Çevrimdışı
1 - Şeytan
Ömer b. Hattab radiyAllahu anh ve Abdullah b. Abbas radiyAllahu anh, Buhari’de geçen bir hadiste;
"Kim tagutu inkar edip Allah’a iman ederse kopmak bilmeyen sağlam bir kulpa tutunmuş olur. Allah işitendir, bilendir." (Bakara: 256) ayetini tefsir ederken tagutun; şeytan olduğunu söylemişlerdir.
İbni Kesir, Ömer b. Hattab radiyAllahu anh ve İbni Abbas radiyAllahu anh’ın tagut hakkındaki görüşlerini naklettikten sonra şöyle dedi:
"Bu görüş çok kuvvetli bir görüştür. Çünkü cahiliye ehlinin üzerinde bulundukları durumu çok güzel açıklıyor. Onlar putlara ibadet ederler (ibadet tagutu), o putlara muhakeme olurlar (teşri ve hüküm tagutu) ve o putlardan yardım isterlerdi (velayet tagutu). (Parantezin içindeki lafızlar yazarın açıklamalarıdır.)
Mücahid, tagut hakkında şöyle dedi:
"Tagut; kendisine muhakeme oldukları ve emirlerine itaat ettikleri insan görünümündeki şeytandır." (İbni Kesir Tefsiri)
2 - Allah-u Teâlâ'dan Başka İbadet Edilen Her Şey
Bu görüş; İmam Malik ve Arapça dil alimlerinin çoğunun görüşüdür.
3 - Kahinler
Bu görüş; Abdullah b. Ömer radiyAllahu anh ve Cabir b. Abdullah radiyAllahu anh’ın görüşüdür.
İbni Cüreyc, tagut hakkında şöyle dedi:
"Tagut, kahinlerdir. Şeytanlar, o kahinlere inerek ne söyleyeceklerini kalplerine ve dillerine fısıldar."
İbni Cüreyc, şöyle dedi:
"Ebu Zübeyr, bana Cabir b. Abdullah radiyAllahu anh’tan şöyle haber verdi:
"Cabir radiyAllahu anh’e, müşriklerin muhakeme oldukları tagutlar hakkında soruldu. Cabir radiyAllahu anh şöyle dedi:
"Onların, biri Cüheyne kabilesinde, biri de Eslem kabilesinde olmak üzere muhakeme oldukları birer tagutları vardı. Bunlar; şeytanların kendilerine öğrettiği kahinlerdi."
4 - Sihirbaz
Bu görüş; Ebu Aliye ve Said b. Cübeyr radiyAllahu anh’in görüşüdür
5 - Putlar
Bu görüş; İkrime, Dahhak ve Suddi’nin görüşüdür.
6 - Putların Kahinleri -Tercümanları-
Abdullah b. Abbas radiyAllahu anh şöyle dedi:
"Cibt, putlardır. Tagut ise; putlara bakan kahinlerdir. Onlar, insanları saptırmak için putlar adına yalan söylerler."
7 - Yahudi Alimleri
Bazı selef alimleri tagutu; yahudilerin anlaşmazlık esnasında kendilerine muhakeme oldukları yahudi alimleri olarak isimlendirmişlerdir. İşte bu kimseler, insanlara hükmederken Allah-u Teâlâ'nın indirdiği dışındaki şeylerle hükmederlerdi.
İbni Abbas radiyAllahu anh şöyle dedi:
"Tagut; yahudilerden bir adamdır ve ismi Ka’b b. Eşref’tir. Yahudiler aralarında ihtilaf ettikleri konularda Allah-u Teâlâ ve rasulünün hükmüne muhakemeye çağrılınca:
"Biz sizi, Ka’b b. Eşref’e muhakeme olmaya çağırırız" derlerdi. İşte:
"...Reddetmeleri emrolunmuşken taguta muhakeme olmak isterler" (Nisa: 60) ayeti bunun üzerine inmiştir.
