Çevrimdışı
64- TEĞÂBUN SURESİ
Çoğunluğun kavlinde Sûre Medenîdir ve Tahrîm Sûresinden sonra nazil olmuştur. Dahhâk Mekkî olduğunu söylerken Kelbî Mekkî ve Medenî olduğunu söylemiştir.
İbn Abbâs'tan rivayete göre son âyetleri dışında sûre Mekkîdir. Avf ibn Mâlik el-Eşcaî, Hz. Peygamber (sa)'e gelip ailesinin ve çocuklarının kendisine karşı sert, katı davranışlarından dolayı şikâyette bulunmuş ve bunun üzerine Allah Tealâ da sûrenin sonuna kadar olmak üzere "Ey iman etmiş olanlar, eşlerinizin ve çocuklarınızın içinde size düşmanlık edenler vardır..." âyetlerini indirmiş.[1]
7. O küfredenler, öldükten sonra katiyen diriltilmeyeceklerini ileri sürdüler. De ki: "Evet, Rabbıma andolsun ki muhakkak yeniden diriltileceksiniz ve sonra yaptıklarınız size bildirilecektir ve bu, Allah'a göre pek kolaydır. "
Bu âyet-i kerimenin de daha önce Meryem Sûresinin 77. âyetinin nüzul sebebinde, As ibn Vâil es-Sehmî ile Habbâb ibnu'l-Eret arasında geçen ve o âyetin iniş sebebi olarak orada anlatılan hadise üzerine inmiş olduğu söylenir.[2]
14. Ey iman etmiş olanlar, eşleriniz ve çocuklarınızdan size düşman olanlar vardır. Onlardan sakının. Ama affeder, kusurlarını başlarına kakmaz ve örterseniz şüphesiz Allah Gafur'dur, Rahim'dir.
Muhammed İbn İshak'ın İbn Abbâs'tan rivayetine göre bir adam kendisine "Ey iman etmiş olanlar, eşleriniz ve çocuklarınızdan size düşman olanlar vardır. Onlardan sakının." âyet-i kerimesini sormuş da o şöyle cevap vermiş: Bunlar, Mekke halkından müslüman olmuş kimselerdi. Hz. Peygamber (sa)'e gitmek üzere hicret etmek istediklerinde eşleri ve çocukları onları Hz. Peygamber (sa)'e gitmeye bırakmadılar. Çok daha sonraları hicret ederek Hz. Peygamber (sa)'e geldiklerinde gördüler ki insanlar dinde fakihler olmuşlar. Onları hicretten alıkoyan eş ve çocuklarını cezalandırmak istediler de Allah Tealâ bunun üzerine bu âyet-i kerimeyi indirdi.[3]
Kurtubî selef âlimleri arasında bu âyet-i kerimenin nüzul sebebinin bu olay olduğu hususunda ihtilâf olmadığını söyler.[4]
Taberî'nin İbn Humeyd kanalıyla Atâ ibn Yesâr'dan rivayetinde o şöyle demiştir: "Ey iman etmiş olanlar, eşleriniz ve çocuklarınızdan size düşman olanlar vardır. Onlardan sakının." âyet-i kerimesinden itibaren Sûrenin sonuna kadar olan âyetler dışında Teğâbün Sûresi Mekke'de nazil olmuştur. Bu âyet-i kerime ise Medine'de ve Avf ibn Mâlik el-Eşca'î hakkında nazil olmuştur. Onun ailesi ve çocukları kalabalıktı. Rasûlullah (sa) ile birlikte herhangi bir gazveye çıkmak istediğinde etrafında toplanır, ona: "Bizi kime bırakıp gidiyorsun?" diye çığrışır ve onun kalbini rikkate getirerek gazveye çıkmasını engellerler, o da onlarla kalarak gazveye çıkmazdı. İşte bunun üzerine Sûrenin sonuna kadar olmak üzere "Ey iman etmiş olanlar, eşleriniz ve çocuklarınızdan size düşman olanlar vardır. Onlardan sakının..." âyetleri nazil oldu.[5] İbn Abbâs'tan gelen başka bir rivayette bu hadisenin sadece bu âyet-i kerimenin inmesine sebep olduğu zikredilmektedir.[6]
16. 0 halde gücünüz yettiği kadar Allah 'tan takva üzere olun, dinleyin, itaat edin, kendinizin hayrına olarak infakta bulunan. Kim nefsinin cimriliğinden korunursa işte onlar, onlar felaha erenlerdir.
İbn Ebî Hatim'in Ebu Zür'a kanalıyla Saîd ibn Cubeyr'den rivayetine göre "Allah'tan nasıl takva üzere olmak gerekiyorsa öyle müttakîler olun." (Alu İmrân, 3/102) âyeti nazil olunca bu müslümanlara çok ağır geldi; geceleri hep kıyamla geçirmeye başladılar. O kadar çok namaz kıldılar ki bacakları uyuştu, neredeyse alınları delindi (yara oldu). Bunun üzerine onlara hafifletmek üzere Allah Tealâ "O halde gücünüz yettiği kadar Allah'tan takva üzere olun..." âyet-i kerimesini indirdi. [7]
[1] Kurtubî, age. XVffl,87.
Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/891.
[2] Kurtubî, age. XVIII,89.
Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/891.
[3] Tirmizî, Tefsîru'l-Kur'ân, Teğâbün, 64/1, hadis no: 3317.
[4] Kurtubî, age. xvm,96.
[5] Taberi, age. xxvin,8i.
[6] Kurtubî, age. xvm,93.
Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/891-892.
[7] İbn Kesîr, age. VIII,166; Suyûtî, ed-Durru'l-Mensûr, 11,283.
Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/892.
Çoğunluğun kavlinde Sûre Medenîdir ve Tahrîm Sûresinden sonra nazil olmuştur. Dahhâk Mekkî olduğunu söylerken Kelbî Mekkî ve Medenî olduğunu söylemiştir.
İbn Abbâs'tan rivayete göre son âyetleri dışında sûre Mekkîdir. Avf ibn Mâlik el-Eşcaî, Hz. Peygamber (sa)'e gelip ailesinin ve çocuklarının kendisine karşı sert, katı davranışlarından dolayı şikâyette bulunmuş ve bunun üzerine Allah Tealâ da sûrenin sonuna kadar olmak üzere "Ey iman etmiş olanlar, eşlerinizin ve çocuklarınızın içinde size düşmanlık edenler vardır..." âyetlerini indirmiş.[1]
7. O küfredenler, öldükten sonra katiyen diriltilmeyeceklerini ileri sürdüler. De ki: "Evet, Rabbıma andolsun ki muhakkak yeniden diriltileceksiniz ve sonra yaptıklarınız size bildirilecektir ve bu, Allah'a göre pek kolaydır. "
Bu âyet-i kerimenin de daha önce Meryem Sûresinin 77. âyetinin nüzul sebebinde, As ibn Vâil es-Sehmî ile Habbâb ibnu'l-Eret arasında geçen ve o âyetin iniş sebebi olarak orada anlatılan hadise üzerine inmiş olduğu söylenir.[2]
14. Ey iman etmiş olanlar, eşleriniz ve çocuklarınızdan size düşman olanlar vardır. Onlardan sakının. Ama affeder, kusurlarını başlarına kakmaz ve örterseniz şüphesiz Allah Gafur'dur, Rahim'dir.
Muhammed İbn İshak'ın İbn Abbâs'tan rivayetine göre bir adam kendisine "Ey iman etmiş olanlar, eşleriniz ve çocuklarınızdan size düşman olanlar vardır. Onlardan sakının." âyet-i kerimesini sormuş da o şöyle cevap vermiş: Bunlar, Mekke halkından müslüman olmuş kimselerdi. Hz. Peygamber (sa)'e gitmek üzere hicret etmek istediklerinde eşleri ve çocukları onları Hz. Peygamber (sa)'e gitmeye bırakmadılar. Çok daha sonraları hicret ederek Hz. Peygamber (sa)'e geldiklerinde gördüler ki insanlar dinde fakihler olmuşlar. Onları hicretten alıkoyan eş ve çocuklarını cezalandırmak istediler de Allah Tealâ bunun üzerine bu âyet-i kerimeyi indirdi.[3]
Kurtubî selef âlimleri arasında bu âyet-i kerimenin nüzul sebebinin bu olay olduğu hususunda ihtilâf olmadığını söyler.[4]
Taberî'nin İbn Humeyd kanalıyla Atâ ibn Yesâr'dan rivayetinde o şöyle demiştir: "Ey iman etmiş olanlar, eşleriniz ve çocuklarınızdan size düşman olanlar vardır. Onlardan sakının." âyet-i kerimesinden itibaren Sûrenin sonuna kadar olan âyetler dışında Teğâbün Sûresi Mekke'de nazil olmuştur. Bu âyet-i kerime ise Medine'de ve Avf ibn Mâlik el-Eşca'î hakkında nazil olmuştur. Onun ailesi ve çocukları kalabalıktı. Rasûlullah (sa) ile birlikte herhangi bir gazveye çıkmak istediğinde etrafında toplanır, ona: "Bizi kime bırakıp gidiyorsun?" diye çığrışır ve onun kalbini rikkate getirerek gazveye çıkmasını engellerler, o da onlarla kalarak gazveye çıkmazdı. İşte bunun üzerine Sûrenin sonuna kadar olmak üzere "Ey iman etmiş olanlar, eşleriniz ve çocuklarınızdan size düşman olanlar vardır. Onlardan sakının..." âyetleri nazil oldu.[5] İbn Abbâs'tan gelen başka bir rivayette bu hadisenin sadece bu âyet-i kerimenin inmesine sebep olduğu zikredilmektedir.[6]
16. 0 halde gücünüz yettiği kadar Allah 'tan takva üzere olun, dinleyin, itaat edin, kendinizin hayrına olarak infakta bulunan. Kim nefsinin cimriliğinden korunursa işte onlar, onlar felaha erenlerdir.
İbn Ebî Hatim'in Ebu Zür'a kanalıyla Saîd ibn Cubeyr'den rivayetine göre "Allah'tan nasıl takva üzere olmak gerekiyorsa öyle müttakîler olun." (Alu İmrân, 3/102) âyeti nazil olunca bu müslümanlara çok ağır geldi; geceleri hep kıyamla geçirmeye başladılar. O kadar çok namaz kıldılar ki bacakları uyuştu, neredeyse alınları delindi (yara oldu). Bunun üzerine onlara hafifletmek üzere Allah Tealâ "O halde gücünüz yettiği kadar Allah'tan takva üzere olun..." âyet-i kerimesini indirdi. [7]
[1] Kurtubî, age. XVffl,87.
Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/891.
[2] Kurtubî, age. XVIII,89.
Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/891.
[3] Tirmizî, Tefsîru'l-Kur'ân, Teğâbün, 64/1, hadis no: 3317.
[4] Kurtubî, age. xvm,96.
[5] Taberi, age. xxvin,8i.
[6] Kurtubî, age. xvm,93.
Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/891-892.
[7] İbn Kesîr, age. VIII,166; Suyûtî, ed-Durru'l-Mensûr, 11,283.
Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/892.
