Risale-i Nur Şirk Ve Şirk Çikmazi...şirk Risaleleri...

NUR RİSALELERİ’NE ELEŞTİREL BİR YAKLAŞIM


(RİSALE-İ NUR ŞİRK AKİDESİ)


(SAİDİZM)

HAKKINDA HER ŞEY

SAİD NURSİ'YE VAYH NASIL GELİYORDU !!!
VİDEO
BELGESEL
KİTAP
BROŞÜR
TARİH KAYITLARI
DİNLERARASI DİYALOG
DEMOKRASİ VE LAİKÇİ OLMALARI
LİBERALİZM VE KAPİTALİZMİ DESTEKLEMELERİ
EMPERYALİST ÜLKELERE DESTEKLERİ KAFİRLERİ DOST EDİNMELERİ
KÜRT OLUP RİSALE-İ NUR'A BİNENLER
TÜRK OLUP RİSALE-İ NUR'A BİNENLER
RİSALE-İ NUR MU ÇIKAR ŞEBEKELİĞİ Mİ ?

PEYGAMBERLİK İDDAA ETMEKTEN KORKTU ANCAK SAHTE PEYGAMBER İSKENDER EVRENSELOĞLU İNANILMAZ BENZERLİKLERİ VAR !!!





''RİSALE-İ NUR ŞİRK ÇIKMAZI''






İÇİNDEKİLER

Önsöz.................................................................................................................................................................... 9
Kısaltmalar Dizini.............................................................................................................................................. 14

1. BÖLÜM: SAİD NURSÎ, NUR RİSALELERİ VE İLİM............................................................ 15
1.1. Said Nursî’nin Tahsil Hayatı............................................................................................. 15
1.1.1 Said Nursî’nin Medrese Hayatı..................................................................... 15
1.2. Nur Risaleleri’nin Kaynağı................................................................................................. 18
1.3. Nur Risaleleri Kimin Eseridir?......................................................................................... 24
1.4. İhtarlar (?)..................................................................................................................................... 34
1.5. İradesiz, İhtiyarsız (?) Said Nursî.................................................................................. 37
1.6. Her Suale Cevap Vermek, Hiç Kimseye Soru Sormamak............................ 40
1.7. Nur Risaleleri İle İktifa.......................................................................................................... 45

2. BÖLÜM: NUR RİSALELERİ VE KUR'AN İLİMLERİ............................................................. 48
2.1. Tevafuklu Kur'an...................................................................................................................... 48
2.1.1. Tevafuklu-Mucizeli Kur'an’ın Diğer Mushafların Sayfa ve
Satırlarını Muhafaza Ettiği İddiası............................................................. 50
2.1.2. "Diğer Mushafların İntizamsız" ve Buna Karşın "Tevafuklu
Kur'an’ın Levh-i Mahfuz’daki Gibi Yazıldığı"
İddiası......................................................................................................................... 51
2.1.3. Niçin Böyle Bir Mushaf?.................................................................................. 58
2.1.4. Tevafuk Uğruna İşlenen Bid'at.................................................................... 59
2.2. Bir Köpeğin İsmini Bile Kur'an’da Aramak.............................................................. 62
2.3. Kur'an Ayetlerinin Sayısı.................................................................................................... 64
2.4. Kur'an Harflerinin Sayısı..................................................................................................... 67
2.5. Bir Dakikada Kur'an’ın Hatmi........................................................................................... 68

3. BÖLÜM: NUR RİSALELERİ’NDE EBCED VE CİFİR HESAPLARI............................ 70
3.1. Nur Risaleleri’nde Ebced ve Cifir Hesaplarına Tâbi Tutulan Ayetler...... 70
3.2. Ebced.............................................................................................................................................. 94
3.2.1. Ebcedin Tanımı..................................................................................................... 94
3.2.2. Ebced Hesabı......................................................................................................... 96
3.2.3. Ebcedin Kullanıldığı Yerler............................................................................ 98
3.2.4. Ebcedle Tarih Düşürme................................................................................... 101
3.3. Nur Risaleleri’ne Göre Ebced ve Cifir Hesaplarının Delilleri....................... 102
3.3.1. Bir Hadis.................................................................................................................... 103
3.3.2. Hz. Ali’ye Nisbet Edilen Bir Kaside........................................................... 107
3.3.3. Cafer-i Sadık, Muhyiddin İbn Arabî.......................................................... 107
3.3.3.1. Bir Çarpıtma......................................................................................... 112
3.3.4. Ediplerin Ebced Hesabını Kullanmaları................................................. 115
3.3.5. Tevafuklar................................................................................................................. 115
3.3.6. Diğer Deliller........................................................................................................... 120
3.3.6.1. Tâmmât Ehlinin Yorumları.......................................................... 120
3.3.6.2. Her Ayetin Zahiri ve Bâtını Vardır.......................................... 123
3.3.6.3. İşarî Tefsir............................................................................................. 133
3.3.6.4. Kur'an’da Her Şey Vardır (?)..................................................... 138
3.3.6.4.1. "Kur'an’da Her Şey Vardır" İddiası Hakkında
Birkaç Söz......................................................................... 141
3.4. Nur Risaleleri’nde Bir Hadisin Ebcedî Yorumu..................................................... 143
3.5. Sonuç.............................................................................................................................................. 148
3.5.1. Kur'an ve Hadisler Arapçadır....................................................................... 148
3.5.2. Bâtınîyenin ve Şianın Etkileri....................................................................... 149
3.5.3. Ebcedî-Cifrî Tefsir, Yahudilerin Tevrat’ı Tahrifleri Gibi Kur'an’ı
Tahriftir....................................................................................................................... 150
3.5.4. Ebcedî-Cifrî Tefsir, Aynı Zamanda Rey İle Tefsirdir...................... 151
EK-1.......................................................................................................................................................................... 155
EK-2.......................................................................................................................................................................... 159

4. BÖLÜM: NUR RİSALELERİ’NDE HZ. ALİ.................................................................................. 161
4.1. Keramet-i Aleviye (?)............................................................................................................ 161
4.1.1. Celcelûtiye................................................................................................................ 166
4.1.1.1. İmam Gazalî’nin Celcelûtiye Şerhi........................................ 172
4.2. "Sekine" Sahifesinin Vahyi (?)........................................................................................ 176
4.3. Keramet-i Gavsiye.................................................................................................................. 179
4.4. Gayb Meselesi.......................................................................................................................... 184
4.5. Nur Risaleleri’nde Hz. Ali İle İlgili Rivayetler.......................................................... 190
4.5.1. Ben İlmin Şehriyim, Ali de Onun Kapısıdır.......................................... 191
4.5.2. Cemel ve Sıffin Vak'aları Hakkında.......................................................... 194
4.5.3. Hz. Ali İçin Güneşin Geri Doğması........................................................... 195
4.5.4. Ya Rab! Soğuk ve Sıcağın Zahmetini Ona Gösterme................. 207
4.5.5. Resul-i Ekrem, Hz. Ali’nin Hilâfetini Arzu Etmiş (...)...................... 208
4.5.6. Ulûm-u Evvelîn ve Âhirîn (...)....................................................................... 209
4.5.7. Zât-ı Ahmediye, Hz. Ali’ye Ferman Etmiş ki (...).............................. 210
4.6. Vehhabîlik İthamı........................................................................................................ 210
4.6.1. Vehhabîlik Nedir?................................................................................................ 212
4.6.2. Vehhabîliğin İbn Teymiye’ye Nisbeti....................................................... 214
4.6.3. İbn Teymiye’nin İbn Arabî’yi ve Vahdet-i Vücud Telâkisini
Tenkidi........................................................................................................................ 215
4.6.4. İbn Teymiye’nin ve İbn Kayyım’ın, Hz. Ali’nin Kıymetini Düşürüp
Faziletlerini Basitleştirdikleri İddiası......................................................... 219
4.6.5. Şiîlerin Hadis Uydurmadaki Yeri................................................................ 235
4.6.6. Nur Risaleleri’nin İman, Kur'an ve Hz. Ali İle
Özdeşleştirilmesi.................................................................................................. 241
4.6.7. Nurcular Kabre İmanla Girerler, Cennetliktirler (?)......................... 242

5. BÖLÜM: NUR RİSALELERİ’NDE HADİSLER......................................................................... 244
5.1. Genel Hadisler.......................................................................................................................... 245
5.1.1. Allah, İnsanı Rahman’ın Suretinde Yarattı.......................................... 245
5.1.2. Allah’ım Onun İzini Kes!.................................................................................. 246
5.1.3. Allâhumme Salli Alâ Seyyidinâ (...).......................................................... 247
5.1.4. Bazı Peygamberler Çobanlık Yapmışlar............................................... 248
5.1.5. Benim İnsanlara Cenâb-ı Hak Tarafından Bi'setim (...)............... 249
5.1.6. Beşikten Mezara Kadar İlim Peşinde Koşunuz.
İlim Çin’de de Olsa Gidip Alınız.................................................................. 250
5.1.7. Bir Adamın Seninle İmana Gelmesi (...)................................................ 251
5.1.8. Bir Rivayette, Lisan-ı Ehl-i Cennet’ten Sayılan Fârisî Lisanı... 252
5.1.9. Bir Saat Tefekkür, Bin Sene İbâdetten Hayırlıdır............................ 253
5.1.10. Boynuzsuz Olan Hayvanın Kısası Kıyamette Alınır.................... 254
5.1.11. Cehennemin Dibine Düşen Taş............................................................... 255
5.1.12. Cenâb-ı Hak Nefse Demiş ki (...)............................................................ 258
5.1.13. Cevşen-ül-Kebîr................................................................................................. 260
5.1.14. Dindar, İhtiyar Kadınların Dinine Tâbi Olun..................................... 265
5.1.15. Dünya Ahiretin Tarlasıdır............................................................................. 267
5.1.16. Dünya Sevgisi Bütün Hataların Başıdır.............................................. 268
5.1.17. En Zayıfınızın Yürüyüşüne Göre Yürüyün!....................................... 269
5.1.18. Güneş Bir Saat Tevakkuf Etmiş............................................................... 270
5.1.19. Hâme İsminde Bir Cinni (...)....................................................................... 270
5.1.20. Hz. Musa İle İlgili Bir Rivayet..................................................................... 271
5.1.21. İbn-i Huzem’in Sahîhi..................................................................................... 272
5.1.22. İnsanlar Helak Oldu, Âlimler Müstesna (...)..................................... 272
5.1.23. İktisad Eden, Maîşetçe Aile Belâsını Çekmez................................ 274
5.1.24. Kırkbin Başlı, Her Başta Kırkbin Dilli (...) Melekler...................... 275
5.1.25. Kütüb-ü Sahîhadan Dâvud......................................................................... 279
5.1.26. Kütüb-ü Sitte’den İmam-ı Hâkim’in Müstedrek’i............................ 280
5.1.27. Mahşerde Ulema-i Hakikatın Sarfettikleri Mürekkeb, Şehidlerin
Kaniyle Müvazene Edilir; O Kıymette Olur....................................... 280
5.1.28. Müminin Mümine Bağlılığı, (Tuğlaları) Birbirine Kenetleyen
Duvar Gibidir........................................................................................................ 281
5.1.29. Namaz Dinin Direğidir.................................................................................... 281
5.1.30. Nefsini Bilen Rabbini Bilir............................................................................. 282
5.1.31. Nil-i Mübârek, Dicle ve Fırat (...)............................................................. 283
5.1.32. (...) Osman Bidâyette Gelmiş, Îmân Etmiş....................................... 283
5.1.33. Ölmek İçin Tevellüd Edip Dünyaya Gelirsiniz, Harab Olmak
İçin Binalar Yapıyorsunuz............................................................................ 284
5.1.34. Sebîr Dağı İle İlgili Bir Rivayet.................................................................. 285
5.1.35. Sevr ve Hût........................................................................................................... 285
5.1.36. Kişinin Uyanıkken, Hz. Peygamber’i Görmesi................................ 297
5.1.37. Ümmetim İstikametle Gitse, Ona Bir Gün Var................................ 307
5.1.38. Ümmetimin Alimleri Beni İsrail’in Peygamberleri Gibidir.......... 310
5.1.39. Ümmetimin İhtilâfı Rahmettir..................................................................... 311
5.1.40. Yaklaşan Bir Şerden Dolayı Vay Arabın Hâline!........................... 311
5.1.41. Ya Rabbî! Cebrâil, Mikâil, İsrâfil, Azraîl Hürmetlerine ve
Şefaatlerine (...)................................................................................................. 313
5.2. Kıyamet Alâmetleri, Hz. İsa, Mehdî, Deccal, Hristiyanlık Hakkındaki
Hadisler......................................................................................................................................... 314
5.2.1. Âhirzamanda, Allah Allah Diyecek Kalmaz......................................... 321
5.2.2. Fitne-i Ahirzaman O Kadar Dehşetlidir ki (...).................................... 322
5.2.3. Deccalın Birinci Günü Bir Senedir (...)................................................... 323
5.2.4. Deccalın Bir Yalancı Cenneti Var (...)..................................................... 328
5.2.5. Deccalın Bir Gözü Kördür............................................................................... 329
5.2.6. Hz. İsâ’ya "Mesih" Namı Verildiği Gibi (...).......................................... 332
5.2.7. İslâm Deccalı Horasan Tarafından Zuhur Edecek......................... 337
5.2.8. Yahudi Çocukları İçinde Birisi (...)............................................................. 338
5.2.9. Ahirzamanın Dehşetli Bir Şahsı, Sabah Kalkar; Alnında "Hâzâ
Kâfir" Yazılmış Bulunur.................................................................................... 340
5.2.10. İslâm Deccalı Sûre-i Ve’t-Tîni Ve’z-Zeytûni Mânasını (...)...... 341
5.2.11. O Süfyan Bir Su İçecek, Eli Delinecek................................................ 342
5.2.12. Deccal’ın Fevkalâde Büyük ve Minâreden Yüksek (...)............ 343
5.2.13. Ahirzamanda Hazret-i İsâ Aleyhisselâm Gelecek, (...)............. 348
5.2.14. Said Nursî’nin Hristiyanlar Hakkındaki Görüşleri.......................... 356
5.2.15. Said Nursî’nin Mehdîlik İddiası................................................................. 373
5.2.16. Yekûnu Fî Ümmetî (...).................................................................................. 378
5.2.17. Setekûnu Fitnetun (...)................................................................................... 381
5.2.18. Elâ Uhbirukum (...)........................................................................................... 382
5.3. Hz. Muhammed (s.a.v.) Hakkındaki Hadisler........................................................ 383
5.3.1. Allah’ın İlk Yarattığı Şey Nurumdur.......................................................... 383
5.3.2. Eğer Bu Zât (A.S.M.) Olmasa İdi Kâinat da Olmazdı................... 392
5.3.3. Velâdet-i Nebevî Gecesinde Meydana Gelen Olaylar................. 399

6. BÖLÜM: NUR RİSALELERİ’NDE İTİKADÎ MESELELER................................................. 402
6.1. Ölülerin Tasarrufu................................................................................................................... 402
6.1.1. Kişi Aynı Anda Birden Fazla Yerde Bulunabilir mi? Ya Da
Dirilere Güçlerinin Yetmeyeceği Şeylerin İsnadı............................. 408
6.2. Allah’tan Başkasından İstigase...................................................................................... 419
6.3. Cennet ve Cehennem.......................................................................................................... 435
6.3.1. Cenneti İstemeyen Evliya............................................................................... 435
6.3.2. Hz. Ebu Bekir’e İsnat Edilen Bir Söz....................................................... 439
6.3.3. Said Nursî Cehenneme Atılmaya Hazır!............................................... 452
6.3.4. Cenneti İstemeyen Nur Şakirtleri............................................................... 461
6.3.5. Cehennem İçinde Özel Cennet (!)............................................................ 464
6.3.6. Cehennem de Olsa Beka............................................................................... 467
6.3.7. Netice.......................................................................................................................... 468
6.4. Vahdet-i Vücud......................................................................................................................... 469
6.4.1. Eşyanın Gerçekliğinin İnkârı......................................................................... 469
6.4.2. "Bilinmeyen Bir Hazineydim (...)" Hadisi............................................... 473
6.4.3. "Yerlere, Göklere Sığmadım; Ama Mümin Kulumun Kalbine
Sığdım"...................................................................................................................... 478
6.4.4. Vahdet-i Vücud Öğretisi ve Muhyiddin b. Arabî............................... 479
6.4.4.1. Seyr-i Sülûkte "Fenâ" Mertebesi............................................. 499
6.4.4.2. Şatahatta Mazeret........................................................................... 512
6.4.4.3. Şatahatın Tevili.................................................................................. 513

7. BÖLÜM: ÇEŞİTLİ MESELELER....................................................................................................... 516
7.1. Nur Risaleleri ve Mücedditlik........................................................................................... 516
7.1.1. Mücedditlik Nedir?............................................................................................... 520
7.2. Fıkıh Usûlüyle İlgili Bir Mesele........................................................................................ 523
7.2.1. Müçtehitlerce İhtilâf Edilmiş Bir Meselede, Yüce Allah’ın Birden
Fazla mı Hükmü Vardır?................................................................................. 524
7.2.2. Said Nursî’nin Verdiği Örnekler.................................................................. 526
7.2.3. Şeriat İle Fıkhın Ayrımı..................................................................................... 528
7.2.4. İbresi Bozuk Teraziler....................................................................................... 529
7.3. Cuma Namazı Kılmayan Müceddidimiz.................................................................... 530
7.4. Falcı Müceddidimiz................................................................................................................ 533
7.5. Meşhur Bir Hikâye.................................................................................................................. 536
7.6. Hz. Hızır Hayatta mıdır?..................................................................................................... 538
7.7. Abdulkadir Geylânî’ye İsnat Edilen Bir Hikâye..................................................... 541
7.8. Tılsımlar......................................................................................................................................... 544

8. BÖLÜM: NUR RİSALELERİ’NDEKİ GARİP VE ACAYİP İDDİALAR........................ 548
8.1. Nur Risaleleri ve Depremler............................................................................................. 548
8.2. Nur Risaleleri ve Mevsimler, Hava Durumu........................................................... 552
8.3. Nur Risaleleri ve Hayvanlar.............................................................................................. 556
8.4. Nur Risaleleri ve Gündelik Bazı Olaylar................................................................... 558

9. BÖLÜM: SAİD NURSÎ’NİN TENEBBİSİ (NAZİRELER)..................................................... 579

Son Söz.................................................................................................................................................................. 605
Kaynakça............................................................................................................................................................... 608

''RİSALE-İ NUR ŞİRK ÇIKMAZI''

İnsanoğlu, büyük adam olmak için heveslerle doludur, fakat bir gün anlar ki, sadece bir küçük adamdır; mutlu olmak için heveslerle doludur, fakat bir gün anlar ki, sadece mutsuzdur; mükemmel olmak için büyük hevesler taşır, fakat bir gün anlar ki, sadece kusurlarla doludur; insanlar tarafından sevilen ve sayılan bir kimse olmak için devamlı ümitler taşır, fakat bir gün anlar ki, kusurlarından dolayı insanların sadece horgörüsüne lâyıktır.*





İlâhî! Hamdini sözüme sertâc ettim, zikrini kalbime mi’râc ettim, Kitabını kendime minhâc ettim. Ben yoktum vâr ettin, varlığından haberdâr ettin, aşkınla gönlümü bîkarâr ettin. İnayetine sığındım, kapına geldim, hidayetine sığındım lûtfüne geldim, kulluk edemedim afvine geldim. Şaşırtma beni, doğruyu söylet, neş'eni duyur, hakikati öğret. Sen duyurmazsan ben duyamam, sen söyletmezsen ben söyleyemem, sen sevdirmezsen ben sevdiremem. Sevdir bize hep sevdiklerini, yerdir bize hep yerdiklerini, yâr et bize erdirdiklerini. Sevdin habibini kâinata sevdirdin: Sevdin de hıl'at-i risaleti giydirdin: Makam-ı İbrahim’den makam-ı Mahmud’a erdirdin. Server-i asfiyâ kıldın. Hatem-i Enbiyâ kıldın. Muhammed Mustafâ kıldın. Salât-ü selâm, tahiyyât-ü ikram, her türlü ihtiram ona, onun Âl-ü Eshab-ü etbaına ya Rab!*





ÖNSÖZ


Hamd, Allah’a mahsustur. Ona hamdeder, ondan yardım diler, günahlarımızı bağışlaması için ona yalvarırız. Nefislerimizin şerlerinden ve amellerimizin kötülüklerinden ona sığınırız. Allah’ın hidayet ettiğini saptıracak, saptırdığına da hidayet edecek yoktur. Allah’tan başka ilâh bulunmadığına şehadet ederiz. Muhammed’in onun kulu ve elçisi olduğuna da şehadet ederiz. Allah’ın salât ve selâmı, kendisinden sonra ne bir nebi ne de bir resul gelecek olan Hz. Muhammed’in ve tertemiz âlinin üzerine olsun.

Şüphesiz ki, sözlerin en güzeli Allah’ın Kitabı; yolların en güzeli Muhammed’in yoludur. İşlerin en kötüsü ise dinde sonradan çıkarılan şeylerdir ve her bid'at bir sapıklıktır. Bundan sonra deriz ki:

Meselelere birden fazla bakış açısı yerine tek bir açıdan bakmak, birçok gerçeğin ayrımına varamamak sonucunu doğurmaktadır. Hemen her meselenin birden fazla boyutu vardır ve bunlar ancak muhtelif yerlerden bakıldığında fark edilebilir. Düşünce sistemleri, aynı meselede hem ilmen, hem de amelen faydalanılacak farklı seçeneklerin var olduğunu gösterir. Bunun da ilk şartı, bu sistemlerin ve sunduğu seçeneklerin tanınması, iyi bilinmesidir. Alternatifler ancak bu suretle analiz edilebilir, karşılaştırmalı bir yaklaşımla değerlendirilebilir.

Her insan hata edebilir; hatadan masun olan yalnızca yüce Allah’tır. İsmet ise, peygamberlere mahsustur. Kur'an dışında hiçbir kitap da sehivden arî değildir. İslâmî tenkit düşüncesi; bunu pratiğine de yansıtmış, beşer mahsulü her kitabın sorgulanıp tenkit edilebileceğini binlerce eserden müteşekkil muazzam "Reddiye" edebiyatıyla ortaya koymuştur. İşte meselemiz de bu noktada başlamaktadır. Tetkikimiz; Said Nursî ve şakirtlerinin, Nur Risaleleri’nin bir beşer eseri olmadığı, bilâkis "münzel" olduğu yolundaki iddialarının mihenge vurulması gayretinden ibarettir.

"Üstat" kabul edilen birinin de hata edebileceğini, ancak ve sadece doğru olana icap edilmesi ve yanlışların ise reddedilmesi gerektiğini kabul edebilmek, olgunluğun bir göstergesidir. Unutulmamalıdır ki, Müslümanın yıkamayacağı hiçbir tabu, hiçbir mitos olmamak gerekir.

Nur Risaleleri, bize göre tenkit edilmesi gereken bazı iddialar içermektedir. Yapmak istediğimiz sadece, bunların eleştirisidir. Kitabımız, sırf ilmî endişelerden ötürü yazılmıştır. Amacımız, Nur Risaleleri’nde ele alınan bazı konuların, farklı mesleklerdeki[1] Müslümanlarca nasıl değerlendirildiğini sergilemektir.

Said Nursî’ye ve Nur Risaleleri’ne bu kitaptaki yaklaşımımız; sosyolojik veya tarihsel tahlil amaçlı değildir. Dolayısıyla, Said Nursî’nin yaşadığı dönemin şartlarından nasıl etkilendiği, bu kitabın konusu olmamıştır. Ancak, şu kadarını söyleyelim ki, Nur Risaleleri; pozitivizmin ve belki materyalizmin egemen olduğu, halkının dinî inanç ve duygularıyla kavgalı, dayatmacı bir yönetim döneminin ürünüdür. Bu dönemin, Said Nursî’nin birçok kişinin gözünde "bir kahramana, mücahide" dönüşmesinde payı büyüktür.

Kitabımızın serüveninden bahsedecek olursak;

Nur Risaleleri’ni okudukça, haklarında söylenenlerin Said Nursî ve risaleleriyle pek de örtüşmediğini; şimdiye kadar edindiğimiz temel İslâmî bilgilerle bu risaleler arasında neredeyse uçurumlar olduğunu gördük. Böylece Nur Risaleleri’ni ciddî bir tarzda tetkik etmeye karar verdik. İlk işimiz, Risale-i Nur Külliyatı’nı okumak ve notlar almak oldu. Okudukça hayrete düşüyor, parmak ısırıyorduk. İkinci adımı, ana kaynaklar ve muteber kitaplardan uygun olanlarını araştırarak ve yine notlar alarak tamamladık. Nur Risaleleri’ni ve kaynak eserleri okuma işinde kemal derecesine eriştiğimizi iddia etmiyoruz. Fakat, bir satırlık yazıyı yazabilmek için 20’den fazla kitap açtığımız çok zaman oldu. Çoğu sabahı bu kitapların başında bulduk.

Bu araştırmamız sonucunda bir taslak ortaya çıktı. Taslak olgunlaştı ve bugünkü hâlini aldı.

Konuya, Nur Risaleleri’nden ilgili yerlerin aktarımı ile başladık. Bu alıntılamada, titiz olmaya özen gösterdik. Aktarırken cümleleri bağlamdan koparmamaya çalıştık. Nur Risaleleri’nde tümceler genellikle uzun olduğundan, cümlelerin aktarımında bazen cümlenin başından başlanmamış, bazen alınmayan kelime ve bölümler olmuş, bazen de cümle tamamlanmamıştır. Bu durumlar, yay ayraç içinde üç nokta işaretiyle gösterilmiştir. Bu metodu tüm alıntılarda da uyguladık. Nur Risaleleri’nde aynı kelimenin birden fazla şekilde yazımına çokça rastlanmaktadır. Bu yüzden, imlâsını aynen koruduk. Fakat, cevabımızda kaynak olarak kullandığımız eserlerden yaptığımız alıntılarda bunu göz ardı ettik. Bu, kitabımızda bir imlâ bütünlüğü sağlamak amacıyla yapılmıştır. Örneğin, bizim "mana" şeklinde yazdığımız kelime; "ma’nâ, mânâ, mâna, manâ" biçimlerinde de yazılmıştır.

Nur Risaleleri’nden yapılan iktibasların tümü, sadece, Tenvir Neşriyat’ın yayımladığı Risale-i Nur Külliyatından veya Silsile-i Nurdan’dır. Bu tercihimizin sebebi, bir ara Nur Risaleleri’nde tahrif olduğu yolundaki iddialardır.[2] O sıralarda, Risale-i Nur Külliyatı’nda okuduğum iddiaları kime söylesem, kime göstersem "Üstat böyle demez, tahrif vardır!" diyordu. Tenvir Neşriyat ise, hemen her Risalenin "Takdim"inde aşağıdaki ifadelere veya benzerine yer vermiştir:

"Müellif-i Muhterem Üstadımız Bediüzzaman Said Nursî (R.A.) Hazretlerinin hali hayatta iken neşredilen nüsha esas alınarak bizatihi kendi dest-i mübarekleriyle tashih buyurdukları müsahhah nüshalardan aslına uygun tashih edilerek neşredilmiş bulunmaktadır."[3]

Bizim, diğer yayınevlerince yayımlanan Nur Risaleleri’nde tahrif olduğu yolunda bir iddiamız yoktur.

Nur Risaleleri’nden yaptığımız alıntılarda kaynak gösterirken, risalenin ismiyle ve sayfa numarasıyla yetinmedik. Bizi epey yormasına ve kitabımızın hacmini artırmasına rağmen bölümünü, alt bölümünü, bulabildiğimiz kadarıyla başlığını da gösterdik. Böylece, alıntının Tenvir Neşriyat dışındaki yayınevlerinin Risale-i Nur Külliyatlarındaki yerini de göstermiş olduk. Dolayısıyla, sayfa numaraları tutmasa bile alıntının diğer basımlardaki yeri kolaylıkla bulunacaktır.

Nur Risaleleri’nden aktardıklarımızın tümü sadece Said Nursî’nin sözü değildir; bunların içinde "Nur şâkirdleri, Nur talebeleri, Risale-i Nur talebeleri vb."[4] olarak tanımlanan -Said Nursî, kendisinin de bir Nur şâkirdi olduğunu söylemektedir[5]- kişilerin sözleri de vardır. Zaten Nur Risaleleri, bunların tümünden oluşmuştur. Dolayısıyla, aktardığımız bazı ifadelerin Said Nursî’ye ait olmadığı, binaenaleyh bunlardan sorumlu tutulamayacağı yolunda ileri sürülecek bir iddia geçersiz olacaktır; çünkü bunlar Said Nursî’nin onayı ile Nur Risaleleri’ne alınmıştır. Hatta, bunların hangi risalenin neresine konacağını bile Said Nursî belirlemiştir.[6]

Nur Risaleleri’nin cümleleri sadeleştirilmemiş, özgünlüğü korunmuştur.[7] Gerekli görülen birkaç yerde, ayrı yazı tipi kullanılarak ya çeviri yapılmış ya da sözlük anlamı verilmiştir. Alıntıların okur tarafından anlaşıldığı öngörüldüğünden, zorunlu görülen birkaç istisna dışında bu tümceler açıklanmamıştır. Bizce, münevver Türk Müslümanı Nur Risaleleri’nin dilini de kavrayabilmelidir. Unutulmamalıdır ki, sözlükler, baş ucu kitaplarındandır. Gerçi, Nur Risaleleri’nin dili bol terkipli, ağdalı, ağır, çetrefilli, hatta çoğu kez anlaşılmazdır. Hem anlamla, hem de dilbilgisiyle ilgili anlatım bozukluklarıyla doludur. Yazım kurallarıyla ve noktalama işaretleriyle ilgili yanlışlıklardan hiç bahsetmeyelim. Her ne kadar Kur'an-ı Kerim, "Nur Risaleleri’nin Türkçe olmasını tahsin eder ve Arabî olmayarak Türkçe olmasını takdir eder"se[8] (?) de; o risaleler, Türkçe bakımından tam bir felâkettir. Bu kadar risaleyi Said Nursî’ye yazdıranın[9] (?) Türkçeyi pek de iyi bilmediği anlaşılmaktadır.

Nur Risaleleri’nden alıntıladıklarımız, uzun ve fazla telâkki edilebilir. Bu nakillerden amacımız, Nur Risaleleri’nin konuyu nasıl takdim ettiğinin tam olarak ortaya konulmasıdır. Bununla birlikte, hemen aynı ifadelerin yalnızca bir-ikisini aldık. Nur Risaleleri’nden yapılan alıntılardan sonra, farklı kaynaklardan aynı konu ile ilgili yerleri aktardık. Cevaplarımızda çoğu zaman, Nur Risaleleri ile konu arasında bağ dahi kurmadık. Zorunlu olmadıkça, araya girmedik. Hatta bazen, Nur Risaleleri’nden alıntıladıklarımıza herhangi bir yorum bile getirmedik.

Bu kitaptan asıl gayemiz; olanaklar elverdiği ölçüde Nur Risaleleri’nden bir başlık altında toplamaya çalışarak alıntıladığımız konunun, farklı kaynaklarda nasıl ele alındığını ortaya koymaktan ibarettir. Bu yüzden, bu eserin bir derleme olarak değerlendirilmesi bizi asla rahatsız etmeyecektir. Farklı bir yaklaşımımız olmadıktan sonra, konunun bizden önce dile getirilmiş olması, bizi sadece sevindirir. Eserlerinden yararlandığımız âlimlerin sözleri, elbette bizimkinden daha değerlidir. Zaten, sarf ettiğimiz gayret, onların görüşlerini derlemekten ve izlerine uymaktan ibarettir. Çıkarımlarımızda Kur'an’ı, Sünneti ve salih selefimizin sözlerini kılavuz edinmeye, âlimlerin konuya ilişkin benzer görüşlerini bir araya getirmeye, tutarlılık ve bütünlük içinde kanıtlara dayanmaya çalıştık.

Konuları bölümlendirmek bizim için epey güç oldu. Bir başlık altında incelediğimiz konu, bazen birden fazla bölümü ilgilendirmesine karşın belli bir sınıflandırma yapmak zorundaydık. Bu yüzden birtakım tekrarlarda bulunmaktan kaçınamadık.

Yararlandığımız birçok kaynak, tercüme edilmişti. Bu kaynakların çoğunun orijinaline (İmam Gazalî’nin Fedaihu’l-Bâtıniyye’si gibi) ulaşmak, bizim için çoğu zaman zordu. Ulaşsak dahi, örneğin, Şatıbî’nin Muvafakat’ı gibi zor bir metnin tercümesinde, Mehmed Erdoğan kadar başarılı olamayacağımızı biliyorduk. Bu yüzden, çevirisini hazır bulduğumuz eserlerden faydalanmaktan çekinmedik. Tercümesinden alıntılar yaptığımız bazı eserlerin, -konunun önemine binaen- hem aslından, hem de tercümesinden yararlandığımız da oldu. İbarenin önem arz ettiği yerde Arapçasını da ekledik. Yaptığımız iktibasların uzunluğu, kusur olarak görülebilir. Tetkikimizi "aktarmacılık"la eleştirecek olanları haklı gördüğümüzü şimdiden belirtelim. Başımızla beraber...

Alıntı yaptığımız eserlerde, -doğal olarak- diğer kaynaklardan yapılan iktibaslar da yer almaktaydı. Böylece bu, belki iktibasın iktibası oldu. Okur, bu yüzden, ikinci el kaynaklarla karşılaşacaktır. Ne var ki, örneğin, Abdullah Aydemir’in Tefsirde İsrâiliyyâtisimli eserinde, kaynaklardan yaptığı alıntıları aktarmayıp tekrar o kaynaklara yönelmeyi de dürüst bir davranış olarak kabul edemezdik. Yazarına güvendiğimiz sürece, bu metodu terk etmedik.

Çeviri eserlerden yapılan alıntılarda bazen anlatım bozukluğu olduğu için, çeviriye ufak tefek müdahalelerimiz oldu. İlgililerden bunu hoş görmelerini rica ediyoruz.

Neredeyse tümü Arapça olan dinî kavramların, şahıs ve kitap isimlerinin sıkça kullanıldığı bir kitapta imlâda bütünlük sağlamanın zorluğu teslim edilecektir. Hele bu imlâda Türkçe imlâ kılavuzlarına uymak daha da güçtür. Biz, -en azından metinde- elimizden geldiği kadar TDK’nin 2000 yılında yayımladığı imlâ kılavuzuna uyduk. Ama TDK, "hükmetmek"in gösterildiği gibi yazılmasını isterken "hamdetmek"in "hamt etmek" şeklinde yazılmasını da istemektedir. İmlâsına aşina olduğumuz Kur'an-ı Kerim’in Kur'anıkerim; "tesbih"in "tespih"; "şehadet"in "şahadet" şeklinde yazımı gibi bizi de rahatsız eden durumlarda ve çoğunlukla isimlerin yer aldığı dipnotlarda ise kılavuza uymadık. Örneğin, metinde "Gazalî" şeklinde yazarken, dipnotta bunu "Gazâlî" şeklinde gösterdik.

Bahusus "Allah" lâfzı yerine kullanıldığında, birçok eserde büyük harfle yazılan "o" zamirini büyük harfle yazmadık ve kendisinden sonra gelen ekleri kesme işaretiyle ayırmadık. Telâffuzunda garip karşılanabilecek kelimelerde Arapça kaidelerini dikkate almadık. "Ya Ebâ Hureyre!" yerine "Ey Ebu Hureyre!"; "Ali b. Ebî Talib" yerine "Ali b. Ebu Talib" yazmayı tercih ettik.

Yazım kolaylığı bakımından metinde ve dipnotlarda sık geçen kişi ve kitap isimlerindeki harf-i tarifler (el) çoğunlukla yazılmamış; meselâ, "eş-Şevkânî", "Şevkânî"; "el-Fevaid", "Fevaid" şeklinde yazılmıştır. Arabî metnin çevriyazısında ve dipnotlarda Lâtin alfabesindeki "ā, ū ve ī" harflerini de kullandık. Buna, örneğin, "Aliyyu’l-Karî"nin "ka"sı ile "Şevkânî"nin "kâ"sını birbirinden ayırt etmek amacıyla yer verdik. Dolayısıyla, bunlar "Aliyyu’l-Kārî" ve "Şevkânî" şeklinde yazılmıştır. Hadislerin kaynağı belirtilirken musannıfın ismi kâfi görülmüş, kitabın ismine yer verilmemiştir. Bundan İmam Malik’in Muvatta’ı ile Gümüşhanevî’nin Râmûzu’l-Ehâdis’i müstesnadır. Bu iki kitabın sadece ismi verilmiş, musannıfı zikredilmemiştir. Hadisin hangi bölümde yer aldığına işaret edilmiş, ardından bap ve hadis numarası zikredilmiştir. Örneğin, "el-Buhārî, el-Câmiu’s-Sahîh, Kitâbu’t-Tefsîr, 165’inci Bâb, 208’inci hadis" şeklindeki kaynak, "Buhārî, Tefsîr, 165/208" biçiminde gösterilmiştir.

Metinde açıklanması uygun olmayan birçok hususu, dipnotlarda ele aldık. Bu yüzden, bizce dipnotlar da önem arz etmektedir.

Kitapta kullanılan dile özen göstermeye çalıştık. Zenginlik katması için bazen Osmanlıca, bazen Arapça, kimi zaman Batı kaynaklı, kimi zaman da yeni türetilmiş sözcükleri kullanmaktan kaçınmadık. Dil konusunda herhangi bir saplantımız ve dile yaklaşımımız ideolojik olmadığından, bu konuda kendimizi zorlamadık. Yaygın ve işlevsel terimleri kullanmaya çalıştık.

Bu araştırmamızda hata ve kusurlardan arî olduğumuzu iddia edemeyiz. Hatalar bizden; doğrular Allah’tandır. Biz, ilim ve araştırma denizine bir damla eklemeye gayret ettik. Temiz, arı bir damla... Henüz, o deryaya açılacak kadar yüzme bilmediğimizin, kıyısında bir-iki kulaç atmaya çalışan acemî bir yüzücü olduğumuzun da farkındayız. Bütün bunlara rağmen bu eserin; Sünnet, cemaat ve hadis ehlinin Nur Risaleleri’ne -gecikmiş de olsa- kapsamlı bir reddiyesi olduğuna inanıyoruz.

Biz, bu çalışmamızla belki orduya bir at bağışlayamadık. Yaptığımız, düşmüş bir çiviyi yerine çakma gayretidir. Ama, unutulmamalıdır ki, darb-ı meselde de belirtildiği gibi, bir çivi bir nalı; bir nal bir atı; bir at bir süvariyi; bir süvari bir birliği; bir birlik bir orduyu, bir ordu da bir savaşı kurtarır. Bir savaş ise neleri kurtarmaz ki?