Bu görüş; Dahhak, Mücahid ve Rebi b. Enes’in görüşüdür. (Bu görüşlerin hepsi Suyuti-Ed Durerul Mensur, Taberi, Kurtubi ve İbni Kesir Tefsirlerinde geçmektedir.)
Tagutun en kapsamlı ve geniş manası;
Sahabe ve tabiinin çoğunluğuna göre; tagut şeytandır.
Malik b. Enes ve arapça dil alimlerine göre; tagut, Allah-u Teâlâ'dan başka ibadet edilen her şeydir.
Bu iki tarif en kapsamlı tariflerdir. Diğer tarifler ise bu iki tarifin dallarıdır. Tagutla ilgili olarak yapılan bu iki kapsamlı tarif, aslında bir tek asla dayanmaktadır. Fakat bu aslın hem zahiri görünüşü hem de gerçeği vardır.
Bu sebeble bu aslın zahirine göre tagutu tarif eden alimler tagutu; "Allah-u Teâlâ'dan başka ibadet edilen her şey" olarak açıklamışlardır.
Tagutun gerçeğine göre tagutu tarif eden alimler ise; tagutu; "şeytan" olarak açıklamışlardır. Zira insanı Allah-u Teâlâ'dan başkasına ibadete ve küfrün her çeşidine çağıran şeytandır.
Allah-u Teâlâ şöyle buyuruyor:
"Görmedin mi? Biz gerçekten şeytanları, kafirlerin üzerine gönderdik, onları tahrik edip kışkırtıyorlar." (Meryem: 83)
Bu sebeble küfre giren ve Allah-u Teâlâ'dan başkasına ibadet eden herkes, bu amelleri şeytanın süslemesiyle yapmıştır. Ayrıca zahiren Allah-u Teâlâ'dan başkasına ibadet eden herkes, aslında şeytana ibadet etmiştir.
Allah-u Teâlâ şöyle buyuruyor:
"Ey Adem oğlu! Şeytana tapmayın... diye size bildirmedim mi?" (Yasin: 60)
Allah-u Teâlâ İbrahim aleyhisselam’ın babasına söylediği söz hakkında şöyle haber veriyor:
"Ey babacığım! Şeytana tapma...." (Meryem: 33)
İbrahim aleyhisselam’ın babası aslında şeytana değil putlara tapıyordu.
Allah-u Teâlâ bu konuda şöyle haber veriyor:
"İbrahim babası Azer’e dedi ki: "Putları mı ilahlar edindin?" (En’am: 74)
İbrahim aleyhisselam’in babası Azer, putlara tapmasına rağmen İbrahim aleyhisselam babasına: "Ey baba! Şeytana tapma" demiştir. Çünkü şeytan en büyük taguttur. Bu sebeble puta, taşa, ağaca veya insana tapan kimse, aslında şeytana tapmış sayılır.
Buna göre her kim Allah-u Teâlâ'nın hükümleri dışında başka bir kanun veya anayasayı kabul eder veya Allah-u Teâlâ'nın hükümleriyle hükmetmeyen bir hakime muhakeme olursa, işte o kimse aslında şeytanın hükümlerini kabul etmiş ve şeytana muhakeme olmuştur. Taguta muhakemenin manası işte budur!
Her kim bir kavim, bir ırk veya demokrasi benzeri İslam dışı herhangi bir sistem için çarpışırsa aslında o kimse şeytan için çarpışmıştır. Ayetlerde geçen "tagut için çarpışanlar" sözünün manası işte budur.
Tagutun gerçeği şeytandır. Bu sebeble Tagutun gerçeğine göre tagutu tarif eden selefi salih alimleri tagutu "şeytan" olarak açıklamışlardır. Zahire bakan selefi salih alimleri ise tagutu Allah-u Teâlâ'dan başka ibadet edilen her şey olarak tarif etmişlerdir.
Selefi salih alimleri ayetlerde geçen tagut kelimesine, ayetlerin nüzul sebebine veya siyakına bakarak; kahin, putlar, putların kahinleri, tercümanları, sihirbaz veya yahudi alimleri gibi manalar vermişlerdir.
