Selamunaleykum. Adak adamak caiz değilmi.?Ben bir çok kere adam adamıştım ve bu adakları ne içinde adadığım aklımda değil ama bazı adaklarım bazı günahlar içindir. Örnek olarak; Şu şu günahı birdaha yaparsam şu şu miktarda sadaka vereceğim. Bazanda bir dert geliyorduda adıyordum. Bu durumda bu adakları ne yapayım. Adak adamak caiz değilse bu adakları ne yapacam.?
İslami Forum, Dini Forum, islami site, islami sohbet, radyo, islami bilgiler
İslam-tr.org'a hoş geldiniz! Hemen üye olun ve kendi konularınızı, düşüncelerinizi paylaşarak bu platforma katılın. Oturum açtıktan sonra, İslam dini, tarih ve güncel konularla ilgili paylaşımlarda bulunabilirsiniz.
Çözüldü Adak Adamak Caiz mi? Adak / Nezir Çeşitleri ve İncelikleri Nelerdir?
- Konbuyu başlatan ebu hafs_
- Başlangıç tarihi
Çevrimdışı
Aleykum selam we rahmetullah;
Saîd İbnu'l Hâris anlatıyor: "İbnu Ömer (radıyallahu anhumâ)'yı şöyle söyler işittim:
"Siz nezretmekten (adaktan) yasaklanmadınız mı?
Rasulullah (aleyhissalâtu vesselâm) demişti ki: "Nezir; olacak bir şeyi ne öne alır ne de geriye bıraktırır. Ancak onunla cimriden mal çıkarılmış olur."
(Buhârî, Kader 6, Eyman 26; Muslim, Nezr 3, (1639); Ebu Dâvud, Eymân 26, (3287); Nesâî, Eymân 24, (7, 15,16)
"Onlar, adakları yerine getirirler ve kötülüğü yaygın bir günden korkarlar." (İnsan 7)
Adak Yasaklanmamıştır , haram değildir kardeşim. Adak, Kaderi değiştirmeyeceği, adakta bulunmaktan ziyade, adakta (kendinizi bağlamadan) bulunmadan, mecbur kalmadan Allah rıdası için ikramda bulunulmasının daha uygun olduğu gibi manalar içermektedir.
Adak / Nezir Çeşitleri ve İncelikleri
Nezir'in şarta bağlı olan ve olmayan şeklinde ikiye ayrıldığı gibi bu türler de ayrıca kendi aralarında çeşitli kısımlara ayrılmaktadırlar.
1- Şarta bağlı olan adaklar (Mekruh)
Bunlara ıstılâhî olarak "Muallak Adaklar" denir. Muallak adaklar ikiye ayrılır:
A- Bazı hususların gerçekleşmesine ve yapılmasına bağlanan adaklar. Meselâ 'Hastalığım geçer ve iyileşirsem şu kadar oruç tutacağım' veya 'Şu kadar kurban keseceğim' şeklinde yapılan adak gibi. Bu hastalığı geçerse bu ibâdeti derhal yerine getirmek gerekir. Böyle bir adağı daha sonra yapmak her ne kadar câiz ise de hemen yerine getirilmesi daha sevabdır.
B- Bazı iyi ve güzel hususların gerçekleşmemesi ve yapılmaması için adanan adaklar. Örneğin, 'Falan kimse ile konuşursam şu ibâdeti yapmak üzerime vâcib olsun' şeklindeki adaklar gibi. Burada koşulan şart falan kimse ile konuşmamadır. Bu şarta rağmen o kimse ile konuşulursa adağı yerine getirmek yahut bunun yerine yemin keffâreti ödemek gerekir.
Genel olarak belli bir şarta bağlanan adaklar belirtilen şartın gerçekleşmesinden önce yapılmazlar. Örneğin 'Falan işim olursa şu kadar oruç tutacağım' diye adak yapılıp o işi gerçekleşmeden adadığı orucu tutarsa adağını yerine getirmiş olmaz. Adı geçen işi gerçekleşince yeniden o orucu tutması gerekir.
Aslında mekruh olan, hadiste cimrilerin adağı olan bu adak / nezir şartlı olan adaktır. Yâni şu işim eğer olursa diye Allah (cc.)'a belli bir şarta bağlı olarak adanan adaktır.