Bu tetkikin sahibi, hayallerdeki ve karanlıklardaki devlerin gerçekte ve aydınlıkta birer cüce olduklarının gösterilmesine küçük bir katkıda bulunabildiyse, kendisini bahtiyar hissedecektir.

''RİSALE-İ NUR ŞİRK ÇIKMAZI''

Abdullah TEKHAFIZOĞLU


Ankara-2005





KISALTMALAR DİZİNİ


age. Adı geçen eser
a.s. Aleyhi’s-Selâm
AÜİF Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi
b. İbn, Bin
bak. Bakınız
c. Cilt
çev. Çeviren
DİB Diyanet İşleri Başkanlığı
H. Hicrî
Hz. Hazret-i
hzl. Hazırlayan
M. Milâdî
MEB Millî Eğitim Bakanlığı
MEGSB Millî Eğitim ve Gençlik ve Spor Bakanlığı
MÜİFV Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Vakfı
MÜSBE Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
nak. Nakleden
r.a. Radıyallahu anh
r.anhâ Radıyallahu anhâ
r.anhuma Radıyallahu anhuma
s. Sayfa
sad. Sadeleştiren
s.a.v. Sallallahu aleyhi ve sellem
TDK Türk Dil Kurumu
TDV Türkiye Diyanet Vakfı
TÖV Türkiye Öğretmenler Vakfı
v. Vefatı
vb. Ve benzerleri

''RİSALE-İ NUR ŞİRK ÇIKMAZI''

1. BÖLÜM



SAİD NURSÎ, NUR RİSALELERİ VE İLİM



1.1. SAİD NURSÎ’NİN TAHSİL HAYATI

Risale-i Nur müellifinin tahsil hayatı üç aydan başka mevcut olmadığı halde (...)[10]

Evet o zât (Said Nursî) daha hal-i sabavette iken ve hiç tahsil yapmadan zevahiri kurtarmak üzere üç aylık bir tahsil müddeti içinde ulûm-u evvelîn ve âhîrine ve ledünniyat ve hakaik-ı eşyaya ve esrar-ı kâinata ve hikmet-i İlâhiyeye vâris kılınmıştır ki, şimdiye kadar böyle mazhariyet-i ulyâya kimse nail olmamıştır.[11]

(...) alelusûl yirmi sene tahsili lâzım gelen ulûm ve fünunun zübde ve hülâsasını üç ayda tahsil ve ikmal etmiştir.[12]

Evet, üç aylık bir tahsili bulunan ve kırk seneden beri Kur'an-ı Kerîm’den başka bir kitapla iştigal etmeyen, yüzotuzu Türkçe, onbeşi Arapça olan eserlerini te'lif ederken hiçbir kitaba müracaat etmediği, henüz hayatta olan kâtipleri tarafından şehâdet edilen, esasen kütüphanesi de bulunmayan, yarım ümmî bir zat (...)[13]

(...) Medrese usulünce onbeş sene ders almakla okunan kitapları Resâil-in-Nur müellifi yalnız üç ayda tahsil etmiş.[14]


1.1.1. SAİD NURSÎ’NİN MEDRESE HAYATI

Ciddî bir şevk ile tahsili gözüne aldı ve bu niyetle nahiyeleri İsparit Ocağı dahilinde bulunan Tağ Köyünde Molla Mehmed Emin Efendi’nin medresesine gitti. Fakat fazla duramadı. Hâle-i fıtriyeleri icabı, daima izzetini koruması ve hattâ âmirâne söylenen küçük bir söze dahi tahammül edememesi; medreseden ayrılmasına sebeb oldu. Tekrar Nurs’a döndü. Nurs’da ayrıca bir medrese olmadığından dersini büyük biraderinin haftada bir defa sılaya geldiği günlere hasrederdi. Bir müddet sonra Pirmis Karyesine, sonra Hîzan şeyhinin yaylasına gitti. Burada da tahakküme tahammülsüzlüğü, dört talebe ile geçinmemesine sebeb oldu.[15]

Yaz olması dolayısıyle, ahali ve talebelerle birlikte Şeyhan Yaylâsına gittiler. Orada, biraderi Molla Abdullah ile bir gün döğüşmüş. Tâğî Medresesi Müderrisi Mehmed Emin Efendi, Küçük Said’e:

-Ne için kardeşinin emrinden çıkıyorsun? diye işe karışmış.

Bulundukları medrese, meşhur Şeyh Abdurrahman Hazretlerinin olması dolayısıyle, hocasına şu yolda cevap verir:

-Efendim, şu tekyede bulunmak hasebiyle, siz de benim gibi talebesiniz. Şu halde burada hocalık hakkınız yoktur! diyerek, gündüz vakti bile herkesin güçlükle geçebileceği cesim bir ormandan geceleyin geçerek Nurşin’e gelir.[16]

(...) Oradan kalkarak meşayih-i âzam mevkii bulunan Gaydâ kasabasına gelir. Orada dahi arkadaşı Molla Muhammed Efendi ile döğüşerek, Molla Muhammed’in hançer çekmesi üzerine gözüne iliştiği baltaya sarılır. O sırada diğer bir talebe başından yaralı düşünce, medrese hayatını terkle pederleri nezdine gelir. Ve pederlerine: "Ben artık büyümedikçe okumaya gitmem. Zira talebeler bütün benden büyüktürler. Onlara gücüm yetinceye kadar evde kalırım." der. Ve o kış ilkbahara kadar evde kalır.[17]

Pederinden izin alarak, tahsil yapmak üzere Arvâs Nahiyesine gider. Burada icra-yı tedris eden meşhur Molla Mehmed Efendi, kendisine ders vermeye tenezzül etmeyip, talebelerinden birisine okutmasını tavsiye edince, izzetine ağır gelir. Bir gün bu meşhur müderris camide ders okutmakta iken, Molla Said itiraz ederek:

-Efendim, öyle değil!

Hitabında bulunur. Okutmasına tenezzül etmediğini hatırlatır. Orada bir müddet kaldıktan sonra, Mir Hasan Veli Medresesine gitti. Aşağı derecede okuyan yeni talebelere ehemmiyet verilmemek bu medresenin âdeti olduğunu anlayınca, sıra ile okunması icabeden yedi ders kitabını terkederek, sekizinci kitaptan okuduğunu söyledi.[18]

(...) Erzurum Vilâyetine tâbi Bayezid’de Şeyh Mehmed Celâlî Hazretlerinin nezdinde yaptığı bu hakikî ve ciddî tahsili, üç ay kadar devam etmiştir. Fakat pek gariptir. Zira Şarkî Anadolu usûl-ü tedrisiyle, "Molla Câmi" den nihayete kadar ikmal-i nüsah etti. Buna da her kitaptan bir veya iki ders, nihayet on ders tederrüs etmekle muvaffak oldu ve mütebakisini terkeyledi. Hocası Şeyh Mehmed Celâlî Hazretleri ne için böyle yaptığını sual edince Molla Said cevaben:

-Bu kadar kitabı okuyup anlamaya muktedir değilim. Ancak, bu kitaplar bir mücevherat kutusudur, anahtarı sizdedir. Yalnız sizden şu kutuların içinde ne bulunduğunu göstermenizin istirhamındayım, yâni bu kitapların neden bahsettiklerini anlayayım da, bilâhere tab'ıma muvafık olanlara çalışırım, demiştir.

Maksadı ise, esasen kendisinde fıtraten mevcud bulunan icad ve teceddüd fikrini medrese usullerinde göstermek ve bir teceddüd vücuda getirmek ve bir sürü hâşiye ve şerhlerle vakit zâyi etmemekti. Bu suretle, alelusûl yirmi sene tahsili lâzım gelen ulûm ve fünunun zübde ve hülâsasını üç ayda tahsil ve ikmal etmiştir.

Bunun üzerine hocalarının; "hangi ilim tab'ına muvafık" olduğu sualine cevaben:

-Bu ilimleri birbirinden tefrik edemiyorum. Ya hepsini biliyorum veyahut hiçbirisini bilmiyorum, der.

Herhangi bir kitabı eline alırsa, anlardı. Yirmidört saat zarfında "Cem'-ül-Cevâmi", "Şerh-ül-Mevâkıf", "İbn-ül-Hacer" gibi kitapların ikiyüz sahifesini, kendi kendine anlamak şartiyle mütalâa ederdi.[19]

(...) Bundan sonra, Şirvan’daki biraderinin yanına gitti. Orada büyük kardeşiyle ilk görüşmede aralarında şöylece kısa bir muhavere cereyan etti.

Molla Abdullah:

-Sizden sonra ben Şerh-i Şemsî kitabını bitirdim, siz ne okuyorsunuz?

Bediüzzaman:

-Ben seksen kitab okudum.

Molla Abdullah:

-Ne demek?

Bediüzzaman:

-İkmâl-i nüsah ettim ve sıranıza dahil olmayan birçok kitabları da okudum. (...)[20]

Bir gün de Van valisi merhum Tahir Paşa ile (Said Nursî’nin) bir münakaşa-i ilmiyede araları bozulur. Rovelver ile Tahir Paşa’yı vurmak için davranır.[21]


Ï


İmam Gazalî, İhya’nın Talebenin Riayet Edeceği Adap Bölümü’nde şöyle der:

İlimde kibirlenip, hocaya ukalâlık etmemelidir. Bilâkis, bütün mevcudiyetiyle her hususta hocanın emrine girip onun bütün öğütlerini, cahil bir hastanın salâhiyetkâr tabibi dinleyip kabul etmesi gibi dinlemeli ve kabullenmelidir. Ve yakışan daima hocasına karşı alçak gönüllü olup, ona hizmeti bir şeref telâkki etmektir.

Bu yüzden denildi ki:

"Sel, yükseklere düşman olduğu gibi, ilim de kibirlenen öğrencilerin düşmanıdır."

İlim, ancak tevazu göstermek ve dinlemek ile elde edilir.[22]

Gazalî devamla der ki:

Yine talebenin riayet etmesi gereken adaptan birisi de tertibe riayettir.

Bir fenni bitirmeden ondan sonraki fenne geçmemek gerekir. Zira, ilimler zarurî bir tertibe ve tasnife bağlıdır. Bazıları, diğer bazılarına yoldur. Onlardan geçilmeden diğerlerine geçilmez. Muvaffak olanlar, tertibe riayet edenlerdir.[23]

Dücane Cündioğlu, Sözlü Kültür’den Yazılı Kültür’e Anlam’ın Tarihi adlı eserinde Osmanlı medreselerinde okutulan kitaplara ve bu kitapların muhtevasına, uzun asırlar sonrasında dinî eğitimin geldiği seviyeye değindikten sonra şöyle der:

Müslüman çocuklarına çok küçük yaşlardan itibaren verilen bu devasa eğitim, hiç kuşku yok ki uzun asırlara baliğ olan bir tecrübenin mahsulüydü. Alet ilimlerinin, aklî ve naklî ilimlerin istiksâr, iktisâd ve istiksâ gibi üç temel bölümden meydana gelmesi, her bölümün de kendi içerisinde aşağı, orta ve yukarı olmak üzere üç kısma ayrılması, öğrencinin ilmin basamaklarını yavaş yavaş tırmanmasını sağlıyor ve her mertebede farklı metinler tedris ediliyordu. Burada dikkat edilecek olan en önemli husus, eğitimin "metin ve hoca merkezli" yapılıyor olmasıdır. Bir ilimde söz sahibi olmak, o ilmin belli başlı metinlerinde söz sahibi olmakla neredeyse eşanlamlıydı. Bir konuyu bilmek, o konuda yazılmış olan metinleri bilmek demekti; zira okuduğunuz metinler, o ilimdeki seviyenizi gösteriyor, istiksâr mertebesinde iken, iktisâd mertebesindeki metinleri ya da istiksârın aşağı mertebesinde iken orta mertebedeki metinleri okumanıza izin verilmiyordu.

Talebeler bu metinleri kendi başlarına okuyarak ilim yolunda mesafe alabilirler miydi? Hayır! Çünkü bu metinler, onları okutacak bir hoca olmaksızın talebeye konuşmazlardı ve hepsi de bir hocanın gözetiminde okunacak şekilde yazılmışlardı. Dolayısıyla bir metni okumanız tek başına yeterli değildi, bilâkis o metni kimlerden okuduğunuz da önemliydi.

Eğitimin "metin ve hoca merkezli" karaktere sahip olması, talebelerin daha başından itibaren bir hiyerarşi dâhilinde merdivenleri çıkmalarını sağlıyor, hocalar (müderrisler) olmadıkça metinler âdeta ölüyordu; metinleri canlandıran, onlara hayat veren âlimlerdi. Çünkü talebe, hem metnin, hem de hocanın talebesiydi. (...)[24]

Talebinin hırçın, kavgacı ve sabırsız olanıysa, elbette istenen sonuca ulaşamaz.


Ð

''RİSALE-İ NUR ŞİRK ÇIKMAZI''

1.2. NUR RİSALELERİ’NİN KAYNAĞI

Nurşin’de bir müddet kaldıktan sonra Hîzan’a döndü. Sonra medrese hayatını terkederek pederinin yanına geldi ve bahara kadar evde kaldı. O sırada şöyle bir rüya görür:

Kıyamet kopmuş, kâinat yeniden dirilmiş. Molla Said, Peygamber Aleyhissalâtü Vesselâmı nasıl ziyaret edebileceğini düşünür. Nihayet sırat köprüsünün başına gidip durmak hatırına gelir: "Herkes oradan geçer, ben de orada beklerim" der ve sırat köprüsünün başına gider. Bütün Peygamberân-ı İzam hazarâtını birer birer ziyaret eder, Peygamber Efendimizi de ziyarete mazhar olunca uyanır.

Artık bu rüyadan aldığı feyiz, tahsil-i ilim için büyük bir şevk uyandırır. O rü'yada mazhar olduğu bir hakikatı sonradan şöyle anladık ki: Molla Said, Hazret-i Peygamberden ilim talebinde bulunmasına karşılık; Hazret-i Resul-ü Ekrem Aleyhissalâtü Vesselâm, ümmetinden sual sormamak şartiyle ilm-i Kur'anın tâlim edileceğini tebşir etmişler. Aynen bu hakikat hayatında tezahür etmiş. Daha sabavetinde iken bir allâme-i asır olarak tanınmış ve kat'iyyen kimseye sual sormamış, fakat sorulan suallere mutlaka cevab vermiştir.[25]

Bu rü'yalar, birbirine yakın ve birkaç gün zarfında görülmüş ve Hazret-i Peygamber Aleyhissalâtü Vesselâm içinde bulunduğu cihetle, rü'ya-yı sâdıkadır. Çünkü, Hadisçe sabittir ki, Peygamber Aleyhissalâtü Vesselâm görülen rü'yada şeytan o rü'yaya karışamıyor. Bu rü'ya-yı sâdıkadan her biri, gerçi rü'yadır, delil ve hüccet olamaz, fakat her birinin aynı mealde ittifakları, bir müjde veriyor ve Risale-i Nur’un makbûliyetine ve Hazret-i Peygamber Aleyhissalâtü Vesselâm’ın daire-i rızasında bulunduğuna bizlere kanaat veriyor. Ezcümle:

Birincisi: Risale-i Nur şâkirdlerinden Rıza görüyor: Hazret-i Peygamber Aleyhissalâtü Vesselâm, camide Ebu Bekir-is-Sıddîk Radıyallahu Anh’a emrediyor: "Çık hutbe oku" Ebu Bekir-is-Sıddîk koşarak minberin en yukarı basamağına kadar çıkar, hutbe okur. Hutbe içinde cemaate der ki: "Bu söylediğim hakikatların izahatı "Yirmidokuzuncu Söz"dedir..."

İkincisi: Risale-i Nur’un şâkirdlerinden Osman Nûri diyor ki: Rü'yamda, Şemâil-i Şerife muvafık, nuranî bir surette Hazret-i Peygamber Aleyhissalâtü Vesselâm’ı oturduğu yere dayanmış bir vaziyette gördüm. Bu anda bir sadâ geldi ki, Hazret-i Peygamber Aleyhissalâtü Vesselâm’ın bir yaveri geliyor. Kapılar birdenbire kendi kendine açıldı. Risale-i Nur nâşirlerinin Üstadı olan zat içeriye girdi. Hazret-i Peygamber Aleyhissalâtü Vesselâm, üstadımıza şefkatkârâne bir iltifat göstererek, dayandığı vaziyetten doğruldu. Ben de ağlayarak uyandım.

Üçüncüsü: Risale-i Nur şakirdlerine köşkünü tahsis eden Şükrü Efendi’dir. Rü'yada ona diyorlar ki: "Senin o köşküne Hazret-i Peygamber Aleyhissalâtü Vesselâm gelmiş." O da koşarak gidip, Hazret-i Peygamber Aleyhissalâtü Vesselâmı çok nuranî ve sürurlu bir halde bulup ziyaret etmiş.

Dördüncüsü: Risale-i Nur şâkirdlerinden Nazmi’dir. Rü'yasında ona diyorlar ki: Risale-i Nur şâkirdleri îmansız ölmezler, kabre îmanla girerler.[26]

(...) Bu müjdenin bir müjdecisi bir sene evvel görülmüş bir rü'ya-yı sadıkadır. Şöyle ki: Isparta’da başımıza gelen bu hadiseden bir ay evvel bir zata rü'yada (ona) deniliyor ki:

"RESAİL-İN-NUR ŞAKİRDLERİ, İMAN İLE KABRE GİRECEKLER, İMANSIZ VEFAT ETMEZLER."

Biz o vakit o rü'yaya çok sevindik.[27]


Ï


İlmi tedrisen almayan ya da alamayan, fakat buna rağmen ilim adına çok büyük iddialarda bulunan kişinin artık başvuracağı tek yol kalmıştır: Kesbî olamadığına göre, ilminin vehbî olduğunu iddia etmek...

Tarihçe-i Hayat’ta Hz. Peygamber (s.a.v.)’in, Said Nursî’ye rüyasında, ümmetine soru sormaması şartıyla ilm-i Kur'an’ın öğretileceğini müjdelediği iddia edilmiştir. Said Nursî, rüyaların delil ve hüccet olmadığını belirtmesine karşın, Kur'an ilminin kendisine Hz. Peygamber tarafından rüyada verildiğini söylemektedir. Delil ve hüccete dayanmayan bir yolla, Kur'an ilmi öğrenilemez, elde edilemez. Elde edilen bir şey varsa da bu, ilim olarak vasıflandırılamaz. İslâm, ilim edinme yollarını, bilgi kaynaklarını göstermiştir.

Said Nursî bununla da kalmamış, hüccet teşkil etmeyen bu rüyaları, Nur Risaleleri’nin makbuliyeti (?) ve Hz. Peygamber’in bu risalelerden rızası (?) gibi büyük iddialarının da delili olarak göstermiştir. Onun bu iddiaları tıpkı, samandan bir temelin üzerine sağlam bir ev inşa ettiğini ileri süren birinin iddiasına benzemektedir.

Şimdi, Hz. Peygamber (s.a.v.)’in rüyada görülme meselesini ele alalım:

O buyurmuştur ki:

"Rüyasında beni gören, (hak olarak) beni görmüştür, çünkü şeytan ben(im suretim)le hayale giremez."[28]

"Beni rüyada gören, hakikaten görmüştür, çünkü şeytan benim şeklime giremez."[29]

Mevdudî der ki:

Bu hadis-i şerifin izahı şöyledir: Bir kimse, Hz. Peygamber’i kendi şekli ve sureti ile görürse, gerçekten Hz. Peygamber’i görmüş olur. Çünkü, şeytana Hz. Peygamber’in şekline girerek birini aldatabilme gücü verilmemiştir. Bu açıklamayı Muhammed b. Sirin yapmıştır. İmam Buharî onun şu sözünü nakletmektedir:

"Peygamber’i rüyada görmek, kişinin onu ancak hayatında vasıflandığı sureti üzere gördüğü zaman gerçekleşir."[30]

Allâme İbn Hacer, sağlam senetlerle şöyle rivayet etmektedir: Bir kimse İbn Sirin’e, "Ben rüyamda Hz. Peygamber’i gördümdeyince" ne şekilde, ne biçimde gördüğünü sorardı. O kimse Hz. Peygamber’in şekline ve şemailine uymayan bir biçim söylerse, İbn Sirin ona: "Sen Hz. Peygamber’i görmemişsin"derdi. İbn Abbas’ın tutumu ve davranışı da aynıydı. Nitekim Hâkim, senediyle bunu nakletmiştir. Doğrusu şu ki: Hadisin sözleri de bu manayı tevsik ve ispat etmektedir. Bu hadisin sahih senetlerle nakledilen sözlerinin hepsinden anlaşılan şey, şeytanın Hz. Peygamber’in şekline giremediğidir. Yoksa herhangi bir şekle girip, insanı Hz. Peygamber’i gördüğünü zannettirerek aldatması değil.[31]

Bu konuda, birçok âlimin görüşü bu minval üzeredir. Şeyh Alâaddin der ki:

Demek ki, sahih olan rüya Resulullah’ın sahih bir nakille sabit olan suretini görmektir. Şayet, biri bu suretten başka bir surette Resulullah’ı rüyasında gördüğünü zannederse; o, Resulullah’ı görmemiştir.[32]

Bazı kimseler, "Eğer şeytanın hilesinden korunmak, Hz. Peygamber’i sadece kendi asıl şekli ile görülmesi şartına bağlı olsaydı, o zaman bu koruma, ancak sağlığında Peygamber’i görmüş olan kişiler için mümkün olurdu. Daha sonraki dönemlerde gelen kimseler, rüyalarında gördükleri şahsın suretinin Hz. Peygamber’e veya başka bir kimseye ait olduğunu nasıl bilebilirler?" diye soruyorlar. Böyle bir sorunun cevabı şudur: Daha sonraki dönemlerde gelen kimseler, rüyalarında gördükleri şahsın Hz. Peygamber olduğunu tam bir güvenle söyleyemezler. Ama, rüyalarının manasının ve konusunun Kur'an-ı Kerim ve Sünnetin bildirdiklerine uyup uymadığını kesin olarak bilebilirler. Eğer bu rüya, Kitaba ve Sünnete uygunluk gösteriyorsa, o zaman gerçekten rüyasında gördüğü kimsenin Hz. Peygamber olması ihtimali çok daha fazladır. Çünkü, şeytan bir kimseye doğru yolu göstermek için değişik şekle giremez.[33]

İmam Mazirî, bu hadisin açıklamasında şöyle der:

Bazen bir kimse hayal ettiği bir şeyi görür gibi olur. Çünkü, hayal ettiği şeyin âdeta gördükleri ile bir bağlantısı vardır. (...) Bir kimse rüyasında Peygamber’in, kendisine katli haram bir kimseyi öldürmesini emir buyurduğunu görse; bu, hayal edilen sıfatlardan olur, görülen şey değildir.[34]

Aynı konu hakkında Mevdudî de şunları söylemiştir:

Eğer bir kimse rüyasında Hz. Peygamber’i görse de, ondan herhangi bir emir alsa veya bir şeyi o kimseye men etse ya da din konusunda ondan bir çeşit işaret ve ima yollu bir şey görse; o gördüğü, duyduğu şeylerin Kitapta ve Sünnette benzerini görmeden onlara uyması, uygulaması caiz değildir. Allah Tealâ ve Peygamberi, din konusunda, bizi rüyalara, ilhamlara ve keşiflere bırakmamış, hakkı ve batılı, doğruyu ve yanlışı pırıl pırıl bir Kitap ve senetli, delilli bir Sünnet içinde önümüze koymuştur. Eğer gördüğünüz bir rüya veya keşif yahut ilham, Kitaba ve Sünnete uygun ise, o zaman Peygamber’i görmeyi nasip etti diye veya keşif ve ilham nimetini lütfetti diye Allah’a şükrediniz. Ama, o gördüğünüz rüya, Kitaba ve Sünnete ters ve aykırı ise, o zaman da onu reddederek, böyle denemelerden ve imtihanlardan koruması için Allah’a yalvarınız.

Bu inceliği anlayamamaktan dolayı pek çok kimse, dalâlete düşmüştür ve düşmeye devam etmektedir. Bizzat tanıdığım bazı kimseler rüyalarında, inandıkları sapık bir mezhebin kurucusuna Hz. Peygamber’in iltifat ettiğini veya onu desteklediğini gördüklerini zannettiklerinden dolayı, o sapık mezhebe bağlanmışlardır. Eğer onlar, rüyada gördükleri herhangi bir insan şeklinin Hz. Peygamber olamayacağı ve Hz. Peygamber’i gerçekten rüyada görmek nasip olsa bile, onunla dinî bir hüküm elde edilemeyeceği gerçeğini bilmiş olsalardı, böyle bir sapıklığa düşmezlerdi.[35]

Hz. Peygamber (s.a.v.) buyurmuştur ki:

"(...) Rüya üç türlüdür: (...) Üçüncüsü: Kişinin kendi kendine konuştuğu (düşündüğü) şeylerden meydana gelir. (...)"[36]

İbn Mace’nin sahih bir senetle rivayet ettiği hadiste de şöyle buyurulmuştur:

"Şüphesiz rüya üç çeşittir: (...) Rüyaların bir kısmı da insanın uyanık iken arzulayıp azmettiği, sonra da uykusunda gördüğü şeydir. (...)"[37]

Risale-i Nur şakirtlerinin gördükleri rüyalar, muhtemelen bu kabildendir. Çünkü, Said Nursî ve talebeleri; Said Nursî ve Nur Risaleleri için Allah’ın Kitabından, Resulün hadislerinden, tabiat olaylarından, hatta gündelik basit olaylardan bile çeşitli şekillerde işaretler, remizler, imalar, tevafuklar, tebşirler... çıkarabilmek için akla hayale gelmeyecek yorumlara başvurmuşlardır. Dolayısıyla, gerek Said Nursî’nin gerekse talebelerinin şuuraltlarındaki bu konularla rüyalarında da meşgul olmaları kuvvetli bir ihtimaldir.

Hz. Peygamber’i, güya Said Nursî’ye saygısından, dayanmış bir vaziyetteyken doğrultan; Hz. Ebu Bekir (r.a.)’e Peygamber’in huzurunda ve onun emriyle okuduğu hutbedeki hakikatlerin"Yirmidokuzuncu Söz"de izah edildiğini söylettiren... bu rüyaların sadık rüya olmasına olanak yoktur, bunlar adgas-ı ahlâmdan ibarettir.

Said Nursî’yi ve talebelerini yalancılıkla itham etmemekle beraber, Hz. Peygamber’in şu hadislerini de hatırlatmak yerinde olacaktır:

"Görmediği bir rüyayı gördüğünü iddia ederek yalan söyleyen, (kıyamet günü) iki arpa tanesini birbirine düğümlemekle mükellef kılınır ve bunu yapamamasından dolayı ona azap edilir."[38]

"Beni rüyada gören, hakikaten görmüş olur. Zira şeytan, benim suretimle temessül edemez. Bir de, benim üzerime bilerek yalan uyduran, cehennemdeki yerine hazırlansın!"[39]

Gerçekten Peygamberimizi rüyasında görmeyen kimsenin, gördüğünü iddia edip rüyasından bütün naklettikleri, hadis uydurmakla aynı hükümde olup, bu kişi anlattıkları ile, kendisini yukarıdaki hadiste belirtilen vaid’e[40] dâhil etmiştir. Allah bizleri korusun.[41]

Bütün bu aktardıklarımız göstermektedir ki, Said Nursî ve şakirtleri davalarını ispat edebilmek için birtakım rüyalara sığınmışlardır. Bunlara tâbi olanların birçoğu da, rüyalarında gördükleri ile hareket edip, bunlara inanmışlar ve arkalarından gitmişlerdir.

Anlatılan bu rüyaların Nur Risaleleri’nde uzun uzun zikredilmesi tesadüfî değildir. Zira, bu çeşit rüyalar, safdil ve basit insanları aldatmada kullanılan en yaygın vesiledir.

Bildiğimiz gibi, avam tabakasının ve cahillerin büyük bir kısmı rüyaya bağlanırlar, rüyadan gelen her şeyi tasdik ederler, onu hayatlarında takip edecekleri yolu aydınlatan bir ışık sayarlar; alâmetlerini, hayallerindeki kalıntıları incelemeye koyulurlar.

(...) Bu yalanlara ancak aklında delilik, gönlünde maraz bulunanlar; avam tabakasına, cahillere, bönlere karşı kalpleri hakikatlere yalan karıştırmak ve meramına erişmek için vasıta olarak kullandığı habis maksatlarla dolu olan kimseler inanabilirler.

Rüyaların büyük bir kısmı tevili olmayan kompleks şeylerdir. Onlar, ya ruhî hastalıkların bir neticesidir veya aklî bozukluklardan, vücut hastalıklarından doğar. Yahut da insanın farkında olmadan şuuraltında saklanan ve herhangi bir sebeple uygun bir zamanda şuurüstüne çıkan, başından geçmiş eski hadiselerin tesiriyle meydana gelir.

Sadık rüyalar azdır. Bunlar doğru olmakla beraber, zannî delildir ve üzerine itikadî esaslar kurulamaz, bir fikrin ispatına veya dinî hükümlerden herhangi birine delil olamaz.[42]


Ð

''RİSALE-İ NUR ŞİRK ÇIKMAZI''

1.3. NUR RİSALELERİ KİMİN ESERİDİR?

(...) benim gibi yarım ümmi ve kimsesiz (...) bulunan bir adam, (...) Risale-i Nur’a sahip değildir; ve o eser, onun hüneri olamaz, onunla iftihar edemez. Belki doğrudan doğruya Kur'an-ı Hakîmin bu zamanda bir nevi mu’cize-i mâneviyyesi olarak, rahmet-i İlâhiyye tarafından ihsan edilmiştir. O adam, binler arkadaşiyle beraber, o hediye-i Kur'aniyeye el atmışlar. Her nasılsa birinci tercümanlık vazifesi, ona düşmüş. Onun fikri ve ilmi ve zekâsının eseri olmadığına delil, Risale-i Nur’da öyle parçalar var ki; bazısı altı saatte, bazı iki saatte, bazı on dakikada yazılan risaleler var. Ben yemin ile te'min ediyorum ki: Eski Said’in (R.A.) kuvve-i hâfızası da beraber olmak şartıyle, o on dakika işi, on saatte fikrim ile yapamıyorum; o bir saatlik risaleyi, iki gün istidadımla, zihnimle yapamıyorum, ve o bir günde altı saatlik risale olan "Otuzuncu Söz"ü ne ben ve ne de en müdakkik, dindar feylesoflar, altı günde o tahkikatı yapamazlar ve hâkezâ...[43]

Risalet-ün-Nur sair te'lifat gibi ulûm ve fünundan ve başka kitaplardan alınmamış. Kur'andan başka me'hazı yok, Kur'andan başka üstadı yok, Kur'andan başka mercii yoktur. Te'lif olunduğu vakit hiçbir kitap müellifinin yanında bulunmuyordu. Doğrudan doğruya Kur'anın feyzinden mülhemdir ve semâ-i Kur'anîden ve âyatın nücumundan, yıldızlarından iniyor, nüzul ediyor.[44]

Risale-i Nur’un mesâili, ilim ile, fikir ile, niyet ile ve kasdî bir ihtiyarla değil; ekseriyet-i mutlaka ile sünuhat, zuhurat, ihtârât ile oluyor.[45]

Hem yazılan eserler, risaleler; -ekseriyet-i mutlakası- hariçten hiçbir sebep gelmiyerek, ruhumdan tevellüd eden bir hâcete binaen, ânî ve def'î olarak ihsan edilmiş. (...)

İşte ihtiyar ve şuurumun dairesi haricinde, mezkûr hâletler ve sergüzeşt-i hayatım ve ulûmların enva’larındaki hilâf-ı âdet ihtiyarsız tetebbuatım; böyle bir netice-i kudsiyeye müncer olmak için; kuvvetli bir inâyet-i İlâhiye ve bir ikrâm-ı Rabbânî olduğuna bende şüphe bırakmamıştır.[46]

(...) Aynen bu ehemmiyetli hikmet içindir ki, bâzı def'a haberim olmadan, ihtiyarım ve rızam olmadığı halde, ince hakaik-ı îmaniye ve kuvvetli hüccetler, müteaddit risalelerde tekrar edilmiş. Ben çok hayret ediyordum: Neden bunlar bana unutturulmuş, tekrar yazdırılmıştır?[47]

Hem Risale-i Nur zâhiren benim eserim olmak haysiyetiyle senâ etmiyorum. Belki yalnız Kur'anın bir tefsiri ve Kur'andan mülhem bir tercüman-ı hakikisi ve imanın hüccetleri ve dellâlı olmak haysiyetiyle meziyetlerini beyan ediyorum. Hattâ, bir kısım Risaleleri ihtiyarım hâricinde yazdığım gibi, Risale-i Nur’un ehemmiyetini zikretmekte ihtiyarsız hükmündeyim.[48]

Kur'anın bir nevi tefsiri olan Sözler’deki hüner ve zarafet ve meziyet kimsenin değil; belki muntazam, güzel hakaik-ı Kur'aniyenin mübarek kametlerine yakışacak mevzun, muntazam üslûb libasları, kimsenin ihtiyar ve şuuriyle biçilmez ve kesilmez; belki, onların vücududur ki, öyle ister; ve bir dest-i gaybîdir ki, o kamete göre keser, biçer, giydirir. Biz ise, içinde bir tercüman, bir hizmetkârız.[49]

Yazılarımda ne kadar güzellik ve te'sir bulunsa, ancak temsilât-ı Kur'aniyenin lemeâtındandır. Benim hissem; yalnız şiddet-i ihtiyacımla talebdir ve gayet aczimle tazarruumdur.[50]

(...) Bunların, Kitabullah’ın tefsiri ve ahkâm-ı diniyenin izahı ve zamanın fehmine ve mertebe-i ilmine göre tarz-ı tevcihi sadedinde yazdıkları eserler, kendi tilka-i nefislerinin ve karîha-i ulviyelerinin mahsulü değildir. Bunlar, doğrudan doğruya menba-ı vahy olan Zât-ı Pâk-i Risâletin mânevî ilham ve telkinatıdır. "Celcelutiye" ve "Mesnevî-i Şerif" ve "Fütûh-ul-Gayb" ve emsali âsâr hep bu nevidendir. Bu âsâr-ı kudsiyeye o zevat-ı âlişan, ancak tercüman hükmündedirler. Bu zevat-ı mukaddesenin o âsâr-ı bergüzîdenin tanziminde ve tarz-ı beyanında bir hisseleri vardır. Yani, bu zevat-ı kudsiye, o mânânın mazharı, mir'at-ı ve ma’kesi hükmündedirler.

Risale-i Nur ve Tercümanına Gelince:

Bu eser-i âlişan (...) Nur-u Mahz-ı Kur'ân olduğu ve evliyaullahın âsârından ziyade feyz-i envar-ı Muhammedîyi hamil bulunduğu ve Zât-ı Pâk-i Risâletin ondaki hisse ve alâkası ve tasarruf-u kudsîsi, evliyaullahın âsârından ziyade olduğu ve onun mazharı ve tercümanı olan mânevî zâtın mazhariyeti ve kemâlâtı ise, o nisbette âli ve emsalsiz olduğu Güneş gibi âşikâr bir hakikattır.[51]

Risale-i Nur gerçi zâhiren sizin eserinizdir, fakat nasıl ki, Kur'an-ı Mübîn Allah’ın kelâmı iken Seyyid-i Kâinat, Eşref-i Mahlûkat Efendimiz nâsa tebliğe vasıta olmuştur, siz de bu asırda yine o Furkan-ı Azim’in nurlarından bu günün karmakarışık sarhoş insanlarına emr-i Hak’la hitab ediyorsunuz. Hulûsî.[52]

(...) Eğer müellifin tenzilin nazmından çıkardığı letâifde şüphen varsa, ben derim ki İbn-ül-Fârıd kitabından tefe'ül ettik ve şu beyit çıktı:

Keenne kirâme’l-kâtibîne tenezzelû alâ kalbihî vahyen bimâ fî sahîfetin.[53]

Münezzehdir şuûnatdan, hep ilhâm-ı İlâhîdir,
Okurken nûr alır vicdan, sütûr-u bî-tenâhîdir,
Riyâdan, kibirden, her meâsîden münezzehdir,
Kelâm-ı lâyezâlîden gelen, bir nûr-u müferrahdir.

Nasıl bir vecd içinde anladım bilsen, bu âsârı,
Bu, âyetler gibi nuranî ve lâhutî bu efkârı,
Meâsir mi? eser mi? müncelî, yoksa müesser mi?
İlâhî bir sırren’den berk uran, hayret-fezâ sır mı?[54]

Çeşm-i im'ânımla kıldım, Risale-i Nur’a nazar
Yoktur imkân yaza mislin, efrâd-ı beşer.

(...)

Her harfi şem'a-i feyzi ilâhî, cilveger,
Zevk alır baktıkça insan, bütün eşyadan geçer.

(...)

Bilirim değilsin enbiyâdan bir nebî,
Lâkin elinde nedir bu nûr-u mu’teber.[55]

Aynı sayfada, son beyit için şu haşiye düşülmüştür:

Mevlânâ Câmi, Mevlânâ Celâleddin-i Rumi hakkında demiş:

Men çi koyem der vasfı ân âlî cenâb
Nît peygamber velî dâred kitâb

Câminin bu fıkrasının mealine işaret etmek istiyor.[56]

RİSALE-İ NUR, yirminci asrın Müslümanlarını ve bütün insanları koyu bir fikir karanlıklarından ve müthiş dalâlet yollarından kurtarmak için müellifin kendi ihtiyariyle yazılmış değil, Cenab-ı Hakk’ın lisaniyle yazılmış bir eserdir.[57]

(...) Bu hakikatlardan anladım ki, Risale-i Nur, bu asrın insanları olan bizler için yazdırılmıştır.[58]

Ey Risale-i Nur! Senin, hakkın dili, hakkın ilhamı olup O’nun izni ile yazıldığına şüphe yok. "Ben, kimsenin malı değilim. Ben hiçbir kitabdan alınmadım, hiçbir eserden çalınmadım. Ben Rabbânî ve Kur'ânîyim. Bir lâyemut’un eserinden fışkıran kerametli bir Nûr’um."[59]

Ï

Said Nursî ve talebeleri, bu sözleriyle aslında ilhamdan da öte şeyler ihsas etmektedirler. Ancak, biz burada bu ihsasları göz ardı edecek ve açıkça iddia ettikleri "ilham" üzerinde duracağız.