Ömer b. Hattab radiyAllahu anh ve Abdullah b. Abbas radiyAllahu anh, Buhari’de geçen bir hadiste;
"Kim tagutu inkar edip Allah’a iman ederse kopmak bilmeyen sağlam bir kulpa tutunmuş olur. Allah işitendir, bilendir." (Bakara: 256) ayetini tefsir ederken tagutun; şeytan olduğunu söylemişlerdir.
İbni Kesir, Ömer b. Hattab radiyAllahu anh ve İbni Abbas radiyAllahu anh’ın tagut hakkındaki görüşlerini naklettikten sonra şöyle dedi:
"Bu görüş çok kuvvetli bir görüştür. Çünkü cahiliye ehlinin üzerinde bulundukları durumu çok güzel açıklıyor. Onlar putlara ibadet ederler (ibadet tagutu), o putlara muhakeme olurlar (teşri ve hüküm tagutu) ve o putlardan yardım isterlerdi (velayet tagutu). (Parantezin içindeki lafızlar yazarın açıklamalarıdır.)
Mücahid, tagut hakkında şöyle dedi:
"Tagut; kendisine muhakeme oldukları ve emirlerine itaat ettikleri insan görünümündeki şeytandır." (İbni Kesir Tefsiri)
2 - Allah-u Teâlâ'dan Başka İbadet Edilen Her Şey
Bu görüş; İmam Malik ve Arapça dil alimlerinin çoğunun görüşüdür.
3 - Kahinler
Bu görüş; Abdullah b. Ömer radiyAllahu anh ve Cabir b. Abdullah radiyAllahu anh’ın görüşüdür.
İbni Cüreyc, tagut hakkında şöyle dedi:
"Tagut, kahinlerdir. Şeytanlar, o kahinlere inerek ne söyleyeceklerini kalplerine ve dillerine fısıldar."
İbni Cüreyc, şöyle dedi:
"Ebu Zübeyr, bana Cabir b. Abdullah radiyAllahu anh’tan şöyle haber verdi:
"Cabir radiyAllahu anh’e, müşriklerin muhakeme oldukları tagutlar hakkında soruldu. Cabir radiyAllahu anh şöyle dedi:
"Onların, biri Cüheyne kabilesinde, biri de Eslem kabilesinde olmak üzere muhakeme oldukları birer tagutları vardı. Bunlar; şeytanların kendilerine öğrettiği kahinlerdi."
4 - Sihirbaz
Bu görüş; Ebu Aliye ve Said b. Cübeyr radiyAllahu anh’in görüşüdür
5 - Putlar
Bu görüş; İkrime, Dahhak ve Suddi’nin görüşüdür.
6 - Putların Kahinleri -Tercümanları-
Abdullah b. Abbas radiyAllahu anh şöyle dedi:
"Cibt, putlardır. Tagut ise; putlara bakan kahinlerdir. Onlar, insanları saptırmak için putlar adına yalan söylerler."
7 - Yahudi Alimleri
Bazı selef alimleri tagutu; yahudilerin anlaşmazlık esnasında kendilerine muhakeme oldukları yahudi alimleri olarak isimlendirmişlerdir. İşte bu kimseler, insanlara hükmederken Allah-u Teâlâ'nın indirdiği dışındaki şeylerle hükmederlerdi.
İbni Abbas radiyAllahu anh şöyle dedi:
"Tagut; yahudilerden bir adamdır ve ismi Ka’b b. Eşref’tir. Yahudiler aralarında ihtilaf ettikleri konularda Allah-u Teâlâ ve rasulünün hükmüne muhakemeye çağrılınca:
"Biz sizi, Ka’b b. Eşref’e muhakeme olmaya çağırırız" derlerdi. İşte:
"...Reddetmeleri emrolunmuşken taguta muhakeme olmak isterler" (Nisa: 60) ayeti bunun üzerine inmiştir.
