Çevrimdışı
Doğada, dokunduğumuz her şeyde çok sayıda mikroorganizma bulunmaktadır. Ellerimiz günlük hayat içinde, çevre ile her türlü ilişkimizi sağlayan, bu nedenle de en çok mikroorganizma barındıran organımızdır. Ellerimiz yoluyla her yere taşınan bu mikroorganizmalar basit soğuk algınlığından, ciddi hastalıklara kadar birçok istenmeyen duruma neden olabilir.
El temizliği, günlük yapılması gereken en önemli kişisel temizliktir. Ellerin sık sık ılık su ve sabunla yıkanması, çatlak ve sıyrıkların oluşmasının engellenmesi, tırnakların kısa ve temiz olması bulaşıcı hastalıkların artmasını ve yayılmasını önlemenin en etkili yoludur. Bakteri ve virüslerin en temel geçiş yolu el teması ile olmaktadır. Kirli ve enfekte (hastalık yapıcı) ellerle kontamine (bulaşma) olan besin maddelerini tüketmek, çeşitli sindirim sistemi hastalıklarına yol açabilir. Elleri yıkamak; zararlı mikroorganizmaları yok etmek veya su ile ciltten uzaklaşmasını sağlamak için çok gereklidir.
Hastalıkların bulaşmasını, gıda zehirlenmelerinin oluşmasını önlemenin en etkili yollarından birisi de kişisel temizliğe dikkat etmektir.“El yıkama” önemi konusunda hemfikir olmamıza rağmen ihmal ettiğimiz konuların başında gelmektedir. Oysa çok basit kurallara dikkat ederek hem kendimizi hem de çevremizdekileri zararlı mikroorganizmalardan koruyabiliriz. Yapılan çalışmalarda bulunan sonuç; hangi yaşta olursa olsun insanlar ellerini, sadece birilerinin kendilerine baktıklarını düşündükleri zaman doğru teknikle yıkadıklarıdır. Bu nedenle küçük yaşlarda kazandırabildiğimiz davranışlar kalıcı olacaktır. Toplu yaşanılan yerlerde, özellikle okullarda doğru teknikle el yıkama işlemi alışkanlık haline getirilmelidir. El yıkamanın aşamaları nedenleri ile birlikte kavranabilindiğinde, kalıcılıkta sağlanmış olur. Sabunun elin her yerine temas etmesi için el yıkamaya başlarken önce suyla ellerin ıslatılması ve sıvı sabun kullanılması, en kirli bölgeler olan tırnakların ve başparmakların unutulmaması için ovalama yapılarak yıkanması, nemli ortamlarda mikroorganizmalar daha hızlı çoğaldığı için ellerin mutlaka kurulanması gerektiği, enfeksiyonun yayılmaması için tek kullanımlık kâğıt havlu kullanılması v.b neden-sonuç ilişkisine örnek olarak gösterilebilir.
El yıkama tekniğinde önemli üç etken; akar su,sabun ve ovuşturma (friksiyon)dır. Akar suyun mekanik kuvveti ve elleri ovuşturma işlemi deri kıvrımlarına yerleşen mikroorganizmaları yerlerinden çıkartır. Sabun ise toz ve kiri eriterek ciltten geçici mikroorganizmalarla kayıp gitmesine yardımcı olur
ELLER NE ZAMAN YIKANMALI
Kirli gördüğümüz zaman eller mutlaka doğru teknikle yıkanmalı.
*Yemeklerden önce ve sonra eller mutlaka doğru teknikle yıkanmalı.
*Tuvaletten önce ve sonra eller mutlaka doğru teknikle yıkanmalı.
*Hapşırdıktan, öksürdükten sonra eller mutlaka doğru teknikle yıkanmalı.
*Her dersten sonra eller mutlaka doğru teknikle yıkanmalı.
*Saçlarınızı taradıktan veya elledikten sonra eller mutlaka doğru teknikle yıkanmalı.
*Para alış verişinden sonra eller mutlaka doğru teknikle yıkanmalı.
*Hasta insanlara dokunmadan önce ve sonra eller mutlaka doğru teknikle yıkanmalı.
*Burnunuzu temizledikten sonra eller mutlaka doğru teknikle yıkanmalı.
*Kedi, köpek ve diğer tüm hayvanları elledikten sonra eller mutlaka doğru teknikle yıkanmalı.
*Tırnaklar kısa, yuvarlak kesilmeli. eller mutlaka doğru teknikle yıkanmalı.
*Okul eşyaları (kalem, silgi v.b.) temiz olmalı öğrenciler arası değiş-tokuş en aza indirgenmeli.
*Ellerin göze, ağza ve burna temasından kaçınılmalı.
