Neler yeni

Çözüldü Nesli Tükenen Hayvanların Benzerini Yeniden Oluşturmaya Çalışmak Caiz mi?

Horasan Fedaisi Çevrimdışı

Horasan Fedaisi

Hayye ale'l-cihad
İslam-TR Üyesi
Nesli tükenen bazı hayvanları tekrar getirme projesi var. Denenen yöntemler şöyle özetleniyor:

  • Geriye dönük üreme (Back-breeding): Soyu tükenmiş bir türün özelliklerini taşıyan yaşayan akraba türlerin seçilerek çiftleştirilmesiyle, kaybolan özelliklerin zamanla yeniden ortaya çıkarılması hedeflenir. Heck sığırı bu yöntemin bir örneğidir.
  • Klonlama: Yukarıda bahsedildiği gibi, iyi korunmuş genetik materyalden klonlama yapılabilirse, nesli tükenmiş bir türün genetik kopyası elde edilebilir.
  • Gen düzenleme (Gene editing): Soyu tükenmiş bir türün yakın akrabasının genomu üzerinde düzenlemeler yapılarak, kayıp türün genetik özelliklerinin eklenmesi hedeflenir. Mamutları geri getirme çalışmaları bu yaklaşıma dayanmaktadır... (Gemini ai)
 
Abdulmuizz Fida Çevrimdışı

Abdulmuizz Fida

فَاسْتَقِمْ كَمَا أُمِرْتَ
Admin
Nesli tükenmiş hayvanların benzerini yeniden oluşturma çabası; ister klonlama, ister geri çaprazlama, isterse gen düzenleme yöntemiyle olsun / yaratma fiili midir, câiz midir, hangi şartlarla olabilir?

İslam'da "yaratmak" (halk), yoktan var etme, hiçbir örneği olmadan meydana getirme anlamındadır. Allah’tan başka hiçbir varlık bunu yapamaz.
"Allah, her şeyi yaratandır." (Zumer, 62)

Klonlama, gen düzenleme veya selektif (sınıflandırıcı) çiftleştirme işlemleri mevcud genetik malzeme ile oynamaktır, yani yaratılmış olan şey üzerinde tasarruftur. Yaratmak değil, değiştirmektir. Bu sebeble yaratma değil, "tasfiye, değiştirme, dönüştürme" türü işlemlerdir ve bu yönüyle Allah’a mahsus yaratma fiiline şirk oluşturmaz.

Bazı şartlarla câizdir

“Eşyada asıl olan ibahadır” kaidesi (el-Kâsânî, Bedâi’u’s-Sanâi’, C.1, Sf: 267);
Yani haramlığına dair bir nas yoksa, dünya işlerinde asıl olan mubahtır. Kur’an ve Sünnet’te nesli tükenmiş hayvanların yeniden oluşturulmasını yasaklayan bir delil yoktur.

“Zarar verme ve zarar görme yoktur” (Lâ darara ve lâ dırâr) kaidesi;
Eğer bu işlemler doğaya, insanlığa veya mevcut canlı türlerine zarar verirse, bu durumda hüküm değişir: haram olur.
Mesela klonlanan hayvan doğada dengesizlik, ekosisteme zarar, ahlaki kaos gibi sonuçlara yol açarsa, artık bu mubah değildir.

"Maslahat" ilkesi:
Eğer bu çalışmalar ilimde ilerlemeye, nesli korumaya veya insanlığa faydaya yönelikse ve zararı yoksa: meşrudur.
Misalen; Tarım zararlılarıyla mücadele, hayvan çeşitliliğini artırma gibi yararlarla yapılırsa desteklenebilir.

Bu tür Güncel Tıbbi Meselelerde Fetva Veren Bazı Kurum ve İlim ehli

Yusuf el-Karadâvî (رحمه الله) : "İslam’da yaratmak, yoktan var etmektir. Klonlama, genetik müdahale gibi şeyler yaratmak değil; mevcud olan bir şeyin çoğaltılması veya düzenlenmesidir. Bu işler, yaratılış düzenini bozmak niyeti taşımıyorsa ve açık zarar yoksa, caizdir." "Eğer bu tür bilimsel işlemler, insanlığa, tabiata ve İslam’a aykırı olmayan faydalar içeriyorsa, desteklenmelidir." (Yusuf el Karadavi, el-Halâl ve’l-Harâm fi’l-İslâm)

Muhammed b. Salih el-Useymîn (رحمه الله) : “Klonlama, eğer hayvanlar üzerinde uygulanıyor ve bu işlemde helal bir fayda sağlanıyorsa, zararı da yoksa, caizdir. Ancak bunu Allah’ın yaratışına benzetmek veya ona meydan okumak niyetiyle yapmak küfürdür.” “Klonlama yaratmak değildir. Allah’ın yarattığı hücrelerden başka bir şeyle oynuyorsun. Fakat sınır aşılır, Allah’ın takdirini alaya alacak işler yapılırsa, bu haram ve büyük günahtır.” (Muhammed b. Salih el-Useymîn , el-Likāʾu’ş-Şehrî serisi - Aylık derslerinde biyoteknoloji sorusu üzerine)

Şeyh Abdulazîz b. Bâz (رحمه الله) :
أما الاستنساخ فهو باطل لا أساس له، ولا يجوز استعماله. لا في بني آدم ولا غيرهم​
“Allah’ın yarattığı düzenle oynamak, eğer zarara veya fesada sebep olmuyorsa, Allah’ın nimetlerini değerlendirmek sayılır. Ancak bir mahlûkun yaratılışını bozmak, değiştirmek ve insanlara zarar vermek amacıyla yapılırsa, haramdır.” (Abdulazîz b. Bâz, Mecmû’ Fetâvâ ve Rasâil İbn Bâz)

Şeyh Abdullah b. Muhammed et‑Tayyâr (رحمه الله) :
“أما إن كان المقصود بالتهجين الاستنساخ… فهذا النوع من التهجين عبث بكر … ومن يتبع الشيطان”​
Hayvan (misal kuş) klonlamasını fıtratın değişmesi ve şehvetli sapkınlıkla olup haram görülmektedir.