Şartlı olan nezirde, adakta ne adanmışsa o yerine getirilmelidir. Mesela kişi şu işim eğer olursa 2 koyun keseceğim diye adakta bulunan kişi, daha sonra ikisinin yerine 1 tane büyükbaş kesmeye dönemez. Fakat Hanefi mezhebinin bu konuda usulu farklı olduğundan adağını değiştirmesine cevaz vermektedir. (İbn Âbidîn, Reddu’l-muhtâr, IX, 457, 463-464) Fakat ehl-i sunnet ulemanın cumhuru kişinin adadığı vâcibdir, onu daha değerli olanla değiştirmiş olsa bile bu sünnettir. Sünnet vâcibin yerine geçmez anlayışındadır. Yani 3 Koç adayan bir kimse bunun yerne 1 sığır veya 1 deve kesemez. Ne adamışsa onu yerine getirmelidir. Eğer adağını bulup yerine getirememe durumu var ise, bu sefer adağın değerine yakın diğerlerini yerine getirip getirememesi ise yine ihtilaflıdır. (Karrafi)
Yine bu tür nezirde adakta bulunan ve bakmakla yükümlü olan ehli bu adaktan yiyemez.
Aynı şekilde bu tür bir adak belirli bir zaman, yer ve kişilere yahut belli bir şekle bağlanırsa mutlaka bu belirlenen şekilde yapılması şart değildir. Meselâ 'Falan işim olursa falan gün veya falan ay oruç tutacağım, şu parayı falan adama vereceğim', yahut şu kadar namazı falan camide kılacağım' dese belirtilen işi gerçekleşince belirttiği gün veya ayda oruç tutması şart değildir. Zikrettiği kişiye belirlediği parayı vermesi yahut söylediği camide namaz kılması şartı aranmamaktadır. Orucunu istediği bir zamanda tutması, sadakasını istediği kimseye vermesi, namazını istediği herhangi bir camide kılması mümkündür.
2- Şarta bağlı olmayan adaklar (Mustehab)
Bunlara da "Mutlak Adaklar" adı verilmektedir. Bu tür adaklar da ikiye ayrılmaktadır.
A- Belirli olan yani muayyen adaklar:
Şarta bağlı olmadan yapılan adaklardır. Meselâ 'önümüzdeki perşembe günü oruç tutmayı adamak' gibi.
Belirli olmayan adaklar. Bunlara da 'Gayr-i Muayyen Adaklar' denir. Bu tür adaklar da hiçbir şart ve zamana bağlı olmayan adak türleridir. Meselâ "Şu kadar gün oruç tutacağım" diyerek hiçbir şart ve zamana bağlamadan bir müddet oruç tutmayı adamak gibi.
Şartsız olarak hayır, infak için yapılan adak mustehab. Mesela şu işimi halledince , şuraya varınca, ya da iyileşince inşeAllah bir koç keseceğim şeklinde yapılan adaktır. Bu tür mustehab adaklarda kişi önce küçükbaş adamışken daha sonra büyükbaş kesemez. Ne adakta bulunmuşsa onu kesmelidir.
Mustehab nezirde adakta bulunan ve bakmakla yükümlü olan ehli de bu adaktan yiyebilir.
Bütün bu hükümlere göre Mutlak yani bir şarta bağlı olmadan adanan oruçların kesin olarak yerine getirilmeleri gerekir. Belirli bir zamanda yapılması adanan adak başka bir günde kaza edilmelidir. Aynı şekilde bu tür mutlak adaklarda belirli bir yer ve kişi ile belirli bir miktar da önemli değildir. Mühim olan bu adakların yerine getirilmesidir. Belirlenen yer, kişi ve miktarlar değiştirilebilir.
İlgili Konu:
Araba, Temel Atma, Şifa Bulmak, Belanın Def'i Vb. Nedenlerle Kurban Kesmek Caiz mi?
Çözüldü - Araba, Temel Atma, Şifa Bulmak, Belanın Def'i vb. Nedenlerle Kurban Kesmek Caiz mi?
Adak Adama ve Kafirken Adakta Bulunup, İslam'a Girince Adağın Hukmu?
