Tasdik Edilme Ve Fark Edilme Arzusu

Tasdik edilme ve fark edilme arzusu, birini Şeytan yapabilecek bir şeydir. İblis, Adem (a.s)’ı neden kıskandı? Adem (a.s)’a bir para, bir ödül, bir saray verilmiyordu. Aslında cennetten dünyaya yollanacaktı. Ama yine de Şeytan onu kıskandı. Neden? Bunu şöyle düşünebilirsiniz, bir baba çocuklarından birinden çimleri biçmesini ister. Diğer çocuğu da video oyunu oynuyordur. Video oyunu oynayan kardeşini çok kıskanır. Aslında çimleri biçmek falan istemiyordur, babası ondan isteseydi yapmayacaktı belki. Ama yine de kıskanıyor çünkü babası ondan değil de kardeşinden rica etti, onu değil de kardeşini bu işe yetkin gördü… Bu arada, insanlık tarihinin ilk cinayeti olacak olan bir kardeşin diğerini öldürmesinin sebebi de bu aynı fark edilme tasdik edilme arzusuydu. Maide suresinde bahsedildiği üzere bir kardeş, diğerini mal-mülk, makam-mevki vs. için öldürmemiştir. Ne için öldürmüştü peki? İkisi de Rablerine kurban sunmuştu. “Birisinden kabul edildi, diğerinden kabul edilmedi.” (Maide/27) Sırf bu yüzden kardeşini öldürdü. Yine aynı şekilde, Yusuf (a.s)’ı, bir hiçliğin ortasına bırakmaya, neredeyse onu öldürmeye kardeşlerini iten şey neydi? Babasından gördüğü kabul, tanınma, tasdik edilme! Bunu lütfen anlayın, biz gurur dediğimizde hep parayı, mal-mülkü, mevkiyi düşünürüz. Fakat bu bahsettiğimiz arzu yanında onlar hiçbir şey kalıyor. Şeytan’ın sizin içinize koymaya çalışacağı şey, tanınmak, bilinmek, tasdik edilmek arzusu olacaktır. Maalesef bunu din adına bile yapanlar var. Mesela mescide çalışan insanlar. Ve emin olun mescide çalışmanın dünyalık olarak hiçbir eğlenceli veya çekici bir yönü yok. İnsanlar mescide yönetim kurulu üyesi olmak, şûralar düzenleyip yardımları nereye harcayalım, neler yapalım diye konuşmak için işlerini bırakıp, ailesinden uzak kalıp, artı mesailer harcıyorlar. Ama böyle yerlerde bile, öyle insanlar olabiliyor ki, zengin bir geçmişi falan var, tek gayesi “mescide başkan olmalıyım” oluyor. Arkadaşım, sen zaten işinde kendi departmanının başkanısın, zaten hemşirelerin senden emirler almak için peşinde koşuşturduğu bir doktorsun, evinin reisisin, civardaki en zengin adamsın, seni yukarıda tutan tüm bunlar var zaten. “Ama mescid fark edilmediğim tek mekan!” “Onlar için yaptıklarımı da takdir etmiyorlar!” “Hak ettiğim ilgiyi görmüyorum!” “Benim mescidin süper harika yöneticisi seçilmem gerek!” diyorsun! Tamam diğer mekanları anlarım da, burası mescid! Burada dünyalık ne kazanmayı umabilirsin ki?! İşte bu duygu, bu tanınma, takdir edilme, öne çıkma, ilgi görmeyi bekleme arzusu, Şeytan’ın gösterdiği “istikbar”dır. Ve bu duygu, hayatın her köşesini kötü etkiler. Aileyi etkiler mesela. Örneğin bir baba sürekli takdir görmek ya da ilgi görmek isteyebilir, “Yaptıklarımı hiç takdir etmiyorsunuz!” diye öfkelenebilir. “En son bana yaptıklarım için ne zaman teşekkür ettiniz!?” diye bağırır. Bazıları bir apartman dairesinde yaşayan Firavun gibi olabiliyor! Kendi küçük dünyasında “ أَنَا رَبُّكُمُ الْأَعْلَى” (79:24) demeye çalışıyor sürekli! Bu duygu, en kötü bir şekilde de kendisini kardeşler arasında gösterir. Buyüzdendir ki, insanlık tarihinin ilk günahı olan Adem (a.s)’ın günahından sonra Kuran’da kaydedilen ikinci günah, iki kardeş arasında olmuştur! Hepsi de kıskançlıktan dolayı. “O kişi benden daha iyi olduğunu düşünüyor. Sırf benden daha uzun olduğu için, sırf daha iyi bir okula gittiği için, sırf daha iyi notları olduğu için…” Biz de anne-babalar olarak buna epey yardımcı oluyoruz (!) O 100 alan çocuğu tebrik ediyoruz ve sınav kağıdını diğer tüm kardeşlerin gözüne sokup “Bakın, bakın gördünüz mü! Oyüzden onu daha çok seviyorum” diyoruz. Bu, Şeytan’ın insanlar içine yerleştireceği bir şey, onu mahveden de bu arzudan başka bir şey değildi! Oyüzden bizde de bu arzudan olması için çaba sarfediyor!

Nouman Ali Khan