TİCARET MALLARININ ZEKÂTI ALIŞ FİYATI ÜZERİNDE Mİ YOKSA SATIŞ FİYATI ÜZERİNDEN Mİ HESAPLANIR?
Ticaret mallarının zekâtı senenin sonunda piyasadaki değeri/fiyatı üzerinden yani malın satış bedeli üzerinden hesaplanır. Malın değeri ister satın alındığı değerden eksik olsun yahut ister fazla olsun fark etmez. Kişi bu şekilde zekatını verir ki vereceği miktar da kırkta birdir yani % 2.5 dur. (Risale Fi’z Zekat, Bin Baz, S.11. Risale Fi’z Zekat Bek bir Ebu Zeyd, S. 8)
Bu en mükemmel adalettir çünkü malın değeri/bedeli senenin sonunda malın satın alınmış olduğu değerden fazlada olabilir ad az olabilir.
Şayet bu kimse, toptan çalışan bir kimse ise toptan fiyatı üzerinden malı değerlendirir. Şayet perakende olarak satış yapan bir kimse ise perakende olarak değerini belirlemesi ve zekâtını vermesi gerekir. (Eş Şerh El-Mümti’ İbni Useymin, 6/146)
Şayet bu kimse hem toptan ve hem de perakende satış yapan bir kimse ise; toptan satmış olduğu malın bölümünü toptan fiyatı üzerinden diğer perakende satmış olduğu bölümünde perakende üzerinden değerlendirir. Böyle bir durumda bu kimse ihtiyatlı hareket ederek daha fazla vermesi gereken üzerinden verirse en efdal olan budur.
Muhammed Salih el Müneccid.
-TİCARET MALLARININ ZEKÂTI SATIŞ FİYATI ÜZERİNDEN Mİ HESAPLANIR YOKSA ALIŞ FİYATI ÜZERİNDEN Mİ HESAPLANIR?
Ticaret mallarının zekât hesaplaması sene sonunda mal sahibinin sattığı fiyat üzerinden hesaplanır. Adaletin gerektirdiği de zaten budur. Zekâtı çıkartılacak malların fiyatları artabilir de düşebilir de fakat sonuç olarak zekât, kişinin sahip olmuş olduğu maldan verilir.
-İbni Kudame “Muğni”de 4/249 şöyle demiştir: her kim ticaret malına sahip olur, nisap miktarına ulaşır, üzerinden bir sene geçerse, mal sahibi sene sonunda malın değeri üzerinden zekâtını hesap eder. Vereceği miktar ise kırkta birdir.
-El Mevsua’ El-Fıkhıyye de ise 13/171 şöyle demiştir: Bir tüccar malının zekâtını hesap ederken, malını satmak zorunda kalan, zor durumda olan bir kimsenin yapmış olduğu gibi bir fiyat üzerinden değil; malının zekâtını normal şartlarda malını kaça satacaksa o hesap üzerinden zekatını verir. Bunun için zekât malı senenin sonunda satış fiyatı üzerinden hesaplanır.
-İbni Useymin şöyle demiştir: Ticaret yapmak üzere bir arazi satan alan kimse doğal olarak satın almış olduğu malın değerinin yükselmesini bekler. Bunun zekâtı, senenin sonunda malın değerine bakılır ne kadar ediyor ise zekâtı hesaplanır. Daha sonra kırkta bir olarak zekâtı verilir.
Satın almış olduğun bu malın fiyatının; satın aldığın değerden fazla yahut eksik ya da aynı değerde olması arasında fark yoktur. Buna örnek verecek olursak: bir kimse, bir mal satın aldı. Satın aldığında bu mal 1000 lira idi. Senenin sonunda malın değeri 2000 oldu. Bu kimse zekât verirken 2000 üzerinden zekât verir. Bunun aksi ise kişi 1000 liraya aldığı bir mal sene sonunda 500 liraya düşmüş olabilir. Bu kimse ise 500 lira üzerinden zekât verir. Çünkü zekât mallarında önemli olan, zekât vacip olduğunda malın değeridir. (Mecmu’ Fetava İbni Useymin, 18/205)
-Suudi Arabistan Daimi Fetva komisyonuna şöyle bir soru sorulmuştur: Ticaret için alınmış olan bir arazi zekât hesabı nasıl yapılması gerekir? Malın satın alındığı değer üzerinden mi yoksa senenin sonunda malın ederi üzerinden mi hesap edilir?
Cevap: Ticaret için satın alınmış araziler, ticaret malları hükmünde zekâtları hesaplanır. Bu konuda genel kaide; Ticaret mallarının senenin sonunda ki değerleri üzerinden hesaplanmasıdır. Bu konuda malın satın alındığı değerine bakılmaz. Malın satın alındığı değerin fazlalaşması yahut malın değerinin azalması arasında bir fark yoktur. Zekât, malın satış zamanında ki değeri üzerinden verilir. Bunun miktarı ise kırkta birdir. Yani bir kimse 1000 riyallik bir arazi satın almış olsa, bu kimse 25 riyal zekât verir. (Suudi Arabistan Daimi Fetva komisyonuna 9/324)
Yine Suudi Arabistan Daimi Fetva komisyonu 9/319 bir başka soruya şöyle cevap vermiştir: Ticaret mallarının şer-i hesaplaması senenin sonunda zekât vacip olduğunda malın değeri üzerinden hesaplanır. Malın satın alındığı değere bakılmaz.
Bu nedenle bir tüccar ister toptan satış yapsın istese perakende satış yapsın malın satış fiyatı üzerinden zekâtını hesaplar.
-İbni Useymin kendisine sorulan bir başka fetvasında şöyle demiştir: Bilinmektedir ki bir malın zekâtı verilmesi gerektiği zaman, malın ne kadar ettiği hesaplanır ve zekâtı verilir. Fakat benim sormak istediğim; bir malın değeri toptan değişiyor aynı şekilde taksitle olduğunda yine değişiyor. Böyle bir malın toptan fiyatını mı göz önünde bulundurmamız lazım yoksa perakende fiyatını mı göz önünde bulundurmamız lazım?
Cevap: Şayet bu kimse, toptan çalışan bir kimse ise toptan fiyatı üzerinden malı değerlendirir. Şayet perakende olarak satış yapan bir kimse ise perakende olarak değerini belirlemesi ve zekâtını vermesi gerekiyor. (Mecmu’ Fetava İbni Useymin, 18/233)
SİZDE ALTINLARINIZI SATIŞ FİYATI ÜZERİNDEN HESAP ETMENİZ GEREKİR. BU FAKİRLER İÇİN EN FAYDALI OLANIDIR..Allah en doğrusunu bilendir...