ŞEVVAL ORUCU
Şevvâl’de yani Ramazan’dan sonraki ayda, 6 gün oruç tutmak, Ebû Eyyûb el-Ensârî’den -radıyallâhu anh- sahih yollarla rivayet edilen şu hadise göre sünnettir:
عن أبي أيوب رضي الله عنه أن رسول الله صلى الله عليه وسلم قال: "من صام رمضان ثم أتبعه ستا من شوال كان كصيام الدهر" رواه ومسلم (2/822) وأبو داود (2433) والترمذي (1164) وأحمد (5/417)
Rasûlullâh (sav) şöyle buyurmuştur: “Kim Ramazan’ı tutar da sonra ona Şevvâl’den 6 gün eklerse, bütün yılı oruçla geçirmiş gibi olur.” (Müslim, II, 822; Ebû Dâvûd, 2433; et-Tirmizî, 1164; Ahmed, V, 417)
İbn Kudâme, el-Muğnî’de der ki: Şevvâl’den 6 gün oruç tutmak, ilim ehlinin çoğuna göre müstehabdır.
Ebû Hanîfe’nin -ra- bunu mekruh gördüğü nakledilse de Ebû Yûsuf -ra- peş peşe 6 gün tutmayı mekruh görmüş, aralıklarla 6 gün tutulması durumunda bir kerahet görmemiştir. Son dönem Hanefîlerin geneli ise her iki durumda da bir kerahet görmemiştir. İbn Âbidîn, el-Hidâye müellifinden naklen “Tercih edilen görüşe göre bunda herhangi bir beis yoktur” demiştir. “Kerahet ancak, bu orucun Ramazan’dan sayılması durumunda gerçekleşecektir” İmâm el-Kâsânî ise bundaki keraheti, bayramın 1. gününde ve ilaveten 5 gün daha oruç tutulmasına hamletmiştir. Fakat bayramın 1. Gününde oruç tutmayıp sonrasında 6 gün oruç tutmanın mekruh olmayacağını, bilakis bunun sünnet olduğunu söylemiştir.
Mâlikîler ise bu orucu, kendisine itibar edilip taklit edilen kişiler için, cahil insanlar bunu vacip zanneder korkusuyla mekruh görmüşlerdir. Bu durum ortadan kalktığında bu orucu tutmak müstehabdır.
FAZİLETİ:
İmâm en-Nevevî -ra- der ki: Âlimler dediler ki: Bu orucun bütün yılın orucu gibi olmasının tek sebebi, salih amellere 10 kat ecir verilmesidir. Bu durumda Ramazan ayının orucu 10 aylık oruca denk gelir; sonrasındaki 6 gün ise 2 aya denk gelir.
FAYDALARI:
Ramazan orucunu tuttuktan sonra Şevvâl Ayı’ndan 6 gün daha oruç tutmanın faydaları hakkında İbn Receb’in -ra- tespitlerinden bazıları şunlardır:
1. Ramazan orucunun sevabını 1 yıllık oruca tamamlar.
2. Bu oruç, farz namazların öncesindeki ve sonrasındaki revatib sünnet namazları gibidir. Bu namazların, farz namazlardaki eksik ve kusurları gidermesi gibi, bu oruç da Ramazan orucundaki eksik ve kusurları tamamlar. İnsanların çoğu oruçlarında, onarılması gereken birtakım eksiklik ve yanlışlıklar yapar.
3. Ramazan orucundan sonra tekrar oruç tutabilmek, Ramazan orucunun kabulünün bir işaretidir. Çünkü Allah bir kulun amelini kabul etti mi, onu başka salih amellere muvaffak kılar. Kimilerinin dediği gibi: Salih amelin sevabı, sonrasındaki salih ameldir. Böylece kim yaptığı bir salih amele yeni bir salih amel ilave ederse, bu onun önceki salih amelinin kabulünün alametidir. Aynı şekilde kim yaptığı salih amele bir günah ilave ederse bu da onun salih amelinin reddedilip kabul edilmediğinin alametidir.
4. Ramazan orucunu tutanlar, kendilerine eksiksiz olarak verilecek ecirlere bayram gününde ulaşmış olur. Sonrasında tutulan oruç ise, bu nimetlere şükür kabilindendir. Günahların affedilmesinden daha büyük bir ecir var mıdır? Seleften bazıları gece namazını kılabildikleri gecelerin ertesi gününü oruçla geçirirdi. Bu orucu, gece namazı kılabildikleri için bir şükür aracı yaparlardı.
ÇEŞİTLİ MESELELER:
1. Şevvâl orucuna bayramdan hemen sonra başlamak müstehabdır.
2. Orucu muhtelif günlerde tutmak caiz olur. Peş peşe tutmak şart değildir.
3. Kişinin bu orucu her yıl tutması gerekli olmasa da her yıl müstehabdır.
4. Bu orucun niyeti geceden yapılmalıdır. İmsak vaktinden sonraki bir niyetle Şevvâl orucu tutulmaz.
5. 6 günün tamamını Şevvâl’de tutmak gerekli değildir. Fakat hepsini Şevvâl’de tutması güzeldir.
6. Ramazan orucu kazası olan kişinin kaza oruçlarını tutması daha önceliklidir. Farz ibadetler nafile ibadetlerden daha önemlidir.
Muhammed b. Abdillâh b. Sâlih el-Hebdân’ın konuyla ilgili hazırlamış olduğu bir risalenin özetle tercümesidir.