Meyan Kökü

Meyan kökü
*Mide ülseri, boğaz yanması, öksü rük, allerjik ve bazı kan hastalık larına... Göğsü yumuşatır, öksürüğü söktürür, bronşları boşaltır, grip, nezle ve anjikte çok fayda verir.Rahat nefes aldı rır. Mide ve 12 parmak ülserinin iyileşmesini çabuklaştırır, gastriti geçirir. İştah açar ve hazmı kolay laştırır. Mide ve bağırsak krampı nı giderir. İnsana serinlik verir, kanı temizler ve bol idrar söktür ür. *Müzmin öksürük için içilmesin de faydalıdır.
*Astım hastalığının zamanla şifa sına ve balgamının sökülmesine faydalıdır. *Mide ülseri, yanma ve ekşimesine çok fayda verir.
*İdrarı artırıp vucuda fayda sağlar. *İştah açar. *İçindeki şekerli madde tabii olduğundan şeker hastalarına zarar vermez.
*Meyan şerbeti gliserizin olduğu için vücuda enerji verir. Arzuya göre hem sıcak hem de soğuk ola rak tüketilebilir...Soğuk içmek iç in; 1 lt. soğuk suya, 20 gr. ilave edilir 1 saat bekletilir, süzülür ve içilir.Sıcak içmek için; 1 çay bar dağ na; 1,5 gr süzgeç üstüne koyu lur, üzerinden sıcak su dökülür ve içilir.

alıntı

Meyan Kökü

Meyan kökü, baklagillerden çokyıllık bir bitkinin (Glycyrrhiza glabra) köküdür. Başlıca gıda ve eczacılık sanayisinde kullanılan bu kök ağza ilk alındığında şekerli bir tat bırakır. Zaten bitkinin Latince yani bilimsel cins adı da Yunanca "tatlı kök" anlamındaki glykyrrhiza sözcüğünden gelir. Avrupa'nın güney, Asya'nın batı kesimlerinde yabani olarak yetişen bu bitki başlıca İtalya, İspanya ve SSCB'de üretilmektedir. Anadolu'da da özellikle akarsu yataklarındaki kumluklarda yabanilerine bolca rastlanır; ayrıca, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde üretimi yapılır.
Yaklaşık 1-1,5 metreye kadar boylanan meyan çalımsı görünümlü bir bitkidir. Tüysü yapıdaki bileşik yaprakları bir eksene dizilmiş 9-17 yaprakçıktan oluşur. Bezelyeninkileri andıran mavimsi mor çiçekleri vardır. Toprağın derinliklerine doğru uzanan ince uzun kökleri bitki üç yaşına geldiğinde sökülür. Topraktan ilk çıkarıldığında nem içeriği yüksek olduğundan kökler altı ay ile bir yıl arasında bekletilerek kurutulur. Kurutulmuş kökler 15-30 cm boyunda kesilerek satışa sunulur. Lifli bir dokuya sahip olan bu kökleri çiğneyecek olursanız, önce şekerli sonra giderek acılaşan tadıyla başka köklerden kolayca ayırt edebilirsiniz.
Meyankökünden genellikle, ezilip suda kaynatılarak meyanbalı denen koyu kıvamlı bir macun elde edilir. İçine sıcak havada yumuşamaması için nişasta konarak çubuk ya da dört köşeli bloklar halinde satışa sunulan bu ürün gıda sanayisinde tat vermek amacıyla şekerleme, içecek ve sakızlara katılır. Eczacılıkta ise göğüs yumuşatıcı, balgam söktürücü, öksürük kesici etkilerinden ötürü pastil hazırlanın Ayrıca sindirim sistemi rahatsızlıklarına da iyi geldiği söylenir. Bunlara ek olarak meyankökü tozu eczacılıkta bazı ilaçlara kıvam vermek ve ilaçların kötü tadını örtmek amacıyla kullanılır.
Ülkemizde özellikle Diyarbakır, Mardin ve Şanlıurfa yörelerinde meyankökünden meyan şerbeti denen soğuk bir içecek de hazırlanır.

MEYAN (KÖKÜ)



Latince Adı: Glycyrrhiza glabra



Familya:



Diğer İsimleri:

Biyam, Boyam, Piyam, Tatlıkök



Genel Özellikleri:

Baklagiller familyasındandır. Anayurdu Avrupanın güneyi olan, dayanıklı çokyıllık otsu bitkidir. Ülkemizde Ege, Akdeniz, Güneydoğu ve Doğu Anadolu bölgelerinde yaygın olarak, özellikle akarsu kıyılarında yetişir. 50-100 cm. kadar boylanabilir, ince uzun, koyu yeşil renkli yaprakçıklardan oluşan bileşik yaprakları: yaz mevsiminde bitkinin yaprak koltuklarında seyrek başaklar halinde açan mavimsi mor, bazen beyaz ya da sarımsı çiçekleri: 7-10 cm. uzunlukta yassı meyveleri vardır. Bitkinin konumuzu ilgilendiren rizomu, 0,5-2,5 cm. çapında ve 15-50 cm. uzunluktaki silindir biçimli kökgövdesidir. Kabukluyken esmer, soyulduğunda sarı renkli olan bu kök, önce tatlı iken sonra acımsılaşır. Meyan (ya da Meyankökü) bitkisi kumlu, derin ve humuslu topraklan, bol güneşli yerleri sever. Dökülen tohumlarıyla çoğalır ya da kökü bölünüp ekilerek çoğaltılır.

Meyanın rizom kökü, normal şekere göre elli kat daha tatlı olan glisirizin ile flavon, saponin ve kumarin adı verilen maddeleri: tadı acı uçucu yağlan, nişasta ve yapışkan bitki sıvısını içerir. Bu kökler ilaç ve bira endüstrilerinde, kolalı içitlerin yapımında kullanılır. Anadoluda bu kökten şerbet yapılarak içilir. Üç yıllık köklerinden elde edilen meyan balı, koyu renkli toz, çubuk ya da dörtgen şeklindeki parçalar halinde satılır ve ilaç olarak kullanılır.





Etki ve Kullanım:

Bitkinin kökünün tıbbi etkileri:

� Göğüs hastalıklarında etkilidir: Göğsü yumuşatır, balgamı söktürür, ateşi düşürür, öksürüğü keser: nezle ve bronşitte iyileştiricidir. Solunum yollarında mukozayı korur, boğaz ağrılarına iyi gelir.

� Yatıştırıcı ve rahatlatıcıdır.

� Özellikle çocuklar için hafif müshil etkisi vardır.

� Bedeni güçlendirici toniktir.

� Mide yanmaları, gastrit ve mide ülserlerinde iyileştirici etkiler yapar.

� Karın ağrılarını geçirir.

� İdrar söktürücüdür.

Bu etkilerinden yararlanmak üzere, meyankökü sonbaharın sonlarında toprak kazılarak çıkarılır. İyice temizlenerek açık havada kurutulur. Kabukları soyulur ve parçalanır. Bu parçalardan 1/2-1 tatlı kaşığı alınır, 1 bardak suya konularak kaynama noktasına kadar ısıtılır. Bu noktada ateş kısılıp 10-15 dakika daha ısıtma işlemi sürdürülür. Böylece elde edilen dekoksiyondan günde üç kez birer bardak içilir ya da piyasada çubuklar halinde satılan meyankökü ağızda emilerek aynı tıbbi etkilerinden yararlanılır veya meyan balı suda kolayca eritilerek içilir.

böbrek temizliği içinde iyi bir bitkidir.