Çözüldü - Adak Adama ve Kafirken Adakta Bulunup, İslam'a Girince Adağın Hukmu Nedir?
Saîd İbnu'l Hâris anlatıyor: "İbnu Ömer (radıyallahu anhumâ)'yı şöyle söyler işittim:
"Siz nezretmekten (adaktan) yasaklanmadınız mı?
Rasulullah (aleyhissalâtu vesselâm) demişti ki: "Nezir; olacak bir şeyi ne öne alır ne de geriye bıraktırır. Ancak onunla cimriden mal çıkarılmış olur."
(Buhârî, Kader 6, Eyman 26; Muslim, Nezr 3, (1639); Ebu Dâvud, Eymân 26, (3287); Nesâî, Eymân 24, (7, 15,16)
"Onlar, adakları yerine getirirler ve kötülüğü yaygın bir günden korkarlar." (İnsan 7)
Adak Yasaklanmamıştır , haram değildir kardeşim. Adak, Kaderi değiştirmeyeceği, adakta bulunmaktan ziyade, adakta (kendinizi bağlamadan) bulunmadan, mecbur kalmadan Allah rıdası için ikramda bulunulmasının daha uygun olduğu gibi manalar içermektedir.
Adak / Nezir Çeşitleri ve İncelikleri
Nezir'in şarta bağlı olan ve olmayan şeklinde ikiye ayrıldığı gibi bu türler de ayrıca kendi aralarında çeşitli kısımlara ayrılmaktadırlar.
1- Şarta bağlı olan adaklar (Mekruh)
Bunlara ıstılâhî olarak "Muallak Adaklar" denir. Muallak adaklar ikiye ayrılır:
A- Bazı hususların gerçekleşmesine ve yapılmasına bağlanan adaklar. Meselâ 'Hastalığım geçer ve iyileşirsem şu kadar oruç tutacağım' veya 'Şu kadar kurban keseceğim' şeklinde yapılan adak gibi. Bu hastalığı geçerse bu ibâdeti derhal yerine getirmek gerekir. Böyle bir adağı daha sonra yapmak her ne kadar câiz ise de hemen yerine getirilmesi daha sevabdır.
B- Bazı iyi ve güzel hususların gerçekleşmemesi ve yapılmaması için adanan adaklar. Örneğin, 'Falan kimse ile konuşursam şu ibâdeti yapmak üzerime vâcib olsun' şeklindeki adaklar gibi. Burada koşulan şart falan kimse ile konuşmamadır. Bu şarta rağmen o kimse ile konuşulursa adağı yerine getirmek yahut bunun yerine yemin keffâreti ödemek gerekir.
Genel olarak belli bir şarta bağlanan adaklar belirtilen şartın gerçekleşmesinden önce yapılmazlar. Örneğin 'Falan işim olursa şu kadar oruç tutacağım' diye adak yapılıp o işi gerçekleşmeden adadığı orucu tutarsa adağını yerine getirmiş olmaz. Adı geçen işi gerçekleşince yeniden o orucu tutması gerekir.
Aslında mekruh olan, hadiste cimrilerin adağı olan bu adak / nezir şartlı olan adaktır. Yâni şu işim eğer olursa diye Allah (cc.)'a belli bir şarta bağlı olarak adanan adaktır.
Şartlı olan nezirde, adakta ne adanmışsa o yerine getirilmelidir. Mesela kişi şu işim eğer olursa 2 koyun keseceğim diye adakta bulunan kişi, daha sonra ikisinin yerine 1 tane büyükbaş kesmeye dönemez. Fakat Hanefi mezhebinin bu konuda usulu farklı olduğundan adağını değiştirmesine cevaz vermektedir. (İbn Âbidîn, Reddu’l-muhtâr, IX, 457, 463-464) Fakat ehl-i sunnet ulemanın cumhuru kişinin adadığı vâcibdir, onu daha değerli olanla değiştirmiş olsa bile bu sünnettir. Sünnet vâcibin yerine geçmez anlayışındadır. Yani 3 Koç adayan bir kimse bunun yerne 1 sığır veya 1 deve kesemez. Ne adamışsa onu yerine getirmelidir. Eğer adağını bulup yerine getirememe durumu var ise, bu sefer adağın değerine yakın diğerlerini yerine getirip getirememesi ise yine ihtilaflıdır. (Karrafi)
Yine bu tür nezirde adakta bulunan ve bakmakla yükümlü olan ehli bu adaktan yiyemez.