*Tırnak yemek ve kalem arkasını ağza sokmak v.b. davranışlardan kaçınılmalı.
*Eller yıkandıktan sonra yemek yemeye başlayana kadar geçen sürede dahi ellerin kirlenebileceği unutulmamalı.
Parmak aralarimizi lutfen yikiyalim ozellikle abdest alirken;
Abdestte parmakları hilâllemek.
Şöyleki: El parmaklan birbirine sokulmak suretiyle hilâllenir. Ayak parmaklarının hilâllenmesi de el parmaklarının birisi ile yapılır. Sol elin serçe parmağı ile sağ ayağın altından ve serçe parmağın arasından hilâi-lenmeye başlanması ve sırayla devam edilerek sol ayağın serçe parmağında bitirilmesi müstehaptır.
Rasulullah (s.a.s) buyurdu ki:
"Abdest aldığın zaman ellerinin ve ayaklarının parmaklarını hilâlle."
(Ahmed, Tirmizi, İbni Mace, Ebu Davud, Nesei) Tirmizi, Hakim ve İbn-i Hibban bu hadis için sahih dediler.
Ve tabiki Ovalamak;
Abdest uzuvlarını üzerine dökülen su ile iyice ovarak yıkamak.
Ebu Hureyre (r.a) bir topluluğu temizlenme yerinde abdest alırken gördü ve dedi ki:
-"Abdestinizi (sünnet ve farzlarını yerine getirmek suretiyle) tam olarak alınız. Çünkü ben, Ebul Kasım Rasulullah (s.a.s)in:
-"Vay, topuklarının arkasını yıkamakta ihmalkârlık gösterenlere, ateşte görecekleri vardır" dediğini duydum."
(Buhari, Müslim, Ebu Davud, Tirmizi, Nesei)
-Osman (r.a) abdest almak için su istedi ve abdest almaya başlayarak üç defa ellerini yıkadı, sonra ağzını ve burnunun içini, sonra üç defa yüzünü, üç defa dirseklerine kadar sağ ve sol kolunu yıkadı, sonra da başını meshedip üç defa sağ ayağını, üç defa sol ayağı nı topuklarına kadar yıkadı ve bütün bunları yaptıktan sonra:
-"Peygamber (s.a.s)in benim şimdi abdest aldığım gibi abdest aldığını gördüm" dedi.
(Buhari, Müslim, Ebu Davud, Tirmizi)
dolusu kusan veya burnundan kan gelen gitsin abdest alsın. Eğer konuşmamış ise namazını tamamlasın."
(Beyhaki, İbni Mace, Dare Kutni) Muhamrr.ed b. Yahya bu hadis için sahih dedi.
El temizliği, günlük yapılması gereken en önemli kişisel temizliktir. Ellerin sık sık ılık su ve sabunla yıkanması, çatlak ve sıyrıkların oluşmasının engellenmesi, tırnakların kısa ve temiz olması bulaşıcı hastalıkların artmasını ve yayılmasını önlemenin en etkili yoludur. Bakteri ve virüslerin en temel geçiş yolu el teması ile olmaktadır. Kirli ve enfekte (hastalık yapıcı) ellerle kontamine (bulaşma) olan besin maddelerini tüketmek, çeşitli sindirim sistemi hastalıklarına yol açabilir. Elleri yıkamak; zararlı mikroorganizmaları yok etmek veya su ile ciltten uzaklaşmasını sağlamak için çok gereklidir.
Hastalıkların bulaşmasını, gıda zehirlenmelerinin oluşmasını önlemenin en etkili yollarından birisi de kişisel temizliğe dikkat etmektir.“El yıkama” önemi konusunda hemfikir olmamıza rağmen ihmal ettiğimiz konuların başında gelmektedir. Oysa çok basit kurallara dikkat ederek hem kendimizi hem de çevremizdekileri zararlı mikroorganizmalardan koruyabiliriz. Yapılan çalışmalarda bulunan sonuç; hangi yaşta olursa olsun insanlar ellerini, sadece birilerinin kendilerine baktıklarını düşündükleri zaman doğru teknikle yıkadıklarıdır. Bu nedenle küçük yaşlarda kazandırabildiğimiz davranışlar kalıcı olacaktır. Toplu yaşanılan yerlerde, özellikle okullarda doğru teknikle el yıkama işlemi alışkanlık haline getirilmelidir. El yıkamanın aşamaları nedenleri ile birlikte kavranabilindiğinde, kalıcılıkta sağlanmış olur. Sabunun elin her yerine temas etmesi için el yıkamaya başlarken önce suyla ellerin ıslatılması ve sıvı sabun kullanılması, en kirli bölgeler olan tırnakların ve başparmakların unutulmaması için ovalama yapılarak yıkanması, nemli ortamlarda mikroorganizmalar daha hızlı çoğaldığı için ellerin mutlaka kurulanması gerektiği, enfeksiyonun yayılmaması için tek kullanımlık kâğıt havlu kullanılması v.b neden-sonuç ilişkisine örnek olarak gösterilebilir.
