- Yazar
- Ahmed b. İbrahim b. Nehhas
- Yayınevi
- Neda Yayınları
İbni Nehhas kunyeli Muellefin asıl ismi Ahmed b. Muhammed ed-Dımeşki ed-Dimyatî'
Tam adı Meşariu’l Eşvak ila Mesâriu’l Uşşak fi Fedaili’l Cihad isimli Eseri. Kısaca Cihad adı altında yayımlanmıştır.
İbni Nehhas, Dımeşk’te dünyaya gelmiştir. İlmi bu şehirde bulunan alimlerden tahsil etmiştir. Onun hal tercümesini veren hiçbir eserde Onun şeyhlerinin isimlerine rastlayamadık. Çünkü bu eserler onun ilmî ve amelî hayatıyla ilgili bilgiler içermemektedir.
Bilindiği üzere 8. asırda Dımeşk’te İslam kültürünün değişik alanlarında yetişmiş büyük alimlere rastlamak mümkündür. Bunlar arasında İbni Teymiyye (rahimehullah), İbni Kayyım el-Cevzi (rahimehullah), Ebu’l Haccac el-Mezzi (rahimehullah), Şemsuddin Muhammed b. Ahmed ez- Zehebi (rahimehullah) ve Hafız İbni Kesir (rahimehullah)’ı sayabiliriz.
İbni Nehhas’ın yaşadığı dönemde Mısır ve Şam, Memlukler’in egemenliğinde idi. Bununla birlikte Mısır Hırıstıyanların, Şam da Moğolların tehditi altında idi.
Hicri 8. asrın sonlarına doğru İbni Nehhas parmakla gösterilen büyük alimler arasında sayılmaktaydı. İbni Nehhas hadis ve fıkıh konusunda alim bir kişiydi. Bunun yanısıra hayır işlemek, iyiliği emredip kötülükten nehyetmek, insanlara nasihat edip irşad etmek hususunda da oldukça hırslı idi. Şöhreti dört bir yana ulaşmış olmasına rağmen mutevazi bir kişiliğe sahibdi.
İbni Nehhas h. 803 senesine kadar Dımeşk’te ilim öğretmek, davet ve tebliğ çalışmaları ile meşgul oldu. İkinci Moğol devletinin kurucusu Timurlenk b. Tergay b. Ebgay ülke yöneticilerinin karşı koyamayacağı büyüklükte bir orduyla doğudan gelip Şam’ın başkenti Dımeşk ve Haleb’i yerle bir etti. Önce Haleb’e saldırdı ve orayı yerle bir etti. Orada işlenen vahşeti anlatmaya sözler yetersiz kalır.
Timurlenk Haleb’ten sonra Dimeşk’e saldırdı. Burada da olmadık işkenceler yaptı. Namusa tecavüz, insanın tüylerini diken diken edecek türdendi. Bu bela tam 19 gün sürdü.
Bu süre içerisinde cezalandırma ve açlıktan ölenlerin sayısını ancak Allah bilir. Timurlenk, Dimeşk'ten ayrıldığında orası artık bir harabeydi. Bu vahşetten sağ çıkabilenler hep beraber Mısır’a göç ettiler. Bu fitne dolayısıyla İbni Nehhas da Mısır’ın Menzel şehrine göç etti ve oraya yerleşti. Menzel ehli ona ikramda bulundu. Ancak o, bir süre sonra Dimyat'a yerleşip şehid edildiği h. 814 senesine kadar orada kaldı.
H. 814 senesinde Frenkler Mısır'ın "Tine" köyüne saldırdılar. Dimyat ehli Onlara yardım için yola çıktı. Yola çıkanların başında İbni Nehhas vardı. İki taraf arasında çok şiddetli bir savaş oldu. İbni Nehhas işte bu savaşta şehid edildi. O düşmana karşı arkasını dönüp kaçmadı, kahramanlar gibi savaştı ve (inşeAllah) şehid olarak Rabb'ine kavuştu.
Döneminde yaşayan ve Onu tanıyan pek çok alim, İbni Nehhas’ın faziletini, ilmini ve cihada olan düşkünlüğünü övmüş ve şöyle demişlerdir:
Hafız İbni Hacer: “İbni Nehhas, Dimyat sınırında cihad ediyordu. Hiç şubhe yok ki o, faziletin tümünü kendinde toplamıştır.”
İbnu’l Îmad el-Hanbeli: “Hiç Şubhesiz İbni Nehhas; şeyh, imam, allame ve önderdi.”
Es-Sahavi: “İbni Nehhas, feraiz ve hesab ilimlerini mükemmel derecede bilirdi. Öyle ki bu konuda kitap da tasnif etmiştir. Fıkhı da çok iyi bilirdi. Bunların dışındaki ilimlerde de parmağı vardı. Aynı zamanda hayır işleri yapmaya hırslıydı. İyilikleriyle ve ilmiyle böbürlenmezdi. Öne çıkmayıp kendini gizlerdi. Öyle ki onun güzel surete ve vücud itidalına
sahip olmasına rağmen görenler onu avamdan biri sanırdı. Onun en belirgin özelliği ise cihada olan düşkünlüğü idi. O şehid edilinceye kadar çok defa cihad etmiş ve ribatta bulunmuştur.”
Alimlerin söylediklerinden de anlaşıldığı üzere İbni Nehhas ilim ile ameli, davet ile cihadı birleştiren ender şahsiyetlerden birisidir. Onun ömrü ilim öğrenmek, öğretmek ve o ilimle amel etmek ile geçti ve şehadet ile sona erdi. Bununla birlikte İbni Nehhas ardında çok faydalı eserler de bıraktı.
