Neler yeni
İslami Forum, Dini Forum, islami site, islami sohbet, radyo, islami bilgiler

İslam-tr.org'a hoş geldiniz! Hemen üye olun ve kendi konularınızı, düşüncelerinizi paylaşarak bu platforma katılın. Oturum açtıktan sonra, İslam dini, tarih ve güncel konularla ilgili paylaşımlarda bulunabilirsiniz.

Namaz Risalesi

ibni kayyım Çevrimdışı

ibni kayyım

Aktif Üye
İslam-TR Üyesi
NAMAZIN FAZILETI VE ONEMI

Allah Azze ve Celle buyuruyor ki; ”Halbuki onlara ancak, dini yalniz O'na has kilarak ve hanifler olarak Allah'a kulluk etmeleri, namaz kilmalari ve zekat vermeleri emrolunmustu. Saglam din de budur.”(Beyyine 5)

”Iman eden kullarima de ki namaz kilsinlar.” (Ibrahim 30)

”Dogrusu felaha ermistir temizlenen, Rabbinin adim anip namaz kilan.”(A’la 14–15)

”Namazi kilin, zekati verin”(Bakara 110)

Ibni Omer r.a.’dan; Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki; ”Islam bes sey uzerine kurulmustur; Allah’tan baska ilah olmadigina ve Muhammed’in O’nun Rasulu olduguna sehadet etmek, namazi kilmak, zekat vermek, haccetmek ve Ramazan orucu.” (Buhari8 Muslim 16)

Ebu Hureyre (radiyallahu anh) anlatiyor: "Hz. Peygamber (aleyhissalatu vesselam)'in soyle soyledigini isittim:

”Sizden birinizin kapisinin onunden bir nehir aksa ve bu nehirde hergun bes kere yikansa, acaba uzerinde hic kir kalir mi, ne dersiniz?”

”Bu hal, dediler, onun kirlerinden hicbir sey birakmaz!” Aleyhissalatu vesselam:

”Iste bu, bes vakit namazin misalidir. Allah onlar sayesinde butun hatalari siler” buyurdu." (Buhari, Mevakit 6; Muslim666 Tirmizi2872 Nesai(1/231) Muvatta 1/174))

Islam, seferde ve hazarda, korkuda ve guvende, namazin terkine musaade etmemistir; "Namazlara ve orta namaza devam edin. Allah'a saygi ve baglilik icinde namaz kilin. Eger (herhangi bir seyden) korkarsaniz (namazlarinizi) yuruyerek yahut binmis olarak (kilin). Guvene kavustugunuz zaman, siz bilmezken Allah'in size ogrettigi sekilde O'nu anin (namaz kilin)."(Bakara 238,239)

Harp halinde namaz soyle tarif ediliyor; ”Yeryuzunde sefere ciktiginiz zaman kafirlerin size kotuluk etmelerinden endise ederseniz, namazi kisaltmanizda size bir gunah yoktur. Suphesiz kafirler, sizin apacik dusmaninizdir. Sen de iclerinde bulunup onlara namaz kildirdigin zaman, onlardan bir kismi seninle beraber namaza dursunlar, silahlarini (yanlarina) alsinlar, boylece (namazi kilip) secde ettiklerinde (digerleri) arkanizda olsunlar. Sonra henuz namazini kilmamis olan (bu) diger gurup gelip seninle beraber namazlarini kilsinlar ve onlar da ihtiyat tedbirlerini ve silahlarini alsinlar. O kafirler arzu ederler ki siz silahlarinizdan ve esyanizdan gafil olsaniz da ustunuze birden baskin yapsalar. Eger size yagmurdan bir eziyet olur yahut hasta bulunursaniz silahlarinizi birakmanizda size gunah yoktur. Yine de tedbirinizi alin. Suphesiz Allah, kafirler icin alcaltici bir azap hazirlamistir. Namazi bitirince de ayakta, otururken ve yaniniz uzerinde yatarken (daima) Allah'i anin. Huzura kavusunca da namazi dosdogru kilin; cunku namaz muminler uzerine vakitleri belli bir farzdir.” (Nisa 101–103)

Ey Allah'in kulu! Yukaridaki Ayet’i Kerime’de gordugun gibi, insanin devamli olumle karsi karsiya kalabilecegi harp meydaninda bile Allah 'u Azze ve Celle namazin cemaatle kilinmasini emrediyor. Harpten daha tehlikeli namazin terkine sebep olabilecek bir mazeret yoktur. Buna ragmen namazin terkine musaade edilmiyor. Bilakis cemaatle kilinacagi ”emri Ilahi” ile sabit oluyor.

Namazin kazasi vardir diyenler, acaba o kaza edilecek namazin terkine hangi ser'i mazereti gosteriyorlar da, namazin kazasi vardir diyerek hem Ayet’i hice sayiyorlar ve hem de bu azim ibadeti muslumanlarin nazarinda basitlestirerek, binlerce insanin Ahirete musrik ve kafir olarak gitmesine sebep oluyorlar. Hangi ciliz omuzlarina boyle bir belayi yukleniyorlar.
 
ibni kayyım Çevrimdışı

ibni kayyım

Aktif Üye
İslam-TR Üyesi
NAMAZI TERK ETMENIN HUKMU

Ibni Mes'ud radiyallahu anh; ”Ama onlarin ardindan namazi zayi eden, sehvetlerine uyan bir nesil geldi…"(Meryem 59.) ayetini tefsirinde; "Namazin zayi edilmesi geciktirilmesidir. Namazi busbutun terk eden kafir olur" buyurmustur." (Ibni Teymiye Mecmuul Fetava(7/478) bkz:Ibni Kesir Tefsiri Muhtasari(3/1404)) (Sahabe tefsiri merfu hadis hukmundedir.)

Cabir (R.A.)'dan; Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki; ”Kisi ile sirk arasinda namazin terki vardir.” Diger rivayetlerde; ”Kufur ile iman arasinda” ve ”Kul ile kufur arasinda” lafizlariyla da gelmistir. (Ahmed(3/370) Muslim(iman 134) Tirmizi(2618–19) Ebu Ya'la(1953,2102) Ebu Avane(1/20) Acuri Seriat(247-250) Ibni Ebi Seybe(11/33) Serhus Sunne(2/179) Ebu Nuaym Hilye(8/256) Taberi(1/307) Hatib Tarih(10/180) Taberani Sagir(258) Ibni Hibban(1451) Miskat(569) Abdurrezzak(5009) Ebu Davud(4678) Ibni Mace(1078) Darekutni(2/53) Darimi(1236) Beyhaki(3/366) Beyhaki Suneni Sagir(600) Tergib(1/520) Cem'ul Fevaid(983-85) Tahavi Muskil(3175) Ibni Abdilberr Temhid(4/299) Nisaburi Ikna(235))

Enes (R.A.)'dan; Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki; ”Kisi ile sirk arasinda namazi terk etmekten baska bir sey yoktur. Onu terk ettigi zaman sirk kosmustur.” (Ibnu Mace(1080) Muhammed Ibnu Nasr Kitabu's-Salat(897) Elbani ibnu Mace'nin sahihinde(880) tahric etmistir)

Sevban (R.A.)'dan Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki: ”Bizimle kafirler arasindaki fark namazdir. Kim namazi terk ederse kafir olur.” (Tirmizi(2621) Nesai(1/231) Ibni Mace(1079) Hibetullah'it-Taberi Usulu's-Sunne(1521) Ahmed(5/346) Hakim(1/7) Beyhaki(3/366) Ibni Ebi Seybe Iman(46) Cem'ul Fevaid(986) Darekutni(2/52) Ibni Hibban(3/10) Hallal(302) Temhid(4/339) Nisaburi El Ikna(2/689) Ibni Teymiye Mecmuul Fetava(7/477))

"Abdurrahman Bin Sakik, Ebu Hureyre radiyallahu anh'ten; ”Biz namazdan baska amellerden herhangi bir seyin terkini kufur saymazdik.” (Tirmizi(2622) Hakim(1/7) Riyazus Salihin(1080) Cemul Fevaid(987) Tergib(1/522) Ibni Kesir(3/4) Ibnu Ebi Seybe Musannaf(10495) ve Iman(137) Muhammed Ibnu Nasr Kitab'us-Salat(948) Elbani Tergib'in sahih'inde(564) tahric etmistir.)

Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem diger bir hadiste: ”Kim namaza devam ederse onun icin kiyamette bir nur, burhan ve kurtulus vesilesi olur. Kim de devam etmezse onun icin nur, burhan ve kurtulus olmaz ve o kiyamet gununde Karun, Fir'avn, Haman ve Ubey Bin Halef’le beraber olur.” Buyurmustur. (Ahmed(2/169) Tergib(1/531) Cemul Fevaid(992) Mecmauz Zevaid(1/292) Nebhani Er Rahme(s.56) Ibni Kesir Bidaye(1/475) Iraki Mugni(370) Hasendir.)

Bu hadisin serhinde Ibni Kayyim soyle der; ”Namazi terk edeni, ya mali, ya reisligi, ya memuriyeti, ya da ticareti engeller. Namaz kilmaktan mali engelleyenler Karun’la beraber, saltanati engelleyenler Firavunla beraber, memuriyet ve vezirligi engelleyenler, Haman ve Ubey Bin Halef ile beraber hasrolurlar.” (Ibni Kayyim Kitabus Salat(s.39))

Enes Ibnu Malik (r.a.)'dan; ”Namazin terki sirktir.” (Deylemi(2392) Abdurrezzak(5009) Temhid(4/225) Nisaburi El Ikna(2/690) Heysemi Mecmau-Zevaid(1/295))

Ibnu Omer (r.a.)'dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem soyle dedi ”Kim namaz kilmazsa onun dini yoktur.” (Mervezi Iman(47) Beyhaki Suab(43) Ibni Ebi Seybe Iman(47) Ahmed(134) Taberani Mu'cemus'Sagir’de(60) hasen bir senedle rivayet etmistir)

Ibnu Mes'ud (r.a.)'dan, soyle dedi: ”Her kim ki, namazi terk ederse onun dini yoktur.” (Ibnu Ebi Seybe Musannaf(10446) ve Iman(47) Taberani Mu'cemu'l-Kebir(8942) Muhammed Ibnu Nasr Kitabu's-Salat(935) Beyhaki Suabu'l-Iman(42) Elbani Sahihut Tergib)

Ebu Zerr radiyallahu anh’den; ”Kim namazi terk ederse Allahin zimmetinden cikar, kufre duser.” (Ahmed(5/238) Busiri Ithaf(2096) Hakiym Tirmizi Nevadir(2/152) Camius Sagir(1585) Mekasidu Hasene(632) Durru Mensur(104) Ibni Teymiye Mecmu(7/477) Ibnu Mace(4034) Taberani Mu'cemu'l-Kebir(20/233) Hibetullahi't-Taberi Usulu's-Sunne(1524) Muhammed Ibnu Nasr Kitabu's-Salat(911) hasen bir senedle rivayet etmislerdir. Elbani Ibnu Mace'nin sahihinde(3259) tahric etmistir.)

Ubeydu'l-Kelai'den, soyle dedi: "Mekhul (r.h.) elimden tutarak ”Ya Eba Vehb! Farz bir namazi kasten terk eden birisi icin ne diyorsun?” dedi. Ben de ”Asi bir mu'mindir” dedim. Elimi daha fazla sikti ve sonra soyle dedi: ”Ya Eba Vehb! Iman'in sa'ni nefsinde daha azim olsun. Kim ki bir farz namaz'ini kasten terk ederse Allah'in zimmet'i ondan beri olmustur. Kimden de Allah'in zimmeti beri' olduysa o kafir olur.” (Ibnu Ebi Seybe Iman(129) ve Abdurrezzak Musannaf(5008) sahih bir senedle rivayet etmislerdir)

Omer Radiyallahu anh’den; "Namazi terk edenin Islam’dan nasibi yoktur." (Malik(1/39) Ibni Ebi Seybe(11/25) Busiri Ithaf(2099) Beyhaki(1/367) Darekutni(2/52) Abdurrezzak(5010) Nisaburi El Ikna(2/690))

Ali radiyallahu anh’den; ”Namaz dinin diregidir. Her kim ki namaz'i kilmazsa o kafirdir." (Deylemi(3795) Ibni Hacer Telhisul Habir(1/173) Cem'ul Cevami(11116) Camius Sagir(5186) Zubeydi Ithaf(8/393) Iraki Mugni(368) Muhammed Ibnu Nasr Kitabus-Salat(933) Acurri Seria(135) Ibnu Ebi Seybe Musannaf(10485) ve Iman(126) Beyhaki Suabul' Iman(41) sahih olarak rivayet etmislerdir.)

Abdullah Ibnu Amr (r.a.)'dan, dedi ki: ”Namaz'i terk edenin din'i yoktur.” (Buhari Tarihu'l Kebir(7/95))

Ebu'd-Derda (r.a.)'dan, soyle dedi:”Namazi olmayanin iman'i da yoktur.” (Hibetu'llahi't-Taberi Usulu's-Sunne(1536) Muhammed Ibnu Nasr el-Mervezi Kadru's-Salah(945) Ibnu Abdil-Ber Temhid(4/225) hasen bir senedle rivayet etmislerdir. Ve Seyh Elbani de Tergib'in sahihin'de(574) tahric etmistir.)

Ebu'd-Derda (r.a.)'den soyle dedi: Allah Resulu sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki: ”Her kim farz bir namazi vaktinden cikincaya kadar terk ederse butun amellerini iptal etmistir.” (Ibni Ebi Seybe(1/377) Bu Hadis'i ayni isnad ve yakin lafizla Ahmed Musned(6/442) Heysemi Mecmua'z-Zevaid de (1/295) bu rivayetin ravileri Sahih'in ravileridir demistir. Ibn Kesir Camiul Mesanid (13/655) Hafiz Ibn Hacer, Fethul Bari’de (2/30) Ebu Kilabe’nin Ebud Derda radiyallahu anh’den isitmedigini soylemistir. Bu hadis Hasen el-Basri’den mursel olarak da rivayet edilmistir; Ibn Ebi Seybe Iman (1/49 no: 5890))

Amellerin iptal olmasi, ancak sirk islenince soz konusudur; ”Gercekten sana ve senden oncekilere soyle vahy olundu: Eger (sen bile) Allah'a ortak kosarsan, muhakkak amelin bosa gider. Ve elbette husrana ugrayanlardan olursun.” (Zumer Suresi 65)

”Kim kufrederse (ya'ni iman'in mucibi olan amelleri yapmaz kafir olursa) butun yaptiklari batil olmustur: Ve o, Ahirette husrana ugrayanlardandir.” (Maide, 5)

Ubade b. es-Samit radiyallahu anh'dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem bize soyle tavsiyede bulundu. Allah'a hic bir seyi ortak kosmayin. Namazi da bilerek terk etmeyin. Her kim ki, bilerek kasten ”namaz'i terk ederse Islam millet'inden cikmistir” (Muhammed Ibnu Nasr Kitabu's-Salat(920) Hibetullah'i-Taberi Usulu's-Sunne(1523) Abdurrahman Ibnu Ebi Hatim Sunen'in de ve Taberani Mu'cem'in de rivayet etmislerdir.)

”Dikkat edin! Allah'in dostlari namaz kilanlardir.” (Deylemi(486) Hakim(1/59) Beyhaki(3/408) Ibni Kesir(2/237) Ibni Nehhas Mesari(969) Irva(3/155) Ebu Davud(3/295) Nesai(7/80) Taberani(17/47) Mecmauz Zevaid(1/48))

"Bizim Ayet'lerimize oyle kimseler iman ederler ki, Ayetlerimizle kendilerine ogut verildigi zaman, secdeye kapanirlar ve Rab'lerine hamd ile tesbih ederler de kibirlenmezler." (Secde Suresi: 15)

"Bana ibadet etmekten buyuklenip yuz cevirenler, muhakkak ki kuculmus kimseler olarak Cehennem'e gireceklerdir."(Mu'min Suresi: 60)

Abdullah Ibnu Mes'ud (r.a.)'dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem "Kalbinde hardal danesi kadar imani bulunan kimse Cehenneme girmez, ”kalbinde hardal danesi kadar kibir bulunan kimse de cennet'e girmez." buyurdu. (Muslim(91))

”Insanlardan bir kismi vardir ki, biz ”Allah'a ve ahiret gunune inandik” derler. Halbuki onlar, "iman edenler degillerdir”. (Bakara Suresi: 8 )

Insikak Suresi’ndeki Ayet’te devam ederek diyor ki: ”halbuki Allah iclerinde ne sakladiklarini en iyi bilendir”. Ya'ni dil ile Allah'a ve Ahiret gunune iman ettiklerini soyleyip de, ”namaz kilmayanlar musluman olduklarini ispat edemezler”. Hem muslumanlari da aldatamazlar. Onlar ancak kendi nefislerini aldatirlar.

”Onlara "namaz kilin denildigi zaman", itaat edip namaz kilmazlar. (Namaz kilmayarak Kur'an'in Ayetlerini) yalanlayanlarin O gun vay haline. Artik (bu ahmaklar) Kur'an-in Ayetlerinden sonra neye inanacaklar.” (Murselat Suresi: 48–50)

”Tasdik etmedi, namaz da kilmadi. Ancak (Kur'an-in Ayetlerini) yalanladi, (amel etmekten) yuz cevirdi.” (Kiyamet Suresi: 31–32)

”Artik muslumanlara, mucrimlere davrandigimiz gibi mi davranacagiz." ... O kiyamet gununde Rabbul-lzzet'in ”sak’i" acilacak da, butun mucrimler secde'ye cagrilacaklar; Fakat gucleri yetmeyecektir. Gozleri duskun bir halde, kendilerini bir zillet saracaktir. Halbuki vaktiyle (dunya'da) baslari selamette iken, bu ”namaza davet olunuyorlardi da kilmiyorlardi." O halde (Ey Resulum) (namaz kilmayarak) bu Kur'an-i yalanlayanlari, sen bana birak. Biz onlari, bilemeyecekleri yonden derece derece azaba yaklastiririz. Ben onlara muhlet veririm; cunku benim azabim cok siddetlidir." (Kalem Suresi 42–45)

Ubade Ibni es-Samit radiyallahu anh'dan, (soyle dedi: ) Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'den, soyle buyurdu: ”Her kim Allah'dan baska ilah ve Muhammed'in Resulu olduguna sehadet ederse Allah ona cehennem'i haram kilmistir.”

Baska bir rivayette ise soyle varid olmustur: ”Her kim ki, Allah'tan baska ilah yoktur derse cennet'e girer” denilmistir.

Evet, La ilahe illallah diyen cennet'e girer fakat sunu iyi bilmek gerekir ki, bu sozun muktezasi vardir.

Herkesin malumudur ki, geregi yapilmayan her sozun insanlar indinde degeri yoktur. Insanlar arasinda boyle olunca biz nasil olur da bizim yanimizda deger tasimayan seylerin Allah indinde degerli olmasini talep ederiz.

Allah'tan baska ilah yoktur diye ikrarda bulunan kisi, tevhid'in ziddi olan sirk ve kufurden avdet ettigini ilan eder, amel ile bunu tasdiklemedigi muddetce gecersizdir. (Amelle tasdikten kendisine o kelimeden baska bir sey ulasmamis kisiler mustesnadir.)

Bunu daha bariz bir sekilde izah edebilmek icin o supheciye soyle bir soru tevcih etsek ne der acaba.

”Bir kisi dusunun ki ”Allah'tan baska ilah yoktur” sozunu, ikrar ediyor, sadece Kur'an'in Ayet’lerinden bir tek Ayet’i inkar ediyor, acaba bu kisinin hukmu nedir?”

Tabii ki supheci; ”kafirdir” diyecektir.

"Peki, senin kaiden uzere bu kisi ”Allah'tan baska ilah yoktur” diyor, ne dersin? Sen de ”la ilahe illallah” diyen kisiyi tekfir ediyorsun. Boylelikle az onceki kaideden donmus olmadin mi?" Bu sorunun karsisinda ne diyecegini sasiran supheci kendisini toparlayarak,

”Evet, ama Kur'an'in bir tek ayet'ini de olsa inkar edenin kafir olduguna Kur'an'dan ve Hadis'ten sarih nass vardir” diye itirazda bulunmaya baslarsa biz de deriz ki:

"Be Allah'in kulu basindan beri bizim zikrettigimiz naslar nedir, bunlar sana namazi terk edenin kafir, musrik, dinsiz ve imansiz oldugunu isbat etmiyor mu?"

"Evet, ama namazin farziyyetini inkar etmiyor."

"Peki, sen bize namazin farziyyetini inkar eden kafir olur diye bir tek nas bulabilir misin? Eger boyle bir sey yapabilirsen biz de sozumuzden doneriz."

Dikkatlice okunduysa farkina varilmistir ki, zikretmis oldugumuz butun deliller, namazi terk edenin musrik, kafir, namazi olmayanin dinsiz ve imansiz olduguna delalet ediyor. Bir tanesi bile farziyyetini inkar ederek terk eden kafir olur demiyor. Hem ayet’te demiyor mu ki?

"Kendilerine Kur'an (ya'ni ”namaz kilin" emri) okundugu zaman, secde etmezler. (Ya'ni ”namaz kilmazlar”. Daha dogrusu, o ”kafir olanlar” bu (halleri ile ya'ni namaz kilmayislari ile, Allah'in azabindan korkmayarak ahireti) tekzib ederler." (Insikak 21)

”Onlara ”namaz kilin” denildigi zaman, ”itaat edip namaz kilmazlar”. (Namaz kilmayarak Allah'in hukumlerini) yalanlayanlarin o gun vay haline.” (Murselat 49)

”Bizim Ayet’lerimize oyle kimseler iman ederler ki, Ayetlerimizle kendilerine ogut verildigi zaman, secdelere kapanirlar ve rab'lerine hamd ile tesbih ederler de kibirlenmezler”. (Secde 15)

"Sonra, bu peygamberlerle, salih kimselerin arkalarindan (kotu) bir nesil geldi ki, ”namazi terk ettiler”, sehvetlerine uydular; bunlar da Cehennem'deki ”gayya" vadisini boylayacaklar. Ancak tevbe edip iman eden ve salih amel isleyenler mustesna."(Meryem 59)

Ey Allah'in kulu goruyorsun ki, yukarida zikredilen taifeler ”namazi kilmayarak" bu hareketleriyle Allah'in Ayet’lerini yalanlamis oluyorlar, senin dedigin gibi namazin farziyyetini inkar ederek degil.

Bu Ayet’lerin karsisinda sukut eden, supheci baska bir itiraz getirmek istercesine biraz dusundukten sonra soyle der;

”Peki, kabul edelim ki namazi terk eden musrik ve kafirdir” bize deniliyor ki, sirk ve kufur iki kisimdir,

1- Islam'dan cikaran sirk ve kufur.

2- islam'dan cikarmayan sirk ve kufur.

Acaba namazi terk eden kisi bunlarin hangisinde vuku' bulmustur ki, siz hemen namazi terk edene musrik ve kafir diyorsunuz.

Cevap: Biz Umit ederiz ki, namazi terk eden islam'dan cikarmayan sirk ve kufurde vuku' bulmustur. Hem biz milyonlarca muslumana musrik veya kafir diyemeyiz.

Ey Allah'in kulu iyi dinle, senin bu muskulatin gecen mes'elen kadar muhim degil fakat tahrif yonunden cok serli bir mes'eledir. Evet, soylemis oldugun gibi sirk ve kufur iki kisimdir. Birincisi islam'dan cikaran kisim, ikincisi ise islam'dan cikarmayan kismidir. Biz sana once sirki anlatalim, sonra da kufru anlatiriz. Sirkin kisimlari sunlardir:

1- Sahibini ebedi cehennemde koyan sirk.

2- Kucuk sirk denilen gizli sirk ya'ni riya.

Biz sana once kucuk sirk ya'ni sahibini ebedi cehenneme sokmayan riyadan bahsedelim, sonra sen kendin buyuk sirkin ne oldugunu anlarsin bi iznillah.

Ahmed Ibnu Hanbel Musnedin'de Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'den soyle bir Hadis rivayet etmektedir.

Mahmud Ibnu Lebid radiyallahu anh'dan, (soyle dedi: ) "Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem soyle buyurdu: "Sizin icin en cok korktugum sey kucuk sirktir". Sahabeler dediler ki:

"Kucuk sirk nedir ya Rasulullah?" Buyurdu ki; "Kucuk sirk riyadir". (Ahmed Ibnu Hanbel(5/428) sahih bir senedle rivayet etmistir)

Ve baska bir Hadis'i Serifte de Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem namazla alakali kucuk sirkin ne oldugunu soyle beyan ediyor.

Ebu Said el-Hudri radiyallahu anh'dan, soyle dedi: Bir gun bizler kendi aramizda "mesihu'd-deccal'dan konusurken Allah Resulu sallallahu aleyhi ve sellem cikageldi. (Bize hitaben) soyle buyurdular:

”Benim yanimda sizin icin ”mesihu'd-deccal'dan daha korkulu bir seyi size haber vereyim mi?” Biz de; ”Evet ey Allah’in rasulu! Haber verin” dedik.

”(O) gizli sirktir” buyurdular. Kisi namaz kilmaya kalkar da birisinin kendisine baktigini anlayinca namazini guzellestirir” dedi. (Ibnu Mace(4204) ve Beyhaki hasen bir senedle rivayet etmislerdir.)

Yukaridaki zikredilen hadisi serifler ”Islam'dan cikarmayan” sirkin ne oldugunu itiraz birakmayacak bir sekilde izah etmektedir. Ya'ni kucuk sirkin ”riya” oldugunu anladiktan sonra namazi terk etmenin ”buyuk sirk” oldugunu anlamisindir artik.

Kufrun kisimlarina gelince onlar da soyledir:

1- Kufru Billah.

2- Kufru'n-Ni'me.

Biz sana burada da islam'dan cikarmayan kufru anlatalim ki, siz kendiniz islam'dan cikaran kufru anlayin.

Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'den soyle bir Hadis rivayet olunmaktadir; Cabir Ibnu Abdullah radiyallahu anh'dan, soyle dedi: Bir bayram gunu Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ile birlikte namazda hazir bulundum. Insanlara, Allah'a karsi takva uzere bulunmalarini emir, Allah'u Teala'ya itaate tesvik ederek va'z ve tezkir'de bulundu. Sonra yurudu. Kadinlarin bulundugu tarafa gelince onlara da va'z ve tezkirde bulundu. Onlara.

”Sadaka verin. Zira siz kadinlarin cogu cehennem kutugudur” buyurdu. Kadinlarin en hayirlilarindan ve yanaklari kirmizimtirak olan biri ayaga kalkip:

”Ya Rasulullah! Nicin?” diye sordu. Rasulullah:

”Cunku siz halinizden cokca sikayet eder, ni'met'e karsi kufur (ya'ni nankorluk) edersiniz” cevabini verdi. (Muslim(885))

Boylelikle de Islam'dan cikarmayan kufrun ne oldugunu ogrenmis oldun. Aslinda, sirkin izahindan sonra boyle bir izaha luzum yoktu, ama yine de faidesi olur insa' Allah.

Subhecilerin getirmis olduklari baska bir itiraz da sudur. Ubade b. es-Samit radiyallahu anh'dan, Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem soyle dedi:

”Gunde bes vakit namazi Allah (muslumanlara) farz kildi. Kim abdestlerini guzel alarak, rukularina, husularina riayet ederek, onlari vaktinde kilarsa, o kimse Allah'u Teala'dan hatasini af edecegine ahd ya'ni soz almis olur. Kim boyle yapmazsa Allah'u Teala onu ahd ya'ni soz vermis olmaz, dilerse o kimseyi bagislar, dilerse azab eder.” (Bu Hadis'i Ebu Davud (421) Ahmed ve Nesei (462) rivayet etmislerdir)

Bu zikredilen rivayette, namazi terk edeni Allah isterse af eder, isterse azab eder diye bir lafiz yoktur. Zira namazi vakitleri icerisinde rukulari ve husulari ile muhafaza etmemek baska, namazi terk etmek baskadir. Zira namazdaki itmi'nanin zayi olmasiyla kisinin Islam milletinden gayri bir millette olecegine dair rivayetler bir hayli kabariktir. Hem de bizzat Ubadet' Ibnu es-Samit radiyallahu anh'in kendisinden namazi terk edenin Islam milletinden ciktigina dair rivayet vardir ki, daha once zikrettik, burada zikrine luzum olmasa gerek.

Ibnu Hazm (r.h.) meshur ”Muhalla” adli eserinde soyle diyor. Bu mevzuda yani namazin terki hususunda bize, Omer Ibnu'l-Hattab, Muaz ibnu Cebel, Abdurrahman Ibnu Avf, Ebu Hureyre ve daha sair sahabelerden radiyallahu anhum namazin farz oldugunu bilerek terk edenin ”kafir ve murted” olduguna dair bircok rivayetler ulasmistir. Sahabelerin bu icma'ina muhalif hic bir sey duyulmamistir.
 
ibni kayyım Çevrimdışı

ibni kayyım

Aktif Üye
İslam-TR Üyesi
NAMAZ KIMLERE FARZDIR

Aise radiyallahu anha’dan Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki; "Kalem uc kisiden kaldirilmistir: Buluga erinceye kadar cocuktan, uyanincaya kadar uyuyandan, sifa buluncaya kadar bunamistan." (El-Irva(297) Ebu Davud(4398, 4403) Tirmizi(1423) Nesai(6/156))

Sebretu' bnu Ma'bed radiyallahu anh anlatiyor: "Rasulullah (aleyhissalatu vesselam) buyurdular ki: ”Yedi yasina geldi mi cocuga namazi emredin, on yasina geldi mi kilmadigi takdirde dovun." (Ebu Davud(494) Tirmizi(407) el-Irva(247) Temamul Minneh(s.139))


FARZLARIN SAYISI

Enes (radiyallahu anh) anlatiyor: "Bir adam, Rasulullah (aleyhissalatu vesselam)'a: ”Allah, kullarina kac vakit namazi farz kildi?” diye sordu. Aleyhissalatu vesselam:

”Allah, kullarina bes vakit namazi farz kildi” diye cevap verdi. Adam tekrar sordu: ”Bunlardan once veya sonra baska bir sey var mi?”

”Allah kullarina bes vakti farz kildi.” Bu cevap uzerine adam, bunlar uzerine hicbir ilavede bulunmayacagina, onlardan herhangi bir eksiltme de yapmayacagina dair yemin etti. Rasulullah (aleyhissalatu vesselam):

”Bu adam sozunde durursa mutlaka cennete girecektir!” buyurdu." (Buhari(1891) Muslim(11–12) Tirmizi(619) Nesai(1/228, 229))


NAMAZ VAKITLERI

Allah Azze ve Celle buyuruyor ki; ”Namaz muminler uzerine vakitleri belli bir farzdir.”(Nisa 103)

Abdullah Ibnu Amr Ibni'l-As (radiyallahu anhuma) anlatiyor: "Rasulullah (aleyhissalatu vesselam) buyurdular ki: ”Oglenin (baslama) vakti, gunesin (tepe noktasindan batiya) meylettigi zamandir. Kisinin golgesi kendi uzunlugunda oldugu muddetce ogle vakti devam eder, yani ikindi vakti girmedikce. Ikindi vakti ise gunes sararmadikca devam eder. Aksam vakti ufuktaki aydinlik (safak) kaybolmadigi muddetce devam eder. Yatsi namazinin vakti orta uzunluktaki gecenin yarisina kadardir. Sabah namazinin vakti ise fecrin dogmasindan (yani safagin sokmesinden) baslar, gunes doguncaya kadar devam eder. Gunes dogdu mu namazdan vazgec. Cunku o, seytanin iki boynuzu arasindan dogar.” (Muslim(612) Ebu Davud(396) Nesai(1/260))

Ibnu Abbas (radiyallahu anhuma) anlatiyor: "Rasulullah (aleyhissalatu vesselam) buyurdular ki: ”Cibril (aleyhisselam) bana, Beytullah'in yaninda, iki kere imamlik yapti. Bunlardan birincide ogleyi, golge ayakkabi bagi kadarken kildi. Sonra, ikindiyi her sey golgesi kadarken kildi. Sonra aksami gunes battigi ve oruclunun orucunu actigi zaman kildi. Sonra yatsiyi, ufuktaki aydinlik (safak) kaybolunca kildi. Sonra sabahi safak sokunce ve orucluya yemek haram olunca kildi. Ikinci sefer ogleyi, dunku ikindinin vaktinde her seyin golgesi kendisi kadar olunca kildi. Sonra ikindiyi, her seyin golgesi kendisinin iki misli olunca kildi. Sonra aksami, onceki vaktinde kildi. Sonra yatsiyi, gecenin ucte biri gidince kildi. Sonra sabahi, yeryuzu agarinca kildi.

