Çözüldü İnşirah Suresi 7. Ayetin Şahsi Yorumsuz Tam Meali Nedir?

Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla

فَاِذَا فَرَغْتَ فَانْصَبْۙ

Fe-iżâ feraġte fensab

***

Es selamu aleykum,

İnşirah Suresi 7. Ayetin "tam kelime anlamları ile" mealini aktarabilir misiniz? Gözlemlediğim kadarıyla bu ayet hakkında internette yer alan mealler, meali yazan kişilerin anlamlandırma/yorumlama çabalarını içeriyor ve bu sebepten farklı mealler ortaya çıkmış.

En doğrusu hangisi bilmek adına bu soruyu sormayı gerekli gördüm.

Âleykum selam we rahmetullahi we berakatuh

“Öyleyse, bir işi bitirdiğinde (boşaldığın zaman) diğer işe (geç) koyul / yorul” (İnşirah 7)
Yani "işe koyul" , o nasab’tan gelir ki nasab da yorulmaktır, işe devam etmektir.

Kelamın manasında da beş görüş vardır:
1 - "Farzlarından boşaldığın zaman gece namazına başla" ; bunu da ibn Mes’ud, demiştir.
2 - "Namazı bitirdiğin zaman duaya kalk" ; bunu da ibn Abbas, Dahhak ve Mukatil, demişlerdir.
3 - "Dünya işini bitirdiğin zaman ahiret ameli için yorul" ; bunu da Mucâhid, demiştir.
4 - "Teşehhudu bitirdiğin zaman dünyan ve ahiretin için dua et" ; Bunu da Şâbi ile Zuhri, demişlerdir.
5 - "Bedenin sağlam olduğu zaman sağlığından ibadetine vakit ayır" ; bunu da Ali bin Ebi Talha, demiştir.


Abd b. Humeyd, ibn Cerîr, ibnu'l-Munzir, ibn Ebî Hâtim ve ibn Merdûye'nin değişik kanallardan bildirdiğine göre ibn Abbâs: "Öyleyse, bir işi bitirince diğerine koyul". "Ve yalnızca Rabb'ine yönel" (İnşirah 7 - 8) âyetlerini açıklarken: "Namaz bitirdiğin zaman duaya başla. İhtiyacını Rabb'inden isteyip O'na yönel” demiştir. (İbn Cerir, 24/497)

İbn Merdûye'nin bildirdiğine göre İbn Abbâs: "öyleyse, bir işi bitirince diğerine koyul" (İnşirah 7) âyetini açıklarken: “Namazını bitirip de şehâdetini de getirdiğin zaman Rabb'ine yönelip dua et ve ihtiyacını ondan iste" demiştir.
İbn Ebi'd-Dunya'nın ez-Zikr’de bildirdiğine göre ibn Mes'ûd: "Öyleyse, bir işi bitirince diğerine koyul. Ve yalnızca Rabb'ine yönel” (İnşirah 7 - 8) âyetlerini açıklarken: “Namazı bitirince duaya dur ve ihtiyaçların için Rabb'ine yönel" demiştir.
İbn Ebî Hâtim, Dahhâk’tan bildirir: İbn Mes’ûd şöyle derdi: "Namazının sonunda abdesti bozulan kişinin namazı sahih olur. "Öyleyse, bir işi bitirince diğerine koyul" (İnşirah 7) âyetinde bahsedilen de budur. Bir işi bitirmeden kasıt da rukû ile secdeleri bitirmektir. "Ve yalnızca Rabb'ine yönel" (İnşirah 8) âyeti de henüz otururken Rabb'ine yönel ve ihtiyaçlarını O'ndan iste anlamındadır.”
İbnu'l-Munzir ve ibn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre ibn Mes'ûd: "Öyleyse, bir işi bitirince diğerine koyul " (İnşirah 7) âyetini açıklarken: "Farz namazları bitirdikten sonra gece namazlarına koyul" demiştir.
Firyâbî, Abd b. Humeyd, ibn Cerir ve ibn Ebî Hâtim’in bildirdiğine göre Mucâhid: "Öyleyse, bir işi bitirince diğerine koyul" (İnşirah 7) âyetini açıklarken: "Namazını bitirdiğin zaman duaya başla ve ihtiyaçlarını iste" demiştir. (İbn Cerir, 24/497)
Firyâbî, Abd b. Humeyd, İbn Cerir, ibn Nasr ve ibn Ebî Hâtim’in bildirdiğine göre Mucâhid: "Öyleyse, bir işi bitirince diğerine koyul. Ve yalnızca Rabb'ine yönel" (İnşirah 7 - 8) âyetlerini açıklarken: "Kendi şahsi işlerini bitirdikten sonra namaza koyul ve ihtiyaçlarını sadece Rabb'inden iste" demiştir. (İbn Cerîr, 24/499, 500)
Abdurrezzâk, Abd b. Humeyd, ibn Cerîr, Ibnu'l Munzir ve ibn Nasr’ın bildirdiğine göre Katâde: "Öyleyse, bir işi bitirince diğerine koyul" (İnşirah 7) âyetini açıklarken: "Namazını bitirdiğin zaman duaya başla" demiştir. (Abdurrezzâk, 2/381), ibn Cerîr, 24/498) ve ibn Nasr, Muhtasar Kiyâmi'l-Leyl, Sf: 16)
Abd b. Humeyd ve ibn Nasr’n bildirdiğine göre Dahhâk: “öyleyse, bir işi bitirince diğerine koyul. Ve yalnızca Rabb'ine yönel" (İnşirah 7 - 8) âyetlerini açıklarken:
"Farz namazların bitirdikten sonra Rabb'ine yönelip dua et ve ihtiyaçlarını Ondan iste" demiştir. (İbn Nasr, Sf: 16)
Abd b. Humeyd ve İbn Nasr’ın bildirdiğine göre Katâde: "öyleyse, bir işi bitirince diğerine koyul. Ve yalnızca Rabb'ine yönel" (İnşirah 7 - 8) âyetlerini açıklarken: "Peygamber (s.a.v.)'e namazını bitirdikten sonra duaya koyulması emredilmiştir" demiştir.
Hasan (-ı Basri) ise bunu açıklarken: "Savaştan döndükten sonra ibadete başlaması emredilmiştir" demiştir.
İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre Zeyd b. Eslem: "öyleyse, bir işi bitirince diğerine koyul" (İnşirah 7) âyetini açıklarken: "Cihadını yaptıktan sonra ibâdete başla" demiştir. (Fethu'l-Bârî’de (8/712) geçtiği üzere İbn Ebî Hatim)

