Çevrimdışı
Âleykum selam we rahmetullah kardeşim ;
C 1- İslamda akrabalar üç kısımdan oluşmaktadır, bunlar;
a) Aynı kan - neseb, soydan gelmek (kan akrabalığı),
b) Evlenerek nikâhla kurulan akrabalık,
c) İki yaşına kadar sütünü emdiği kadın ve akrabalarıyla kendisi arasında meydana gelen süt akrabalığı
Kişinin en yakın akrabası arasında birinci sırayı furuu, yani çocukları, torunları ve torunlarının çocukları olmak üzere kendi zürriyetinden gelen kimseler teşkil eder.
İkinci sırada usulu yani ana babası, dedeleri, nineleri ve onların da anaları babaları olmak üzere zurriyetinden geldikleri ataları yer alır.
Üçüncü sırada kardeşler ve kardeşlerinin çocukları ve torunları vardır.
Dördüncü sırayı ana ve babanın kardeşleri, yani amcalar, halalar, dayılar, teyzeler ve onların çocukları teşkil eder.
C 2- Rasulullah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:
“Yanında bir mahrâmi olmaksızın bir kadın üç günden fazla bir (mesafedeki) yolculuğa çıkamaz.”
(Muslim, Hac, Bab 74, Hadis no: 417)
“Allah’a ve ahirat gününe iman eden bir kadının, yanında bir mahrâmi olmadan bir gün bir gecelik mesafeye yolculuk etmesi câiz değildir.”
(Muslim, Hac, Bab 74, Hadis no: 421)
Hanefi mezhebi hariinde cumhur mezhebin görüşüne göre yukarıdaki hadis ve benzeri rivayetlere dayanarak bir kadının iki günlük (Hanefilere göre üç günlük) bir mesafeye yolculuk yapmasına izin vermezler.
Suudi Arabistan’daki İslam fıkıh konseyinin vermiş olduğu bir fetvâya göre, akıl-baliğ olmayan bir çocuk bu yolculuğu helal kılan bir mahrâm sayılmaz. (el-Lecnetu’d-Daimetu lil-buhusi ve’l-ifta: Rakam: 18173)
Bazılarına göre ise, 10 yaşındaki bir çocuk mumeyyiz (iyi ve kötü işleri fark edebilecek durumda) ise, o da hadiste ifade edilen “bir mahrâm” sayılır. Dolayısıyla onunla yolculuk yapılabilir.
Fakat, yolculuk esnasında eğer yolda yankesici, eşkıya ve daha başka kötü insanlarla karşılaşma ihtimali varsa, bu takdirde 10 yaşındaki çocuğun bir savunma yapması mümkün olmadığına göre kadın, böyle bir çocukla 200 km. gibi çok uzun bir yolculuğa çıkamaz.
İmam-ı Â'zam'a göre kadına hacc farz olmak için mahrâmi bulunması şarttır. Meğer ki Mekke'ye üç konak mesafeden yakın olsun. Bu husûsda hadis ulemâsından bir cemaat ile Eshâb-ı Re'y denilen Hanefîye ulemâsı, Hasan-ı Basrî ve İbrahim Nehaî, Sevrî ve A'meş dahî ona muvafakat etmişlerdir. Atâ', Saîd b. Cubeyr, İbni Şîrîn, İmam Mâlik, Evzâî ve meşhur kavline göre Şafiî kadının, sefer için mahremi bulunmasını değil, emniyeti şart koşmuşlardır.
Şâfiîyye ulemâsına göre emniyet koca, mahrâm veya güvenilir kadınlarla sağlanır. Kadın ancak bu üç neviden biri ile hacc edebilir. Güvenilir bir tek kadın bulmuş olsa onunla haccetmesi farz değildir. Lâkin caizdir. Şâfii'1erce sahih olan kavil budur.
Yine Şâfiî'lerden bâzılarına göre güvenilir birkaç veya bir kadın bulursa hac etmesi lâzım gelir. Bazan emniyet vâsıtaları çok olur da kimseye muhtaç olmadan yalnız başına kafileyle birlikte gider ve emniyeti de sağlanır. Fakat Şâfiî1erce meşhur olan kavil birincisidir. Şâfiîye ulemâsı kadının nafile hacc, ziyaret ve ticâret gibi farz olmayan seferleri hakkında ihtilâf etmişlerdir. Bâzıları bu gibi seferlere de itimatlı kadınlarla çıkabileceğini söylemiş ekserisi kocasız veya mahremsiz çıkamıyacağına kaail olmuşlardır. Nevevî : «Sahih olan kavil de budur» diyor.
Kaadî Iyâd'ın beyânına göre ulemâ, kadının haccla umraden başka seferlere mahrâmsiz çıkamıyacağına ittifak etmişlerdir. Bundan yalnız Dâr-ı harb'ten hicret edenler mustesnadır.
Ata', Saîd b. Keysân ve Zahirî 'lerden bir taifeye göre kadının yalnız başına bir konaktan az mesafeye gitmesi caizdir. Bir konak veya daha fazla mesafeye mahremsiz gidemez. Delilleri «Kadın yanında kocası veya mahrem akrabası olmadıkça bir konaklık yere sefer edemez» hadîsidir. Bu hadîsi Beyhakî ile Tahâvî, Ebû Hurayra'den, Ebû Bekra tarikiyle rivayet etmişlerdir.
Şâ'bî, Tâvûs ve Zahirî 'lerden bâzılan kadının yalnız başına uzak yakın hiç bir sefere çıkamıyacağma kaail olmuşlardır. Bunların delilleri de Tahâvî 'nin rivayet ettiği Ebû Hurayra hadîsidir. Mezkûr hadîste Peygamber (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
«Kadın yanında mahrâmi olmadıkça sefere çıkamaz» buyurmuşlardır.
«Peygamber (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'den üç gün müddet kaydıyle rivayet olunan bütün eserler kadının mahrâmsiz olarak üç günlük yola gitmesinin haram kılındığında ittifak etmişlerdir. Üç günden az süren yolculuk hakkında ihtilâf vardır. Biz bu hususu ele aldık. Gördük ki mahrâmsiz üç günlük veya daha fazla sefere çıkmak bu eserlerin hepsiyle nehiy buyurulmuştur.