Sonra Cibril (aleyhisselam) bana yonelip: ”Ey Muhammed! Bunlar senden onceki peygamberlerin (aleyhimussalatu vesselam) vaktidir. Namaz vakti de bu iki vakit arasinda kalan zamandir!” dedi.” (Tirmizi(149) Ebu Davud(393) Sahihu Suneni Nesai(488) el Irva(250))

Aise (radiyallahu anha) anlatiyor: ”Mu'min kadinlar Rasulullah (aleyhissalatu vesselam)'la birlikte sabah namazlarini, burgulerine sarilmis olarak kilarlardi. Sonra, namazlarini kilinca evlerine donerlerdi de bu esnada karanliktan dolayi kimse de onlari taniyamazdi.” (Buhari, Mevakit 13, 27, Ezan 162,165; Muslim(645) Muvatta(1/5) Ebu Davud(423) Tirmizi(153) Nesai(1/271))

Ebu Hureyre (radiyallahu anh) anlatiyor: "Rasulullah (aleyhissalatu vesselam) buyurdular ki: ”Hararet siddetlenince namazi (vakit) biraz serinleyince kilin. Cunku siddetli hararet cehennemden bir kabarmadir. (Buhari, Mevakit 9, Bed'u'l-Halk 10; Muslim(615) Muvatta(1/16) Ebu Davud(402) Tirmizi(157) Ibnu Mace(677) Nesai(1/248–249))

Ebu Hureyre (radiyallahu anh) anlatiyor: ”Rasulullah (aleyhissalatu vesselam) buyurdular ki: ”Namazdan bir rekate yetisen namazin tamamina yetismis sayilir.” (Buhari, Mevakit 28,17; Muslim(607) Muvatta(1/10) Ebu Davud(1121) Tirmizi(524) Nesai(1/274) Ibnu Mace(1122))

Ukbe Ibnu Amir (radiyallahu anh) anlatiyor: ”Uc vakit vardir ki, Rasulullah (aleyhissalatu vesselam) bizi o vakitlerde namaz kilmaktan veya olulerimizi mezara gommekten nehyetti:

— Gunes dogmaya basladigi andan yukselinceye kadar.

— Ogleyin gunes tepe noktasina gelince, meyledinceye kadar.

— Gunes batmaya meyledip batincaya kadar.” (Muslim(831) Ebu Davud(3192) Tirmizi(1030) Nesai(1/275, 26))

Ebu Said (radiyallahu anh) anlatiyor: ”Rasulullah (aleyhissalatu vesselam) buyurdular ki: ”Sabah namazini kildiktan sonra gunes yukselinceye kadar artik namaz yoktur. Ikindiyi kildiktan sonra da gunes batincaya kadar namaz yoktur.” (Buhari, Mevakit 31; Muslim(827) Nesai(1/277, 278))

Ebu Seleme (radiyallahu anh) anlatiyor: ”Ashabtan bir cemaat ikameti isitmisti, hemen (sunnet) namaza kalktilar. Rasulullah (aleyhissalatu vesselam) onlara:

”Iki namazi beraber mi kiliyorsun. Namazi beraber mi kiliyorsunuz? '' diye cikisti. Bu (hadise) sabah namazi sirasinda cereyan etmisti. '' (Muvatta(1/128))
 
ibni kayyım Çevrimdışı

ibni kayyım

Aktif Üye
İslam-TR Üyesi
EZAN

Fazileti; Ebu Hureyre (radiyallahu anh) anlatiyor: "Rasulullah (aleyhissalatu vesselam) buyurdular ki: "Insanlar, eger ezan okumak ile namazin ilk safinda yer almada ne (gibi bir hayir ve bereket) oldugunu bilseler, sonra da bunu elde etmek icin kur'a cekmekten baska care kalmasaydi, mutlaka kur'aya basvururlardi." (Buhari(615) Muslim(437) Tirmizi(225) Nesai(1.269.2.23) Muvatta(1.68.131))

Yine Ebu Hureyre (radiyallahu anh) anlatiyor: "Rasulullah (aleyhissalatu vesselam) buyurdular ki: "Namaz icin ezan okundugu zaman seytan oradan sesli sesli yellenerek uzaklasir, ezani duyamayacagi yere kadar kacar. Ezan bitince geri gelir. Ikamete baslaninca yine uzaklasir, ikamet bitince geri donup kisi ile kalbinin arasina girer ve sunu hatirla, bunun dusun diye aklinda daha once hic olmayan seylerle vesvese verir. Oyle ki (buna kapilan) kisi kac rekat kildigini bilemeyecek hale gelir.” (Buhari(608) Muslim(389) Ebu Davud(516) Muvatta(1/69) Nesai(2/21))

Abdullah Ibnu Abdirrahman Ibni Ebi Sa'sa'a anlatiyor: ”Ebu Said (radiyallahu anh) bana dedi ki:

”Seni, koyunlari ve kir hayatini seviyor goruyorum. Koyunlarinla birlikte veya kirda olunca namaz ezani okursan, ezan sirasinda sesini yukselt. Zira muezzinin sesini insan, cin ve sair her ne isitirse en uzagi” bile Kiyamet gunu onun lehinde sehadet eder.”

Ebu Said sozlerini soyle tamamladi: ”Ben bunu Rasulullah (aleyhissalatu vesselam)'dan isittim (Buhari(609) Nesai(2/13) Muvatta(1/69))

Abdullah Ibnu Amr Ibni'l-Amr As (radiyallahu anhuma)'nin anlattigina gore, Rasulullah (aleyhissalatu vesselam)'in soyle soyledigini isitmistir:

”Ezani isittiginiz zaman muezzinin soyledigini aynen (kelime kelime) tekrar edin. Sonra bana salat-u selam okuyun. Zira kim bana salat-u selam okursa Allah da ona on misliyle rahmet eder. Sonra benim icin el-vesile'yi taleb edin. Zira o, cennete bir makamdir ki, mutlaka AlIah'in kullarindan birinin olacaktir. Ona sahip olacak kimsenin ben olmami umid ediyorum. Kim benim icin Allah'tan el-Vesile'yi taleb ederse, sefaat kendisine vacib olur.” (Muslim(384) Ebu Davud(522) Nesai(2/23) Tirmizi(208) Ibnu Mace(720). Hadisin ilk cumlesi Buhari'de de rivayet edilmistir (Ezan 7))

Cabir (radiyallahu anh) anlatiyor: "Rasulullah (aleyhissalatu vesselam) buyurdular ki: "Ezani isittigi zaman kim: "Allahumme Rabbe hazihi'd-da'veti't-tamme ve's-salati'I-kaime ati Muhammedeni'I-Vesilete ve'I-fadilete veb'ashu makamen mahmudeni'Ilezi va'adtehu. (Ey bu eksiksiz davetin ve kilinan namazin sahibi! Muhammed'e‚ Vesile’yi ve fazileti ver. O'nu, va'adettigin -bir rivayette va'adettigin uzere- makam-i Mahmud uzere ba's et (dirilt)” derse, ona Kiyamet gunu mutlaka sefaatim helal olur." (Buhari Ezan 8 Ebu Davud(529) Tirmizi(211) Nesai(2/26) Ibnu Mace(722))

Ezanin Mesru kilinmasi; Abdullah Ibnu Zeyd (radiyallahu anh) anlatiyor: ”Rasulullah (aleyhissalatu vesselam), halki namaz icin toplamak maksadiyla calinmak uzere bir can yapilmasini emrettigi zaman, ben uyurken yanima bir adam geldi. Elinde bir can vardi. Ben:

”Ey Allah'in kulu, bu cani bana satar misin?” dedim. Adam:

”Pekala, ama bunu ne yapacaksin?” dedi. Ben: "Bununla insanlari namaza cagiracagim" dedim. Bana:

”Sana bu is icin daha hayirli bir soz gostereyim mi?” dedi. Ben de ona: ”Elbette!” dedim.”Oyleyse sunu soyle!” diyerek bana ogretti:

”Allahu ekber Allahu ekber Allahu ekber Allahu ekber.

Eshedu en la ilahe illallah, Eshedu en la ilahe illallah,

Eshedu enne Muhammeden Resulullah, eshedu enne Muhammeden Resulullah.

Hayye ala's-salat, Hayye ala's-salat.

Hayye ala'l-felah, Hayye ala'l-felah.

Allahu ekber Allahu ekber

Lailahe illallah.”

Abdullah Ibnu Zeyd (radiyallahu anh) devamli dedi ki: "(Ruyamdaki bu zat) benden biraz uzaklasti sonra tekrar soze baslayip: ”Sonra namazi kilacagin zaman sunu soylersin” dedi ve ogretti:

”Allahu ekber Allahu ekber-

Eshedu en la ilahe illallah,

Eshedu enne Muhammeden Resulullah,

Hayye ala's-salat,

Hayye ala'l-felah,

Kad kameti's-salat, kad kameti's-salat,

Allahu ekber Allahu ekber

Lailahe illallah.”

Sabah olunca Resulullah (aleyhissalatu vesselam)'a gelerek (ruyamda) gorduklerimi haber verdim. Bana:

”Insallah bu hak bir ruyadir. Kalk ruyada ogrenmis oldugunu Bilal'e ogret. O bunlari soyleyerek ezan okusun. Zira o, sesce senden daha gur!” buyurdu. Ben de Bilal'le birlikte kalktim. Ona teker teker arz ediyordum. O da bunlari yuksek sesle soyleyerek ezan okumaya basladi.

Bunu evinde olan Omer Ibnu'l-Hattab (radiyallahu anh) isitmisti. Hemen evden cikip ridasini cekerek geldi ve:

”Ey Allah'in Rasulu! Diyordu, seni hak ile gonderen Zat-i Zulcelal'e yemin olsun, onun gordugunun aynisini ben de gordum!”

Bunu isiten Rasulullah (aleyhissalatu vesselam): ”Elhamdulillah! Simdi bu daha saglam oldu!” dedi." (Ebu Davud(499) Sahihu Ebu Davud(469) Tirmizi(189) el Irva(246) hasendir.)

Ezanin sekli; Ebu Mahzura (radiyallahu anh) anlatiyor: ”Ey Allah'in Resulu, bana ezanin usulunu ogret” dedim. Bunun uzerine basimin on kismini meshederek:

”Allahu ekber, Allahu -ekber, Allahu ekber, Allahu ekber dersin ve bunlari derken sesini yukseltirsin. Sonra: ”Eshedu en la ilahe illallah, eshedu en la ilahe illallah, eshedu enne Muhammeden Rasulullah, eshedu enne Muhammeden Resulullah dersin ve bunlari soylerken sesini alcaltirsin, sonra sesini sehadette tekrar yukseltirsin: Eshedu en la ilahe illallah eshedu en la ilahe illallah.

Eshedu enne Muhammeden Resulullah, eshedu enne Muhammeden Resulullah. Hayye ala's-salati hayye ala's-salat. Hayye ala'l-felahi hayye ala'l-felah.

Eger okudugun ezan sabah ezani ise sunu da soylersin:

”es-Salatu hayrun mine'n-nevm, es-salatu hayrun mine'n nevm (Namaz uykudan hayirlidir). Allahu ekber Allahu ekber, Lailahe illallah.” (Muslim(379) Ebu Davud(500–505) Tirmizi(191) Nesai(2/4–8 )

Kametin sekli; iki sekli vardir. Birincisi, yukarida Abdullah Bin Zeyd r.a. hadisinde gectigi gibi birer birer okumaktir. Ikinci sekli Ise Ebu Mahzure r.a.’in su rivayetindeki gibidir; Bana Resulullah (aleyhissalatu vesselam) ikameti ikiser ikiser ogretti:

”Allahu ekber, Allahu ekber,

Eshedu en la ilahe illallah, Eshedu en la ilahe illallah.

Eshedu enne Muhammeden Resulullah, Eshedu enne Muhammeden Resulullah.

Hayye ala's-salat, Hayye ala's-salat.

Hayye ala'l-felah, Hayye ala'l-felah.

Kad kameti's-salat, kad kameti's-salat!”

Allahu ekber, Allahu ekber.

Lailahe illallah.
(Ebu Davud(501) Sahihu Ebu Davud(474))

Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyuruyor ki; ”Kim muezzini isittiginde; eshedu en la ilahe illallahu vahdehu la serike leh ve eshedu enne Muhammeden abduhu ve rasuluhu, Radiytu billahi rabben ve bimuhammedin rasulen ve bilislami dinen” derse, Allah onun gunahini bagislar.” (Muslim(4/86-Nevevi))

Ezan okurken saga sola donmek ve parmaklari kulaklara koymak; Ebu Cuhayfe (radiyallahu anh)'nin anlattigina gore, Hz. Bilal (radiyallahu anh)'i ezan okurken gormustur. Der ki: ”Ben, ezan okurken, onun agzini su tarafa, bu tarafa (saga sola) donerken takibe koyuldum.” Tirmizi'nin rivayetinde su ziyade mevcuttur: ”Iki parmagi kulaklarini uzerinde oldugu halde...” (Buhari(634) Muslim(503) Ebu Davud(520) Tirmizi(197) Nesai(2/12))

Muezzinin ucret almamasi: Osman Ibnu Ebi'l-As (radiyallahu anh) anlatiyor: ”Resulullah (aleyhissalatu vesselam)'in bana en son vasiyetlerinden biri de, ezanina mukabil ucret almayan bir muezzin tutmamdi.” (Ebu Davud(531) Tirmizi(209) Nesai(2/23) Sahihu Ibni Mace(585) Irvaul Galil(5/316))

Oturarak ve binek uzerinde ezan okumak; Ibni Omer r.a. deve uzerindeyken ezan okur, sonra iner ve namaz kilardi." (hasendir. El Irva(226))

Ezani yuksek bir yerde okumak; Ebu Davud, "Minare uzerinde ezan" basligi altinda rivayet ediyor; "Beni Neccar'dan bir kadin demistir ki: "Benim evim, Mescid-i Nebevi'nin etrafindaki en uzun ev idi. Bilal (radiyallahu anh), sabah ezanini evimin daminda okurdu. Seher'den gelip, dama oturur vaktin girmesini gozetlerdi. Vaktin girdigini gorunce gerinir, sonra da:

"Allah'im sana hamdediyor, dinini (muslumanlarin) ikame etmeleri icin, Kureys'e karsi yardimini diliyorum" der, arkadan ezan okurdu. Vallahi, onun bu duayi terk ettigi tek gece bilmiyorum!" (Ebu Davud(519) Sahihu Ebu Davud(487))

Ezan ile ikamet arasina ara koymak; Cabir (radiyallahu anh) anlatiyor: ”Rasulullah (aleyhissalatu vesselam) Bilal (radiyallahu anh)'e:

”Ezan okudugun zaman agir agir oku. Ikamet getirdigin zaman da pes pese seri oku. Ezanla ikametin arasina, yemek yiyenin yemeginden, icenini icmesinden, uzerine sikisarak helaya girmis olanin heladan farig olacagi bir zaman fasilasi koy” diye talimat verdi. Sunu da ilave etti: ”Beni gorunceye kadar da (ikamet icin) kalkmayin.” (Tirmizi(195) Hasendir. Bkz. Elbani Sahiha(887))

Kadinlarin ezan okumasi; Kadinlar seslerini erkeklerin duymayacagi yerde ezan okuyabilirler. Aise r.a. ezan ve ikamet okurdu." (Beyhaki hasen isnad ile, bkz. Temamul Minneh(s.153))

Bayram namazlari icin ezan okunmaz; Ibni Abbas ve Cabir r.a. dediler ki; ”Ne kurban bayraminda ne ramazan bayraminda bayram namazi icin ezan okunmaz.” (Buhari(960) Muslim(886))

Ezandaki bidatler; birisi Omer radiyallahu anh’e geldi ve ”Ben seni Allah icin seviyorum” dedi. Omer radiyallahu anh ise; ”Ben de sana Allah icin bugz ediyorum. Duyduguma gore sen ezan okurken teganni ve lahin yapiyorsun.” (Abdurrazzak(1852) Taberani(13059) Tahavi(4/128) Serahsi Mebsut(1/138) Sahiha(42))
 
ibni kayyım Çevrimdışı

ibni kayyım

Aktif Üye
İslam-TR Üyesi
NAMAZIN SARTLARI

Vaktin girmesi Allah Azze ve Celle buyuruyor ki; ”Namaz muminler uzerine vakitleri belli bir farzdir.”(Nisa 103)

Abdestli olmak (daha once izah edilidi.)

Elbisenin, bedenin ve yerin temiz olmasi; Allah Teala buyuruyor ki; ”Elbiseni tertemiz tut.”(Muddessir 4) Bu konudaki hadisler taharet bolumunde gecti.

Avretin ortulmesi; Allah Teala buyuruyor ki; ”Ey Ademogullari! Her mescide gidisinizde guzel giysilerinizi giyin"(A’raf 31)

Erkegin avreti on ve arka taraflari ile uylugudur. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem, Ali radiyallahu anh’e; ”Ey Ali, dizini cikarma, ne canli, ne olu, baskasinin dizine de bakma" buyurmustur. (Ebu Davud(3140) Ibni Mace(1460) Buhari muallak olarak rivayet etti. Fethul Bari(1/478) Ahmed ve Hakim zayif senedle rivayet etti. Lakin diger rivayet yollari ile kuvvetlenmektedir. Bkz; Elbani Irva(1/298)) Ibni Abbas r.a.'dan gelen rivayette de Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem; "Uyluk avrettir" buyurmustur. (Tirmizi(2796) Ahmed(1.275.3.478) Ebu Davud(4014) muallak olarak; Buhari(1/478))

Ebu Hureyre (radiyallahu anh) anlatiyor: Rasulullah (aleyhissalatu vesselam) buyurdular ki: ”Omuzunuzu da ortmeyen -veya soyle demisti; "bir parcasi iki omuzunuzu da ortmeyen"- tek parcadan mutesekkil kumas icerisinde kimse namaz kilmasin." (Buhari, Salat 5; Muslim(516); Ebu Davud(626); Nesai 2/71)

Yine Ebu Hureyre (radiyallahu anh) anlatiyor: "Rasulullah (aleyhissalatu vesselam) buyurdular ki: ”Kim tek parcali kumas icerisinde namaz kilarsa onu iki omuzu arasinda caprazlasin." (Buhari, Salat 5; Ebu Davud(627).)

Bazi insanlar, namaza baslamadan once elbiselerinin kol ve paca kisimlarini sivamaktadirlar ki, bu durum da namaz kilanlarin isledikleri kusurlardandir. Ibn-i Abbas’tan soyle bir hadis rivayet edilmistir:

"Yedi (uzuv) uzerinde secde etmekle, saci ve elbiseyi kivirmamakla emrolundum." (Muslim(1/354),(490) Nesai (2/215) Ibn Mace(1040) Ibn Huzeyme (1/383; no782))

Nevevi, kol ve pacalari kivrilmis elbise ile namaz kilmanin yasakligi hususunda ulemanin hemfikir oldugunu belirtmistir.

Erkegin basi acik olarak namaz kilmasi caizdir. Bas, kadin icin avrettir, erkek icin degil. Ancak namaz kilan kimsenin kendisine en uygun elbiseler icinde olmasi mustehaptir.

"Allah, kendisi icin suslenilmeye en layik olandir." (Serhu Meani’l-Asar (1/221) Sunenu’l-Kubra (2/236) Hadisin isnadi sahihtir. Bk: Silsilet’s-Sahiha (1369))

Husu niyetiyle bas acik namaz kilmanin dinde bir asli yoktur, bidattir. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem’in bas acik namaz kildigina dair sahih bir rivayet yoktur.

Kadinin ise butun vucudu avrettir. Yabanci erkeklerin gorebilecegi yerde namaz kilarken ellerini ve yuzunu ortmesi gerekir. Avreti belli eden dar ve ince elbiseler ile namaz kilmalari caiz degildir. Bunun delillerini Zadul Guraba’da ve Tesetturde Olculer adli risalemde acikladim.

Ister cehaletten, ister tembellikten, isterse kayitsizlik sebebiyle olsun, Rabbinin huzurunda iken butun bedenini ortme hususunda titiz davranmayan, dolayisiyla yarim bir tesettur ile Allah’in huzuruna cikan kisinin kildigi namaz da kusurludur. Cumhur-u ulema, namaz esnasinda kadin icin caiz olan kiyafetin uzun bir basortusu ve uzun bir elbise oldugu konusunda hemfikirdir. Bazen kadinlar, baslari, baslarinin bir kismi, kollari, bacaklari veya topuklari acik olarak namaza duruyorlar ki, cumhur-u ulemaya gore, bu kiyafetle kilinan namazlarin ya o anda veya daha sonra mutlaka iade edilmesi gerekmektedir.

Bunun delili, Aise’nin (radiyallahu anha) rivayet ettigi su hadistir: Peygamber (sallallahu aleyhi ve sellem) soyle demistir:

"Allah hayiz gorme cagina gelmis kadinin namazini, ancak basortusu ile kabul eder." (Ahmed(6/150) Ebu Davud(641) Tirmizi(377) Ibn Mace(655) Tirmizi hadisin hasen oldugunu soyler, Hakim hadisin Muslim’in sartina uygun oldugunu belirtir. Ibni Huzeyme ve Ibn Hibban da sahih oldugunu soylemistir. Bkz: Nasbu’r-Raye (1/295))

Burada ‘hayizli’ kelimesiyle kastedilen, hal-i hazirda hayizli olan kadin degil, hayiz gorme cagina ulasmis (baliga) kadindir. Zira ‘hayizli’ kelimesi, umumi bir lafiz olup, o anda hayizli olmasa bile, hayiz gorme ozelligine sahip kadini tanimlamaktadir.

Bircok Islam ulkesinde kisa cilbab giyimi ve bununla namaz kilma, genc kizlar arasinda yaygin hale geldiginden, ser’i naslara gore, ayaklarin avretten oldugu hususunun kendilerine bildirilmesi gerekmektedir. Zira bu tur cilbab giyimi gunahtir. Bu sekilde namaz kilan kadin namazini, iptal olmasi gibi bir tehlikeye sokmus olur.

Muhammed Ibnu Zeyd, Ibnu Kunfuz'un annesinden yaptigi nakle gore, annesi Ummu Seleme (radiyallahu anha)'ye "Kadin, hangi giysiler icerisinde namaz kilmali?" diye sormustur. O da;
"Basortusu ve ayagin uzerini ortecek kadar uzun entari icerisinde!" diye Cevap vermistir." (Muvatta, Salatu'l-Cema'a 36, (1/142) Ebu Davud 639, 640)

Kibleye yonelmek; Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem namaz kilmak istediginde, farzda olsun nafilede olsun Kabe'ye yonelirdi. (Bunun mutevatir oldugu kesindir.) Ayrica bunu emrederdi."Namazini tam kilamayan zata" soyle demisti: "Namaz kilacagin zaman guzelce (azalarini iyice suyla yikayarak) abdest al, sonra kibleye yonel ve tekbir al"

"Sefere ciktigi zaman da nafileleri binegi uzerinde kilardi. Vitiri de oyle kilardi. Binek doguya-batiya, nereye yonelirse yonelsin o yone dogru kilardi..." (Buhari(vitr 5) Muslim(700) Malik(salatul leyl 15) Irva(289)) Bu hususta da Allahu Teala'nin su sozu nazil olmustur: ”Her nereye yonelirseniz Allah'in yuzu oradadir.” (Bakara 114. Muslim rivayet etmistir. Tirmizi de tashih etmistir.)

"Bazen de devesi uzerinde nafile kilmak istediginde -binegiyle- kibleye yonelir ve tekbir alirdi. Sonra binegi nereye yonelirse yonelsin namazina devam ederdi." (Ebu Davud, Ibn Hibban es-Sikat 1/12, Ziya el-Muhtara'da sahih bir senedle rivayet etmislerdir. Ibnu's-Seken ve Ibn'ul-Mulakkin de "Hulasat'ul-bedr'il-munir 1/22'de tashih etmislerdir. Onlardan once Abdulhak el-Isbili Ahkam’inda (no: 1394) tashih etmistir. Ibn Hani'nin 'Mesail'de naklettigine gore Imam Ahmed de aynisini soylemistir. (1/67))

"Binegi uzerinde ruku ve secdeleri basiyla ima ederek yapiyordu. Secdeyi rukuya gore daha asagi yapiyordu." (Ahmed ve Tirmizi rivayet etmis ve tashih etmistir.)

"Farz kilmak istediginde de iner ve kibleye yonelirdi." (Buhari(400))

Siddetli korku esnasindaki namazinda ise, ummetine ”ayakta durarak ve binekler ustunde, kibleye yonelerek veya yonelmeden" kilmanin sunnet oldugunu bildirmistir. (Buhari, Muslim, ayrica bkz. el-Irva (588))

Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyuruyor ki: "Ordular birbirine girdiginde, sadece tekbir ve bas ile isaret vardir." (Beyhaki, Buhari, Muslim'in senediyle rivayet etmistir.)

Ebu Hureyre radiyallahu anh'den; Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki; "Dogu ile bati arasi kibledir." (Tirmizi(342) Ibni Mace(1011) ve Hakim rivayet etmisler ve sahih oldugunu belirtmislerdir.”Irva'ul-galil(292))

Cabir radiyallahu anh diyor ki: "Bir yolculukta veya bir seriyede Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ile beraberdik. Hava bulutlandi. Bu yuzden ictihad ettik ve kible hakkinda ihtilafa dustuk. Herbirimiz bir yone dogru donerek, namazi kildik. Sonra yonumuzu belirlemek uzere onumuze cizgiler cizdik. Sabah oldugunda baktik ki, kibleden baska yone dogru namaz kilmisiz. Bunu Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem’e anlattik. Bize namazimizi tekrar kilmamizi emretmedi ve soyle dedi: "Namaziniz sahihtir." (Darekutni, Hakim, Beyhaki. Tirmizi'de ve Ibni Mace'de hadisin sahidi vardir. Baska bir sahit de Taberani'de var. Bkz. el-Irva'(1/323 no:296))

"(Ey Muhammed!) Yuzunu goge cevirip durdugunu goruyoruz. Seni, sevdigin kibleye mutlaka cevirecegiz. Hemen yuzunu Mescid-i Haram tarafina cevir." (Bakara 144) ayeti inmeden once –Kabe’yi onune alarak- Mescid-i Aksa'ya dogru namaz kilardi. Bu ayet inince Kabe'ye yoneldi. Insanlar Kuba Mescidi’nde sabah namazini kilarken, biri gelip soyle dedi: "Bu gece Rasulullah'a Kur'an indirildi ve ona Kabe'ye yonelmesi emredildi. Hadi siz de Kabe’ye yonelin." Yuzleri Sam'a donuktu, bunun uzerine (Kabe’ye) donduler. Imamlari da dondu. (Buhari(403) Muslim(525) Taberani (3/108) Ibn Sa'd (1/243) Bkz. el-Irva' 290)

NAMAZLARIN REKAT SAYILARI

Ibnul Munzir der ki; ”Ilim ehli, farz namazlar hakkinda, ogle namazinin dort rekat olup bunda kiraatin gizli olacagi, her iki rekatten sonra tesehhud icin oturulacagi, ikindi namazinin da dort rekat olup ogle namazi gibi kilinacagi, Aksam namazinin uc rekat olup ilk iki rekatteki kiraatinin aciktan yapilacagi, ikinci rekatten ve ucuncu rekatten sonra tesehhud icin oturulacagi, yatsi namazinin dort rekat olup ilk iki rekatinda kiraatin aciktan yapilacagi, her iki rekat sonunda tesehhud icin oturulacagi, sabah namazinin ise iki rekat olup kiraatinin aciktan olacagi, iki rekat sonunda tesehhud icin oturulacagi hususunda icma etmislerdir. Mukim olan icin farzlar bunlardir. Seferi olan kimseye gelince, aksam namazi disinda butun farz namazlarin ikiser rekat oldugu, aksam namazinin ise mukim kimse gibi kilinacagi hususunda icma edilmistir.” (Ibnul Munzir el Evsat(2/318))

Kettani de bu rekat sayilarinin mutevatir oldugunu belirtmistir. (Kettani Nazmul Mutenasire(48))

Ogle ve ikindi namazlarinin dorder rekat olusu; Ebu Katade (radiyallahu anh) anlatiyor: ”Resulullah (aleyhissalatu vesselam) oglede ilk iki rek'atte Fatiha ile iki sure okurdu. Son iki rek'atte de Fatiha'yi okur, bazan da ayeti bize isittirirdi. Birinci rek'atte (kiraati) uzun tutar ikinci de o kadar uzatmazdi. Ikindi ve sabah namazlarinda da boyle yapardi.” (Buhari(Ezan 107, 97, 109, 110) Muslim(451) Ebu Davud(798, 799, 800) Nesai(2/164, 166))

Ebu Davud’un rivayetinde su ziyade vardir: ”O'nun (aleyhissalatu vesselam), halk birinci rek'ata yetisebilsin diye boyle yaptigini zannederdik.”

Ebu Said El-Hudri radiyallahu anh'dan, (soyle dedi
smile.gif
"Resulullah sallallahu aleyhi ve sellem ogle namazinin ilk iki rek'atinin her bir rekatinda otuz ayet kadar okur idi. Son iki rek'atlarda ise on beser ayet kadar yahud bunun yarisi kadar. Ikindi namazinin ilk iki rek'atinin her bir rek'atinda on bes ayet kadar okurdu. Son iki rek'atlarda ise bunun yarisi kadar okurdu.” (Muslim (452))

Cabir radiyallahu anh’den; ”Biz Ogle ve ikindi namazlarinda imamin arkasinda ilk iki rekatte Fatihatul Kitab ve bir sure okurduk, son iki rekatte de Fatihatul Kitabi okurduk.” (Ibni Mace sahih senedle rivayet etmistir. Bkz.: Elbani el Irva(506))

Aksam namazinin uc rekat olusu: Ebu Abdillah es-Sunabihi anlatiyor: "Hz. Ebu Bekr radiyallahu anh'in hilafeti sirasinda Medine'ye geldim, arkasinda aksam namazini kildim. Ilk iki rek'atinde Fatiha ile (kisaru'l-mufassal denen) kisa surelerden birer sure okudu. Sonra ucuncu rek'ate kalkti. Ben (ne okuyacagini isitmek icin) hemen kendisine -elbisem elbisesine degecek kadar- yaklastim. Fatiha ve beraberinde ”Rabbena la tuzig kulubena ba'de iz hedeytena veheb lena min ledunke rahmeten inneke ente'l-Vehhab. (Rabbimiz, bize hidayet verdikten sonra kalplerimizi saptirma. Katindan bize bir rahmet lutfet, sen cok lutfedenlerdensin)” ayetini okudugunu isittim." (Muvatta(1/79) bkz.: Buhari(764))

Yatsi namazinin dort rekat olusu: Cabir bin Semura radiyallahu anh’den; "Kufe ehli Sa’d’i, Omer’e sikayet ettiginde Omer de, Sad’i yanina aldirarak; "Ey Ebu Ishak! Bunlar namazi iyi kildirmadigini iddia ediyorlar" dedi. Sad radiyallahu anh; "Allah’a yemin olsun ki ben onlara Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem’in namazi gibi namaz kildirdim. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem’in namazin bir seyi eksik yapmadim. Yatsi namazlarinin ilk iki rekatini uzun, kalan iki rekatini hafif kildirdim…" (Buhari(ezan 95))

Sabah namazinin iki rekat olusu: Urve (rahimehullah) anlatiyor: "Hz. Ebu Bekr es-Siddik (radiyallahu anh) sabah namazini kildirdi. Namazin her iki rek'atinde Bakara suresini okudu." (Muvatta(Salat 33))

Ibnu Mes'ud (radiyallahu anh)'dan anlatildigina gore, sabah namazinin birinci rekatinde Enfal'den kirk ayet kadar, ikinci rek'atinde ise mufassal surelerden birini okumustur." (Buhari muallak olarak(Ezan 106) Abdurrazzak(1/203) Taberani Kebir(9/263) Ibni Hacer Taglikut Ta’lik(2/313) sahihtir.)

Muaz Ibnu Abdillah el-Cuheni anlatiyor: ”Cuheyne kabilesine mensup bir zat bana: ”Rasulullah (aleyhissalatu vesselam)'in sabah namazinin her iki rek'atinde de Iza zulzilet suresini okudugunu isittim, bilmiyorum unutarak mi boyle yapti, bilerek mi okudu” dedi.” (Ebu Davud(816) Beyhaki. Isnadi sahihtir.)

Cuma, bayram ve sefer namazlarinin iki rekat olusu; Omer (radiyallahu anh) anlatiyor: ”Kurban bayraminda kilinan namaz iki rek'attir, Fitir (Ramazan) bayraminda kilinan namaz iki rek'attir, sefer namazi iki rek'attir, cum'a namazi da iki rek'attir. Bunlar Rasulullah (aleyhissalatu vesselam)'in lisani uzere, tamamdir, kisaltma yoktur.” (Nesai(3.111.118.183)) a
 
ibni kayyım Çevrimdışı

ibni kayyım

Aktif Üye
İslam-TR Üyesi
Hadislerle Nebi s.a.v’in Namazinin Sifati


NIYYET

Omer Ibnu’l-Hattab radiyallahu anh’dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki: Ameller (in kiymeti) ancak niyetine goredir. Bir kimsenin niyet ettigi ne ise eline gececek olan da ancak odur. Artik her kimin hicreti Allah’a ve Rasulu‘nun rizasina yonelmis ise, onun hicreti Allah’a ve Rasulu’nedir. Her kim de nail olacagi bir dunyaliga veya evlenecegi bir kadindan dolayi hicret etmisse, onun hicreti de hicretine sebeb olan seyedir. (Buhari(1) Muslim (1907))

Bu hadisi serif niyetin, butun ibadetlerde birer rukun oldugunun delilidir. Mahalli ise kalptir. Lisan ve cevarihin amelleri ne olursa olsun, itibar kalbdeki niyetinedir. Hadisi serifin manasi ve varid olus sebebi bunu acikca ifade etmektedir.

"Muhaciri Ummu Kays" denilen sahsin sevmis oldugu kadin Mekke’den Medine’ye hicret edince, o da Ummu Kays denilen bu kadinla evlenebilmek icin, Mekke’den Medine’ye hicret eder. Zahiren Allah ve Resulu icin hicret eder gorunen bu sahsin kalbindeki niyeti ise, Ummu Kays ile evlenmekti. Her ne kadar, Mekke’den Medine’ye gelerek bircok mesakket cekmis ise de Allah ve Resulu icin hicret edenlerden olamamistir. Esas niyeti aciga ciktiktan sonra, herkes ona "Muhacir’i Ummu Kays” demege baslamistir. (Taberani kebirde (8540) rivayet etmistir. Heysemi Mecmau 'z-Zevaid'de 3/102 bu eserin ravileri Sahih'in ricalidir demistir)

Niyet; Allah’a takdim edilen ibadetteki, kalbin nasibidir. Kalb bundan mahrum edilir ve bu amel lisanla yapilmaga kalkisilirsa lisana vazifesi olmayan bir ibadet yuklenilmis olur. Tabi’ lisan bunu beceremiyecegi icin ibadeti ifsad edecektir.