Bilgi edinme yollarının belirlenmesi, akidevî bir konu olduğundan akait kitaplarında ele alınmış, bilgi edinme vasıtaları sıralanmıştır. İlhamın ise bunlardan olmadığı beyan edilmiştir:

Ömer Nesefî, Metnü’l-Akaid’de şöyle der:

İlham, hak ehli olanlara göre, bir şeyin sıhhatini bilme konusunda ilim elde etme vasıtası değildir.[60]

Pezdevî de, Ehl-i Sünnet Akaidi’nde ilim sebeplerini sıraladıktan sonra şunları söyler:

İlhamla bilgi meydana gelmesine gelince: Bu nasıl olur?... İlhamla bilgi hâsıl olduğunu iddia edenin davası burhandan yoksundur. Eğer bir kimse: "Şu şeyin helâl olduğuna dair Allah Tealâ bana ilham ederek kalbimde bilgi hasıl oldu" derse, ona denecek şudur:

"Sen sözünde yalan söylüyorsun", ayrıca onun doğruluğunu gösteren bir delil yoktur. Aynı şekilde bir başkası da, bunun haram olduğunu Allah’ın kendisine ilham ettiğini söyleyebilir. O hâlde bu iki kişinin sözlerinden birini tercih için delil bulunmadığından, ikisi arasında anlaşmazlık vuku bulur ki, bu da fesada götürür.[61]

Said Nursî ve talebeleri, bilgi kaynağı olarak kabul edilmeyen ilhamı, yukarıda aktarılan büyük iddialarına delil olarak ileri sürmüşlerdir. Oysa, Said Nursî gerçekten "mülhemûn"dan olsa bile, bu ilhamlar (?) kendisinden başkasına bir şey ifade etmez. Nitekim, Taftazanî şöyle demiştir:

İlham, herkes için bilgi edinme vasıtası değildir, başkasına delil olarak kullanılmaya elverişli de değildir.[62]

Suiistimale açık olan ilham konusunu izah etmek, hak ilhamlar ile ilham diye yutturulmak istenen şatahat[63] ve türrehatın[64] arasını ayırmak, bunların farkını ortaya koymak gerekmektedir.

İlham, feyiz yolu ile kalbe ilka olunan manadır, diye tarif edilir.[65]

Şüphesiz ki, evliya arasında ilhama mazhar olanlar vardır. Nitekim, Buharî ve Müslim’de Peygamber Efendimiz (s.a.v.)’in şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir:

"Sizden önceki ümmetler arasında, kendilerine ilham olunanlar vardı. Eğer benim ümmetim içinde de böyle biri varsa, o da Ömer’dir."[66]

"Kendilerine ilham olunanlar" şeklinde tercüme edilen "muhaddesûn" (kendilerine haber verilenler, kendilerine söz söylenenler) hakkında İmam Buharî, "Onların dillerine bir şeyin doğrusu geliverir."[67]; İmam Süfyan b. Uyeyne, "Muhaddes diye kavrayışlı ve anlayışlı kişiye denir."[68]; İmam Cafer Sadık da, "Muhaddes, Allah’ın kendisine gerçekleri anlamasını sağladığı kimsedir." demişlerdir.[69]

Mülhemûndan olan Hz. Ömer (r.a.) demiştir ki:

"Ben üç şeyde Rabbime muvafakat ettim: Ey Allah’ın Elçisi, İbrahim makamını namazgâh edinelim, dedim. Müteakiben 'Siz de İbrahim makamından bir namazgâh edinin!' (Bakara, 2/215) ayeti nazil oldu.

Bir de hicap ayeti ki, 'Ya Resulullah, kadınlarına emretsen de, onlar perde içine girseler! Çünkü, hayırlı-hayırsız kimseler onlarla konuşabiliyor.' dedim. Bunun üzerine hicap ayeti (Ahzâb, 33/32-33) nazil oldu.

Keza, Peygamber’in zevceleri, bir keresinde kendisine karşı kıskançlık göstermek üzere ittifak etmişlerdi. Eğer o, sizi boşarsa, yerinize Rabbinin ona sizden hayırlılarını vermesi ümit edilir, dedim. Derken bu (Tahrîm, 66/5) ayeti nazil oldu."[70]

Mehmed Sofuoğlu’nun şu izahı çok manidardır:

Ömer’in bu sözleri, ayetlerin inmesinden önce olduğu hâlde, "Rabbim bana muvafakat etti" demeyip de, "Ben Rabbime muvafakat ettim" demesi, Allah’a karşı bir edeptir. Fıkhının ve ilminin açık bir nişanesidir. "Benim reyim, zuhurları muayyen vakitlere kadar teahhur eden ezelî hükme muvafık düştü" demek istemiştir.[71]

Anlaşılacağı üzere ilham; Allah’ın, meseleleri daha açık görüşle anlaması için kişinin kalbini açması, bunu kişiye kolaylaştırması ve onu doğruya sevk etmesidir. Yoksa ciltlerce risaleleri, kişiye âdeta zorla, "ihtiyarı ve rızası haricinde yazdırması" değildir.

Kelâm ilminde, sadece peygamberlerin ilhamı, bilgi kaynağı olarak kabul edilir.[72]

Cenab-ı Hak buyurmuştur ki:

"Senden önce gönderilen her resul ve her nebi bir temennide bulunduğu zaman, şeytan onun temennisine bir şey sokmuştur. Fakat Allah, şeytanın soktuğu şeyi iptal eder, sonra da ayetlerini sağlamlaştırır. (...)"[73]

Nebi’nin kalbine şeytanın attığı vesvesenin nesh ve izale olunması ve Allah Tealâ’nın kendi ayetlerini muhkem hâle getirmesi şarttır. Zira nebi, hak üzeredir. Muhaddesin kalbine doğan ilhama ise şeytanın birtakım şeyler sokuşturması ve bunların nesh ve izale edilmemesi, dolayısıyla içerisine düştüğü birtakım hatalarında devam etmesi mümkündür. Muhaddes, içine doğan fikirleri ve ilhamları peygamberin getirdiği şer'î ölçülere vurmak, yanlış olanlarından yüz çevirmek mecburiyetindedir.[74] Çünkü, bu kişi masun (hatalardan korunmuş, hatasız) değildir. Nitekim Ebu’l-Hasen eş-Şazelî şöyle der: Kitabın ve Sünnetin getirdiği esaslarda bize hatasızlık garantisi verilmiştir; fakat keşifler ve ilhamlar için böyle bir garanti yok...[75]

Nitekim şeytan, ilhama mazhar olan Hz. Ömer’e Hudeybiye Antlaşması sırasında; Furkan suresinin okunuşu ile ilgili olarak Hakim b. Hizam’la olan tartışmasında ve Peygamber’in vefatı sırasında birtakım aldatmalarda bulunmuş ve Ömer’in nefsine arız olan bu düşünceler ve yanlışlar nübüvvet nuruyla izale olmuştur.[76]

Hz. Ömer, ashab-ı kiram ile istişare eder ve bazen kendi görüşünü bırakıp onların düşüncesine katılır, bazen de ashap ona uyardı. Olur ki, Ömer bir söz söyler, ama bir Müslüman kadın kalkıp onun sözlerini reddeder ve gerçeği açıklar, Ömer de kendi görüşünden vazgeçip, bu kadının sözlerine hak verirdi. Meselâ, mehir miktarını belirleme meselesinde böyle olmuştu. Yine olur ki, o bir görüşe sahip olur, fakat o konuda kendisine Hz. Peygamber’den bir hadis hatırlatılır, bunun üzerine hemen kendi görüşünü terk ederek bu hadisle amel ederdi. Çeşitli konularda, ilgili bazı sünnetleri kendisinden aşağı mertebede bulunan kişilerden alırdı. Bazen bir şey söyleyip, kendisine "isabetlisin!" denildiğinde o: "Vallahi Ömer, gerçeğe isabet mi etti, yoksa yanıldı mı, bilmiyor!" şeklinde cevap verirdi.

İşte kendisine ilham olunan kimselerin en önde geleni böyle olduğuna göre, kıyamet gününe kadar, kendisine Rabbinin bir şeyler haber verip ilham ettiğini söyleyen her kalp sahibi, Ömer’den aşağı mertebede bir kimse olarak asla masun değildir. Tam tersine, bu durumda onların tamamı için yanılmak mümkündür. Her ne kadar bir grup, velinin Allah’ın koruması altında (mahfuz) olduğunu iddia ediyorsa da, bu böyledir. Onlara göre bu koruma, peygamberler için kabul edilen ismet (hata ve günahlardan korunmuş olma) sıfatının bir benzeridir ki, böyle bir iddia yanlıştır ve Sünnete ve icmaya aykırıdır.

Dolayısıyla Müslümanlar, herhangi bir insanın sözünün alınıp alınmaması konusunda serbest olunduğunda birleşmişlerdir. Bundan yalnızca Resulullah (s.a.v.) müstesnadır. Her ne kadar bu kimseler, hidayette, nurda ve isabetli olma hususunda birbirinden farklı mertebelerde iseler de böyledir. İşte bundan dolayı "sıddık" makamına erişen bir kişi, kendisine ilham gelenden üstündür. Çünkü sıddık, peygamberlik kandilinden bilgi almakta ve masum, mahfuz olan şeyleri elde etmektedir.

Kendisine ilham verilen kimse için ise, doğru söz konusu olduğu gibi, hata da söz konusudur. Kitap ile Sünnet, onun doğrusunu hatasından ayırıp ayıklar. Bu nedenle bütün veliler, Kitaba ve Sünnete muhtaç durumdadırlar, bütün işlerini mutlaka Hz. Peygamber’den gelen haberlere göre ölçüp değerlendirmeleri gerekir. Resulullah’tan aktarılan haberlere uyanlar gerçek; buna muhalif olanlar ise yanlıştır. Eğer bu hususta o kimseler, gerçeği bulabilmek için iyi niyet içerisinde, olanca çabalarını harcayıp içtihat etmişlerse, Cenab-ı Hak onların içtihatlarının karşılığını ve ecrini verecek, hatalarına da bağışlayacaktır.

Bilindiği üzere, iyilik yarışmasında başarı kazanmış ve önceliği elde etmiş olanlar, nebevî haberlere en çok uyanlar ve hidayet üzere bulunanlardır; onlar iman ve takva bakımından da en üst mertebededirler.[77]

Bizden önceki ümmetlerde kendisine ilham verilenlerin varlığı kesindir. Böyle kimselerin bu ümmette (ümmet-i Muhammed’de) bulunması, ümmetlerin en faziletlisi olmakla beraber, (yukarıda naklettiğimiz hadiste) şart edatına bağlanmıştır. Çünkü, bizden önceki ümmetlerin onlara ihtiyacı vardı. Bu ümmet ise, Nebilerinin ve onun risaletinin kemalinden dolayı onlardan müstağnidir. Allah Tealâ, bu ümmeti Nebiden sonra, keşif, ilham, muhaddes ve rüya sahibi kimselere muhtaç kılmadı. Şart edatıyla yapılan bu bağlantı, ümmetin kemalinden ve müstağni oluşundandır, noksan oluşundan değil. Sıddık, muhaddesten daha kâmildir, çünkü sıddıklığın kemali; mana bağlılığı ile ilham, içe doğma, keşif gibi şeylerden müstağnidir. Çünkü, sıddık bütün kalbini, sırrını, içini-dışını Resulüne teslim etmiştir. Bununla o, diğer şeylerden müstağni olur.

Birçok hayalperest ve cahilin "Kalbim Rabbimden bana bunu ilham ediyor" dediği şeye gelince; kalbinin ona bir şeyler söylemiş olması doğrudur, fakat kimden? Rabbinden mi, yoksa şeytanından mı? "Kalbim bana Rabbimden böyle ilham etti" derse, kendisine ilham edip etmediğini bilmediği birine söz isnat etmiş olur ki, bu da yalandır. Bu ümmetin muhaddesi, asla böyle söylemez, hiçbir zaman böyle bir şeyi ağzına almaz. Şüphesiz Allah, Ömer’i, bunu söylemekten korumuştur. Bilâkis, bir gün kâtibi "Bu, müminlerin emîri Ömer b. Hattab’a Allah’ın gösterdiği (öğrettiği, ilham ettiği) şeydir" diye yazdığında, Ömer: "Hayır, onu sil! Bu, Ömer b. Hattab’ın gördüğü şeydir, eğer o doğruysa Allah’tandır; yanlış ise Ömer’dendir. Allah ve Resulü ondan beridir, uzaktır, diye yaz!" buyurmuştur. Ömer "kelâle" (miras hukukuyla ilgili bir kavram) konusunda: Bu konuda kendi görüşümü söylüyorum, eğer doğruysa Allah’tan; şayet yanlış olursa benden ve şeytandandır, der. Resulullah (s.a.v.)’ın şehadeti ile muhaddes olanın sözü böyledir. Oysa sen İttihadînin, Hululînin, şatahat söyleyen İbahînin, sema yapanların açıkça "Rabbim, kalbime böyle ilham etti" dediğini görürsün.[78]

Bu konuda Hz. Ebu Bekir’in tavrı da Hz. Ömer’inki gibidir. Nitekim o da, "Kendi reyimi söylüyorum. Eğer isabet edersem Allah’tandır; hata edersem bendendir." demiştir.[79] Aynı mealdeki sözler, Hz. Ali’den ve İbn Mesud’dan da rivayet edilmektedir.[80]

İbn Kayyım el-Cevziyye, İgasetu’l-Lehfan fi Mesayidi’ş-Şeytan adlı eserinde der ki:

Peygamberlerden başkaları, şahsî düşüncelerinde ve ilhamlarında hata da ederler, isabet de. Onların zan ve ilhamları, düşünceleri ve hatıraları[81], Allah’ın kulları için delil ve hüccet niteliği taşıyamaz.

Allah’ın ilhamına mazhar olanların sadatı, ashab-ı kiram efendilerimizdir. Onlardan Hz. Ömer (r.a.)’in, ilâhî ilhama mazhar olduğu, hadis ve nice olaylar ile sabittir. Böyleyken o, belli bir konuda fikrini söyler, mertebesi ondan çok aşağı bulunan biri de kendisine itiraz ederdi. O da, gelen itirazı anlayışla karşılar, üzerinde düşünüp istişarelerde bulunur, kendisinin hatalı olduğu anlaşılır, o da hatasından dönerdi. Şahsî düşüncelerini ve ilhamlarını, daima Allah’ın Kitabına, Resulullah’ın Sünnetine arz ederdi. Kendi zan ve ilhamlarına itibar ve itimat etmezdi. Yani onları değil, Allah’ın Kitabını ve Resulünün Sünnetini hakem tanırdı.

Abit ve zahit geçinen şu cahiller ise, kalplerine geçici bir zan ve düşünce gelse, hemen onu hakem tanıyıp Allah’ın Kitabını ve Resulünün Sünnetini terk ederler. Bu elbette çok yanlış bir tutumdur, asla rahmanî bir gidiş değildir. Buna rağmen şahsî ilhamları ile gurur ve ucba[82] düşerler ve derler ki: "Haddesenî kalbî an Rabbî – Kalbim, Rabbimden alarak bana dedi ki..." Evet, bunu kendilerine düstur ve şiar edinmişlerdir. Yine açıkça derler ki: "Biz ilmi ve marifeti, ölmekten münezzeh bulunan Allah’tan alıyoruz, arada hiçbir vasıta olmaksızın! Sizler ise zahir ehlisiniz ve ilimlerinizi vasıtalardan alıyorsunuz." Açıkça böyle iddialarda bulunurlar ve açıkça, peygamberleri ve onlara inen Allah’ın kitaplarını aradan çıkarırlar. Böyle bir tutum ise, bütün gizliliğine ve aldatıcılığına rağmen, büyük bir küfür ve dinsizliktir! Kur'an’ın ve Peygamber’in aracılığını aradan çıkarmanın, başka bir hükmü ve manası yoktur. İşte şeytanî iğva[83] ve vesveselere en büyük aldanışlardan biri de, hiç şüphesiz bu sakat tutumdur. Niceleri buna kapılmışlar ve helâk olmuşlardır.

"İlhamda ve keşifte hata olmaz! İlham ve keşif ehlini kayıtsız şartsız tasdik etmek lâzımdır" derken, bazıları bunda saklı bulunan şeytanî tehlikeyi ve tahribatı iyice sezememiş olabilir. Şüphesiz böyleleri, kendi cehaletlerine kurban gitmiş olurlar. Veya kesin küfre varmadıkları takdirde, cehaletleri nispetinde mazur sayılabilirler. Fakat bile bile, Peygamber’i ve ona inen Kur'an’ı aradan çıkaranlara, kendilerini mazur gösterecek bir cihet bulunabilir mi? Böyle birisine dersin ki:

-Bak, yakınımızda bir hadis medresesi var. Orada Hafız Abdurrezzak, talebelere hadis okutmaktadır. Sen de gidip orada Peygamber’in hadislerini öğrensen olmaz mı? O cevap olarak sana der ki:

-Benim, Melik ve Hallâk olan Allah’tan vasıtasız olarak ilim ve marifet alan bir kişi olarak, Hafız Abdurrezzak’tan hadis işitmeye ne ihtiyacım var?

İşte böylelerinin, "cehaleti sebebiyle mazur görülebilir" denilecek bir durumu olmadığı meydandadır. Böylesi, kalbini ve bütün benliğini şeytana iyice kaptırmış, cehalet ve gafletin son derecesine ulaşmış biridir, yoksa ilâhî ilimde ve marifette ilerlemiş biri değil. Çünkü, vasıtasız olarak yüce Allah ile konuşup, doğrudan doğruya ondan ilim ve marifet alan zatlar, ancak Hz. Musa (a.s.) gibi peygamberlerdir. Bunun için ona "Kelimullah" denilmiştir. Bu cahil iddiacı ise, kendisinin de Kelimullah olduğunu zannetmekte, ilim ve din dışı sözünü söyleyebilmektedir. Evet, kendisi de bir ses duymuştur. Fakat Rahman’ın değil, şeytanın sesini... Ya da nefs-i emmaresinin sesini. (...)

Ashab-ı kiramın, kendi düşüncelerini ve kararlarını itham etmelerinin misalleri pek çoktur. Hâlbuki onlar, bu ümmetin en hayırlıları, kalpleri en temiz, ilimleri en derin olanlarıdır. Nefsanî ve şeytanî ahvalden en uzak bulunanlar onlardır. Kitaba ve Sünnete en çok ittiba edenler de onlardır. Kitabı ve Sünneti aradan çıkarıp "Bana kalbim, Rabbimden alarak dedi ki..." diyenler ise, Kitaba ve Sünnete en uzak olanlardır. Gerçekten züht ve takva sahibi olanlar ise, dosdoğru yol üzerinde bulunup, asla şahsî keşiflerine ve ilhamlarına önem vermezler. Bunları kendilerine hakem tanımazlar. Herhangi keşfi ve ilhamı, Kitaptan ve Sünnetten iki şahit olmaksızın kabul etmezler. İşte bu ümmetin gerçek sufileri de bunlardır.

Gerçek İslâm sufilerinin en büyüklerinden olan Cüneyd der ki: "Ebu Süleyman Daranî şöyle buyurmuştur: Bazen kalbime, sufilerin sözünü ettikleri cinsten nükteler gelir ve günlerce bekler. Ben onu, Kitaptan ve Sünnetten iki adil şahit, şahitlik etmedikçe kabul etmem."

Ebu Zeyd el-Bistamî demiştir ki: "Kişiye pek çok kerametler verilse, hatta havaya bağdaş kurup otursa, sakın onun bu kerametine aldanmayasınız. Ancak, onun emir ve nehiyler itibariyle, şer'î hudut ve ölçüler bakımından nasıl olduğuna bakın, ona göre hüküm verin."

(...) Seriyy es-Sakatî şöyle demiştir: "Bir kimse, ilmin sırrına ve bâtınına vâkıf olduğunu iddia eder, fakat hükmün zahiri kendisini yalanlarsa, elbette böylesi büyük bir hata içindedir."

Yine Cüneyd şöyle demiştir: "Bizim bu mesleğimiz, Kitaba ve Sünnete uygunluk şartına bağlıdır. Kur'an’ı hıfzetmeyen, hadis yazmayan ve fıkıh ilmiyle meşgul olmayan bir kimse, kendisine uyulacak birisi değildir."

Ebu Bekir ed-Dekkak şöyle der: "Zahirde emir ve nehiylerin hududunu zayi eden bir kimse, bâtında kalbî müşahededen mahrum kalır."

Ebu’l-Hasan en-Nurî şöyle der: "Bir kimsenin, şer'î ölçünün dışında kalan bir hâl sahibi olduğunu iddia ettiğini gördüğün zaman, sakın ona yakın olma! Yine bir kimse ki, kendisinin hâl sahibi olduğunu iddia eder, fakat şeriatın zahiri kendisini tasdik etmezse, öylesini de din ve maneviyatta muteber tutma!"

Ebu Said el-Harraz da bu hususta şöyle demiştir: "Zahirin desteklemediği her bâtın, batıldır."

el-Cerirî şöyle der: "Bizim bu mesleğimiz, bir tek cümlede toparlanır: Kalbin devamlı murakabe hâlinde bulunacak ve ilim zahirin üzerine kaim olacak!"

Ebu Hafs el-Kebir ise şöyle demiştir: "Bütün fiil ve hâllerini Kitap ve Sünnet ile tartmayan ve şahsî zan ve hatıralarını itham etmeyen (şahsî görüşlerinde ve ilhamlarında hata kabul etmeyen) bir kimseyi, sakın manevî adamlar zümresinden saymayınız."[84]

Yüce Allah, "Böylece biz, her peygambere insan ve cin şeytanlarını düşman yaptık. (Bunlar), aldatmak için birbirlerine yaldızlı sözler fısıldarlar (yûhî). Rabbin dileseydi bunu yapamazlardı. Fakat sen, onları düzmekte oldukları yalanlarıyla baş başa bırak!" buyurmuştur.[85]

Zuhrufu’l-Kavl, "yaldızlı söz" diye çevrilmiştir. Zuhruf; içi batıl, dışı süslü püslü olandır. Nitekim, bir kimse sözünü aslı astarı olmayan şeylerle süsleyip püslediğinde, "fulânun yuzahrifu kelâmuhu" denilir. O hâlde, dışı yaldızlanan, süslenerek göz boyayan her şey, "muzahref"tir.[86]

Allah, burada, batıl ve asılsız şeyden "yaldızlı söz" diye bahsetmiştir. Çünkü, sahibi onu elinden geldiğince süsler ve aldanmaya müsait kişinin kulağına atar; o da buna kanar, inanır.[87]

Ð

Nur Risaleleri’nde Said Nursî’nin ilminin (!) "ledünnî" olduğu açıkça iddia edilmektedir:

(...) Bu hadis-i şerif Nur’un tercümanına mutabık geliyor ki, ilminin ve kemâlinin tahsil ve terbiye neticesi değil lutf ve ihsan-ı Rabbânî olarak, bir harika-ı fıtrat halinde kısacık bir zamanda ihsan edileceğini bildiriyor ki, şimdiye kadar kimsede vaki olmamış olan bu hal ancak bir büyük müceddidin alâmât-ı mahsusasındandır.[88]

Ayrıca, Kehf suresinin Hz. Musa (a.s.) ile Hızır (a.s.)’dan bahseden 65. ayetinin "tarafımızdan kendisine bir ilim öğrettiğimiz" anlamına gelen bölümü ebced hesabına tâbi tutularak yukarıdaki iddia delillendirilmek (!) istenmiş ve Said Nursî’ye verilen bu ilmin "Resâili’n-Nûr" olduğu belirtilmiştir:

[89]598 ﺭﻭﻧﻠﺍﻞﺌﺎﺴﺭ 598 ًﺎﻤﻟﻋﺎﻧﺩﻠ ﻦﻣﻩﺎﻧﻣﻠﻋﻮ

Ayetin meali şöyledir:

"Orada, katımızdan kendisine bir rahmet verdiğimiz ve tarafımızdan kendisine bir ilim öğrettiğimiz kullarımızdan birini bulmuşlardı."

Metnu Mâideti’l-Kur'ân’da da şöyle denmiştir:

(...) Ve yâ ‘ilme mulhemin min ledun Hakîmi’l-Hābîr[90]

Yani, "Ey Hakim ve Habir tarafından ilham edilmiş olan ilim (Risâletu’n-Nûr)."

Bu cümleye "Hâşiye" düşülmüş ve denilmiştir ki:

Lâ ‘ilme lenâ illâ mâ ‘allemtenâ = 974 Risâletu’n-Nûr = Aslı ile, yani lam-ı tarifle 976.[91]

Bilindiği gibi, bu cümle Bakara suresinin 32. ayetinde geçmektedir ve "senin bize öğrettiğinden başka bizim bilgimiz yoktur" anlamına gelir. Yani, Said Nursî’nin bütün ilmi Allah’tandır ve onun, Allah’ın öğrettiği Risale-i Nur’dan başka bir ilmi de yoktur!

Yüce Allah buyurmuştur ki:

"Yazıklar olsun, elleriyle kitabı yazıp da, sonra onu yok pahasına satabilmek için 'bu, Allah katındandır' diyenlere; yazıklar olsun, elleriyle yazdıklarından dolayı onlara ve yazıklar olsun, böyle kazandıklarından dolayı onlara!"[92]

"(...) Onun Allah katından olduğunu söylerler; hâlbuki o, Allah katından değildir. Böylece onlar, bile bile Allah’a karşı yalan söylerler."[93]

Ð

''RİSALE-İ NUR ŞİRK ÇIKMAZI''

SAİD NURSİ'YE VAYH NASIL GELİYORDU !!!!


1.4. İHTARLAR -VAYH'İN GELİŞ ŞEKİLLERİ (?)

Aşağıdaki sözler, Nur Risaleleri’nin kimin eseri olduğunu ve nasıl yazıldığını (telif edildiğini) daha iyi gösterecektir:

Mânevî ve ehemmiyetli bir cânibden, şimdiki zelzele münâsebetiyle altı-yedi cüz'î suale karşı, yine mânevî ihtar yardımiyle cevapları kalbe geldi. Tafsilen yazmak kaç def'a niyet ettimse de izin verilmedi. Yalnız icmalen kısacak yazılacak.[94]

Ben gönderilen Risaleleri mütalâa ettim, bir kısım hakikatları mükerrer gördüm. Makam münasebetiyle tekrar yazılmış. Benim arzu ve belki ihtiyarım olmadan ne için böyle olmuş.. Kuvve-i hâfızama gelen nisyandan sıkıldım. Birden şiddetli bir ihtar ile: "Ondokuzuncu Söz’ün âhirine bak!" denildi. Baktım, Risalet-i Ahmediye’nin (A.S.M.) Mu’cize-i Kur'aniye’sinde tekraratın çok güzel hikmetleri, tam tefsiri olan Risalet-in-Nur’da tamamiyle tezahür etmiş. O tekrarat, o hikmetler için tam yerinde ve münâsib ve lâzım olmuş.[95]

Birden bir ihtar-ı gaybî ile kat'î kanaat verecek bir surette kalbime geldi. Denildi ki: "Ciddî bir alâka ile senin eskidenberi tekrar ettiğin "Bir ışık var, bir nur göreceğiz" diye müjdelerin te'vili ve tefsiri ve tâbiri; sizin hakkınızda belki îman cihetiyle, Âlem-i İslâm hakkında dahi en ehemmiyetlisi Risale-i Nur’dur. (...)"[96]

Size, Hizb-ül-Kur'anî’den evvel gönderilen Risale-i Nur’un vird-ül-Âzam’ına ilhak etmek için bir parçayı yazdık, bir parçayı da Yirmidokuzuncu Lem'a’da yerini gösterdik. Benim hususî tefekküratım o neviden olduğu cihetle bana ihtar edildi, ben de yazdım.[97]

Çoktanberi ruhuma ihtar edilmiş ki; Ziya namında birisi, Risale-i Nur namına büyük bir hizmet edecek. Bu mes'ele gösterdi ki, o Ziya, bu Ziya’dır. (...)[98]

Said Nursî, o kadar çok gaybî ihtar almış (?) ki, hepsini aktarmaktan sarf-ı nazar ettik.[99]


Ï


Said Nursî’ye edilen ihtarlar, bundan ibaret değildir. O, kendisine kim tarafından edildiğini bilmediğimiz yukarıdaki ihtarların yanı sıra, Arapça ve Farsça ihtarlardan da söz etmektedir:

Şu fıkra, Arabî geldiği için Arabî yazıldı. Hem şu fıkra-i Arabiye, "Allahü Ekber" zikrinde otuzüç mertebe-i tefekkürden bir mertebeye işarettir. (...)[100]

Şu Yirminci Pencerenin hakikatı, bir zaman Arabî bir surette şöyle kalbe gelmişti: (...)[101]

(...) Yani bu münâcat, kalbe Farisî olarak tahattur ettiğinden Fârisî yazılmıştır. (...)[102]


Ï


Görüldüğü gibi, Said Nursî risalelerinin dilini bile kendi iradesiyle seçmemekte, risaleler kalbine getirildiği (?) dille yazılmaktadır...

Nur Risaleleri’nde hemen aynı mealde, başka ifadeler de kullanılmıştır:

Yazdırıldı.[103]

Yazdırılmış.[104]

Yazdırılmadı.[105]

İhtiyarsız.[106]

Mânen icbar edilmiyorum.[107]

İzin olmadığından yazılmadı.[108]

İhtiyarım haricinde olarak uzun yazdırıldı. Hikmetini de anlamadık, belki bir hikmeti var diye öylece bıraktık.[109]

Hakikattan haber aldım.[110]

İrade ve ihtiyarım ile yazmadım.[111]

İhtiyarsız olarak te'lif edildiğinden.[112]

Beyana izin verilmedi.[113]

İhtiyarsız sevkedildim.[114]

Yazmaya izin verilmedi.[115]

...

Said Nursî, Nur Risaleleri’ni tamamlamakta da ihtiyarsızdır. Bitim tarihi önceden belirlenmiş; hangi mektubun, hangi lem'anın nereye konacağı kendisine ihtar edilmiştir. Risaleler nesren geldiği gibi, bazen kendi kendine manzum da gelmektedir:

İşârât-ı Gaybiye-i Gavsiye ve Aleviyede, altmışdörtte Risale-i Nur te'lifce tamam olur. Demek o tarihten sonra, yalnız izahat ve hâşiyeler ve tetimmeler olacak. (...)

Mâdem Arabice altmışdörde girdik, işâret-i gaybiye gelmesiyle Risale-i Nur tekemmül etmiş olur. Eğer Rumi tarihi olsa, daha iki senemiz var. Halbuki çok mühim yerde yazılmayan ve te'hir edilen risaleler kalmış. Meselâ: "Otuzuncu Mektup" ve "Otuzikinci Mektup" ve "Otuzbirinci Lem'a"lar gibi ehemmiyetli mertebeler boş kalmış. Kalbime ihtar edilmiş ki; Eski Said’in en mühim eseri ve Risale-i Nurun fâtihası, Arabî ve matbu olan "İşârât-ül-İ’caz Tefsiri", Otuzuncu Mektup olacak ve olmuş. Eski Said’in en son te'lifi ve yirmi gün ramazanda te'lif edilen, kendi kendine manzum gelen "Lemeat Risalesi", "Otuzikinci Lem'a" olması ve Yeni Said’in en evvel hakikattan şuhud derecesinde kalbine zâhir olan ve Arabî ibaresinde "Katre", "Habbe", "Şemme", "Zerre", "Hubab", "Zühre", "Şu’le", ve onların zeyillerinden ibaret büyükçe bir mecmua "Otuzüçüncü Lem'a" olması ihtar edildi. Hem "Meyve", "Onbirinci Şua" olduğu gibi, "Denizli Müdafaanamesi" de "Onikinci Şua" ve hapiste ve sonra "Küçük Mektuplar Mecmuası" "Onüçüncü Şua" olması ihtar edildi. Ben de aziz kardeşlerimin tensiblerine havale ediyorum. Demek birkaç mertebede kapı açıktır, bizlere daha iyi tetimmeler yazdırılabilir.[116]


Ï

''RİSALE-İ NUR ŞİRK ÇIKMAZI''



Ï


ŞEYTANDAN VAYH GELİRKEN İRADESİZ VE İHTİYARSIZ ALIYOR


1.5. İRADESİZ, İHTİYARSIZ (?) SAİD NURSÎ



Ben şu vazife-i kudsiyede bilmeyerek istihdam olunurdum. Siz bilerek hizmet ediyorsunuz, bahtiyarsınız.[117]

İhtiyarımız ve haberimiz olmadan, birisi bizi istihdam ediyor; biz bilmeyerek, bizi mühim işlerde çalıştırıyor. Delilimiz şudur ki: Şuurumuz ve ihtiyarımızdan hariç bir kısım inâyâta ve teshilâta mazhar oluyoruz.[118]

Hususan, Sözler’in ve risalelerin neşrinde ve tashihatında ve yerlerine yerleştirmekte ve tesvid ve tebyîzinde, fevkalme'mûl kerametkârâne bir teshilâta mazhar oluyoruz.

Hem mâişet hususunda o kadar şefkatle besleniyoruz ki; en küçük bir arzu-yu kalbimizi, bizi istihdam eden sâhib-i inâyet tatmin etmek için, fevkalme'mûl bir sûrette ihsan ediyor. Ve hâkezâ... İşte bu hal gayet kuvvetli bir işâret-i gaybiyedir ki, biz istihdam olunuyoruz. Hem rızâ dairesinde, hem inâyet altında bize Hizmet-i Kur'aniye yaptırılıyor.[119]

Şimdi bence kat'iyet peyda etmiştir ki; ekser hayatım, ihtiyar ve iktidarımın şuur ve tedbirimin haricinde öyle bir tarzda geçmiş ve öyle garip bir surette ona cereyan verilmiş, tâ Kur'ân-ı Hakîme hizmet edecek olan bu nevi risaleleri netice versin. Adeta bütün hayat-ı ilmiyyem, mukaddemât-ı ihzariyye hükmüne geçmiş. Ve Sözler ile vaz-ı Kur'ânın izharı, onun neticesi olacak bir surette olmuştur. Hattâ şu yedi sene nefyimde ve gurbetimde ve sebepsiz ve arzumun hilâfında tecerrüdüm; ve meşrebime muhalif yalnız bir köyde imrar-ı hayat etmekliğim ve eskiden beri ülfet ettiğim hayat-ı içtimaiyyenin çok rabıtalarından ve kaidelerinden nefret edip terketmekliğim; doğrudan doğruya bu hizmet-i Kur'aniyeyi hâlis, sâfî bir surette yaptırmak için bu vaziyet verildiğine şüphem kalmamıştır. Hattâ çok defa bana verilen sıkıntı ve zulmen bana karşı olan tazkiyat perdesi bir dest-i inâyet tarafından, merhametkârâne, Kur'ânın esrarına hasr-ı fikr ettirmek ve nazarı dağıtmamak için yapılmıştır kanaatindeyim. Hattâ eskiden mütâlaya çok müştak olduğum halde, bütün bütün sair kitapların mütalâasından bir men', bir münacebet ruhuma verilmişti. Böyle gurbette medar-ı teselli ve ünsiyet olan mütalâayı bana terkettiren, anladım ki, doğrudan doğruya âyât-ı Kur'âniyenin üstad-ı mutlak olmaları içindir.[120]

Bir dest-i inâyet altında hizmet-i Kur'aniyede istihdam edildiğimize dâir çok enva-i işârât-ı gaybiyeyi hissettik ve bâzılarını gösterdik.[121]

(...) siyâset yoluyla idâre ve âsâyişin zararına hayat-ı içtimaiyeye karışmaktan şiddetle men'edilmişiz.[122]


Ï


İnsanın fiillerinin kime nisbet edileceği, kelâm ilminin uğraştığı meşhur meselelerdendir. Çoğu itikadî mezhep, sırf bu soruya verdikleri cevaba binaen doğmuştur. Bilindiği gibi, insanın yapıp ettiklerini sadece insanın kendisine izafe edip, "kul kendi yaptıklarının yaratıcısıdır" diyenler Kaderiyeyi; kuldan uzaklaştırıp Allah’a izafe edenler, kulun yaptığı işleri gücü, iradesi ve seçme serbestisi olmaksızın mecburen yaptığını iddia edenler de Cebriyeyi oluşturur.

Sünnet ve Cemaat Ehli ile düşünürler topluluğu ise, muhdes fiillerin zorunlu ve isteğe bağlı olarak iki tür olduğu inancındadırlar: 1. Zorunlu (zarurî), 2. İsteğe bağlı (ihtiyarî).

Zorunlu fiil için hayat, kudret ve seçme (ihtiyar) şart değildir, ama ihtiyarî fiil için hayat, kudret ve ihtiyar şarttır. Bununla birlikte bütün bunların yaratıcısı Allah’tır. Ancak, söz konusu fiiller, kendisinde var olduğu nesneye nisbet ve izafe edilir. Nabız hareketi zorunlu fiildir. Aynı şekilde titreyerek hareket eden kimsenin organının hareketi de böyledir. (...) İnsan şişeyi kırdığında şişe kırılır. Burada kırılma zarurî fiil olup, kırma ihtiyarî fiildir.[123]

Şerhu’l-Akaid’de bu konu şöyle açıklanmıştır:

İnsanların, sevap ve mükâfat almaya, ceza ve azap görmeye esas teşkil eden ihtiyarî fiilleri vardır.

Cebriyenin "Esas itibariyle insanın kendine ait bir fiili yoktur. İnsanın hareketleri tıpkı cansız maddelerin hareketleri gibidir. Bu hareketler kudrete, kasta ve iradeye dayanmaz" iddiası doğru değildir.

Bu görüş batıldır. Zira biz, bir "el ile tutma" hareketiyle bir "titreme" hareketini zarurî olarak ayırt etmekteyiz. İkisinin değil de, sadece birinci nevi fiillerin iradeye ve ihtiyara dayandığını biliyoruz.

Bu görüşün batıl oluşunun diğer bir sebebi de şudur: Esas itibariyle insanın kendine ait fiilleri bulunması, (bazı vazifelerle) mükellef ve mesul olmaması, fiillerinden dolayı sevap ve cezaya hak kazanmaması, öncesinde irade ve kast bulunması icap eden "namaz kıldı", "oruç tuttu", "yazdı" gibi fiillerin mecaz yoldan değil de, hakikat olarak ona isnat edilmemesi ve bu gibi hususların doğru olmaması gerekir.[124]

Muhammed Abduh da Tevhid Risalesi’nde şunları söyler:

Aklı ve duyguları selim olan her insan, isteyerek yaptığı işlerin (ef'âlu’l-ihtiyâriyye) bilincinde olduğunu hisseder; bu işlerin neticelerini aklı ile ölçer ve onları iradesiyle gerçekleştirir ve nihayet sahip olduğu kudretle ifa eder. Bu hakikati inkâr etmek, insan için, akla ve fikre karşı çıkarak kendi varlığını inkâr etmek demektir.[125]

Yukarıda Nur Risaleleri’nden aktardığımız cümleler, ısrarla edilgen (pasif, mef'ul) fiillerle kurulmuştur ki, bu cümlelerin iradeyi ve ihtiyarı inkâr ettiği açıktır. Oysa, Said Nursî’nin bu konuda Cebriyenin görüşünü benimsediği söylenemez. O hâlde, Said Nursî yukarıda aktardığımız sözleri niçin söylemiştir?

