Neler yeni
İslami Forum, Dini Forum, islami site, islami sohbet, radyo, islami bilgiler

İslam-tr.org'a hoş geldiniz! Hemen üye olun ve kendi konularınızı, düşüncelerinizi paylaşarak bu platforma katılın. Oturum açtıktan sonra, İslam dini, tarih ve güncel konularla ilgili paylaşımlarda bulunabilirsiniz.

Mutaffifin Suresi İniş Sebebi

Ummu Aişe Çevrimdışı

Ummu Aişe

حسبي الله ونعم الوكيل
Site Emektarı
83- MUTAFFİFÎN SÛRESİ

İbn Mes'ûd, Dahhâk ve Yahya ibn Selâm Sûrenin mekkî olduğunu söylemişlerdir.
İbn Abbâs, el-Hasen, İkrime, Katâde ve Mukatil kavlinde ise medenîdir.
Ancak İbn Abbâs bu Sûrede sekiz âyeti istisna ederek bunların mekkî olduğunu söylemiştir. Bunlar: "Doğrusu suç işlemiş olanlar mü'minlere gülerlerdi." (âyet: 29) âyetinden başlayarak sûrenin sonuna kadar olan âyetlerdir. Mukatil de sûrenin medenî oluşundan sadece "Ona âyetlerimiz okunduğunda, öncekilerin masalları, der." (âyet: 13) âyetini istisna etmiştir.

Câbir ibn Zeyd ve İbnu's-Sâib de Sûrenin Mekke ile Medine arasında (herhalde hicret esnasında olmalı) nazil olduğunu söylemişlerdir. Hibetullah ibn Selâme de bu görüşte olup Sûrenin yarısının Mekke'ye, yarısının da Medine'ye yakın iken nazil olduğunu söyler.[1] İbn Abbâs ve Mukatil, Sûrenin Medine-i Münevvere'de ilk nazil olan sure olduğunu söylemişlerdir.[2] İbn Abbâs'tan gelen başka bir rivayete göre ise bu Sûre Mekke-i Mükerreme'de son nazil olan sûredir.[3]

Abdurrahman ibn Bişr ibni'l-Hakem ve Muhammed ibn Ukayl kanalıyla İbn Abbâs'tan rivayette o şöyle demiştir: Hz. Peygamber (sa) Medine-i Münevvere'ye geldiğinde Medine halkı ölçü ve tartı bakımından insanların en kötüleri idiler. Bunun üzerine Allah Tealâ "Ölçüde ve tartıda hile yapanların vay haline"yi indirdi de ondan sonra ölçülerini güzelleştirdiler.[4]

1. Ölçüde ve tartıda hile yapanların vay haline.
2. Onlar ki insanlardan bir şey aldıkları zaman kendileri ölçerek tam alırlar.
3. Ama onlara bir şey ölçüp tartarak verdiklerinde eksik tutarlar.

Süddî der ki: Allah'ın Rasûlü (sa) Medine-i Münevvere'ye geldiğinde orada Ebu Cüheyne Amr adında tüccardan birisi vardı. Onun iki ölçeği vardı; birisini kendisi satın alırken, diğerini de satarken kullanırdı. Allah Tealâ bunun üzerine (onun hakkında) bu âyet-i kerimeyi indirdi.[5] Bu, Ebu Hüreyre'den de rivayet edilmiştir.[6]

13. Ona âyetlerimiz okunduğunda "Öncekilerin masallarıdır. " der.
Bu âyet-i kerimenin en-Nadr ibnu'l-Hâris hakkında nazil olduğu söylenir. Kelbî'den rivayete göre ise el-Velîd ibnu'l-Muğîra hakkında nazil olmuştur. Ancak bunlardan hangisi hakkında inmiş olursa olsun âyet-i kerimenin hükmü böyle söyleyen ve düşünen her inkarcı hakkında geneldir.[7]

29. Doğrusu suç işlemiş olanlar mü'minlere gülerlerdi.
30. Yanlarından geçtiklerinde birbirlerine göz kırparlardı.

Bu âyet-i kerimelerin nüzul sebebinde başlıca iki rivayet vardır:

a) İbn Abbâs'tan rivayete göre Hz. Peygamber (sa)'in ashabından Ammâr, Habbâb, Suheyb ve Bilâl gibilerine gülen, onlarla alay eden el-Velîd ibnu'l-Muğîra, Ukbe ibn Ebî Muayt, el-As ibn Vâil, el-Esved ibn Abdi Yağûs, el-As ibn Hişâm, Ebu cehl ve en-Nadr ibnu'l-Hâris haklarında nazil olmuştur.

b) Mukatil de bu âyet-i kerimelerin, münafıkların, yanında bir grup mü'minle Hz. Peygamber (sa)'in yanına gelen Hz. Ali ile birbirlerine göz kaş işareti yaparak eğlenmeleri üzerine nazil olduğunu söyler.[8]

Bu Mukatil rivayeti Keşşafta biraz daha ayrıntılı olarak ve herhangi bir kimseye nisbet edilmeksizin şöyle anlatılır: Ali ibn Ebî Tâlib, yanında bazı mü'minlerle birlikte bir grup münafığın önünden geçerlerken münafıklar onlarla alay etmişler, göz kaş işareti yaparak gülüşmüşler, sonra arkadaşlarına dönüp: "Bugün bir kel (veya başı küçük) birisini gördük." demişler ve yine gülüşmüşler. Hz. Ali daha Hz. Peygamber (sa)'in yanına ulaşmazdan Allah Tealâ bu âyet-i kerimeleri indirmiş.[9] Buna göre âyet-i kerime Medine-i Münevvere'de nazil olmuştur. Birinci rivayet ise âyetlerin Mekke-i Mükerreme'de nazil olduğunu andırıyor ki Alûsî de bu rivayeti tercih etmiştir.[10]


[1] İbnu’l-Cevzî, age. ix,5i.
[2] Kurtubî, age. xix, 164.
[3] Alûsî, age. xxx,67.
[4] İbn Mâce, Ticârât, 35, hadis no: 2223; Taberî, age. XXX,58.
Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/938.
[5] Vahidî, age. s. 326.
[6] Kurtubî, age. xix,i64.
Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/938.
[7] Alûsî, age. xxx,72.
Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/939.
[8] Kurtubî, age. xix,i75.
[9] Zemahşeri, el-Keşşâf, rv,233.
[10] Alûsî, age. XXX,77.
Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/939.

 
Üst Ana Sayfa Alt