Niyet; yapilacak ibadetin keyfiyeti ile zihni mesgul etmektir. Boylelikle yapilan ibadetten lezzet alinsin.

Niyetin keyfiyeti: Telaffuz etmeden, kalpten eda edilecek ibadetin keyfiyetini dusunerek butun azalari bu ibadete hazir etmektir. Niyetin telaffuz edilmesi bid’ attir. Onun (niyeti dil ile soylemenin) sunnet oldugu kabul etmek de baska bir bid’attir. Musallinin (namaz kilan kimsenin) namaza baslarken lisanla yapmis oldugu ilk amel, Allahu Ekber lafzi ile namaza baslamaktir. Tekbir bahsindeki Aise hadisi buna delildir.


IFTITAH TEKBIRI

Ebu Hureyre radiyallahu anh'dan, (soyle dedi: ) Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem (namazini beceremeyen adama, namazi ta'rif ederken) soyle dedi: "Namaza kalktigin vakit ihram tekbirini al." (Buhari(793) Muslim(397) Tirmizi(303) Nesei(2/123) ve ibnu Mace(1060))

Aise radiyallahu anha'dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem namaza Allahu Ekber (lafzi) ile, baslardi. (Muslim (498)) Bu hadisi serifler musallinin namaza baslarken telaffuz ettigi ilk kelimenin Allahu Ekber lafzi olduguna delildir.

Ali radiyallahu anh'dan, (soyle dedi: ) Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki: "Namazin anahtari taharettir. Tahrimi tekbirdir. Ve tahlili de teslimdir." (Ahmed(1/123/129) Ebu Davud(61) Tirmizi(3) ibnu Mace(275) Safii(1/69) Darimi(1/138) Hakim(1/132) Tahavi(1/161) ve Beyhaki(2/173) sahih bir senedle rivayet etmislerdir.)

(Tahrimi tekbirdir) sozunden maksad, Allahu Ekber lafzini soyledikten sonra namazin haricindeki hareketler musalliye haram olur. (Tahlili de teslimdir) sozunden maksad, selam verdikten sonra tekbirle musalliye haram olan her sey helal olur.


ELLERI KALDIRMAK;

Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ellerini, bazen "tekbirle beraber" kaldirirdi. Malik Ibnu'l-Huveyris radiyallahu anh'dan, (soyle dedi
smile.gif
Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem tekbir aldigi vakit ellerini kulaklari hizasina vardirincaya kadar kaldirirdi. (Muslim (391))

Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ellerini, bazen "tekbirden once" kaldirdi. Abdullah Ibnu Omer radiyallahu anhuma soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem namaza durdugu vakit ellerini omuzlari hizasina vardirincaya kadar kaldirir, sonra tekbir alirdi. (Muslim (390) ve Ebu Davud (722))

Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ellerini, bazen de "tekbirden sonra" kaldirirdi. Ebu Kilabe, Malik Ibnu'l-Huveyris'i, namaz kilarken gordugunu haber vermistir: Malik Ibnu'l-Huveyris namaza durdugu zaman tekbir alir, sonra ellerini kaldirirdi. Sonra iste Rasulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem boyle yapardi diye anlatti. (Buhari (739) veMuslim (391))

Ebu Hureyre radiyallahu anh'dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem (tekbir alip) namaza girdigi vakit ellerini dik olarak kaldirirdi. (Ebu Davud (735) ve Tirmizi (239) sahih bir senedle rivayet etmislerdir.)

Said Ibnu Sem’an'dan, soyle dedi: Biz Verik ogullarinin mescidinde iken yanimiza Ebu Hureyre radiyallahu anh cikageldi ve soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem uc sey yapardi ki, insanlar bunlari terkettiler. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem namaza kalktigi zaman, (ravi Ebu Amir, Ebu Hureyre radiyallahu anh’in nasil gosterdigini ta'rif ederken eliyle isaret ederek sovle dedi: "Tekbir icin ellerini kaldirdiginda parmaklarini ne cok acardi ve ne de cok bitistirirdi. Ve (sonra) dedi ki: Ebu Zi’b de bize boyle gosterdi." (Nesai (2/95) ibnu Huzeyme (459) Beyhaki (2/27) ve Hakim Mustedrekinde sahih bir senedle rivayet etmislerdir)

Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ellerini, bazen ”omuzlan hizasina" vardirincaya kadar kaldirirdi. Abdullah Ibnu Omer radiyallahu anhuma’dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem‘in (namaz kilisini) gordum. Namaza durdugu zaman, ellerini omuzlari hizasina vardirincaya kadar kaldirirdi. (Muslim (390) ve Ebu Davud (722))

Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ellerini, bazen "kulaklari hizasina" vardirincaya kadar kaldirirdi. Malik Ibnu’l-Huveyris radiyallahu anh’dan, (soyle dedi); Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem tekbir aldigi zaman, ellerini kulaklari hizasina vardirincaya kadar kaldirirdi. (Muslim (391) ve Ebu Davud (726))

Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ellerini, bazen de "kulaklari ustu" hizasina vardirincaya kadar kaldirirdi. Katade’nin rivayetinde ise soyledir. Malik Ibnu’l-Huveyris radiyallahu anh Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem’i namaz kilarken gormustur. Malik burada: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ellerini kulaklarinin ustu hizasina vardirincaya kadar kaldirdi demistir. (Muslim(391) ve Ebu Davud(745))

Elleri kaldirirken basparmak uclarini kulak memelerine degdirmenin, Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem’in sunnetinde yeri yoktur. Sahih olan ise yukaridaki hadislerde zikredilen uc sekildir. (Bas parmak uclarini kulak memelerine degdirenlerin delili ise, senedi "Munkati" olan, zayif bir rivayettir. Bu rivayetin zayif olmasinin sebebi, rivayetin ravilerinden olan, "Abdu’l-Cebbar Ibnu Vail’in babasindan hadis isitmeyisidir. Ibnu Hacer "Takrib"de Abdu’l-Cebbar icin babasindan rivayeti Mursel’dir diyor. Ehlince malumdur ki: Zayif rivayet dinde huccet degildir. Yani zayif rivayet’le amel olunmaz.)


NAMAZIN KIYAMINDA SAG ELI SOL KOL UZERINE KOYMAK

Sehl Ibnu Sa’d radiyallahu anh’dan, (soyle dedi); ”Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem’in zamaninda insanlar namazlarinda, sag ellerini sol kollarinin uzerine koymakla emrolunurlardi.” (Buhari(740) ve Malik(1/159))

Ibnu Abbas radiyallahu anhuma’dan, (soyle dedi); Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki: Biz Enbiya’lar toplulugu, sahur’u geciktirmekle, iftarda acele etmekle ve namazda da sag ellerimizle sollarimizi tutmakla emrolunduk. (Ibnu Hibban(1761) ve Taberani Evsatta(1/100) sahih bir senedle rivayet etmislerdir.)

Ibnu Mes’ud radiyallahu anh’dan; ”Bir gun sol elimi sag elimin ustune koydugum bir halde namaz kiliyordum Rasulullah beni (bu halde) gorunce, sag elimi alip sol elimin uzerine koydu.” (Ahmed ve Ebu Davud(755) sahih bir senedle rivayet etmislerdir)

Hulbu’t-Tai radiyallahu anh’dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem’i namazdan cikarken, once sagina sonra soluna selam verdigini ve bunlari (yani ellerini) gogsunun uzerine koyarken gordum. Yahya bunu, sagi solun ustunde mafsal uzerine koymak olarak tavsif etti. (Ahmed (5/226) hasen bir senedle rivayet etmistir)

Vail Ibnu Hucr radiyallahu anh’dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ile namaz kildim. Sag elini, sol elinin ustunde gogsunun uzerine koydu. (Ibnu Huzeyme (479) Beyhaki Suneninde (2/30) ve Bezzar hasen bir senedle rivayet etmislerdir.)

Asim Ibnu Kuleyb’den, soyle dedi: Babam bana tahdis etti ki: Ona da Vail haber vermis. Vail Ibnu Hucr soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem’in nasil namaz kildigini gormek icin ona baktim. Namaza kalkti. Ellerini kulaklari hizasina kadar kaldirarak tekbir getirdi. Sonra sag elini sol elinin uzerine, bileginin uzerine ve dirsegine yakin olarak koydu. (Ahmed (4/318) Nesei (2/126) ve Ibnu Huzeyme (480) sahih bir senedle rivayet etmislerdir.)

Namazda elleri gobegin altina baglama ameli, senedi zayif olan bir rivayete dayanmaktadir. Hanefilerin ameli bu zayif rivayet uzeredir. Halbuki Hanefi ulemasindan, Umdet’ul-Kari sahibi el-Ayni ve Nasbur-Raye sahibi Zeylai (R.H.) bu rivayetin isnadinin sahih olmadigini soylemislerdir. Ileride zikredecegimiz gibi hadis ulemasinin cumhuru da bu rivayetin zayifliginda ittifak etmislerdir. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem sabit olan amel, elleri gogsun uzerine koymaktir.

Hanefilerin delilleri olan zayif rivayetler sunlardir. Ebu Cuhayfe’den, (soyle dedi; Ali radiyallahu anh namazda sunnet olan, sag eli sol elin uzerinde gobegin altina koymaktir dedi Ahmed (1/110) ve Ebu Davud (756) zayif bir senedle rivayet etmislerdir. Bu hadis Ebu Davud’un Ibnu’l-Arabi nushasindan baska nushalarinda sabit degildir. Ve senedinde, Abdurrahman Ibnu Ishak El-Kufi El-Vasiti vardir. Ebu Davud, Ibnu Hanbel’in Ishak icin zayif dedigini isittim dedi. Ebu Talib, Ahmed Ibnu Hanbel’den naklederek ”Ishak hic bir sey degildir, hadisi munkerdir” dedi. Ed Duri, Ibnu Main’den; ”Ishak zayiftir” dedi. Ibnu Sad, Ya’kub Ibnu Sufyan, Ebu Davud, Nesai ve Ibnu Hibban, Ishak icin zayiftir dediler. Buhari ”fihi nazar” (onda suphe vardir) dedi. Ibnu Huzeyme, Ishak’in hadisiyle amel olunmaz dedi. Ebu Hatim, Ishak’in hadisi munkerdir, onunla amel olunmaz dedi. Beyhaki, Ishak hadiste metruk’tur dedi. Ve yine senedinde, Ziyad Ibnu Zeyd El-A’sam El-Kufi vardir ki: Ebu Hatim onun icin mechuldur dedi. Ziyad’in Ebu Davud’da bir tek hadisi vardir. O da yukarida Ali radiyallahu anh’dan olan rivayetidir. Yine onlarin delillerinden baska bir zayif rivayet; Ebu Vail’den, soyle dedi Ebu Hureyre radiyallahu anh namazda ellerin vaziyeti, biri oburunun uzerinde gobegin altina koymaktir dedi. Ebu Davud(758) zayif bir senedle rivayet etmistir Bu rivayetin senedinde de Abdurrahman Ibni Ishak vardir. Terceme-i halini yukarida zikrettik. Yine onlarin delillerinden baska bir zayif rivayet; Ibnu Cerir, babasindan Ali radiyallahu anh’in sag eli ile sol bilegini tutarak gobeginin uzerine koyarken gordugunu haber verdi. Ebu Davud(757) zayif bir senedle rivayet etmistir Bu rivayetin senedinde de Ali radiyallahu anh’dan rivayet eden Cerir Ed-Dabbi vardir ki, Ali radiyallahu anh’dan rivayeti bilinmiyor. Yukarida goruldugu gibi, Meshur hadis alimlerinin ittifaki ile, Hanefilerin delili olan ”gobek altina veya ustune” el baglama rivayeti zayiftir. Ve bu rivayet ile amel edilemeyecegi acik bir gercektir.

Ebu Hanife’ye (Rahmetullahi aleyh) tabi olduklarini iddia eden kardeslerimize, Ibnu Abidin hasiyesinde (1/63), Ebu Hanife’ye isnad edilen su sozu hatirlatmakta faide goruruz. "Hadis sahih oldu mu iste benim mezhebim odur." Akliselim olan kisiye, Imam’in bu sozu kafidir.


BASLANGIC DUASI

Ebu Hureyre radiyallahu anh'dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem namaz baslangiclarinda iftitah tekbiri aldigi zaman kira'attan evvel biraz sukut ederdi. Dedim ki: ”Ya Rasulullah! Anam babam sana feda olsun, tekbir ile kiraat arasindaki su sukutunda, ne yaptigini bana haber verir misin?” dedim. Soyle derim buyurdu.


اللَّهُمَّ بَاعِدْ بَيْنِى وَبَيْنَ خَطَايَاىَ كَمَا بَاعَدْتَ بَيْنَ المَشْرِقِ وَالمَغْرِبِ اَللّهُمَّ نَقِّنِى مِنْ خَطَايَاىَ كَماَ يُنَقَّى الثَّوْبُ الأَبْيَضُ مِنَ الدَّنَسِ. اَللّهُمَّ اَغْسِلْنِى مِنْ خَطاياىَ بِالْمَاءِ و الثَّلْجِ وَالْبَرْدِ

"Ey Allah'im! Benimle hatalarimin arasini uzaklastir. Tipki dogu ile batinin arasini uzaklastirdigin gibi. Ey Allah'im! Beni hatalarimdan temizle. Tipki beyaz elbisenin kirden temizlendigi gibi. Ey Allah'im! Beni hatalarimdan, karla, su ile ve soguk su ile yika." (Buhari(744) Muslim(598) Ebu Davud(781) ve Nesei(2/129))

Farz namazlarda okunan Iftitah dualarindan biri de bu duadir ki: Ebu Hureyre radiyallahu anh Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in tekbirden sonra sukut ettigini soylemekle, gormus oldugu sukutun farz bir namazda oldugunu kastetmistir. Zira nafile kilmis olsa idi kira'ati gizli olurdu

Aise radiyallahu anha'dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem namaz baslangiclarinda iftitah tekbiri aldigi zaman soyle derdi: "Subhaneke'llahumme ve bihamdike ve tebareke'smuke ve teala cedduke ve la ilahe gayruk." (Ey Allah'im! Seni hamdin ile tesbih ve tenzih ederim. Ismin mubarektir. Azametin yucedir. Ve senden baska ilah yoktur.) (Ebu Davud(776) Tirmizi(243) Nesei(2/132) Ibnu Mace(804) Ahmed (3/50) Darekutni(1/112) ve Hakim(1/235) sahih bir senedle rivayet etmislerdir)

Enes radiyallahu anh'dan, (soyle demistir
smile.gif
Bir zat, (yapmis oldugu hareketli yuruyusten) nefesi sikistirmis olarak geldi ve safa dahil oldu. Muteakiben: "Elhamdu lillahi hamden kesiran tayyiben mubareken fih" (Allah'a, hayri cok ve devamli bol bol hamd olsun) dedi. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem namazini bitirince: "Su kelimeleri soyleyen kim? Cemaat sukut etti. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem tekrar "O sozleri soyleyen hanginizdi? Zira kotu bir sey degil" buyurdu. Bunun uzerine cemaatten birisi; ”(Cemaate yetismek icin hizli yurudum) Beni nefesim sikistirdi da (soluyarak) geldim ve (cemaate yetistigim icin) o kelimeleri soyledim" dedi. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem: "Vallahi on iki melek gordum ki, bu sozu hangisi Hakkin huzuruna cikaracak diye birbirleriyle yaris ediyorlardi." buyurdu. (Muslim(600) Ebu Davud(763))
 
ibni kayyım Çevrimdışı

ibni kayyım

Aktif Üye
İslam-TR Üyesi
ISTIAZE

Allah Azze ve Celle buyurur ki; "Kur'an okudugun zaman o kovulmus seytandan Allah'a sigin!"(Nahl98) Namazin her rekatinda istiaze (Euzu) okunur. Zira her rekatta Kur’an okuyacaktir. (Bkz.: Ibn Hazm el-Muhalla(363) Elbani Telhisu Sifatis Salat(s.17))

Ebu Said el-Hudri radiyallahu anhden; "Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem gece namazina kalktigi zaman tekbir alir, sonra (iftitah duasinin okur ve kiraatten once)….Euzu billah’is-semi’il-alimi min’es-seytan’ir-racim min hemzihi ve nefhihi ve nefesih. (Hakkin rahmetinden kovulmus seytandan, onun vesvesesinden, kuruntusundan, buyusunden, Semi 'i (her seyi isiten) ve Alim (her seyi bilen) Allah'a siginirim.) derdi." (Ebu Davud(775) Tirmizi(242) Ibnu Mace(807) Ibnu Hibban(1771) Darekutni(1/298) ve Hakim(1/235) hasen bir senedle rivayet etmislerdir.)


BESMELENIN GIZLI OKUNACAGI

Enes Ibnu Malik radiyallahu anh'dan, soyle dedi: Rasulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem Ebu Bekr, Omer ve Osman ile namaz kildim, hic birisinin Besmele'yi aciktan okudugunu duymadim. (Buhari(743) Muslim(299) Tirmizi(244) Ahmed(3/264) ve Nesei(2/264))

Aise radiyallahu anha'dan (soyle dedi: ) Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem kiraatini El-Hamdulillah ile acardi. (Abdurrezzak(2/89) El Kenzul Ummal(22050))

Ibnu Teymiye (R.H.) diyor ki: Ilim ehli ittifak etmislerdir ki, Besmelenin aciktan okunacagina dair sahih bir nas yoktur. Fakat senedi sahih olmayan rivayetler mevcuddur. Sa'lebi diyor ki: Darekutni (R.H.)'a Besmelenin cehri soylenip soylenmeyecegine dair soruldugunda, soyle cevap verdi. Besmelenin aciktan soylenecegine dair Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem sahih bir rivayet varid olmamistir. Fakat sahabelerden ise sahih olan da vardir zayif da. (Sulasiyati Musnedi Imam Ahmed(204))

Ibnu Abbas radiyallahu anhuma'dan: Allah Rasulu sallallahu aleyhi ve sellem Bismillahirrahmanirrahim'i (sesli) okudugu zaman musrikler alay ederek Muhammed Yemame'nin efendisini (Museyleme'yi) aniyor, Museyleme er-Rahman, er-Rahim ismiyle tesmiye olunuyordu. Bu ayet indikten sonra Allah Resulu Besmele'nin aciktan okunmamasini emretti. (Taberani Kebirde ve Evsat’ta rivayet etmistir. Heysemi Mecmauz' Zevaid'de(2/108) ravileri saglam demistir)


HER REK'ATTE FATIHA'YI OKUMAK

Ubade't-ibnu es-Samit radiyallahu anh'dan, (soyle dedi: ) Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki: ”Her kim ki, "Fatiha't-ul-Kitabi" okumazsa onun namazi yoktur.” (Buhari(756) Muslim(394) Ebu Davud(822) Tirmizi(247) Nesei(2/137) ve Ibnu Mace(837))

Ubade't-Ibnu es-Samit radiyallahu anh'dan, soyle dedi: Bir sabah namazinda Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in arkasinda idik. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem Kuran okurken, kiraati ona agirlik verdi. Namazdan bitince (cemaate hitaben) "Zannedersem sizler imaminizin arkasinda (Kur'an) okuyorsunuz dedi?" Biz de: "Evet ya Rasulullah hizlica (size yetisebilmek icin okuyoruz)" dedik. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem; "Imaminizin arkasinda "Fatiha'dan" baska bir sey okumayin, zira "Fatiha'yi" okumayanin namazi yoktur" dedi. (Ahmed(5/316/322) Ebu Davud(823) Tirmizi(311) Nesei(2/141) Buhari Cuz'unde(60/226) Darekutni(1/318) Ibnu Hibban(1776) Hakim(1/238) Beyhaki Suneninde(2/164) ve Kira'atta(98) Ibnu Ebi Seybe(1/373) ve Tahavi(1/215) hasen bir senedle rivayet etmislerdir.)

Reca Ibnu Hayve'den, soyle dedi: Bir gun Ubade't-Ibnu es-Samit radiyallahu anh'in yani basinda namaz kiliyordum ki, imamin arkasinda (Fatiha'yi) okudugunu duydum. Namazi kildiktan sonra, dedim ki: "Ya Eba Velid, sen imamla oldugun halde arkasinda (Fatiha'yi) okuyor musun?" dedi ki: "Yaziklar olsun sana (Fatiha'siz) namaz yoktur (bilmez misin?)" (Abdurrazzak(2771) hasen bir senedle rivayet etmistir)

Enes Ibnu Malik radiyallahu anh'dan, (soyle dedi: ) Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem (bir gun) ashabina namaz kildirdi. Namazdan bitince, yuzunu ashabina cevirerek dedi ki:

"Imam okudugu halde siz de (arkasinda) namazlarinizda okuyor musunuz?" Hepsi sukut ettiler. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem bu sorusunu uc kere tekrar etti. Birisi veya birkaci dediler ki: "Evet Ya Rasulullah biz bunu yapiyoruz." Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki: "Bunu yapmayin. Sizden biriniz imamin arkasinda, icinden olmak uzere sadece "Fatiha'yi" okusun." (Buhari Cuz'unde(224) Darekutni(1/340) Tahavi(1/218) Abdurrezzak(2765) Beyhaki Kitab'ul-Kira'atta(121) Suneninde(2/166) Hatib(13/176) Ebu Ya'la ve Taberani Evsat’ta Mecmauz zevaid(2/110) sahih bir senedle rivayet etmislerdir)

Ebu Hureyre radiyallahu anh'dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki: "Fatiha" okunmayan namaz yeterli degildir. Dedim ki: "Peki Ya Rasulullah, eger imamin arkasinda olursam?" dedi ki: Elimden tutarak: "Fatiha'yi" icinden (kendi kendine) oku buyurdu. (Ibnu Huzeyme(490) ve Ibnu Hibban(1780) sahih bir senedle rivayet etmislerdir)

Ebu Hureyre radiyallahu anh'dan, soyle dedi: Rasulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem buyurdu ki: Her kim ki namaz kilar da o namazinda "Ummu'l-Kur'ani' okumazsa, o namaz guduktur sonra guduktur, (yani) tamam degildir" dedi. (Muslim'in rivayetinde ise bu sozu uc kere tekrar etti seklinde gelmistir.)

(Ravi diyor ki: ) Bunun uzerine dedim ki: ”Ya Eba Hureyre! Imam sesli okudugunda nasil yapayim? "Fatiha’yi" icinden okursun. Zira ben Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem isittim ki: Soyle buyurdu. Allahu Teala buyurdu ki: "Ben "Fatiha’yi" benimle kulum arasinda yari yariya taksim ettim. (Yarisi benim yarisi kulumundur.) Ve kulumun istedigi onundur." Kul, Elhamdu lillahi Rabbi’I-alemin dedigi zaman Allah da: "Kulum bana hamd etti" der. Kul, Errahmanirrahim dedigi zaman, Allah da: "Kulum beni sena etti" der. Kul, maliki yevmiddin dedigi zaman, Allah da: "Kulum beni temcid etti (ve bir defada: Kulum bana tebyiz eyledi" dedi.) Ve buraya kadar benim." Kul iyyake na'budu ve iyyake neste'in dedigi zaman, Allah: "Bu kulumla benim aramda ve kulumun istedigi hakkidir" der. Kul Ihdina's-sirata'l-mustakim siratallezine en'amte aleyhim gayri'l-megdubi aleyhim ve-la'd-dallin dedigi zaman, Allah: "Iste bu kulumundur ve kulumun istedigi hakkidir" buyurur. (Muslim(395) Ebu Davud(821) Ibnu Mace(838) Malik(1/84) Ibnu Huzeyme(489) Ibnu Ebi Seybe(1/375) Ibnu Hibban(1775) Buhari Cuzunde(15.68.65.72) Abdurrezzak(2767) Ebu Avane(2/138) Beyhaki(2/38) Beyhaki Kitabul Kiraat'da(52) sahih bir senedle rivayet etmislerdir)

Abdullah Ibnu Amr radiyallahu anhuma'dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem (ashabina hitaben) ”Benim arkamda oldugunuz halde (Kur'an) okuyor musunuz" diye sual etti? (Sahabeler) dediler ki: "Evet Ya Rasulullah suratli bir sekilde okuyoruz." (Bu cevap uzerine) Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki: "(Imamin arkasinda) "Fatiha'dan" baska bir sey okumayin." (Buhari Cuz'unde(57) ve Beyhaki Kitab 'ul-Kiraatta(138) hasen bin senedle rivayet etmislerdir.)

Yezid Ibnu Serik’ten, (soyle dedi: ) Omer Ibnu'l-Hattab radiyallahu anh'a dedim ki: "Imam'in arkasinda iken "Fatihat'uI-Kitab'i" okuyabilir miyim?" "Evet okursun" dedi. Ve tekrar dedim ki: "Sen okudugun halde de mi Ya Emir'el-Mu'minin?" dedi ki: "Evet ben okusam da" buyurdu. (Bu hadisi Buhari Cuz'unde(45) Beyhaki(2/167) Hakim(1/239) Darekutni(1/218) Tahavi(1/218) ve Abdurrezzak(2776) Hasen bir senedle rivayet etmislerdir.)

Sahabelerden ve Tabi'inden ehli ilmin ekserisinin ameli bu hadisler uzeredir. Sahabelerden, Omer Ibnu'l-Hattab, Ali Ibnu Ebi Talib, Aise Binti Ebi Bekr, Ebu Hureyre, Enes Ibnu Malik, Ibnu Abbas, Ibnu Omer, Ibnu Mes'ud, Muaz Ibnu Cebel, Ubey Ibnu Ka'b, Ubade't-Ibnu es-Samit, Abdullah Ibnu Amr radiyallahu anhuma daha isimlerini zikretmedigimiz bircok sahabe vardir.


FATIHAYI AYET AYET KESEREK OKUMA

Ummu Seleme radiyallahu anha'dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in kiraati (soyle idi) Bismillahirrahmanirrahim - Elhamdu lillahi rabbilalemin -Errahmanirrahim - Maliki yevmiddin - diye ayet ayet keserek (okurdu). (Ebu Davud(4001) Sehmi Tarih Curcan(104) Tirmizi(1466) ve Ahmed(6/302)sahih bir senedle rivayet etmistir.)

Yuksek sesle ”amin” demek: Ebu Hureyre radiyallahu anh'dan, (soyle dedi: ) Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki: ”Imam amin dedigi zaman arkasindan sizde amin deyiniz. Cunku her kimin amin demesi meleklerin amin demesine muvafakat ederse gecmis gunahlari magfiret olunur." (Buhari(785) Muslim(410) Ebu Davud(930) ve Tirmizi(250))

Bu hadisi serif, imam ve me'mum'un cehri olan namazlarda amin lafzini sesli olarak soyleyeceklerini beyan eder.

Vail Ibnu Hucr radiyallahu anh'dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ”Ve'lad-dallin" i okuduktan sonra amin derdi. Ve (derken) sesini de yukseltirdi. (Ebu Davud(932) Tirmizi(248) Ahmed(4/316) Ibnu Mace(855) sahih bir senedle rivayet etmislerdir.)

Ibnu Cureyc, Ata' dan (rivayet ediyor: ) Ata'ya dedim ki: Ibnu Zubeyr Fatiha’dan sonra Amin der miydi? Ata dedi ki: ”Evet derdi. Arkasinda olanlar da derdi. Hatta Amin sesinden mescit inlerdi" dedi. Ve sonra suphesiz Amin duadir dedi. Ebu Hureyre, Imam kendisinden evvel kalkmis olarak mescide girdiginde, (Imama seslenerek) "Beni Amin'de gecme" derdi. (Buhari ta'likan, Abdurrazzak(2640) Safii(1/76) ve Beyhaki(2/59) sahih bir senedle rivayet etmislerdir)

Aise radiyallahu anha’dan, (soyle dedi: ) Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem buyurdu ki: "Yahudiler sizin hic bir seyinize selam ve amin sozune haset ettikleri gibi haset etmemislerdir." (Buhari Cuz'unde(988) Ahmed(6/135) ve Ibnu Mace(856) sahih bir senedle rivayet etmislerdir)


FATIHA'DAN SONRAKI KIRAAT

Ebu Hureyre radiyallahu anh soyle dedi: Her namazda kiraat vardir. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in bize duyurduklarini biz de sizlere duyuruyoruz, bizden gizlice okuduklarini biz de sizlerden gizli okuyoruz. Her kim Ummu’l-Kur'an'i okursa bu, ona yeter. Her kim bundan fazla okursa o, daha faziletlidir. (Buhari(772) ve Muslim (396))

Abdullah Ibnu Ebi Katade babasi Ebu Katade'den, (soyle demistir: ) Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ogle ve ikindi namazlarinin ilk iki rekatlarinda Fatihatu'l-Kitab ile birer sure okur idi. Ve bazen (gizli okudugu) ayeti bize isittirirdi. Son iki rekatlarda ise (yalniz) Fatihatu'l-Kitab'i okurdu. (Buhari(776) ve Muslim (451))


BIRINCI REK'ATIN IKINCI REK'ATTEN DAHA UZUN OLACAGI

Abdullah Ibnu Ebi Katade babasi Ebu Katade'den, (naklederek soyle demistir.) Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ogle namazinin ilk iki rek'atlarinda "Fatihatu'l-Kitab" ile birer sure okur idi. Son iki rekatlarda ise (sadece) "Fatihatu'l-Kitab'i" okurdu. (Bazen gizli okudugu) ayet'i bize isittirirdi. Birinci rekatini ikinci rekatindan daha uzun yapardi. Ikindi ve sabah namazi da boyle olurdu. (Buhari(776) ve Muslim (451))

Nafi'den, Ibnu Omer radiyallahu anhuma'nin, yalniz namaz kildigi zaman namazin dort rekatinin hepsinde, "Ummul-Kur'an'i" ve akabinde Kuran’dan bir sure okudugunu haber verdi. (Malik(1/79) sahih bir senedle rivayet etmistir)


KUR'AN'I EZBERLEYEMEYEN KISI NASIL YAPAR?

Abdullah Ibnu Ebi Evfa radiyallahu anh’dan, soyle dedi: Rasulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem’e birisi gelip soyle dedi: ”Ya Rasulellah ben Kur'an'dan hic bir sey ezberleyemiyorum bana kiraatimin yerine gececek bir sey ogret ondan" Rasulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem buyurdu ki: "Subhanallah, ve'lhamdulillah, ve la ilahe illallahu va'llahu ekber, ve la havle ve la kuvvete illa billah'il aliyyi'l azim, dersin," dedi. (Ebu Davud(832) ve Ibnu Huzeyme(544) hasen bir senedle rivayet etmislerdir. El-Irva(303))


OGLE VE IKINDI NAMAZLARINDAKI KIRAAT

Ebu Katade radiyallahu anh'dan, (soyle dedi: ) Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem Ogle ve ikindi namazlarinin ilk iki rek'atlarinda "Fatihatu'I-Kitab ve birer sure okur, bazen de bize (sirren okudugu) ayeti duyururdu. Son iki rekatlarda ise sadece "Fatihatu'l-Kitab'i" okurdu. (Begavi (592) Buhari(759) ve Muslim(451))

Ebu Said el-Hudri radiyallahu anh'dan, (soyle dedi: ) Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ogle namazinin ilk iki rekatinin her bir rekatinda otuz ayet kadar okur idi. Son iki rekatlarda ise on beser ayet kadar yahut bunun yarisi kadar. Ikindi namazinin ilk iki rekatinin her bir rekatinda on bes ayet kadar okurdu. Son iki rekatlarda ise bunun yarisi kadar okurdu. (Muslim(452))


AKSAM VE YATSI NAMAZINDAKI KIRAAT VE ONUN CEHRI OLACAGI

Abdullah Ibnu Abbas radiyallahu anhuma'dan, soyle dedi: "Bir defa anam Ummu'l-Fadl bintu'l-Haris, Ve'l-Murselati Urfen suresini okudugumu isitti. Bana dedi ki: "Ey yavrucugum! Bu sureyi okumakla bana Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in bir aksam namazinda en son olarak isittigim okuyusunu hatirlattin." (Buhari(763) ve Muslim(462))

Abdullah Ibnu Bureyde den, o da babasi Bureyde radiyallahu anh'dan, soyle rivayet etti. Bureyde radiyallahu anh soyle dedi: "Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem yatsi namazinda, Ves-semsi ve Duhaha'yi veya onun gibilerini okurdu." (Tirmizi(309) Nesei(2/173) ve Ahmed(5/355) hasen bir senedle rivayet etmislerdir.)


CEMAATE NAMAZ KILDIRILACAGINDA NAMAZIN HAFIF TUTULACAGI

Cabir Ibnu Abdullah radiyallahu anh'dan, soyle dedi: Muaz Ibnu Cebel her defa Rasulullah'in arkasinda (yatsi) namazini kilar sonra kavmine (yani Seleme ogullarina) gelir, onlara imamlik yapardi. Bir gece Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ile beraber yatsiyi kildi. Sonra kavmine gelip, onlara imam oldu. Suretu'l-Bakara'dan baslayip okumaya giristi. Bunun uzerine cemaatten bir kimse selam verip ayrildi, sonra namazi yalniz basina kilip cikti. Namazdan sonra o kimseye: "Ey fulan! Sen munafik mi oldun?" dediler. O da: "Hayir, munafik degilim. (Hele sabah olsun) Vallahi, Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem huzuruna muhakkak gidecegim ve ona mutlaka bunu haber verecegim." dedi. Ertesi gun Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'e geldi ve sunlari soyledi.