Uluslararası İslam Fıkıh Akademisi (Rabıta - İİFA):
“Hayvanların klonlanması, doğrudan zararlı bir sonuç doğurmadıkça ve Allah’ın yaratmasını taklit niyeti taşımadıkça haram değildir.”
“Hayvan klonlama işlemleri mutlak olarak haram değildir. Eğer bir zarara veya İslamî kaidelere aykırı bir sonuca neden olmuyorsa, caiz olabilir.” (IIFA – Rabıta Kuruluşu, 10. dönem toplantısı – Cidde, 1997 – Konu: Klonlama)
iifa-aifi.org

Home

International Islamic Fiqh Academy The International Islamic Fiqh Academy (IIFA) was established in Rabi’ al-Awwal 1401H (January 1981) as a universal scholarly organization and a subsidiary organ of the Organization of Islamic Cooperation (OIC). Its members are eminent Muslim jurists, scholars...
iifa-aifi.org iifa-aifi.org

Dâr'ul İftâ el-Mısriyye (Mısır Resmî Fetva Kurumu)
“Nesli tükenmiş hayvanların benzerini üretmek, Allah’ın yaratma fiiline şirk sayılmaz. Bu işlem, tabiatın dengesini bozmuyorsa ve gayrimeşru bir maksat taşımıyorsa, şer’î bir engel yoktur.” (Dâr'ul İftâ el-Mısriyye - Mısır Resmî Fetva Kurumu, Genetik müdahale ve klonlama üzerine 2005 tarihli açıklama)

Dâr'ul İftâ (Ürdün) :
“أما أنواع الاستنساخ النباتي والحيواني… فإن الحكم فيها يتبع الغرض والغاية المرجوة منها… إن كانت بقصد البحث العلمي المفيد… فليس في الشريعة ما يمنع…”
Bitki ve hayvan klonlamasını, “araştırma, ıslah, tedavi içermesi” halinde caiz görüyor. Yani hüküm amaç/maslaha bağlı.

İslamQA (İslâmî Fetva Sitesi) :
رابعاً : يجوز شرعاً الأخذ بتقنيات الاستنساخ والهندسة الوراثية في مجالات الجراثيم وسائر الأحياء دقيقة والنبات و الحيوان في حدود الضوابط الشرعية بما يحقق المصالح ويدرء المفاسد​
Mikroorganizma, bitki ve hayvan klonlamasında belirli şartlar altında câiz; insan klonlamayı haram fetvası verilmiştir..

İSAM (Türkiye Diyanet'e bağlı) - Genetik müdahaleler hakkında:
“Genetik biliminin meşru çerçevede geliştirilmesi, insanlığa faydalı sonuçlar doğurduğu sürece caizdir. Ancak yaratıcıya benzerlik niyeti, zarara yol açma gibi durumlar söz konusuysa haramdır.”

****

İslam hukukunda;
İnsan klonlaması reddedilir, haramdır.

Bitki ve hayvan klonlaması ilke olarak mubahtır (İslamQA, Dâr'ul İftâ, Yusuf el‑Karadâvî).
Bazı âlimler bunu belli şartlarda “fıtrata mudahale” gibi gerekçelerle reddetmektedir. (Abdulazîz b. Bâz, (Muhammed b. Salih el-Useymîn, Et‑Tayyâr, Yusuf el‑Karadâvî)


Geriye dönük üreme (Back-breeding) ; Mevcud canlıların kontrollü eşleştirilmesiyle eski özelliklerin geri getirilmesi câizdir. Çünkü sadece doğal çiftleşme kullanılır.

Klonlama ; Genetik materyalle birebir kopya oluşturma yerine göre câiz olabilir. (ekosisteme ve canlıya zarar veriyorsa haram olur)

Gen düzenleme (Gene editing) ; DNA’ya mudahalede oynamalar oluyor ve tehlike ve zarar /risk varsa haram olur.
 
Cevap yazmak için giriş yap yada kayıt ol.
Benzer konular Forum Tarih
M Çözüldü İslam'a Göre Esav Kimdir? Esav'ın Nesli Kimdir? Farslar, Esav'ın Neslimidir? Muhtelif Meseleler 2 2K
İmam Malik Soru Farslar İshak'ın (a.s) Nesli midir, İshakoğulları Kimlerdir? Üyeler Arası Soru - Cevab 8 3K
D Kürdistan'ın Üç Cihad Nesli Cihad ve İslami Mucâdele 14 4K
ruhisukut Anket Sahabe Nesli Ile Aramızdaki Farklar Anketler 52 14K
Abdulmuizz Fida Çözüldü Adem (a.s)'den Önce İnsan Nesli Var mıydı ? Akide / İtikad Soru - Cevab 0 4K
Ömer2 Enver El-evlaki-sahabe Nesline Benzer Bir Nesil Sohbet, Vaaz, Hutbe ve Kitab-Ders Videoları 0 3K
I Nesli Tükenen Hayvanlar Kâinat - Doğa 0 8K
samanpan Nesli Tükenenler Mizah 2 3K

Benzer konular

Üst