Çevrimdışı
Ebu Eyyub (r.a.) dan yapılan rivayete göre, Rasulüllah (s.a.v.) efendimiz şöyle buyurmuştur:
"Kim ramazan orucunu tutar ve arkasından şevval ayından ona altı günlük oruç eklerse, işte bu bütün bir senenin orucu olur.
Sevban (r.a.) den yapılan rivayete göre, Rasulüllah (s.a.v.) efendimiz şöyle buyurmuştur: "Kim ramadan orucunu
ve bayramdan sonra altı gün orucunu tutarsa, senenin tamamını oruçlu geçirmiş olur."
Müslim/siyam: 204. Tirmizİ/savm: 52. Daremi/savm: 44. Ahmed: 5/ 417,419
Şevval ayında altı gün nafile oruç tutmanın sünnet olup olmadığı hakkında farklı görüş ve tesbitler olmuştur.
Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 3/634-635.
Konuda Mezheb Alimlerinin Görüşü
Hanefilere göre: îmanı Ebu Hanife'ye göre, ramazan bayramından sonra şevval ayında ister üstüste, ister dağınık
halde altı gün oruç tutmak mekruhtur.
Feteva-yi Hındiyye: 1/201
İmam Ebu Yusuf a göre, altı günü üstüste tutmak mekruhsa da müteferrik (dağınık) halde tutmak mekruh değildir.
Bununla beraber nıüteehhirinin hemen hepsi bu altı gün orucunu üstüste veya müteferrik tutmakta bir sakınca olmadığım belirtmişlerdir. Nitekim aynı şekilde Bahriraik'de de konuya yer verilmiş bulunuyor.
Serahsi'nin el-Muhit'inde ise, en sahih tesbite göre, sözü edilen altı günlük orucu tutmakta hiçbir sakınca olmadığına
değinilerek bilgi verilmiştir.
Feteva-yi Hindiyye: 1/201
Nitekim Mecmeu'l-Enhür sahibi bu konuda şöyle demiştir: "Muhtar olan kavle göre, bayramdan hemen sonra
şevval'dan altı gün oruç tutmak mekruh değildir. Çünkü bununla ramazan orucu arasında fasıla olarak
bayram günübulunuyor. O bakımdan kitap ehline benzeme söz konusu değildir ve mekruh da değildir,
bilakis" müstehabdır ve sünnettir. Çünkü bu babda hadis varid olmuştur. Mekruh olanı ise, ramadandan sonra
bayram günü iftar etmeyip oruç tutmak ve ona beş gün daha ilave etmektir.
Ancak şevval ayında sözü edilen altı günlük nafile- orucu üstüste değil, dağınık vaziyette tutmak efdaldır,
çünkü bu durumda kerahetten ve kitap ehline benzemeğe özenmekten uzaktır."
Me'cmeu'l-EnhürŞerhu Mülteka'l-Ebhur: 1/255
Şafiilere göre: Şevval ayında altı gün oruç tutmak sünnettir. Bunları üstüste tutmak daha faziletli ve sevaplıdır.
Hatta bayramdan sonra üzerinde kaza veya adak orucu varsa, onları şevval ayında tutarsa, yine de bu sünnetin
sevabını elde etmiş olur.
el-Gamravi/es-Siracü'l-Vehhac Şerhün Ala Metni'l-Minhac: 146
Hanbelilere göre: Şevval ayında altı gün oruç tutmak müstehabdır. Bunu üstüste tutmakta bir sakınca olmadığı gibi,
müteferrik de tutulabilir ve böylece her iyilik on misliyle karşılık göreceği dikkate alınarak senenin tamamının oruçlu
geçirilmiş olduğu ortaya çıkar.
Malikilere göre: îmam Malik diyor ki: "Şevval ayında altı gün oruç tutmak mekruhtur. Fıkıh ehlinden bir kimsenin
bu orucu tuttuğunu görmediğim gibi, seleften hiç kimseden de bu konuda bana birşey ulaşmış değildir.
Hem ilim adamları bunu mekruh saymakta ve bid'at olmasından endişe etmektedirler. Aynı zamanda
ramadandan olmayan bir orucu ramazana ilhak etmek söz konusu olur ki, bu da doğru değildir."
Şemsüddin Ibn Kudame/eş-Şerhü'l-Kebir: 3/10
Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 3/635-636.
Hadisden Çıkarılan Hükümler
1- Ramazan bayramından sonra şevval ayında altı gün nafile oruç tutmak müstehabdır.