"Ya Rasulullah! Biz su ceker develer sahibiyiz. Butun gun isimiz basinda didiniriz, (yatsi olunca gelip namaz kilariz) Muaz sizinle birlikte yatsiyi kildi sonra geldi ve bize imam olup Suretu'l-Bakara'dan baslayip okumaga kalkti." Bunun uzerine Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem Muaz'a donup: "Ya Muaz! Sen dinden nefret ettirici misin? Fulan sureyi oku, fulan sureyi oku!" buyurdu.

Sufyan der ki: Amr’a: "Ebu'z-Zubeyr bize Cabir'den tahdis etti ki: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem Vessemsi ve Duhahe'yi, Ve'dduha'yi, Ve'I-leyli iza yagsa’yi Ve sebbih isme Rabbike'I-a'la'yi oku buyurmustur" dedim. Bunun uzerine Amr: "Iste bunlar gibi sureler" cevabini verdi. (Buhari(701) ve Muslim (465))

Bazilari bu hadisi serifte zikredilen kiyamdaki tahfifi ruku’da, ruku’dan sonraki i'tidal'da, secde'de ve iki secde arasinda da yapilacagini zannederek namazlarini iptal edip baskalarini da iptal ettirmektedirler. Binaenaleyh, din dusmanlarinin namaz bir idmandir diyerek bu azim ibadetle istihza etmelerine sebep olunmaktadir. Zira o sekilde kilinan namaz da beden egitiminden baska bir sey degildir.. Ileride ruku ve secde bahsinde bu mevzuya temas edilecektir.
 
ibni kayyım Çevrimdışı

ibni kayyım

Aktif Üye
İslam-TR Üyesi
SABAH NAMAZINDAKI KIRAAT VE ONUN CEHRI OLACAGI

Ebu Berze radiyallahu anh'dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem sabah namazinda altmis ile yuz ayet kadar okurdu dedi. (Muslim(461))

Cabir Ibnu Semure radiyallahu anh'dan, soyle dedi: ”Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem sabah namazinda, Kaf ve'l-Kur'ani-mecid suresini okurdu. Sabah namazindan sonraki namazlarini daha hafif kildirirdi.” (Muslim(458))


RUKU'YA GIDILECEGI ZAMAN ELLERI OMUZLAR HIZASINA VARDIRINCAYA KADAR KALDIRMAK

Salim babasi Abdullah radiyallahu anh'dan, soyle dedi: "Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'i namaza basladigi zaman, ruku'a gitmezden evvel ve birde ruku'dan dogruldugu zaman ellerini omuzlan hizasina vardirincaya kadar kaldirdigini gordum. Iki secde arasinda (ellerini) kaldirmazdi." (Buhari(735) Muslim(390) Ebu Davud(721) Tirmizi(255) Nesei(2/126) ve Ibnu Mace(858))

Ruku’a giderken ve ruku’dan kalkarken el kaldirma hadisi Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'den sabit olan bir ameldir. Bu ummetin alimlerinin cemi'si bu amelin subutunda ve tatbikinde ittifak etmislerdir. Sadece Ehli-Rey muhalefet ederek butun ummetin ittifakindan ayrilmislardir.

Bu hadisi Allah Rasulunden elliye yakin sahabe rivayet etmislerdir. Buhari Ehli Rey'in bu muhalefetine dayanamayarak bu mevzuda "Refu'l-yedeyn fi'ssalat" namazda elleri kaldirma diye bir risale te'lif etmistir. Bu Risale Pakistan'da basilmistir.

Bu hadisi rivayet eden sahabelerden bazilari sunlardir. Ibnu Omer, Malik Ibnu'l-Huveyris, Enes Ibnu Malik, Vail Ibnu Hucr, Ebu Hureyre, Ebu Humeyd es-Saidi, Ebu Bekr, Umer Ibnu'l-Hattab, Usman Ibnu Affan, Ali Ibnu Ebi Talib, Sehl Ibnu Sa'd, Muhammed Ibnu Mesleme, Ebu Katade, Cabir Ibnu Abdullah, Ibnu Abbas, Umeyr Ibnu Habib, Ebu Musa el-Esari, Ebu Useyd, Abdullah Ibnu Zubeyr, Ebu Said, Ummu Derda…


RUKU'DA ELLERIN DIZKAPAKLARIN UZERINE KONULACAGI

Ebu Ya'fur, Mus'ab Ibnu Sa'd-i soyle derken isittigini rivayet etti: Babamin yaninda namaz kildim, (ruku'da) avuclarimi bir birine bitistirip iki baldirimin arasina koydum. (Bu hareketimi goren) babam beni bundan nehyetti. Dedi ki: "Biz bunu yapiyorduk. Fakat sonra bunu yapmaktan nehyolunduk. Ve ellerimizi diz kapaklarin uzerine koymakla emrolunduk." (Buhari(790) ve Muslim(535))

Abbas Ibnu Sehl'den, soyle dedi: "Ebu Humeyd, Ebu Useyd, Sehl Ibnu Sa'd ve Muhammed Ibnu Mesleme toplanarak Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in namazini muzakere ettiler. Ebu Humeyd dedi ki: ”Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in namazini en iyi bileniniz benim. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ruku’a vardi, dizkapaklarini tutar gibi ellerini dizkapaklarinin uzerine koydu. Kollarini gerdi ve koltuklarini kaldirdi." (Ebu Davud(734) ve Tirmizi(260) sahih bir senedle rivayet etmislerdir.)

Alkame't-Ibnu Vail babasindan soyle rivayet etti: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem Ruku’a gittigi zaman (diz kapaklarinin ustunde) parmaklarini acardi. (Hakim(1/224) sahih bir senedle rivayet etmistir)


RUKU'DA BELIN DUMDUZ TUTULACAGI

Rasid, Vabisa radiyallahu anh'i soyle derken isittigini rivayet ediyor: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'i namaz kilarken gordum. Ruku'ya gittigi zaman belini dumduz yapti. Oyle ki uzerine su dokulse belinde eylesirdi. (Ibnu Mace(872) Taberani Kebirde(12781) ve Sagirde(1/31) Abdullah Bin Ahmed Zevaidi Musned’de sahih bir senedle rivayet etmislerdir)

Ebu Humeyd Es Saidi radiyallahu anh'dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem namaza durdugu zaman... Sonra ruku 'ya gitti ve ellerini dizkapaklarinin ustune koydu. Sonra basini ne asagi sarkitti ne de yukari kaldirdi. (Yani beli ile basini ayni hizada dumduz tuttu.) (Ebu Davud(730) sahih bir senedle rivayet etmistir)


RUKU'DAKI ZIKIR

Huzeyfe radiyallahu anh'dan, Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ile namaz kilip, Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in rukusunda, ”Subhane Rabbiye'l-Azim" dedigini rivayet etti. (Ebu Davud(871) ve Tirmizi(262) sahih bir senedle rivayet etmislerdir.)

Aise radiyallahu anha'dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem rukuunda ve sucudunda: ”Subhaneke ellahumme! Rabbena ve bihamdike ellahummegfirli.” Tesbih ve istigfarini cokca soylerdi. (Rasulullah bunu demekle) Kur'an'a imtisal ediyordu. (Buhari(794) Muslim(484) Ebu Davud(877) ve Nesei(2/190))

Aise radiyallahu anha soyle haber verdi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ruku’sunda ve sucudunda: Subbuhun kuddusun. Rabbul melaiketi ve'r-ruh derdi. (Muslim(487) Ebu Davud(827) Nesei(2/224))


RUKU'DAKI ITMI'NANIN FARZIYYETI

Enes radiyallahu anh'dan, (soyle dedi): Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem "Ruku’u ve sucud'u tastamam yapiniz. Allah'a yemin ederim ki ruku, ettiginizde ve secdeye vardiginiz zaman ben sizleri muhakkak arkamdan da goruyorum" buyurdu. (Buhari(741) ve Muslim(425))

Bera Ibnu Azib radiyallahu anh'dan, soyle dedi: Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem ile birlikte kilinan namazi gozetleyip dikkat ettim. Kiyamini, ruku’unu, ruku’dan sonraki itidalini, secdesini, iki secde arasindaki oturusunu, tekrar secdesini ve selam vermekle kalkip gitmesi arasindaki oturusunu takriben esit buldum. (Muslim(471))

Ebu Hureyre radiyallahu anh'dan, (soyle dedi: ) Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem mescide girdi derken biri de girip namaz kildi. Sonra Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'e gelip selam verdi. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem selamini aldiktan sonra Adama; "Don de namazini yeniden kil. Cunku sen namaz kilmadin" buyurdu. O kimse namazini yeniden kilip Rasulullah 'in yanina gelip selam verdi. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem selamini aldiktan sonra tekrar adama; ”Namazini yeniden kil cunku sen namaz kilmadin" buyurdu. (Bunu uc kere tekrar etti.) Nihayet o kimse: ”Seni hak ile yollayan Allah'a yemin ederim ki, bunun baska turlusunu bilmiyorum. Bana (dogrusunu) ogret" dedi. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki:

"Namaza durdugun vakit ihram tekbirini al, sonra ne kadar kolayina gelirse o kadar Kur'an oku. Sonra ruku’a varip ta mutmain oluncaya kadar dur. Sonra basini kaldirip ayakta dogruluncaya kadar dur. Sonra secdeye var ve mutmain oluncaya kadar kal. Sonra basini kaldirip ta mutmain oluncaya kadar otur. Sonra tekrar secdeye var, ta mutmain oluncaya kadar kal. Sonra bunu namazinin hepsinde (boyle) yap." (Buhari(793) Muslim(397) Ebu Davud(856) Tirmizi(303) Nesei(2/124) ve Ibnun Mace(1060))

Suleyman, Zeyd Ibnu Vehb'i soyle derken isittigini rivayet ediyor: Huzeyfe radiyallahu anh rukusunu ve sucudunu tam yapmayan bir adam gordu. Adama, "Sen namaz kilmadin. Eger (bu halinle yani bu namaz kilisinla) olmus olsaydin, Allah'in Resulunu yaratmis oldugu fitrattan gayri bir fitrat uzere olurdun" dedi. (Buhari(791))

Ahmed Ibnu Hanbel'in rivayetinde ise soyle bir ziyadelik vardir; Huzeyfe radiyallahu anh rukusunu ve sucudunu tam yapmayan adama soyle dedi: "Ne zamandan beri bu namazi boyle kiliyorsun?" Adam; "Kirk seneden beri boyle kiliyorum" diye cevap verdi. Huzeyfe yeniden adama; "Sen kirk seneden beri namaz kilmamissin. Eger bu namaz kilisinla olmus olsaydin, Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem yaratildigi fitrattan gayri bir fitrat uzere olurdun" dedi. (Ahmed(5/384) sahih bir senedle rivayet etmistir)

Ebu Abdullah el-Esari radiyallahu anh'dan, (soyle dedi: ) Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ruku’sunu tam yapmayan ve sucudunu tavugun misir tanelemesi gibi yapan birini gordu. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki: "Eger bu adam su hali (yani namaz kilisi) uzere olseydi, Millet'i-Muhammed'den gayri bir millet uzere olurdu." Ve sonra soyle dedi:

"Ruku’sunu tam yapmayan, sucudunu tavugun misir tanelemesi gibi yapanin misali, ac birisinin bir veya iki tane hurma yemesi nasil acligini gidermez ise, (ruku’sunu ve sucudunu tam yapmayan da namaz kilmamistir.)" Ravi Ebu Salih dedi ki: Ebu Abdullah'a bu hadisi Rasulullah'dan kendisine kimin rivayet ettigini sordum. Dedi ki:

”Umeraul-Ecnad (yani Filistin, Urdun, Humus, Kansirin, Sam) vilayetlerinin emirleri olan Amr Ibnu'l-As, Halid Ibnu'l-Velid, Surahbil Ibnu Hasene, Rasulullah'dan isitmisler dedi." (Ibnu Huzeyme(665) Beyhaki Sunende(2/89) Taberani Kebir’de Ebu Ya'la Musnedin'de hasen bir senedle rivayet etmislerdir)


RUKU’DAN KALKARKEN “SEMIALLAH’U LIMEN HAMIDEH” DENILECEGI

Malik Ibnu'l-Huveyris radiyallahu anh'dan, (soyle dedi: ) Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ruku'dan basini kaldirdigi zaman ”Semiallahu limen hamideh" derdi. (Muslim(391))


RUKU'DAN KALKARKEN ELLERIN KALDIRILACAGI

Salim babasi Abdullah'dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'i namaz kilisini gordum. Rasulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem namaza basladigi zaman, ruku'a gitmeden evvel ve bir de ruku'dan dogruldugu vakit ellerini omuzlari hizasina vardirincaya kadar kaldirirdi. Iki secde arasinda ise kaldirmazdi. (Buhari(735) Muslim(390) Ebu Davud(721) Tirmizi(255) Nesei(2/126) ve Ibnu Mace(858))


IMAM'LA NAMAZ KILANIN YALNIZ “ALLAHUMME RABBENA VE LEKE'L-HAMD” DIYECEGI

Ebu Hureyre radiyallahu anh'dan, (soyle dedi: ) Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki: ”Imam (basini rukudan kaldirirken) Semiallahu limen hamideh dedigi zaman, siz de Ellahumme Rabbena leke'l-hamdu deyiniz. Zira kimin bu kavli, Meleklerin kavline muvafakat ederse yapmis oldugu gunahlar magfiret olunur." (Buhari(796) ve Muslim(409))


RUKU'DAN BELINI DOGRULTMAYANIN NAMAZININ YETERLI OLMADIGI

Ebu Mesud el-Ensari radiyallahu anh'dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki:

”Ruku'dan ve secde'den belini dogrultmayanin namazi yeterli degildir.” (Ebu Davud(855) Tirmizi(265) Ibnu Mace(870) IbnuHibban(501) ve Ahmed(4/122) sahih bir senedle)


BASI IMAMDAN ONCE KADIRMANIN YASAK OLDUGU

Ebu Hureyre radiyallahu anh'dan, soyle dedi: Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki: ”Basini imamdan evvel kaldiran, Allah'in onun basini esekbasina tahvil etmesinden korkmaz mi?” (Buhari(691) ve Muslim(427))


RUKU'DAN KALKTIKTAN SONRA ELLERI TEKRAR GOGUSUN UZERINE KOYMA

Vail Ibnu Hucr radiyallahu anh'dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'i namaz icin tekbir aldigi vakit, ellerini kulaklari hizasina kadar kaldirdigini ve sonra ruku'ya giderken ve sonra Semiallahu limen hamideh deyip rukudan kalkarken de ayni seyi yaptigini ve namazda sag eliyle sol elini tuttugunu gordum. (Ahmed (4/318) hasen bir senedle rivayet etmistir)

Bu Hadis'i Serif, Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in ”iftitah" tekbirinden ve ”ruku’dan" sonraki ”kiyam" halinde ellerini gogsunun uzerine bagladigini ifade ediyor. Zira gogsun uzerine el koyma, ”iftitah" tekbirinden sonraki kiyama has olsaydi, hemen iftitah tekbirinden sonra ellerini gogsunun uzerinde bagladi diye ifade etmesi gerekirdi. Iftitah tekbirinden sonra zikretmeyip, ruku’dan sonra bu hareketi tek isim altinda, ruku’dan kalktiktan sonra ”namazda” sagi ile solunu tuttugunu gordum demesi, cok sarih bir ifade'i kelamdir.

Zira kiyamda elleri baglamak asil olandir. Daha once de nakledilen kiyamda elleri baglamayi emreden hadisler, rukudan onceki kiyami da, rukudan sonraki kiyami da kapsar. Hem rukudan kalktiktan sonra eller saliverilecek diye zayif da olsa bir rivayet mevcut degildir. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'den gelen hadislerin cemi'si namazda kiyam halinde ellerin gogsun uzerine konulacagina delalet ediyor.
 
ibni kayyım Çevrimdışı

ibni kayyım

Aktif Üye
İslam-TR Üyesi
RUKU'DAN KALKTIKTAN SONRAKI DUA

Ibnu Ebi Evfa radiyallahu anh'dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem belini ruku’dan kaldirdigi zaman (su sozleri) soylerdi: Semiallahu limen hamideh. Ellahumme! Rabbena leke'l-hamd. Mil’e-s-semavati ve mil’e-l-ard. Ve mil’u ma si'te min seyin ba'd. Ellahumme! Tahhirni bi's-selci ve'l-beredi ve'l-mai'l-barid. Ellahumme! Tahhirni mine'z-zunubi ve'l-hataye kema yunekka's-sevbu'l-ebyadu mine'l-vesahi.

Ey Allah'im! Hamd sana mahsustur. Hem gok dolusu, yer dolusu ve bunlardan ote ne yaratmayi diledinse hepsinin dolusu hamd! Ey Allah'im! Beni kar ile dolu ile ve soguk su ile tertemiz eyle! Ey Allah'im! Beni gunahlardan ve hatalardan, beyaz kumas kirden nasil temizlenirse oyle temizle. (Muslim(476))

Refa'at Ibnu Rafi'i radiyallahu anh'dan, soyle dedi: Biz bir gun Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in arkasinda namaz kiliyorduk. Basini rukudan kaldirdiginda, Semiallahu limen hamideh dedi. Arkasindan birisi ”Rabbena ve leke'l-hamd, hamden kesiran tayyiben mubareken fih" dedi. Namazdan bittikten sonra konusanin kim oldugunu sordu. O kelimeleri soyleyen adam, benim dedi. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdular ki otuz kusur tane melek gordum ben evvel yazacagim diye birbirleriyle yaris ediyorlardi. (Buhari(799) ve Ahmed(4/316))


RUKUDAN KALKTIKTAN SONRAKI I'TIDALIN KEYFIYYETI

Enes radiyallahu anh.'dan, Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'i bize nasil namaz kildirirken gorduysem sizede oylece namaz kildirmaktan vazgecmeyecegim dedi. Enes'in namazini ta'rif eden ravi Sabit Ibnu Eslem el-Bunani soyle dedi: Enes radiyallahu anh sizi yaparken gormedigim bir sey yapardi ki: Basini ruku'dan kaldirdigi vakit goren secde etmegi unuttu diyecek kadar ayakta dikilirdi. Basini secdeden kaldirdigi vakit iki secde arasinda goren (ikinci secdeye gitmeyi) unuttu diyecek kadar dururdu. (Buhari(800) ve Muslim(472))


IMAMA MUTABAAT ETMEK VE HAREKETLERI IMAMDAN SONRA YAPMAK

Bera Ibnu Azib radiyallahu anh'dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ile beraber namaz kilardik da hic birimiz, onu secdeye varmis olarak gormemize kadar belini bukmezdi. (Buhari(811) ve Muslim(474))


IMAM OTURARAK NAMAZ KILDIGINDA CEMAATIN DE OTURACAGI

Zuhri dedi ki: Enes Ibnu Malik 'ten isittim soyle diyordu: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem bir gun beygirden dustu de sag yani siyrildi. Biz hasta ziyareti yapmak icin huzuruna girdik. Derken namaz vakti geldi. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem bize oturarak namaz kildirdi. Biz de onun arkasinda oturarak namaz kildik. Namazi bitirdigi vakit soyle buyurdu: ”Imam ancak kendisine uyulsun diye imam yapilmistir. Oyle olunca o tekbir aldigi zaman sizde tekbir aliniz. O secdeye vardigi vakit siz de secdeye variniz. O kalktiginda sizde kalkiniz. O Semi Allahu limen hamideh dedigi zaman sizler, Rabbena leke'l-hamd deyiniz. O oturdugu halde namaz kildigi vakit hepiniz oturarak kiliniz.” (Buhari (688) ve Muslim (411))


NAMAZIN TEK REK'ATINDAN KALKARKEN BIRAZ OTURMADAN KALKILMAYACAGI

Malik Ibnu'l-Huveyris radiyallahu anh'dan, Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'i namaz kilarken gordu. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem namazinin tek rek'atlerinden (ikinci veya dorduncu rek'atlere) kalkarken, biraz oturmadan kalkmadigini rivayet etti. (Buhari (823) Tirmizi (287) ve Ibnu Huzeyme (686))

Hadisden cikarilan hukum: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem namazinin tek rek'atlarindan (yani birinci ve ucuncu rek'atlerden) bir sonraki rek'ate (yani ikinci ve dorduncu rek'atlere) kalkarken, secdeden dogrulduktan sonra bir muddet oturmadan ayaga kalkmadigini gordugunu rivayet eden Malik Ibnu'l-Huveyris "Beni nasil namaz kilar gorduyseniz oylece namaz kilin" hadisinin ravisidir.


NAMAZIN TEK REK'ATINDAN KALKARKEN YERE DAYANARAK KALKMA

Ebu Kilabe radiyallahu anh'dan, soyle dedi: Malik Ibnu'l-Huveyris su bizim mescidimize gelip bize namaz kildirdi. Ve soyle dedi:

"Namaz kilmak arzum olmadigi halde size namaz kildiracagim. Maksadim Nebi sallallahu aleyhi ve sellem'i nasil namaz kilar gorduysem onu size gostermek istiyorum. Eyyub, Ebu Kilabe'ye onun namazi nasildi diye sordu. Ebu Kilabe, onun namazi su seyhimizin (yani Amr Ibnu Seleme'nin) namazi gibi idi dedi ve Eyyub, o seyhimiz tekbiri itmam ederdi dedi. Basini ikinci secdeden kaldirdigi zaman oturur ve (elleri ile) yere dayanir sonra ayaga kalkardi." (Buhari (824) ve Ibnu Huzeyme (687))

Ebu Ishak El-Harbi'nin rivayetinde ise soyledir. Resulullah sallallahu aleyhi ve sellem secdeden kiyama kalkarken, ellerini hamur yogurur gibi yapar ve yere dayanarak kalkardi.


BIRINCI TESEHHUD'DE SUNNET OLAN OTURUSUN BEYANI

Muhammed Ibnu Amr bin Ata'nin soyle haber verdigi rivayet olundu. Resulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in ashabindan bir takim zevat ile otururken, Nebi sallallahu aleyhi ve sellem'in namazindan bahsettik. Ebu Humeyd es-Saidi dedi ki: Resulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in namazini en iyi bileniniz ben idim. Gordum ki ilk ikinci rek'atta (tesehhudde) oturdugu vakit, sol ayaginin uzerine oturup sag ayagini dikerdi (Buhari (828) ve Ebu Davud (963))


TESEHHUD'DE SEHADET PARMAGINI HAREKET ETTIRMEK

Ali Ibnu Abdirrahman El-Muaviyyi, soyle dedi: Ben namaz icinde kucuk cakil taslari ile oynarken, Abdullah Ibnu Omer radiyallahu anhuma bu hareketimi gordu. Namazdan cikinca beni bu hareketimden menetti." Resulullah sallallahu aleyhi ve sellem namazda nasil yapiyor idiyse sen de oyle yap" dedi."Resulullah sallallahu aleyhi ve sellem nasil yapardi?" dedim." Namazda (tesehhud icin) oturdugunda sag avucuna sag uylugu uzerine kordu. Muteakiben butun parmaklarini yumarak basparmagi takip eden parmak ile isaret ederdi. Sol avucunuda sol uylugu uzerine koyardi." (Muslim (580) Ebu Davud (987) ve Nesei (3/36))

Ibnu Omer radiyallahu anhuma'dan, (soyle dedi: ) Resulullah sallallahu aleyhi ve sellem tesehhude oturdugu vakit, sol elini sol dizi uzerine ve sag elini de sag dizi uzerine koyar, elli uc akderek sehadet parmagi ile isaret ederdi. (Muslim (580))

Abdullah Ibnu Zubeyr radiyallahu anhuma’dan. (soyle dedi: ) Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem (namazda) oturdugu vakit tesehhud duasini okurdu. Oturusunda sag elini sag uylugu uzerine, sol elini sol uylugu uzerine kordu. Ve sehadet parmagi ile isaret ederdi. Bunu yaparken de basparmagini orta parmagi uzerine kordu. Sol elini de sol dizinin uzerine uzatirdi. (Yani sol dizini sol avucu ile avuclardi, sanki sol dizi sol avucunun bir lokmasi haline gelirdi. (Muslim 579)

Ibnu Omer radiyallahu anhuma'dan, (soyle dedi: ) Rasulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem namazda (tesehhud icin) oturdugunda (sehadet) parmagi ile kibleye dogru isaret ederdi. Bakislarini da ona (sehadet parmagina) dikerdi. (Ebu Avane(2/246) Ibnu Huzeyme (719) ve Ibnu Hibban (1938) sahih bir senedle rivayet etmislerdir)

Vail Ibnu Hucr radiyallahu anh'dan, (soyle dedi: ) Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'i (namazda tesehhud icin oturdugunda) bas ve orta parmagini halka yapip, sehadet parmagini kaldirip (onunla) (Allah'in birligine sehadet ederek) dua ettigini gordum. (Ebu Davud (957) Ibnu Mace (912) sahih bir senedle rivayet etmislerdir)


ISARETTEN MAKSAD PARMAGI HAREKET ETTIRMEKTIR

Vail Ibnu Hucr radiyallahu anh'dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in nasil namaz kildigini gormek istedim. Ve (soyle yaptigini) gordum... Sonra parmaklarindan ikisini (yani basparmak ile orta parmagi) halka yapip (sehadet) parmagini kaldirdi ve hareket ettirerek onunla (Allah'in birligine sehadet ederek) dua ediyordu. (Nesei (3/37) Ibnu Huzeyme (714) Ibnu Carud (208) ve Beyhaki (2/132) sahih bir senedle rivayet etmislerdir.)

Vail Ibnu Hucr radiyallahu anh'dan, soyle dedi: (Yukaridaki hadis gibi zikrettikten sonra soyle devam etti.) Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'i gordum ki, (tesehhude oturdugu vakit sehadet parmagini) hareket ettirerek onunla dua ediyordu. Ve sonra, soguk bir zamanda geldim. Herkesin uzerinde (kislik) elbiseleri vardi. (Parmaklarini) elbiselerinin altindan hareket ettirdiklerini gordum. (Ahmed(4/318) ve Ibnu carud(208) sahih bir senedle rivayet etmislerdir.)

Nafi'den, soyle dedi: Abdullah Ibnu Omer radiyallahu anhuma namazda (tesehhud icin) oturdugunda, ellerini dizlerinin uzerine koydu. (Sehadet) parmagi ile de isaret ederek bakislari da onu (yani parmagini) takib ediyordu. Ve sonra soyle dedi: ”Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem bu (yani parmak isareti) seytana demir kamcidan daha siddetlidir” dedi. (Ahmed(2/119) Bezzar(5631) ve Taberani Kitabu'd-Dua(642) hasen bir senedle rivayet etmislerdir)

Saad Ibnu Ebi Vakkas radiyallahu anh'dan, soyle dedi: Ben, (tesehhudde) parmaklarimla dua (isaret) ederken yanimdan Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem gecti (benim bu hareketimi gorunce) sehadet parmagini gostererek ”Tekle tekle" dedi. (Ebu Davud (1499) Tirmizi (3557) ve Nesei (3/38) sahih bir senedle rivayet etmislerdir.)


PARMAK HAREKETININ BIRINCIDE OLDUGU GIBI IKINCI TESEHHUDDE DE YAPILACAGI

Abdullah Ibnu Zubeyr radiyallahu anhuma'dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem (namazda) ilk ve son tesehhud icin oturdugunda ellerini dizlerinin uzerine koyar ve sonra (sehadet) parmagi ile isaret ederdi. (Beyhaki (2/132) ve Nesei sahih bir senedle rivayet etmislerdir)


BIRINCI TESEHHUDUN BEYANI

Ibnu Abbas radiyallahu anhuma'dan,”Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem bize Kur'an'dan bir sure ogretir gibi tesehhudu ogretirdi" dedi. (Muslim(403) Ebu Davud(974) Tirmizi(290) Nesei(2/242/243) ve Ibnu Mace(900))

Abdullah Ibnu Mes'ud radiyallahu anh'dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in ardinda namazda (yani tesehhudde) Esselamu alellahi, esselamu ala fulanin (Allah'a selam olsun, fulana selam olsun) derdik. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem gunun birinde bize soyle buyurdu: ”Selam Allah'in" kendisidir. Herhangi biriniz namazda oturdugunda soyle desin;

”Ettahiyyatu lillahi vesselavatu vettayyibatu esselamu aleyke eyyuhennebiyyu ve rahmetullahi ve berekatuhu esselamu aleyna ve ala ibadillahi'ssalihin, (Bu ve ala ibadillahi'ssalihin) sozunu soyledigi vakit goklerde ve yerde olan her sey salih kula raci olmus olur. (Ve sonra) Eshedu en la ilahe illallah ve eshedu enne muhammeden abduhu ve resuluh." Bundan sonra istedigi duayi secer. (Buhari(831) Muslim(402) Ebu Davud(968) Tirmizi(289) Nesei(2/240) ve Ibnu Mace(899))

Bu tesehhud duasi Rasulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem’in hayati doneminde boyle idi. Ama vefatindan sonra; ”Esselamu aleyke eyyuhennebi.." yerine ”esselamu alennebi" demek gerekir. Hafiz Ibn Hacer Fethul Bari’de der ki;

"Ibn Mesud radiyallahu anh’den gelen bu rivayetlerin Rasulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem’in hayati donemindeki hitap lafzi ile vefatindan sonraki giyabi lafzi arasinda rivayet farkliliklari vardir. Sahihu Buhari’nin Isti’zan babinda Ebu Muammer’in Ibnu Mesud radiyallahu anh’den rivayetinde, Rasulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem’in vefatindan sonra tesehhud hadisini rivayet ettikten sonra soyle dedigi yer almaktadir; "Bu o bizim aramizda iken boyle idi. Vefat ettikten sonra; ”Esselamu alennebi" deriz." (Fethul Bari(2/314) bkz. Taberani Evsat(1/222))

Buhari, Ebu Avane, es-Serrac, el-Cevzaki, Ebu Nuaym el-Isbehani ve Beyhaki mutaddid rivayet yollari ile su lafizla rivayet ettiler; ”Rasulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem vefat ettikten sonra ”esselamu alennebi dedik.” (Buhari(4/176) Muslim(2/14) Ahmed(3739) Ibn Ebi Seybe(1/326) Musnedu Ibn Ebi Seybe(1/329 no 319) Beyhaki(2/139) Ebu Avane Sahih(4/354) Ebu Ya’la(11/107) Tahavi Muskilul Asar(8/294-295) Musnedus Sasi(2/477))

Abdurrazzak, Ibn Cureyc – Ata yoluyla rivayet ediyor; "Sahabeler Peygamber Sallallahu Aleyhi ve Sellem hayatta iken ”Esselamu aleyke eyyuhen nebi" derlerdi. Vefat ettikten sonra ise ”Esselamu alen nebi" dediler." (Isnadi sahihtir. Abdurrazzak(2/204) Elbani Sifatu Salatin Nebi(s.162))

Imam es-Serrac rivayet ediyor; Ibn Tavus, babasindan naklediyor; babasi Tavus radiyallahu anh tesehhude; ”Bismillahirrahmanirrahim , et-tahiyyatu el-mubarekatu ves-salavatu vet-tayyibatu lillahi esselamu alennebi ve rahmetullahi ve berekatuh. Es-selamu aleyna ve ala ibadillahissalihin. Eshedu en la ilahe illallah ve eshedu enne muhammeden abduhu ve rasuluh" derdi. (Sahihtir. Es-Serrac Musned(825) Abdurrazzak(2.203.208) Ibn Huzeyme(1/357))

Aise*, Ibn Abbas ve Ibn Zubeyr** ile Ibn Omer*** radiyallahu anhum’den de tessehudde ”Esselamu alennebi" denilecegi rivayet edilmistir.

* Sahih isnad ile; Ibn Ebi Seybe(1/327) Beyhaki(2/144) Serrac(9/1) Muhlis Fevaid(11/54) Elbani el-Irva(2/27)

** Bu iki sahabeden Abdurrazzak(2/203) sahih isnad ile rivayet etti.

*** Malik Muvatta(1/274) Beyhaki(2/142) Beyhaki Ma’rife(3/107) Gaylaniyyat(1/223) Nevevi el-Ezkar(s.64) Ibn Hacer Netaicul Efkar(2/170) sahihtir.

Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'den, rivayet edilen daha baska tesehhud dualari da vardir. Biz burada bir tanesini zikretmekle iktifa ettik. Tesehhudde illa bu dua okunacak diye bir tahsis yoktur. Peygamber Sallallahu Aleyhi ve Sellem’den varid olan herhangi bir tesehhud duasi olabilir. Bu duanin cesitlerini hadis kitablarina muracaat ederek ogrenebilirsiniz.

Abdullah Ibnu Mes'ud radiyallahu anh'den, soyle dedi: Tesehhudu gizli okumak sunnettendir. (Ebu Davud (986) Tirmizi (291) ve Hakim (1/230) sahih bir senedle rivayet etmislerdir.)


TESEHHUDDEN SONRA SALAVAT GETIRMENIN BEYANI

"Subhesiz Allah ve Melekleri, Peygambere salat ederler. Ey iman edenler! Siz de ona salat edin ve gonulden teslim olun."(Ahzab 56)

Ebu Mes'ud El-Ensari radiyallahu anh'den, soyle haber verib dedi ki: Biz Sa'd'ubnu Ubade'nin meclisinde iken Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem bizim yanimiza geldi. Besir Ibnu Sa'd kendisine:

”Ya Rasulullah Allah'u Teala sana salat okumamizi emretti. Biz sana nasil salat okuyalim?” diye sordu. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem sukut etti. Hatta biz, Besir bunu Rasulullah'a sormasaydi diye temenni ettik. Sonra Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem: Soyle okuyunuz buyurdu:

Ellahumme! Salli ala Muhammedin ve ala ali Muhammed, kema salleyte ala Ibrahime ve ala ali Ibrahime inneke hamidun mecid. Ellahumme! Barik ala Muhammedin ve ala ali Muhammed, kema barekte ala Ibrahime ve ala ali Ibrahime inneke hamidun mecid. (Buhari (3370) ve Muslim (405))

Kaab Ibnu Ucre radiyallahu anh'dan, (soyle dedi: ) Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem namazin (tesehhudunde) soyle derdi: ”Ellahumme salli ala Muhammedin ve ala ali Muhammedin kema salleyte ala Ibrahime ve ali Ibrahim ve barik ala Muhammedin ve ali Muhammedin kema barekte ala Ibrahime ve ali Ibrahime inneke hamidun mecid.” (Safi'i el-Umm (1/117) sahih birsenedle rivayet etmistir)

Bu hadisi seriflerin umumi ifadesi, birinci ve ikinci tesehhudde de Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem salavat getirilecegine delalet ediyor. Imam'i Safi'nin mezhebi de bu kavil uzeredir.