Çünkü ona, Nur Risaleleri’nin yazdırılması (!) yetmemektedir. Ona bu risaleleri yazdıran Allah, aynı zamanda bu risalelerin tercümanlığı gibi ağır bir görevi de yerine getirebilmesi için, onu ta çocukluğundan beri buna göre yetiştirmiştir! Fikri, dikkati dağılmasın diye, ona ilim bile tahsil ettirilmemiş, ilm-i Kur'an rüyasında öğretilmiş, Kur'an haricindeki bütün kitaplardan men edilmiştir! Hatta, Nur suresinin 35. ayetindeki "(...) neredeyse ateş ona dokunmasa da yağı ışık verir. (...)" cümlesinin ebcedî tefsirinde; Said Nursî’nin de ateşsiz yandığı, tahsil için külfet ve ders meşakkatine muhtaç olmadan kendi kendine nurlandığı, âlim olduğu bile iddia edilmiştir.[126] Tabiî ki, ekser hayatı da ihtiyar ve iktidarının, şuur ve tedbirinin haricinde gelişecektir!

Said Nursî amacına erişmiş; onun bu sözleri şakirtleri üzerinde istediği etkiyi göstermiştir:

Madem bu hizmet münhasıran re'yiniz ile değil, istihdam olunuyorsunuz; nasıl Mübelliğ-i Kur'an, Fahr-i Cihan, Habib-i Yezdân Sallâllahu Aleyhi Vesellem Hazretleri bir gün "el-yevme ekmeltu lekum dînekum" ferman-ı celilini tebliğ buyurmakla aynı zamanda vazife-i Risaletinin hitâmına remzen işaret eylemişti. Muhterem Üstadın da hizmeti kâfi görülürse, bildirilir kanaatındayım.[127]

Zikredilen cümle, Mâide suresinin 3. ayetinde yer almaktadır:

"(...) Bugün sizin için dininizi kemale erdirdim. (...)"[128]

Görüldüğü gibi, Said Nursî’nin görevi Hz. Peygamber’in göreviyle; Nur Risaleleri de Kur'an ile aynı plâtformda telâkki edilmiş, işlevleri âdeta özdeşleştirilmiştir.


Ð

''RİSALE-İ NUR ŞİRK ÇIKMAZI''

TASAVVUF MİTOLOJİSİNDEN
''İLMİ LEDÜN'' DİĞER ADI İLE BİZCEDE ''ŞEYTANi VAHY'' OLARAK BİLİNİR SAİD NURSİ'YE GELEN ORTADADIR...


1.6. HER SUALE CEVAP VERMEK, HİÇ KİMSEYE SORU SORMAMAK

Sormaz ki bilsin, sorsa bilirdi.
Bilmez ki sorsun, bilse sorardı.

Atasözü

Herhangi ilme sorulan suale bila-tereddüd derhal cevap verirdi.[129]

Sorulacak suallere cevap vermeye hazır bulunduğu gibi kimseye sual sormayacağını da beyan ederek bu kararda yirmi sene sebat etti.[130]

Hiçbir ulemadan soru sormazdı. Yirmi sene daima mûcib kaldı. Bu hususta kendileri derlerdi ki: "Ben ulemanın ilmini inkar etmem. Binaenaleyh kendilerinden sual sormak fazladır. Benim ilmime şüphe edenler var ise sorsunlar onlara cevap vereyim. Şu halde sormak şüphe edenlerin hakkıdır."[131]

Said Nursî kırk sene evvel İstanbul’da iken, "kim ne isterse sorsun" diye, hârikulâde bir ilânat yapmıştır.

Böyle had ve hududu tâyin edilmeyen, yâni "şu veya bu ilimde veya mevzuda, kim ne isterse sorsun" diye bir kayıt konulmadan ilânat yapmak ve neticede daima muvaffak olmak; beşer tarihinde görülmemiş ve böyle ihâtalı ve yüksek bir ilme sâhip böyle bir İslâm dâhisi, Asr-ı Saadet müstesna şimdiye kadar zuhur etmemiştir.[132]

O Zât-ı zîhavârık; daha hadd-i bülûğa ermeden bir allâme-i bîadîl halinde bütün cihan-ı ilme meydan okumuş, münazara ettiği erbab-ı ulûmu ilzam ve iskat etmiş, her nerede olursa olsun vâki olan bütün suallere mutlak bir isabetle ve asla tereddüt etmeden cevap vermiş, ondört yaşından itibaren üstadlık pâyesini taşımış ve mütemadiyen etrafına feyz-i ilim ve nur-u hikmet saçmış, izahlarındaki incelik ve derinlik ve beyanlarındaki ulviyet ve metanet ve teveccühlerindeki derin feraset ve basîret ve nur-u hikmet, erbab-ı irfanı şaşırtmış ve hakkıyle "Bediüzzaman" unvan-ı celîlini bahşettirmiştir.[133]

İstanbul’daki ikametgâhının kapısında bir levha asılı idi: Burada her müşkil halledilir; her suale cevap verilir, fakat sual sorulmaz.[134]

(...) o rü'yada mazhar olduğu bir hakikatı sonradan şöyle anladık ki: Molla Said, Hazret-i Peygamberden ilim talebinde bulunmasına karşılık; Hazret-i Resul-ü Ekrem Aleyhissalâtü Vesselâm, ümmetinden sual sormamak şartiyle ilm-i Kur'anın tâlim edileceğini tebşir etmişler. Aynen bu hakikat hayatında tezahür etmiş. Daha sebavetinde iken bir allâme-i asır olarak tanınmış ve kat'iyyen kimseye sual sormamış, fakat sorulan bütün suallere mutlaka cevab vermiştir.[135]


Ï


Hz. Peygamber (s.a.v.) bile böyle mutlak bir iddiada bulunmamıştır. İmam Buharî, Sahih’inde İtisam Bölümünün 8. Babını "Peygamber kendisine vahiy indirilmeyen konularda sual sorulduğunda 'Bilmiyorum' der yahut kendisine o konuda vahiy indirilinceye kadar, o soruya cevap vermezdi. Peygamber (s.a.v.): 'Biz sana Kitabı hak ile indirdik ki, insanlar arasında Allah’ın sana gösterdiği biçimde hüküm veresin; hainlerin savunucusu olma!' (Nisâ, 4/105) kavlinden dolayı, rey ile de kıyas ile de söz söylemezdi." şeklinde isimlendirmiştir. Hemen ardından da İbn Mesud (r.a.)’un şu sözünü rivayet etmiştir:

"Peygamber (s.a.v.)’e ruhtan soruldu da, o konuda ayet indirilinceye kadar sükût etti."

Nitekim aynı bapta, Cabir b. Abdullah (r.a.)’ın Hz. Peygamber’e bir soru sorduğu ve o konuda ayet ininceye kadar Resulullah’ın hiçbir cevap vermediği de rivayet edilmiştir.

Bu konuda birçok hadis vardır. Örneğin:

Resulullah (s.a.v.):

"Uzeyr’in peygamber olup olmadığını bilmiyorum, Tübbeu’nun mel'un olup olmadığını bilmiyorum. Zülkarneyn’in peygamber olup olmadığını bilmiyorum." buyurmuştur.[136]

Cübeyr b. Mut'ım (r.a.) dedi ki: Bir adam Resulullah (s.a.v.)’a:

-Ey Allah’ın Elçisi! Allah, nereleri daha çok sever, nerelere daha fazla öfkelenir? dedi. Resulullah:

-Bilmiyorum, Cibril (a.s.)’e sorayım, buyurdu. Bunun üzerine Cibril ona gelerek:

-Allah’ın en çok sevdiği yerler mescitler, en fazla öfkelendiği yerler de çarşılardır, haberini verdi.[137]

İbn Mace de Sünen’inin Mukaddime’sinde Reyden ve Kıyastan Kaçınma Babıaçmıştır ki, muradı Kitaba ve Sünnete dayanmayan şahsî arzulardan kaçınmak gerektiğini beyandır. Hemen her hadis kitabında bu anlamda bir bölüm vardır. İşte mezkur bapta rivayet edilen bir hadis:

"Şüphesiz Allah Tealâ, ilmi insanlara ihsan ettikten sonra (hafızalardan) zorla söküp almaz. Lâkin insanlardan ilmi, bilgileriyle beraber âlimlerin ruhlarını kabzetmek suretiyle alır. Artık geride birtakım cahil insanlar kalır. Onlara halk tarafından dinî sorular sorulur, onlar da şahsî reyleri ve arzuları ile cevap verirler ve böylece hem halkı dalâlete sürüklerler, hem de kendileri saparlar."[138]

Bir keresinde Resulullah (s.a.v.)’a hoşlanmadığı bazı şeyler soruldu. Sahabîler bu soruları çoğalttıklarında Resulullah öfkelendi ve:

"Bana istediğinizi sorun!" buyurdu.[139]

Resulullah’ın öfkelenmesinin sebebi, kendisine yöneltilen soruların "Babam kim?", "Devem nerede?" gibi sorular olmasıydı. "Bana istediğinizi sorun" cümlesi, Resulullah’tan işte böyle bir hâldeyken sâdır olmuştur. Yoksa Said Nursî’ninki gibi her soruya mutlak olarak cevap verme iddiası olmamıştır. Kaldı ki, kendisi Allah’ın Resulüdür, vahiyle muhataptır. Allah’ın bildirmesiyle kendisine sorulan sorulara cevap verebilir.

Allah Resulünün bile böyle bir iddiası olmadığı hâlde, Said Nursî nasıl olur da her soruya cevap verir, üstelik "tereddüt etmeden" ve "mutlak bir isabetle"?...

Her soruya cevap verme iddiası bir yana, âlimlik iddia etmek bile zemmedilmiştir. Nitekim, İbn Ömer (r.a.) demiştir ki: Resulullah’ın:

"'Ben âlimim' diyen,cahildir." dediğini kesin olarak biliyorum.[140]

Abdullah İbn Mesud (r.a.) demiştir ki:

"Ey insanlar, Allah’tan korkun! Sizden bir şey bilen, bildiğini söylesin. Bilmeyen de 'Allah bilir' desin. Zira, sizden birinizin bilmediği bir şey için 'Allah bilir' demesi de ilimdir. (...)"[141]

İmran b. Hıttan şöyle demiştir: "Ben, Aişe’ye ipek(li giyinmek) hakkında sordum. Aişe:

-İbn Abbas’a git, ona sor, dedi. İbn Abbas’a gidip ona da sordum. O da bana:

-İbn Ömer’e sor, dedi. Ben de gidip İbn Ömer’e sordum. (...)"[142]

Aişe ve İbn Abbas sahabenin âlimlerinden olmalarına rağmen, sorulan her soruya hemen cevap vermemişler, soru soranı başkasına yönlendirmişlerdir.

Şureyh b. Hânî mestlerin üzerine mesh meselesini sorunca, annemiz (r.anhâ) yine cevap vermemiş ve şöyle demiştir:

"İbn Ebu Talib’e git de ona sor! Çünkü o, bunu benden daha iyi bilir. O, Resulullah (s.a.v.)’la birlikte sefer ediyordu."[143]

İmam Gazalî şöyle der:

Ahiret âlimlerinde aranan diğer hususiyetlerden biri de, sorulduğunda fetva vermekte acele etmemek, ağırdan almak ve kurtuluş yolunu aramak için çekingen davranmaktır. Eğer, sorulan her suali, Kur'an’ın veya hadisin sarahatinden, icmadan veya kıyastan biliyorsa cevabını verir, yok eğer şüphe ettiği bir şeyden sorulmuşsa: "Bilmem" der. Eğer, kendi içtihadı ve tahmini ile zannettiği bir şeyden soruluyorsa ihtiyatî tedbir olarak, varsa daha iyi bilene havale eder. Akıllılık, bu anlattığımızdır. Çünkü, içtihat tehlikesini yüklenmek büyük iştir. Haberde şöyle gelmiştir:

"İlim üçtür: Konuşan Kitap, yerleşen Sünnet ve üçüncüsü de 'Bilmem' demektir." (İbn Mâce, Abdullah b. Ömer’den)

Şabî diyor ki: 'Bilmem' demek, ilmin yarısıdır. Bilmediğinde Allah için sükût edenin alacağı mükâfat, konuşandan az değildir. Zira bu, nefse en ağır gelen cehaleti kabul etmektir.

Sahabenin ve ilk âlimlerin davranışı böyle idi. Abdullah b. Ömer’den fetva istendiği zaman: İnsanların işlerini boynuna alan şu emîre git de, bu meseleyi onun boynuna geçir, derdi. İbn Mesud: İnsanların her sualini cevaplandıran, ahmaktır, derdi. Yine İbn Mesud: Âlimin kalkanı "bilmem"dir. Eğer kalkanı kullanmakta hata ederse, hasmının silâhına hedef olur, demiştir. İbrahim b. Edhem diyor ki: Şeytanın en çok gücüne giden şey, âlimin bazı meselelerde konuşup, bazılarında sükût etmesidir. Şeytan der ki: "Şuna bakın, bunun bu sükûtu yok mu, konuşmasından benim için çok daha fenadır."

(...) Bazıları da: Hakikî âlime bir mesele sorulduğunda cevabın çetinliğini düşünerek, dişi yeni çekilen adamın vaziyetini alır, demişlerdir. İbn Ömer (r.a.): Üzerimizden geçip cehenneme gitmek için bizi köprü yapmak mı istiyorsunuz? derdi. Ebu Hafs Nisaburî: Hakikî âlim, suali cevaplandırırken, kıyamette "Bu cevabı nereden buldun" diye sorulacağından korkan zattır, demiştir. İbrahim-i Teymî kendisine bir mesele sorulduğu zaman ağlar ve: Başkasını bulamadınız da, bana mı muhtaç oldunuz? derdi. Ebu’l-Âliye, er-Riyahî, İbrahim b. Edhem ve Süfyan-ı Sevrî ancak iki-üç kişi veya bunu geçmeyen kimseyle konuşurlar ve cemaat çoğalınca dağılırlardı.

(...) İbn Ömer on meseleden sorulsa, dokuzuna sükût eder de ancak birine cevap verirdi. İbn Abbas (r.a.) dokuzuna cevap verir, yalnız birinde sükût ederdi. Fakihlerin "Bilmem" dedikleri, "Bilirim" dediklerinden çok fazla idi. Süfyan-ı Sevrî, Malik b. Enes, Ahmed b. Hanbel, Fudayl b. İyaz, Bişr b. Haris bunlardandır. Abdurrahman b. Ebu Leylâ diyor ki: Bu mescitte (Medine Mescidi) Resul-i Ekrem’in ashabından 120 tanesine yetiştim. Hepsi de kendilerine bir mesele sorulduğunda veya bir fetva istendiğinde, bunu başkalarına havale eder ve cevap vermek istemezlerdi. Hatta, birine bir şey sorulduğunda, onu diğerine havale eder, havaleden havaleye tekrar kendine gelirdi, kimse cevap vermek istemezdi.

(...) Bir de şimdiki âlimlere bak da, işlerin nasıl tamamen tersine döndüğünü gör. Çünkü, şimdi kaçınılması gereken aranıyor, aranması gerekenden kaçınılıyor.[144]

İmam Şafiî dedi ki: Ben, İmam Malik’e kırk sekiz meseleden sorulup da, otuz iki tanesine "Bilmiyorum" diye cevap vermiş olduğunu biliyorum.[145]

Selef-i salihinin bu güzideleri, kapılarına pervasızca "Burada her soruya cevap verilir, kimseye soru sorulmaz" diye levha asanları görselerdi, acaba ne yaparlardı?...


Ð


Hiç kimseye soru sormamanın hükmünü de yine âsârdan araştıralım:

Her şeyden önce Allah’ın Kitabı sormayı emretmektedir:

"Eğer bilmiyorsanız, zikir ehline sorunuz!"[146]

İlim öğrenmenin fazileti hakkında o kadar çok hadis vardır ki, onları burada nakletmek mümkün değildir. İsteyenler hadis kitaplarının "İlim" bölümlerine baksınlar. Sadece soru sormak hakkındaki rivayetlerin birkaçını nakledelim:

"İlim hazinedir, anahtarı ise sualdir. O hâlde sorunuz ki, Allah da size rahmet etsin. Böylece sualle dört sınıf ecir kazanır: Soran, öğreten, dinleyen ve bunları seven."[147]

"Ulemadan sor! (...)"[148]

Cabir b. Abdullah (r.a.)’tan rivayet edildiğine göre; Resulullah (s.a.v.), yanlış fetva verip arkadaşlarının ölümüne sebep olanlar için buyurmuştur ki:

"Onu öldürdüler. Allah da onları öldürsün! Bilmediklerini sorsalardı ya! Cehaletin şifası ancak sormaktır. (...)"[149]

İmam Gazalî, bu konuda da şöyle demektedir:

Süfyan-ı Sevrî, Askalân şehrine gitti. Orada bir müddet beklediği hâlde, kendisine bir şey soran olmayınca, "Bu diyarda ilim ölmüş, artık benim beklememe lüzum yok, vasıta temin edip gideyim" dedi. Şüphesiz böyle demesi, öğreticiliğin üstün değerine ve faziletine hevesi ve ilmin devamını sağlamak arzusundandı.

Atâ, "Said b. Müseyyeb’i ziyaret ettim ve kendisini ağlar gördüm. Sebebini sorduğumda, kendisinden bir şey sorulmadığı için ağladığını söyledi" demiştir.[150]

Hz. Musa (a.s.)’ya "İnsanların en âlimi kimdir?" diye sorulduğunda, "Benim" demişti. İlmi (Allah, en iyi bilendir diyerek) Allah’a havale etmediğinden dolayı, Allah onu kınayıp azarladı ve ona "Senden daha âlim, kulum Hızır vardır" diye vahyetti. Musa, onu bulmak için yollara düştü. Ona sorular sordu.[151] İşte "ulu’l-azm" bir resulün bile bu konudaki hâli böyleydi...

Hele yenilir yutulur cinsten olmayan şu cümleler, bin dört yüz küsur yıldır her ilim dalında birçok zahmetle yetişmiş İslâm ulemasına karşı, büyük bir küfran-ı nimettir:

Böyle had ve hududu tâyin edilmeyen, yâni "şu veya bu ilimde veya mevzuda, kim ne isterse sorsun" diye bir kayıt konulmadan ilânat yapmak ve neticede daima muvaffak olmak; beşer tarihinde görülmemiş ve böyle ihâtalı ve yüksek bir ilme sâhip böyle bir İslâm dâhisi, şimdiye kadar zuhur etmemiştir (Asr-ı Saadet müstesna).[152]


Ð

KUR'AN-I TATİLE ÇIKARMAK İÇİN ORTAYA KONULMUŞ BU KİTAP 21.YÜZYILDA ''CİHAD RUHUNU KIRMAK'' İÇİN AFYON OLARAK YAZDIRILMIŞTIR...


1.7. NUR RİSALELERİ İLE İKTİFA

Yirmi senedir Kur'an-ı Hakîm’den ve Risale-i Nur’dan başka bir kitabı ne mütalâa etmişim ve ne de yanımda bulundurmuşum; Risale-i Nur kâfi geliyor.[153]

Ona derdik:

-"Ne için başka kitaplara bakmıyorsun?" Derdi:

-"Herşeyden zihnimi tecrid ile Kur'an’dan fehm ediyorum." Nakl etse bazı mühim gördüğü mesâili yine tagayyürsüz kendi âsârından tekrar ederdi. (...)[154]

Yeni Said on senedir yanında başka kitapları bulundurmuyor, bana Kur'an yeter diyor. Böyle teferruat mesâilinde, bütün kütüb-ü ehâdîsi tedkik edip, en akvâsını yazmağa vaktim müsaade etmiyor.[155]

Risale-i Nur, hakaik-ı İslâmiyeye dair ihtiyaçlara kâfi geliyor, başka eserlere ihtiyaç bırakmıyor. Kat'î ve çok tecrübelerle anlaşılmış ki, îmanı kurtarmak ve kuvvetlendirmek ve tahkikî yapmanın en kısa ve en kolay yolu Risale-i Nur’dadır. Evet onbeş sene yerine, onbeş haftada Risale-i Nur o yolu kestirir, îman-ı hakikîye îsal eder. Bu fakir kardeşiniz yirmi seneden evvel, kesret-i mütalâa ile bazan bir günde bir cild kitabı anlayarak mütalâa ederken, yirmi seneye yakındır ki, Kur'an ve Kur'an’dan gelen Resâil-in-Nur bana kâfi geliyorlardı. Bir tek kitaba muhtaç olmadım, başka kitabları yanımda bulundurmadım. Risale-i Nur, çok mütenevvi’ hakaika dair olduğu halde, te'lifi zamanında, yirmi senedenberi ben muhtaç olmadım. Elbette lâzım gelir.

Hem madem ben sizlere kanaat ettim ve ediyorum, başkalara bakmıyorum, meşgul olmuyorum. Siz dahi Risale-i Nur’a kanaat etmeniz lâzımdır, belki bu zamanda elzemdir.[156]

Diyorlar: "Said yanında başka kitabları bulundurmuyor. Demek onları beğenmiyor. Ve İmam-ı Gazalî’yi de (R.A.) tam beğenmiyor ki, eserlerini yanına getirmiyor." İşte bu acib, mânâsız sözlerle bir bulantı veriyorlar. Bu nevi hileleri yapan, perde altında ehl-i zendekadır; fakat safdil hocaları ve bazı sofuları vasıta yapıyorlar.

Buna karşı deriz ki: "Hâşâ, yüz def'a hâşâ!.. Risale-i Nur şâkirdleri, Hüccet-ül-İslâm İmam-ı Gazalî ve beni Hazret-i Ali ile bağlıyan yegâne üstadımı beğenmemek değil, belki bütün kuvvetleriyle onların tâkib ettiği mesleği, ehl-i dalâletin hücumundan kurtarmak ve muhafaza etmektir.

Fakat, onların zamanında bu dehşetli zendeka hücumu, erkân-ı îmaniyeyi sarsmıyordu. O muhakkik ve allâme ve müctehid zâtların asırlarına göre münâzara-i ilmiyede ve diniyede isti’mal ettikleri silâhlar hem geç elde edilir, hem bu zaman düşmanlarına birden galebe edemediğinden; Risale-i Nur, Kur'an-ı Mu’ciz-ül-Beyan’dan hem çabuk, hem keskin, hem tam düşmanların başını dağıtacak silâhları bulduğu için, o mübarek ve kudsî zatların tezgâhlarına müracaat etmiyor. Çünki, umum onların merci’leri ve menba’ları ve üstadları olan Kur'an, Risale-i Nur’a tam mükemmel bir üstad olmuştur. Ve hem vakit dar, hem bizler az olduğumuz için vakit bulamıyoruz ki, o nuranî eserlerden de istifade etsek.[157]

Üstad Bediüzzaman, Kur'an’dan başka hiçbir kitaba müracaat etmeden ve te'lifat zamanında yanında hiçbir kitab bulunmadan Nur Risalelerini te'lif etmiştir.[158]


Ï


Bütün âsâr ilmin faziletini, ilim öğrenmenin ve öğretmenin ecrini belirtip dururken; Nur Risaleleri, Said Nursî’nin zahiri kurtarmak üzere üç aylık bir tahsil hayatı olduğundan, yarım ümmîliğinden, yanında Kur'an’dan başka kitap bulundurmadığından övgüyle bahsetmektedir. Ama o; -bütün bunlara rağmen- daha çocukluğunda tüm ilimlere, özel bir tarzda bâtınen ihsan olunanlara, eşyanın hakikatlerine, kâinatın sırlarına ve ilâhî hikmete vâris kılınmıştır! Aslında bu ifadelerle, onun mutlak ilim sahibi olduğu iddia edilmektedir. Ayrıca o, tahsil için külfet ve ders meşakkatine muhtaç olmadan kendi kendine nurlanmakta, âlim olmaktadır!

Fakat bütün bu iddalar, tabiî ki Hz. Muhammed (s.a.v.) yok sayılarak ileri sürülemezdi. Dolayısıyla, istismara açık olan bir yol seçildi: Rüya ve ilham... Said Nursî, rüyasında Hz. Peygamber’i görmüş; Hz. Peygamber ümmetinden hiç kimseye soru sormamak şartıyla ilm-i Kur'an’ı kendisine vermişti! Esasen Said Nursî, Nur Risaleleri’ni öyle ilimle, fikirle, niyetle, kastî bir ihtiyarla yazmıyor; bilâkis, bu risaleler kendisine kalbe doğuşlar, kurgulanmayan aniden geliveren şeyler, hatırlatmalar yolu ile ihsanen yazdırılıyordu. Bu risalelerin ikram-ı Rabbanî olduğunda şüphe yoktu! Nur Risaleleri, zahiren onun eseriydi; yoksa tahsilsiz, yarım ümmî olan Said Nursî’de bunları yazacak bir ilim yokken böyle muaazam bir eseri o nasıl yazsındı! Onun Nur Risaleleri ile bu çerçevedeki ilişkisi, tercüme-tercüman ilişkisinden ibaretti!

İşte, bu bölümün başından beri Nur Risaleleri’nden aktardıklarımızın özü budur. Fakat biz, bu ifadelerle başlayan cür'etkârlığa kitabımızın henüz başındayken değinmeyeceğiz. Bunu, daha nelere cür'et edildiğini de gösterdikten sonra ileride ele alacağız.

Biz, kitabımızın bu bölümünde Said Nursî’nin âlim olmadığını, tahsil hayatının yetersiz olduğunu, kesbî ilminin bulunmadığını... ispata çalışmadık. Amacımız; ilim, ilim edinme, bilgi kaynakları vb. konulara Nur Risaleleri’nin yaklaşımını sergilemek ve bu konularla Said Nursî arasındaki ilişkinin Nur Risaleleri’ndeki ele alınış biçimini göstermekten ibarettir.


Ð

''RİSALE-İ NUR ŞİRK ÇIKMAZI''

KUR'AN DÜŞMANLARI

Öyle bir Kur'an okumak ki ''FAL AÇARAK'' 'TEFE'ÜL' MAKSATLI ELE ALINIR OLDU

2. BÖLÜM



NUR RİSALELERİ VE KUR'AN İLİMLERİ



"Sana Kitabı kâğıtta yazılı olarak indirmiş olsak da, elleriyle ona dokunsalar bile, küfredenler yine de 'Bu apaçık bir sihirden başka bir şey değildir!' derler." (En‘âm, 6/7.)


2.1. TEVAFUKLU KUR'AN

(...) lâfzullah üzerinde vâki tevafukatın göze çarpacak ve nazarı celbedecek şekle ifrağ edilmesi ve bazı kelimelerde görünen manidar tevafukatın güzellikleriyle meydana çıkarılması hakkında vâki Üstadımın fikirlerine haddim olmayarak yine Üstadımdan aldığım kuvvet ve cesaret ile iştirak ediyorum. Husrev.[159]

Sevgili Üstadım... Bu hafta hatt-ı destinizle pek çok zahmet çekerek, bin müşkilât içerisinde yazdığınız bütün Kur'an’daki bütün tevâfukatı gösterir bir nükteyi daha aldım. Husrev.[160]

Lâfza-i Celâl ve lâfz-ı Rab tevâfukatı ile kelime tevâfukatını muhafaza etmek suretiyle, bir Kur’ân-ı Kerîm yazılmasını emir buyurduğunuz vakit, pek büyük bir sevinçle kaleme sarılmıştım. Husrev.[161]

Sonradan, Kur'an’da 'LÂFZULLAH' ın tevâfukundan çıkan bir lem'a-i i’câzı gösteren yaldız ile bir Kur'an yazdırıldı.[162]

Mu’cizatlı Kur'an’ımızı hafızlara okutmak ve onların bazı sehivleri bulmak münasebetiyle onlara yazdığım bir mektubun suretini buna merbut olarak size de gönderiyorum.[163]

Bütün bu hâlât yüksekte duran Mu’cizatlı Kur'an-ı Azîmüşşan ile beraber (...)[164]

Tevafuklu Kur'ânımız -mümkünse- fotoğraf matbaasiyle tâbedilsin ki, tevafuktaki lem'a-i i’caziyye görünsün.[165]


Ï


"Mucizeli Kur'an" tabiri, "renkli göz" tabirine benzemektedir. Türklerin birçoğu, siyah ve kahverengi gözlü insanlara aşina olduğundan; mavi, yeşil ya da elâ gözlü biri için "gözleri renkli" der. Hâlbuki, kahverengi ve siyah da birer renktir. Bu yanlışa, kanıksamanın neden olduğu açıktır. Renksiz göz olmadığı gibi, diğer Mushaflardan farklı, mucizeli bir Kur'an da olamaz. Çünkü, Kur'an’ın bizzat kendisi mucizedir. "Mucizeli Kur'an" yazdıklarını iddia edenler, ya Kur'an’ın icaz yönünü bilmiyorlar ya da bunu bilmelerine rağmen gözleriyle açıkça görecekleri bir mucize daha istiyorlar demektir. Niyetleri farklı olsa da bunlar bir yönden, peygamberlerin gösterdikleri mucizelerin yanı sıra elleriyle dokunabilecekleri, gözleriyle görebilecekleri... ek mucizeler isteyen müşriklere benzemektedirler.

"Tevafuklu-mucizeli"olduğu iddia edilen bu Kur'an, nasıl bir Kur'an’dır? Diğer Mushaflardan ne farkı vardır ki, böyle vasıflandırılmıştır?

Bu Mushafta "tevafuklar" ve "mucizeler",kırmızı rengin iki tonuyla yazılarak gösterilmiştir.[166] Mushaf sayfasının sütun ve satırlara bölündüğünü ve kelimelerin bunlara yerleştirildiğini varsayarsak, konu daha iyi anlaşılacaktır. Örnek olarak bu Mushafın 448. sayfasını inceleyelim:

Bu sayfada Sâffât suresinin 77.-102. ayetleri yer almaktadır. Bu sayfada (satırları yukarıdan aşağıya numaraladığımızda) 4. satırdaki «ﻪﺑﺮ» ve 12. satırdaki «ﺐﺮ»lâfızları aynı sütunda yer almaktadır. İşte bu, "lâfz-ı Rab tevafuku"dur. 6. satırdaki «ﺏﺭﺑ» ve 12. satırdaki «ﻰﺑﺭ» lâfızları başka bir sütundaki tevafuktur. 5. satırdaki «ﷲﺍ», 9. satırdaki «ﷲﺍ»ve 15. satırdaki «ﷲﺍ»lâfızları da başka bir sütundadır ki, bu da "lâfza-i Celâl tevafuku"dur. 1. satırdaki «ﻡﻫ» ve 11. satırdaki «ﻡﻫ»; 6. satırdaki «ﻰﻧﺇﻞﺎﻗﻓ » ve 11. satırdaki «ﻰﻧﺇﻞﺎﻗﻮ »; 7. satırdaki «ﻍﺍﺭﻓ » ve 8. satırdaki «ﻍﺍﺭﻓ »; 13. satırdaki «ﺎﻴﻞﺎﻗ » ve 14. satırdaki «ﺎﻴﻞﺎﻗ » farklı sütunlardaki diğer tevafuklardır. Tevafuklar bazen de karşılıklı sayfalarda aynı satırlarda olmaktadır. 448. sayfanın 2. satırındaki «ﻦﻴﻧﺴﺤﻣﻠﺍﻯﺯﺠﻧ ﻚﻠﺫﻛﺎﻧﺇ » ve 449. sayfanın 2. satırındaki «ﻦﻴﻧﺴﺤﻣﻠﺍﻯﺯﺠﻧ ﻚﻠﺫﻛﺎﻧﺇ »cümleleri karşılıklı yer almaktadır.

İşte Kur'an’ın "mucizeleri" ve "tevafukları"!...

Türk veya Arap baskısı, mucize ve tevafuk endişesi olmadan yazılmış normal bir Mushafın aynı sayfaları incelendiğinde tevafukların tutmadığı, belirtilen kelimelerin aynı sütunlarda yer almadığı görülecektir. İki Mushafı kıyaslayan; kelimeleri kaydırmak, harf ve kelime aralıklarını daraltmak ya da genişletmek suretiyle tevafukların düzüldüğünü hemen fark edecektir.

Bir kitaptaki aynı kelimelerin veya kelime gruplarının aynı sütunda ya da karşılıklı sayfalarda aynı satırda yer alması mucize ve tevafuk kabul edildiğinde, bir de bunlar kırmızıyla renklendirildiğinde ortalık tevafuklu ve mucizeli kitaptan geçilmez. Bilgisayarların sunduğu imkânları bir yana bırakalım, iyi bir dizgici bu işi, artık ilkel diyebileceğimiz metotlarla bile herhangi bir kitabın basımında gerçekleştirebilir.


Ð

''RİSALE-İ NUR ŞİRK ÇIKMAZI''


AMAÇLARI ''KUR'AN'A GÖLGE'' LERİ ALTINDA BIRAKMAKTI ''KUR'ANIN VAYH'İN GÖLGESİNDE YAŞAMAK DEĞİL..''


2.1.1. TEVAFUKLU-MUCİZELİ KUR'AN’IN DİĞER MUSHAFLARIN SAYFA
VE SATIRLARINI MUHAFAZA ETTİĞİ İDDİASI


(...) yeni bir Mushaf yazdırıyoruz ki; en münteşir Mushafların aynı sahife, aynı satırlarını muhafaza etmekle beraber, san’atkârların lâkaydlığı te'siriyle adem-i intizama mâruz kalan yerleri tanzim edip, tevafukatın hakikî intizamı inşâallah gösterilecektir.. ve gösterildi.[167]


Ï


Gerek Türklerin, gerek Arapların ve gerekse diğer ulusların bastıkları Mushaflardaki satırlar, hemen hemen aynı sayıda harf içerir. Harfler satırın birinde bitişik, diğerinde dağınık değildir; ahenklidir. Bu Mushaflar gözü yormaz ve okumayı kolaylaştırır. Ama, tevafuklu-mucizeli Mushafta bu ahenk görülmez. Kelimeler bazı satırlarda aralıklı yazılmış, bazılarında da sıkıştırılmıştır. Bu işlem de kâfi gelmediğinde, ya bir veya birkaç kelime bir alt satıra kaydırılmak ya da bir üst satıra çıkarılmak suretiyle tevafuklar düzülmüştür.

Tevafuklu Kur'an’ın incelediğimiz 448. sayfasının 2. satırındaki «ﻥﻣﻪﻧﺍ»lâfzı, DİB tarafından hazırlanan Mushafta 3. satırda; 3. satırındaki «ﻪﺘﻌﻳﺸ», 4. satırda; 4. satırındaki «ﻪﻤﻮﻗﻭﻪﻴﺑﻻ», 5. satırda yer almaktadır. Bu kaydırmalar sayfanın sonuna kadar böyle devam etmektedir. Sayfalar muhafaza edilirken, satırlar muhafaza edilememiştir.

Mushaflar genellikle 604-605 sayfadır. Bu sayfa sayısı, uzun yıllardan beri ümmet tarafından hüsnükabul görmüştür.

Çoğu Mushafın arka iç kapağında "Berkenar-Sahife tutar" şeklinde bir ibare vardır. Kelimenin aslı "Derkenar"dır. Mushaflarda ayetlerin başından ve muayyen bir yerden başlayan sahifelerle devam eden nüshalara "Berkenar" denir. Halk tarafından böyle anılan Mushaflar, hafızlar için bilhassa çok muteberdir. Çünkü, bu Mushaflardan hafız olmak daha kolaydır. Cüzlerin her sahifesi belli bir ayetle başlar. Bilindiği gibi, Kur'an 30 cüzdür ve her cüz 20 sahifeye ayrılmıştır.[168]

XIX. yüzyıla kadar, dünya çapındaki ünlü Türk hattatlarından Şeyh Hamdullah, Hafız Osman ve Kadı Asker Mustafa İzzet Efendilerin yazdıkları o en nadide Mushaf nüshalarında "Berkenar"lık vasfı yoktur. Çünkü, Mushafın tertibinde ve yazılışında, buna dinî ve ilmî bakımdan riayet edilmesi mecburiyeti yoktur. Bu yüzdendir ki, önceki hat üstatları, Kur'an-ı Kerim’i yazarlarken, onun tertip zarureti yanında, hep sanat ve yazı üstünlüğünü ön plâna alarak kalemlerini rahatlıkla yürütmüşler, Mushaf sahifelerini hep belirli ayetlerle başlatmak için külfete düşmemişlerdir. Hafızların kolaylıkla Kur'an ezberlemelerine ve halk tabakalarının fazla rağbetine sebep olan 15 satır üzerine, "Berkenar" Mushaf yazma şekli, umumiyetle XVIII. asrın sonlarında M. Hulusi, M. Şefik, Kayışzade Hafız Osman, Kadırgalı Mustafa Nazif ve Hasan Rıza Efendilerle başlar.

Hasan Rıza Efendi, yazdığı Mushafların ancak ikisini-üçünü "Berkenar" yazmaya muvaffak olabilmiştir. Bu sebeple; her sahifeyi muayyen yerde bitireceğim diye, satırların ve ayetlerin sonlarında küçük yazmaya kaçmak veya sıkışık bir istif yapmak gibi hâllere düşmeyen Hasan Rıza Efendi; bu berkenar nüshalarında dahi güzelliği muhafaza edebilmiştir. En hatasız Mushaf yazmak ve harekelerin harflerin tam hizalarında konmuş olması, gözleri yormamak bakımından da "nesih güzelliği" ve rahatlık, Hasan Rıza hattında kemalini bulmuştur denebilir.[169]

El yazması çoğu Mushafın sahifeleri birbirini tutmaz. Bu Mushafların birçok sayfasında ayet tamamlanamamış, kalan kısmı bir sonraki sayfaya aktarılmıştır. Bu Mushafların satır sayısı da muhteliftir. Aksoy’un da belirttiği gibi, Mushaflarda satır sayısı birliği ancak 18.-19. yüzyılda sağlanmaya başlamıştır.

Durum böyle olunca, tevafuklar ve mucizeler ancak Said Nursî’nin emri ile yazılan Mushafta gerçekleşmektedir. Said Nursî’nin mucize zannettiği, gerçekte ise düzmeceden ibaret olan bu tevafuklar işte böylesine çürüktür. Bizatihi mucize olan Kur'an’ın yazılışında "mucize" uydurulmaya kalkışılmıştır.


