Çevrimdışı
61- SAFF SURESİ
Râzî, ve İbn Abbâs'tan naklen Nehhâs Mekke'de nazil olduğunu zikreder.[1] İbn Abbâs, el-Hasen, Mücâhid, İkrime, Katâde ve cumhur kavlinde Medine'de[2] ve Teğâbün Sûresinden sonra nazil olmuştur.[3]
1. Göklerdekiler ve yerdekiler Allah'ı tesbih eder ve O, Azizdir, Hakimdir.
2. Ey iman etmiş olanlar, yapmayacağınız şeyleri niçin söylersiniz?
3. Yapmayacağınızı söylemeniz Allah katında büyük bir gazaba sebep olur.
4. Muhakkak ki Allah, kendi yolunda kenetlenmiş bir duvar gibi saf tutarak savaşanları sever.
5. Ey iman edenler, sizi elim bir azâbdan kurtaracak bir ticareti göstereyim mi size?
Abdullah ibn Abdurrahman kanalıyla Abdullah ibn Selâm'dan rivayette o şöyle anlatıyor: Rasûlullah'ın ashabından bir grup oturmuş aramızda konuşuyor müzakere ediyorduk. "Hangi amelin Allah'a en sevgili olduğunu bilsek onu işlesek." dedik de bunun üzerine Allah Tealâ? "Muhakkak ki Allah, kendi yolunda kenetlenmiş bir duvar gibi saf tutarak savaşanları sever."e kadar olmak üzere "Göklerdekiler ve yerdekiler Allah'ı tesbih eder ve O, Azîz'dir, Hakîm'dir. Ey iman etmiş olanlar, yapmayacağınız şeyleri niçin söylersiniz?..." âyet-i kerimelerini indirdi ve Allah'ın Rasûlü (sa) bu âyet-i kerimeyi bize tilâvet buyurdu.[4]
İmam Ahmed'İn Abdullah ibn Selâm'dan rivayet ettiği haberde ise Hz. Peygamber (sa)'in onlara bu olayda sadece bu âyet-i kerimeleri değil, Saff Sûresinin tamamını okuduğu ayrıntısına yer verilmiştir.[5]
Taberî'nin İbn Humeyd kanalıyla Ebu Salih'ten rivayetle zikrettiği bir habere göre Rasûlullah (sa)'ın ashabından bazıları: "Allah'a en sevgili ve en faziletli amelin hangisi olduğunu bilsek (de onu işlesek)." dediler de bunun üzerine "Ey iman edenler, sizi elîm bir azâbdan kurtaracak bir ticareti göstereyim mi size?" (Saff, 61/10) âyet-i kerimesi nazil oldu. Ancak böyle konuşanlardan bazısı bu âyet-i kerimenin nazil olmasından hoşlanmadılar da bunun üzerine "Ey iman etmiş olanlar, yapmayacağınız şeyleri niçin söylersiniz?" âyet-i kerimesi nazil oldu[6]
Taberî'nin Mücâhid'den rivayetine göre bu âyet-i kerimeler içlerinde Abdullah ibn Revâha'nın da bulunduğu ensardan bir grup hakkında nazil olmuştur. Onlar bir mecliste: "Allah'a en sevgili olan amel hangisidir bilsek de ölünceye kadar onu işlesek." demişler de bu âyet-i kerimeler nazil olmuş. Bunun üzerine Abdullah ibn Revâha: "Ölünceye kadar kendimi Allah yolunda cihadda hapsedeceğim." demiş ve gerçekten de şehid olarak vefat eylemiştir.[7]
8. Onlar Allah'ın nurunu ağızlarıyla söndürmek isterler. Halbuki kâfirler istemeseler de Allah nurunu tamamlayıcıdır.
Atâ'nın İbn Abbâs'tan rivayetine göre Hz. Peygamber (sa)'e bir ara 40 gün vahiy gelmemiş. Bunu duyan Ka'b ibnu'l-Eşref: "Ey yahudiler topluluğu, size müjdeler olsun, Allah Muhammed'e inmekte olan nurunu söndürdü. Onun işini tamamlamayacak." demiş ve Hz. Peygamber (sa) buna çok üzülmüştü. İşte bunun üzerine Allah Tealâ bu âyet-i kerimeyi indirdi ve bundan sonra vahy peşpeşe gelmeye devam etti.[8]
11. Allah 'a ve Rasûlü 'ne iman eder, mallarınızla ve canlarınızla Allah yolunda cihad edersiniz. Eğer bilirseniz bu sizin için en hayırlıdır.