2- Bu oruç üstüste tutulabileceği gibi, değişik günlerde de tutulabilir.(Pazartesi ve Perşembe Günleri)
3- Üzerinde ramadan orucu kazası veya adak orucu bulunan kimse sözü edilen ayda onlara niyet edip
kaza ederse,nafile (şevval) orucun sevabına da erişmiş olur. (Şafi Mezhebine Göre)
4- Ramadan orucu tamamlanınca bayram günü mutlaka if*tar edilmelidir. Çünkü bayram günü oruç tutmak haramdır.
5- îmam Malik ve îmam Ebu Hanife'ye göre, Şevval ayında altı gün oruç tutmak mekruhtur. Ancak bu iki imamın
bu konudaki görüşleri ağırlık kazanmamış ve müctehidler tarafından tasvip edilmemiştir.
6- Şevval ayında altı gün orucu vacip saymak mekruhtur ve bu niyetle tutulması caiz değildir.
7- Her iyilik on misliyle karşılık göreceği müjdesinden hareketle, otuz gün ramadan, altı gün de şevval orucu,
toplam otuzaltı eder. Bunu onla çarptığımızda karşımıza 360 sayısı çıkar.
Böylece bu iki orucun bir seneyi kapsadığı belirtilmiştir.
8- Kuvvetli bir ihtimalle sözü edilen altı günlük oruç hakkındaki hadisler îmam Malik'e ulaşmamıştır.
Bu konudaki ifadesinden böyle anlaşılmaktadır.
9- Eshab-ı Kiram'dan bazı kişilerin bu orucu tuttuğu rivayet yoluyla sabit olmuştur.
Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 3/637.
Kuran ve sünnetten Delilleriyle Sorulu-Cevaplı Oruç İlmihali kitabından alıntıdır.(Guraba Yayınları)
Kaza ve Nafile Niyetiyle Tutulan Oruç Şevvalin Altı Gün Orucu Yerine Geçer Mi?
Soru: Ramadan günlerini kaza etmek için Şevval ayında altı gün oruç tuttuğum zaman bu,
Şevvalin altı gün orucu yerine de geçer mi?
Cevap: Peygamberin (sav) şöyle buyurduğu nakledilmiştir: “Kim Ramadan orucunu tutar,
sonra onun peşinden Şevval ayında altı gün oruç tutarsa sanki bir yıl oruç tutmuş gibi olur.”
Bu hadis, bir yıllık oruç gibi olması için farz olan Ramadan orucunun tamamlanması, sonra da
buna Şevvalden altı gün ilave edilmesi gerektiğinin delilidir.
Buna göre Ramadanın bir kısmını tutup, bir kısmını hastalık, yolculuk, hayız veya loğusalık sebebiyle
tutamayan kimsenin Şevvalde veya başka bir ayda her türlü nafileden önce tutamadığı oruçların
kazasını tamamlaması gerekir.
Tutamadığı oruçların kazasını tamamladığı zaman sözü edilen sevabı kazanmak için Şevvalden de
altı gün oruç tutulması meşru olur. Görüldüğü gibi Şevvalde tutulan kaza orucu bu ayda tutulacak nafile yerine geçmez.
İbn Cibrin, Fetâvâ es-Sıyam, s. 104-105
Ramazandan borcu olan kimsenin önce onu tutması, sonra Şevvalden altı gün oruç tutması gerekir. Çünkü Ramadan orucu ile Şevval ayının altı günlük orucunun peşipeşine tutulması keyfiyyeti ancak Ramadanın tamamlanmasıyla gerçekleşir. Başarı Allah’tandır.
Fetâvâ el-Lecnetu’d- Daimetu li’l-Buhusi’l-İlmiyyeti ve’l İfta, Fetva no: 2244
Bu görüşü okuduktan sonra bana daha yakın geldi çünkü Ramadan'dan 24 gün oruç tutabilen biri kazaya kalan 6 günün oruçlarını tutup bunları şevval orucunada sayarsa hadisde geçen tüm seneyi oruçlu gibi geçirmiş olmuyor.Tuttuğu oruçlar sadece 30 gün oluyor ve 10 misli ile çarpıldığı zaman 360 olması için yine şevvalden 6 gün daha tutması gerekiyor.
Sonuç olarak üzerinde kaza orucu bulunan kişi önce kaza orucunu tutacak , sonra 6 günleri Ramadana ekliyecek.
Böylelikle bütün bir seneyi oruçlu geçirme sevabına erişecek Allah'ın izni ile.
Bayanların kaza orucu fazla olması durumunda, Şevval ayından altı günleri tutmaya zaman kalmayacağından
dolayı kazasını daha fazla geciktirmemek şartı ile, zülkade ayına bırakıp önce 6 günleri tutmasında
inşaallah bir sakınca yoktur. Allah daha iyisini bilir.
Son olarakda altı günleri pazartesi ve perşembe günleri olmak üzere dinlenerek hemde bu günlerin de
sevabını umarak oruç tutabiliriz
