Çevrimdışı
Bayram Günü Cumua Namazı Kılmanın Hükmü
Ebû Hurayra (r.anh)'den Peygamber (s.a.v.)'in şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir:
"Sizin şu gününüzde iki bayram bir araya geldi. İsteyen(e bayram namazı yeter) Cumua'yı kılmayabilir ama Biz Cumua'yı kılacağız.”
(Ebu Davud, Namaz, Bab 210 - 211, Hadis no: 1073; Buhârî, edâhî, 16; Nesâî, iydeyn, bab 13, 31, 32, Hadis no: 1398; İbn Mâce, ikâme 166; Dârimî, salât 225; Muvatta', iydeyn 5)
Cumua'ya rastlayan bir bayram gününde İbnu'z-Zubeyr bize günün evvvelinde (Bayram namazı vaktinde Bayram namazını) kıldırdı. Sonra Biz Cumua'ya gittik, fakat İbnu'z-Zubeyr gelmedi. Biz de namazımızı teker teker kıldık. O zaman İbn Abbâs Taif'te idi. Gelince durumu kendisine anlattık. Sünnete uygun davranmış, dedi.
(Ebu Davud, Namaz, Bab 210 - 211, Hadis no: 1070; Nesaî, iydeyn, Bab 32, Hadis no: 1398)
Mezheblere Göre
Hanbelî Mezhebine göre ; bayramı imamla beraber kılanlardan Cumua sakıt olur. Ancak hadis-i şerifte geçen "ama Biz Cumuayı kılacağız" ifadesinden dolayı Cumua'nın imamdan düşmediğini söylerler.
el-Hâdî, ifâdenin cem'i (çoğul) oluşuna bakarak imamla birlikte üç kişiye daha Cumuanın farziyyetinin devam ettiğini söyler.
Şevkânî, İbnu'z-Zubeyr'in imam olduğu halde Cumua'yı kalmamasını, İbn Abbas'ın da "sünnete uygun davranmış" demesini hatırlatarak, Hanbelîlerin bu görüşüne karşı çıkmakta ve Cumua'yı terk konusundaki ruhsatın umumi olduğunu söylemektedir.
Mâlikî Mezhebine göre; iki görüş nakledilir:
Mutarrif, İbn Vehb ve İbnu'l-Mâcişûn'un İmam Mâlik'den yaptıkları rivayete göre bayramı kılanın Cumua'yı kılması gerekmez.
İbn Kasım'ın Mâlik'den rivayetine göre ise, Cumua'nın farziyyeti düşmez, onun da kılınması gerekir. Mezhebin görüşü de budur.
Şâfiî Mezhebine göre; bu konuda şehirle köyü ayırırlar.
Onlara göre şehirliler için bayram kâfi değildir, Cumua da farzdır. Cuma ezanını işiten köylüler ise, meşhur olan kavle göre, Cumua kılmazlar, yerine öğle namazını kılarlar.
Hanefî Mezhebine göre; Hem bayramı hem de Cumua'yı kılmakla yükümlüdürler.
Hanbeli'lerin dışındaki mezheblerde bayram, Cumua'nın yerini tutmaz, Cumua'nın farziyyeti devam eder.
Bu görüşte olanlar, Peygamber'in Cumua kılıp kılmamakta muhayyerr bıraktığı kimselerin köylüler olduğunu, şehirliler için böyle bir ruhsatın söz konusu olmadığını söylerler. Köylüler çoğu kez bayram günleri Medine'ye gelirler ve bayram namazlarını Rasûlullah'la kılarlardı. Eğer Bayram Cumuaya tesadüf ederse, Cumua vakti gelinceye kadar onların Medine'de kalması kendileri için sıkıcı olur, bu da Onları meşakkate sevk ederdi. Rasûlullah bunu bildiği için müezzinine emreder, o da köylüler için, "sizden isteyen kalıp Cumua'yı kılsın, isteyen de köyüne dönsün" diye ilân ederdi. Buna göre üzerinde durduğumuz "Biz Cumua'yı kılacağız" sözündeki "Biz'den maksad, Medine'lilerdir.
Abdullah b. ez-Zubeyr ve İbn Abbâs, Rasûlullah'ın sağlığında henüz çocuk oldukları için sokakta "İsteyen Cumua'yı beklesin, isteyen dönsün" ilânının köylülerle ilgili olduğunu fark edememiş, bu yüzden de ruhsatın umûmî olduğunu zannetmiş olabilirler.
İmam Şafiî'nin, Ömer b. Abdulaziz'den rivayeti şöyledir:
"Rasûlullah devrinde iki bayram aynı güne geldi. Bunun üzerine Rasûlullah, "Avali' (Medine'nin yakınındaki köyler)den oturmak isteyen varsa otursun" buyurdu.
İbn Ezher'in âzadlısı Ebû Ubeyd demiştir ki:
"Osman b. Affân'la birlikte bir bayrama şahid oldum. Osman gelip namazı kıldı. Sonra cemaate hitaben, "Bu gününüzde iki bayram bir araya geldi. Âliye'lilerden Cumua'yı beklemek isteyen beklesin, kim de geri dönmek isterse, dönsün, kendisine izin verdim" dedi.
Bu rivayetler, açıklamakta olduğumuz hadislerdeki ruhsatın köylülerle ilgili olduğunu gösterir. Zâten farziyyeti kesin nassla sabit olan Cumua, böyle âhad rivayetlerle düşmez. Yukarıda görüldüğü gibi Şâfii'ler ruhsatın köylülerle ilgili olduğunu söylemişlerdir. Hanefîlere göre zaten köylerde Cumua farz değildir.
İlgili konu:
İslam'da Bayram Sayısı Nedir?
Cuma ve İki Bayram Gününün Hayırlısı?
Çözüldü - İslam'da Bayram Sayısı Nedir? Cuma ve İki Bayram Gününün Hayırlısı?
Cuma günü mu yoksa ramazan ve kurban bayramları mi daha hayırlı yada faziletli aralarında en hayırlı diye sıralama yapılır mi ? Diye sordu bir bacım ben düzgün bi cevap veremedim bu konuda yardımcı olur musunuz ?
www.islam-tr.org
Mezheblere Göre Bayram Namazı Hükmü ve Tekbir Sayısı Nasıldır?
Çözüldü - Mezheblere Göre Bayram Namazı Hükmü ve Tekbir Sayısı Nasıldır?
Hanefi Mezhebine göre bayram namazlarındaki tekbir sayılarının delili nedir? Bayram Namazlarındaki Tekbir Sayıları : Hanefi'lere göre iftitah tekbirinden sonra birinci rekatta fatiha'dan önce 3, ikinci rekatta zamm-ı sureden sonra 3 tekbir getirilir. Malikîler ve...
www.islam-tr.org