Aynı şekilde bu tür bir adak belirli bir zaman, yer ve kişilere yahut belli bir şekle bağlanırsa mutlaka bu belirlenen şekilde yapılması şart değildir. Meselâ 'Falan işim olursa falan gün veya falan ay oruç tutacağım, şu parayı falan adama vereceğim', yahut şu kadar namazı falan camide kılacağım' dese belirtilen işi gerçekleşince belirttiği gün veya ayda oruç tutması şart değildir. Zikrettiği kişiye belirlediği parayı vermesi yahut söylediği camide namaz kılması şartı aranmamaktadır. Orucunu istediği bir zamanda tutması, sadakasını istediği kimseye vermesi, namazını istediği herhangi bir camide kılması mümkündür.
2- Şarta bağlı olmayan adaklar (Mustehab)
Bunlara da "Mutlak Adaklar" adı verilmektedir. Bu tür adaklar da ikiye ayrılmaktadır.
A- Belirli olan yani muayyen adaklar:
Şarta bağlı olmadan yapılan adaklardır. Meselâ 'önümüzdeki perşembe günü oruç tutmayı adamak' gibi.
Belirli olmayan adaklar. Bunlara da 'Gayr-i Muayyen Adaklar' denir. Bu tür adaklar da hiçbir şart ve zamana bağlı olmayan adak türleridir. Meselâ "Şu kadar gün oruç tutacağım" diyerek hiçbir şart ve zamana bağlamadan bir müddet oruç tutmayı adamak gibi.
Şartsız olarak hayır, infak için yapılan adak mustehab. Mesela şu işimi halledince , şuraya varınca, ya da iyileşince inşeAllah bir koç keseceğim şeklinde yapılan adaktır. Bu tür mustehab adaklarda kişi önce küçükbaş adamışken daha sonra büyükbaş kesemez. Ne adakta bulunmuşsa onu kesmelidir.
Mustehab nezirde adakta bulunan ve bakmakla yükümlü olan ehli de bu adaktan yiyebilir.
Bütün bu hükümlere göre Mutlak yani bir şarta bağlı olmadan adanan oruçların kesin olarak yerine getirilmeleri gerekir. Belirli bir zamanda yapılması adanan adak başka bir günde kaza edilmelidir. Aynı şekilde bu tür mutlak adaklarda belirli bir yer ve kişi ile belirli bir miktar da önemli değildir. Mühim olan bu adakların yerine getirilmesidir. Belirlenen yer, kişi ve miktarlar değiştirilebilir.
İlgili Konu:
Araba, Temel Atma, Şifa Bulmak, Belanın Def'i Vb. Nedenlerle Kurban Kesmek Caiz mi?
Çözüldü - Araba, Temel Atma, Şifa Bulmak, Belanın Def'i vb. Nedenlerle Kurban Kesmek Caiz mi?
Adak Adama ve Kafirken Adakta Bulunup, İslam'a Girince Adağın Hukmu?
Çözüldü - Adak Adama ve Kafirken Adakta Bulunup, İslam'a Girince Adağın Hukmu Nedir?
Benzer konular
-
Soru Afganistan'a Hicret ve Oradaki Yaşam Hakkında Bilgisi Olan Var mı?- Başlatan Esad
- Cevaplar: 3
-
Çözüldü Fıtır Sadakası Veremeyecek Kadar Maddi Durumu Zayıf Olanlar Ne Yapmalıdır?- Başlatan SalihBeratt
- Cevaplar: 9
-
Soru Bir İnsanın Ahını Almanın Dünyadaki Cezası Nedir?
- Başlatan Mithat can
- Cevaplar: 16
-
Soru Avrupadaki Ülkelerden Vatandaşlık Almak Küfür müdür?
- Başlatan Mithat can
- Cevaplar: 23
-
Resim Muhafız Zekât, Tabib Sadaka, Kalkan Dua- Başlatan Abdulmuizz Fida
- Cevaplar: 0
-