Ð

''RİSALE-İ NUR ŞİRK ÇIKMAZI''

2.1.2. "DİĞER MUSHAFLARIN İNTİZAMSIZ" VE BUNA KARŞIN"TEVAFUKLU KUR'AN’IN LEVH-İ MAHFUZ’DAKİ GİBİ YAZILDIĞI" İDDİASI

(...) san’atkârların lâkaydlığı te'siriyle adem-i intizama mâruz kalan yerleri tanzim edip (...)[170]

İşte tertîb-i Kur'an irşâd-ı Nebevî ile; münteşir ve matbu’ Kur'anlar da, ilhâm-ı İlâhî ile olduğundan; Kur'an-ı Hakîm’in nakşında ve o hattında, bir nevî alâmet-i i’caz işareti var. Çünki o vaziyet, ne tesadüfün işi ve ne de fikr-i beşerin düşünüşüdür. Fakat bâzı inhiraf var ki, o da tab'ın noksanıdır ki; tam muntazam olsaydı, kelimeler tam birbiri üzerine düşecekti.[171]


Ï


Said Nursî bir de hiç sıkılmadan, o muhterem hattatları lâkaytlıkla; yazdıkları Mushafları da düzensizlikle itham etmektedir. Vallahi, ne sanatkârlarda lâkaytlık, ne Mushaflarda intizamsızlık ve ne de tabda (basımda) bir noksanlık var! Noksanlık bu kafalardadır.

Hattatların hat sanatında gösterdikleri başarı, yazılarındaki sanat hâlâ gözleri kamaştırmakta; el yazması Mushaflar müzayedelerde çok pahalı fiyatlarla alıcı bulmaktadır. Bir harfi, bir harekeyi yanlış yazmak korkusundan titreyen o insanları kayıtsızlıkla suçlamak, insafsızlığın ta kendisidir. Tabda noksanlık iddiasının da bir mesnedi yoktur. Daha önce özenle basılan Mushaflar, tevafuklu-mucizatlı Kur'an’a uymuyor diye Said Nursî tarafından noksanlık ve intizamsızlıkla itham edilmiştir ki, bunun da hiçbir aklıselim sahibince kabulü mümkün değildir.

Osman Keskioğlu hattatlar hakkında şunları der:

Hattatlar Kur'an’ı en güzel şekilde yazmaya uğraşmış, bu uğurda sanatın en yüksek maharetini dökmüşlerdir. İbn Mukle (H.338/M.949)’den, Yakut Müsta‘simî (H.618/M.1221)’den tut da Hafız Osman’a gelinceye kadar nice sanat parmakları oynamış, çıtır çıtır yazarak kelimeleri inci gibi Medine’de dizmişlerdir. Dillerde dolaşan bir söz vardır: Kur'an-ı Kerim Mekke’de indi, Mısır’da okundu, İstanbul’da yazıldı. Bu söz, Türk hattatlarının bu sanattaki üstünlüğünü göstermeye kâfidir. Türk hattatları yazıya en güzel ve mükemmel şeklini vermişler, pek sanatkârane Kur'an’lar yazmakta âdeta sanat yarışına çıkmışlardır. Bugün şark ve garp kütüphanelerini süsleyen nice eserler, görenlerde hayranlık uyandırmaktadır. İçlerinde çeşit hatla yazılmışlar, altın hatla yazılı Mushaflar, altın yaldızlı Mushaflar var, bunların ekserisi Türk hattatlarının kaleminden çıkmıştır.[172]

Said Nursî bunlarla yetinmemiş, yazdıkları Kur'an’ın levh-i mahfuzdaki gibi olduğunu da söylemiştir:

(...) (Kur'an’ın) Asr-ı Saadetten beri böyle hârika bir sûrette mu’cizeli olarak yazılmasına hiç kimse kadir olmadığı halde Risale-i Nur’un kahraman bir kâtibi olan Hüsrev’e "yaz!" emir buyurulmasıyle, Levh-i Mahfuzdaki yazılan Kur'an gibi yazılması (...)[173]

Cenab-ı Hak buyurmuştur ki:

"Hayır, o şerefli bir Kur'an’dır. Levh-i mahfuzdadır."[174]

Said Nursî tarafından gayba bir taş daha atılmıştır. Mahiyetini Allah’tan başka kimsenin bilemeyeceği levh-i mahfuzdaki gibi Kur'an yazdıklarını ileri sürenlerin bu iddiası da saçma sapan bir iddiadır.

Bu iddia; keyfiyetini bilmediğimiz levh-i mahfuzun yine keyfiyetini bilmediğimiz dili ve alfabesinden haberdar olmak anlamına da gelir ki, bunun sonu nereye varır bilemeyiz. Üstelik, Arapça kitaplar harekesiz yazılıp okunabildiğine göre, kullarca başarılan bu iş levh-i mahfuzda -hâşâ- başarılamamış demektir. Subhanallah...

Bu sözler ancak; Kur'an’ın toplanması, Mushaf hâline getirilmesi, noktalamanın ve harekelemenin bulunması gibi konulardan bîhaber birinden sâdır olabilir.[175] Kur'an’ı levh-i mahfuzdaki gibi yazdıklarını iddia edenler böylece, Mushafların tarihî tekemmülünde Müslümanların saydığımız tüm katkılarını da inkâr etmiş olmaktadırlar. Bu iddia; Mushafların yazımındaki tekemmül sürecinde, örneğin noktanın ve harekenin bulunmadığı dönemlerde Müslümanların elindeki Mushafın yanlış veya eksik yazılmış olması anlamına da gelir ki, bu durumda hem Hz. Peygamber, hem de bütün sahabe bundan nasibini (!) alacak demektir. Mesele, sahabe dönemindeki Mushafların noktasız ve harekesiz olmasıyla da bitmeyecektir. Çünkü Mushaf yazımında, ayet sonlarına nokta konulmasıyla başlayıp hemze, şedde gibi işaretlerin eklenmesi; sure isimlerinin, ayet numaralarının, surenin Mekkî veya Medenî olduğunun belirtilmesi gibi pek çok şeyle devam eden her değişiklikle sahabenin bu nasibi (!) artmıştır.

Bugün Kur'an’ı kolaylıkla okuyabilen bu iddianın sahipleri; oluşturulan ilk Mushafın yazısı Müslümanlarca aynen devam ettirilseydi, acaba Kur'an’ı yine okuyabilirler miydi?

Sonra, Mushaflarda birbirlerine kıyasla sınırlı da olsa harf fazlalığı veya eksikliği vardır:

Fazlalığa misal:

et-Tevbe suresinin 100. ayetinde «ﺮﺎﻬﻧﻻﺍﺎﻬﺘﺤﺘ ﻯﺭﺟﺘﺖﺎﻧﺟ ﻡﻬﻠﺪﻋﺍﻭ »,
«ﺮﺎﻬﻧﻻﺍﺎﻬﺘﺤﺘ ﻥﻣﻯﺭﺟﺘ ﺖﺎﻧﺟﻡﻬﻠ ﺪﻋﺍﻭ» şeklinde de okunmuştur ve her iki kıraat mütevatirdir. Her ikisi de resmî Mushafın yazılışına muvafıktır. «ﻥﻣ »harfinin fazlalığı Mekkî Mushafa, hazfi de diğerlerine muvafıktır.

Eksiğe misal:

el-Bakara suresinin 116. ayetinde «ﺍﺩﻟﻭﷲﺍﺬﺧﺘﺍﺍﻮﻠﺎﻗﻭ»,«ﻭ »sız olarak
«ﺍﺩﻟﻭﷲﺍﺬﺧﺘﺍﺍﻮﻠﺎﻗ»şeklinde de okunmuştur ki, bu kıraat Şam Mushafına muvafıktır.[176]

Önceki Mushaflarda noktalama işaretlerinin olmadığı bilinmektedir. Elimizdeki Mushaflarda da kullanılan birçok harf, bazı harflerin noktalanması suretiyle elde edilmiştir.

Noktalamadan dolayı meydana gelen kıraat şekilleri, daha ziyade bu noktaların alta ve üste yazılıp yazılmamasından zuhur etmiştir. Kıraat ihtilâfında harfin şeklinin «ﺗ » veya «ﻴ »şeklinde olması mana bakımından pek büyük değişiklik arz etmez.[177]

Misal verelim:

«ﻥﻮﻟﻣﻌﻳﺎﻣﻋ ﻞﻓﺎﻐﺑﻚﺑﺭ ﺎﻣ ﻮ» (Hûd, 11/123) ayet, noktasız olduğundan;
«ﻥﻮﻟﻣﻌﻳ ، ﻥﻮﻟﻣﻌﺘ » da okunur, her iki kıraate de müsaittir.[178]

Tek noktalar üzerinde meydana gelen değişikliklerde mana itibariyle fazla bir ayrılık yoktur. Yani, tezat teşkil edecek bir değişiklik meydana gelmemektedir. Meselâ, el-A‘râf suresinin 57’nci «...ﺍﺭﺷﺑﺡﺎﻴﺭﻠﺍﻞﺴﺭﻳ ﻯﺫﻟﺍﻮﻫﻭ »ayetindeki « ﺍﺭﺷﺑ » kelimesi «ﺏ»ye bedel olarak «ﻥ »ile de okunmuştur.[179]

Harekelemeden meydana gelen kıraat değişiklikleri de vardır:

«ﺎﻬﺘﺣﺗ ﻥﻣﺎﻫﺍﺪﺎﻧﻓ » (Meryem, 19/24) ayet, harekesiz; «ﻥﻣ ، ﻥﻣ» min, men diye her iki kıraate de elverişlidir.[180]

Bu örnekleri çoğaltmak mümkündür.

Arap baskısı Mushaflarda, med elifleri yer almamaktadır. Tevafuklu (?) Kur'an’ı incelerken örnek aldığımız 448. sayfayı burada da örnek alalım: Sâffât suresinin 79. ayeti Türk baskısı Mushaflarda «ﻥﻳﻣﻠﺎﻌﻟﺍﻰﻓ ﺡﻭﻧ ﻰﻠﻋﻢﻼﺴ» şeklinde yazılmışken; Arap baskısı Mushaflarda «ﻥﻳﻣﻠﻌﻟﺍﻰﻓ ﺡﻭﻧ ﻰﻠﻋﻢﻟﺴ » yazılmıştır. Bu eliflerin yerine uzatma işareti konulmuştur.

Bir meseleye daha değinmek istiyoruz: Bu iddiayı ileri sürenler, "hükmü ve tilâveti mensuh" ayetlerle "hükmü baki, tilâveti mensuh" ayetlerin[181] levh-i mahfuzda olmadığı yolundaki bir savın da zımnen sahibi olacaklardır.


Ð


Konuyu fazla dallandırıp budaklandırmadan bitirelim:

Osmanî resme[182] saygı duymak ve ona uymayı iyi karşılamak başka, onun tevkifî olduğunu söylemek başkadır. Arada, temel bir fark vardır. Bu resmin alınışının zarurîliği konusunda âlimlerin pek çok görüşü vardır. Öyle ki, Ahmed b. Hanbel şöyle demektedir: "Osmanî Mushafın hattına muhalefet haramdır. Velev ki bir vav, bir elif, bir yâ veya başka bir harfte olsun." İmam Malik’e soruldu: "Ne dersin, biri bir Mushaf yazmak istese, bugün insanların çıkardığı yeni hece harfleriyle yazacak olsa, doğru olur mu?" İmam Malik şöyle cevap verdi: "Hayır, uygun görmem. İlk yazıldığı şekil üzere yazsın." Şafiî ve Hanefî fıkıh kitaplarında da buna benzer ifadeler vardır. Lâkin, bu imamlardan hiç biri bu resmin ne tevkifî ve ne de ezelî bir sır olduğunu söylemiştir. Onlar, bu resme bağlanmanın, sözün birliği ve ümmetin aynı şiara ve aynı ıstılaha uyması bakımından gerekli olduğu görüşündeydiler. Kuralları tespit eden Hz. Osman’dır ve onları uygulayan da Zeyd b. Sabit’tir. O Zeyd ki, Resulullah’ın emini ve vahyinin kâtibi idi.

Kaldı ki âlimlerden bazısı, Osmanî resme muhalefetin mubah olduğunu söylemekle kalmamış, yazının bir ıstılahtan öte bir şey olmadığını söylemişlerdir. Bu görüşte olan âlimlerin başında Ebu Bekir el-Bakıllânî gelir. el-İntisar isimli kitabında şöyle der:

Yazıya gelince; Allah, ümmet üzerine bundan bir şeyi farz kılmamıştır. Çünkü, Kur'an kâtiplerine ve Mushafları yazanlara belli şu yazıyı kullanacak ve diğerini kullanmayacaksınız diye bir emir verilmemiştir. Böyle bir emrin vücubiyeti ancak duymakla ve (vahyin) tevkifi ile olur. Kur'an’ın nasslarında ve nassların mefhumunda Kur'an resminin ancak belli bir vecih üzere caiz olduğu ve bunun dışına çıkmanın caiz olmadığına dair bir delil olmadığı gibi, Sünnette de bunun vücubuna delil yoktur. Ümmetin icmasında ve şer’î kıyaslarda da böyle bir mecburiyet mevcut değildir. Aksine, Sünnette, hangi vecih kolaysa onun kullanılmasının cevazına işaret vardır. Çünkü, Resulullah (s.a.v.) Kur'an’ın yazılmasını emrediyordu; ama ne belli bir şekil üzere yazılmasını emretmiş ve ne de kimseyi yazısından dolayı sakındırmıştır. Onun için Mushafların yazıları değişik olmuştur. Kimi, ağızdan çıkan sesi esas alarak yazıyordu; kimi de yazının bir ıstılahtan ibaret olduğunu ve insanlar için durumun gizli olmadığını bildiği için bazı harfleri eksik veya fazla yazıyordu. Bundan dolayıdır ki, Kur'an’ın kûfî harflerle ve ilk yazı ile yazılması, eliflerin uçlarının kıvrılarak veya başka şekillerde yazılması caizdir. Yine Mushafın eski yazı ve harflerle yazılması caiz olduğu gibi, yeni yazı ve harflerle[183] ve daha başkalarıyla yazılması da caizdir.

Mushafın yazısının ve harflerinin bir çoğu değişik ve farklı şekillerde olunca ve âlimler, herkesin âdeti olduğu üzere yazmasına ve daha kolay, daha meşhur ve daha evlâ olanı seçmesine müsaade ettiklerine ve bunu yapanları reddetmeyip, günaha girdiklerini söylemediklerine göre; buradan da anlaşılıyor ki, insanlar, kıraatlerde belli ölçülerin dışına çıkmamaları emrolunduğu gibi burada belli bir yazı ile emrolunmamışlardır. Bunun sebebi, yazıların ancak birer alâmet ve sembol oluşlarıdır. Onlar sadece işaret ve rumuz mesabesindedir. Kelimenin okunacağı şekle uygun düşen her yazı, caizdir.

Kısacası, insanların belli bir resmi (yazı çeşidini) kullanmalarının vacip olduğunu iddia eden, iddiasını ispatlamak için delil getirmek mecburiyetindedir. Ama, delili nereden getirecek?...

Kadı Ebu Bekir’in bu görüşü alınmaya değer, delili apaçık ve uzak görüşlü bir görüştür. O, Allah’ın Kitabının yazısını ilgilendiren dinî bir meselede selefi yüceltme duygusallığı ile delil getirmeyi birbirine karıştırmamıştır. Kur'an resminin tevkifî ve ezelî olduğunu söyleyenlere gelince; onlar, duygularına başvurmuş ve kendi zevk ve vecdlerinin duygusallığına teslim olmuşlardır. Hâlbuki, zevkler nisbî olup, dinin bu konuda bir fonksiyonu yoktur. Zevklerden şer’î bir hakikat çıkarılamaz.

Lâkin, biz (Subhi es-Salih) Kur'an’ın resmi konusunda bundan daha isabetli olan bir görüşü benimsiyoruz. el-Bakıllânî’nin sıraladığı delillere bakarak Osmanî resme muhalefet etmenin caiz olmadığı kanaatindeyiz. Biz, bu konuda el-İzz b. Abdüsselâm’ın görüşünü daha isabetli buluyoruz. O, şöyle der: "Şu anda Mushafın ilk resimler (yazı) ile yazılması caiz değildir. Ümmet artık şu anda kullanılan resim üzere anlaşmış ve bu yazı bir ıstılah hâlini almıştır. Aksi, ilmin kaybolmasına sebep olacaktır. Daha öncekilerin geliştire geliştire sağlamlaştırdıkları bir şey, cahillerin cehli gözetilerek terk edilemez. Yeryüzü Allah için delil getirenden hâlî olmaz."

Bu son görüş özet olarak şunu ifade etmektedir: Avam tabakası, Kur'an’ı eski resmi ile okuyamaz. O hâlde, Kur'an’ın kendi çağlarında yaygın olan ıstılahlarla yazılması daha iyi, hatta vaciptir. Lâkin bu, eski Osmanî resmi ilga etmek anlamına gelmez. Çünkü, onu ilga etmek, ümmetin ittifak ettiği ve onun sayesinde ihtilâftan kurtulduğu değeri büyük dinî bir sembolü bozmak olur. Ümmet içerisinde Osmanî resim metodunda bu ufak tefek farkları göz önünde bulunduran âlimler mevcut olacaktır.[184]

İmam Zerkeşî de, Kur'an’ın Arap elifbası dışında bir alfabeyle yazılmasının caiz olabileceğini; ancak bilenin bu elifbayla okumasının daha iyi olduğunu belirtir.[185]

Nitekim, epey zamandır "bir yazıyı bütün ses inceliklerini belirterek başka bir alfabeye çevirme yolu" olan çevriyazı (transkripsiyon) ehlince kullanılmaktadır.[186] Bu çevirme yolu, ilmî eserlerde bir çok kolaylıklar sağlamaktadır.

Ülkemizde, orijinal metnin bir sayfada, okunuşunun Lâtin harfleri ile karşı sayfada veya her ikisinin aynı sayfada yer aldığı Mushaflar da vardır. Arap elifbasını bilmeyen birçok kişi, bu Mushaflara rağbet etmektedir. Ancak, çevriyazılı olmadığı için, bunları okuyanlar Kur'an’ı yanlış okumuş olmaktadırlar. Çevriyazılı bir Mushafa ise biz rastlamadık. Sırf Lâtin harfleri ile yine çevriyazısız yazılmış olanlar da vardır ki, bunlara Mushaf denemez.

Orijinali Arapça olan ve Arap harfleri ile yazılmış bir metin, çevriyazılı bir metne dönüştürülüp çevriyazıyı bilen birisi tarafından okunduğunda, bu okuyuşun Arapça olmadığı iddia edilemez.[187]

Kur'an ve kıraat birbirinden ayrı iki hakikattir. Kur'an, beyan ve icaz için Hz. Peygamber’e nazil olmuş bir vahiydir. Kıraat ise, zikredilen şu vahiy lâfızlarının, tahfif ve ağırlaştırma ve diğer yönlerden, yazılması keyfiyetidir.[188]

Kur'an-ı Kerim, özü itibariyle yazılı bir metin (=mektub) değildir; bilâkis onun hâkim vasfı meşfuh (ağızdan çıkan) ve mesmû (işitilen) bir hitap olmasıdır.[189]

Ayrıca, Kur'an-ı Kerim’in "Kitâb" olması, çoğunun zannettiğinin aksine, sadece "yazılı" olmasıyla değil, sözlü olmasıyla, okunmasıyla da ilgilidir. Şöyle ki:

Kitap, "Ke-Te-Be" fiil kökünden türetilmiştir. Bu fillin masdarı olan el-ketb, deriyi deriye veya bir tabakayı diğer tabakaya iple bağlamak demektir. Bu anlamda "ketebtü’s-Sekae = torbayı bağladım" denilir. Terim olarak, "harfleri birbirine yazıyla bitiştirmek" anlamına gelir. Bu bakımdan, ağızdan çıkan seslerin bir tertip hâlinde olması durumunda, bu seslere de "kitap" denilir. (Ragıb el-İsfahanî, el-Müfredât fî Garîbi’l-Kur'an, 423; Ebu’l-Beka, Külliyat, 307.) Çünkü, Kur'an’da sürekli olarak geçen "kitap" sözcüğü, her zaman Kur'an’ın yazılı şeklini ifade etmez; Allah’ın kelimelerinin bir düzen içinde birlik göstermesi "yazma" demektir.[190]

Pek çok ayette, biz insanlara inmeden önce Allah katında bulunan Kur'an-ı Kerim için "Kitab" kelimesi kullanılmıştır. Bu, Kur'an’ın Allah katında, bizim anladığımız ve bildiğimiz maddî kâğıtlarda ve bizim kullandığımız bir yazı çeşidi ile yazılı bulunduğu anlamına gelmez. Belki Yüce Yaratıcı Kur'an’ın, kul sözü karışmadan, değişmeden orijinal bir Allah Kelâmı olarak indiğini bize anlatmak için onu "Kitab" olarak nitelemiştir. Çünkü, insanlar arasında bir metnin orijinal olarak saklanabilmesi, büyük ölçüde onun yazılı olmasına bağlıdır. Zaten, Kur'an ayetleri de Hz. Peygamber’e yazılı maddî metinler olarak inmemiştir. Kur'an’dan ilk olarak "Kitab" diye bahseden ayet, "Sana indirdiğimiz bu Kitap, mübarektir; ayetlerini iyice düşünsünler, aklı olanlar da öğüt alsınlar." ayetidir. Bu ayet, Mekke'de inmiş bir surede (Sād, 38/29) bulunmaktadır. Bu ayetin indiği sırada Kur'ân, henüz tamamlanmamış ve bir kitap hâline gelmemişti. Onun yazılı olarak inmediği de bilinen bir gerçektir. Ondan önce gelen pek çok ayette okumaktan ve okunan şey anlamına "Kur'an"dan bahsedilmektedir. Bunun için Kur'an önce okunan, sonra yazıya geçirilen bir Kitabdır.[191]

Kur'an-ı Kerim’in evvelemirde sözlü kültüre sahip bir topluma, 1400 küsur yıl öncesi nazil olduğunu, bu nedenle de Kur'an’ın kelime hazinesinin sözlü kültürün normları çerçevesinde şekillendiğini ihmal eden, Kur'an’ın esas itibarıyla sözlü metin olduğunun farkına var(a)mayan bir zihniyetin, hiç tereddüt etmeksizin Kur'an’ın hikmet ve tebligatını anlamakta başarısız olacağını söyleyebiliriz.[192]

Yani, asıl olan Kur'an’ın yazısı değil; sözüdür, okunuşudur. Velhâsıl, yüce Kur'an Nur Risaleleri’nde iddia edilenin aksine hat (yazı) yönünden değil, bilâkis nazm ve mana yönünden ilâhîdir.


Ð

2.1.3. NİÇİN BÖYLE BİR MUSHAF?

Âmi avamdan veyahut aklı gözüne inmiş maddiyunlar tabakasına karşı, Kur'ân’ın göz ile görünecek bir işâret-i i’caziyesi bulunduğu, onsekizinci işârette dâva edilmiş. Ve o dâvayı tenvir ve isbat etmek için, çok îzaha lüzum vardı. Şimdi anladığımız mühim bir hikmet-i Rabbaniye cihetiyle o îzah verilmedi. Pek cüz'î birkaç cüz'iyatına işaret edilmişti. Şimdi o hikmetin sırrı anlaşıldı ve te'hiri daha evlâ olduğuna kat'î kanaatımız geldi. Şimdi o tabakanın fehmini ve zevkini tahsil etmek için; kırk vücuh-u i’cazdan göz ile görülen bir vechini, bir Kur'anı yazdırdık ki o yüzü göstersin.[193]

Yakında tâbedilecek "Mu’cizeli Kur'ân" da Hâfız Osman hattı, aynen muhafaza edilmekle beraber; Kur'ânın mucizeleri gösterilmiştir. Bu Kur'ânın, Âlem-i İslâm başta olmak üzere bütün dünyaca ne büyük bir alâka ile karşılanacağı şüphesizdir.

Bütün bunlar, Risale-i Nur’un dünya çapında muazzam bir boşluğu doldurmakta olduğunun delil ve emareleri değil midir? Bütün beşeriyet, Kur'âna ve dolayısiyle asrımızda onun mânevî i’cazını ispat ve beyan eden Risale-i Nur’a muhtaçtır.[194]


Ï


İşte "mucizeli Kur'an" bu yüzden yazılmış... Aklı gözüne inmiş maddecilere Kur'an’ın mucizesini göstermek için!...

Kur'an’ın hattında icaz arayanlara geçmişte de rastlanmış, yakın bir zaman önce de aynı düşünce ile bir hurafe "19 mucizesi" diye yutturulmaya çalışılmıştı.

Cerrahoğlu Kur'an’ın icazını şu nefis ifadelerle açıklıyor:

Kur'an-ı Kerim, ihtiva ettiği üslup ve fikir sistemi ile, muhataplarını dehşete düşürmüş ve asrındaki belâgat sahiplerinin seslerini de kesmiştir. Gönüllere hoş gelen üslubu, lâfızlarının inceliği, manalarının çekici güzelliği, mesellerinin lâtif oluşu, garip haberleri, insanın madde ve ruhuna hitap edişi, sözlerinin yerli yerinde oluşu, tekrarlarının usandırmayışı, müşahedeye ve tefekküre davet edişi, son zamanlarda yapılmış hassas aletler ve tesis edilen mükemmel lâboratuvarlar yardımıyla akılların ulaşabileceği ilmî sırları ortaya koyan, fert ve cemiyet ahlâkını güzelleştiren ve aileyi ıslah eden ahlâk kaideleri, çekici kıssaları, geçmiş asırların tarihini aydınlatması, mebde ve mead hususundaki bilgileri, askerî talimatı, devletler arası hukuk prensipleri, bünyesinin diğer eserlerden farklı oluşu, tabiî güzellikleri yanında bediî güzellikleri, delillerinin kuvveti, mantığının üstünlüğü, müstesna ikna sistemi, kısacası; prensiplerinin yüceliği ve insanoğlu için her iki âlemin saadetini temin etme vazifesini üzerine alması, onun insanlığı âciz bırakan en mühim yönlerinden biri olmuştur.

İşte herkesi âciz bırakan, dehşete düşüren ve ilâhî vahiy ürünü olan mukaddes kitap; devleti, hükümeti olmayan ve hatta okuma yazması dahi bulunmayan bir ümmîye gönderilmişti. Bu kitap; putlara, yıldızlara, ağaçlara, taşlara, kum yığınlarına ve elleriyle yaptıkları şekilli yiyeceklere tapan ve kızdıkları zaman onları yemeye kadar varan hurafeler içinde bocalayan ve en çirkin insanlık dışı hareketleri irtikâp eden insanlar arasında, tevhit (birlik) akidesini yayarak, hurafeyi ve putperestliği kökünden yıkmış, bu insanları çok kısa zamanda ıslah ederek, her yönden, insanlık için onları birer örnek yapmıştır. Kısa zamanda başarılmış böyle bir inkılâbın eşi, tarihte gösterilemez.

Arap edebiyatının şaheseri olan Kur'an-ı Kerim; dili, üslubu ve ihtiva ettiği fikirler sebebi ile, kendisini herkese dinletmiş, büyük küçük, zengin fakir ayırt etmeksizin her yaştaki ve her durumdaki insana imanı aşılamıştır. Tarih bunun en büyük şahididir. Onun üslubu, insanların telif ettiği eserlere asla benzemez. Bu üslup kendine hastır. Bilhassa, Kur'an’ın tehaddî ayetleri bu hususu aydınlatan tarihî bir delil olarak gözlerimizin önündedir. O; insanoğlundan, yardımcılarını da çağırmak suretiyle, en küçük suresine benzer bir sure meydana getirmesini istemektedir. Yine tarihî bir hakikattir ki, bu meydan okumaya cevap verilememiş ve verilemeyecektir de. Bilhassa, burada ortaya çıkan hakikat şudur ki, Kur'an’ın üslup üstünlüğü Arap edebiyatı üstatlarını hayrete düşürmüş, onların edebî dehasını ezmiş, gelecek asırlarda ortaya çıkacak olan belâgat sahiplerinin de seslerini kesmiştir.[195]

İşte Kur'an’ın icazı budur. Yoksa, insanların kendi çabalarıyla yazısında yaptıkları birtakım oyunlar değil... Maddecilerin Kur'an’a inanmamalarının sebebini mucize azlığında (!) görenler, onları inandırmak için kendi uydurdukları saçmaları mucize diye ileri sürmüşlerdir.

2.1.4. TEVAFUK UĞRUNA İŞLENEN BİD'AT

Selef-i salihîn, Kur'an konusunda devamlı takva üzere hareket etmiş, bu konudaki her yeni yaklaşımı çekince ile değerlendirmiş, ihtiyatla karşılamışlardır. Öyle ki, bu endişe, hayırlı ve ümmete faydalı işlerde dahi onlardan ayrılmamıştır.

Vahiy kâtiplerinden biri olan Zeyd b. Sabit el-Ensarî (r.a.) şöyle demiştir:

Ebu Bekir, Yemame (denen yer)’de şehit olanların ölüm haberini yollayıp, beni çağırdı. Yanında Ömer de bulunuyordu. Ebu Bekir bana şöyle dedi:

-Ömer bana geldi ve dedi ki: "Yemame gününde insanların öldürülmesi çok şiddetli oldu. Ben, diğer harp sahalarında da harbin şiddetli olup, Kur'an hafızlarının şehit edilmelerinden, bu sebeple de Kur'an’dan büyükçe bir kısmın zayi olup gitmesinden endişe ediyorum. Ancak, Kur'an’ı toplamamız hâlinde bu iş olmaz. Binaenaleyh ben, senin muhakkak Kur'an’ı toplaman gerektiğini düşünüyorum."

Ben de Ömer’e:

-Resulullah’ın yapmadığı şeyi ben nasıl yaparım? dedim. Ömer:

-Vallahi, bu hayırlıdır, dedi ve bana bu hususta müracaattan vazgeçmedi. Nihayet, Allah benim kalbimi bu işe ısındırdı ve ben de Ömer’in düşündüğü gibi düşündüm.

Zeyd b. Sabit dedi ki: Ömer onun yanında konuşmadan oturduğu hâlde, Ebu Bekir bana hitaben şöyle dedi:

-Şüphesiz sen, genç ve akıllı bir adamsın. Biz, seni hiçbir kusurla itham etmiyoruz. Sen Resulullah için vahyi yazıyordun. Bu sebeple, sen Kur'an’ı arayıp incele ve onu bir araya topla!

Zeyd bu teklife karşı:

Vallahi, bana bir dağın nakledilmesi emredilmiş olsaydı, Ebu Bekir’in emrettiği Kur'an’ı toplama işinden daha ağır gelmezdi, dedi. Zeyd dedi ki: Ben:

-Sizler Peygamber’in yapmadığı bir işi nasıl yaparsınız? dedim. Ebu Bekir:

-Allah’a yemin ederim ki, bu hayırlı bir iştir, dedi.

Ben bu itirazımı tekrar tekrar ona yineledim. Nihayet Allah, Ebu Bekir ile Ömer’in akıllarını yatırdığı ve göğüslerini ferahlattığı gibi, benim de aklımı bu işe yatırdı ve gönlümü ferahlattı. Bunun üzerine ben, Kur'an’ın ardına düşüp gereği gibi araştırdım ve onu, yazılı bulunduğu deri parçalarından, kürek kemiklerinden, hurma dallarından ve hafızların ezberlerinden bir yere topladım.[196]

Kur'an’ın levh-i mahfuzdaki gibi yazılması mümkün olsaydı; bu durum, sahabîler için -tam da ihtiyaç olduğu dönemde- evleviyetle söz konusu olurdu. Ne Kur'an’ı toplayan sahabîlerden ne de Mushaf yazan hattatlardan böyle bir iddia sâdır olmuştur.

Müslümanlar bu duyarlılığı, daha sonra Kur'an harflerinin noktalanmasında ve harekelendirilmesinde de devam ettirmişlerdir:

Basra’da vali olan Ziyad b. Sümeyye, Ebu’l-Esved’den dili ıslah etmesi için bir usûl koymasını istemişti. Bidayette Ebu’l-Esved bu teklifi kabul etmemişti. Fakat, zamanın hadiseleri içinde, Arap dilinin fesada uğradığını ve Kur'an’a da zarar geleceğini düşünen Ziyad, bir adama, Ebu’l-Esved’in yolu üzerine oturup, bir ayeti yanlış okumasını tembih etti. Bunun üzerine o adam Tevbe suresinin 3. ayetinde yer alan "rasûl" kelimesindeki lâm harfini kesre olarak okudu (ayetin manası "Allah ve Resulü müşriklerden beridir" iken, lâm’ın kesreli okunuşunda; "Allah, müşriklerden ve Resulünden beridir" anlamı çıkar). Bu okuyuşu işiten Ebu’l-Esved "İnsanların durumunun böyle olacağını tahmin etmezdim" diyerek, Ziyad’a gitti, onun istediği şeyi yapacağını söyledi ve kendisinden kâtip istedi.[197]

İşte Ziyad, bu hayırlı işin başlatılmasına ancak bir hile ile vesile olabilmiştir. Olay şöyle devam etmiştir:

Ziyad ona 30 kadar kâtip gönderdi. O, Abdulkays’tan olan birini tercih etti. Ona: "Bir eline Mushafı, diğer eline de mürekkep rengine muhalif bir boya al, bir harfin telâffuzunda fetha okuduğumu görünce tam üzerine bir nokta koy, kesre okuduğumda altına bir nokta koy, ötre okuduğumda da harfin önüne bir nokta koy, eğer şu harekelerde gunne yaparsam iki nokta koy!" diye talimat verdikten sonra, Kur'an’ı ağır ağır okumaya başladı, kâtip de noktaları koyuyordu. Her sahife tamam oldukça, kâtip Ebu’l-Esved’e sahifeyi iade ediyor, o da kontrol ettikten sonra, devam ediyorlardı. Bu iş böylece Mushafın irabı tamamlanıncaya kadar devam etti.[198]

Mushaf yazımında muhtelif renkli mürekkeplerin kullanımı da böyle başlamıştır.

Bilhassa harflerin noktalanmasından sonra, hareke noktalarıyla harf noktaları birbirine karışmasın diye, daire şeklindeki hareke noktaları behemehâl lâzımdı. Baştan harflerde nokta olmadığından bu iltibas yoktu. Aynı renkte olmak işi hâlledemiyordu. Hareke noktaları asıl yazıdan sanılmasın diye harflere mahsus ve ekseriya siyah olan noktalardan ayrılmak üzere Mushaflarda ayrı renkte konurdu.[199]

Sahabenin hepsinin aynı kültür seviyesinde olmayışı, tâbiîlerin de ekserisinin yabancı kavimlerden oluşu, Kur'an’ın okunuşunda zorluklar meydana getirmeye başlamış, ilk asrın ikinci yarısına doğru, Arap alfabesindeki birbirine yakın harfleri ayırt etmek için, bunların bazıların altlarına ve üstlerine noktalar koymak icap etmişti. (...) Kur'an-Kerim’e nokta ve hareke konulması, bidayette epeyce münakaşa konusu olmuş, seleften birçok kimse bu hareketi kerih görmüşlerdi. Meselâ, İbn Ömer, Mushaflarda noktayı kerih görür; Abdullah b. Mesud, "Kur'an’ı her şeyden tecrit ediniz" derdi. İbrahim en-Nehaî de Kur'an’a nokta koymayı kerih görür, "onu her şeyden tecrit ediniz, kendisinden olmayan bir şeyle onu karıştırmayınız" derdi. Malik de bundan hoşlanmaz, yalnız küçüklerin Kur'an’ı öğrenmeleri için noktalamayı ve harekelemeyi tecviz ederdi.

Kur'an’ın noktalanmasına ve harekelenmesine mutlak bir ihtiyaç hâsıl olmuş, daha doğrusu bir ihtiyacın neticesi olarak doğmuştur. Fakat bu hareketin, bir zamanda başlayıp bitmediğini, onun zaman aralıklarıyla muhtelif şahıslar elinde tekâmül ve inkişaf ettiğini çeşitli haberlerden anlamaktayız.[200]

Mushaflar uzun zamandan beri tek renkte yazılmış/basılmış ve kolayca okunan bir hâle getirilmiştir. Birden fazla renk kullanımının gereği kalmamıştır. Günümüzde, tecvit kaidelerinin farklı renkle gösterildiği Mushaflar da vardır. Ancak, bunun meşru bir gerekçeye dayandığı da ortadadır.

Kırmızının çeşitli tonları kullanılarak, bazı satırlarında harflerin sıkıştırıldığı, bazısındaysa seyrek bırakıldığı bir Mushaf yazmak, Kur'an’ın icazını göstermek değil, olsa olsa bir bid'at işlemektir.


Ð


Meşhurdur ki; hilal-i îd’e bakarlardı. Kimse bir şey görmedi. İhtiyar bir zat yemin ederek "Hilali gördüm" dedi. Halbuki gördüğü hilal değil, kirpiğinin tekavvus etmiş beyaz bir kılı idi. O kıl nerede.. Kamer nerede?.[201]

İşte o ihtiyarın, beyaz bir kirpiğini hilâl zannedip milleti "Bayram geldi" diye ayağa kaldırması gibi, Said Nursî de düzdükleri bu tevafukları mucize zannetmiş, bir de bunu marifet bilip, bütün beşeriyetin Risale-i Nur’a muhtaç oluşunun (?) delili olarak sunmuştur. Bunlara, aynı tarzda kısa bir cevap vermeyi yeterli görüyoruz:

Mucize zannedilen bu uyduruk tevafuklar nerede, yüce Kur'an’ın eşsiz icazı nerede...

"De ki: Andolsun, insan(lar) ve cin(ler), şu Kur'an’ın bir benzerini getirmek üzere toplansalar, birbirlerine arka olup yardım da etseler, yine onun benzerini getiremezler."[202]

2.2. BİR KÖPEĞİN İSMİNİ BİLE KUR'AN’DA ARAMAK

Kırk muhtelif tabakata ve ayrı ayrı insanlara, kırk vecihle Kur'an-ı Hakîm i’cazını gösterir veya i’câzının vücudunu ihsas eder. Kimseyi mahrum bırakmaz. Hattâ yalnız gözü bulunan kulaksız, kalbsiz, ilimsiz tabakasına karşı da, Kur'an’ın bir nevi alamet-i i’câzı vardır. Şöyle ki:

Hâfız Osman hattiyle ve basmasiyle olan Kur'an-ı Mu’ciz-ül-Beyan’ın yazılan kelimeleri birbirine bakıyor. Meselâ: Sure-i Kehf’de: "ve sâminuhum kelbuhum" kelimesi, altında yapraklar delinse: Sure-i Fâtır’daki "kıtmîr" kelimesi, az bir inhirafla görünecek ve o kelbin ismi de anlaşılacak.[203]


Ï


"Sekizincileri köpekleridir" anlamına gelen "ve sâminuhum kelbuhum" ibaresi, Kehf suresinin 22. ayetinde yer almaktadır. Ayetin meali şöyledir:

"Gayba taş atar gibi: 'Onlar üç (kişidir), dördüncüleri köpekleridir' diyecekler. 'Beştir, altıncıları köpekleridir' diyecekler. '(Hayır), yedidir, sekizincileri köpekleridir' diyecekler. De ki: 'Onların sayısını Rabbim daha iyi bilir.' Onları bilen azdır. Onun için onlar hakkında, bu bildirilenler dışında münakaşaya girme ve onlar hakkında hiç kimseye de bir şey sorma!"[204]

Kehf suresinin bu ayeti, Kur'an’ın 295. sayfasında yer alırken, köpeğin ismi olduğu iddia edilen "kıtmîr"kelimesinin geçtiği ayet 435. sayfadadır. İlginin (?) kurulması için şimdi de söz konusu ayetin mealine bakalım:

"(Allah) geceyi gündüzün içine sokar, gündüzü de gecenin içine sokar; güneşi ve ayı emri altına almıştır. Her biri belirli bir süreye kadar akıp gider. İşte Rabbiniz Allah budur, mülk onundur. Ondan başka yalvardıklarınız ise bir çekirdek zarına (kıtmîr) bile sahip değillerdir."[205]

el-Kıtmîr, çekirdeğin üzerindeki ince kabuk, çekirdek zarı; darbımesel olarak kıymetsiz, adî, ehemmiyetsiz manasında kullanılır.[206]

"Ve sâminuhum kelbuhum" ifadesinin altındaki yapraklar delinse (!) bile, "kıtmîr" kelimesi açılan deliğe denk gelmemektedir. Çünkü, bu ibare Hafız Osman hattıyla yazılmış Mushafta 295. sayfanın 6. satırının sol tarafında iken; "kıtmîr" kelimesi 435. sayfanın 7. satırının sağ tarafındadır. Kaldı ki, denk gelse dahi bu, o köpeğin isminin "Kıtmîr" olduğunu ve bunu Kur'an’ın şifreli bir şekilde belirttiğini göstermez. Farklı satır sayısında yazılmış bir Mushafta ise bu iki ibare, -zaten ilgisi yoktur- hiç alâkası olmayan yerlerde yer alır.