Bu görüş; Dahhak, Mücahid ve Rebi b. Enes’in görüşüdür. (Bu görüşlerin hepsi Suyuti-Ed Durerul Mensur, Taberi, Kurtubi ve İbni Kesir Tefsirlerinde geçmektedir.)
Tagutun en kapsamlı ve geniş manası;
Sahabe ve tabiinin çoğunluğuna göre; tagut şeytandır.
Malik b. Enes ve arapça dil alimlerine göre; tagut, Allah-u Teâlâ'dan başka ibadet edilen her şeydir.
Bu iki tarif en kapsamlı tariflerdir. Diğer tarifler ise bu iki tarifin dallarıdır. Tagutla ilgili olarak yapılan bu iki kapsamlı tarif, aslında bir tek asla dayanmaktadır. Fakat bu aslın hem zahiri görünüşü hem de gerçeği vardır.
Bu sebeble bu aslın zahirine göre tagutu tarif eden alimler tagutu; "Allah-u Teâlâ'dan başka ibadet edilen her şey" olarak açıklamışlardır.
Tagutun gerçeğine göre tagutu tarif eden alimler ise; tagutu; "şeytan" olarak açıklamışlardır. Zira insanı Allah-u Teâlâ'dan başkasına ibadete ve küfrün her çeşidine çağıran şeytandır.
Allah-u Teâlâ şöyle buyuruyor:
"Görmedin mi? Biz gerçekten şeytanları, kafirlerin üzerine gönderdik, onları tahrik edip kışkırtıyorlar." (Meryem: 83)
Bu sebeble küfre giren ve Allah-u Teâlâ'dan başkasına ibadet eden herkes, bu amelleri şeytanın süslemesiyle yapmıştır. Ayrıca zahiren Allah-u Teâlâ'dan başkasına ibadet eden herkes, aslında şeytana ibadet etmiştir.
Allah-u Teâlâ şöyle buyuruyor:
"Ey Adem oğlu! Şeytana tapmayın... diye size bildirmedim mi?" (Yasin: 60)
Allah-u Teâlâ İbrahim aleyhisselam’ın babasına söylediği söz hakkında şöyle haber veriyor:
"Ey babacığım! Şeytana tapma...." (Meryem: 33)
İbrahim aleyhisselam’ın babası aslında şeytana değil putlara tapıyordu.
Allah-u Teâlâ bu konuda şöyle haber veriyor:
"İbrahim babası Azer’e dedi ki: "Putları mı ilahlar edindin?" (En’am: 74)
İbrahim aleyhisselam’in babası Azer, putlara tapmasına rağmen İbrahim aleyhisselam babasına: "Ey baba! Şeytana tapma" demiştir. Çünkü şeytan en büyük taguttur. Bu sebeble puta, taşa, ağaca veya insana tapan kimse, aslında şeytana tapmış sayılır.
Buna göre her kim Allah-u Teâlâ'nın hükümleri dışında başka bir kanun veya anayasayı kabul eder veya Allah-u Teâlâ'nın hükümleriyle hükmetmeyen bir hakime muhakeme olursa, işte o kimse aslında şeytanın hükümlerini kabul etmiş ve şeytana muhakeme olmuştur. Taguta muhakemenin manası işte budur!
Her kim bir kavim, bir ırk veya demokrasi benzeri İslam dışı herhangi bir sistem için çarpışırsa aslında o kimse şeytan için çarpışmıştır. Ayetlerde geçen "tagut için çarpışanlar" sözünün manası işte budur.
Tagutun gerçeği şeytandır. Bu sebeble Tagutun gerçeğine göre tagutu tarif eden selefi salih alimleri tagutu "şeytan" olarak açıklamışlardır. Zahire bakan selefi salih alimleri ise tagutu Allah-u Teâlâ'dan başka ibadet edilen her şey olarak tarif etmişlerdir.
Selefi salih alimleri ayetlerde geçen tagut kelimesine, ayetlerin nüzul sebebine veya siyakına bakarak; kahin, putlar, putların kahinleri, tercümanları, sihirbaz veya yahudi alimleri gibi manalar vermişlerdir.
