Çevrimdışı
a.“Ribatta bulunun” (3/Ali İmran, 200) Ayeti
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اصْبِرُواْ وَصَابِرُواْ ”وَرَابِطُواْ“ وَاتَّقُواْ اللّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ
Herhangi bir meal veya tefsir kitabı aldığımızda bu ayetin “(sınırlarda) nöbetleşin” ve benzeri şekilde meallendirildiğini görmekteyiz.
Dil Yönüyle İnceleme
Bir çok muteber sözlük ve kaynaklarda « Murâbıt » kelimesinin ne anlama geldiğini şu şekilde tarif edilmektedir :
1 - El-Mu'cem'ul-Veciz: “Rabata -fiilinin türevlerinden- Murâbata ve rıbât: “Stratejik noktada ve düşmanın sızabileceğinden korkulan mevkide sürekli bulundu, nöbet tuttu” demektir.”
2 - El-Mu'cem'ul-Arabiy'yul-Esâsî: “ Rabata -fiilinin türevlerinden- Murâbata ve rıbât : “Ordu, Stratejik noktada ve düşmanın sızabileceğinden korkulan mevkide sürekli bekledi” demektir.”
3 - Mu'cem'u Lûgat'il - Fukahâ: “ Murâbata'da bulunmak: “Olağanüstü bir durum için, düşmana karşı ülke sınırları üzerinde yerleşmek beklemek, nöbet tutmak” demektir. “
4 - Lisân'ul - Arab: “Murâbata kelimesi temel olarak: “Karşıt iki ordunun, stratejik bir mevkide, bineklerini yerleştirmeleri” anlamına gelir. Bunlardan her biri, diğerine karşı alarm halinde bulunur. Bu nedenle “stratejik noktalarda yerleşip nöbet beklemeye -ve karargâh kurmaya- murâbata” adı verilmiştir.”
5 - Cihad konusunda yazılmış kaynaklardan biri olan, İbn'un-Nahhâs'ın “Müsîr'ul-Ğarâm ilâ dâr'is-Selâm Fi Fazâil'il-Cihâd” adlı eserinde “rıbât”, “murâbıt” ve “murâbata” terimleri hakkında şu önemli bilgiler verilmektedir :
“Rıbat“dan amaç : Düşmanın sızabileceği tahmin edilen stratejik bir mevkide cihad yapmak -yani silahlı savunmada bulunmak- ya da nöbet beklemek niyetiyle bir insanın kendini rapt etmesi -o arazide devamlı yerleşmesidir- ; veya -güvenliği sağlamak için- Müslüman asker sayısını artırmaktır. “
Yazar, devamla şöyle diyor :
“Doğrusunu Allah bilir, ama bana öyle geliyor ki : Kim sırf kafirlere karşı muhtemel bir silahlı mücadeleye katılmak üzere ya da nöbet beklemek amacıyla bir sınır bölgesinde murâbata yapar ve istediği zaman bu yerden zahmetsiz olarak ayrılabilirse işte bu kişi murâbıttır ve ribât bekleme sevabına nail olur.”
Yine aynı kaynakta şöyle bir açıklama yapılmaktadır : Muhammed b. Atiyye, tefsirinde şunları kaydetmiştir :
“Sözün doğrusu şudur ki, râbıta denen şey, Allah yolunda düşmana karşı mücadele etmektir. Bu kelimenin aslı -atı bir yere bağlamak- demek olan “rıbât” dan türemiştir. Ondan sonra da ister süvari, ister piyade olsun, İslâm topraklarının sınır boylarında askerlik yapan kimselere “murâbıt” adı verilmiştir.”
Son olarak: “Cihad etmiyorsunuz bari bid’at çıkarmayın.”
(M. Özen, İslam'ın Yolu ve Tarikatların Yolu, s. 25-27)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اصْبِرُواْ وَصَابِرُواْ ”وَرَابِطُواْ“ وَاتَّقُواْ اللّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ
Herhangi bir meal veya tefsir kitabı aldığımızda bu ayetin “(sınırlarda) nöbetleşin” ve benzeri şekilde meallendirildiğini görmekteyiz.
Dil Yönüyle İnceleme
Bir çok muteber sözlük ve kaynaklarda « Murâbıt » kelimesinin ne anlama geldiğini şu şekilde tarif edilmektedir :
1 - El-Mu'cem'ul-Veciz: “Rabata -fiilinin türevlerinden- Murâbata ve rıbât: “Stratejik noktada ve düşmanın sızabileceğinden korkulan mevkide sürekli bulundu, nöbet tuttu” demektir.”
2 - El-Mu'cem'ul-Arabiy'yul-Esâsî: “ Rabata -fiilinin türevlerinden- Murâbata ve rıbât : “Ordu, Stratejik noktada ve düşmanın sızabileceğinden korkulan mevkide sürekli bekledi” demektir.”
3 - Mu'cem'u Lûgat'il - Fukahâ: “ Murâbata'da bulunmak: “Olağanüstü bir durum için, düşmana karşı ülke sınırları üzerinde yerleşmek beklemek, nöbet tutmak” demektir. “
4 - Lisân'ul - Arab: “Murâbata kelimesi temel olarak: “Karşıt iki ordunun, stratejik bir mevkide, bineklerini yerleştirmeleri” anlamına gelir. Bunlardan her biri, diğerine karşı alarm halinde bulunur. Bu nedenle “stratejik noktalarda yerleşip nöbet beklemeye -ve karargâh kurmaya- murâbata” adı verilmiştir.”
5 - Cihad konusunda yazılmış kaynaklardan biri olan, İbn'un-Nahhâs'ın “Müsîr'ul-Ğarâm ilâ dâr'is-Selâm Fi Fazâil'il-Cihâd” adlı eserinde “rıbât”, “murâbıt” ve “murâbata” terimleri hakkında şu önemli bilgiler verilmektedir :
“Rıbat“dan amaç : Düşmanın sızabileceği tahmin edilen stratejik bir mevkide cihad yapmak -yani silahlı savunmada bulunmak- ya da nöbet beklemek niyetiyle bir insanın kendini rapt etmesi -o arazide devamlı yerleşmesidir- ; veya -güvenliği sağlamak için- Müslüman asker sayısını artırmaktır. “
Yazar, devamla şöyle diyor :
“Doğrusunu Allah bilir, ama bana öyle geliyor ki : Kim sırf kafirlere karşı muhtemel bir silahlı mücadeleye katılmak üzere ya da nöbet beklemek amacıyla bir sınır bölgesinde murâbata yapar ve istediği zaman bu yerden zahmetsiz olarak ayrılabilirse işte bu kişi murâbıttır ve ribât bekleme sevabına nail olur.”
Yine aynı kaynakta şöyle bir açıklama yapılmaktadır : Muhammed b. Atiyye, tefsirinde şunları kaydetmiştir :
“Sözün doğrusu şudur ki, râbıta denen şey, Allah yolunda düşmana karşı mücadele etmektir. Bu kelimenin aslı -atı bir yere bağlamak- demek olan “rıbât” dan türemiştir. Ondan sonra da ister süvari, ister piyade olsun, İslâm topraklarının sınır boylarında askerlik yapan kimselere “murâbıt” adı verilmiştir.”
Son olarak: “Cihad etmiyorsunuz bari bid’at çıkarmayın.”
(M. Özen, İslam'ın Yolu ve Tarikatların Yolu, s. 25-27)