IKINCI REK'ATTEN KALKARKEN ELLERIN KALDIRILACAGI

Ibnu Omer radiyallahu anhuma'dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ikinci rek'atten kalkacagi zaman tekbir alir ve ellerini (omuzlari hizasina vardirincaya kadar) kaldirirdi. (Buhari(739) Ebu Davud (743) Tirmizi (304) Ahmed (5/424))


IKINCI TESEHHUD'DE SUNNET OLAN OTURUS

Muhammed Ibnu Amr bin Ata'nin soyle haber verdigi rivayet olundu. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in ashabindan bir takim zevat ile otururken, Nebi sallallahu aleyhi ve sellem'in namazindan bahsettik. Ebu Humeyd es-Saidi dedi ki: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in namazini en iyi bileniniz ben idim. (Namazin) son tesehhudunde oturdugu vakit, sol ayagini ileri alip ve digerini (yani sag ayagini) dikerek mak'ad' ustune otururdu. (Buhari (828) ve Ebu Davud (963))

Abdullah Ibnu Zubeyr radiyallahu anhuma'dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem namazda oturdugu zaman sol ayagin, (sag) uylugu ile (sag) baldiri arasina dogru getirir, sag ayagini da yayardi. (Muslim (579))

Ebu Humeydi es-Saidi radiyallahu anh'dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'i ikinci rek'atlerde oturdugu vakit, sol ayaginin uzerine oturdugunu ve sag ayagini da diktigini, namazin dorduncu rek'atinda oturdugu vakit ise sol kalcasini yere degdirecek sekilde oturup, ayaklarinin uclarini ise sag tarafindan cikardigini gordum! (Ebu Davud(965) Beyhaki(2/128) hasen bir sened ile rivayet etmislerdir)


TESEHHUD’DE KADINLARIN DA ERKEKLER GIBI OTURACAGI

Mekhul’den, (soyle rivayet olunmustur): Ummu'd-Derda radiyallahu anha namazinin (tesehhudunde) erkek oturusu gibi otururdu. Ve kendisi ”fakihe" idi. (Buhari Sahihin'de ta'likan(827) Tarihi Sagir(s.95)'de mevsulan ve Ibnu Ebi Seybe Musannef'de(1/270) sahih bir senedle rivayet etmislerdir)

Buraya kadar gecen mevzularda da goruldugu gibi erkek ile kadinin namazini ayiran hic bir delil yoktur. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem’in; ”Namazi benim nasil kildigimi goruyorsaniz o sekilde kiliniz" emrine kadinlar da dahildir. Mezheplerdeki degisik ibadet ta'rifleri tamamiyla sunnetten uzak ictihatlardir.

Ibrahim en-Nehai der ki; ”Kadinlar namazda erkeklerin yaptiginin aynisini yaparlar.” (Ibni Ebi Seybe(1/75) senedi sahihtir.)

Ikinci tesehhudde de birinci tesehhudde oldugu gibi tahiyyat ve salavat okunarak asagidaki tertip uzere devam edilir.


SELAMDAN ONCE YAPILAN DUA

Ebu Bekr radiyallahu anh'dan, bir defa Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'e; ”Ya Resulellah bana bir dua ogret de onu namazimda okuyayim” dedi. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem de (oyle ise);” Soyle de.

”Ellahumme! Inni zalemtu nefsi zulmen kesiran ve la yagfiruz'zunube illa ente fagfirli megfireten min indike ve'rhamni inneke ente'l-gafurur'rahim.” (Allah’im! Ben nefsime cok zulmettim. Beni senden baska bagislayacak kimse yoktur. Beni katindan bir magfiret ile bagisla ve bana merhamet et. Zira sen cok bagislayici ve pek merhametlisin.)(Buhari (834) ve Muslim (2705))


SELAMDAN ONCE DORT SEYDEN ISTIAZE OLUNACAGI

Ebu Hureyre radiyallahu anh'dan, diyor ki: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem soyle buyurdu: ”Her hangi biriniz son tesehhudu bitirdigi zaman dort seyden: Cehennem azabindan, kabir azabindan, hayat ve olum fitnelerinden ve Mesih Deccal'in serrinden Allah'a siginsin.” (Muslim (588))

Rasulullah'in zevcesi mu'minlerin annesi Aise radiyallahu anha'dan soyle haber verdi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem namazdin sonunda:

”Allahumme Inni euzu bike min azabi'l-kabri ve euzu bike min fitnetil-mesihi'd-deccali ve euzu bike min fitnetil-mahya ve'I-memat. Allahumme Inni euzu bike mine'I-me'semi ve'I-magram" diye dua ederdi. Biri kendisine: ”Ya Rasulullah borctan ne de cok istiaze ediyorsun" dedi. Bunun uzerine: ”Insan borclandigi vakit soz soyler de yalan uydurur, soz verir de sozunde durmaz" buyurdu. (Buhari (832) ve Muslim (589))

Muslim Ibnu'l-Haccac soyle dedi: Bana ulasti ki, Tavus Ibnu Keysan kendi ogluna: ”Namazinda bu kelimelerle dua ettin mi?” diye sordu. Oglu: ”Hayir” dedi. Tavus: ”Namazini yeniden kil. Cunku hic suphesiz baban Tavus bu hadisi uc yahut dort sahabiden rivayet etti, yahut dedigi gibi" dedi (Muslim (590))


SELAM VERIRKEN ARKADAN YANAKLARIN GORULECEGI

Amir'in babasi Sa'd radiyallahu anh'dan, soyle dedi: Ben Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'i sag ve sol tarafina selam verirken gorurdum. Hatta (bu sirada arkadan) yanaginin beyazligini gorurdum. (Muslim (582) E'bu Davud (996) Tirmizi (295) ve Ibnu Mace (914))

Alkame'nin babasi Vail radiyallahu anh'dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ile namaz kildim. (Namazdan cikarken) sagina selam verdiginde esselamu aleykum ve rahmetullahi ve berekatuhu, soluna selam verdiginde ise yine, esselamu aleykum ve rahmetullah ve berekatuh, derdi. (Ebu Davud(997) Ibnu Huzeyme(728) ve Taberani Kebir'de(10191) sahih bir senedle rivayet etmislerdir. Sunenu Ebi Davud’un Muhammed Fuad Abdulbaki nesrinde sehven ikinci selamdaki ”ve berakatuh" ibaresi yer almamistir. Halbuki el yazma nushalarina bu ibare mevcuttur.)
 
ibni kayyım Çevrimdışı

ibni kayyım

Aktif Üye
İslam-TR Üyesi
NAMAZDAN SONRAKI ZIKIR

Ibnu Abbas radiyallahu anhuma'dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in namazdan bittigini tekbir'den anlardim. (Buhari (842) Muslim (583))

Ibnu Abbas'in azadlisi Ebu Ma'bed, Ibnu Abbas'in soyle dedigini haber verdi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in zamaninda, cemaat farz namazindan bitince, seslerini yukselterek zikrederlerdi. Ibnu Abbas: ”Ben zikir sesini isittigimde (namazdan) bittiklerini anlardim" dedi. (Buhari (841) ve Muslim (583))

Sevban radiyallahu anh'dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem namazdan ciktigi zaman uc defa istigfar eder ve soyle derdi: ”Allahumme Ente's-selamu ve minke's-selam. Tebarekete ya ze'I-celali ve'I-ikram!”

Hadisin ravilerinden Velid dedi ki: Evzai’ye: Istigfarin nasil oldugunu sordum."Estagfirullah - estagfirullah dersin" dedi. (Buhari ve Muslim (591))

Ebu Zubeyr'den, soyle dedi: Abdullah Ibnu Zubeyr radiyallahu anhuma her namazin selamindan sonra soyle derdi; ”La ilahe illallahu vahdehu la serike leh. Lehu'l-mulku ve lehu'l-hamdu ve huve ala kulli sey'in kadir. La havle ve la kuvvete illa billah. La ilahe illallah. Ve la na'budu illa iyyah. Lehu'n-ni'metu ve lehu'l-fadlu ve lehu's-senau'l-hasen. La ilahe illallahu muhlisine lehu'd-dine ve lev kerihe'l-kafirun.”

Ve Abdullah Ibn Zubeyr: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem her namazdan sonra bu lafizlari tehlil ederdi. (Yani bu kelimeleri yuksek sesle soylerdi) dedi. (Muslim (594))

Mugiret'Ibnu Su'be radiyallahu anh'dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem her farz namazin arkasindan soyle derdi. La ilahe illallahu vahdehu la serike leh. Lehu'l-mulku ve lehu'l-hamdu ve huve ala kulli sey'in kadir. Ellahumme la mania lima a'teyte ve mu'tiye lima mena'te. Ve la yenfeu ze'l-ceddi minke'l-ceddu. (Buhari (844) ve Muslim (593))

Muslim'in rivayetinde farz namazin arkasinda lafzi yoktur. Buhari ve Muslim'in rivayet ettikleri bu hadisi serif, bu zikrin farz ve nafile butun namazlarin akabinde soylenebilecegine delildir.

Muaz Ibnu Cebel radiyallahu anh'dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem bir gun elinden tutarak: ”Ya Muaz! Vallahi seni seviyorum.” Muaz da: ”Ya Rasulullah anam babam sana feda olsun, ben de seni seviyorum.” Rasulullah sallallahu aleyhi ve Sellem: ”Ya Muaz! Her namazin arkasindan soyle demeyi terketmemeni sana vasiyyet ediyorum" dedi: ”Allahumme e'inni ala zikrike ve sukrike ve husni ibadetike." (Allah’im! Seni zikretmem, sana sukretmem ve sana guzelce kulluk etmem icin bana yardim et.) (Ahmed, Ebu Davud(1522) Nesei(3/53) Tebarani Kebir (20/60) ve Ibnu Sunni Amelul-Yevm de(116) sahih bir senedle rivayet etmislerdir)

Zeyd b. Sabit Radiyallahu anh’den rivayete gore, soyle demistir: Ashab’a her namazin bitiminde otuz uc defa ”Subhanallah" otuz uc defa ”Elhamdulillah" otuz dort defa da ”Allahuekber” demeleri emredilmisti. Ensardan bir adam ruyasinda: ”Rasulullah Sallallahu Aleyhi Ve Sellem size her namazdan sonra otuz uc defa ”Subhanallah" otuz uc defa ”Elhamdulillah" otuz dort defa ”Allahuekber” demenizi emretti degil mi?” denildi. Adam: ”Evet" deyince; karsisindaki: "Oyleyse onlari yirmi bese indirin de ”La ilahe illallah" demeyi de ilave edin" dedi. Sabah olur olmaz bu kimse durumu Peygamber (s.a.v)’e anlatti. Peygamber (s.a.v)‘de: ”Oylece yapiniz” buyurdu. (Nesai (1333) Ahmed (20617) Hakim (883) Beyhaki Delail (8/54) Elbani Sahiha (101))

Ibn Omer Radiyallahu anhuma’dan rivayete gore, bir adama ruyasinda Rasulullah Sallallahu Aleyhi Ve Sellem, size neyi emretti diye sorulmustu da, O da: "Otuz uc defa ”Subhanallah" otuz uc defa ”Elhamdulillah" otuz dort defada ”Allahuekber” dememizi emretti. Boylece tesbihlerin sayisi yuz olmaktadir. Diye cevap vermis. Bunun uzerine adam yirmi bes defa ”Subhanallah” yirmi bes defa ”Elhamdulillah" yirmi bes defa ”Allahuekber” deyin yirmi bes defa da ”Lailahe illallah" deyin boylece yuz olsun demis. Sabah olunca adam durumu Rasulullah (s.a.v)’e aktarmis Peygamber (s.a.v)‘de: ”Ensari’nin dedigi gibi yapin" buyurmustur. (Nesai (1334) Elbani Sahihu Suneni Nesai (1351) Elbani hasen, sahih demistir.)

Kaab Ibnu Ucre radiyallahu anh'dan, (soyle dedi: ) Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki: Muakkibat (namazin arkasindan soylenen guzel sozler) var ya onlari soyleyen (veya yapan) hic bir zaman eli bos veya ziyanda olmaz. Her farz namazin ardindan otuz uc kere subhanellah, otuz uc kere elhamdulillah, otuz dort kere allahu-ekber dersiniz. (Muslim (596))


NAMAZLARIN AKABINDE SOYLENEN TESBIH, TAHMID VE TEKBIRI SAG ELLE YAPMANIN SUNNET OLDUGU

Abdullah Ibnu Amr radiyallahu anhuma'dan, soyle dedi: "Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'i, tesbihi (zikri) sag eliyle yaparken gordum" dedi. (Ahmed (2/160, 161, 204, 205) Ebu Davud (1502, 5065) Tirmizi (3482) Nesei (3/84) ve Ibnu Hibban (2343) sahih bir senedle rivayet etmislerdir)

Ibnu Omer radiyallahu anhuma'dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'i namazinin akabindeki tesbihat'i, tahmidat'i ve tekbirat'i sag eliyle yaptigini gordum. (Begavi Serh'i-s-Sunne'de (5/48) hasen senedle rivayet etmistir)

Bu hadisi serifler, zamanimizda yayilmis olan ve terk edilmez bir sunnet imis gibi ihtimam gosterilen boncuklari, zikrin adedini bilmek icin kullanmanin bid'at olduguna delildir. Ibnu Mes'ud Radiyallahu anh'dan rivayet edilen eser de bunu te'yid etmektedir;

Sila Ibnu Behram'dan, soyle dedi: Elindeki tesbihle zikreden bir kadinin yanindan gecen Ibnu Mes'ud (tesbihi Kadinin elinden alarak) parca parca edip atti. Sonra ufak cakil taslari ile zikreden bir adamin yanindan gecti. Adami tekmeleyerek, "Ne cabuk sapittiniz, boyle kotu bid'atler ihdas ettiniz. Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem'in eshabini ilimde gectiniz" dedi. (Ibnu Vaddah el-Bid’a ven Nehyu Anha (s.18, 23 no:16, 21))


FARZ VE NAFILE HER NAMAZIN AKABINDE AYET'EL-KURSI'NIN OKUNACAGI

Ebu Umame radiyallahu anh'dan, (soyle dedi: ) Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ”Kim ki, her namazin arkasindan ayet'el-kursiyi okursa, cennete girmesine tek engel olumdur” dedi. (ibnu Sunni (s.121) sahih senedle rivayet etmistir)

Ebu Umame radiyallahu anh'dan, (soyle dedi: ) Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ”Kim ki her farz namazin arkasindan ayet'el-kursiyi okursa, cennete girmesine tek mani olmesidir” dedi. (Nesei(100) Tebarani Kebir'de(3/134) ve Kitabu'd-Duada(675)Amelil Yevme vel leyl'de ve ibnu Sunni(122) ve ibnu Hibban sahih bir senedle rivayet etmislerdir)


HER NAMAZIN AKABINDEN MUAVVIZAT'IN OKUNACAGININ EMIR OLDUGU

Ukbe Ibnu Amir radiyallahu anh'dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem bana her namazin arkasindan muavvezat'i (Felak ve Nas sureleri) okumami emretti. (Ahmed (4/155) ve Ebu Davud (1523) sahih bir senedle rivayet etmislerdir.)

S
SABAH VE AKSAM NAMAZLARINDAN SONRAKI ZIKRIN BEYANI

Ebu Hureyre radiyallahu anh'dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem soyle dedi: ”Kim ki sabah namazim kildiktan sonra on kere la ilahe illallahu vahdehu la serike leh. Lehu'l-mulku ve lehu'I-hamdu ve huve ala kulli sey'in kadir derse Allah-u Azze ve Celle onun icin on hasenet yazar. On seyyiatini siler. On derece yukseltir. Bunlar ki, Hz. Ismail'in neslinden iki kole azad etmeye muadildir. Kim ki, bu zikri aksam namazindan sonra da soylerse, sabaha kadar seytanla arasinda perde olur. Yani (seytanin serrinden emin olur.) (Taberani Kebir'de(4015) Hasen Ibnu Arefe cuz'unde sahih bir senedle rivayet etmislerdir.)


NAMAZIN AKABINDEKI ZIKRE SEYTANIN MANI OLMAK ISTEDIGI

Abdullah Ibnu Amr radiyallahu anhuma (soyle dedi: ) Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem soyle buyurdu: ”Iki haslet veya iki hal vardir ki, musluman bir kul bunlari muhafaza ederse behemehal cennete girer. O iki sey cok kolaydir ama onlarla amel eden azdir. (Her farz namazin) akabinde on defa subhanallah, on defa elhamdulillah on defa allahu ekber der. Iste bunlar dilde yuz elli, fakat mizanda bin bes yuzdur. Yatma yerini aldigin vakitte, otuz dort defa allahu ekber, otuz uc defa elhamdu lillah, otuz uc defada subhanallah der. Iste bunlar dilde yuzdur. Fakat mizanda bindir.” Abdullah radiyallahu anh dedi ki: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem’in bunlari (sag) elinin parmaklariyla yaptigini gordum.” Dediler ki: ”Bu kadar kolay seyleri yapan az olur. Sizden biriniz yatacaginda seytan ona gelir uykusunu getirir bunlari yapmadan uyur. Ve sizden birinize namazinda gelir de ona bazi ihtiyaclarini hatirlatir. Namazi bitirir bitirmez hemen ihtiyaclarinin pesinden gider de yapamaz.” (Ebu Davud (4065) Tirmizi (3407) Nesei (3/74) Ahmed (2/205) ve Buhari edebde (1316) hasen bir senedle rivayet etmislerdir)
 
ibni kayyım Çevrimdışı

ibni kayyım

Aktif Üye
İslam-TR Üyesi
NAFILE NAMAZLAR

Fazileti; Ebu Hureyre radiyallahu anh’den; Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki; ”Kulun ilk hesaba cekilecegi sey namazdir. Kimin namazi duzgun cikarsa o kurtulmus, kiminde namazi bozuk cikarsa o husrana ugramistir. Kisinin farz namazlardan bir sey eksik cikarsa Allah Teala; "Bakin kulumun nafile ibadeti var mi?" diye buyurur. Farzindan eksik kalanlar boylece tamamlanir…” (Buhari(rikak 48/1) Muslim(kasame 28))

Evde kilmanin mustehab olusu; Zeyd Bin Sabit radiyallahu anh’den; Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki; "Size evlerinizde de namaz kilmanizi tavsiye ederim. Suphesiz kisinin farz namazlar disinda kildigi en hayirli namaz evinde kildigidir." (Buhari(6113) Muslim(781))

Ibni Omer radiyallahu anhuma’dan; Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki; "Evlerinizde de namaz kilin, evlerinizi kabir edinmeyin." (Buhari(432) Muslim(777))

Kiyami uzatmanin fazileti; Mugire Bin Sube radiyallahu anh’den; Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem ayaklari sisene kadar namaz kilar ve buyururdu ki; "Sukreden bir kul olmayayim mi?" (Buhari(1130))



 
ibni kayyım Çevrimdışı

ibni kayyım

Aktif Üye
İslam-TR Üyesi
TILAVET SECDELERI

Fazileti; Ebu Hureyre (radiyallahu anh) anlatiyor: "Rasulullah (aleyhissalatu vesselam) buyurdular ki: "Ademoglu secde ayeti okur ve secde ederse seytan aglayarak ayrilir ve: "Yazik bana, insanoglu secdeyle emredildi ve secde etti, mukabilinde ona cennet var. Ben de secdeyle emrolundum ama ben itiraz ettim, benim icin de ates var '' der. '' (Muslim(81))

Hukmu; Sunnettir. Rebi'a Ibnu Abdillah (rahimehullah) 'in anlattigina gore: "Hz. Omer (radiyallahu anh) cuma gunu, minber uzerinde (hutbe verirken) Nahl suresini okumus, secde ayetine gelince, minberden inip secde yapmis, halk da onunla birlikte secdeye kapanmistir. Muteakip cum'ada da (ayni sekilde) ayni sureyi okumus, secde ayetine gelince: "Ey insanlar, biz secde ayetlerine uymuyoruz. (Bunlar okununca) kim secde ederse isabet eder, kim de secde etmezse uzerine gunah yoktur'' der ve Hz.Omer (radiyallahu anh) secde etmez." Buhari 'nin bir rivayetinde soyle denmistir: ”Allah, secdeyi dilemezsek farz etmemistir." (Buhari(1077) Muvatta(1/206))

Zeyd Bin Sabit r.a.’den; "Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’e Necm suresini okudum, secde ayeti icin secde yapmadi." (Buhari(1072) Muslim(577))

Secde ayetleri; A’raf 206, Ra’d 15, Nahl 49, Isra 107, Meryem 58, Hac 18, Furkan 60, Neml 25-26, Secde 15, Sad 24, Fussilet 37, Necm 62, Insikak 21, Alak 19 (Ibni Hazm Muhalla(5/156))

Namazda sart olanlar Tilavet secdesi icin sart degildir. Yine abdestli olmak da sart degildir. Zira bu bir namaz degildir. Kisi tek secde edip kalkar. Cehri okunan namazlarda imam icin ve munferid olarak namaz icinde secde yapmasi mesrudur. Gizli okunan namazlarda ise tilavet secdesi mekruhtur.

Tilavet secdesinde tekbir; ne Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem’den ne de sahabelerden tilavet secdesinde tekbir aldiklari varid olmamistir. Tabiinden bazilari ise tekbir almislardir. (bkz.: Temamul Minneh(s.269) Abdurrazzak(3/349))

Secdede dua; Hz. Aise (radiyallahu anha) anlatiyor: "Rasulullah (aleyhissaltu vesselam), geceleyin yaptigi tilavet secdelerinde soyle derdi: "Yuzum, kendisini yaratan (maddi ve manevi cesitli cihazlarla techiz, tezyin ve) tasvir eden, ilahi guc ve kudretiyle onda isitme ve gorme duygulari acan Zat'a secde etti." (Ebu Davud(1414); Tirmizi(508); Nesai(2/222) Sahihu Suneni Tirmizi(474))

Ibnu Abbas der ki: "Bir adam gelerek dedi ki, "Ey Allah 'in Resulu! Gece uyurken ruyamda kendimi gordum. Sanki ben bir agacin arkasinda secde yapiyorum. Ben secde yaptim, secdem uzerine agac da secde yapti. Onun soyle soyledigini isittim: " Allah'im, secdem sebebiyle bana sevab yaz, onun hurmetine gunahimi dok, onu senin nezdinde bana azik yap. Kulun Davud'dan kabul ettigin gibi, onu benden kabul et."

Ibnu Abbas (radiyallahu anhuma) der ki: "Bundan sonra, Rasulullah (aleyhissalatu vesselam) 'in secde ayeti okudugunu, (tilavet secdesi sirasinda) o adamin kendisine, agacin sozu olarak haber verdigi duanin aynisyla dua ettigini isittim." (Tirmizi(3420) Sahihu Ibni Mace(865) Sahiha(2710))


SUKUR SECDESI

Ebu Bekre (radiyallahu anh) anlatiyor: ”Rasulullah (aleyhissalatu vesselam) surulu bir hadiseyle veya surur veren bir hadiseyle karsilasinca Allah'a sukretmek uzere secde ederdi.” (Ebu Davud(2774) Tirmizi(1578) Ibnu Mace(1394) El Irva(474))

Namaz icinde sukur secdesi yapilmaz. Tilavet secdesi gibi yapilir. Namazdaki sartlar bunda da aranmaz. Ali’nin Zu’s-Sudeyye’yi (Bu sahis, Ali’nin oldurdugu haricilerden Amr bin Vudd’dun lakabidir.)

Haricilerin yaninda ele gecirdiginde, Ka’b bin Malik’in, Cenab-i Hak tarafindan tevbesinin kabul edildigi mujdesi kendisine bildirildiginde ve Ebu Bekr’in, Museylimetu’l-Kezzab’in olum haberi kendisine ulastiginda sukur secdesi yaptiklarina dair rivayetler bulunmasina ragmen, bazi alimler bu secde turunun mesru olmadigi gorusunu savunmuslardir.( Bk: Sifru’s-Saade (36); Irvau’l-Galil (2/226–232).)

SEHIV (YANILMA) SECDELERI

Tesehhud oturusu unutulunca; Abdullah Ibnu Malik Ibnu Buheyne (radiyallahu anh) anlatiyor: "Rasulullah (aleyhissalatu vesselam) ogle namazinin ilk iki rekatini tamamlamisti (oturmasi gerektigi halde oturmadan) kalkti. Namazi bitirince iki (ziyade) secde daha yapti, ondan sonra selam verdi.'' (Buhari(Sehv 1,5; Ezan 145,147, Eyman 15) Muslim(570) Muvatta(1/96) Ebu Davud(1034,1035) Tirmizi(391) Nesai(3/34,2/244) Ibnu Mace (1206).)

Rekat veya secde sayisinda suphe edilince; Ebu Sa'idi 'l-Hudri (radiyallahu anh) anlatiyor: "Rasulullah (aleyhissalatu vesselam) buyurdular ki: "Biriniz namazinda, iki mi kildim, uc mu kildim diye sekke duserse, sekki atsin, yakin kesbettigi hususu esas alsin,sonra da selam vermezden once iki secdede bulunsun. Eger (bu kildigi ile) bes rekat kilmissa namazini onunla (sehiv secdesiyle) cift yapmis olur. Dordu tam kilmis idiyse, o iki secdesi, seytanin burnunu surtme olur." (Muslim(571);Muvatta(1/95) Ebu Davud(1024,1026, 1027,1029) Tirmizi(396) Nesai(3/27); Ibnu Mace(1210,1212).)

Abdurrahman Ibnu Avf (radiyallahu anh) anlatiyor: "Rasulullah (aleyhissalatu vesselam) buyurdular ki: ”Biriniz namazida yanilir da bir mi iki mi kildigini bilemezse, namazini bir uzerine bina etsin; iki mi uc mu kildigini bilmezse iki uzerine bina etsin; uc mu dort mu kildigini bilmezse uc uzerine bina etsin, sonra da selam vermezden once iki (ziyade) secde yapsin..'' (Tirmizi(398) Sahiha(1356))

Namaz eksik kilininca; Ebu Hureyre (radiyallahu anh) anlatiyor: "Rasulullah (aleyhissalatu vesselam) namazin ikinci rekatinda selam verip bitirdi. Zulyedeyn (radiyallahu anh) kendisine: "Ey Allah'in Resulu, namaz kisaldi mi yoksa unuttunuz mu? '' diye sordu. Aleyhissalatu vesselam: "Zulyedeyn dogru mu soyluyor? '' diye sordu. Herkes: "Evet!'' diye cevap verdi. Resul-i Ekrem (aleyhissaltu vesselam) de iki rek 'at daha kildi, sonra selam verdi, sonra tekbir getrip iki secde daha yapti Bu iki secde diger secdelerinin uzunlugunda idi veya biraz daha uzundu. Sonra namazdan kalkti." (Buhari(1229) Muslim(573) Muvatta(1/93) Ebu Davud(1008, 1009, 1010, 1011, 1012); Tirmizi(394,399) Nesai(3/20, 26).)

Fazla kilinirsa; Ibnu Mes 'ud (radiyallahu anh) anlatiyor: "Rasulullah (aleyhissalatu vesselam) namaz kilmisti. Namazda (unutarak) ziyade de bulundu. (Bes rekat kildi) Kendisine: "Ey Allah 'in Resulu! Namazda (yeni bir durum mu) hasil oldu)?' diye soruldu. "Bunu niye sordunuz?'' diye O da merak etti. Soyle soyle kildiniz'' dediler. Rasulullah (aleyhissalatu vesselam) hemen dizlerni bukerek kibleye yoneldi ve iki adet sehiv secdesinde bulundu, sonra selam verdi ve yuzunu bize cevirerek: "Sayet namazda yeni bir sey hasil olsaydi ben size haber verirdim. Ancak ben bir beserim, sizin unuttugunuz gibi ben de unuturum. Oyleyse bir sey unutursam bana haber verin. Biriniz namazinda sekke dusecek olursa dogruyu arastirsin ve onun uzerine, kalani bina etsin, sonra da iki (sehiv) secdesi yapsin'' dedi.'' (Buhari (1226) Muslim (572) Ebu Davud (1019, 1020, 1021, 1022) Nesai (3/31–36) Tirmizi (392, 393).)

Uydurulan bazi namazlar hususunda uyarilar

Hafta namazinin ve Cuma gecesi her rekatta on defa ihlas suresi okunmak suretiyle kilinan 12 rekatlik namazin asli astari yoktur. Ayni sekilde, bir rekatta ihlas suresi diger rekatta muavvizateyn surelerinden birini okumak suretiyle kilinan on rekatlik namazin; yine, herbir rekatinda Zilzal suresinin 15 defa –bir rivayette 50 defa- okundugu iki rekatlik namazin da dinde yeri yoktur. Butun bu namaz turleri munker olup, munker olan butun seyler de batildir. Keza, Cuma gunu 2, 4, 8 ve 12 rekat olarak kilinan namazlarin ve Cuma’dan once ihlas suresinin 50 defa okundugu dort rekatlik namazlarin da hicbir dini dayanagi yoktur.

— Asura gununde kilinan namazla, Regaib gecesi kilinan namazin uydurma oldugu ittifakla sabittir.

— Ayni sekilde Receb ayi gecelerinde, Receb ayinin 27. gecesinde ve Saban’in ortasinda kilinan ve her rekatinda on defa ihlas okunan 100 rekatlik namazlar da batildir.

— Ramazan ve Kurban Bayrami gecelerinin ibadetle ihyasi, Kuran-i Kerim Hifzini tamamladiktan sonra namaz kilinmasi, Merve’de sa’y yaptiktan sonra iki rekat namaz kilmak, teravih namazlarinin her rekatinin sonunda dua ayetlerinin okunmasi, Kur’an’in hatmedildigi geceki teravih namazinda secde ayetlerinin toplu olarak okunmasi, hatim gecesi toplanilmasi ve minbere cikilmasi, Ramazana veda ilahileri okunmasi***, aksam ve yatsi namazlari arasinda belirli sayida rekatlarla namaz (evvabin namazi) kilinmasi dinen dogru degildir.

*** Bk: Masnu’ Fi Ma’rifeti’l-Hadisi’l-Mevdu (463-464) Asaru’l-Merfua’ Fi’l-Ahbari’l-Mevdua; Mevduat(2/144) Tenzihu’s-Seria(2/84) Menaru’l-Munif(98-99) Silsiletu’l-Ahadisi’d-Daife ve’l-Mevdua(2/328)
 
ibni kayyım Çevrimdışı

ibni kayyım

Aktif Üye
İslam-TR Üyesi
CEMAATLE NAMAZ

Cemaatle namaz kilmanin fazileti:

Ibn Omer Radiyallahu anhuma'dan; Rasulullah Sallallahu aleyhi ve sellem soyle buyurmustur: ”Cemaatle kilinan namaz, tek basina kilinan namazdan yirmi yedi derece daha faziletlidir.” (Muslim(650))

Ebu Hureyre Radiyallahu anh'dan soyle dedigi rivayet edilmistir: Peygamber Sallallahu aleyhi ve sellem'e gozleri gormeyen bir adam gelip: Ey Allah’in Rasulu! Benim elimden tutup, beni mescide getirecek kimsem yok, diyerek. Rasulullah Sallallahu aleyhi ve sellem'den evinde namaz kilmak uzere kendisine izin vermesini istedi. Peygamber de ona izin verdi, fakat geri donup gidince onu cagirip sordu: ”Sen namaz icin okunan ezanin sesini duyuyor musun?” Adam: Evet deyince, Peygamber: ”O halde bu cagriya cevap ver!” diye buyurdu. (Muslim(653))

Ebu Hureyre Radiyallahu anh'dan: Rasulullah Sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki: ”Kisinin cemaatle namaz kilmasi, onun evinde ve pazarinda kildigi namaza gore yirmibes kat daha fazladir. Soyle ki; kisi guzelce abdest aldiktan sonra mescide gider de ancak namaz kilmak uzere cikip gitmisse, attigi herbir adim dolayisiyla mutlaka bir derecesi yukseltilir, o adimla bir gunahi kaldirilir. Namaz kildigi takdirde melekler de onun namaz kildigi yerde kaldigi surece ona: Allah'im ona salat eyle (rahmet buyur), Allah'im ona rahmet eyle! Diye dua ederler. Sizden herhangi bir kimse namazi bekledigi surece namazda gibi devam eder.” (Buhari, I, 158)

Osman b. Affan Radiyallahu anh'dan soyle dedigi rivayet edilmistir: Rasulullah Sallallahu aleyhi ve sellem'i soyle buyururken dinledim: ”Her kim yatsi namazini cemaatle kilarsa gecenin yarisina kadar namaz kilmis gibi olur. Kim de sabah namazini cemaatle kilarsa, butun geceyi namazla gecirmis gibi olur.” (Muslim(656))

Cemaatle Namaz Kilmanin Hukmu

Yuce Allah soyle buyurmaktadir: "Sen de aralarinda bulunup, onlara namaz kildirdiginda bir kismi seninle birlikte namaza dursun ve silahlarini da alsinlar. Bunlar secdeye vardiklarinda (digerleri) arkanizda bulunsunlar. Namaz kilmamis olan bir diger kisim gelsin, seninle beraber (bir rekat) namaz kilsinlar. Hem tedbirli bulunsunlar, hem de silahlarini alsinlar." (en-Nisa, 4/102)

Sayet cemaatle namaz kilmak sunnet olsaydi, bu sunnetin dusmesi icin en uygun mazeret elbette ki "korku" mazereti olurdu. Sayet farz–i kifaye olsaydi, birinci kesimin bu sekilde namaz kilmakla farzin dusmesi gerekirdi. O halde bu durum cemaatle namazin muayyen olarak her sahsa vacib (vacib-i ayni) oldugunun delilidir.