Tam adı Meşariu’l Eşvak ila Mesâriu’l Uşşak fi Fedaili’l Cihad isimli Eseri. Kısaca Cihad adı altında yayımlanmıştır.
İbni Nehhas, Dımeşk’te dünyaya gelmiştir. İlmi bu şehirde bulunan alimlerden tahsil etmiştir. Onun hal tercümesini veren hiçbir eserde Onun şeyhlerinin isimlerine rastlayamadık. Çünkü bu eserler onun ilmî ve amelî hayatıyla ilgili bilgiler içermemektedir.
Bilindiği üzere 8. asırda Dımeşk’te İslam kültürünün değişik alanlarında yetişmiş büyük alimlere rastlamak mümkündür. Bunlar arasında İbni Teymiyye (rahimehullah), İbni Kayyım el-Cevzi (rahimehullah), Ebu’l Haccac el-Mezzi (rahimehullah), Şemsuddin Muhammed b. Ahmed ez- Zehebi (rahimehullah) ve Hafız İbni Kesir (rahimehullah)’ı sayabiliriz.
İbni Nehhas’ın yaşadığı dönemde Mısır ve Şam, Memlukler’in egemenliğinde idi. Bununla birlikte Mısır Hırıstıyanların, Şam da Moğolların tehditi altında idi.
Hicri 8. asrın sonlarına doğru İbni Nehhas parmakla gösterilen büyük alimler arasında sayılmaktaydı. İbni Nehhas hadis ve fıkıh konusunda alim bir kişiydi. Bunun yanısıra hayır işlemek, iyiliği emredip kötülükten nehyetmek, insanlara nasihat edip irşad etmek hususunda da oldukça hırslı idi. Şöhreti dört bir yana ulaşmış olmasına rağmen mutevazi bir kişiliğe sahibdi.
İbni Nehhas h. 803 senesine kadar Dımeşk’te ilim öğretmek, davet ve tebliğ çalışmaları ile meşgul oldu. İkinci Moğol devletinin kurucusu Timurlenk b. Tergay b. Ebgay ülke yöneticilerinin karşı koyamayacağı büyüklükte bir orduyla doğudan gelip Şam’ın başkenti Dımeşk ve Haleb’i yerle bir etti. Önce Haleb’e saldırdı ve orayı yerle bir etti. Orada işlenen vahşeti anlatmaya sözler yetersiz kalır.
Timurlenk Haleb’ten sonra Dimeşk’e saldırdı. Burada da olmadık işkenceler yaptı. Namusa tecavüz, insanın tüylerini diken diken edecek türdendi. Bu bela tam 19 gün sürdü.
Bu süre içerisinde cezalandırma ve açlıktan ölenlerin sayısını ancak Allah bilir. Timurlenk, Dimeşk'ten ayrıldığında orası artık bir harabeydi. Bu vahşetten sağ çıkabilenler hep beraber Mısır’a göç ettiler. Bu fitne dolayısıyla İbni Nehhas da Mısır’ın Menzel şehrine göç etti ve oraya yerleşti. Menzel ehli ona ikramda bulundu. Ancak o, bir süre sonra Dimyat'a yerleşip şehid edildiği h. 814 senesine kadar orada kaldı.
H. 814 senesinde Frenkler Mısır'ın "Tine" köyüne saldırdılar. Dimyat ehli Onlara yardım için yola çıktı. Yola çıkanların başında İbni Nehhas vardı. İki taraf arasında çok şiddetli bir savaş oldu. İbni Nehhas işte bu savaşta şehid edildi. O düşmana karşı arkasını dönüp kaçmadı, kahramanlar gibi savaştı ve (inşeAllah) şehid olarak Rabb'ine kavuştu.
Döneminde yaşayan ve Onu tanıyan pek çok alim, İbni Nehhas’ın faziletini, ilmini ve cihada olan düşkünlüğünü övmüş ve şöyle demişlerdir:
Hafız İbni Hacer: “İbni Nehhas, Dimyat sınırında cihad ediyordu. Hiç şubhe yok ki o, faziletin tümünü kendinde toplamıştır.”
İbnu’l Îmad el-Hanbeli: “Hiç Şubhesiz İbni Nehhas; şeyh, imam, allame ve önderdi.”
Es-Sahavi: “İbni Nehhas, feraiz ve hesab ilimlerini mükemmel derecede bilirdi. Öyle ki bu konuda kitap da tasnif etmiştir. Fıkhı da çok iyi bilirdi. Bunların dışındaki ilimlerde de parmağı vardı. Aynı zamanda hayır işleri yapmaya hırslıydı. İyilikleriyle ve ilmiyle böbürlenmezdi. Öne çıkmayıp kendini gizlerdi. Öyle ki onun güzel surete ve vücud itidalına
sahip olmasına rağmen görenler onu avamdan biri sanırdı. Onun en belirgin özelliği ise cihada olan düşkünlüğü idi. O şehid edilinceye kadar çok defa cihad etmiş ve ribatta bulunmuştur.”
Alimlerin söylediklerinden de anlaşıldığı üzere İbni Nehhas ilim ile ameli, davet ile cihadı birleştiren ender şahsiyetlerden birisidir. Onun ömrü ilim öğrenmek, öğretmek ve o ilimle amel etmek ile geçti ve şehadet ile sona erdi. Bununla birlikte İbni Nehhas ardında çok faydalı eserler de bıraktı.