Ashab-ı kehfin sayısı hakkındaki iddiaları "gayba taş atmak" şeklinde nitelendiren Kur'an’ın, köpeklerinin ismini gizli bir şekilde belirttiği (?) iddiasının makul görünecek bir yanı yoktur.

Abdullah Aydemir, Tefsirde İsrailiyyat adlı eserinde, söz konusu köpeğin adını birçok tefsir kaynağından araştırarak 11 ayrı isim vermiştir.[207]

Kur'an’ın icazını bu şekilde gösteren zihniyete, aşağıdaki soruların cevaplarını bulmamız için Kur'an’ın hangi sayfasının neresini, nereye kadar delmemiz (!) gerektiğini sormaya herhâlde hakkımız vardır; çünkü bunlara da cevap vermeleri yöntemlerinin tutarlı olmasının bir gereğidir.

1. Ashab-ı kehfin isimleri ne idi? Kur'an’da bu yiğitlerin isimlerinin belirtilmesi, köpeğin isminin belirtmesinden her hâlde daha anlamlı olsa gerektir.

2. Yiyecek almaya giden hangisiydi?

3. Şehirden alınan erzakın cinsi ne idi ve miktarı ne kadardı?

4. Köpek hangisinindi?

5. Köpeğin cinsi ve rengi ne idi?

...

Bu soruların cevaplarını birçok tefsir kaynağından toplayıp, bir araya getiren Aydemir şöyle demektedir:

İbn Cerir et-Taberî başta olmak üzere birçok müellifçe ashab-ı kehfin isimleri tek tek sayılmıştır. İsimlerin böylece tasrih edilmiş olması lüzumsuzdur. Çünkü, asgarî bir hesapla günümüzden 20-25 asır önce cereyan etmiş bir olayın kahramanlarının isimlerini -şayet ilâhî bir açıklama yoksa- bilmek mümkün değildir. Zaten, bunu araştırmaya lüzum da yoktur.

Açıkça anlaşılacağı üzere, ashab-ı kehfi teşkil eden gençlerin isimleri Acemî (Arapça dışında bir dil)dir. Herhangi bir şekil ve nokta ile zapt ve tespit bir hayli müşküldür. (...)

Sözü kısa kesmek gerekirse; bunlar açıkça İsrailiyattır.

Kur'an’da ve Hz. Peygamber’in hadislerinde asla bahis konusu edilmeyen, bu ashab-ı kehfin köpeğinin adı, rengi ve cinsi ile ilgili beyanların da İsrailiyattan olduğunda şüphe yoktur.

Köpeğin rengi hususunda ihtilâf edilmiş ve çeşitli şeyler söylenmiştir. Buna ne lüzum vardır? Hakkında delil yoktur. Buna ihtiyaç da yoktur. Üstelik bunlar nehyedilmiş şeylerdendir. Çünkü, bunların dayanağı, aslı ve esası "gaybı taşlama"dan öteye gitmez. Bunların ehl-i kitap ismi ile anılan Yahudilerden ve Hristiyanlardan alındığı ve dolayısıyla İsrailiyat olduğu açıktır.[208]

Doğrusu, ümmetten İsrailiyat ile uğraşan, yukarıdaki soruların cevaplarını arayan birçok kişi olmuştur; fakat herhâlde Mushaf delme metodunu (!) bulan ve kullanan ilk kişi Said Nursî’dir.

Ashab-ı kehf kıssasını ve Kur'an’daki diğer kıssaları anlamak, düşünüp ibret almak yerine böyle işlerle uğraşmak tekellüfün ta kendisidir. Hele bunları Kur'an’ın icazı diye takdim etmenin asla tutarlı bir yanı yoktur.

Mushafları delik deşik etmeye meraklı kardeşlerimize yöneltilecek yeni sorular bulmak bizim için hiç de zor olmayacaktır:

Hz. Adem’in yaklaşmaması istenen ağaç hangi ağaçtı?

Hz. Nuh gemiyi kaç yılda yaptı? Gemiye kaç kişi binmişti?

Hz. İsa’ya indirilen sofrada hangi yemekler vardı?

Hz. Yusuf kaç dirheme satıldı?

Hz. İbrahim’in aldığı dört kuş hangi kuşlardı?...


Ð

2.3. KUR'AN AYETLERİNİN SAYISI

Kur'an, (...) ondört asır müddetinde her dakikada altıbin altıyüz altmışaltı âyetleri, kemâl-i ihtiramla hiç olmazsa yüz milyondan ziyade insanların dilleriyle okunuyor.[209]


Ï


Sofuoğlu bu konuda şöyle der:

Kur'an-ı Azim’in ayetlerinin sayısına gelince 6000 ayettir. Bunun üzerine ziyade olan sayılarda çeşitli kaviller hâlinde ihtilâf edilmiştir. Kimisi bu sayının üzerine artırmadı. Kimisi 6204 ayettir, dedi. Kimisi 6214 ayet, kimisi 6219 ayet, kimisi 6225 ayet, kimisi 6226 ayet, kimisi de 6236 ayet, dedi. Bunları Ebu Amr ed-Danî, el-Beyan adındaki kitabında hikâye etti.[210]

Keskioğlu da şöyle demektedir:

Ayetleri yuvarlak rakam olarak 6666 sayarlar. Bazılarınca daha azdır. Çünkü, mukattaatı bir ayet sayıp saymama ihtilâflıdır. Birkaç ayeti bir sayanlar da var. Duraklar ihtilâflıdır. İbn Abbas’tan rivayete göre 6616’dır. Daha çok kabul olunan 6236 ayettir. 113 besmele de birer ayet sayılır.[211]

Asırlardır kabul görmüş, hâlen ümmetin çoğunluğunun elinde bulunan Mushaftaki ayet sayısı 6236’dır. Bu sayıya 113 besmele de eklenirse 6349 olmaktadır.

Bu konuyu bizim ele almamızın nedeni ise, Said Nursî’nin Kur'an’ın 6666 ayet olmasından kendisine göre yine çeşitli tevafuklar (!) çıkarmış olmasıdır. Said Nursî, nedense elindeki Mushafın ayetlerini saymadan 6666 deyivermiştir. Hâlbuki, tevafuklu-mucizeli ve levh-i mahfuzdaki gibi (?) yazılan Mushafta da ayet sayısı 6236’dır. Böylece Said Nursî kendisiyle de çelişkiye düşmüş, bir dediği diğerini tutmaz olmuştur.

6666 ayet demiştir; çünkü uydurulan tevafuk ancak bu sayı ile bir anlam (!) kazanabilecektir:

Bu müsveddenin birinci tebyizi bir mübarek zât tarafından oldu. O zâtın tevâfuktan haberi yokken yazdığı nüshada, kayda lâyık şöyle lâtif ve mânidar bir tevâfuk gördük ki: O nüshanın satırları başında "ELİF"ler ALTIYÜZ ALTMIŞALTI olarak yazılmıştır. Bu hâl ise, Hazret-i İmam-ı Ali (Radıyallahü anh) tarafından bu hususî risâleye verilen Âyet-ül-Kübra namının cifrî ve ebcedî makamı olan ALTIYÜZ ALTMIŞALTI adedine tam tamına muvâfakatı ile, risâlenin bu nâma liyakatını gösterir. Hem âyât-ı Kur'âniyenin adedi olan ALTIBİN ALTIYÜZ ALTMIŞALTI’nın dört mertebesinden üç mertebesine tevâfuku dahi, bu risâlenin, âyatın bir lem'ası olduğuna bir işârettir diye telâkki ettik.[212]

Kur'ândaki âyetin mecmu’-u adedi, altıbin altıyüz altmışaltı olması ve şu geçen seksendokuzuncu sahifede, mezkûr Esmâ-i Hüsnânın adedi, altı rakamiyle alâkadar bulunması ehemmiyetli bir sırra işaret ediyor, şimdilik mühmel kaldı.[213]

Nur Risaleleri’nde yer alan Âyet-ül-Kübra namlı risaleye, bu ismi Hz. Ali (r.a.)’nin özellikle verdiği iddiasını, kitabımızın "Nur Risaleleri’nde Hz. Ali" bölümünde ele alacağız.

İşte, Nur Risaleleri’nin tevafukları böylesine çürük ve düzmedir. Bunlar, Said Nursî ve talebeleri tarafından keramet telâkki edilmiştir.

İmam Suyutî, Kur'an ayetlerinin sayısı hakkında demiştir ki:

Aslında bu, önemli bir konu değildir. Görüşlerin çeşitliliği mukattaatı ve besmeleyi bir ayet sayıp saymama ve vakıfların nerede olacağı konusundaki ihtilâftan kaynaklanmaktadır. Onun önemi sadece, namazda bir ayetin tümünü okumayınca, namazın sahih olmayacağından ileri gelir. İşte bu yüzden bazı âlimler, ayetlerin sayısını bilmek, bir ilim değildir, bu sadece bazı kimselerin kendilerini tanıtmak için ilgilendikleri bir meşgaledir, demişlerdir.[214]

Konuyu bitirdik, ama yeri gelmişken "666" ile ilgili bir tevafuku da biz zikredelim. Ebcedin kaynağı olan İbranî gematria ile uğraşan bazı Hristiyanlar, Deccal ile Peygamberimizin isminin Yunancası olan "Maometis"in bu sayıyla tevafuk ettiğini bulmuşlar ve ona iman etmek bir tarafa, onu -hâşâ- Deccal olarak görmüşlerdir.

İncil der "Son gün deccal çıkacak! Korkunç cismi!"
"Altı yüz altmış altı" tutar! Bu devin ismi!
"İSA düşmanı, en son gün çıkacaktır" der!
"Altı yüz altmış altı" sayısal ismi eder!
MUHAMMED’e, kurnazca bu, canavar isnadı!
Çünkü Yunanca sayı, tam "MAOMETİS" adı! (666)
Kıyamet vizyonunda görmüş Yuhanna onu!
Evliyanın burada bakınız geldi sonu![215]

Uluğ Kızılkeçili, "Muhammed"in Deccal değil "Kurtarıcı"; hepsinin dönüp dolaştığı "kapı"nın da "Ali" olduğunu ebced hesabıyla şöyle ispat etmektedir:

Bu sayı "Kurtarıcı Yehova" ismiyle denk! (666)
Âdem’e ruh üflenen, "Cuma günü"dür mihenk!
Yine aynı sayıdır! "Kurtarıcı ismi" de! (666)
Ona vaftizde inen YAHYA veya İLYAS de!
İbranice "İLYAS" ve "Ev" sözcükleri eşit!
"Kurtarıcı ALLAH" da! Öz demek! Çeşit çeşit!
Bu sayı, "Son gün tenden çıkan" o "Genç" ile denk!
"Âdem’e ruh üflenen cuma"dır buna mihenk!
İbranice yine bu sayı, "Güneş" sözü!
İBRAHİM "El Elyon" der! Çünkü ALİ’den özü!
Bir daire çiziniz! Bu kadar olsun çapı!
Çemberi MUHAMMED’dir! ALİ’dir ona kapı! (...)[216]

İşte Yahudi, İttihadî, Alevî karışımı...


Ð

''RİSALE-İ NUR ŞİRK ÇIKMAZI''

2.4. KUR'AN HARFLERİNİN SAYISI

Risale-i Nur’un bir kahramanı olan Husrev, Risale-i Nur’un hizmetinde gösterdiği hârikaları, nümune olmak için bir kısmını beyan edeceğiz. Şöyle ki:

Bu zât, dokuz-on sene zarfında dörtyüz risale kadar dikkatli ve tevafuklu olarak Risale-i Nur’dan yazdığı gibi; hâfız olmadığı halde yazdığı iki mükemmel Kur'an ile ve üçüncüsü -müteferrik bir surette- gözle görünür bir nevi i’caz-ı Kur'an’ı gösterir bir tarzda üç Kur'an’ı yazmış; tam mukabele edilmeden bize gelmiş; biz de mukabele etmeden size göndermiştik. Sizler de, kemâl-i dikkatle hareke ve harflerde gördüğünüz kırk-elli sehiv, Husrev’in kaleminin ne derece hârika olduğunu gösterir. Çünki her Kur'an’ın üçyüz bin altıyüz yirmi (300.620) harflerinde o kadar hareke ve sükûnlarda yalnız kırk-elli sehiv bulunması, o kalemin isabette hârika olduğunu gösterir. (...)[217]


Ï


Merhum Sofuoğlu, der ki:

Kur'an’ın harflerine gelince; Abdullah b. Kesir, Mücahid’den naklen Kur'an’dan saydığımız 321.180 harftir, demiştir. Fadl b. Ata b. Yesar 325.015 harftir, dedi. Sellâm Ebu Muhammed el-Hamanî şöyle dedi: Haccac karileri, hafızları ve kâtipleri topladı da onlara: Bana Kur'an’ın hepsinden haber verin, Kur'an kaç harftir? dedi. Sellâm dedi ki: Bu emir üzerine bizler sayıp hesap yaptık. Sayıp hesap yapanlar Kur'an’ın 340.740 harf olduğunda ittifak ettiler.[218]

Ramuz’un mütercimi Abdülaziz Bekkine ise, mevcut Kur'an’ların 322.671 harf tuttuğunu belirtmiştir.[219]

Suyutî, İtkan’da; İbn Abbas’tan yapılan rivayete göre, Kur'an’ın tamamının 323.671 harf olduğunu zikreder.[220] Suyutî, bu meselede başka görüşlerin de olduğunu belirttikten sonra şöyle demiştir:

Kur'an harflerini kesin bir sayıya bağlamada gösterilecek gayret, faydası olmayan bir meşgaleden öteye geçmez. İbnu’l-Cevzî, Fünunu’l-Efnan adlı eserinde meseleyi etraflıca ele almış; yarım, üçlü, onlu harfleri sayarak bu konuda geniş bilgi vermiştir. İsteyen bu esere müracaat edebilir. Biz, bu kitabımız (el-İtkan)da, mühim meseleleri inceledik. Böyle lüzumsuz meselelere yer vermedik.

Sehavî şöyle der: Kur'an kelimelerini ve harflerini saymada bir fayda olacağını sanmıyorum. Bunda bir fayda varsa ancak içinde noksanlık bulunması mümkün olan kitapta olur. Hâlbuki, Kur'an böyle bir şüpheden tamamen uzaktır.[221]

Görüldüğü gibi Said Nursî’nin verdiği rakam, rivayetlerin hiçbiri ile tevafuk etmemektedir.

Bizim bu konuyu ele almamızın sebebi biraz da, kitap okumaya vakit bulamayan Said Nursî’nin, sıra sayım işlerine gelince bol bol vakit bulabildiğini göstermektir. Nitekim, Nur Risaleleri’nde Kur'an ile ilgili birçok sayım verilmiş ve bu sayımlardan da birçok çıkarsama yapılmıştır...[222]


Ð


2.5. BİR DAKİKADA KUR'AN’IN HATMİ

Bazı Evliya bir dakikada bir günlük işi görmüş. Bazıları bir saatte bir sene vazifesini yapmış. Bazıları bir dakikada bir Hatme-i Kur'aniyeyi okumuş olduklarını rivayet edip ihbar ediyorlar. Böyle Ehl-i Hak ve Sıdk, bilerek kizbe elbette tenezzül etmezler.[223]


Ï


Suyutî, İtkan’da şöyle demiştir:

Selef-i salihînin Kur'an okuma miktarında bazı âdetleri vardı. Kur'an’ın çokça okunmasında, en çok varit olan şunlardır: Dördü gündüz, dördü gece olmak üzere bir günde sekiz hatim, dört hatim, üç hatim, iki hatim ve bir hatim yapanlar bulunurdu.

Hz. Aişe, bunu kınamıştır. İbn Ebu Davud, Müslim b. Mihrak’ın şöyle dediğini rivayet eder: Hz. Aişe’ye, Kur'an’ı bir gecede iki ve üç kere hatmedenler olduğu söylenince şöyle dedi: "Bir gecede bu kadar hatmedip etmemeleri önemli değildir. Bir geceyi bütünüyle, Resulullah’ın yanında ibadetle geçirdim. O, Bakara, Âl-i İmran ve Nisa surelerini okur, müjdeleyici olan her ayette durur, dua ve niyazda bulunur; azap ihtiva eden korkutucu ayetlerden sonra durur, duada bulunur ve mağfiret dilerdi."

Kur'an’ın hatminde ayrıca, iki gece veya üç gecede bir hatim yapanlar da olmuştur. Makbul olan da budur.

Bazı kimseler, Kur'an’ın bundan daha az bir zamanda hatmedilmesini kerih görmüşlerdir. Bunu, Ebu Davud ve Tirmizî’nin Abdullah b. Ömer’den merfuan rivayet ettikleri şu hadise dayarlar: "Kur'an’ı üç günden az bir zamanda okuyan, manasını kavrayamaz." İbn Ebu Davud ve Said b Mansur da, İbn Mesud’dan merfuan şu rivayette bulunmuşlardır: "Kur'an’ı üç günden az bir zamanda hatmetmeyiniz."

Ebu Ubeyd’in rivayet ettiğine göre; Muaz b. Cebel, Kur'an’ın üç günden az bir zamanda hatmini kerih görürdü.[224]

Düşünmeden Kur'an okuma mekruhtur. Bu konuda Abdullah b. Amr’ın rivayet ettiği, "Üç günden daha kısa bir sürede Kur'an okuyan, onu anlamamıştır."[225] hadisi gelmiştir.

Üç gün nerede, bir dakika nerede?... Bu, yapılabilse bile kerih görülmüş bir fiildir. Üç günden az bir zamanda Kur'an’ı hatmedenler, manasını anlayamayacaklarına göre, bir dakikada hatmedenlere (?) ne demeli acaba? Anlamadan Kur'an okuyanları "evliya" diye vasıflandırabilir miyiz?


Ð


"İlm-i Kur'an’ın kendisine rüyasında talim edildiği" iddiasına rağmen, Said Nursî’nin başta tefsir olmak üzere Kur'an ilimlerinde birçok yanlışı ve hatası olmuştur.

''RİSALE-İ NUR ŞİRK ÇIKMAZI''

3. BÖLÜM



NUR RİSALELERİ’NDE EBCED VE CİFİR HESAPLARI



Bu bölümde, önce Nur Risaleleri’nde ebced ve cifir hesapları ile tefsir (!) edilen ayetler, daha sonra da tefsirleri verilmiştir. Ancak, bu tefsirlerin birçoğu da alınmamıştır. Hemen her Risalede bu hesaplar ile karşılaşmak mümkün olmakla birlikte, bunlar özellikleSikke-i Tasdîk-ı Gaybî’de, Şuâlar’da ve Tılsımlar Mecmûası’nda yoğun bir şekilde yer almaktadır.

Nur Risaleleri’nde ebced ve cifir hesaplarına tâbi tutulan ayetlerin hangi surede yer aldığı ve numaraları belirtilmemiş, bazen sadece ayetin yer aldığı surenin ismi verilmiştir. Bu ayetlerin numaraları tespit edilmiş; ayet ile ebcedî-cifrî tefsiri arasındaki bağlantının (?) takdir edilmesi için ayetin tamamının meali verilmiş, daha sonra da Nur Risaleleri’nden ilgili alıntı yapılmıştır.

Çoğu Kur'an-ı Kerim ve Hz. Peygamber (s.a.v.) ile ilgili olan bu ayetlere Said Nursî ve talebeleri tarafından getirilen ebcedî yorumların -alt bölümlerin birindeki inceleme hariç- tek tek incelenmesi yoluna gidilmemiştir. Bölümün sonunda bir hadisin ebcedî yorumunun tenkidi yapılmış; bu, ebced-cifir hesaplarının ve bu yolla yapılan çıkarsamalardaki tutarlılığının (?) ortaya konması için yeterli görülmüştür.

Konuya ebcedin tanımı ile girilmiş, ebced hesabı ile ilgili bilgi verilmiştir. Verilen bu bilgi, tafsilâtlı telâkki edilebilir. Ancak, Said Nursî’nin en pervasız iddialarının dayanağı bu hesaptır ve yüce Kur'an’dan bu hesapla istihraç (!) ettiklerinin şakirtleri üzerinde büyük tesiri olmuştur. Bu nedenle, ebced hesabının ne olup ne olmadığının açıkça ortaya serilmesi gerekli görülmüştür. Daha sonra, Said Nursî ve talebelerinin ebced ve cifir hesapları için ileri sürdükleri deliller (?), tek tek ele alınıp incelenmiştir. Ebced ve cifir hesaplarının Nur Risaleleri’ndeki kullanımı hakkındaki kanaatimiz, alt bölümlerde derli toplu bir biçimde belirtilemediğinden bölüm sonuna bırakılmıştır.



3.1. NUR RİSALELERİ’NDE EBCED VE CİFİR HESAPLARINA


TÂBİ TUTULAN AYETLER


·"Bizi doğru yola ilet. Nimet verdiğin kimselerin yoluna (...)"[226]

Ve müteaddit âyat-ı Kur'âniyede Sırât-ı Müstakîm kelimesi, bir mâna-yı remziyle Risalet-in-Nur’a mânaca ve cifirce îma etmesi remze yakın bir îma ile, Risalet-in-Nur şâkirdlerinin tâifesi, âhirzamanda o tâife-i kübra-i a’zamın ahirlerinde bir hizb-i makbul olacağını işaret eder diye def'aten birden ihtar edildi.[227]

·"Elif, lâm, mîm. İşte bu Kitap, kendisinde şüphe yoktur; Allah’tan sakınanlar için bir rehberdir."[228]

el-Kitâbu lâ raybe fîhi huden lilmuttekīn = Risale-i Nur’un mebde-i intişarı 1922-1921.[229]

·"Eğer kulumuz (Muhammed)a indirdiğimiz (Kur'an)den şüphe içindeyseniz, haydi onun (surelerinden birisi) gibi bir sure getirin! (Bunun için) Allah’tan başka şahitlerinizi de (yardıma) çağırın; eğer sözünüzde doğru kimseler iseniz."[230]

Ve in kuntum fî raybin mimmâ nezzelnâ ‘alâ ‘abdinâ = 1372. (1372, "devr-i Nur’un başlangıç" tarihidir.[231])

Şems-i Kur'an’ın meydan okumasına bir zeyl olarak ondan lâ-yenfek bir inşiâ’ olan envar-ı nuriyenin bütün aktar-ı âleme okuyuşunu gösteriyor.[232]

Fe'tû bisûratin min mislih = 1880. Son asırların tağut dalâletinin doğumu olup, onun temsil ettiği ruh-u dalâlete hazret-i Kur'an’ın ve ondan nebean eden Risale-i Nur meydan okumasını gösterir.[233]

·"(Melekler de) demişlerdi ki: '(Rabbimiz!) Seni tenzih ederiz. Senin bize öğrettiğinden başka bizim bilgimiz yoktur. Şüphesiz (her şeyi) bilen, hakim olan ancak sensin."[234]

Lâ ‘ilme lenâ illâ mâ ‘allemtenâ = 974 Risâletu’n-Nûr = Aslı ile, yani lam-ı tarifle 976.[235]

·"Rabbimiz, onlara kendi içlerinden, senin ayetlerini kendilerine okuyacak, onlara Kitabı ve hikmeti öğretecek, onları temizleyecek bir elçi gönder! Her zaman üstün gelen, her şeyi yerli yerince yapan yalnız sensin, sen!"[236]

Meâl-i icmalîsi der ki: "Kur'an ve hikmet-i kudsiyeyi size bildiriyor. Sizi mânevî kirlerden temizlendiriyor." Bu âyetin küllî ve umumî mânasında Risale-in-Nur kasdî bir surette dahil olduğuna iki kuvvetli emâre var. (...)

Âyetin makam-ı cifrîsi bin üçyüz iki ederek Risale-i Nur müellifinin Kur'an dersini aldığı tarihe tam tamına tevafuk ile remzen Kur'anın bâhir bir bürhanı olan Resâil-in-Nur’a bakar.[237]

·"Nitekim kendi içinizden, size ayetlerimizi okuyan, sizi temizleyen, size Kitabı ve hikmeti ve bilmediklerinizi öğreten bir Elçi gönderdik."[238]

Bu âyetin külli ve umumî mânasında Risale-i Nur kasdî bir surette dahil olduğuna iki kuvvetli emâre var. (...)

Bin üçyüz otuzsekiz olduğundan hikmet-i Kur'aniyeyi Avrupa hükemasına karşı parlak bir surette gösterebilen ve gösteren Risale-in-Nur müellifi "Dâr-ül-Hikmet-il-İslâmiye"de hikmet-i Kur'aniyeyi müdafaa etmekle, hattâ İngilizin baş papazı sual ettiği ve altıyüz kelime ile cevap istediği altı sualine altı kelime ile cevap vermekle beraber inzivaya girip bütün gayretiyle Kur'ânın ilhâmâtından Risale-i Nur’un mes'elelerini iktisaba başladığı aynı tarihe tam tamına tevafukla remzen bakar.[239]

Kemâ erselnâ fîkum rasûlen minkum = 998-948 Risâletu’n-Nûr = 998-948.[240]

·"Dinde zorlama yoktur. Hak yol, batıl yoldan ayrılmıştır. Tağutu inkâr eden ve Allah’a inanan, kopması mümkün olmayan en sağlam kulpa tutunmuş olur. Allah işitendir, bilendir."[241]

Başta "lâ ikrâhe fi’d-dîni kad tebeyyene’r-rüşdü" cümlesi, makam-ı cifrî ve ebcedî ile bin üçyüz elli (1350) tarihine parmak basar ve mânâ-yı işârî ile der: Gerçi o tarihte, dini dünyadan tefrik ile dinde ikraha ve icbara ve mücâhede-i dîniyeye ve din için silâhla cihada muarız olan hürriyet-i vicdan, hükümetlerde bir kanun-u esasî, bir düstur-u siyasî oluyor ve hükümet, "Lâik Cumhuriyet"e döner. Fakat ona mukabil mânevî bir cihad-ı dinî, îman-ı tahkikî kılıncıyla olacak. Çünki, dindeki rüşd-ü irşad ve hak ve hakikatı gözlere gösterecek derecede kuvvetli bürhanları izhar edip tebyîn ve tebeyyün eden bir nur Kur'an’dan çıkacak diye haber verip bir lem'a-i i’caz gösterir.

Hem, tâ "hâlidûn" kelimesine kadar Risale-i Nur’daki bütün muvazenelerin aslı, menbaı olarak aynen o muvazeneler gibi bir emâredir ki, o tarihte bulunan cihad-ı mânevî mübarezesinde büyük bir kahraman; Nur namında Risale-i Nur’dur ki, dinde bulunan yüzer tılsımları keşfeden onun mânevî elmas kılıncı, maddî kılınçlara ihtiyaç bırakmıyor.[242]

(Bu ayet) makam-ı cifrî ve ebcedî hesabiyle Risalet-ün-Nur’un tahakkukuna ve tekemmülüne ve parlak fütuhatına mânen ve cifren tam tamına tetâbuku bir emâredir ki, Risaletu’n-Nur bu asırda, bu tarihte bir "Urvetül-Vuska"dır. Yâni, çok muhkem, kopmaz bir zincir ve bir "Hablullah"dır. "Ona elini atan yapışan necat bulur." diye mana-yı remziyle haber verir.[243]

Risale-i Nur ise, iman-ı Billâhın Kur'ânî bürhanlarından bu zamanda en nuranîsi ve en kuvvetlisi olduğu tahakkuk ettiğinden, bu "Urvetül-Vüska" külliyetinde hususî dahil olduğuna te'yiden makam-ı cifrîsi bin üçyüz kırkyedi ederek Risalet-ün-Nur intişarının fevkalâde parlaması tarihine tam tamına tevafukla bakar. Ve bu ondördüncü asırda Kur'anın i’caz-ı mânevisinden neş'et eden bir urvet-ül-vüska ve zulümattan nura çıkaracak bir vesile-i nuraniye Risale-in-Nur olduğunu remzen bildirir.[244]

·"Allah, inananların dostudur. Onları karanlıklardan aydınlığa çıkarır. Kâfirlerin dostları da tağuttur. (O ise) onları aydınlıktan karanlıklara çıkarır. Onlar ateş halkıdır, orada ebedî kalacaklardır."[245]

Makam-ı cifrî ve ebcedî hesabiyle Risalet’ün-Nur’un ismine tam tamına tetâbuk eder.

"Allâhu veliyyullezîne âmenû" cümlesi hem mâna, hem cifr ile Risalet’ün-Nur’a bir remzi var. Şöyle ki:

Bu nüktenin bâki kısmı şimdilik yazdırılmadığının sebebi, bir derece dünyaya, siyâsete temasıdır. Biz de bakmaktan memnuuz.[246]

·"Hikmeti dilediğine verir. Hikmet verilen kimseye çok hayır verilmiştir. Bunu ancak aklıselim sahipleri düşünüp anlar."[247]

Bu âyetin küllî ve umumî mânasına Risale-in-Nur kasdî bir surette dahil olduğuna iki kuvvetli emâre var. (...)

Âyet, bin üçyüz yirmiiki ederek makam-ı ebcedî ile Risale-in-Nur müellifinin doğrudan doğruya ulûm-u âliyeden başını kaldırıp hikmet-i Kur'aniyeye müteveccih olarak hâdim-ül-Kur'an vaziyetini aldığı tarihtir ki, bir sene sonra İstanbul’a gitmiş mânevî mücahedesine başlamış.[248]

·"(Ey Muhammed!) Onları hidayete erdirmek, senin üzerine borç değildir; fakat Allah, dilediği kimseye hidayet eder. (...)"[249]

Velâkinnallâhe yehdî men yeşâu = 598 Risâle-i Nûr = 598.[250]

·"Kitabı sana indiren odur. O Kitabın bir kısmı muhkem ayetlerdir, bunlar Kitabın aslıdır; diğerleri ise, müteşabih ayetlerdir. Kalplerinde eğrilik bulunan kimseler, fitne çıkarmak ve (heveslerine uygun) tevilini yapmak için müteşabih olan ayetlere tâbi olurlar. Oysa müteşabihin tevilini Allah’tan başkası bilmez. İlimde yüksek dereceye erişmiş olanlar ise, 'biz ona inandık, hepsi de Rabbimizin katındandır' derler. Bunu akıl sahiplerinden başkası düşünmez."[251]

Ehl-i dalâlet müteşabihat-ı Kur'aniyeyi yanlış te'vilât ile tahrifine ve şüpheleri çoğaltmasına çalıştığı bir zamanda, ilimde rüsuhu bulunan bir tâife o müteşabihat-ı Kur'aniyenin hakikî te'villerini beyan edip ve îman ederek şübehatı izâle eder. Bu küllî mânanın her asırda masadakları ve cüz'iyyatları var. Harb-i umumî vasıtasiyle, bin seneden beri Kur'an aleyhine teraküm eden Avrupa itirazları ve evhamları âlem-i İslâm içinde yol bulup yayıldılar. O şübehatın bir kısmı fennî şeklini giydi, ortaya çıktı. Bu şübehatı ve itirazları bu zamanda def'eden Risale-in-Nur ve şâkirdleri göründüğünden, bu âyet bu asra da baktığından Risale-in-Nur ve şâkirdlerine remzen bakmakla beraber ulema-i müteahhirînin mezhebine göre "illallâhu"da vakfedilmez. O halde makam-ı cifrîsi bin üçyüz kırkdört ederek Resâil-in-Nur ve şâkirdlerinin meydan-ı mücahede-i mâneviyeye atılmaları tarihine tam tamına tevafukla onları da bu âyetin harîm-i kudsîsinin içine alıyor. Hem haşrin en kuvvetli ve parlak bir bürhanı olan Onuncu Söz’ün etrafa yayılması tarihine ve Kur'ânın kırk vecihle mucize olduğunu beyan eden Yirmibeşinci Söz’ün iştiharı hengâmına tam tamına tevafukla bakar. Eğer mezheb-i selef gibi "illâllahu"da vakıf olsa, o halde bin üçyüz altmış küsur ederek Risalet-ün-Nur şâkirdlerinin bundan onbeş-yirmi sene sonraki râsihane ve muhakkikane olan ilimlerine ve îmanlarına remzen bakar.[252]

·"Allah, kendisinden başka ilâh olmadığına şahitlik etti. Melekler ve ilim sahipleri de, ondan başka ilâh olmadığına adaletle şahitlik ettiler. (O), azizdir, hakîmdir."[253]

(...) şu azîm âyet-i kerimenin Risale-i Nur’a ve müellifine bir münasebet-i mâneviye ile işareti gösterildi. (...) Şöyle ki:

Bu kâinatta, vahdaniyet-i İlâhiyeyi cins ve ins ve ruhaniyete karşı kat'î bir surette gösterip isbat eden birinci, Kur'an-ı Azîmüşşan olduğu; bu asırda ikinci, üçüncü derecede kemâl-i adaletle ve sâdık ve musaddak hüccetlerle vahdâniyeti vâzıh ve bâhir bir surette, kâinat safahatında ins ve cinnin enzârına arzedip isbat eden Risale-i Nur; bütün tabakat-ı beşere hem medrese, hem mekteb, hem kışla, hem hakîm, hem hâkim olarak, en âmı avamdan en ehass-ı havassa kadar ders verip; tâlim ve terbiye etmesi bizce meşhûd olmasiyle, bu âyet-i kerimenin bir mevzuu, bir mâsadakı da Risale-i Nur olmasına şüphesiz bir kanaat veriliyor.

el-Azîzu’l-Hakîmu isimleriyle Cenâb-ı Hak (Celle Celâlühü) zâtını tavsif buyurup, ikinci derecede aynı isimlerin mazharı olan Risalet-ün-Nur şahs-ı mânevîsine işaret etmesi, Kur'an-ı Azîmüşşan’ın şe'nine yakışır bir keyfiyettedir. (...)

"Ulu’l-‘ilmi" makam-ı cifrîsi ikiyüz ondört olup, Risale-i Nur’un bir ismi olan "Bediüzzaman"ın (şeddeli "ze", lâm-ı aslî sayılır) makamı olan ikiyüz ondörde tam tamına tevafuku ve müellifinin hakikî ve dâimî ismi olan Molla Said’in makamı olan ikiyüz onbeşe bir tek farkla tevafuku, elbette bu kelime-i kudsiyenin her asra baktığı gibi, bu asra da medar-ı nazar bir ferdi Resâil-in-Nur olduğuna bir emare olduğu gibi, "ve ulu’l-‘ilmi kāimen bi’l-kısti" (okunmayan ikinci vav ve hemze sayılmaz) makamı olan altıyüzbir adediyle, Risale-i Nur’un beşyüz doksandokuz makamına ve Resâil-in-Nur makamına yalnız iki farkla, iki ismine tevafuku dahi bir emare olduğu ve "şehidallâhu ennehû lâ ilâhe illâ huve ve’l-melâiketu ve ulu’l-‘ilmi" cümle-i tevhidiye-i kudsiyenin makam-ı cifrîsi ve ebcedîsi olan bin üçyüz altmış adediyle (okunmayan iki hemze sayılmaz), tam tamına bu acib isyan, tuğyan ve temerrüd asrının ve garib küfran ve galeyan ve ilhad zamanının bu senesine ve bulunduğumuz bu tarihe tevafuku ve tetabuku elbette kuvvetli bir emaredir ki; bu ve mâsadakları, her zamandan ziyade bu şehâdete muhtaç bu asrın bu vaktinde bulunacaktır. Ve şimdilik o şehâdeti te'sirli bir surette isbat eden Resâil-in-Nur o efraddan birisi ve hususî medar-ı nazar olduğuna pek çok emareler ve işaretler ve beşâretler vardır.[254]

·"Allah katında din, şüphesiz İslâm’dır. Kendilerine kitap verilenler, ancak kendilerine ilim geldikten sonra, sırf aralarındaki kıskançlık sebebiyle ihtilâfa düşmüşlerdir. Allah’ın ayetlerini inkâr eden bilsin ki, Allah hesabı çabuk görendir. Eğer seninle münakaşaya girerlerse, (onlara) de ki: 'Ben, bana tâbi olanlarla birlikte Allah’a teslim oldum.' Kendilerine kitap verilenlere ve ümmîlere (cahil müşriklere) de de ki: 'Siz de (Allah’a) teslim oldunuz mu?' Eğer teslim olmuşlarsa (İslâm’a girmişlerse), gerçekten doğru yolu bulmuşlardır. Yok yüz çevirirlerse, sana düşen duyurup bildirme (tebliğ)dir. Allah, kulları hakkıyla görendir."[255]

İnne’d-Dîne ‘indallâhi’l-İslâm = 549; Resâili’n-Nûr = 548, lam-ı târifsiz 549.[256]

·"Yoksa siz, Allah, içinizden cihada katılanları belli etmeden ve sabredenleri ortaya çıkarmadan cennete gireceğinizi mi sanıyorsunuz?"[257]

ve lemmâ ya’lemi’llâhu’llezî câhedî minkum = Arefe-i veladet 1254-1253 (sene-i şemsiye-i hicriye ile) Tarih-i veladet 1323-1293 (sene-i kameriye-i hicriye ile).[258]

·"Fakat, içlerinden ilimde derinleşmiş olanlar ve müminler, sana indirilene ve senden önce indirilen(ler)e inanırlar. O namazı kılanlar, zekâtı verenler, Allah’a ve ahiret gününe inananlar var ya, işte onlara büyük bir mükâfat vereceğiz."[259]

Makam-ı ebcedîsi bin üçyüz kırkdört etmekle her asra baktığı gibi bu asra da hususî remzen bakar. Ve ilm-i hakikatta râsihane çalışan ve kuvvetli îman eden bir tâifeye işaret eder. Ve çok âyetlerin ehemmiyetle gösterdikleri bu bin üçyüz kırkdörtte Risalet-ün-Nur ve şâkirdlerinden daha ziyade bu vazifeyi müşkil şerait içinde sebatkârane yapan zahirde görülmüyor. Demek bu âyet onları dahi daire-i harîmine hususî dahil ediyor.[260]

·"Ey insanlar! Size Rabbinizden bir burhan (açık ve kesin bir delil) geldi ve size apaçık bir nur indirdik."[261]

O kudsî bürhan-ı İlâhînin bu zamanda parlak ve kuvvetli bir bürhanı olan Resail-in-Nur’a dahi ikinci cümlesi olan: "enzelnâ ileykum nûran mubînen" adedi, iki tenvin vakıfta iki "elif" sayılmak cihetiyle beşyüz doksansekiz ederek aynen tam tamına Resail-in-Nur’a ve Risale-in-Nur adedine tevafuk ile o semavî bürhan-ı kudsînin yerde bir bürhanı, Resâil-in-Nur olduğunu remzen haber veriyor.[262]

·"Ey inananlar, namaz kılmaya kalktığınız zaman, yüzlerinizi ve dirseklere kadar ellerinizi yıkayın! Başlarınızı meshedin! İki topuğa kadar da ayaklarınızı yıkayın! Eğer cünüp iseniz temizlenin! Hasta iseniz, yahut yolculukta iseniz, yahut biriniz abdest bozmaktan geldiyse, yahut kadınlara dokunduysanız ve su da bulamadıysanız, temiz bir toprağa yönelip onunla yüzlerinizi ve ellerinizi meshedin! Allah, size bir güçlük çıkarmak istemiyor; fakat sizi temizlemek ve şükredesiniz diye de üzerinizdeki nimetini tamamlamak istiyor."[263]

"Ve in küntüm merzâ" cümlesi, binbeşyüz küsur olan makam-ı cifrîsiyle; ehl-i dalâlet tarafından aşılanan mânevî hastalıkların kısm-ı âzamı, Risalet-in-Nur’un Kur'anî ilaçlariyle izale edilebilir diye işaret etmekle beraber, maatteessüf ikiyüz sene kadar dünyanın ömrü bâki kalmışsa, bir fıkra-i dâlle dahi devam edeceğine imâ ediyor. "feteyemmemû sa‘îden" cümlesi, mâna-yı işarîsinde, ikinci emarenin birinci noktasında "Sin" harfi "Sad" harfinin altında gizlenmesi ve "Sad" görünmesinin iki sebebi var:

Birisi: Said, tam toprak gibi mahviyet ve terk-i enaniyet ve tevazu-u mutlakta bulunmak şarttır; tâ ki Risalet-ün-Nur’u bulandırmasın, te'sirini kırmasın.

