Çözüldü Buxari'nin Quranı Tәlәffüz Etmәnin Mәxluq Olub Olmaması Әqidәsi Nәdir?

Әssәlamu aleykum.
Mәşhur mühәddis Buxari'nin "Quranı tәlәffüz etmәnin mәxluq olub olmaması" haqqında inancı nәdir?
Buxari'yә nisbәt edilәn "xәvariclәri tәkfir etdiyi" görüşü doğrudur mu?

Âleykum selam we rahmetullah;

İmam Buhari (rahimehullah), Kur'an-ı Kerim'in mahlûk oluşu hakkında şunları zikreder:

Kuran-ı Kerîm Allah kelâmı olub mahlûk değildir. Zira kelâm Allah’ın zatından ayrılmayan bir sıfattır. Kur’an’ın Allah kelâmı olduğu ayet ve hadislerle sabittir, ashab ve tabiînin âlimleri de bu hususta farklı bir görüş beyan etmemişlerdir. Kuran’ı okuma (lafzû’l-Kur’ân) ve yazmaya gelince bunlar kullara ait fiillerdir. Çünkü muhtelif ayet ve hadislerde kulların Kuran’ı okumalarından söz edilmekte ve bu fiil kendilerine nisbet edilmektedir.
Ayrıca hadislerde Kuran’ı yazmanın kulların fiillerinden olduğuna işaret edilmektedir. (Ebû Abdullah Muhammed b. İsmâil b. İbrâhim b. el-Mugîre b. Berdizbeh el-Cûfî el-Buhârî, Halku efâli’l-ibâd, sf: 158-160, 200-201)

Şubhe yok ki kulların kendileri gibi fiilleri de mahlûktur. Okuma ile yazma fiilleri okunan ve yazılandan ayrı şeyler olduğuna göre Kur’an’ı okuma ve yazma fiili de mahlûktur. Okunan ve yazılan şeyler ise (Allah’ın zâtı ile kaim kelâm) mahlûk değildir. Nitekim “Allah” lafzını söyleyen ve yazan insanın bu fiilleri mahlûktur, fakat Allah (yazılan) mahlûk değildir. (Ebû Abdullah Muhammed b. İsmâil b. İbrâhim b. el-Mugîre b. Berdizbeh el-Cûfî el-Buhârî, Halku efâli’l-ibâd, sf: 158-160, 204)

İmam Buhârî’ye göre, “Kur’an’ı telaffuz eetmenin de mahlûk olmadığı” şeklinde taraftarlarınca Ahmed b. Hanbel’e atfedilen görüş onun bu husustaki gerçek kanaatini yansıtmaz. Çünkü bu rivayetler asılsızdır. Bu konuda âlimler arasında Ahmed b. Hanbel’e ait olarak bilinen şey şundan ibarettir:
Kur’an, Allah kelâmıdır ve mahlûk değildir, diğer her şey mahlûktur. (Buhârî, Halku efâli’l-ibâd, sf: 154)

Buhârî Cehmiyye’nin, her şeyi Allah’ın yarattığını, “Allah’ın kelimesi” diye nitelendirilen Îsâ (a.s.)’ın yaratılmış olduğunu ve Allah’tan “muhdes” âyetlerin geldiğini (Zumer 62; Nisâ 171; Şuarâ 5) söyleyerek “şey” ve aynı zamanda Allah kelâmı olan Kur’an’ın yaratılmış bulunduğunu ileri sürmesini de isabetsiz bulmuştur. Çünkü ona göre Ebû Ubeyde’nin de belirttiği gibi Cehmiyye söz konusu ayetleri yanlış manâlandırmıştır.

Allah her şeyi yaratmakla beraber bütün yaratıkları “ol” (kun) kelâmıyla yaratmıştır. Şu halde bu söz yaratılmışlardan öncedir ve kadîmdir; zira Allah’ın sıfatıdır. Îsâ (a.s.) da “ol” kelimesiyle yaratıldığı için “Allah’ın kelimesi” diye nitelendirilmiştir, yoksa gerçekten Allah’ın kelimesi değildir; dolayısıyla Îsâ (a.s.)’nın mahlûk olması Allah’ın kelâmının mahlûk olduğu sonucunu doğurmaz. Ayrıca Arab dilinde muennes (dişi) varlıklar için kullanılan “kelime” lafzının erkek olan Îsâ (a.s.) hakkında gerçek anlamda kullanılması dil kâideleri bakımından da imkânsızdır.
Üçüncü delil olarak Cehmiyye tarafından öne sürülen ve Kuran-ı Kerîm’de ayetlerin bir sıfatı olarak zikredilen “muhdes” kelimesi de Kuran’ın yaratılmış olduğu anlamında değil, ayetlerin Peygamber’e ve kavmine sonradan nazil olduğu manasındadır. (Ebû Abdullah Muhammed b. İsmâil b. İbrâhim b. el-Mugîre b. Berdizbeh el-Cûfî el-Buhârî, Halku efâli’l-ibâd, sf: 135 - 136)


İlgili Konular:

İmam Buhari ve Bazı Alimlerin Ebu Hanife'ye Eleştirileri Ne Nasıl Cevab Verilir?
https://www.islam-tr.org/konu/imam-...ye-elestirileri-ne-nasil-cevap-verilir.40199/

Hariciler Kafir mi? Musluman mı?
https://www.islam-tr.org/konu/hariciler-kafir-mi-musluman-mi.23356/

Kur'an Mahluk Değil, Allah Kelamıdır!
https://www.islam-tr.org/konu/kuran-mahluk-degil-allah-kelamidir.11740/

Son dönemlerde azeri qardaslarimizda sitemize girmeye baslamislardi bu soruyu sorandan da bunu görüyoruz.





Azarbaycanda malesef ehli sünnet olan salafilik yanlis tanitildi kimisi harici oldu kimisi mürciye, insaAllah islam-tr.org sitesi azari qardaslarimizin dogruyu görmesine vesile olur.

Siz de azarbaycandaki müslümanlara islam-tr.org sitesini habar edebilirsiniz.