Saîd ibn Cübeyr'den rivayete göre ashab-ı kiram "Ey iman edenler, sizi elîm bir azâbdan kurtaracak bir ticareti göstereyim mi size?" âyet-i kerimesi nazil olunca "Bu ticaretin hangisi olduğunu bilsek mallarımızı onun yolunda versek." dediler de Allah Tealâ: "Allah'a ve Rasûlü'ne iman eder..." âyet-i kerimesini indirdi.[9]
Mukâtil anlatıyor: Bu âyet-i kerime Osman ibn Maz'ûn hakkında nazil oldu. Bir gün Rasûlullah (sa)'a: "Bana izin versen de karım Havle'yi boşasam, rahip gibi yaşasam. Bunun için kendimi hadım etsem, eti kendime haram kılsam, hiçbir gece uyumasam, oruçsuz hiç gün geçirmesem." demişti. Rasûlullah (sa) da ona: "Nikâh benim sünnetimdendir. İslâm'da rahiplik yoktur. Benim ümmetimin rahibliği Allah yolunda cihaddır, ümmetimin hadımlığı da oruçtur. Allah'ın size helâl kıldığı hoş ve temiz şeyleri kendinize haram kılmayın. Benim sünnetimdendir ki gece uyurum da kalkıp ibadet de ederim, bazı günler oruç tutarım, bazı günler de oruç tutmam. Kim benim sünnetimden yüz çevirirse benden değildir." buyurdu. Osman : "Ey Allah'ın peygamberi, hangi ticaret Allah'a daha sevgili, bilsem de o ticareti yapsam." dedi ve işte bunun üzerine bu âyet-i kerime nazil oldu.[10]
[1] Mefâtîhu'l-Ğayb, xxix,3iO; Kurtubî, age. xvui,5i.
[2] İbnu'l-Cevzî, age. vm,249.
[3] Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/876.
[4] Tirmizî, Tefsîru'l-Kur'ân, Saff, 61/1, hadis no: 3309; Vahidî, age. s. 305.
[5] Ahmed ibn Hanbel, Müsned, V.452; Dârimî, Cihâd, 1, hadis no: 2395.
[6] Taberî, age. XXVIH,55.
[7] Taberî, age. XXVIII,55.
Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/876-877.
[8] Kurtubî, age. xvm,56.
Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/877.
[9] Suyûtî, Lübâbu'n-Nukûl, 11,167.
[10] Kurtubî, age. xvm,57.
Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/877-878.
Râzî, ve İbn Abbâs'tan naklen Nehhâs Mekke'de nazil olduğunu zikreder.[1] İbn Abbâs, el-Hasen, Mücâhid, İkrime, Katâde ve cumhur kavlinde Medine'de[2] ve Teğâbün Sûresinden sonra nazil olmuştur.[3]
1. Göklerdekiler ve yerdekiler Allah'ı tesbih eder ve O, Azizdir, Hakimdir.
2. Ey iman etmiş olanlar, yapmayacağınız şeyleri niçin söylersiniz?
3. Yapmayacağınızı söylemeniz Allah katında büyük bir gazaba sebep olur.
4. Muhakkak ki Allah, kendi yolunda kenetlenmiş bir duvar gibi saf tutarak savaşanları sever.
5. Ey iman edenler, sizi elim bir azâbdan kurtaracak bir ticareti göstereyim mi size?
Abdullah ibn Abdurrahman kanalıyla Abdullah ibn Selâm'dan rivayette o şöyle anlatıyor: Rasûlullah'ın ashabından bir grup oturmuş aramızda konuşuyor müzakere ediyorduk. "Hangi amelin Allah'a en sevgili olduğunu bilsek onu işlesek." dedik de bunun üzerine Allah Tealâ? "Muhakkak ki Allah, kendi yolunda kenetlenmiş bir duvar gibi saf tutarak savaşanları sever."e kadar olmak üzere "Göklerdekiler ve yerdekiler Allah'ı tesbih eder ve O, Azîz'dir, Hakîm'dir. Ey iman etmiş olanlar, yapmayacağınız şeyleri niçin söylersiniz?..." âyet-i kerimelerini indirdi ve Allah'ın Rasûlü (sa) bu âyet-i kerimeyi bize tilâvet buyurdu.[4]
İmam Ahmed'İn Abdullah ibn Selâm'dan rivayet ettiği haberde ise Hz. Peygamber (sa)'in onlara bu olayda sadece bu âyet-i kerimeleri değil, Saff Sûresinin tamamını okuduğu ayrıntısına yer verilmiştir.[5]
Taberî'nin İbn Humeyd kanalıyla Ebu Salih'ten rivayetle zikrettiği bir habere göre Rasûlullah (sa)'ın ashabından bazıları: "Allah'a en sevgili ve en faziletli amelin hangisi olduğunu bilsek (de onu işlesek)." dediler de bunun üzerine "Ey iman edenler, sizi elîm bir azâbdan kurtaracak bir ticareti göstereyim mi size?" (Saff, 61/10) âyet-i kerimesi nazil oldu. Ancak böyle konuşanlardan bazısı bu âyet-i kerimenin nazil olmasından hoşlanmadılar da bunun üzerine "Ey iman etmiş olanlar, yapmayacağınız şeyleri niçin söylersiniz?" âyet-i kerimesi nazil oldu[6]
Taberî'nin Mücâhid'den rivayetine göre bu âyet-i kerimeler içlerinde Abdullah ibn Revâha'nın da bulunduğu ensardan bir grup hakkında nazil olmuştur. Onlar bir mecliste: "Allah'a en sevgili olan amel hangisidir bilsek de ölünceye kadar onu işlesek." demişler de bu âyet-i kerimeler nazil olmuş. Bunun üzerine Abdullah ibn Revâha: "Ölünceye kadar kendimi Allah yolunda cihadda hapsedeceğim." demiş ve gerçekten de şehid olarak vefat eylemiştir.[7]