İkincisi: Şimdiki bataklığa ve mânevî tâûna sukutun sebebi ise; terakki fikrinden neş'et ettiği cihetle, onların hatâlarını gösterip, suud ve terakki, müslüman için ancak İslâmiyette ve îmanlı olmakta olduğuna işaret etmekdir.[264]

Ma’nâ-yı zahirisiyle diyor ki; "Su bulamadığınız vakit temiz toprak ile teyemmüm ediniz" der ve ma’na-yı işarisiyle diyor ki; "bin üçyüz elli yedide (1357) ma’nevî âb-ı hayat menbaları kapatıldığı zamanda temiz toprağa kast ve teveccüh ediniz. Onda bir menba-ı hayat ve bir ma’den-i nur bulursunuz." Bu âyetin şu işareti hususi bir surette Risale-i Nur’a bakmasına iki emare var:

Birincisi: Bu âyetin makam-ı ebcedi ve cifrisi, bin üçyüz elliyedi (1357) ederek o tarihlerde medrese ve irşadgahların seddiyle ve ehl-i ilim sarıklarının açılmasıyla ve ma’nevi susuzluk başladığı hengamda Risale-i Nur hakâik-i îmaniye cihetinde on beş senede kazanılan imân-ı tahkikiyi onbeş haftada belki tam müstaidlere onbeş saatte sarsılmayacak derecede iman-ı tahkikiyi kazandırması kavi bir emaredir ki; şu işaret ona hususi bakar.

İkinci emare: Sad ve sin, birbirine tam kardeş olması ve bir kelimede birbirinin yerine geçmesi münasebetiyle bu âyetteki "sa‘îden" kelimesindeki sad, sin okunsa Risale-i Nur’un tercümanını göstermesi, hem bu cümlenin birinci mukaddimesi olan "ev lâmestumu’n-nisâe" fıkrasının işaretiyle kadınların çıplak bacak olarak erkeklere karışmak ve Risale-i Nur’un, şiddetli taarruzlar içinde tesettür lehinde kuvveti mukavemeti zamanına, şeddeli nun iki nun olmak üzere makam-ı cifrisi bin üçyüz kırkyedi (1347) adediyle parmak basması "ev ‘alâ seferin" fıkrasının işaretiyle umumi harblerin asrında her millet seferberlik vaziyetinde bulunması ve (...) lâtif ve kuvvetli bir emaredir ki; âyetin işareti, bu asra ve Risale-i Nur’a bir hususiyeti var ve remzen ona bakar.[265]

(...) işte Risalet-ün-Nur’un kahramanı, işte Kur'an’da (Said) ve Hadiste (Seyyid) diye söylenen mübarek Üstadımız (Said Nursi)[266]

Madem ki Kur'an sana Said (sîn ile) demiş... Elbette sen saidsin hem ismin ve hem resmin saiddir.

Madem ki, Kur'an sana Said (sâd ile) demiş... Elbette hem için temiz ve tahir, hem de dışın.[267]

·"Ey kitap ehli! Kitaptan gizlemiş olduğunuz şeylerin çoğunu size açıklayan, çoğundan da vazgeçen Peygamberimiz size gelmiştir. Ayrıca size, Allah’tan bir nur ve apaçık bir Kitap da gelmiştir. Allah, o Kitapla rızasına uygun hareket edenleri selâmet yollarına iletir; onları kendi izniyle karanlıklardan aydınlığa çıkarır ve onları dosdoğru yola sevk eder."[268]

Evet, bu asırda mânâ-yı işârî tabakasından tam şu ayetin kudsî mefhumuna bir ferd Risale-i Nur olduğuna kim insaf ile baksa, tasdik edecek; Risale-i Nur bir ferdi olduğuna mânevî münasebet kavidir. Madem bu âyetin makam-ı cifrisi bin üçyüz altmışaltıdır, eğer meddeler, okunmayan hemzeler sayılmazsa altmışikidir; ve madem Risale-i Nur, Kur'an-ı Mübîn nurunu ve hidayetini neşreden bir kitab-ı mübîndir; ve madem zahiren ondan daha ileri o vazifeyi ağır şerait altında yapanları görmüyoruz; ve madem âyetler sair kelamlar gibi cüz'î bir mânâya münhasır olamaz; ve madem dalâlet-i zimnî ve işârî ile kaideten mefhum-u kelâmda dahil oluyor: (...) elbette âyetin delâlet-i zımnî eli Risale-i Nur’a kuvvetli karinelerle işareti kat'îdir, şüphe edilmemek gerektir.[269]

·"Allah’ı, onun Elçisini ve müminleri dost edinen (bilsin ki), galip gelecek olanlar yalnızca Allah’ın taraftarlarıdır."[270]

Âyet, oniki seneden beri en acınacak mağlubiyetimiz zamanında dahi, cifir ve ebced hesabiyle galibiyetimize aynı tarihiyle müjde ediyor.[271]

·"Ölüyken dirilttiğimiz, insanlar arasında kendisiyle yürüyeceği bir nur verdiğimiz kimse, karanlıklar içinde kalıp ondan çıkmayan kimse gibi olur mu? İşte, kâfirlere yapmış oldukları şeyler böyle cazip gösterilmiştir."[272]

Bu âyetin remzi lâtifdir. Çünkü hem kuvvetli münâsebet-i mâneviye ile, hem cifirle efrad-ı kesiresi içinde hususî bir surette Risale-i Nur ve müellifine bakıyor. Şöyle ki, "meyten" kelimesi tenvin "nun" sayılmak cihetiyle beşyüz ederek "Said-ün-Nursî" adedi olan beşyüze tevafukla, işaret ediyor ki, "Said-ün-Nursî dahi meyyit hükmünde idi. Risalet-ün-Nur ile ihya edildi, onunla hayat buldu." Evet "eve men kâne meyten feahyeynâhu ve ce‘alnâ lehû nûran" deki tenvin "nun"durlar. Bin üçyüz otuzdört eder ki, o aynı zamanda (Arabî tarihle) Said umumî harpte maddî ve dehşetli bir mevtten dahi hârika bir tarzda kurtulması ve felsefe ve gafletten gelen mânevî ve şiddetli bir ölümden necat bulması ve Kur'anın âb-ı hayatiyle taze bir hayata girmesi tarihidir. Bu tevafuk-u mânevî ve muvafakat-ı cifriye delâlet derecesinde bir işarettir. Hem (...) bin ikiyüz doksandört eder ki, velâdetinin ve hayatının birinci senesidir. Demek bu cümle ile hayat-ı maddiyesine, evvelki cümle ile de hayat-ı mâneviyesine işâret eder.

Elhâsıl: Bu âyet müteaddit ve çok tabakalarından bir işarî tabakadan hem Risalet-ün-Nur’a, hem müellifine, hem bu ondördüncü asrın ibtidasına, hem ibtidasındaki Risalet-ün-Nur’un mebde’ine remzen, belki işâreten, belki delâleten bakar.

(...) Bu âyette işaret ve beşaret-i Kur'aniyede ifade eder ki; Risale-i Nur dairesi içine girenler tehlikede olan îmanlarını kurtarıyorlar ve îmanla kabre giriyorlar ve cennete gidecekler diye müjde veriyor.[273]

·"De ki: 'Rabbim, beni dosdoğru yola iletti. Dosdoğru dine, Allah’ı birleyen İbrahim’in dinine. O, (Allah’a) ortak koşanlardan değildi.'"[274]

Şu âyet-i meşhure küllî mânasının bu asırda muvafık ve münasip bir ferdi Risalet-ün-Nur olduğu gibi, cifirle "sırâtin müstakīmin" kelimesi, "sırâtin"deki tenvin "nun" sayılmak cihetiyle Risalet-ün-Nur adedi olan dokuzyüz doksansekize iki sırlı fark ile baktığı gibi (yâni mertebesine işaret için iki fark var. Risale-i Nur vahiy değil, ilham ve istihracdır), "hedânî rabbî ilâ sırâtin müstakīmin" cümlesinin makam-ı ebcedîsi ile bin üçyüz onaltı ederek Risale-i Nur müellifinin tedrisiyle istihzarat-ı Nuriyede bulunduğu en hararetli tarihi olan bin üçyüz onaltı adedine tam tamına tevafuk eder.[275]

·"Hatırlayın; hani siz sayıca azdınız ve yeryüzünde zayıf olup, insanların sizi yakalayıp tutmasından korkuyordunuz. İşte o, şükredesiniz diye sizi barındırdı, sizi yardımıyla destekledi ve size temiz şeylerden rızklar verdi."[276]

İz entum kalîlun = 1362 Denizli cihad-ı ekberi = 1362.[277]

Fe âvâkum ve eyyedekum binasrihî = 598 Resâili’n-Nûr = 598.[278]

·"Eğer yüz çevirirlerse, de ki: 'Allah bana yeter. Ondan başka ilâh yoktur. O, büyük arşın Rabbidir.'"[279]

Makam-ı cifrîsi şeddeli "lâm"lar birer "lâm" şeddeli "kâf" bir "kâf" sayılmak cihetiyle bin üçyüz yirmidokuz ederek, harb-i umumînin başlangıcı zamanında Resail-in-Nur’un başlangıcı olan İşarat-ül-İ’caz tefsirinin tarih-i te'lifine tam tamına tevafuk eder.[280]

·"Elif, lâm, râ. İşte bunlar, hikmetli Kitabın ayetleridir."[281]

Hem Yûnus, hem Yûsuf, hem Ra’d, hem Hicr, hem Şuarâ, hem Kasas, hem Lukman Sûrelerinin başlarında bulunan "tilke âyâtü’l-kitâbi" ilân-ı kudsîsidir. Cifrîsi ise bin üçyüz onaltı veya onyedi ederek Resail-in-Nur müellifi bir inkılâb-ı fikrî ile ulûm-u mütenevviayı Kur'ânın hakaikına çıkmak için basamaklar yaptığı bir tarihe tam tamına tevafuku münasebet-i mâneviyesinin kuvvetine istinaden deriz:

O tevafuk remzeder ki: Bu asırda Resail-in-Nur denilen otuzüç adet Söz ve otuzüç adet Mektup ve otuzbir adet Lem'alar, bu zamanda, Kitab-ı Mübindeki âyetlerin âyetleridir. Yâni hakaikının alâmetleridir ve hak ve hakikat olduğunun bürhanlarıdır. Ve o âyetlerdeki hakaik-ı îmaniyenin gayet kuvvetli hüccetleridir. Ve "tilke" kelime-i kudsiyesinin işaret-i hissisiyle gözlere dahi görünecek derecede zâhir olduğunu ifade eden böyle işarete lâyık delilleridir diye remzen Resail-in-Nur’u bir işarî mânasının küllî dairesine hususî ve medar-ı nazar bir ferdi olarak dahil ediyor.

Elhasıl: Nasılki bu âyette bulunan işarî mâna yedi surede yedi işaret hükmünde olup delâlet, belki sarahat derecesine çıkıyor.[282]

·"İsyan edenler cehennemdedirler. Orada, onların (ıstıraptan ileri gelen) ağlayışlı bir nefes alıp verişleri vardır."[283]

Bu âyet dahi, Risale-i Nur’un muarızlarına ve düşmanlarına ve onların cereyanlarının mebdeine ve faaliyet devresine ve müntehasına cifir ile, tevafuk ile işaret eder...[284]

·"Mutlu olanlara gelince, onlar da cennette olup, Rabbinin dilemesi dışında, gökler ve yer durduğu sürece, kesintisiz bir ihsan olarak orada daimîdirler."[285]

Makam-ı cifrîsi bin üçyüz elliiki olmakla tam tamına Resail-in-Nur şâkirdlerinin en me'yusiyetli ve musibetli zamanları olan bin üçyüz elliiki tarihine tam tamına tevafukla o acınacak hallerinde kudsî ve semavî bir teselli, bir beşarettir.

(...) "fefi’l-cenneti hālidîne" makam-ı cifrîsi olan bin üçyüz kırkdokuz adediyle, bin üçyüz kırkdokuz tarihinden beşaretle remzen haber verir. Ve o tarihte bulunan Kur'an hizmetkârlarından bir tâifenin ashab-ı cennet ve ehl-i saadet olduğunu mâna-yı işarîsiyle ve tevafuk-u cifrî ile ihbar eder ve bu tarihte Risale-i Nur şâkirdleri Kur'an hesabına fevkalâde hizmetleri ve tenevvürleri ve çok mühim risalelerin te'lifleri ve başlarına gelen şimdiki musibetin, düşmanları tarafından bir beşaret-i Kur'aniye en evvel onlara baktığını gösterir.[286]

(...) bildirildi ki; bu âyet ve fıkra Risale-i Nur’un mesleğine ve şakirdlerine tam tamına ma’nen cifirce bakıyor.[287]

·"Öyleyse emrolunduğun gibi doğru ol; (sen de) ve seninle beraber tövbe edenler de (hep doğru olun), aşırı gitmeyin! Zira o, yaptıklarınızı görmektedir."[288]

Makam-ı cifrîsi bin üçyüz üç ederek... hem "Sûre-i Şûrâ"nın ikinci sahifesinde "vestekim kemâ umirte" ise, bin üçyüz dokuz ederek o tarihte umum muhatapları içinde birisine hususan Kur'an hesabına iltifat edip istikâmetle emreder ki, birinci tarih ise, Resâil-in-Nur müellifinin Risale-i Nur’u netice veren ulûmun tahsiline başladığı tarihtir. Ve ikinci âyetin tarihi ise, o müellifin hârika bir surette pek az bir zamanda ilimce tekamül etmesi, tahsilden tedrise başladığı ve üç ayda ve bir kış içinde onbeş senede medresece okunan yüz kitaptan ziyade okuduğu ve o zamanın o mühitte en meşhur ulemasının yanında o üç ayın mahsulü onbeş senesinin mahsulü kadar netice verdiği çok mükerrer imtihanlarla ve hangi ilimden olursa olsun her suale karşı cevab-ı savab vermekle isbat ettiği aynı tarihe tam tamına tevafukla remzen Risale-i Nur’un istikâmetine bir işarettir...[289]

(...) fâ-yı atf hariç olarak "istekim kemâ umirte" makam-ı ebcedîsi bin üçyüz ikidir. Demek "istekim" deki emr-i has içinde bulunan hitâb-ı âmmın hadsiz müstakim efradları içinde, o bin üçyüz iki tarihinde bir ferdin bir cihette istikamet emrinin imtisali bir hususiyet kazanacak. Demek ondördüncü asırda Kur'an’dan iktibas edip, istikametsiz sakim yollar içinde sırat-ı müstakîmi gösterecek asârı neşreden bir adamı, o hadsiz efrad içinde dahil ediyor.

(...) o ni’mete bir şükür olarak derim ki; O bin üçyüz iki (1302) tarihi ise, -arabî tarih itibariyle olsa- Kur'an okumaya başladığım aynı tarihe tevafuk eder. Ve -rumî tarihi hesabiyle- ilme başladığım tarihe tevafuk eder. Öyle ise, o îma edilen ferd olabiliriz.[290]

·"Elif, lâm, râ. (Bu), Rablerinin izniyle insanları karanlıklardan aydınlığa çıkarıp güçlü ve övgüye lâyık olan (Allah)ın yoluna iletmen için sana indirdiğimiz Kitaptır."[291]

Şu âyetin dört-beş cümlesinde dört-beş îma var. Mecmuu bir işaret hükmüne geçer.

Birincisi: "ile’n-nûri biizni rabbihim" cümlesi ifade eder ki: "Kitab-ı Mübîn vasıtasiyle, ondördüncü asırdaki zulümattan, insanlar biiznillah Kur'andan gelen bir nura çıkarlar." Bu meâl ve hususan nur lâfzı, Resail-in-Nur’a mutabık olduğu gibi, makam-ı cifrîsi şeddeli "nun" iki "nun" olmak üzere bin üçyüz otuzsekiz veya dokuz ederek harb-i umumî zulmatında te'lif edilen Resail-in-Nur’un Fâtihası olan İşârât-ül-İ’caz Tefsiri, o zulmetler içindeki zuhuru tarihine tam tamına tevafuku ve âyetteki Nur kelimesi Risale-i Nur’daki Nur lâfzına îma ile bakıyor.

İkincisi: "ilâ sırâti’l-‘azîzi’l-hamîdi" cümlesi evvelki cümledeki Nur’u târif ederek der: O Nur Cenab-ı Hakkın İzzet ve Mahmudiyetini gösteren yoldur. Bu cümlenin makam-ı ebcedîsi beşyüz kırksekiz veya elli olarak Resail-in-Nur’un şeddeli "nun" bir "nun" olmak üzere adedi olan beşyüz kırksekize tam tamına tevafuk eder. Eğer okunmayan iki "elif" sayılsa, mertebesine işaret eden iki farkla yine tam tamına tevafuk eder. (...)

Üçüncüsü: "min’ez-zulumâti" kelimesindeki "ez-zulumâti" ın adedi bin üçyüz yetmişiki ederek bu asrın zulümleri, zulmetleri ne vakte kadar devam edeceğini, o zulmetlerin içinde bir Nur daima tenvire çalışacağına îma ile Risale-i Nur’un tenvirine remzen bakar.

Dördüncüsü: "lituhrice’n-nâsi" cümlesi diyor ki: "Bin üçyüz kırkbeşte Kur'andan gelen bir Nur ile insanlar karanlıklardan ışıklara çıkarılacak." Bu meâl ise, bin üçyüz kırkbeşte fevkalâde tenvire başlayan Resâil-in-Nur’a tam tamına cifirce, hem meâlce muvafık ve mutabık olmakla Risale-i Nur’un makbuliyetine îma, belki remzediyor.

Beşincisi: "ileyke" kelimesi Kur'ana has baktığı için hariç olmak üzere, "elif lâm râ kitâbun enzelnâhu" cümlesinin makamı Risalet-ün-Nur’un birinci ismine tam tamına tevafuk etmesi Risalet-ün-Nur Kitab-ı Münzelin tam bir tefsiri mânası olduğunu ve ondan yabanî olmadığını remzen ifade eder.[292]

·"Onlar (kâfirler), dünya hayatını ahirete tercih ederler. Allah’ın yoluna engel olurlar ve onun eğrilmesini isterler. İşte onlar, uzak bir sapıklık içine düşmüşlerdir."[293]

Bu dahi, üç cümlesiyle bazı münasebet-i mâneviye ve muvafakat-ı mefhumiye cihetinde ve hem Risale-i Nur’un mesleğine, hem mülhidlerin mesleğine îmâen bakar. (...)[294]

·"Biz, her elçiyi kendi kavminin diliyle gönderdik ki, onlara (emredildikleri şeyleri) açıklasın. Allah dilediğini saptırır, dilediğini doğru yola iletir. O, azizdir, hikmet sahibidir."[295]

Hattâ dördüncü âyette Risale-i Nur’un Türkçe olmasını tahsin eder. (...)

Makam-ı cifrîsiyle ve baştaki âyetin işaretleri karinesiyle, risalet ve nübüvvetin her asırda verâset naibleri, vekilleri bulunmak kaidesiyle, bir mâna-yı remzî cihetinde vazife-i irsiyetini yapan Risale-i Nur’u, efradı içine hususî bir iltifatla dahil edip lisan-ı Kur'an olan Arabî olmayarak Türkçe olmasını takdir ediyor.[296]

·"Musa’yı ayetlerimizle göndermiş ve 'Kavmini karanlıklardan aydınlığa çıkar ve Allah’ın günlerini onlara hatırlat; zira bunda, her sabreden ve her şükreden için deliller vardır!' diye de emretmiştik."[297]

Makam-ı cifrîsi, şeddeliler birer sayılmak cihetinde bin üçyüz elli bir ederek Risale-i Nur’un şimdilik beyanına izin olmayan ehemmiyetli vazifesinin ve bu evâmir-i Kur'aniyeyi imtisalinin tarihine tam tamına tevafuk-u cifrî ve muvafakat-ı mâneviye karinesiyle ve kıssadan hisse almak münasebet-i mefhumiye remzi ile Risale-i Nur’a imâen bakar. Daha yazılacak çok gaybî işaretler var fakat izin verilmedi şimdilik kaldı.[298]

·"Görmedin mi Allah nasıl bir benzetme yaptı: Güzel söz, kökü yerde sabit, dalları gökte olan güzel bir ağaç gibidir."[299]

"Kelimeten tayyibeten" kelimesi (tenvinler sayılır, şedde sayılmaz) bin onbirdir. (1011) Risalet-ün-Nur’iyyenin makamına üç farkla tevafuku ve "kelimeten tayyibeten" mübarek, güzel söz mâ’nasıyla Risalet-ün-Nur’un güzel sözlerine tetabuku "keşeceratin tayyibetin" şedde ve tenvinler sayılmazsa bin üçyüz kırkdört (1344) ederek tam tamına Risalet-ün-Nur’un zuhur ve intişarına ve yükselmesinin tarihine muvafakatı ve mâ’naca bir îma, belki bir remz, belki bir işarettir ki, kelimat-ı tayyibe olan Risalet-ün-Nur’un güzel sözleri bu âyetin bu asırda bir medar-ı nazarıdır.[300]

·"Kötü sözün durumu da gövdesi yerin üstünden koparılmış, kararı (yerinde durma imkânı) olmayan kötü bir ağaca benzer."[301]

Bu âyet Risale-i Nur’un muarızlarının pis mesleklerine ma’nen bakması yukarıdaki îmâyı te'yid eder.[302]

·"Andolsun, sana tekrarlanan yedi (ayet)yi ve bu büyük Kur'an’ı verdik."[303]

(...) Bu âyet, "seb'al-mesânî" nuruna mazhar bir âyinesi olan Risale-i Nur’a cifirce dahi işaret eder. Çünkü makam-ı ebcedîsi bin üçyüz otuzbeş adediyle Risale-in-Nur’un Fâtihası olan İşârât-ül-İ’caz tefsirinin Fâtiha sûresiyle Elbakara sûresinin başına ait kısmı bakmakla intişar tarihi olan bin üçyüz otuzbeş veya altıya tevafukla remzî bir perdeden ona baktığına bir emâredir.[304]

·"Biz Kur'an’dan müminlere şifa ve rahmet olan şeyler indiriyoruz. Ama bu, zalimlerin ziyanını artırmaktan başka bir katkıda bulunmaz."[305]

Şu âyet-i azîme sarihan asr-ı saadette nüzûl-u Kur'ana baktığı gibi sair asırlara dahi mâna-yı işârîsiyle bakar, ve Kur'anın semasından ilhamî bir sûrette gelen şifadar nurlara işâret eder. İşte doğrudan doğruya tabib-i kulûb olan Kur'an-ı Hakîmin feyzinden ve ziyasından iktibas olunan Risalet-ün-Nur, benim çok tecrübelerimle umum mânevî dertlerine şifa olduğu gibi Resâil-in-Nur şâkirdleri dahi tecrübeleriyle beni tasdik ediyorlar. Demek Resâil-in-Nur bu âyetin mâna-yı işârîsinde dahildir. Ve bu duhulüne bir emâre olarak "mâ huve şifâun ve rahmetun li’l-mu'minîn" in makam-ı cifrîsi bin üçyüz otuzdokuz ederek aynı tarihte Kur'andan ilham olunan Resail-in-Nur bu asrın mânevî ve müthiş hastalıklarına şifa olmakla meydana çıkmaya başlamasından, bu âyet ona hususî remzettiğine bana kanaat veriyor. Ben kendi kanaatımı yazdım, kanaata itiraz edilmez.[306]

·"(...) De ki: Rabbimi tenzih ederim. Ben, elçi olan bir insandan başka neyim?"[307]

Kul subhâne rabbî hel kuntu illâ beşeran rasûlen = 1879 Sevgilimizin (Said Nursî’nin) besmele-i hayatı 1879.[308]

·"Orada, katımızdan kendisine bir rahmet verdiğimiz ve tarafımızdan kendisine bir ilim öğrettiğimiz kullarımızdan birini bulmuşlardı."[309]

Ve ‘allemnâhu min ledunnâ ‘ilmen = 598 Resâili’n-Nûr = 598[310]

·"Biz seni âlemlere ancak bir rahmet olarak gönderdik."[311]

Âyetin veraset-i Ahmediye (A.S.M.) cihetinde mâna-yı işarî noktasında bu asırda o Rahmete’n-lil-âlemînin bir âyinesi ve hakikat-ı Kur'aniyenin bir hakiki tefsiri olan Risale-i Nur, o küllî rahmetin bir cilvesi bir nümunesidir. Hakikat-ı Muhammediye’nin (A.S.M.) bir kısım evsafını, mâna-yı mecazî ile cüz'i bir varisine verilebilir (...).[312]

·"Allah, inananları savunur. Allah, hiçbir haini ve nankörü sevmez."[313]

Âyet, (şeddeler sayılsa ve meddeler sayılmazsa) makam-ı cifrî ve ebcedisi binüçyüzaltmışiki (1362) eder ki, tam tamına bu senenin hicrî aynı tarihine ve bizim mü'min kardaşlarımızı müdafaaya azmettiğimiz aynı zamana, hem mânâsı, hem makamı tevafuk ediyor. "Elhamdulillah, dedim. Benim müdafaama ihtiyaç bırakmıyor." Sonra hatırıma geldi ki: "Netice ne olacak?" diye merak ettim, gördüm; (...) aleyhimize ihzar edilen dehşetli bir hücûm karşısında, mahfuziyetimize te'minat ile teselli veriyor.[314]

·"Allah, göklerin ve yerin nurudur. Onun nurunun bir örneği, içinde ışık bulunan bir kandil yuvası gibidir. Işık bir cam içindedir, cam ise, doğuya da batıya da ait olmayan mübarek, ateş değmese bile yağı neredeyse ışık verecek olan bir zeytin ağacından yakılan, sanki inci bir yıldız gibidir. Nur üzerine nurdur. Allah, dilediğini nuruna hidayet eder. Allah, böyle misalleri insanlar için verir. Allah, her şeyi hakkıyla bilendir."[315]

Şu âyet-i Nuriyenin manaca çok tabakatı ve vücuh-u kesiresi vardır. Ve o tabakalardan ve vecihlerden işârî ve remzî bir vechi mânaca ve cifirce nurlu bir tefsiri olan Risâle-in-Nur ve Risâlet-ün-Nur’a dört-beş cümlesiyle on cihetten bakıyor. Ve o tabakalardan ve o vecihlerden bir tabaka ve bir perde dahi mu’cizane elektrikten haber veriyor:

Risale-i Nur’a bakan Birinci cümlesi: "meselu nûrihî kemişkâtin fîhâ misbâhun" dur. Yâni: Nur-u İlahînin veya Nur-u Kur'ânînin veya Nur-u Muhammedînin (A.S.M.) misâli şu "mişkâtin fîhâ misbâhun" dur. Makam-ı cifrisi dokuzyüz doksansekiz olarak aynen Risâlet-ün-Nur, -"şeddeli nun" iki nun sayılmak cihetiyle- tam tamına tevâfukla ona işaret eder.

İkinci Cümlesi: "ez-zücâcetu keennehâ kevkebun durriyyun yûkadu"dur. (...) Bu cümle-i âyetin makamı, beşyüz kırkaltı edip, Risâle-i Nur’un adedi olan beşyüz kırksekize gayet cüz'î ve sırlı iki fark ile tevâfuk noktasından işaret ettiği gibi, remzî bir mânasiyle tam bakıyor.

Üçüncü Cümlesi: "min şeceratin"dir. Eğer "min şeceratin"deki "te" vakıflarda gibi "he" sayılsa beşyüz doksan sekiz ederek tam tamına Resâil-in-Nur ve Risâle-in-Nur adedi olan beşyüz doksansekize tevâfukla beraber "min furkānin hakîmin" in adedine yine sırlı bir tek farkla tevâfuk-u remzî ile, hem Resâil-in-Nur’u efradına dahil eder, hem yine Risale-in-Nur’un şecere-i mübareki Furkan-ı Hakîm olduğunu gösterir. Eğer "min şeceratin" deki "te", "te" kalsa, o vakit makam-ı cifrisi dokuzyüz doksanüç eder, tevafuka zarar vermiyen cüz'î ve sırlı beş farkla Risâlet-ün-Nur adedi olan dokuzyüz doksansekize tevâfukla mânasının dahi muvafakatine binaen ona işaret eder.

Dördüncü Cümlesi: "nûrun ‘alâ nûrin yehdillâhu linûrihi" dir ki, dokuzyüz doksandokuz ederek sırlı bir tek farkla Risalet-ün-Nur adedi olan dokuzyüz doksansekize tevafukla mânasının kuvvetli münasebetine binaen işaret derecesinde remzeder.

Beşinci Cümlesi: "men yeşâu" cümlesi gayet cüz'î bir farkla Risalet-ün-Nur müellifinin ismiyle meşhur bir lâkabına tevafukla mânası gibi bakıyor. Eğer "yeşâu" daki mukadder zamir izhar edilirse "men yeşâuhu" olur. Tam tamına tevafuk eder. Bu âyet nasılki Risale-in-Nur’a ismiyle bakıyor, öyle de tarih-i te'lifine ve tekemmülüne tam tamına tevafukla remzen bakıyor:

"kemişkâtin fîhâ misbâhun el-misbâhu fî zücâcetin" cümlesi "kemişkâtin" deki tenvin vakıf yeri olmadığından nun sayılmak ve "fî zücâcetin" vakıf yeri olduğundan "te" "he" olmak cihetiyle bin üçyüz kırkdokuz ederek, Resâil-in-Nur’un en nuranî cüzlerinin te'lifi hengamı ve tekemmül zamanı olan bin üçyüz kırk dokuz tercihine tam tamına tevafuk eder. (...)

Hem meselâ: "yukâdu zeytuhâ yudîu velev lem temseshu nârun nûrun" cümlesi, mâna-yı remziyle diyor ki: "Onüçüncü ve ondördüncü asırda semavî lâmbalar ateşsiz yanarlar, ateş dokunmadan parlarlar. Onun zamanı yakındır." Yâni, bin ikiyüz seksen tarihine yakındır. İşte, bu cümle ile nasılki elektriğin hilâf-ı âdet keyfiyetini ve geleceğini remzen beyan eder. Aynen öyle de: Mânevî bir elektrik olan Resâil-in-Nur dahi gayet yüksek ve derin bir ilim olduğu halde, külfet-i tahsile ve derse çalışmaya ve başka üstadlardan taallüm edilmeye ve müderrisînin ağzından iktibas olmaya muhtaç olmadan herkes derecesine göre o ulûm-u âliyeyi, meşakkat ateşine lüzum kalmadan anlayabilir, kendi kendine istifade eder. Muhakkik bir âlim olabilir. Hem işaret eder ki; Resâil-in-Nur müellifi dahi ateşsiz yanar, tahsil için külfet ve ders meşakkatine muhtaç olmadan kendi kendine nurlanır, âlim olur. Evet bu cümlenin bu mu’cizane üç işarâtı elektrik ve Resâil-in-Nur hakkında hak olduğu gibi, müellif hakkında dahi ayn-ı hakikattır. Tarihçe-i hayatını okuyanlar ve hemşehrileri bilirler ki, "izhar" kitabından sonraki medrese usulünce onbeş sene ders almakla okunan kitapları Resâil-in-Nur müellifi yalnız üç ayda tahsil etmiş. Hem, nasılki bu cümlenin mânevî münasebet cihetinde kuvvetli ve letâfetli işareti var; öyle de cifrî ve ebcedî tevafukiyle hem elektriğin zaman-ı zuhurunun kurbiyetini, hem Resâil-in-Nur’un meydana çıkması, hem de müellifinin velâdetini remzen haber veriyor.[316]

·"Şehrin öbür yakasından bir adam koşarak gelip dedi ki: 'Ey Musa, ileri gelen bazı kimseler, seni öldürme konusunda aralarında görüşmektedirler! Hemen çık; gerçekten ben, sana öğüt verenlerdenim.'"[317]

Ve câe min aksa’l-Medîneti raculun yes'â kāle = Nur tercümanına aksâ-yı şarktan, Rus esaretinden firar edip İstanbul’a gelmesi tarihidir.[318]

·"Ama, bizim uğrumuzda cihat edenleri biz, elbette yollarımıza iletiriz. Muhakkak ki Allah, iyilik edenlerle beraberdir."[319]

Bu âyet kuvvetli münasebet-i mâneviyesiyle beraber cifirce bin üçyüz kırkdört eder ki, o tarihte Risale-i Nur’un şâkirdleri gibi bu âyetin mânasına daha ziyade mazhar olanlar zahiren görülmüyor. Demek bu âyet, mânasının müteaddit tabakalarından işârî bir tabakadan ve remzî bir perdeden Kur'an’ın parlak bir tefsiri olan Risale-i Nur’a bakıyor ve en evvel nâzil olan "Sûre-i Alâk" da "innel-insâne leyatğâ" âyeti mânasiyle ve makam-ı cifrisiyle ifade ediyor ki: Bin üçyüz kırkdörtte nev'i insan içinde Fir'avunane emsalsiz bir tuğyan, bir inkâr çıkacak. "vellezîne câhedû fînâ" âyeti ise, o tuğyana karşı mücahede edenleri senâ ediyor. (...) Eğer "lenehdiyennehum" deki şeddeli "nun" bir "nun" sayılsa, bin ikiyüz doksan dört eder ki Risâlet-ün-Nur müellifinin besmele-i hayatıdır ve tarih-i velâdetinin birinci senesidir. Eğer şeddeli lâm iki "lâm" ve "nun" bir sayılsa, o vakit bin üçyüz yirmidörtte hürriyetin ilânı hengâmında mücahede-i mâneviye ile tezâhür eden Risâle-in-Nur müellifinin görünmesi tarihidir.[320]

Vellezîne câhedû fînâ lenehdiyennehum subulenâ = Mevlid-i mübarek-i Üstad 1293.[321]

·"Biz, senden önce kendi kavimlerine peygamberler gönderdik de, onlara apaçık deliller getirmişlerdi. Böylece biz, suçlu günahkârlardan intikam aldık. Müminlere yardım etmek ise, üzerimizde bir haktır."[322]

Ve kâne hakkan ‘aleynâ nasru’l-mu'minîne = 1001 Risaletu’n-Nûr = 998.[323]

·"Ey iman edenler, Allah’ı çok zikredin! Sabah ve akşam onu tesbih edin! Karanlıklardan aydınlığa çıkarmak için size mağfiret eden ve rahmet dileyen Allah ve melekleridir. Allah, müminlere karşı çok merhametlidir. Ona kavuştukları gün meleklerin onlara temennileri 'selâm'dır. Allah, onlar için kusursuz bir mükâfat hazırlamıştır. Ey Peygamber, biz seni; şahit, müjdeci, uyarıcı, kendi izniyle Allah’a davet edici ve aydınlatıcı bir ışık olarak gönderdik. Müminlere Allah’tan kendileri için büyük bir lütuf bulunduğunu müjdele."[324]

Bu âyetlerde Risale-i Nur’a îma ve remz belki işâretler var, diye hissettim. (...)

Şöyle ki:

"liyuhricekum mine’z-zulumâti ile’n-nûri ve kâne bi’l-mu'minîne rahîmen" cümlesi, mana-yı işârîsiyle: "Bin üçyüz yetmişe kadar tecavüz eden en karanlık bir zulmetten sizi, ey ehl-i iman vel-Kur'an, Kur'an’dan gelen nurlara ve îmanın ışıklarına çıkaran ve isminde Nur ve mânasında rahîmiyet bulunan ve ism-i Nur ve ism-i Rahîm’in mazharı olan, bir lem'a-i Kur'âniyeye ve bu asrımıza bakıp îmâ ediyor.

