Aleykum selam we rahmetullah kardeşim;
ayetin aslı ve ehl-i sunnete göre yorumu şöyledir:
"Cinleri de dumansız saf ateşten yarattı." (Rahman 15)
Allah, cinleri de, çeşitli renkler çıkararak yanan dumansız halis ateşten yarattı.
Âyet-i kerimede geçen ve "Dumansız saf ateş" diye tercüme edilen ( مَارِجٍ ) kelimesinin aslı, "Birbirine kanrışık şeyler" demektir. Burada birbirine karışanlardan maksad, ateşin alevinde görülen çeşitli renklerdir. Dumansız alevlerde bu gibi renkler görülür.
Aişe (r.anha) diyor ki:
"Rasulullah (s.a.v.) şöyle buyurdu: "Melekler nurdan yaratılmışlardır. Cinler ise dumansız renkli alevden. Âdem de, rabbinizin size anlattığı şekilde yaratılmıştır."
(Muslim, K. ez-Zuhd, bab: 60, Hadis no: 2996 ; Ahmed b. Hanbel, Musned, C. 2, Sf: 153)
el-Hasen şöyle demiştir: Cân (cin); İblistir. Bu da cinlerin atasıdır. "Can'ın cinnin tekili olduğu da söylenmiştir. "Dumansız ateş" lafzı İbn Abbas'dan nakledildiğine göre, alev demektir. O şöyle demektedir: Yüce Allah cinni katıksız (dumansız) ateşten yaratmıştır. Yine ondan nakledildiğine göre o alev aldığı zaman yan tarafında bulunan dilli bölümünden yaratılmıştır.
el-Leys şöyle demiştir: "Dumansız ateşMen kasıt, şiddetli alevi bulunan yukarı doğru yükselen şule demektir. İbn Abbas'tan rivayete göre bu, ateşin üstündeki alev olup kırmi2i, sarı ve yeşil renklerin birbirine karıştığı alevdir. Buna yakın bir açıklama Mucâhid'den nakledilmiştir. Hepsi de anlam İtibariyle birbirine yakındır.
Bir diğer açıklamaya göre; "Dumansız (diye meali verilen bu lafız) alıkonulmamış, serbest bırakılmış her bir iş demektir. el-Muberred'in görüşü de buna yakındır. O şöyle demektedir: Bu alıkonulmayan, serbest bırakılmış ateş demektir. Ebu Ubeyde ve el-Hasen de şöyle demiştir: Bu, ateş karışımıdır. Bunun aslı karışıp çalkalanma halini anlatmak üzere kullanılan köküdür. Rivayet olunduğuna göre yüce Allah iki ayrı ateş yaratmış ve sonra bunların birini diğerine karıştırmış. Biri diğerini yiyib bitirmiştir. İşte Semûm ateşi budur, Allah İblis'i ondan yaratmıştır.
Not: Mufessir diye misal olarak verdiğiniz "İmam İskender Ali Mihr" isimli bandrollu munâfıktan sakınasın!
Çevrimdışı