Ibn Kesir -Allah’in rahmeti uzerine olsun- soyle demektedir: "Bu ayet-i kerimeden hareket ederek cemaatle namaz kilmanin vucubunu kabul edenlerin delil gosterme sekli ne kadar guzeldir! Cunku cemaat icin pek cok isin yapilmasina musamaha gosterildigi gorulmektedir. Eger cemaat vacib olmasaydi, bunlari yapmak hic de uygun dusmezdi." (Ibn Kesir, Tefsir, I, 547)

Korku halinde dusman, muslumanlarin karsisinda durup savasin kizistigi bir zamanda cemaatle namaz kilma emri sozkonusu olduguna gore; baris halinde cemaatle namaz kilmanin oncelikli ve daha guclu bir vacib olacagi gayet aciktir.

Yagmur yagdigi vakit namazin cem’ edilmesi ise ancak cemaatle namaz kilma imkanini vermek icindir. Bu sekilde iki namazdan biri digerine katilir, namaz kilanlar alisilmis vaktin disinda namazlarini eda ederler. Oysa vakit, namazin vucubu icin bir sarttir. Sayet cemaatle namaz kilmak vacib olmasaydi, namaz icin gerekli olan vakit sarti terk edilmezdi.

Ebu Hureyre Radiyallahu anh'dan soyle dedigi rivayet edilmistir: Rasulullah Sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki: "Suphesiz munafiklara en agir gelen namaz yatsi namazi ile sabah namazidir. Eger onlar bu iki namazda nelerin oldugunu bilselerdi, emekleyerek dahi olsa bu namazlara gelirlerdi. Icimden sunu gecirdim: Emir vereyim namaz icin kamet getirilsin, sonra bir adama emredeyim, cemaate namaz kildirsin. Sonra beraberlerinde odun demetleri bulunan bir grub insanla birlikte, namaza gelmeyen bir toplulugun yanina gideyim ve onlar iclerinde iken evlerini uzerlerine yakayim." (Muslim(651))

Rasulullah Sallallahu aleyhi ve sellem cemaatle namaz kilmaktan geri kalanlari munafiklikla nitelendirmis ve kendileri iclerindeyken evlerini atese vermeyi icinden gecirmistir. Sunneti yapmaktan geri kalan bir kimse munafik sayilamaz. Eger cemaatle namaz kilmak sunnet olsaydi, onu terkedeni yakmakla tehdit etmezdi. Eger cemaatle namaz kilmak farz-i kifaye olsaydi, Rasulullah Sallallahu aleyhi ve sellem ve beraberindekiler ile birlikte bu farz yerine getirilmis olurdu. Boyle bir seyin olmadigi da gorulmektedir. O halde hadis, cemaatle namazin farz-i ayn oldugunun delilidir.

Ebu Hureyre Radiyallahu anh'dan soyle dedigi rivayet edilmektedir: Peygamber Sallallahu aleyhi ve sellem'e gozleri gormeyen bir adam geldi. Ey Allah’in Rasulu, dedi. Beni mescide getirecek bir kimsem yok. Boylelikle Rasulullah Sallallahu aleyhi ve sellem'den kendisine ruhsat verip, evinde namaz kilmak istedigini soyledi. Peygamber ona ruhsat verdi, fakat geri donup gidince onu tekrar cagirdi ve: "Namaz icin okunan ezani duyuyor musun?" diye sordu. Adam: Evet deyince, Peygamber: "O halde bu cagriya icabet et (cemaatle namaza gel)" diye buyurdu. (Ebu Davud(1176) el-Albani, Sahihu Sunen-i Ebi Davud(1043)'de hasen oldugunu belirtmektedir.)

Ebu'l-Ahvas'tan, o Abdullah'tan soyle dedigini rivayet etmektedir: "... Bizim gordugumuz suydu: Cemaatle namaza katilmaktan ancak munafikligi bilinen munafik bir kimse geri kaliyordu. O kadar ki, kisi iki kisi arasinda suruklenerek getirilir ve nihayet safta durdurulurdu." (Muslim 654)

Cemaatle Namaz Kac Kisi ile Kilinabilir ve Cemaatle Namaza Gelmeyenin Hukmu

Cemaat iki ve daha fazlasi ile kilinir. Bu hususta gorus ayriligi oldugunu bilmiyoruz. Malik b. el-Huveyris'den soyle dedigi rivayet edilmistir: Peygamber Sallallahu aleyhi ve sellem’in yanina arkadasimla birlikte gittik. Yanindan ayrilmak isteyince bize soyle dedi: "Namaz vakti girdi mi ezan okuyun, sonra kamet getirin, sonra yasca buyuk olaniniz size imam olsun." (Muslim 674)

Cemaatten geri kalan bir kimsenin durumu hakkinda su iki halden birisi soz konusudur: Ya cemaatten geri kalip, tek basina namaz kilmakta mazur gorulen bir ozur sahibidir. Hastalik, korku ve bunun disinda mazur gorulmesine sebep teskil eden herhangi bir ozur dolayisiyla cemaate katilamayan kimsenin durumu gibi. Boyle bir kimseye cemaatle namaz kilan kimsenin mukafati gibi sevab yazilir. Cunku Peygamber Sallallahu aleyhi ve sellem'den soyle buyurdugu sahih olarak rivayet edilmistir: "Kul hastalanir yahut yolculuga cikarsa, ona ikamet halinde ve saglikli iken yaptigi amellerin bir benzeri yazilir." (Buhari(4/16–17))

Yahut kisi cemaatle namaza mazeretsiz olarak gelmemistir. Bu durumda namazi sahihtir, fakat vacibi terkettiginden dolayi gunahkardir.

Peygamber Sallallahu aleyhi ve sellem'den soyle buyurdugu rivayet edilmistir: "Cemaatle namaz kilmak tek basina namaz kilaninkinden yirmi yedi derece daha faziletlidir." (Muslim(650)) Fazilet ustunlugu ise, faziletce kendisinden daha ustun bulunan halde de belli bir fazilet oldugunu gosterir. Bu halde boyle bir faziletin varligi, onun da sahih olmasini gerektirir. Cunku sahih olmayan bir amelde fazilet olmaz.

Cemaat erkekler hakkinda vacib olmakla birlikte, kocalarinin izniyle kadinlar hakkinda mubahtir. Bu namaza katilmak icin tesetture riayet ederek herhangi bir suslenme ve koku surunme sozkonusu olmadan gidebilirler, erkeklerle karismaktan da uzak kalirlar, erkeklerin saflarinin arkasinda saf tutarlar.

Abdurrahman bin Abis r.a.’den; "Ibni Abbas r.a.’ya; "Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem ile beraber bayram gunune katildin mi?" diye sorulunca; "Evet. Kucuk yasta olmasaydim katilamazdim. Kesir Bin Samit’in evi civarindan bayrak getirilir, namaz kilindiktan sonra hutbe verirdi. Sonra Bilal r.a. ile kadinlarin bulundugu yere dogru gider, onlara vaaz eder, sadaka vermelerini emrederdi."( Buhari(2/465 no; 977))

Hafiz Ibni Hacer der ki; "Sonra kadinlara dogru giderdi" sozu, kadinlarin erkeklerden ayri bir yerde oldugunu gosterir."Yaninda Bilal olurdu" sozu, kadinlara vaazin bir edebi olmasi veya sahitlik gibi ihtiyaclar sebebiyle erkeklerden birinin hazir olmasi hikmetine binaendir. Zira Bilal r.a., Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’in hizmetcisi ve zekat toplama gorevlisi idi. Ibni Abbas r.a. ise, kendisinin de belirttigi gibi, kucuk olmasi sebebiyle orada bulunmustur. (Fethul Bari(2/466))

Dusun ki, erkekler ve kadinlar, kalabalik cemaatler olmalarina ragmen, birbirlerine karismamaya ozen gosterilmis, ihtilat men edilmistir. Tek bir kadinin erkekler ile beraber namaz kilmasi da bu hukme dahildir;

Enes Radiyallahu anh’den; "Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem, (sut teyzesi olan) annem Ummu Suleym’in evinde namaz kilar, ben ve yetim kardesim onun arkasinda saf olurduk. Ummu Suleym ise bizim arkamizda namaza dururdu." (Buhari(2/351 no; 871))

Nitekim Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem, kadinlarin erkeklerle ihtilat etmemesi icin mescidinde kadinlara ozel bir kapi tahsis etmistir. Ebu Davud, Sunen’inde; "Kadinlarin Mescitlerde Erkeklerden Ayri Tutulmasi" diye bir baslik koymus ve Ibni Omer r.a.’dan su rivayeti kaydetmistir; "Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem; "Su kapiyi kadinlara ayirsak" buyurdu." Nafi der ki; "Ibni Omer r.a. olunceye kadar bir daha o kapidan girmedi." (Ebu Davud(462) Seyh Elbani r.a. sahih oldugunu belirtti; Sahihu Camiis Sagir(5/61 no; 5134))

Kadinlarla erkeklerin yolda karsilasmamalari icin erkekler, namaz bitisinde kadinlar mescidi terk edene kadar beklemekle emrolunurlardi.

Hind Bintul Haris r.a.’dan; Ummu Seleme r.a. dedi ki; "Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem namazi bitirip selam verince, kadinlar derhal kalkarlar, Rasulullah ise kalkmadan once bir muddet beklerdi."

Zuhri dedi ki; "Bunun sebebi, kadinlarin erkekler ile karsilasmamalari icindir. Allahu a’lem." (Buhari(2/350 no; 870))

Diger rivayetin metni su sekilde; "Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem namazi kilip selam verince, kadinlar derhal evlerine donmek uzere kalkarlardi." (Buhari(2/334 no; 850))

Hafiz Ibni Hacer der ki; "Bu hadiste sakincaya sebep olan seye karsi ihtiyatli olmak ve ithama sebep olabilecek konumlardan uzak durmak geregi vardir. Kadinlarin erkeklerle yolda karsilasmasi, evde ihtilattan daha cirkindir." (Fethul Bari(2/336))

Ibni Kudame der ki; "Erkekler ve kadinlar bir imamin arkasinda namaz kildiklari zaman, selamdan sonra kadinlar cikincaya kadar erkeklerin beklemesi mustehaptir. Aksi halde kadin erkek ihtilatina sebep olunur." (El Mugni(2/254))

Kadinlara gece namaza mescide cikmalari icin izin verilmesi, karanligin ortuculugu sebebiyle fitneden uzak olmalari yuzundendir. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurur ki; "Gece mescide gitmeleri icin kadinlara izin veriniz." (Muslim(4/162))

Aise r.a. diyor ki; "Kadinlar Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ile beraber namaz kilmak icin sabah namazina koku surunmeden ve yuzlerini de orterek katilirlar, namazi kildiktan sonra, kimsenin onlari taniyamayacagi karanlikta evlerine donerlerdi." (Buhari(2/54 no; 578) Muslim(5/143))

Ayni sekilde kadinlardan, fitnenin davetcisi olan guzel koku ve sus bulundurmaktan sakinmalari istenmistir. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurur ki; "Siz kadinlardan biriniz, mescide geldigi zaman koku surunmesin." (Muslim(4/163))

"Herhangi bir kadin uzerine koku surunmusse bizimle yatsi namazina da gelmesin." (Muslim(4/163))

Aise r.a. kadinlarin bu konuda gevsek davrandiklarini gorunce soyle uyarmistir; "Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem, kadinlarin neler cikardigini gorseydi, Israilogullarinin kadinlarinin yasaklandigi gibi, bunlari da mescide cikmaktan yasaklardi." (Buhari(2/349 no; 869) Muslim(4/163–164))

Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem kadinlari, yolu ortalamaktan yasaklar, kenardan gitmelerini, erkeklerle ihtilat etmemelerini emrederek, yolda gidis esnasinda birbirlerine dokunmalariyla fitneye sebep olmaktan sakindirirdi.

Ebu Useyd el Ensari r.a.’den; Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem kadinlarla erkeklerin karisik bir halde yuruduklerini gorunce buyurdu ki; "Kadinlar geri tarafa gecsin! Kadinlarin yol ortasindan yurumeye haklari yoktur. Onlar kenarlardan yurumelidirler." Bunun uzerine kadinlar kenardaki duvarlara o kadar yakin yururlerdi ki, bazilarinin elbisesi duvara takilirdi." (Ebu Davud(5272) Elbani r.a.; "hasen" dedi. Sahihu Camiis Sagir(1/317 no; 942))

Ebu Omer Seybani’den; "Ibni Mesud r.a. kadinlarin Cuma gunu mescide ciktiklarini gorunce dedi ki; ”Evlerinize donmeniz sizin icin daha hayirlidir." (Taberani(9/294 no; 9475) Beyhaki Suab’da(3/186) Sad Bin Iyas’tan.)

Ibni Mesud r.a., kadinlarin evlerinde vakarla oturmalarini tesvik ederek dedi ki; "Suphesiz kadin avrettir. Kadin disari cikmada sakinca gormezse, seytan bakislari ona cevirtir ve denilir ki; "Sen bir kimseden hoslanmasan ona ugramazsin." Kadin dis elbisesini giyince ona denilir ki; "nereye gidiyorsun?" o da; "Hasta ziyaret etmeye veya cenazeye katilmaya ya da mescitte namaz kilmaya" der. "Halbuki kadin, evinde yaptigi ibadet gibisiyle Rabbine ibadet edemez." (Taberani(9/294 no; 9480) Heysemi; "Ricali guvenilirdir" dedi. Mecmauz Zevaid(2/35) Munziri; "Isnadi hasendir" dedi. Tergib(1/305))

Kadinlarin erkeklerden ayri tek baslarina birbirleriyle cemaatle namaz kilmalari sunnettir. Imamlarinin kendilerinden olmasi ile onlara bir erkegin imamlik yapmasi arasinda fark yoktur. Cunku kadinlar farzi eda ehliyetine sahib kimselerdendirler.

Abdullah b. el-Haris’in kizi Um Varaka'dan gelen rivayete gore Rasulullah Sallallahu aleyhi ve sellem kendisini evinde ziyaret ederdi. Ona ezan okumak uzere bir muezzin de tesbit etmis ve ona kendi evindekilere imam olmasini emretmisti. Abdu'r-Rahman der ki: Ben onun muezzinini oldukca yasli bir ihtiyar olarak gordum. (Ebu Davud(592) el-Albani, Sahihu Sunen-i Ebi Davud, I, 118, H. no: 553’de hasen oldugunu belirtmektedir.)

Namazin Eda edilecegi Yer

Yuce Allah, Muhammed Sallallahu aleyhi ve sellem ummetine yeryuzunun tamamini mescid ve abdest alip temizlenecek yer kilmak suretiyle -diger ummetlerden farkli- bir ozellik vermistir. Cunku diger ummetler ya kiliselerde, ya manastirlarda yahutta havralarda ibadet edebilmektedirler.

Cabir Radiyallahu anh'dan soyle dedigi rivayet edilmistir: "Yeryuzu bana tertemiz, temizlenme araci ve mescid kilindi. Herkim bir namaz vaktine erisirse, neredeyse orada namazini kilar..." (Muslim(521))

Musluman icin daha faziletli olan, kendisi bulunmadan cemaatle namazin kilinmadigi mescidde namaz kilmaktir. Cunku boylelikle o mescidde cemaatle namaz kilinmasina sebeb olmakla mescidi imar etmek sevabini elde etmis olur. Yuce Allah soyle buyurmaktadir: "Allah'in mescidlerini ancak Allah'a ve ahiret gunune iman eden... Kimseler imar eder." (et-Tevbe, 9/18) Buna insanlarin namaz kildigi ve belli bir kisi gelip de imam oldugu takdirde cemaatle namazin kilindigi, gelmedigi takdirde cemaatin dagildigi bir mescidi ornek verebiliriz. Bu durumda boyle bir kimse icin daha uygun olan bu mescidin imar edilmesi icin burada namaz kilmaktir.

Bundan sonra daha faziletli olan, cemaat namazinin cemaati cok olan mescidde kilinmasidir. Mesela, iki mescid bulunup da birisinin cemaati digerinden daha fazla ise, evla olan cemaati daha fazla olana gitmektir. Cunku toplu bulunmak sebebiyle rahmet ve sekinet nazil olur, dua daha kapsamli olur, kabul edilme umidi daha yuksek olur. Cunku Ubeyy b. Ka’b Nebi Sallallahu aleyhi ve sellem'den su hadisi rivayet etmektedir: "...Kisinin bir digeriyle namaz kilmasi, tek basina namaz kilmasindan daha guzeldir. Bir kimsenin iki kisi ile birlikte namaz kilmasi tek bir kisi ile namaz kilmasindan daha guzeldir. Daha cok olan yuce Allah tarafindan daha cok sevilir." (Nesai(2/104–105) el-Albani, Sahihu Suneni'n-Nesai(813))
 
ibni kayyım Çevrimdışı

ibni kayyım

Aktif Üye
İslam-TR Üyesi
SAFLARI TESVIYE ETMENIN VUCUBIYYETI

Enes Ibnu Malik radiyallahu anh'dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ”Saflarinizi duzeltiniz. Cunku saffin duzgunlugu namazin tamamindandir” buyururdu. (Buhari(723) Muslum(433) Ebu Davud (668) Ibnu Mace (993))

Ebu Hureyre radiyallahu anh'dan, (soyle dedi
smile.gif
Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki: ”Safi ikame ediniz. Cunku safin ikamesi, namazin guzelligindendir.” (Buhari(722) ve Muslim (435))

Ebu Mes'ud radiyallahu anh'dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem namazdan evvel omuzlarimiza dokunarak soyle derdi: "Dogru durunuz, ayri ayri hizalarda durmayiniz ki, kalbleriniz birbirine muhalefet etmesin. Akil ve ilim sahibleri hemen arkamda, onlardan sonra gelenler daha arkada, daha sonra gelenler daha arkada dursunlar" buyurdu. Ebu Mes'ud: "Siz ise bugun son derece ihtilaf uzeresiniz" buyurdu. (Muslim (432))

Nu'man Ibnu Besir radiyallahu anh dedi ki: Rasulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem’i soyle buyururken isittim: Ya saflarinizi duzeltirsiniz, ya da Allah 'u Teala'nin yuzlerinizi ayri ayri sekillere cevirecegini muhakkak biliniz. (Muslim (436))

Simak ibnu Harb'dan, (dedi ki
smile.gif
Nu'man Ibnu Besir radiyallahu anh'dan isittim soyle diyordu: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem saflarimizi, bir okcu yaptigi oklari nasil dumduz ederse oylece dumduz bir hale getirirdi. Bunu ta biz anlayip layikiyla ogreninceye kadar yapti durdu. Nihayet gunun birinde yine namaz kildiracaginda tam tekbir getirecekti ki, gogsu saf dan disariya cikmis birini gordu. Bunun uzerine: "Ey Allah'in kullari! Ya saflarinizi duzeltirsiniz ya da Allah'u Teala'nin yuzlerinizi ayri ayri sekillere cevirecegini biliniz" buyurdu. (Muslim (436))

Enes radiyallahu anh'dan, soyle dedi: Namaz icin kamet getirilmisti, Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem yuzunu bize dondu: "Saflarinizi dosdogru ve simsiki tutunuz. Hakikat ben sizi, arkamdan da goruyorum. buyurdu. (Buhari (719))

Nafi'den, (soyle dedi
smile.gif
Omer radiyallahu anh (namaza durmadan once) saflarin tesviyesini emrederdi. Kendisine saflarin duzeltildigini gelip haber verdikleri zaman tekbir alir namaza dururdu. (Malik(1/158) sahih bir senedle rivayet etmistir)


BIRINCI SAFIN FAZILETI

Ebu Hureyre radiyallahu anh'dan, (soyle dedi
smile.gif
Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki: "On safdaki olan; (hayri) bilse idiniz, veya bilselerdi. Kur'a atmak zaruri olurdu. (Buhari(721))

Cabir Ibnu Semure radiyallahu anh'dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem bizim yanimiza cikmisti. Buyurdular ki: "Meleklerin Rableri huzurunda saf tuttuklari gibi, saf tutmaz misiniz?" Biz: "Ey Allah'in Resulu, melekler Rableri huzurunda nasil saf tutarlar?" dedik. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem "Onceki safi tamamlarlar ve sik tutarlar" buyurdu. (Muslim(430) ve Ibnu Mace(992))

Ebu Hureyre radiyallahu anh'dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki: "Erkeklerin en hayirli saflari ilkleri, sevabi en az olanlari da geridekilerdir. Kadinlarin en hayirlisi saflari geridekilerdir, sevabi en az olanlari da ondekilerdir." (Muslim(440) Ebu Davud(678) Tirmizi(224) ve Nesei(2/93))

Ebu Said El-Hudri radiyallahu anh'dan, (soyle dedi
smile.gif
Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem sahabelerinin namaz saflarinda gerileyislerini gordu de onlara hitaben soyle buyurdu: "Ilerleyin de bana uyun. Sizden sonrakiler de size uysunlar. Bir takim kimseler vardir ki, (birinci saf dan) geri kala kala nihayet Allah'u Teala da onlari geriletir." (Muslim(438) ve Ebu Davud(678))

Ebu Mes'ud radiyallahu anh'dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem namazdan evvel omuzlarimiza dokunarak soyle derdi: "Akil ve ilim sahibleri hemen arkamda, onlardan sonra gelenler daha arkada, daha sonra gelenler daha arkada dursunlar" buyurdu. (Muslim(432))

Kays Ibnu Ubad'dan, (soyle dedi
smile.gif
Bir defasinda ben, mescidde ilk saf da bulunuyordum. Arkamdan bir adam bini sertce geriye cekti. Sonra benim yerime gecti. Nasil namaz kildigimi bilemedim. Namaz bitince birde ne goreyim beni geriye ceken adam Ubeyy Ibnu Ka'b imis. Bana soyle dedi: "Delikanli, Allah seni kotuluklerden korusun. Benim bu hareketim Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in bize bir emridir. Bize kendi arkasina durmamizi emrederdi." (Nesei(2/88) hasen bir senedle rivayet etmistir. Seyh Elbani Sahihu Suneni Nesei(778))


SAFIN DUZGUN OLMASI NAMAZIN TAMAMINDAN OLDUGU

Enes Ibnu Malik radiyallahu anh'dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem saflarinizi duzeltiniz. Cunku saflarin duzgunlugu namazin tamamindandir. (Buhari(732) Muslim(433) Ebu Davud(668) ve Ibnu Mace(993))

Ebu Mes'ud radiyallahu anh'dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem namazdan evvel omuzlarimiza dokunarak soyle derdi. "Dogru durunuz, ayri ayri hizalarda durmayiniz.” (Muslim (436) ve Ebu Davud (664))

Enes Ibnu Malik radiyallahu anh'dan (soyle dedi
smile.gif
Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki: "Saflarinizi siklastirin. Aralarini yakinlastirin. Boyunlarinizi bir hizaya koyun. Nefsim elinde olan Allah'a yemin olsun ki, ben safin bos kalan araliklarindan seytanin bir koyun gibi girdigini goruyorum." (Ebu Davud(667) ve Nesei(2/92) sahih bir senedle rivayet etmislerdir.)

Enes radiyallahu anh'dan, (soyle dedi
smile.gif
Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki: "Saflarinizi dosdogru tutunuz, hakikat ben sizi, arkamdan da goruyorum." (Enes soyle dedi
smile.gif
Her birimiz omuzunu, yanindakinin omuzuna, ayagini yanindakinin ayagina yapistirirdi. (Buhari (725))

Ebu Kasim El-Cedeli, Nu'man Ibnu Besir'i soyle derken isittigini rivayet ediyor: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem yuzunu insanlara dondurerek soyle dedi: "Allah'a yemin ederim ki, ya saflarinizi dosdogru tutarsiniz, ya da Allah kalblerinizi birbirine cevirir. Nu'man Ibnu Besir (bu ikazdan sonra insanlarin) omuzunu, arkadasinin omuzuna, dizini arkadasinin dizine, topugunu arkadasinin topuguna yapistirdigini gordum" dedi. (Ebu Davud (662) sahih bir senedle rivayet etmistir)

Aise radiyallahu anha'dan, (soyle dedi
smile.gif
Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki: "Allah Azze ve Celle ve Melekleri, saflardaki araliklari bitistirenlere dua ederler." (Ibni Huzeyme (1550) hasen bir senedle rivayet etmistir)

Abdullah Ibnu Omer radiyallahu anhuma'dan, soyle dedi; Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki: "Saflarinizi ikame ediniz. Omuzlarinizi hizalayin. Araliklari kapatin. Safa girmek isteyen kardeslerinize yumusak olunuz. Seytanin girmesi icin araliklar birakmayin. Ve kim saflari bitistirirse Allah ona rahmet etsin. Ve kim de bitistirmez ise Allah da ondan rahmetini kessin." (Ebu Davud(666) Nesei(819) ve Ibnu Huzeyme(1549) sahih senedle rivayet etmislerdir.)


ERKEGIN TEK BASINA SAF OLAMAYACAGI

Vabise radiyallahu anh'dan, (soyle dedi
smile.gif
Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem saf gerisinde tek basina namaz kilan birini gordu. Ona namazini iade etmesini emretti. (Ebu Davud(682) Tirmizi(230) Ibnu Mace(1004) Ahmed(4/23) Ibnu Hibban(401) ve Beyhaki(3/105) sahih bir senedle rivayet etmislerdir)

Kadinin tek basina saf yapabilecegi; Enes Ibnu Malik radiyallahu anh'dan, soyle dedi: Ben ve yetim bizim evimizde Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in arkasinda namaz kildik. Annem -Ummu Suleym de- arkamizda yalniz basina (saf) yapmisti. (Buhari(727))

Cabir radiyallahu anh Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'den soyle nakletti: ..Sonra gelip Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in sol tarafinda namaza durdum. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem eliyle beni tuttu ve sag yaninda dikeltinceye kadar dondurdu. Takiben Cebbar Ibnu Sahr geldi ve abdest aldi. Sonra gelip Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in solunda namaza durdu. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ikimizin de ellerimizi tutarak bizi arkasinda dikeltinceye kadar geriye itti. (Buhari(726) Muslim(3010))

Ubeydullah Ibnu Abdullah'dan soyle dedigi rivayet olundu: Gunduz ortasi Omer Ibnu'l-Hattab radiyallahu anh'in nafile namaz kildigi bir esnada yanina girdim ve ben de arkasinda namaza durdum. Beni sag hizasina getirinceye kadar kendisine yaklastirdi. (Sonra kolesi) Yerfe gelince ben geriye dogru cekildim beraberce (Yerfe'yle Omer'in) arkasinda saf yaptik. (Malik(1/154) ve Begavi Serh(3/384) Isnadi sahihdir)


DUVAR VEYA PERDE ARKASINDAN DA IMAMA UYULABILECEGI

Aise radiyallahu anha'dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem geceleyin odasinda namaz kiliyordu. Odanin duvari alcak oldugundan disaridan insanlar Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in namaz kildigim gorduler. Bazilari gelip Rasulullah’a iktida edip namaz kilmaya basladilar. Sabahleyin bunu herkese anlattilar. Bunu duyanlarda ikinci gece gelib, Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'm arkasinda namaza durdular. Bunu iki veya uc gece yaptilar. Bundan sonra Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ayakta namaz kilmayi terk ederek oturdu. Sabahleyin Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem’e neden boyle yapildigi soruldu. Dedi ki: "Gece namazinin uzerinize farz olmasindan korktugum icin yaptim" (Buhari (729))

Muaviyetu'bnu Kurre, babasindan soyle rivayet etti: Kurre radiyallahu anh dedi ki: Biz Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem zamaninda (saflari kestigi icin) direkler arasina saf tutmaktan nehy olunurduk. (Tutan goruldugu zaman da) siddetle uzaklastirilirdik. (Ibnu Mace(1002) Ibnu Huzeyme(1567) Ibnu Hibban(400) Hakim(1/218) Beyhaki(3/104) Tayalisi(1073) ve Taberani kebirde(19/31) hasen bir senedle rivayet etmislerdir.)

Cemaatle Namaz Kilmak Ile Ilgili Bazi Hukumler

1. Gorevli bir imami bulunan bir mescidde, imamin izni ya da mazereti ile olmadigi surece baska bir kimsenin imamlik yapmasi caiz degildir. Ebu Mesud el-Ensari'den soyle dedigi rivayet edilmistir: Rasulullah Sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki: "...Adam adama kendi sorumlulugu altindaki bir yerde imamlik yapamaz. Onun evinde, onun oturdugu ozel yerine izni olmadan oturamaz." (Muslim(673))

2. Daha once namaz kildigi halde sonradan geldigi mescid veya namazgahda ayni namazin kilindigini goren birisinin, cemaat ile birlikte namaz kilmasi sunnettir. Birinci kildigi namaz onun farz namazi olur, ikincisi de nafile olur. Cunku Ebu Zerr Radiyallahu anh'dan gelen rivayete gore Peygamber Sallallahu aleyhi ve sellem soyle buyurmustur: "Sen namazi vaktinde kil. Eger onlarla birlikte namaza yetisirsen yine namaz kil. Ben namaz kildim, onun icin namaz kilmiyorum, deme." (Muslim 648)

Bununla birlikte (sonradan yetistigi) o namazi tamamlamasi gerekmez. Tamamlayacak olursa efdal olan odur. Cunku Peygamber Sallallahu aleyhi ve sellem'in: "...Yetisebildiginizi kiliniz, kacirdiginizi da tamamlayiniz." buyrugunun genel cercevesi bunu gerektirmektedir. (Muslim602)

Bundan bazi namazlar istisna degildir. Fakat namazlari iade etmek maksadiyla mescidlere gitmek sunnet degildir. Cunku bu selefin adetinden degildi. Sayet boylesi hayirli islerden olsaydi, ashab-i kiram’in bu isi bizden once yapmalari gerekirdi.

3. Muezzin bir namaz icin kamet getirmeye basladigi takdirde kayitsiz ve sartsiz olarak bir nafileye baslamak caiz degildir. Cunku Ebu Hureyre'nin rivayet ettigine gore Peygamber Sallallahu aleyhi ve sellem soyle buyurmustur: "Namaz icin kamet getirildigi takdirde farz olan namazin disinda namaz olmaz." (Muslim710)

Bunun hikmeti, insanlar farz bir namazi cemaat ile birlikte eda etmekte iken kendisi tek basina nafile kilacagi bir namazla mesgul olmamasidir.

Peygamber Sallallahu aleyhi ve sellem'in: "Namaz olmaz" ifadesiyle kast edilen, sahih olan goruse gore yeni bir namaza baslamak, yeni bir namaza girmektir. Cunku kamet getirilmekle o vakit artik farz icin tahsis edilmis olmaktadir. Buradaki yasak da haramlik bildirmek icindir. Sayet namaz icin kamet getirilirken kisi nafile kilmakta olup, kametten once bu namaz icin iftitah tekbiri almis ise, farz namaza katilmak icin elini cabuk tutarak namazini tamamlar. Cemaati kacirmaktan korkmadigi surece bu sekilde davranir. Cunku yuce Allah: "Amellerinizi de bosa cikarmayin." (Muhammed, 47/33) diye buyurmaktadir. Sayet cemaate yetisememekten korkarsa farza yetismek icin nafile namazini keser.

4. Namazin tek bir rekatine yetismekle cemaatle namaza yetisilmis olur. Cunku Ebu Hureyre Radiyallahu anh'dan gelen rivayete gore Peygamber Sallallahu aleyhi ve sellem soyle buyurmustur: "Her kim namazin bir rekatine yetisirse, o namaza yetismis olur." (Muslim607)

Bir rekatten daha az bolume yetismek ile cemaate yetisilmis olmaz. Cunku bu hadisteki acik ifade bunu gerektirdigi gibi, cuma namazinin bir rekatinden daha az bolumune yetisen kimsenin durumuna kiyas da bunu gerektirir. Cunku bu durumdaki bir kimse cuma namazini yetismemis sayildigindan, basladigi o namazi ogle namazi olarak tamamlar.
 
ibni kayyım Çevrimdışı

ibni kayyım

Aktif Üye
İslam-TR Üyesi
Cemaatle namazdan alikoyan mazeretler:

1- Soguk ve yagmur; Ibnu Omer (radiyallalhu anhuma) anlatiyor: "Rasulullah (aleyhissalatu vesselam) sefer sirasinda, soguk veya yagmurlu gecelerde muezzine (ezan sirasinda) soyle soylemesini de emrederdi: "Dikkat! Namazlarinizi yerlerinizde kilacaksiniz!" (Buhari(666) Muslim(697) Muvatta(1/73) Ebu Davud(1060–1064) Nesai(2/15))

2- Korku ve hastalik; Ibnu Abbas (radiyallahu anhuma) anlatiyor: "Rasulullah (aleyhissalatu vesselam) buyurdular ki: "Kim, muezzini isitir ve kendini engelleyen bir ozru olmadigi halde cemaate katilmazsa, kildigi namaz (kamil bir sevapla) kabul edilmez." ”(Ey Allah 'in Resulu!) denildi, mesru ozur nedir?" "Korku veya hastaliktir!" buyurdu. . '' (Ibni Mace(785) Ebu Davud(551) hasendir.)