İbn Kayyım el Cevziyye (rahimehullah) âyette geçen ve 'Hemen yorul' olarak çevirdiğimiz فَانْصَبْۙ 'Fe'n-sab' sözcüğü, "Kendini ibadet ve taatlere vererek, yalnız Allah'a yönelerek O'nun birliğine gönülden inanarak çalışıp yorulmak" demektir. İnsan, ne zaman bu iki temel ilkeye riayet ederse, o zaman yaptığı ibadetin derecesine göre gönlü genişler, yükü hafifler, şanı yükselir ve zorluğu kolaylığa dönüşür. (İbn Kayyim el Cevziyye, el-Kelam fi Mes'eleti's-Sima', Sf: 401-403)

İbn Kesir (rahimehullah) «Öyleyse boş kaldın mı hemen koyul ve Rabb'ına koş.» Dünya işlerini bitirince meşguliyetlerin son bulunca dunya ile ilişkilerini kesince ibâdete koyul. Zihnin rahat ve kuvvet dolu olarak ibâdete kalk. Niyyetini ve ibâdetini Rabb'ına tahsis et.
Rasûlullah (s.a.v.)'in sıhhati üzerinde ittifak bulunan hadîsindeki şu sözü de bu türdendir : Yemek hazırlandığında namaz yoktur. İki pis ile (idrar ve gaita) savaşıldığında da namaz yoktur. Rasûlullah (s.a.v.)'ın şu kavli de bu kabildendir :
Namaza çağırılıp akşam yemeği de hazır olursa, önce yemekle işe başlayın.
Bu âyetin tefsirinde Mucâhid der ki: Dunya işlerini bitirip namaz için kalktığında, Rabb'ın için dikil. Ve yine ondan nakledilen bir rivayette : Namaz için kalktığında ihtiyâçların için koş, demiştir.
îbn Mes' ûd'dan nakledilir ki; o, şöyle demiştir : Farzları bitirince geceleyin kıyama dur. İbn İyâz'dan da benzer bir rivayet nakledilir. Abdullah İbn Mes'ûd'dan nakledilen bir rivayette o, namazını bitirdikten sonra oturmakta isen kalk ve Rabb'ına koş, demiştir. Ali İbn Ebu Talha, İbn Abbâs'tan nakleder ki; o, «Öyle ise boş kaldın mi hemen koyul.» kavline duaya koyul, diye mânâ vermiştir. Zeyd İbn Eşlem, Dahhâk'tan nakleder ki; o, Öyle ise cihâddan
boşaldın mı ibâdete koyul, demiştir. (Ebu’l-Fida İsmail İbn Kesir, Hadislerle Kur’an-ı Kerim Tefsiri, Çağrı Yayınları: C. 15, Sf: 8505-8510)


Mûteber mufessir ve ulemalarımız ilgili âyetin izahatını yapmışlar. Şahsen ben de âyetin mealini anladığım şekilde en üstteki şekilde buraya koydum. Bu da dünyanın meşrû işleriyle çalışıp amel eden müslümanların, dünyevî işlerinin bitmesi durumunda (ben işimi yaptım deyip tembellik zaafı göstermeden) diğer başka bir hayırlı amellere, işlere koşturup yorulması, bu işlerin aralarında da hemen uhrevi işlere, yani ibadetlere koyulup daha sonrasında da dua ile Rabb'ından hem dunya hem ahiretteki güzelliklerin ve nîmetlerinden istemesi, şükretmesi istenmektedir. Buna da en yakın ve uygun İbn kesir açıklamıştır diye anlıyorum. (Allahu âlem)

CezakAllahu hayran Abdulmuizz abi, mealler oldukça zengin çeşitlilikteymiş maşaAllah, böyle bir şey hiç beklemiyordum. Ve İbni Kesir tefsiri aynen benim de bugüne kadar anladığım yöndeymiş elhamdülillah.

Tüm bunlardan benim anladığım yegâne ortalama bilgi:

Boş durmamak, daima bir işten bir diğerine geçerek meşgul olmak [dünya ve ahiret işlerinin farklı yorgunluklara sebep olduğunu düşünürsek, bir işle yorulan kısmımız ne ise (beden veya zihin), öteki işe başladığımızda dinlenmekte];

Ve bir diğer işe geçerken "önceki işi bitirmiş olmak" olarak görünüyor. Bu da yaptığımız işe güzelce odaklanmak için...

Ve bunun döngü şeklinde ilerlediğini düşünürsek hiç boş kalmaksızın ve farklı iş türleri olduğu için de çok yorulmaksızın sürekli çalışabilir oluruz.

Güncel:

Bu işlere gerektiğinde dinlenmelerimiz de, ailece geçen vakitler ve benzerleri de dahildir, yanlış anlama olmasın.

Abdulmuizz Fida' Alıntı:

Yanlış anlaşılmaz inşeAllah )

Genişletmek için tıkla ...

Elhamdülillah )