun üzerine Rasulullah (sav) şöyle buyurdu:
“Selam Allah’a olsun demeyin. Zira Selam bizzat Allah’tır. Aksine tahiyyata oturduğunuzda:
اَلتَّحِيَّاتُ ِللهِ، وَالصَّلَوَاتُ وَالطَّيِّـبَاتُ، اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ أَيُّهَا النَّبِيُّ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكَاتُهُ، السَّلاَمُ عَلَيْنَا وَعَلَىعِبَادِ اللهِ الصَّالِحِينَ
“ “Bütün tâzimler, ibâdetler ve güzel sözler ancak Allah içindir. Ey nebi! Allah’ın selâmı, rahmeti ve bereketi senin üzerine olsun. Selâm, bizim ve Allah’ın salih kullarının üzerine olsun”
Deyin. Sizden her kim böyle söylerse (selamı) yerdeki ve gökteki her salih kula ulaşır. (Devamla da şöyle deyin: )
أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ، وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ
Allah’tan başka hak ilah olmadığına şehâdet ederim. Ve yine Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem-‘in O’nun kulu ve elçisi olduğuna şehâdet ederim.”
Rasulullah sallallahu aleyhi vesellem devamla şöyle buyurdu:
“Tahiyyattan sonra da istediği herhangi bir duayı seçio onunla dua etsin.” (Buhari,Müslim)
8-“Şu yıldızın hareketi sayesinde yağmura kavuştum demez
Zeyd bib Halid el Cüheyni (ra) ‘dan şöyle rivayet edilmiştir:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Hudeybiye’de gece yağan yağmurun ardından sabah namazını kıldırdı. Namazı bitirince insanlara yöneldi ve şöyle dedi:
‘Rabbinizin ne dediğini biliyor musunuz?’
Sahabeler:
−Allah ve Rasulü daha iyi bilir dediler.
Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
−‘Allah-u Teâlâ dedi ki; Kullarımdan bazıları bana inanmış, bazıları da inkâr etmiş oldu. Kim Allah’ın kerem ve rahmetiyle bize yağmur yağdı derse o kimse inanmış ve burçların tesirini inkâr etmiştir. Kim de şu ve şu yıldızın etkisiyle bize yağmur yağdı derse o kimse beni inkâr etmiş ve burçların tesirine inanmıştır.”(Buhari)
9-“Pis/iğrenç oldum” demez
Âişe radıyallahu anh’dan rivayet edildiğine göre Peygamber sallallahu aleyhi vesellem şöyle buyurmuştur: “Sizden biriniz ‘Pis/iğrenç oldum’ demesin; fakat ‘fena’ oldum desin.” (Buhari,Müslim)
10-Selam vereceği zaman “aleykesselam” demez
Cabir b. Süleym’den rivayetle Allah Rasulu (sav) şöyle buyurmuştur:
“Aleykesselam deme; çünkü bu ölülere verilen selamdır. Bunun yerine ‘es-Selamu aleyke’ de!” (Tirmizî, Ebû Davud)
11-“Kahrolasıca şeytan” demez
Ebu Melihin babasindan rivayetle Rasulullah SAV) şöyle buyurmuştur:
“(Aksi bir iş karşısında) ‘Kahrolasıca şeytan’ deme. Çünkü sen bunu söyleyince o kocaman olana kadar büyür ve ‘(Bu iş) benim kuvvetimle (oluyor) der. Fakat sen bismillah ( Allah’ın adıyla) de!
Çünkü sen bunu söyleyince, o sinek kadar kalıncaya kadar küçülür.” (Ahmed, Ebu Davud)
12-“Allahım, dilersen beni bağışla” demez
Ebu Hureyre (ra)tan rivayetle Rasulullah (Sav) şöyle buyurmuştur:
“Sizden biriniz dua ederken sakın ‘Allahım! Dilersen beni bağışla! Dilersen ban merhamet et demesin. Dilediğini ısrarla istesin. Çünkü Allah’ı zorlayacak hiçbif güç yoktur” (Buhari,Müslim)
13-Üzüme “kerm” demez
Ebû Hureyre (ra) dan rivayetle Rasulullah (Sav) şöyle buyurmuştur:
“Üzümü ‘kerm’ diye isimlendirmeyiniz; çünkü kerm müslümandır.
Bir rivayette de “çünkü kerm ancak müminin kalbidir” diye geçmektedir.
Bir başka rivayet de şöyledir:
(Üzüme) ‘kerm’ diyorlar. Hâlbuki ‘kerm’ ancak müminin kalbidir.”(Buhari,Müslim)
[İdeal Müslümanın Şahsiyeti adlı kitaptan alıntıdır.]