3- Engel: Itban Ibnu Malik (radiyallahu anh) anlatiyor: "Ey Allah 'in Resulu dedim, seller benimle kabilemin mescidi arasina engel cikariyor. Istiyorum ki evime kadar seref verip bir yerde namaz kilsaniz da orayi mescit yapsam!'' "(Insaallah bir ara) geleyim!'' buyurdular. Beraberinde Hz. Ebu Bekr oldugu halde huzuruyla evimizi sereflendirip (izin isteyerek iceri girdigi) zaman ilk is olarak, ”Nerede namaz kilmami istersin? '' diye sordu. Evin bir kosesini isaret ederek (yer gosterdim. Orada) namaza durdu. Biz de arkasindan saf yaptik. Bize iki rek'at namaz kildirdi." (Buhari(667) Muslim (33) Muvatta(1/172) Nesai(2/80))

4- Yemegin hazir olmasi; Aise r.a.’den; Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki; "Aksam yemegi konuldugu zaman ikamet okunmussa once yemekle baslayin." (Buhari(671) Muslim(558))

Ibni Omer r.a.’dan; Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki; "Biriniz yemek yerken namaz kilinmis olsa bile acele etmesin, yeme ihtiyacini gidersin." (Buhari(674))

5- Idrar veya buyuk abdest sikisikligi; Aise r.a’dan; Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki; "Yemek hazir oldugu zaman ve abdest sikisikliginda namaz yoktur." (Muslim(560))

Imamliga layik olan;

Itban Ibnu Malik (radiyallahu anh) anlatiyor: "Rasulullah (aleyhissalatu vesselam) buyurdularki: "Cemaate, Kitabullah'i en iyi okuyan kimse imam olur. Eger kiraatte (okumada) herkes esitse, sunneti en iyi bilen; sunneti bilmede esitseler, hicret etmede evvel olan; hicrette de esitseler, yasca buyuk olan imam otur. Kisi misafir oldugu evin sahibine veya (emri altinda calistigi) sultani na imamlik yapmasin, ev sahibinin baskosesine izni olmadan da oturmasin." (Muslim(673) Tirmizi(235,2773) Ebu Davud(582, 583, 584) Nesai(2/76–77))

Ebu Sa'id (radiyallahu anh) anlatiyor: "Rasulullah (aleyhissalatu vesselam) buyurdular ki: ”(Namaz kilacaklar) uc kisi iseler iclerinden biri imam olsun. Imamliga en layik olan Kur'an-i Kerim'i daha iyi okuyandir. . '' (Muslim(672) Nesai(2/77).)

Amr Ibnu Selime (radiyallahu anh) anlatiyor "Ben alti veya yedi yasimda iken kendi kavmime imamlik yaptim. O zaman ben, aralarinda Kur 'an 'i en cok bilen kimseydim." (Buhari, Megazi 52 Ebu Davud(585–587) Nesai(2/9–10.70.80))

Enes (radiyallahu anh) anlatiyor: "Rasulullah (aleyhissalatu vesselam), Ibnu Ummi Mektum'u ama oldugu halde, halka imamlik etmesi icin (sefere cikarken) yerine halef tayin etti." (Ebu Davud(595) Sahihu Ebu Davud(555) el Irva(530))

Cabir (radiyallahu anh) anlatiyor: "Muaz (radiyallahu anh), Rasulullah (aleyhissalatu vesselam) ile yatsiyi kilar, sonra kavmine doner, bu namazi onlara kildirirdi." (Buhari(700) Muslim(465) Ebu Davud(599, 600) Tirmizi(583))

Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem ile kildigi farz, kavmine kildirirken kildigi ise nafiledir. Bu hadis, nafile kilanin farz kilana imam olabileceginin delilidir.
 
ibni kayyım Çevrimdışı

ibni kayyım

Aktif Üye
İslam-TR Üyesi
NAMAZ KILARKEN SUTRE ITTIHAZ ETMEK

Sadakatu'bni Yesar, Ibnu Omer radiyallahu anhuma’yi soyle derken isittigini rivayet etti: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem "Sadece sutreye dogru namaz kil" buyurdu. (Ibnu Huzeyme(800) Abdurrezzak(2305) Beyhaki(2/272) ve Hakim(1/251) sahih bir senedle rivayet etmislerdir.)

Sehl -Ibnu Hasme radiyallahu anh'dan, soyle dedi ”Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem sizden biriniz sutreye dogru namaz kilacagi vakit, sutreye yakin dursun ki, seytan onun namazini kesmesin buyurdu.” (Ebu Davud(695) ve Hakim(1/251) sahih bir senedle rivayet etmislerdir.)

Ebu Zer radiyallahu anh'dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki: ”Sizden biriniz namaza durdugu vakit, onunde deve semerinin arka kasi kadar bir sey bulunursa, o kendisini sutreler. Onunde semerin arka kasi kadar bir sey bulunmazsa bunun namazini esek, kadin ve siyah kopek keser.” Ravi Abdullah Ibnu Samit der ki: ”Ya Eba Zerr! Siyah kopegin kirmizi kopekten, sari kopekten farki nedir ki?” dedim.”Ey kardesimin oglu! Bunu, senin bana sordugun gibi bende Rasulullah'dan sordum: ”Siyah kopek seytandir”, buyurdu, dedi. (Muslim(510) EbuDavud(702) ve Ibnu Huzeyme(831))

Ibnu Omer radiyallahu anhuma'dan, (soyle dedi
smile.gif
Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem bayram gunu (namaz icin sahraya) ciktigi zaman (hizmetcisine) bir harbe tasimasini emrederdi. (Harbe namaza duracaginda) karsisina dikilir, kendisi de ona dogru namaz kilar, halk da arkasinda namaza dururlardi. Bunu sefere ciktiginda da yapardi. (Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem 'in vefatindan sonra) Halifeler de bunu adet edindiler. (Buhari (494) Muslim (501) ve Ebu Davud (687))

Yezid Ibnu Ebi Ubeyd soyle dedi: Selemet'ubnu Ekva ile (mescide) geldim. Mushaf sandiginin oldugu diregin yaninda namaza durdu. Dedim ki: ”Ya Eba Muslim, seni hep bu diregin yaninda namaz kilmaga calistigini goruyorum.” Dedi ki: ”Ben Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'i hep bu diregin arkasinda namaz kilmaga calistigini gordum.” (Buhari (502) ve Muslim (509))

Yahya Ibnu Ebi Kesir soyle dedi: Enes Ibnu Malik'i, Mescid'il-Harem'de bir asa dikerek ona dogru namaz kildigini gordum. (Ibnu Ebi Seybe (1/277) sahih bir senedle rivayet etmistir.)

Nafi'i soyle dedi: Ibnu Omer radiyallahu anhuma Mescid'in direklerinden birisini sutre edinmek icin (oraya kadar gitme) imkani bulamayinca, bana sirtini don derdi. (Ibnu Ebi Seybe (1/279) sahih bir senedle rivayet etmistir.)

Omer radiyallahu anh'dan, soyle dedi: Namaz kilmak isteyenler, direklerin arkasinda oturanlardan daha cok orada hak sahibidirler. (Buhari (502) ve Begavi (2/453) Ta 'likan Ibnu EbiSeybe (2/370) ve Humeydi Mevsulan sahih birsenedle rivayet etmislerdir.)

Muaviyetu'bnu Kurre babasindan rivayet ederek soyle dedi. Omer radiyallahu anh'dan, iki direk arasinda namaz kilan birini gordu. Adami tutarak diregin birisine dogru itti ve ona (direge) dogru namaz kil dedi. (Buhari (502) ve Begavi (2/453) Ta'likan ve Ibnu Ebi Seybe (2/370) Mevsulan sahih bir senedle rivayet etmislerdir.)

NAMAZDAKI SUTRENIN KEYFIYYETININ BEYANI

Aise radiyallahu anha'dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'e, namaz kilanin sutresinden soruldu.”Semerin arka kasi gibidir” buyurdu. (Muslim (500))

Aise radiyallahu anha'dan, (soyle dedi
smile.gif
Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem geceleyin, kendisi ile kiblesi arasinda ben, cenazenin uzanmasi gibi karsisinda uzanmis oldugum halde (bana dogru) namaz kilardi. (Buhari (512) ve Muslim (512))

Nafi radiyallahu anh'dan, soyle dedi: Ibnu Omer radiyallahu anhuma Mescid'in direklerinden birisini sutre edinmek icin (oraya kadar gitme) imkani bulamayinca, ”Bana sirtini don" derdi. (Ibnu EbiSeybe (1/279) sahih bir senedle rivayet etmistir.)

Ibnu Omer radiyallahu anhuma'dan, (soyle dedi
smile.gif
Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem devesine dogru namaz kilar idi. Ravilerden Ibnu Numeyr: ”Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem bir deveyi karsisina alarak namaz kildi" dedi. (Muslim (502))

Sehl Ibnu Sa'd es-Saidi radiyallahu anh'dan, soyle dedi: Rasulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in musallasi (yani secde ettigi yer) ile (kible cihetinde ki) duvar (veya sutre edindigi sey ile) arasinda bir davar gecebilecek kadar yer olurdu. (Buhari (496) ve Muslim (508))

Ibnu Abbas radiyallahu anhuma'dan, soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem Mina'da insanlara namaz kildirdigi sirada disi bir merkebe binerek karsidan geldim. Ben o zaman bulug yasina yaklasmistim. Safin onunden gectim. Merkebi otlasin diye saliverdim, ondan sonra safa girdim, bu yaptigima kimse ses cikarmadi. (Buhari (493) ve Muslim (504))

NAMAZ KILANIN ONUNDEN GECENIN GUNAHKAR OLDUGU

Ebu Cuheym soyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki: ”Namaz kilanin onunden gecen kimse, uzerine ne kadar (gunah aldigini) bilse idi. O namaz kilanin onunden gecmektense kirk (bilmem ne kadar zaman, yerinde) durmasi daha hayirli olur.” Ravi Ebu Nadr dedi ki: ”Kirk gun mu, ay mi yoksa sene mi dedi bilmiyorum.” (Buhari (510) ve Muslim (507) ve Malik (1/154))

Ebu Said el-Hudri radiyallahu anh'dan, Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem soyle buyurdu: ”Icinizden birisi namaza durdugu zaman, onunden gececek olan hic bir kimseyi birakmasin. Gucu yettigi nisbette onun gecmesine mani olsun. Eger dinlemezse onunla dogussun. Cunku o ancak bir seytandir.” (Buhari (509) ve Muslim (505))
 
ibni kayyım Çevrimdışı

ibni kayyım

Aktif Üye
İslam-TR Üyesi
NAMAZDA MUBAH OLAN FIILLER

1- Aglamanin, inlemenin galebe calmasi sebebiyle aglamak. Bu ister Allah korkusundan, isterse aci, musibet gibi baska sebeplerden olsun namazi bozmaz. Allah Azze ve Celle buyuruyor ki; ”Onlara, cok merhametli olan Allah'in ayetleri okundugunda aglayarak secdeye kapanirlardi.”(Meryem 58)

Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem namaz kilarken gogsunden aglamaktan dolayi tencere kaynamasi gibi ses gelirdi.” (Sahihut Tergib(542) Fethul Bari(2/206))

2- Namaz icinde yilan, akrep gibi zararlilari oldurmek; Ebu Hureyre r.a.’den; Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki; ”Namazda dahi olsaniz iki siyahi; yilan ve akrebi oldurun.” (Sahihu Ebu Davud(814) Sahihu Suneni Nesai(1147))

3- Az yurumek; Aise r.a.’dan; Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem namaz kiliyordu ve kapi kapaliydi. Ben gelip kapiyi calinca yuruyerek kapiyi bana acti sonra donup namazina devam etti.” (Sahihu Suneni Ebu Davud(815)) Kapinin kible tarafinda oldugunu da zikretmistir. (Sahihut Tirmizi(491))

Amr b. Suayb babasindan soyle dedigini rivayet etmektedir. Rasulullah Sallallahu aleyhi ve sellem ile Ezahir tepesinden asagi indik. Namaz vakti geldi. -Bir duvara dogru namaz kildi, demek istiyor- Biz arkasinda durduk, o da orayi kiblesine aldi. Bir kararti onunden gecmek istedi. Karni duvara yapisincaya kadar onu gecirmemek icin calisti. Sonunda arkasindan gecip gitti. (Ebu Davud 708; el-Albani, Sahihu Sunen-i Ebi Davud 652'de hasen, sahih bir hadistir, demektedir.)

4- Namazda seytana lanet okumak, ondan Allah'a siginmak ve az miktarda amel mubahtir. Cunku Ebu'd-Derda Radiyallahu anh'dan soyle dedigi rivayet edilmistir: Rasulullah Sallallahu aleyhi ve sellem namaza durdu. Onun, "senden Allah'a siginirim" dedigini duyduk, sonra soyle buyurdu: "Seni Allah'in lanetiyle lanetliyorum." Bu sozlerini uc defa tekrarladi. Bir sey alacakmis gibi elini uzatti. Namazi bitirince: Ey Allah'in Rasulu senin namazda bundan once soyledigini duymadigimiz bir sey soyledigini duyduk. Ayrica elini ileri dogru uzattigini da gorduk. Peygamber Sallallahu aleyhi ve sellem soyle buyurdu: "Allah'in dusmani Iblis atesten bir alevli parca getirip onu yuzume atmak istedi. Ben uc defa: senden Allah'a siginirim dedim. Sonra: Seni Allah'in eksiksiz lanetiyle lanetliyorum dedim. Fakat geri cekilmedi. Bunu uc defa soyledim, sonra da onu yakalamak istedim. Allah'a yemin ederim eger kardesimiz Suleyman'in duasi olmamis olsaydi, sabahi zincire vurulmus olarak edecekti, Medine cocuklari onunla oynayacakti." (Muslim542)

5- Namaz kilan kimsenin isaret yoluyla selami almasi mubahtir. Cunku Cabir Radiyallahu anh'dan soyle dedigi rivayet edilmistir: Rasulullah Sallallahu aleyhi ve sellem bir is icin beni gonderdi. Sonra namaz kilarken kendisine yetistim. Ona selam verdim, o da bana isaret etti. Namazi bitirince beni cagirdi ve soyle dedi: "Az once ben namaz kilarken sen bana selam verdin." (Muslim540) Isaret parmakla ya da butun bir el ile yahut basla isaret etmekle olabilir, bunlarin hepsi sunnette varid olmus hususlardir.

6- Namazda hapsirma yada herhangi bir nimetin ortaya cikmasi halinde Allah'a hamdetmek mubahtir. Cunku Rifaa b. Rafi'den soyle dedigi rivayet edilmistir: "Rasulullah Sallallahu aleyhi ve sellem'in arkasinda namaz kildim hapsirdim. Bunun uzerine ben Allah'a pek cok, pek hos, mubarek kilinmis, bereketi arttirilmis, Rabbimizin sevip razi olacagi sekilde hamdolsun." dedim. Rasulullah Sallallahu aleyhi ve sellem namazi kilinca soyle buyurdu: "Namazda konusan kimdi?" Kimse sesini cikarmadi, sonra ikinci defa: "Namazda konusan kimdi?" diye buyurdu. Yine kimse ses cikarmadi, sonra ucuncu defa: "Namazda konusan kimdi?" diye sordu. Bu sefer Rifaa b. Rafi b. Afra: Ben ey Allah'in Rasulu dedi. Peygamber: "Nasil dedin" diye sorunca, Rifaa dedi ki: Allah'a pek cok, pek hos, mubarek kilinmis, bereketi arttirilmis, Rabbimizin sevip razi olacagi sekilde hamdolsun, dedim. Bunun uzerine Peygamber Sallallahu aleyhi ve sellem soyle buyurdu: "Nefsim elinde olana yemin ederim ki; otuz kusur melek hangileri bu sozleri alip yukseltecek diye birbiriyle adeta yaristi." (Tirmizi 404, " hasen bir hadistir" kaydi ile)

7- Imamin da, tek basina namaz kilanin da tehdit ayeti geldiginde Allah'a siginmalari, rahmet ayeti geldiginde onu Allah'tan dilemeleri mubahtir. Cunku Peygamber Sallallahu aleyhi ve sellem'in gece namazi kilarken, Kur'an okuyusunu anlatan Huzeyfe Radiyallahu anh sunlari soylemektedir: "...Agir agir okurdu. Tesbihin sozkonusu oldugu bir ayet-i kerime okudu mu kendisi de tesbih getirirdi, bir dua ayeti okudu mu dilekte bulunurdu. Allah'a siginmayi ihtiva eden bir ayet-i kerime okudu mu o da Allah'a siginirdi." (Muslim772)

8- Kisi namazda iken mescidde olmayip tukurmek ihtiyacini duyarsa, sol tarafina ya da ayaginin altina tukurmesi mubahtir. Sayet mescidde ise elbisesine (mendiline) tukurur, sonra onu birbirine surter. Cunku Ebu Hureyre Radiyallahu anh'dan rivayet edildigine gore Peygamber Sallallahu aleyhi ve sellem mescidin kible tarafinda bir balgam gordu. Insanlara yonelerek soyle buyurdu: "Sizden herhangi bir kimseye ne oluyor ki Rabbine dogru yonelmisken onunde balgam tukuruyor? Sizden herhangi bir kimse kendisine donulerek yuzune balgam cikartilmasini kabul eder mi? Sizden herhangi bir kimse eger balgam cikaracak olursa, sol tarafina ayaginin altina cikarsin. Eger buna imkani olmazsa soylece tukursun." (Ravilerden) el-Kasim bunu soylece anlatti: Elbisesine tukurdu, sonra onu birbirine surttu." (Muslim550)

9- Namazla alakali bir husus sebebiyle erkeklerin (subhanallah) diyerek tesbih getirmeleri, kadinlarin da el cirpmalari mubahtir. Hata ettigi zaman imami uyarmak gibi. Iceri girmek isteyene izin vermek ve buna benzer namaz ile ilgili olmayan bir husus icin de boyledir. Bu durumda erkek: ”Subhanallah" der. Bu da bir sebeb dolayisiyla mesru olan bir zikirdir. Sebebin ortadan kalkmasiyla mesruiyeti de kalkar. Eger bununla uyanmayacak olursa, uyanincaya kadar tekrarlar. Kadin da el cirpar. Hukumde bir farklilik oldugu dikkat cekicidir. Cunku kadinin erkeklerin onunde ozellikle onlar namazda iken sesini cikarmamasi gerekir. Ebu Hureyre Radiyallahu anh'dan dedi ki: Rasulullah Sallallahu aleyhi ve sellem soyle buyurdu: "Tesbih (subhanallah) demek erkekler icin, el cirpmak kadinlar icindir." (Muslim(422) Buhari(1204))

10- Namazda surelerin sonlarindan, ortalarindan, baslarindan okumak mubahtir. Cunku yuce Allah'in: "Artik Kur'an'dan (size) kolay geleni okuyun." (el-Muzzemmil, 20) buyrugu geneldir. Peygamber Sallallahu aleyhi ve sellem de soyle buyurmustur: "Namaz kilmak uzere kalktiginda iyice abdest al, sonra kibleye yonel, tekbir getir ve Kur'an'dan ezbere bildiginden kolayina geleni oku..." (Buhari, VII, 226)

11- Namazda sarigi sarmak, basindaki tulbentin yan tarafini arkaya itmek yahut boyun etrafina sarip digerini sarkitmak da mubahtir. Cunku bunlar ihtiyad haline gelmis giyeceklerdendir. Vail b. Hucr'un hadisi de bunu gostermektedir. "O Peygamber Sallallahu aleyhi ve sellem'i namaz kilarken gordu. Namaza baslayinca ellerini kaldirip, tekbir getirdi -(hadisin ravilerinden) Hemmam kulaklarinin hizasina diye soyledi- sonra elbisesine burundu, sonra sag elini sol elinin uzerine koydu. Rukuya varmak isteyince, ellerini elbisesinin icinden cikartti, sonra ellerini kaldirdi...” (Muslim(401))

12- Namaz esnasinda ihtiyac dolayisiyla elbise giymek mubahtir. Namaz kilan kimsenin namaza basladiktan sonra usudugunu hissederken elbisenin de yakininda duvarda asili durma hali gibi. Bu durumda bu elbiseyi alip, giyinebilir. Eger elbiseyi giymek namazinda onu daha bir huzura kavusturuyor ve rahatlatiyorsa mesru dahi olur.

Bazan elbiseyi giyinmek vacib de olabilir. Elbise bulamadigi icin ciplak namaz kilan kimsenin namaza basladiktan sonra ona bir elbise getirilmesi halinde o elbiseyi giymesi onun icin vacibtir. Cebrail, Peygamber Sallallahu aleyhi ve sellem'e ayakkabilarinda eza (necaset) bulundugunu haber verince, onlari cikarmis ve namazina devam etmisti.

13- Namaz kilan kimsenin okudugu ayetleri saymasi mubahtir. Fatiha'yi bilmeyip, onun ayetleri sayisinca Kur'an'dan okumak isteyen kimse gibi yahut tesbihleri saymak, yahut cokca unutmak sebebiyle ozellikle rekatleri saymak gibi. Cunku bu bir ihtiyactir. Ancak sayarken telaffuz etmez ki, konusmak dolayisiyla namazi batil olmasin. Aksine bunlari parmaklari ya da kalbiyle sayar. Kalbin ameli dolayisiyla namaz batil olmadigi gibi, zaruret bulunmadan cok olmadikca yahut arka arkaya yapilmadikca azalarin ameli ile de batil olmaz.

14- Namaz kilan kimsenin Fatiha ile birlikte iki ya da daha fazla sure okumasi mubahtir. Cunku Huzeyfe Radiyallahu anh soyle demistir: "Bir gece Peygamber Sallallahu aleyhi ve sellem ile birlikte namaz kildim. Bakara suresini okumaya basladi. Ben yuz ayeti bitirince rukuya varacak dedim, sonra devam etti. Ben Bakara suresini bir rekatte bitirecek dedim, devam etti. Ben sureyi bitirince ruku edecek derken, Nisa suresine basladi, onu okudu. Sonra Al-i Imran suresine basladi, onu okudu..." (Muslim(772))

15- Imama uyan kimsenin mukemmel halin kacirilmasi ihtimali dolayisiyla imama hatirlatmasi da mubahtir. Mesela, imam Fatiha suresi ile birlikte bir zamm-i sure okumayi unutursa onu uyarmak. Cunku Peygamber Sallallahu aleyhi ve sellem soyle buyurmustur: "Ben ancak sizin gibi bir beserim, sizin unuttugunuz gibi ben de unuturum. O halde unutacak olursam bana hatirlatiniz..." (Buhari(1/104, 105))

16- Namaz kilanin omzunda cocuk tasimasi; Ebu Katade r.a.’den; "Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem namaz kilarken kizi Zeyneb ile Ebul As’in cocugu olan Umame’yi tasir, secde ederken koyar, kalkarken tekrar alirdi." (Buhari(516) Muslim(543))
 
ibni kayyım Çevrimdışı

ibni kayyım

Aktif Üye
İslam-TR Üyesi
NAMAZDA YAPILMASI YASAKLANAN SEYLER

1. GEREKSIZ YERE SAGA VE SOLA BAKMAK. Aise Radiyallahu anha'dan soyle dedigi rivayet edilmistir: Ben Rasulullah Sallallahu aleyhi ve sellem'e namazda baska tarafa donup bakmaya dair soru sordum da soyle buyurdu: ”Bu seytanin kulun namazindan gizlice caldigi bir seydir.” (Buhari(1/183))

Ancak ihtiyac duyulacak olursa mekruh olmaz. Cunku Ibn Abbas'tan rivayet edildigine gore Rasulullah Sallallahu aleyhi ve sellem namazda saga ve sola bakar, arkasina dogru boynunu bukerdi.” (Tirmizi(587) Hakim(1/237) ”bu Buhari'nin sartina gore sahih bir hadis olup, Buhari ve Muslim bunu kitablarinda zikretmemislerdir.” demekte Zehebi de bu hususta ona muvafakat etmektedir)

Ayrica Sehl b. el-Hanzaliyye soyle demistir: ”...Peygamber -ona ve aile halkina salat ve selam olsun- namaz kilarken, yola dogru bakiyordu...” (Hakim(1/237) Bundan onceki Ibn Abbas hadisinin bir sahidi olup, bununla ilgili olarak sunlari soylemektedir: ”Bu hadisin sahih senedle bir sahidi de vardir.” Zehebi de bu hususta ona muvafakat etmistir.) Cunku Enes b. Ebi Mersed el-Ganevi'yi gozcu olarak gondermisti. Ve onun yolunu gozluyordu.

Iltifat (baska tarafa donup bakmak) birisi beden ile olan maddi, digeri ise kalb ile olan manevi olmak uzere iki turludur. Musluman namaz sirasinda bedenine hakim olabilir. Manevi olanin tedavisi icin de Rasulullah Sallallahu aleyhi ve sellem'in ogrettigi gibi sol tarafina uc defa tukurur gibi yaparak kogulmus seytandan Allah'a siginmak (euzu billahi mine's-seytani'r-racim demek) ile olur.

2. Ister kiraat, ister ruku’, ister rukudan kalkarken ya da namazdaki herhangi bir halde SEMAYA BASINI KALDIRIP BAKMAK. Cunku Enes b. Malik Radiyallahu anh'in rivayetine gore Rasulullah Sallallahu aleyhi ve sellem soyle buyurmustur: ”Bir takim kimselere ne oluyor ki, namaz kildiklarinda baslarini semaya kaldirip bakiyorlar?” Sonra sozleri bu hususta o kadar agirlasti ki, sonunda soyle buyurdu: ”Bunlar ya bu isi yapmaktan vazgecerler yahutta gozleri kor edilecek.” (Buhari(1/182–183))

3. ZORUNLULUK OLMAKSIZIN GOZLERI KAPAMAK. Husu icin bunun yapilmasi sunnete muhaliftir. Bu mecusilerin atese taptiklari sirada yaptiklari ise benzer. Cunku onlar da gozlerini yumarlar. Bunun yahudilerin namazda yaptiklari bir uygulama oldugu da soylenmistir. Islam ise kendisinden onceki butun dinleri ve bu dinlerin ibadet sekillerini neshetmistir. Yahudi veya baska dine mensub butun kafirlere benzemek ise bize yasaktir. Ozellikle dini ibadetlerinde. Imamin onunde kendisini mesgul edecek ve husu’unu bozacak -kibledeki susler ve boyali seyler gibi- bulunacak olursa, sadece ihtiyac kadari gozlerin yumulmasi mustehabtir, fakat bu -mekruh olusundan oturu- surekli bir adet haline getirilmemelidir.

4. OYALAYICI SEYLERE BAKMAK. Cunku Aise Radiyallahu anha'dan rivayete gore Peygamber Sallallahu aleyhi ve sellem nakisli, uzerinde birtakim alametler bulunan yunlu bir elbisede namaz kildi da soyle buyurdu: ”Bu elbisenin nakislari beni mesgul etti. Bunu alip Ebu Cehm'e goturun de onun yerine bana uzerinde nakis bulunmayan devetuyunden bir elbise getirin.” (Buhari(1/183))

5. NAMAZ KILANIN ONUNDE OYALAYICI BIRSEY BULUNURKEN NAMAZ KILMAK. Cunku Peygamber Sallallahu aleyhi ve sellem Aise Radiyallahu anha'ya soyle demistir: ”Sen bizim onumuzden su renkli ortunu al. Cunku benim namazimda birtakim suretler gozumun onune gelip duruyor.” (Buhari(1/199))

6. SECDE HALINDE IKEN IK’A (KOPEK OTURUSU) ILE KOLLARIN YERE YAPISTIRILMASI. Cunku Aise Radiyallahu anha Peygamber Sallallahu aleyhi ve sellem'in namazini anlatirken soyle demektedir: ”...O seytanin arkasi (makadi) uzerine oturmasini ve adamin kollarini yirtici hayvanlar gibi yere yapistirmasini yasaklardi...” (Muslim(498))

Ik'a (kopek oturusu)nun birkac sekli vardir. Bunlardan bazilari soyledir: Ayaklarinin ust taraflarini yere dogru yapistirmasi, sonra topuklari uzerine ya da topuklarinin arasina oturmasi. Bu kopegin ik'asina benzer. Insan bu sekilde oturdugu vakit saglam oturamaz. Bir diger sekil soyledir: Uyluklarini ve bacaklarini dikerken topuklari uzerine oturmasi seklidir. Hele ellerini de yere dayamissa Kopek oturusuna en cok uyan sekil budur. Bir diger sekil ise ayaklarini dikip, kabalari uzerinde oturma seklidir

7- ELLERI BELININ UZERINE KOYMAK SURETIYLE NAMAZDA TEHASUR YAPMAK. Cunku Ebu Hureyre Radiyallahu anh'dan soyle dedigi rivayet edilmistir: "Adamin tehassur halinde (ellerini belinin uzerine koyarak) namaz kilmasi yasaklandi." (Buhari(2/64))

el-Hasira, kalcanin ust tarafindaki karnin ince yerine (bele) denir. Bu yasagin illeti de Aise Radiyallahu anha'in rivayet ettigi hadiste belirtildigi uzere, bu isin yahudilerin yaptiklari islerden olusundan oturudur.

8- NAMAZ KILANIN ELINDE TUTTUGU BIR YELPAZE ILE NAMAZ ESNASINDA RUZGAR YAPMASI. Cunku boyle bir davranis cokca hareket etmeyi ve namazdan baska islerle mesgul olmayi gerektirir. Eger ihtiyac bunu gerektirirse, bunda mekruhluk kalmaz. Cunku mekruh olan bir is, ihtiyac halinde mubah olur.

9- NAMAZDA PARMAKLARI BIRBIRINE KENETLEMEK VE ONLARI CITLATMAK.
Parmaklari birbirine kenetlemek (tesbiku'l-esabi’); onlari birbirine gecirmek demektir. Citlatmak (ka'kaa) ise ses cikartincaya kadar parmaklari cekmekle olur. Bu da cevresindeki cemaati sasirtir ve abes bir istir. Bu isin mekruh oldugu yer namazdir. Hatta namaza cikarken ve mescidde namazi beklerken de parmaklari birbirine gecirmek mekruhtur. Namazda mekruh olmasi ise oncelikle sozkonusudur. Cunku Ka’b b. Ucre'den rivayete gore Rasulullah Sallallahu aleyhi ve sellem soyle buyurmustur: ”Sizden bir kimse guzel bir sekilde abdest alir, sonra mescide gitmek uzere disari cikarsa sakin parmaklarini birbirine kenetlemesin. Cunku bu kimse (bu haliyle) namazdadir.” (Tirmizi(386) el-Albani, Sahihu Suneni’t-Tirmizi(316))

10. YEMEK HAZIRKEN VE ABDESTE SIKISIK IKEN NAMAZ KILMAK. Cunku Aise Radiyallahu anha'dan rivayete gore Peygamber Sallallahu aleyhi ve sellem soyle buyurmustur: ”Yemek konulmus ve namaz icin kamet getirilmis ise once yemeginizi yiyiniz.” Yine ondan soyle dedigi rivayet edilmistir: Ben Rasulullah Sallallahu aleyhi ve sellem soyle buyururken dinledim: ”Yemek hazirken de, kisi kucuk ve buyuk abdestini zorla tutmaya calisirken de namaz kilinamaz.” (Muslim(560))

11- UYKU BASTIRMASI HALINDE NAMAZ KILMAK. Cunku Aise Radiyallahu anha'dan rivayete gore Peygamber Sallallahu aleyhi ve sellem soyle buyurmustur: ”Sizden herhangi bir kimsenin uyuklamasi gelirse, uykusu gidinceye kadar yativersin. Cunku sizden bir kimse uyuklamakta iken namaz kilacak olursa, muhtemeldir ki magfiret dilemek isterken bu sefer kendisine beddua eder.” (Muslim(786))

12. IMAM DISINDAKI KIMSELER ICIN MESCIDIN MUAYYEN BIR YERINI ORADA NAMAZ KILMAK ICIN TAHSIS ETMEK. Cunku Rasulullah Sallallahu aleyhi ve sellem'den gelen rivayete gore o; karganin gagalamasi(gibi suratli namaz kilinmasi)ni, yirtici hayvanin oturusu(gibi oturulmasini)nu ve kisinin namazda devenin yerini hazirlamasi gibi bir yer edinip bellemesini yasaklamistir (Ahmed(5/446–447) Hakim(1/229))

13. FATIHA’YI NAMAZDA TEKRARLAMAK. Cunku bu Peygamber Sallallahu aleyhi ve sellem'den nakledilmemistir. Zira bu bir hayir olsaydi, elbetteki o bunu yapardi. Bundan dolayi (ayni rekatte) tekrar -kacirdigi mesru bir isi telafi etmek icin olmasi hali disinda- bid'atlerden sayilir. Telafi icin olursa sakincasi yoktur. Mesela bir kimse unutarak aciktan okumasi gerekirken, gizlice okursa Fatiha'yi tekrar okumasinda bir sakinca yoktur. Cunku mesru olan sesli okumayi kacirmis bulunmaktadir. Ayni sekilde kalbi gafil iken Fatiha'yi okuyan kimse de kalbinin uyanmasi icin tekrarlamasi da boyledir. Cunku bu ser'i bir maksad icin bir tekrardir.