8. Onlar Allah'ın nurunu ağızlarıyla söndürmek isterler. Halbuki kâfirler istemeseler de Allah nurunu tamamlayıcıdır.
Atâ'nın İbn Abbâs'tan rivayetine göre Hz. Peygamber (sa)'e bir ara 40 gün vahiy gelmemiş. Bunu duyan Ka'b ibnu'l-Eşref: "Ey yahudiler topluluğu, size müjdeler olsun, Allah Muhammed'e inmekte olan nurunu söndürdü. Onun işini tamamlamayacak." demiş ve Hz. Peygamber (sa) buna çok üzülmüştü. İşte bunun üzerine Allah Tealâ bu âyet-i kerimeyi indirdi ve bundan sonra vahy peşpeşe gelmeye devam etti.[8]
11. Allah 'a ve Rasûlü 'ne iman eder, mallarınızla ve canlarınızla Allah yolunda cihad edersiniz. Eğer bilirseniz bu sizin için en hayırlıdır.
Saîd ibn Cübeyr'den rivayete göre ashab-ı kiram "Ey iman edenler, sizi elîm bir azâbdan kurtaracak bir ticareti göstereyim mi size?" âyet-i kerimesi nazil olunca "Bu ticaretin hangisi olduğunu bilsek mallarımızı onun yolunda versek." dediler de Allah Tealâ: "Allah'a ve Rasûlü'ne iman eder..." âyet-i kerimesini indirdi.[9]
Mukâtil anlatıyor: Bu âyet-i kerime Osman ibn Maz'ûn hakkında nazil oldu. Bir gün Rasûlullah (sa)'a: "Bana izin versen de karım Havle'yi boşasam, rahip gibi yaşasam. Bunun için kendimi hadım etsem, eti kendime haram kılsam, hiçbir gece uyumasam, oruçsuz hiç gün geçirmesem." demişti. Rasûlullah (sa) da ona: "Nikâh benim sünnetimdendir. İslâm'da rahiplik yoktur. Benim ümmetimin rahibliği Allah yolunda cihaddır, ümmetimin hadımlığı da oruçtur. Allah'ın size helâl kıldığı hoş ve temiz şeyleri kendinize haram kılmayın. Benim sünnetimdendir ki gece uyurum da kalkıp ibadet de ederim, bazı günler oruç tutarım, bazı günler de oruç tutmam. Kim benim sünnetimden yüz çevirirse benden değildir." buyurdu. Osman : "Ey Allah'ın peygamberi, hangi ticaret Allah'a daha sevgili, bilsem de o ticareti yapsam." dedi ve işte bunun üzerine bu âyet-i kerime nazil oldu.[10]
[1] Mefâtîhu'l-Ğayb, xxix,3iO; Kurtubî, age. xvui,5i.
[2] İbnu'l-Cevzî, age. vm,249.
[3] Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/876.
[4] Tirmizî, Tefsîru'l-Kur'ân, Saff, 61/1, hadis no: 3309; Vahidî, age. s. 305.
[5] Ahmed ibn Hanbel, Müsned, V.452; Dârimî, Cihâd, 1, hadis no: 2395.
[6] Taberî, age. XXVIH,55.
[7] Taberî, age. XXVIII,55.
Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/876-877.
[8] Kurtubî, age. xvm,56.
Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/877.
[9] Suyûtî, Lübâbu'n-Nukûl, 11,167.
[10] Kurtubî, age. xvm,57.
Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/877-878.