El yıkama tekniğinde önemli üç etken; akar su,sabun ve ovuşturma (friksiyon)dır. Akar suyun mekanik kuvveti ve elleri ovuşturma işlemi deri kıvrımlarına yerleşen mikroorganizmaları yerlerinden çıkartır. Sabun ise toz ve kiri eriterek ciltten geçici mikroorganizmalarla kayıp gitmesine yardımcı olur
ELLER NE ZAMAN YIKANMALI
Kirli gördüğümüz zaman eller mutlaka doğru teknikle yıkanmalı.
*Yemeklerden önce ve sonra eller mutlaka doğru teknikle yıkanmalı.
*Tuvaletten önce ve sonra eller mutlaka doğru teknikle yıkanmalı.
*Hapşırdıktan, öksürdükten sonra eller mutlaka doğru teknikle yıkanmalı.
*Her dersten sonra eller mutlaka doğru teknikle yıkanmalı.
*Saçlarınızı taradıktan veya elledikten sonra eller mutlaka doğru teknikle yıkanmalı.
*Para alış verişinden sonra eller mutlaka doğru teknikle yıkanmalı.
*Hasta insanlara dokunmadan önce ve sonra eller mutlaka doğru teknikle yıkanmalı.
*Burnunuzu temizledikten sonra eller mutlaka doğru teknikle yıkanmalı.
*Kedi, köpek ve diğer tüm hayvanları elledikten sonra eller mutlaka doğru teknikle yıkanmalı.
*Tırnaklar kısa, yuvarlak kesilmeli. eller mutlaka doğru teknikle yıkanmalı.
*Okul eşyaları (kalem, silgi v.b.) temiz olmalı öğrenciler arası değiş-tokuş en aza indirgenmeli.
*Ellerin göze, ağza ve burna temasından kaçınılmalı.
*Tırnak yemek ve kalem arkasını ağza sokmak v.b. davranışlardan kaçınılmalı.
*Eller yıkandıktan sonra yemek yemeye başlayana kadar geçen sürede dahi ellerin kirlenebileceği unutulmamalı.
Parmak aralarimizi lutfen yikiyalim ozellikle abdest alirken;
Abdestte parmakları hilâllemek.
Şöyleki: El parmaklan birbirine sokulmak suretiyle hilâllenir. Ayak parmaklarının hilâllenmesi de el parmaklarının birisi ile yapılır. Sol elin serçe parmağı ile sağ ayağın altından ve serçe parmağın arasından hilâi-lenmeye başlanması ve sırayla devam edilerek sol ayağın serçe parmağında bitirilmesi müstehaptır.
Rasulullah (s.a.s) buyurdu ki:
"Abdest aldığın zaman ellerinin ve ayaklarının parmaklarını hilâlle."
(Ahmed, Tirmizi, İbni Mace, Ebu Davud, Nesei) Tirmizi, Hakim ve İbn-i Hibban bu hadis için sahih dediler.
Ve tabiki Ovalamak;
Abdest uzuvlarını üzerine dökülen su ile iyice ovarak yıkamak.
Ebu Hureyre (r.a) bir topluluğu temizlenme yerinde abdest alırken gördü ve dedi ki:
-"Abdestinizi (sünnet ve farzlarını yerine getirmek suretiyle) tam olarak alınız. Çünkü ben, Ebul Kasım Rasulullah (s.a.s)in:
-"Vay, topuklarının arkasını yıkamakta ihmalkârlık gösterenlere, ateşte görecekleri vardır" dediğini duydum."
(Buhari, Müslim, Ebu Davud, Tirmizi, Nesei)
-Osman (r.a) abdest almak için su istedi ve abdest almaya başlayarak üç defa ellerini yıkadı, sonra ağzını ve burnunun içini, sonra üç defa yüzünü, üç defa dirseklerine kadar sağ ve sol kolunu yıkadı, sonra da başını meshedip üç defa sağ ayağını, üç defa sol ayağı nı topuklarına kadar yıkadı ve bütün bunları yaptıktan sonra:
-"Peygamber (s.a.s)in benim şimdi abdest aldığım gibi abdest aldığını gördüm" dedi.
(Buhari, Müslim, Ebu Davud, Tirmizi)
dolusu kusan veya burnundan kan gelen gitsin abdest alsın. Eğer konuşmamış ise namazını tamamlasın."
(Beyhaki, İbni Mace, Dare Kutni) Muhamrr.ed b. Yahya bu hadis için sahih dedi.