14. NAMAZDA AGZI ORTMEK VE ELBISEYI YERE SALMAK (SEDL). Cunku Ebu Hureyre Radiyallahu anh'dan rivayete gore Rasulullah Sallallahu aleyhi ve sellem namazda elbiseyi sarkitmayi (sedli) ve kisinin agzini ortmesini yasaklamistir. (Ebu Davud(643) el-Albani, Sahihu Sunen-i Ebi Davud(597))

16. NAMAZ ESNASINDA ARKADA SACI TOPLAMAK VE ELBISENIN KOLLARINI KIVIRMAK. Cunku Ibn Abbas Radiyallahu anh'in rivayetine gore Peygamber Sallallahu aleyhi ve sellem soyle buyurmustur: ”Ben yedi aza uzerinde secde etmekle ve ne saci ne de elbiseyi toplamamakla emrolundum.” (Buhari(1/199))

17- KISININ SACLARINI BASINDA TOPUZ (ATKUYRUGU) YAPMIS BIR HALDE YAHUT DA KOLLARI BAGLI OLARAK NAMAZ KILMASI. Cunku Abdullah b. Abbas'tan rivayetine gore o Abdullah b. el-Haris'i saclari basinin arkasinda toplanmis olarak namaz kilarken gormus, kalkip saclarini cozmeye baslamis, Abdullah namazini bitirince Ibn Abbas'a yonelerek: Basimdan sana ne? diye sorunca Ibn Abbas su cevabi vermis: Ben Rasulullah Sallallahu aleyhi ve sellem'i soyle buyururken dinledim: ”Suphesiz bunun misali tipki elleri bagli iken namaz kilan kimsenin haline benzer.” (Muslim(492))

18- ELE DAYANMIS OLARAK OTURMAK. Cunku Ibn Omer Radiyallahu anh'dan soyle dedigi rivayet edilmistir: ”Rasulullah Sallallahu aleyhi ve sellem kisinin namazda iken eline dayanarak oturmasini nehyetti...” (Ebu Davud(992) el-Albani, Sahihu Sunen-i Ebi Davud(875))


19. NAMAZDA ESNEMEK. Cunku Ebu Said el-Hudri'den soyle dedigi rivayet edilmistir: Rasulullah Sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki: ”Namazda birinizin esnemesi gelirse, gucu yettigince onu onlesin. Cunku seytan (agzindan) iceri girer.” (Muslim(2995))

Esneme halinde elin agiza konulmasi mendubtur. Cunku Ebu Said el-Hudri'den soyle dedigi rivayet edilmistir: Rasulullah Sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki: ”Sizden herhangi bir kimse esnedigi takdirde eliyle agzini kapatsin. Cunku seytan (agzindan) iceri girer.” (Muslim(2995))

20- NAMAZDA KONUSMAK: Ibni Mesud r.a.’den; Namazda Kur’an ve zikir disinda konusmaktan nehyolunduk.(Elbani Sahiha(2380))
 
ibni kayyım Çevrimdışı

ibni kayyım

Aktif Üye
İslam-TR Üyesi
NAMAZI BOZAN SEYLER

1- NAMAZ ESNASINDA NAMAZIN MASLAHATINDAN OLMAYARAK KASTI OLARAK KONUSMA. Bu namazi batil kilar. Cunku Zeyd b. Erkam Radiyallahu anh'dan soyle dedigi rivayet edilmistir: ”Bizler namazda iken konusurduk. Bir adam namazda iken yanindaki arkadasi ile konusabiliyordu. Nihayet ”Gonulden gelerek saygi ve itaat ile Allah'in huzurunda durun.” (el-Bakara, 2/238) buyrugu nazil olunca, susmakla emrolunduk ve konusmak bize yasaklandi.” (Muslim(539))

Ayrica Abdullah (b. Mesud) Radiyallahu anh'dan soyle dedigi rivayet edilmistir: Bizler Rasulullah Sallallahu aleyhi ve sellem'e o namazda bulunuyorken selam veriyor, o da selamimizi aliyordu. Necasi'nin yanindan dondugumuzde yine ona selam verdik. Fakat o bizim selamimizi almadi. Ey Allah'in Rasulu! dedik. Daha once namazda iken biz sana selam veriyorduk, sen de bizim selamimizi aliyordun. Soyle buyurdu: ”Suphesiz ki namazda (baska seyle ugrasmaya imkan vermeyecek kadar) bir mesguliyet vardir.” (Muslim(538))

Yine Muaviye b. el-Hakem es-Sulemi'nin rivayetine gore Peygamber Sallallahu aleyhi ve sellem soyle buyurmustur: ”Suphesiz ki bu namazda insan sozunden hicbir sey soylemek uygun degildir. Onda soylenecekler tesbih, tekbir ve Kur'an okumaktan ibarettir.” (Muslim(537))

Kasten olmayarak, bilmeden ve namazin maslahatindan olmayan bir soz soylemekten oturu namaz batil olmaz. Cunku yuce Allah soyle buyurmaktadir: ”Hata etmenizden dolayi size bir gunah yoktur ama kalblerinizin kastettigi mustesnadir.” (el-Ahzab, 33/5)

Ayrica Muaviye b. el-Hakem es-Sulemi'den soyle dedigi rivayet edilmistir: Ben Rasulullah Sallallahu aleyhi ve sellem ile birlikte namaz kilarken hazir bulunanlardan bir adam hapsirdi. Ben "yerhamukellah" dedim. Herkes bana bakti, ben de: Hay anasiz kalsaydim, bu haliniz nedir? Nicin bana boyle bakiyorsunuz? Bu sefer elleriyle uyluklarina vurmaya koyuldular. Onlarin beni susturmak istediklerini gordum, ben de sustum. Rasulullah Sallallahu aleyhi ve sellem namazi bitirince -anam, babam ona feda olsun, ne ondan once, ne ondan sonra, ondan daha guzel ogreten bir ogretici gormedim- Allah'a yemin ederim, ne bana sesini yukseltti, ne beni dovdu, ne de sovdu. Sadece soyle buyurdu: "Suphesiz ki bu namazda insan sozunden hicbir sey soylemek uygun degildir. Onda soylenecekler sadece tesbihtir, tekbirdir ve Kur'an okumaktir." (Muslim(537))

Rasulullah Sallallahu aleyhi ve sellem kasten konusmasina ragmen Muaviye'ye tekrar namazini kilmasini emretmedi. Cunku bu hususu bilmiyordu.

Namaz kilanda gorulebilen hapsurmak, oksurmek, gegirmek gibi seylerden oturu namaz batil olmaz. Cunku bunlar kisinin iradesi disinda olur.

2. Namaz kilan kimsenin kendisinin ya da baskasinin duyacagi bir sesle KAHKAHA ILE GULMEKLE de namaz batil olur. Az yahut cok farketmez. Cunku boyle bir is butunuyle namaza aykiridir ve ustelik bu oyun ve eglenceye daha bir yakindir. Ancak kisi kendisini tutamayarak gulerse, tercih edilen goruse gore -kasten boyle bir is yapilmadigindan oturu- bundan dolayi namaz batil olmaz.

Kahkahasiz olarak tebessum etmekten oturu ise -herhangi bir ses cikmayacagindan- namaz batil olmaz. Ibnu'l-Munzir dedi ki: Gulmenin namazi bozdugunu icma’ ile kabul etmislerdir. Ilim ehlinin cogunlugunun kanaatine gore de tebessum (gulumsemek) namazi bozmaz. (El-Icma(40))

3- KASTEN YIYIP ICMEK. Cunku boyle bir isle farzda olsun, nafilede olsun namaz seklinin disina cikar. Farz ve nafilede yanilarak az bir sey yiyip icmekten oturu namaz batil olmaz. Yine nafilede kasten az bir sey icmek te namazi iptal etmez. Cunku rivayette sabit olduguna gore Abdullah b. ez-Zubeyr Radiyallahu anh nafile namazlarini uzunca kilar, bazan susardi. Bunun icin de az miktarda su icerdi. Ibn Kudame dedi ki: Ibn ez-Zubeyr ile Said b. Cubeyr'den rivayet edildigine gore onlar nafile namazlarda su icmislerdir. Tavus'tan bunda bir sakinca olmadigi gorusu nakledilmistir. (Ibn Kudame, el-Mugni(2/61–62))

4- Zaruret bulunmadigi halde ardi arkasina namaz turunden olmayan COK MIKTARDA IS (AMEL-I KESIR)DE BULUNMAK. Cokluk orf ile bilinir. Bu da ona bakan kimsenin kendisinin namazda olmadigini zannedecegi kadardir. Eger insanlar; bu namaza aykiri bir istir, diyecek olurlarsa ve boyle bir adamin hareketlerini izleyen bir kimse bu kisi namaz kilmiyor diyecek olursa, iste bu, namazi batil kilan cok ameldir. Az amel ise boyle degildir. Namaz kilan bir kimsenin namaz sirasinda kucuk cocugu tasimasi, sagda, solda yahut ondeki bir kapiyi namaz kilarken ve kibleye yonelisi devam ederken acmasi yahut kasinan bir tarafin kasintisini gidermesi gibi. Butun bu isler az isler olup, namazi iptal etmez. Peygamber Sallallahu aleyhi ve sellem'in (namazda) bazi fiillerine benzer. Cunku Ebu Katade'nin rivayetine gore Rasulullah Sallallahu aleyhi ve sellem kizi Zeyneb ile Ebu’l-As b. Rabia b. Abd-i Sems'in kizlari olan Umame'yi tasiyarak namaz kilardi. Secde ettigi vakit onu yere birakirdi, kalkti mi onu tasirdi. (Buhari(1/131))

Yapilan amel-i kesir namazin cinsinden olup, kasten yapilmissa namaz batil olur. Eger kasten degilse, sehv secdesi yapilir. Namazin cinsinden olmamakla birlikte bir ihtiyactan oturu yapilirsa, cok olsa dahi namaz batil olmaz. Cunku yuce Allah soyle buyurmaktadir: ”Sayet korkarsaniz o halde (namazi) yaya olarak veya binek ustunde (kilin).” (el-Bakara, 2/239)

Ayaklari uzerine yuruyen kimselerin yaptiklari is, suphesiz ki amel-i kesirdir. Eger amel-i kesir namazin cinsinden olmayip, pespese yapilmiyor ise -birinci rekatte fazla olmayan bir harekette bulunmasi gibi; her rekatte de boyle hareket edip, bu hareketlerin toplanmasi halinde cok sayilirlarsa bile- fiil bolumlere ayrildigi icin namaz batil olmaz.

Ihtiyac olmadan ve kasti olarak ardi arkasina namazin cinsinden olmayan amel-i kesir dolayisiyla namaz batil olur. Fakat sehven olursa, batil olmaz. Elverir ki namazin heyetini degistirmesin ve onu namaz olmaktan cikarmasin. O takdirde yanilmak da kasten yapmak gibidir ve bu takdirde bu isle namaz batil olur. Sayet namaza acikca aykiri dusmeyen, amel-i kesiri yanilarak yaparsa namazi batil olmaz. Cunku yanilarak yasak olan bir fiilin islenmesi halinde bile gunah ve namazin fasid olmasi sozkonusu degildir. Bu isi yapan kimse ilgisizlik ve unutmak halinde mazur gorulur.

5- NAMAZIN RUKUNLERINDEN YAHUT SARTLARINDAN BIRISINI SER’? BIR MAZERET OLMADAN, KASTEN TERKETMEK. Cunku Peygamber Sallallahu aleyhi ve sellem dogru durust namaz kilamayan kimseye soyle buyurmustur: ”Don ve namaz kil! Cunku sen namaz kilmadin.” (Buhari(1/184))

Buna gore mazeretsiz olarak kasten ruku’ yada sucudu, bunlarda tadili erkani terkeden bir kimsenin namazi batil olur. Yine namaz esnasinda kibleden baska tarafa yonelen yahut abdestini bozan kimsenin de namazi batil olur.

Hasta Olan Kimsenin Namazi Oturarak Kilmasi

Imran b. Husayn (r.a.) diyor ki: "Bende basur hastaligi vardi. Bunu Rasulullah'a sordum, buyurdu ki: ”Ayakta namaz kil. Eger yapamiyorsan, oturarak; onu da yapamazsan, yan yatarak (namazini kil)." (Buhari(1117))

Yine demistir ki: "Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'e kisinin oturarak namaz kilmasi meselesini sordum." Buyurdu ki: "Ayakta namaz kilan daha faziletli (olani yapmis)tir. Oturarak kilana ayakta kilan kimsenin yari ecri vardir. Kim de yatarak (bir rivayette de: uzanarak) namazi kilarsa ona da oturarak namaz kilan kimsenin yari ecri vardir." (Buhari(1117) Hattabi diyor ki: Imran'in hadisinde kastedilen, zorlayarak mesakkatle ayak durmaya gucu yeten ve farz (namaz) kilan hastadir. Oturanin ecrinin ayakta duranin yari ecri kadar oldugunu belirtmesinin sebebi oturmasi caiz olsa da onu ayakta durmaya tesvik etmektir. Hafiz Ibn Hacer, Fethu'l-Bari (2/468) de diyor ki: "Bu yerinde bir yorumdur.")

Bundan kasit hasta olan kisidir. Cunku Enes (r.a.) demistir ki: "Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem bazi insanlarin yanina ugradi. Hastaliklarindan dolayi oturarak namaz kiliyorlardi. Bunun uzerine soyle buyurdu: "Oturanin namazi (ecir bakimindan) ayakta kilanin namazinin yarisi kadardir." (Ahmed, Ibni Mace sahih bir senedle rivayet etmislerdir.)

Ayrica bir hastayi ziyaret etti. Onun bir yastik uzerinde namaz kildigini gordu. Bunun uzerine yastigi alip atti. Sonra (adam) bir degnek edinip (ona dayanarak) namaz kilmaya basladi. Onu da alip atti ve soyle buyurdu: "Eger yapabilirsen yerde (oturarak) kil. Yapamazsan ima ile kil, secde de rukudan biraz daha fazla egil. (Ibn'us-Semmak Hadis (2/67) es-Sahiha(323))

Gece Namazlarinda Kiyam ve Kuud (Oturma)

Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem geceleri bazen ayakta durarak ve bunu uzun tutarak namaz kilardi. Bazen de oturarak ve uzun tutarak kilardi. Kiraati ayakta yaptigi zaman rukuyu da ayakta yapardi. Kiraati oturarak yaptiginda rukuyu da oturarak yapardi. (Muslim, Ebu Davud)

”Bazen (de) oturarak namaz kilar, oturdugu yerde (Kur'an) okurdu. Kiraati bitirmesine otuz veya kirk ayet kaldiginda kalkar (kalan o ayetleri) ayakta okurdu. Ardindan rukuya ve secdeye varirdi. Sonra ayni seyi ikinci rekatta yapardi." (Buhari, Muslim)

"Nafile namazi, (ancak) hayatinin sonlarinda yaslandigi zaman oturarak kildi. Bu vefatindan bir yil once olmustu." (Muslim, Ahmed) "(Oturdugunda) ayaklarini dizlerden kirarak ve bacaklarinin altina koyarak otururdu." (Ibn Huzeyme(1/107) Abdulgani el-Makdisi, Sunen(1/80). Hakim rivayet etmislerdir. Hakim sahihtir demis, Zehebi de ona muvafakat etmistir.)
 
ibni kayyım Çevrimdışı

ibni kayyım

Aktif Üye
İslam-TR Üyesi
KORKU NAMAZI

Allah Azze ve Celle buyururuyor ki; "...Eger kafirlerin size bir fenalik yapmasindan korkarsaniz namazi kisaltmanizda uzerinize bir vebal yoktur." (en-Nisa, 4/101)

Korku Namazinin Mesru Olusunun Delilleri

Kitabtan delili yuce Allah'in su buyrugudur: ”Sen de aralarinda bulunup, onlara namaz kildirdiginda bir kismi seninle birlikte namaza dursun ve silahlarini da alsinlar. Bunlar secdeye vardiklarinda (digerleri) arkanizda bulunsunlar. Namaz kilmamis olan diger kisim gelsin, seninle beraber (bir rekat) namaz kilsinlar. Hem tedbirli bulunsunlar, hem de silahlarini alsinlar...” (en-Nisa, 4/102)

O halde korku namazi Peygamber Sallallahu aleyhi ve sellem'in zamaninda mesru idi. Onun mesruiyeti kiyamete kadar devam eder. Ashab ve diger imamlar -onemsenmeyecek kadar basit gorus ayriliklari disinda- bu hususta icma halindedirler. (Seyhu'l-Islam Ibn Teymiye, Mecmuu'l-Fetava, 24/30–31)

Dusmandan, insandan, yirtici hayvandan yahut yangindan korkmak hallerinde korku namazi hem ikamet halinde, hem yolculuk halinde mesrudur. Ancak (dusmanin) kendisiyle savasilmasi caiz olanlardan olmasi yahutta namazin eda edilmesi halinde muslumanlara hucum edeceginden korkulmasi sarti aranir. Cunku yuce Allah soyle buyurmaktadir: ”Kafirler siz silahlarinizdan ve esyanizdan gafilken size ansizin bir baski yapmayi arzu ederler.” (en-Nisa, 4/102)

Seyhu'l-Islam Ibn Teymiye der ki: Imam Ahmed ve diger hadis fukahasi bu hususta Peygamber Sallallahu aleyhi ve sellem'den ve ashabindan sabit olmus hadisin umumi ifadesine uyarlar ve Peygamber Sallallahu aleyhi ve sellem'den rivayetleri bellenmis butun turlerde korku namazini caiz kabul ederler.

Korku Namazinin Kilinis Sekilleri

1. Dusman kible tarafinda degilse imamin kilacagi namaz da iki rekat degilse, ordu kumandani orduyu iki boluge ayirir. Bir boluk onunla namaz kilar, digeri ise hucum etmesin diye dusmanin onunde kalir. Birinci boluk ile bir rekat kilar, ikinci rekate kalkinca ona uyanlar munferiden (tek baslarina) namaz kilmayi niyet ederek kendi kendilerine namazi tamamlarlar. Daha sonra dusmanin karsisina giderler ve ikinci bolugun yerinde dusmanin onunde dururlar. Imam ise hala ayakta kalmaya devam etmektedir. Ikinci boluk gelip, imam ikinci rekatte iken namaza baslarlar. Imam ikinci rekati birincisinden daha uzun tutar. Ikinci bolukle geri kalan rekati kilar, sonra tesehhud icin oturur. Tesehhud icin oturup fakat selam vermeden once ikinci boluk secdeden kalkar ve geri kalan bir rekati tamamlayarak tesehhudde bulunan imama yetisirler. Imam da onlarla birlikte selam verir.

Bu sekil Kur'an'in acik ifadelerine uygundur. Yuce Allah soyle buyurmaktadir: ”Sen de aralarinda bulunup, onlara namaz kildirdiginda bir kismi seninle birlikte namaza dursun ve silahlarini da alsinlar. Bunlar secdeye vardiklarinda (digerleri)” yani namazi tamamladiklarinda ”arkanizda bulunsunlar. Namaz kilmamis olan diger kesim gelsin, seninle beraber (bir rekat) namaz kilsinlar.” Bunlar ise daha once dusmanin onunde bulunanlardi.”Hem tedbirli bulunsunlar, hem de silahlarini alsinlar.” (en-Nisa, 4/102)

Ikinci bolugun dusmana karsi duruslari daha tehlikeli oldugundan oturu yuce Allah onlara tedbirli olmalarini ve silahlarini almalarini emretmistir. Bu sekilde korku namazini Rasulullah Sallallahu aleyhi ve sellem Zatu'r-rika’ gazvesinde kilmistir. Salih b. Havvat, Rasulullah Sallallahu aleyhi ve sellem ile birlikte Zatu'r-rika’ gunu korku namazi kilanlardan sunu rivayet etmektedir: ”Bir boluk onunla (Peygamberle) birlikte saf tuttu. Bir diger boluk ise dusmana yuzunu donup durdu. Kendisi ile birlikte bulunanlarla bir rekat namaz kildi. Sonra ayakta durdu (onunla birlikte bir rekat kilanlar), kendi kendilerine namazlarini tamamladiktan sonra donup gittiler ve dusmana karsi saf tuttular. Diger boluk geldi ve onlarla birlikte de geri kalan bir rekati kildi. Sonra oturmaya devam etti, onlar kendi kendilerine namazlarini tamamladiktan sonra onlarla birlikte selam verdi.” (Muslim 842)

2. Dusman kible tarafinda degilse: Ibn Omer Radiyallahu anh'dan soyle dedigi rivayet edilmistir: ”Rasulullah Sallallahu aleyhi ve sellem korku namazini iki bolukten birisi ile tek rekat olarak kildi. Diger boluk dusmana donuk durmustu. Sonra (bir rekat kilanlar) gidip, arkadaslarinin yerlerinde dusmana yuzleri donuk durdular. Oburleri geldi, sonra Peygamber Sallallahu aleyhi ve sellem onlara da bir rekat kildirdiktan sonra Peygamber selam verdi. Daha sonra bunlar da bir rekat, oburleri de bir rekati kaza ettiler (tek baslarina kildilar).” (Muslim 839)

Bu hadisten anlasildigina gore ikinci boluk, ikinci rekati tamamlamadikca selam vermez. Boylelikle namazi kesintisiz olur. Yerlerinden ayrilip gittiklerinde dusmana karsi dururlar, birinci boluk de ikinci rekatin kazasini yapar.

3. Dusman kible tarafinda bulunursa: Cabir b. Abdullah Radiyallahu anh'dan soyle dedigi rivayet edilmistir: Rasulullah Sallallahu aleyhi ve sellem ile birlikte korku namazinda hazir bulundum. Bizi iki saf yapti. Bir saf Rasulullah Sallallahu aleyhi ve sellem'in arkasinda idi. Dusmansa bizimle kible arasinda bulunuyordu. Peygamber Sallallahu aleyhi ve sellem tekbir getirdi, biz de hep birlikte tekbir getirdik. Sonra ruku’a vardi, biz de hep birlikte ruku’a vardik. Sonra basini ruku’dan kaldirdi, hep birlikte basimizi ruku’dan kaldirdik. Sonra arkasindaki saf ile birlikte secdeye egildi. Arkadaki saf ise dusmanin karsisinda ayakta kaldi. Peygamber Sallallahu aleyhi ve sellem secdeyi bitirip, hemen arkasindaki saf da kalkinca, arkadaki saf secdeye egildi ve secdeden kalktilar. Daha sonra arkadaki saf one gecti, ondeki saf da arkaya gecti. Sonra Peygamber Sallallahu aleyhi ve sellem ruku’ etti, biz de hep birlikte ruku’a vardik. Sonra basini ruku’dan kaldirdi, biz de hep beraber basimizi kaldirdik. Sonra birinci rekatte arkada bulunan ve hemen onun arkasina gecmis olan saf ile birlikte secdeye egildi, arkadaki saf ise dusmana karsi ayakta kaldi. Peygamber Sallallahu aleyhi ve sellem arkasindaki saf ile birlikte secdeyi bitirince, arkadaki saf secde icin egilip secde etti. Sonra Peygamber selam verdi. Biz de hep birlikte selam verdik. Cabir dedi ki: Sizin bu koruyucularinizin emirlerine yaptigi gibi (biz de yaptik).” (Muslim, 840)

4. Imamin herbir boluk ile iki rekat namaz kilmasi: Bu durumda imam dort rekat kilar, her iki boluk ikiser rekat kilar. Cabir Radiyallahu anh'dan soyle dedigi rivayet edilmistir: Rasulullah Sallallahu aleyhi ve sellem ile birlikte yola koyulduk. Nihayet Zatu'r-Rika’a varinca... (Cabir) dedi ki: Namaz icin ezan okundu, birinci boluk ile iki rekat namaz kildi, sonra onlar geri cekildiler. Diger boluge de iki rekat kildirdi. (Cabir) dedi ki: Boylelikle Rasulullah Sallallahu aleyhi ve sellem dort rekat, boluklerin herbirisi ise ikiser rekat kilmis oldu.” (Muslim: 843)

Hadis-i seriften Rasulullah Sallallahu aleyhi ve sellem'in ancak dorduncu rekatin sonunda selam verdigi anlasilmaktadir.

5. Iki bolukten herbirisi ile tam olarak iki rekat kilar ve selam verir. Cunku Ebu Bekre'den gelen rivayete gore Rasulullah Sallallahu aleyhi ve sellem korku halinde boluge iki rekat namaz kildirdi, sonra selam verdi. Sonra diger boluge iki rekat kildirdi, sonra selam verdi. Boylelikle Peygamber Sallallahu aleyhi ve sellem dort rekat kilmis oldu (Nesai(3/78) el-Albani, Sahihu Suneni'n-Nesai(1/33)'de sahih oldugunu belirtmektedir)

6. Herbir kesimin imam ile birlikte sadece tek bir rekat kilmasi: Imam iki rekat kilar, herbir boluk ise kaza edecegi rekat sozkonusu olmaksizin bir tek rekat kilar. Cunku Ibn Abbas Radiyallahu anh'dan gelen rivayete gore Rasulullah Sallallahu aleyhi ve sellem Zu Kared de namaz kildirdi. Muslumanlari arkasinda iki saf halinde dizdi. Bir saf onun arkasinda, diger saf ise dusmana karsi dizildi. Arkasindaki safa tek bir rekat namaz kildirdiktan sonra arkasindakiler gidip oburlerinin yerini aldilar. Oburleri geldi, onlara da bir rekat namaz kildirdi ve (diger rekati) kaza etmediler (Nesai(3/169) el-Albani, Sahihu Suneni'n-Nesai(1/334–335, H. no: 1442))

Sozu edilen korku namazi sekilleri, korku siddetlenmedikce kilinmaz. Sayet namaz vakti girip de savas kizginligini surduruyor, atislar kesintisiz devam ediyor, muslumanlari namazi eda etmek uzere az once gecen sekilde boluklere ayirmaya imkan yoksa, namaz tehir edilmez. Aksine herkes kendi durumuna gore -kibleye donuk olsun olmasin- namaz kilar. Ruku’ ve sucudu gucleri oraninda ima ile yaparlar. Darbelerini dusmana indirir, ileri gider, geri cekilirler ve bu halleriyle kildiklari namazlari sahihtir. Cunku yuce Allah: ”Sayet korkarsaniz o halde (namazi) yaya olarak veya binek ustunde (kilin).” (el-Bakara, 2/239) Bu da ister yuruyerek, ister durarak, isterse de binek uzerinde hangi halde olursaniz olunuz, namazinizi kiliniz demektir.

Bir dusmandan, selden, yirtici bir hayvandan yahut bir yangindan korkup kacan ya da kafirlerin elinde namaz kildigini gordukleri takdirde kendisini oldureceklerinden korkan bir esir ya da ortaya ciktigi vakit olduruleceginden korkup, saklanan bir kimse ise gucu oraninda durarak, yuruyerek, oturarak, kibleye dogru ya da baska bir tarafa yatmis olarak yolcu ya da mukim dahi olsa korku namazini kilar, ruku’ ve sucud icin imada bulunur.

Ilim ehlinden bir kesimin kanaatine gore bu halde olup, korku siddetlenecek olursa ve insanin ne soyledigini ya da ne yaptigini dusunmesine imkan vermiyor ise namazi vaktinden sonraya birakmasi caizdir. Eger namazda soyleyip, yaptigini dusunebilecek imkani varsa hangi durumda olursa olsun namazini kilsin. Buna Ahzab gazvesinde Peygamber Sallallahu aleyhi ve sellem'in namazi geciktirmis olmasini delil gosterirler.

Korku Halinde Aksam Namazinin Kilinisi

Hafiz Ibn Hacer der ki: Korku namazi hakkinda rivayet edilen herhangi bir hadiste aksam namazinin kilinis keyfiyetini sozkonusu eden hicbir rivayet bulunmamaktadir. (Nakleden Hafiz Celalu'd-Din es-Suyuti, Sunenu'n-Nesai serhi(3/168–169))

Kimi ilim adaminin naklettigine gore imam birinci boluk ile iki rekat kilar ve bu boluk kendi kendisine bir rekat daha tamamlar, bu rekatte Fatiha'yi okur. Ikinci boluk ile de bir rekat kilar ve bu boluk kendisi iki rekat kilar, bunlarda Fatiha ile zamm-i sure okurlar.

Imam tesehhud icin oturdugu takdirde ikinci boluk gelinceye kadar oturusunu uzatir. Onlar geldi mi ayaga kalkar. Birinci boluk ucuncu rekati eda edip, selam vermek uzere tesehhudu kisa tutup, ayaga kalkar. Imam da ayaga kalkar, ikinci boluk tekbir getirip onunla birlikte namaza uyarlar. Imam bu rekati bitirip, tesehhud icin oturunca ikinci boluk kilamadiklarini kilmak uzere ayaga kalkar, onunla birlikte tesehhude oturmaz. Sayet bu boluk arka arkaya iki rekat kaza eder diyecek olursak, onunla birlikte tesehhude oturabilmeleri de ihtimal dahilindedir. Boylelikle namazda tek bir tesehhud yapilmamis olur.

Sayet birinci boluk ile aksam namazinin ilk rekatini kilar, ikinci boluk ile de iki rekatini kilarsa, bu da caizdir. Cunku seriatte varid olan sekliyle iki beklemekten daha fazla bir bekleme sozkonusu olmaz. (Bk. Ibn Kudame, el-Kafi(1/210–211))

Korku Namazi Ile Ilgili Bazi Meseleler

Korku namazinda silah tasimak: Ilim ehlinin cogunluguna gore korku namazinda silah tasimak mustehabtir. Sahih olan ise yuce Allah'in bunu emretmesinden oturu silah tasimanin vacib oldugudur. Cunku yuce Allah: ”Bir kismi seninle birlikte namaza dursun ve silahlarini da alsinlar.” (en-Nisa, 4/102) diye buyurmaktadir.

Diger taraftan silahi tasimamak muslumanlar icin bir tehlike ifade eder. Bunun telafi edilmesi ve bu tehlikeye karsi gerekli tedbirin alinmasi gerekir. Bundan oturu yuce Allah birinci boluge silahlarini almalarini emretmis, ikinci boluge hem silahlarini almalarini, hem de tedbirlerini almalarini emrederek: ”Hem tedbirli bulunsunlar, hem de silahlarini alsinlar” diye buyurmaktadir. Burada tasinmasi emrolunan silah savunma silahidir. Cunku namaz kilan bir kimse namazinda dusmana hucum edecek durumda degildir. Hacmi ve agirligi ile namazdaki husuunu da engellememelidir.

Guvenlik halinde korku namazi: Guvenlik halinde korku namazinin kilinmasi caiz degildir. Eger bu sekilde kilacak olursa sahih olmaz. Cunku korku namazi ikamet halindeki namazdan cesitli sekillerde farklilik arzeder. Bazilari sunlardir:

1. Kibleye yonelmeyi terketmek.

2. Birinci bolugun, selamdan once imamdan ayri tek tek namazlarini kilabilmeleri.

3. Ikinci bolugun imamin selam verisinden once kilamadiklari namazlarin kazasini yapmalari.

4. Imama uyanin, imama uymayi terkedebilmesi.

5. Imamdan ayrilmak.

6. Namaz seklinin degismesi ile birlikte namaz esnasinda cok amelde bulunabilmek.

Butun bu hususlar emniyet halinde, ozursuz yapildigi takdirde namazi iptal ederler.

Sayet agirlikli kanaatine gore dusmanin baskin yapacagini zanneder, bundan oturu korku namazi kilar, sonra da bunun dusman olmadigi ortaya cikarsa, yahutta dusman oldugu ortaya cikmakla birlikte onu engelleyecek bir engelin bulunmasindan oturu kendisine varmasina imkan bulunmayan bir dusman oldugunu anlarsa, o takdirde korku namazini mubah kilacak sebep bulunmadigindan oturu namazini iade etmesi gerekir. Tipki kendisinin abdestli oldugunu zannederek namaz kildiktan sonra abdestsiz oldugunu bilen kimse gibi.

Korkarak namaza baslayip, sonradan emniyete kavusursa namazini emniyet halindeki namaz olarak tamamlar. Sayet namazina emniyet halinde iken baslar, sonra da korku ortaya cikarsa korku namazi olarak tamamlar. Namazi da bu haliyle sahih olur. Cunku namazina sahih olarak baslamistir.

Islamin Kolayligi ve Musamahakarligi

Korku namazini ve cesitli sekillerini dusunen bir kimse, onemli pek cok hususu tesbit eder. Bunlarin basinda: Islamda namazin onemli yeri, ister guvenlik ister korku hallerinde, saglik, hastalik hallerinde, yolculuk ya da ikamet hallerinde, her halde kulun namaz kilmasinin farz oldugu gelmektedir. Hikmeti sonsuz seriat koyucu da mukellefi haline uygun bir sekilde namaz kilmakla yukumlu tutar. Guvenlik halinin kendisine gore bir namazi, korku halinin kendisine gore bir namazi oldugu gibi, saglikli iken namazin kendine gore bir sekli, hasta iken kilinacak namazin kendine gore bir sekli vardir... Butun bunlar Islam seriatinin mukemmelligini, onun her zaman ve mekana uygunlugunu gostermektedir.

Islam dedigimiz sey kolaylik, zorlugu kaldirmak ve mesakkati bertaraf etmek uzerinde yukselir. Insan yukumluluklerinin hafifletilmesini hak ettigi takdirde -oldukca hassas olculere uygun bir sekilde- ibadetlerde ruhsat ilkesini esas almistir. Islamin musamahakarligi ozur sahiplerinin namazlarinin hafifletilmesinde de ortaya cikar. Bu cok acik bir sekilde Islamda namazin buyuk bir onemi oldugunu, cemaatle namaz kilmanin da oldukca onemsendigini gostermektedir. Cunku bunlar en zor hallerde bile sakit olmamaktadir.

Ates sesleri yukselip, alevler etrafa sacilip, kalbler korkudan yerinden firlamis halde iken savasta bile, muslumanlarin namazlarini cemaat ile az once acikladigimiz sekilde eda etmek icin nasil saf tuttuklarini dikkatle dusunelim. Cemaatle namaz kilmak korku halinde bile vacib olduguna gore, guvenlik halindeki vacibligi oncelikle sozkonusudur.

Muslumanlar yagmur halinde -herbir namazi vaktinde kendi evlerinde tek baslarina kilma imkanina sahib iken- cemaati kacirmamak icin iki namazi birarada cem’ ederek kilarlar.
 
Üst Ana Sayfa Alt