Çevrimdışı
114- NÂS SÛRESİ
Bu Sûre-i celîle de İbn Abbâs'tan Ebu Salih rivayetinde medenî, Ebu Küreyb rivayetinde mekkîdir. Sahih olan medenî oluşudur. Felak Sûresinden sonra veya biraz sonra geleceği üzere iki sûre birlikte nazil olmuştur.[1]
1. De ki: "İnsanların Rabbına sığınırım.
2. O insanların Meliki'ne
3. İnsanların ilâhına.
4. O çok vesvese veren sinsi şeytanın şerrinden.
5. Ki o, insanların kalblerine hep vesvese verir.
6. (O şeytan) gerek cinlerden, gerek insanlardan.
Sa'lebî'nin tefsirinde İbn Abbâs ve Hz. Aişe'den rivayetle zikrettiği bir hadiste onlar şöyle anlatıyor: Yahudilerden bir çocuk Hz. Peygamber (sa)'e hizmet ederdi. Yahudiler onun aklını çelip Rasûlullah (sa)'ın taradığı saçlarından ve tarağından bir kaç diş almasını istediler. O da bunları alıp yahudilere verdi. Yahudiler de bunlarla Rasûlullah (sa)'a büyü yaptılar. Bunu yapan kişi içlerinden İbn A'sam adında birisiydi. Yaptıktan sonra o büyüyü Züreyk oğullarının kuyusuna attılar ki o kuyuya Zervan denilirdi.
Bu büyü ile Rasûlullah (sa) rahatsızlandı. Başında saçları dağıldı. Altı ay süreyle kadınlara gittiğini görüyor (ona öyle geliyor) ve fakat onlara (aslında) yaklaşmamış oluyordu. Bir iş yaptığını sanıyor ve fakat yapmamış oluyordu. Erimeye başlamıştı fakat başına ne geldiğini bilmiyordu.
Bir gün uyuduğu bir sırada kendisine (rüyasında) iki melek geldi. Birisi baş tarafına, diğeri ayak ucuna oturdu. Ayak tarafına oturan baş tarafına oturana: "Adamın nesi var?" diye sordu. Başucundaki: "Hasta olmuş." dedi. Ayakucundaki: "Neden hastalanmış?" diye sordu. Başucundaki: "Kendisine büyü yapılmış." dedi. "Ona kim büyü yapmış?" sorusuna da: "Yahudi Lebîd ibn A'sam." demiş. "Ona ne ile büyü yapmış?" sorusuna da: "Tarağı ve taraktan düşen saçıyla." cevabını vermiş. "Peki o büyü nerede?" deyince de "Bir hurma çiçeğinin kabuğunda, Zervan kuyusunun dip taşının altında." diye cevap vermiş ve o sırada Hz. Peygamber (sa) uykusundan uyanmış ve: "Ey Aişe, farkında mısın Allah Tealâ bana ilâcımı bildirdi." buyurmuş, sonra da Ali, Zübeyr ve Ammâr ibn Yâsir'i o büyüyü alıp getirmeye göndermiş. Kuyunun başına gelmişler, kuyunun ipini çekmişler, kuyudaki su sanki kına suyu gibiymiş. Kayayı kaldırmışlar, altındaki hurma çiçeği kabuğunu çıkarmışlar. İçinde Hz. Peygamber (sa)'in saçından düşen kıllarla tarağından kırılmış iki diş ve yanında bağlanmış bir ip varmış. İpin üzerinde iğne ile dikilmiş on iki düğüm varmış.
İşte bunun üzerine Allah Tealâ bu iki Sûreyi indirmiş de her âyet okundukça bir düğüm çözülmüş ve Rasûlullah (sa), ondan her bir düğüm çözüldükçe bir hafiflik hissediyormuş. Nihayet son düğüm de çözülünce rahatlayıp sanki ipten kurtulmuş gibi kalkmışlar. Cibrîl: "Ey Allah'ın Rasûlü, Allah'ın adıyla sana rukye (muska) yaparım; seni rahatsız eden her kötülükten, hasedçiden ve gözden. Böylece Allah sana şifa verir." demiş.
"Ey Allah'ın elçisi, o pis herifi tutup öldürelim mi?" dediklerinde Rasûlullah (sa): "Bana Allah şifa verdi. İnsanlara kötülük etmekten nefret ederim." buyurmuş.
İbn Kesîr bu haberi zikrettikten sonra bunda ğariblik ve münkerlik bulunduğunu da söylemiştir.[2]
Seâlibî Tefsirinde bu yahudi Lebîd ibnu'l-A'sam ile birlikte kızlarının da Rasûlullah (sa)'a büyü yaptıkları ve "Düğümlere üfürenlerin şerrinden" ile onların kastedildikleri ayrıntısına da yer verilmiştir.[3] Nîsâbûrî, Hz. Peygamber (sa)'in büyü yapılmış olarak kaldığı süreyi altı ay değil sadece üç gece olarak zikreder.[4]
Hadise (Hz. Peygamber (sa)'e yahudiler tarafından büyü yapılması) olayı Buhârî ve Müslim'de de muavvizeteyn Sûrelerinin nüzul sebebi olduğu tasrih edilmeksizin anlatılmıştır.[5] Burada Lebîd ibnu'l-A'sam Züreyk oğulları yahudilerinden birisi olarak zikredilirken Müslim'deki rivayette kuyunun adı Zî Ervân kuyusu olarak verilmektedir.[6]
[1] Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/982.
[2] İbn Kesîr, age. VIH,557-558.
[3] Abdurrahman ibn Muhammed ibn Mahlûf es-Seâlibî, el-Cevâhiru'I-Hısân fî Tefsîri'l-Kur'ân, Beyrut tarihsiz, IV,452.
[4] Garâibu'l-Kur'ân, xxx,209.
[5] Bak, Buhârî, Tıbb, 49; Müslim, Selâm, 43.
[6] Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/983-984.