"innâ erselnâke şâhiden ve mubeşşiran" cümlesi, şedde sayılmaz ve âhirki tenvin vakftır, (elif sayılır) makam-ı cifrîsi, bin üçyüz yirmiüç tarihini gösterir. O tarihte, merkez-i hilâfette, dehşetli bir inkılâbın mebde'-i infılâkı içinde, ye'se düşen ehl-i imana müjde verip, İslâmiyetin hakkaniyetine ve kuvvetine kuvvetli şehâdet eden ve verâset-i Nübüvvet noktasında dâvette bulunan hakikî bir şâhide işaret eder. "ve nezîran ve dâiyen ilallâhi" cümlesi, (tenvinler) vakf olmadığından sayılırlar. Makam-ı cifrisî, bin ikiyüz ellialtı tarihini göstermekle, bu asırda ve bu zamandaki İslâmiyetin inhisafını, bir asır evvel izhar eden mukaddematına bakarak "ve dâiyen ilallâhi" kelimesi Risale-i Nur’un bir ismi olan, Bediüzzaman’ın, yüzdoksan bir (191) adedine tam tamına tevafukla ima eder ki: Risale-i Nur dahi o inhisar içinde bir "dâiyen ilallâhi"dir. Yalnız (dâiyen) kelimesi de, Risale-i Nur’un tercümanı olan Said ismine, üç harf ile ittihad ve üç fark ile tevafuk eder.

"biiznihî ve sirâcen munîran" bin üçyüz otuz (1330) ederek Risale-i Nur’un fatihası olan İşârât-ül İ’câz tefsirinin zuhûruna tevafuku ve "biiznihi"deki melfûz "yâ" sayılsa bin üçyüz kırk (1340) edip Risale-i Nur’un zuhuruna tetâbuku ve birinci tenvin vakf olmadığından "nun" sayılsa binüçyüz seksen (1380) ederek Risale-i Nur’un o tarihte inşâallah küre-i arzı ışıklandıracak bir sirac-ı nûrâni olacağına remz-i Kur'anîdir.

Yalnız "sirâcen munîran" kelimesi ise, tam tamına Risale-i Nur’un bir ismi olan "Sirâcü’n-nur"a lâfzan ve mânen ve cifren tevafukla bakar. (...)

Ve çekinmeyerek deriz:

"ve beşşiri’l-mu'mimîne bienne lehum minallâhi" cümlesi, (şedde sayılmak) cihetiyle, makam-ı cifrîsiyle bin üç yüz elli dokuz (1359) tarihini göstermekle, bu asrımızın, tam bulunduğumuz bu senesine bakarak ehl-i îmana bir büyük ihsanı var diye, mâna-yı remziyle haber veriyor.

Biz bakıyoruz, bu zamanda en büyük ihsan imanı kurtarmaktır... ve görüyoruz, imanı hârika bürhanlarla kurtaran -başta- Risale-i Nur’dur.

Demek bu zamanda nisbeten bir "fadlen kebîran" de odur. Bu işareti kuvvetlendiren şudur: "fadlen kebîran" daki "fadlen" kelimesi, dokuzyüz altmış (960) edip, Risale-i Nur’un bu ismi, izafeden tavsif tarzına geçmekle, Risalet-ün-Nuriye olup, dokuzyüz altmışiki (962) adedine mânidar iki farkla tevafuku, onun başına remzen ve îmaen parmak basmasıdır.[325]

İnnâ erselnâke şâhiden ve mubeşşiran = 1372 İkinci tenvinle.[326] (...) Devr-i Nur’un başlangıcı olan 1372 tarihinin miladi karşılığı olan 1953-1954 rakamları da gerek Kur'an-ı Kerim’de ve gerek Ehadis’in adedi beyanlarında kesretle mezkurdur.[327]

·"(Bu) Kitabın indirilmesi, aziz ve hikmet sahibi Allah tarafındandır."[328]

Hem Sûre-i Zümer, hem Sûre-i Câsiye, hem Sûre-i Ahkaf’ın başlarında bulunan bu âyetler dahi yirmiikincideki âyetler gibi Risalet-ün-Nur’un ismine ve zâtına, hem te'lif ve intişarına bir mâna-yı remziyle bakıyorlar.[329]

·"Hā, mîm. (Bu), Rahman’dan, Rahîm’den indirilmiştir."[330]

Bu âyetin mâna-yı işarîsi, Resail-in-Nur ile münasebeti çok kuvvetlidir. (...) Hem şu âyet nasılki Resail-in-Nur’un te'lif ve tekemmül tarihine tevafukla parmak basıyor... Öyle de, "tenzîlun" kelimesiyle -vakf mahalli olmadığından tenvin "nun" sayılmak cihetiyle- makamı beşyüz kırkyedi olarak Sözlerin ikinci ve üçüncü ismi olan Resail-in-Nur ve Risale-i Nurun adedi olan beşyüz kırksekiz veya kırkdokuza şeddeli "nun" bir "nun" sayılmak cihetiyle pek cüz'î ve sırlı bir veya iki farkla tevafuk ederek remzen ona bakar, dairesine alır. (...) Birinci vecihde tam tamına Resail-in-Nur’un te'lifce bir derece tekemmülü ve fevkalâde ehemmiyet kesbetmesi ve fırtınalara tutulması ve şâkirdleri kudsî bir teselliye muhtaç oldukları Arabî tarihiyle şu: Bin üçyüz ellibeş ve ellidört tarihine, hem otuzbir adet Lem'alardan ibaret olan "Otuzbirinci Mektup"un te'lif zamanına, hem O Mektubun "Otuzbirinci Lem'a"sının vakt-i zuhuruna ve O lem'adan Birinci Şuâ’nın te'lifine ve O şuâ’ın yirmidokuz makamında otuzüç adet âyatın Risale-i Nur’a işaretleri istihraç edildiği hengamına ve yirmibeşinci âyetin Risale-i Nur’a îmaları yazıldığı şu zamana, şu dakikaya, şu hale tam tamına tevafuku ise, Kur'anın i’caz-ı mânevîyesine yakışıyor.[331]

·"Allah’a davet eden, salih amel işleyen ve 'Ben Müslümanım' diyen kimseden daha güzel sözlü kim vardır?"[332]

Makam-ı cifrîsi (...) olmak üzere binüçyüz yirmisekiz eder ki: O müthiş tarihte bir tâife ayağa kalkıp Cenab-ı Hakk’a halkı da’vet edeceğine işâret eder ki; o tarihte böyle bir da’vet ve Kur'an’ın tahsinine lâyık olacak güzel söz ise şimdilik Sözler namındaki Risâle-i Nur’un da’vet edici cüzleri başta görünüyor. "ahsenu kavlen" kelime-i kudsiyesinin tarihçesi daha ziyade güzel sözlü kim olabilir der. Demek birisi o tarihte gâyet güzel sözleriyle çıkacak. Sözlerin güzelliğiyle halkı teshir edecek. Bu hassa ise, bu zamanda Risâle-i Nur’un Sözler namında belâgatça ve hüsn-ü cemâlce ve te'sir ve teshîrce yüksek bir mertebede bulunan kelimâtları ve kuvvetli sözlerinde bulunur. Demek bu âyet mâna-yı işarisiyle de Risâle-i Nur’u tahsin eder.[333]

·"Eğer biz onu, yabancı (dilde) bir Kur'an yapsaydık derlerdi ki: 'Ayetleri (anlayacağımız biçimde) açıklanmalı değil miydi? Arab’a yabancı söz mü (geliyor)?' De ki: Bu Kur'an, iman edenler için bir hidayet ve bir şifadır. İman etmeyenlerin kulaklarında bir ağırlık vardır. Kur'an, onlara karşı bir körlüktür. Sanki onlara uzak bir yerden sesleniyor."[334]

Şu şifalı âyet çok zamandır benim dertlerimin şifası ve ilacı olduğu gibi Eczahane-i Kübra-yı İlâhiyye olan Kur'an-ı Hakîmin tiryakî ilaçlarından, Risale-in-Nur eczalarının kavanozlarından alarak belki bin mânevî dertlerime bin kudsî şifayı buldum ve Resail-in-Nur şâkirdleri dahi buldular. Ve fenden ve felsefenin bataklığından çıkan ve tedavisi çok müşkil ve zendeka hastalığına mübtela olanlardan çokları onunla şifalarını buldular.

İşte her derde şifa olan Kur'anın ilaçlarının bu zamanda bir kısım kavanozları hükmünde bulunan Resail-in-Nur dahi bu şifadar âyetin bir medar-ı nazarı olduğuna kuvvetli bir emare şudur ki: Bu âyetin makam-ı cifrîsi olan bin üçyüz kırkaltı adedi Resâil-in-Nur’un bin üçyüz kırkaltıda şifadarane etrafa intişarının tarihine ve Mu’cizat-ı Ahmediye Aleyhissalâtü Vesselâm namında olan Risale-i harikanın zaman-ı te'lifine tam tamına tevafukudur. Şu tevafuk hem münasebet-i mâneviyeyi te'yid ve onunla teeyyüd eder, hem remizden işaret derecesine çıkarıyor.[335]

·"Ey iman edenler, seslerinizi Peygamber’in sesi üzerine yükseltmeyin! Farkına varmadan amellerinizin boşa gitmemesi için, birbirinize karşı bağırarak konuştuğunuz gibi, Peygamber’e karşı da bağırarak konuşmayın! "[336]

"Savti’n-Nebiyyi" 599, "Resâili’n-Nûri" 599’dur. Bu ayet-i kerimeye göre, Risale-i Nur’un sadâ-yı Muhammed (A.S.M.) dan başka bir şey olmadığı ve sair her nev'i beyanların onun fevkine yükseltilmemesi ihtar olunmaktadır.[337]

·"Ey iman edenler, zannın çoğundan sakının; çünkü zannın bazısı günahtır. Birbirinizin gizlisini araştırmayın! Kimse kimseyi gıybet etmesin; içinizden biri, hiç ölü kardeşinin etini yemekten hoşlanır mı? Bundan tiksindiniz değil mi? Allah’tan sakının! Şüphesiz Allah, tövbeyi çok kabul edendir, çok merhametlidir."[338]

Kur'anın bir tek âyetinin bir tek işâreti, ihbar-ı gayb nev'inden bir lem'a-i i’caziyeyi tevafuk suretiyle gösterdiğini mânevi bir ihtarla gördüm. Şu âyet-i kerimenin makam-ı cifrisi, şedde ve tenvin sayılmazsa bin üçyüz ellibirdir. "meyten" aslı "meyyiten" olmasından, bin üçyüz altmışbir ederek bu tarihte umûr-u azimeden bir dehşetli gıybeti, şu âyetin mâna-yı işârî külliyetinde dahil ediyor. Ve umûr-u azîmeden böyle acib bir gıybet, aynı tarihte, aynı senede vukua geldi. Şöyle ki:

(...) yüz arkadaşiyle taht-ı tevkife alınan bir adam, yüzer emare ve karinelere istinaden inayet-i İlâhiyyeden geldiğinden kat'î bir kanaatı ile işarât-ı Kur'aniyeden bir müjdeyi hem kendine, hem musibetzede arkadaşlarına teselli niyetiyle beyan ettiği için gıybet ve fena tâbiratla teşhir etmek ve onun dersleriyle îmanlarını kurtaran masum şâkirdlerini ondan tenfir edip şüpheler vermek, güya ortalıkta medar-ı inkâr bir şey yok ve hiçbir münkeratı ve cinayeti görmüyor gibi yalnız o bîçârenin mevhum bir hatâsını sekiz senede seksen müdakkiklerin nazarında saklanan ve sathî ve inadî nazarına göre bir içtihadî yanlışını görüyor zanniyle zemmetmek, elbette bu asırda, bu memlekette, Kur'an-ı Mu’ciz-ül-Beyanın kasden işaretine medar olabilir azîm bir hâdisedir. Bence Kur'anın nasılki her sûre ve bâzan bir âyet ve bazan bir kelime bir mu’cize olur; öyle de: Bu âyetin tek bir işareti, ihbar-ı gayb nev'inden bir lem'a-i i’câziyedir. Bu âyetin bu işareti, bu asırda Risale-i Nur şâkirdlerinin hakkındaki gıybete baktığına üç emare var:

Birincisi: "Birinci Şuâ" olan "İşarât-ı Kur'aniye" Risalesinde Risale-i Nur’a ve tercümanına işaret eden (...) gayet kuvvetli karinelerle "meyten" kelime-i kudsiyesi, cifir ve ebced hesabiyle ve üç cihet-i mânâsiyle Said-ün-Nursî’ye tevafuk etmesidir.

İkinci Emare: "eyuhibbu ehadikum" ilâ âhir âyetinin mâkam-ı cifrîsi ve riyazîsi bin üçyüz altmışbir etmesidir. Aynı tarihte o acîb hâdise oldu.

Üçüncü Emare: (...) Bu âyet, karşımda kendini gösterip temessül eyledi. Mânen bana "bak" dedi. Ben de baktım, birden tesbihat içinde gördüm ki; bin üçyüz ellibirden, tâ bin üçyüz altmışbir tarihini gösterdi. Hâlimize baktım. Perde altında ellibirden tâ altmışbire kadar, Risale-i Nur meded beklediği İstanbul afâkında bir nevi taarruz bulunmuş ve altmışbirde birden patlamasıdır.[339]

·"Rabbinin hükmü gelinceye kadar sabret! Zira sen, bizim gözümüz önündesin. Kalkarken de Rabbini hamd ile tesbih et!"[340]

Hizbü’l Ekber-i Kur'an’ı açtım. Birden bu ayet-i kerime karşıma çıktı. "Bana bak" dedi. Ben de baktım, üç kuvvetli emare ile bana ve bize teselli veriyor. Şimdi başımıza gelen bu musibeti hiçe indirdi. (...)

Birinci emare: Şeddeler sayılır, hesab-ı ebced ile binüçyüzaltmışiki ederek bu sene arabi aynı tarihe tevafuk edip manasıyla der: "Sabreyle, başına gelen kazayı Rabbaniye teslim ol. Sen inayet gözü altındasın. Merak etme. Gecelerde tesbihat ve tahmidata devam eyle."

İkinci emare: Bu ayetin manasını tam tamına hakkımda me'mûlümün çok fevkinde aynen müşahede ettim.

Üçüncü emare: Beyanına şimdilik lüzum olmadığından yazdırılmadı.[341]

·"Ey iman edenler, Allah’tan korkun ve Peygamberine iman edin ki; size rahmetinden iki kat versin, sizin için ışığında yürüyeceğiniz bir nur yaratsın ve günahlarınızı bağışlasın! Allah çok bağışlayıcıdır, çok merhametlidir."[342]

Lillâhilhamd Risale-i Nur bu kudsî ve küllî mânasının parlak bir ferdi olduğu gibi "nûran" deki tenvin "nun" sayılmak cihetiyle bin üçyüz onsekiz adediyle Resail-in-Nur müellifi tedristen, te'lif vazifesine ve mücahidane seyahata başladığı zamanın beş sene evvelki zamanına ve çok âyetlerin işaret ettikleri bin üçyüz onaltı tarihindeki mühim bir inkılab-ı nuriyeye başladığı aynı tarihtir. İşte şu nurlu âyet, hem mânaca, hem cifirce tevafuku ise, umum vücuhu ayn-ı şuur olan Kur'an’ı Mu’ciz-ül-beyan’da elbette ittifakî ve tesadüfî olamaz.[343]

·"(...) Asıl kurtuluşa erenler, şüphesiz Allah taraftarlarıdır."[344]

(...) Ve şu asırda hizb-i Kur'anînin hadsiz efradından Resâil-in-Nur şâkirdleri tezahür ettiklerinden bu âyetin küllî mânasında hususî dahil olmalarına bir emare olarak makam-ı cifrîsi bin üçyüzelli adedi ile Resail-in-Nur şakirdlerinin zahirî mağlûbiyetleri ve bir sene sonra mahbusiyetleri içinde mânevî galebeleri ve metanetleri ve haklarında yapılan müthiş imha plânını akîm bırakan ihlâsları ve kuvve-i mâneviyeleri tezahür etmesinin Rumî tarihi olan bin üçyüz elli ve ellibir ve elliiki adedine tam tamına tevafuku elbette şefkatkârane, teselliyetdârâne bir remz-i Kur'anîdir.[345]

·"Ağızlarıyla Allah’ın nurunu söndürmek istiyorlar; Allah ise, kâfirler hoş görmeseler de, nurunu tamamlayacaktır."[346]

Bu âyetteki "nûrullâhi biefvâhihim vallâhu mutimmu nûrihî" cümlesinin makam-ı cifrîsi, bin üçyüz onaltı veya yedidir. Ve bu tarih ise: Sâbıkan yirmibirinci âyetin hâtimesinde zikredilen inkılâb-ı fitrî sadedinde: Avrupa’nın bir müstemlekât nâzırı, Kur'anın nurunu söndürmesine çalışması tarihine ve Resail-in-Nur müellifi dahi ona karşı o inkılâb-ı fikrî sayesinde o nuru parlatmaya çalışması aynı tarihe (...) bil’ittifak muvafakatları elbette remizden, işaretten, delâletten ziyade bir sarahattir ki: Risale-i Nur ve Nur-u İlâhînin bir lem'ası olacağını ve düşmanları tarafından gelen şübehat zulümatını dağıtacağını mâna-yı işarîsiyle müjdeliyor.[347]

·"Müşrikler hoş görmeseler de, dinini, bütün dinlere üstün kılmak için, Resulünü hidayet ve hak dinle gönderen odur."[348]

(...) bi’l-Hudâ ve Dîni’l-Hakki = 359 Sa‘îd Bedî‘u’z-Zaman = 359.[349]

·"Ey iman edenler, Allah’a yürekten tövbe edin! Umulur ki Rabbiniz sizin kötülüklerinizi örter, Allah; Peygamber’i ve onunla beraber iman edenleri utandırmayacağı günde, sizi altlarından ırmaklar akan cennetlere sokar. (O gün) onların nuru, önlerinden ve sağ yanlarından koşar. Derler ki: Rabbimiz nurumuzu tamamla, bizi bağışla. Doğrusu, senin her şeye gücün yeter."[350]

"yekūlûne rabbenâ etmim lenâ nûranâ" cifirce bin üçyüz yirmialtı ederek o tarihteki hürriyet inkılâbından neş'et eden fırtınaların hengâmında her şeyi sarsan o fırtınaların ve harplerin zulümatından kurtulmak için nur arayan mü'minler içinde, Resail-in-Nur şâkirdleri az bir zaman sonra tezahür ettiklerinden bu âyetin efrad-ı kesiresinden bu asırda bir masadakı onlar olduğuna bir emâredir. "vağfirlenâ" cümlesi bin üçyüz altmışa bakıyor. Demek bundan beş-altı sene sonra istiğfar devresidir. Resail-in-Nur şâkirdleri o zamanda istiğfar dersini vereceğini remzen bir îmâdır.[351]

"vağfirlenâ" cümlesi tamtamına vavsız binüçyüzaltmışiki eder. Bu senenin aynı tarihine tevafuk eder. Bizi çok istiğfara davet eder. Ve emreder ki: Nurunuz tamam olsun. Ve Risale-i Nur noksan kalmasın.[352]

·"Belki Rabbimiz, bize bunun yerine daha iyisini verir. Biz Rabbimize yönelir, ondan umarız."[353]

Şu âyetin (...) Resail-in-Nur şâkirdlerine hususî remzettiğine bir emaresi şudur ki: Bu âyetin makam-ı cifrîsi olan bin üçyüz kırkbeşte ehemmiyetli risaleler te'lif ile beraber, fevkalâde hadiseler vukua gelmeğe hazırlandılar... ve o Resail-in-Nur’un merkez-i intişarı olan Barla karyesinde ziyade sıkıntı müellifine verildi. Ve hususî küçük mescidine ilişildiği zaman Resail-in-Nur şâkirdleri kuvvetli bir ümid ve rica ile müslümanların kuvve-i mâneviyelerini takviye ettiler. Bu âyetin birden külfetsiz hatıra geleni bu kadardır. Yoksa esrarı çoktur. Tekellüf olmasın diye kısa kestim.[354]

·"Ey örtüsüne bürünen!"[355]

Yâ eyyuhe’l-Muzzemmil = 233 Kürdî = 234.[356]

·"Ey bürünüp örtünen!"[357]

Yâ eyyuhe’l-Muddessir = 1316 (...) Nitekim hamule-i envarın kendisine tevdiini ve vazife-i mukaddese ile tavzifi tarihi olan 1316’nın miladi karşılığı bulunan 1900 tarihi; yani, yirminci asrın mebdei, gerek Kur'an-ı Kerim’in gerek Ehadis-i Nebeviye’nin pek ziyade itibarına mazhar olarak birçok yerlerinde mezkurdur.[358]

·"Bu öğüt, şerefli ve tertemiz elçiler eliyle yazılmış, şerefi büyük, yüce ve temiz sahifelerdedir."[359]

(...) Risale-i Nur’un nâşir ve kâtiblerine mânâ-yı işarî ile bakıyor.[360]

·"Allah tarafından (gönderilmiş) tertemiz sahifeler okuyan bir elçidir. Onlarda dosdoğru yazılmış hükümler vardır."[361]

Risale-i Nur’un eczalarına ve suhuflarına ve kitablarına mânâ-yı işarîyle bakıyor. Fakat cifir hesabiyle, bin üçyüz altmış küsurdan sonra bu parlak vaziyeti gösterecekler diye icmâlen fehmettik.[362]

·Asr suresinin ebcedî tefsiri için bak. Sikke-i Tasdîk-ı Gaybî, 52-54, Parlak Fıkralar ve Güzel Mektuplar/Karadağ’ın Bir Meyvesi; Kastamonu Lâhikası, 231, Yirmiyedinci Mektubdan/Risale-i Nur Şâkirdleri Tarafından Sorulan Suale Cevabdır.

·Fîl suresinin ebcedî tefsiri için bak. Sikke-i Tasdîk-ı Gaybî, 54-57, Parlak Fıkralar ve Güzel Mektuplar/Birden Kalbe Gelen Bir Nükte-i İ’caziyedir.

·Kevser suresinin ebcedî tefsiri için bak.Kastamonu Lâhikası, 83-84, Yirmiyedinci Mektubdan/Azîz Kardeşlerim!

·Felak suresinin ebcedî tefsiri için bak. Müdâfaalar, 346-348, Afyon Müdâfâsı/Sanıklardan Bilahare Yakalanmış Olduğundan, Bilirkişilere Tedkike Gönderilemeyen Sair Eserler ve Mektublardaki Suç Mevzuu Olan Yazıların Hulâsaları; Şuâlar, 231-233, Onbirinci Şuâ/Meyve Risalesi/Hâtime; Âsâ-yı Mûsa, 77, Onbirinci Mes'elenin Hâtimesi.


Ï

''RİSALE-İ NUR ŞİRK ÇIKMAZI''

3.2. EBCED

3.2.1. EBCEDİN TANIMI

Ebced, Arap alfabesindeki harflerin kolay öğretilmesi ve bellekte kalması için düzenlenmiş sözcüklerin ilkidir. Tümü sekiz sözcüktür. Bunlar, harflerin bitiştirilme biçimini ve sırasını gösterirler.

Ebced, sekiz sözcükten ilkinin söylenişi ve adı olduğu gibi, bu sözcüklerin tümünün de adıdır. Böylece alfabe (elifba) anlamına da gelmektedir.[363]

Ebcede abcad, ebiced, ebicad, abucad da denmektedir. Şarih’e göre asıl adı ebucad’dı. Harfleri tekrarlamamak için kısalttılar. Huruf-ı ebicad sözü de bundan gelir.[364]

Ebced’i meydana getiren sözcükler şunlardır:


ﻎﻆﺿ ﺫﺨﺛ ﺖﺷﺭﻗ ﺹﻓﻌﺴ ﻥﻣﻟﻛ ﻰﻃﺣ ﺯﻭﻫ ﺪﺟﺑﺍ


żaẓaġ sehaz ḳaraşet se‘afaṣ kelemen huttî hevvez ebced


8 7 6 5 4 3 2 1


Son sözcük "żaẓaġlen" biçiminde de yazılmaktadır. Batı Müslümanları son dört sözcüğü "żaġaş, sehaz, ḳaraset, se‘afaż" biçiminde düzenlemişlerdir.[365]

Bu sekiz sözcük içinde 28 harf bulunmaktadır. Buna göre ebced alfabesinin düzeni şöyledir:


ﻍﻅ ﺽ ﺫ ﺥ ﺚ ﺖ ﺵ ﺭ ﻕ ﺺ ﻒ ﻉ ﺲ ﻥ ﻢ ﻞ ﻚ ﻯ ﻂ ﺡ ﺯ ﻭ ﻫ ﺪ ﺝ ﺐ ﺍ


Arapların başka iki alfabe düzeni daha bulunmaktadır. Epey eski bir devirde, bugün de kullanılan bir diğer sistemin esası şudur: Aynı yazı şeklinde olan harfler bir araya getirilmiş ve her grubun ilk harfinden sonra o harfe benzeyen diğer harfler sıralanmıştır. Yalnız "ha, vav ve ya" harfleri sona bırakılmıştır:


ﻯ ﻭ ﻫ ﺵ ﺲ ﻕ ﻒ ﻍ ﻉ ﺽ ﺺ ﻥ ﻢ ﻞ ﻚ ﻅ ﻂ ﺯ ﺭ ﺫ ﺪ ﺥ ﺡ ﺝ ﺚ ﺖ ﺐ ﺍ


Ortada mevcut bu iki alfabe tertibi yanında, bazı âlimlerin yalnız fonetik fizyolojisi prensiplerine göre tanzim edilmiş bir alfabe sistemi daha vardır; bu sistemde gırtlak sesleri ile arka damak sesleri başta gelir ve ağız önünden çıkarılan sesler ile dudak sesleri sona bırakılmıştır. Aşağıdaki sıra el-Halil’in Kitabu’l-Ayn’daki sıradır:


ﻯ ﺍ ﻮ ﻡ ﺏ ﻑ ﻥ ﻞ ﺭ ﺚ ﺬ ﻅ ﺖ ﺪ ﻂ ﺯ ﺲ ﺽ ﺹ ﺶ ﺝ ﻙ ﻕ ﻍ ﺥ ﻫ ﺡ ﻉ


Bu sıra el-Ezherî’nin Tehzib ve İbn Sida’nın Muhkem’inde de aynıdır.[366]

Arapçanın bu üç alfabesinden ikincisine düzen veren ilke, harflerin şekil benzerliğidir. Üçüncüsü ise, ses fizyolojisi ilkelerine göre düzenlenmiştir. Böylece bu iki alfabedeki sıranın nedeni bellidir.

Peki, ebced alfabesindeki sıranın nedeni nedir? Bu soruya yanıt olarak şu açıklamalar yapılmıştır:

1) Bazılarına göre; 6 Medyen hükümdarı Arap harflerini, kendi adlarına göre tertip etmişlerdir. Bunların isimleri ebcedin ilk altı sözcüğüdür. Sonra diğer iki sözcük bu alfabeye eklendi.

2) Bir rivayete göre; ebcedin ilk 6 kelimesi, 6 şeytanın adıdır ve onların adları, Arap harflerinin sırasına temel olmuştur.

3) Ebceddeki sözcükler, haftanın günlerinin adıdır. Harflerin sırası da gün adlarındaki sıraya göre düzenlenmiştir.[367]

Dördüncü açıklama olarak, İmam Şevkânî’nin bahsettiği bir uydurma hadisi gösterebiliriz:

"Her şeyin bir sebebi vardır. Ama, bunu herkes anlayıp fark edemez. Ebu Cad’ın acayip bir sözü vardır. Ebu Cad; Âdem’in itaati kabul etmemesi (ﻰﺒﺃ), ağaçtan yemeyi sevip arzulamasıdır (ّﺩﺠ). Hevvez; gökte yere düşmesidir (ﻯﻮﻫ). Huttî; günahlarının üzerinden alınmasıdır (ﺖﻄﺤ). Kelemen; ağaçtan yemesi (ﻞﻜﺃ) ve (Allah’ın) ona iyilik edip tevbesini kabul etmesidir (ّﻥﻣ). Se‘afas; Âdem’in Rabbine asi olması (ﻰﺻﻋ), (Allah’ın da) onu nimetten sıkıntılı bir yaşama çıkarmasıdır. Karaşet; günahını itiraf etmesi (ﺭﻗﺃ) ve cezadan kurtulmasıdır."[368]

Bu açıklamalardan birinci ve ikincisi boş inandan başka bir şey değildir. Üçüncüsü ise gerçeğe tam olarak uymamaktadır. Bütün bunlar, ebcedi Araplara mal etmek için uydurulmuş, belge kimliği bulunmayan zorlamalardır.

Bu söylentilerde, özellikle ilk altı sözcük üzerinde durulmuştur. Cumanın Arapça karşılığı ise ebceddeki yedinci sözcük olan sehaz değil, arûbe’dir.[369]

Dördüncüsü için de Şevkânî, şöyle der:

İbn Cerir, bu sözü Tefsir’inde sonuna kadar rivayet etmiştir. Derim ki: Bu söz öyle yalanlardandır ki, cahillerin en cahili ve iftiracıların en çirkininden başka hiçbir kimseden sâdır olmaz. İbn Abbas’ın, onun ayarındakilerin ve onlardan sonra gelenlerin bu gibi sözleri söylemelerine imkân yoktur. Bu sözü aldanarak, batıl olduğunu bilmeden kitabında rivayet eden biri de, bunu uydurandan daha cahildir.[370]

Fevaid’i tahkik eden el-Yemanî, Şevkânî’nin bu sözünü aşırı bulur ve der ki:

İbn Cerir, (bu uydurma söz hakkında) sükût etmemiş, bilâkis (Suyutî’nin) el-Leâlî’de de aynen açıklandığı gibi bunun çok düşük bir söz olduğunu belirtmiştir.[371]

Ebcedin bu söylentilere bağlanmasını yeterli bulmayan ve ebced sözcüklerinin yabancı kökenli olduklarını açıkça söyleyen el-Müberred, es-Sifarî gibi anlayışlı Arap dil bilginleri de vardır.

Ebced alfabesinin tertibinde harflerin vaziyeti, yalnız sâmitleri nazar-ı itibara alınmak şartı ile, İbranî ve Aramî dillerindekinin aynıdır. Diğer deliller ile beraber, bu da gösterir ki, alfabe Araplara Nebatîler vasıtasıyla gelmiştir. Arapçaya has olan 6 harf, sıranın sonuna konulmuştur. Bu iki kelimeye "katılan, ek ve arkasından gelen" manasında "revadif" denilir. Yalnız başlarına hiçbir manaları olmayan ve sadece hafızanın işini kolaylaştıran bu 8 kelimeden başka, harflerin sırası, bu harflerin adetlerini göstermekte kullanılmaları bakımından da İbranî ve Aramî dillerindekinin aynıdır.[372]

Bu harfler ile yapılacak hesabın tertibinde de Süryanîlere uymakla beraber Araplar, kendilerinin ilâve ettikleri her harfi, bir öncekine 100 ilâve ederek hesaba kattılar. Meselâ (s) 500, (h) 600... oldu. Son harf olan (ġ) da 1000’e tekabül etmiş oldu.[373]

Arap alfabesinin İbranî-Aramî menşei şüphe götürmez; mamafih, diğer Samî dilleri bilmeyen, ayrıca kuvvetli bir itimad-ı nefs ile ve millî bir gururla meşbu Araplar, an'ane ile intikal etmiş ve onlarca anlaşılması güç olan ebced kelimeleri için, başka izah tarzları aramışlardır.[374]

Özet olarak şunları söyleyebiliriz:

Araplar, eski ulusların alfabelerini meydana getiren 22 harfe değin ilk altı sözcüğü hazır bulmuşlardır. Onların ebceddeki tek payı, eski alfabelerde bulunmayan ve kendi dillerine özgü olan 6 harfi, hazır buldukları bu alfabeye eklemiş olmalarıdır. Araplar, ses çıktılarına ve şekil benzerliklerine göre düzenledikleri öteki iki alfabe yanında, ebcedi de korumuşlar ve sayı değerleriyle de, rakam olarak kullana gelmişlerdir.[375]


3.2.2. EBCED HESABI

Bugün İslâm dünyasını dolaşan biri, doğu beldelerinde ve Mısır’dan sonrası hariç Batı ülkelerinde sayıların çok az değişimle şu şekilde kullanıldığını görecektir:

۰ ۱ ۲ ۳ ٤ ٥ ٦ ٧ ٨ ٩

Bu sayılar, Hint menşelidir; bu yüzden Arapçada Hint sayıları (el-erkām el-Hindiyye) olarak anılır.

Ancak Kuzey Afrika’da sayılar, Batılıların Arap sayıları dediği şekillerle aynıdır; bu şekiller şimdi doğu beldelerinde kullanılan sayıların tarihî münasebetlerini ortaya koymaktadır.

Aslında Müslümanlar, Hint sayılarını ve 2./8. yüzyılın başlarında Hint ve İran kaynaklarından aldıkları "hisab el-gubarî" (toz tahta hesabı) sistemini öğrenmeden önce parmak hesabı (hisab el-yed) yapıyorlardı. Bu sistemin böyle isimlendirilmesinin nedeni, iz bıraksın diye üzerine toz serpilen bir tahtanın kullanılmasıydı. Fakat, bu yeni hesaplama metotlarını öğrendikten sonra da parmak hesabını devam ettirdiler. Dahası, Müslümanların kadim Babil’den tevarüs ettikleri altmışlık sayı sistemi, ondalık sayı sisteminin benimsenmesinden sonra bile, özellikle astronomlar tarafından kullanılmaya devam etti. Sayıları sembolize etmek üzere harfleri kullanan ve bu altmışlık sisteme dayanan "hisab el-cümmel", yüzyıllar boyu İslâm dünyasının her yerine geniş ölçüde yayılmıştı. Nitekim altmışlık sistem, sonraları "astronomların aritmetiği" (hisab el-müneccimîn) olarak tanınacaktı. Ondalık sisteme gelince, gerçekte Müslümanlar çeşitli hesaplama metotlarını, Hint sayıları ve hane sistemi üzerinde kurulmuş olan bir sistem içinde erittiler.[376]

Ondalık sayı sistemi hakkında başka görüşler de vardır:

Bugün kullandığımız bu rakamlara Hind rakamları deniyor ve birçok Müslüman yazar da aynı şekilde isim veriyor. Bu sistemin Müslüman Bilim Tarihine Birunî tarafından sokulduğu söylenmektedir. Ancak, bu durum şüphelidir. Bu sistemi içeren ilk aritmetik kitabının 873 M. yılında ve Hintlilerle aynı sistemi ihtiva eden ilk kitabın, iki asır gibi bir zamandan sonra yazıldığı düşünülecek olursa, bu sistemi, Müslümanlar Hintlilerden almış değil, bizzat kendilerinin icat ettiklerini kabul etmek gerekecektir.[377]

Ebced düzeni alfabede, her harfin bir sayı değeri vardır. Harflerin bu sayı değerleriyle rakam gibi kullanılmasına "ebced hesabı" ya da "cümmel hesabı" denir. Buna göre harflerin sayı değerleri şöyledir:


Yüzler


Onlar


Birler


Ḳ-100-ﻕ


Y-10-ﻯ


A-1-ﺍ


R-200-ﺭ


K-20-ﻚ


B-2-ﺐ


Ş-300-ﺵ


L-30-ﻞ


C-3-ﺝ


T-400-ﺖ


M-40-ﻢ


D-4-ﺪ


S-500-ﺚ


N-50-ﻥ


H-5-ﻫ


H-600-ﺥ


S-60-ﺲ


V-6-ﻭ


Z-700-ﺫ


’A-70-ﻉ


Z-7-ﺯ


Ż-800-ﺽ


F-80-ﻒ


H-8-ﺡ


Ẓ-900-ﻅ


Ṣ-90-ﺺ


T-9-ﻂ



Ġ-1000-ﻍ




Ebced, bu sayı değerleriyle İbranî ve Aramîlerden beri rakam gibi kullanılmıştır. Araplar, harflerin sayı değerlerini de eski uluslardan almışlar, sonradan düzenledikleri alfabelerde ebced sırasını bozmuşlarsa da, rakam gibi kullanılmasında yine bu sıraya uymuşlardır.[378]

Batılılar (Mağripli Araplar), harfleri sıralarken 6 harfi Doğuluların sıralamasından başka bir düzende sıralarlar. Buna göre harflerin sayı değerleri de şöyle olmaktadır:

Ṣ-60-ﺺ, Ż-90-ﺽ, S-60-ﺲ, Z-800-ﺯ, Ġ-900-ﻍ, Ş-1000-ﺵ.[379]

Görüldüğü gibi, harflerin sayı değerleri Doğululara ve Batılılara göre değişmektedir.[380]

Harflerin bu sayı değerleriyle hesaplanmasına "Küçük Ebced (Cümel-i Sağîr)" de denmiştir. Ebcedin, harflerin sayı değerlerini değiştiren üç ayrı kullanışı daha vardır. Bunlara: "Büyük Ebced (Cümel-i Kebîr), En Büyük Ebced (Cümel-i Ekber), En Küçük Ebced (Cümel-i Asğar)" denmektedir.

Büyük ebced; harflerin, adlarının sayı değerlerine göre hesaplanmasıdır. Örneğin; « ﺝ » harfinin adı olan « ﻡﻳﺠ »,üç harften meydana gelmiştir. Bu üç harfin sayı değerleri toplamı (3+10+40=) 53’tür. Başka bir örnek: « ﻕ » harfinin adı olan « ﻒﺎﻗ »ın içindeki harflerin sayıları toplamı olan (100+1+80=) 181, büyük ebcedde bu harfin sayı değeridir.

En büyük ebced; harflerin küçük ebceddeki sayılarının, Arapça adlarını meydana getiren harflerin sayı değerleri toplamıdır. Örneğin; « ﺝ »in küçük ebceddeki sayı değeri 3’tür. 3’ün Arapçası « ﻪﺛﻟﺜ » dir. Bu sözcüğü meydana getiren harflerin toplamı (500+30+500+5=) 1035’tir. Başka bir örnek: « ﻕ »harfinin küçük ebceddeki sayı değeri olan 100 sayısının Arapçası olan « ﻪﺌﺎﻣ »yi meydana getiren harflerin sayıları toplamı olan (40+1+1+5=) 47, en büyük ebcedde « ﻕ »harfinin sayı değeridir.

En küçük ebced; küçük ebceddeki sayılar 12’ye bölündükten sonra, kalan kısmı harflere sayı olan ebceddir. Örneğin; küçük ebcedde « ﻝ »ın sayı değeri olan 30, 12’ye bölündükten sonra kalan 6, « ﻝ » harfinin sayısı olur.

Birler bölmesi ile, onlar bölmesinin ilk sayısı olan 10, 12’ye bölünemedikleri için, ilk 10 harfin sayı değeri, küçük ebceddekine eşittir. Yüzler bölmesindeki rakamlar, birer sıfır atılarak onlar bölmesine indirilir. Kalan 20, 12’ye bölünür. Bölme işi yapıldıktan sonra artan 6, « ﺮ »nın ebceddeki sayı değeri olur.

« ﺲ »ve« ﺥ »harflerinin küçük ebcedde sayı değerleri olan 60 ve 600, 12’ye bölündükleri zaman artan olmadığı için, en küçük ebcedde bu harfler kullanılmamıştır.[381]