Neler yeni
İslami Forum, Dini Forum, islami site, islami sohbet, radyo, islami bilgiler

İslam-tr.org'a hoş geldiniz! Hemen üye olun ve kendi konularınızı, düşüncelerinizi paylaşarak bu platforma katılın. Oturum açtıktan sonra, İslam dini, tarih ve güncel konularla ilgili paylaşımlarda bulunabilirsiniz.

Çözüldü İslam'da Lider İstişare Yapmak ve Sonucuna Uymak Zorunda mıdır?

H Çevrimdışı

hutbetussahra

Hayat, İman ve Cihad...
İslam-TR Üyesi
Selamun aleykum.
İslam'da lider ya da yönetici/yöneticiler istişare yapmak zorunda mıdır?
Ve istişare yaptıkları zaman istişareden çıkan sonuca uymak zorunda mıdırlar?
 
Abdulmuizz Fida Çevrimdışı

Abdulmuizz Fida

فَاسْتَقِمْ كَمَا أُمِرْتَ
Admin
Âleykum selam we rahmetullahi we berakâtuh

Emir; bir karar vereceği zaman cemaatin, toplumun hayrını ve genel düşüncesine itibar eder ve konu hakkında düşüncelerini öğrenip değerlendirme yapması hikmetli olup, uygun olandır. Ayrıca halkın veya temsilcilerinin görüşlerini almak, yönetimin meşrûiyetini artırır

"Onlar (mûminler), Rabb'lerine icabet ederler, namazı dosdoğru kılarlar, işlerini aralarında şûra (danışma) ile yürütürler ve kendilerine verdiğimiz rızıktan infak ederler." (Şûra 38)

"...Onlara karşı yumuşak davrandın. Eğer kaba, katı yürekli olsaydın, etrafından dağılıp giderlerdi. O hâlde onları afvet, bağışlanmaları için dua et ve işlerde onlarla istişare et. Bir kez karar verdin mi, Allah’a tevekkul et. Şubhesiz Allah tevekkül edenleri sever." (Âl-i İmran 159)

Emir; meseleler hakkında oylamaya sunmadan şûra ehlinin tek tek görüşlerini ve düşüncelerini (istişare) sorabilir. Bunun sonucunda şûra ehli, konu hakkında ittifak etmiş dâhi olsa Emir" Şûra ehline değerlendirmeleri için teşekkür edip, mustefid oldum deyip tam aksi görüş bildirip, farklı bir emir de verebilir, veya çoğunluğun görüşüne katılabilir, uygulayabilir. Fakat Lider, maslahat ve meşrûiyet açısından istişare sonucuna uymasa bile, kamu yararını ve adaleti gözetmek zorundadır.
Emir, oylamaya sunmayarak sadece istişare ettiği, fakat çoğunluğun görüşünün aksine bir karar vermiş olsa; bu kararın sonucu İslam toplumunun veya müslümanların aleyhine sonuçlanmış olsa bile şûra ehlindeki müslümanlar "Ben zaten farklı görüş bildirmiştim, ben şöyle demiştim, ben katılmamıştım vb." söylemlerle itiraz veya sitemlerde bulunmamalıdırlar.

Nitekim Rasulullah (s.a.v.), Uhud savaşı için karar verirken şehir dışında mı yoksa Medine içinde mi yapılması gerektiği konusunda sahabeleriyle istişare etmiş, çoğunluğun görüşü olan şehir dışında savaşma fikrine uymuştur.

Yukarıdaki pratiğin aynısı olarak Emir, Şûra ehlinin görüşlerini (istişare edip) öğrenip , karar vermek için oylamaya sunarsa; oylamanın sonucunda en fazla oy olan görüş karar için kazanmış, seçilmiş karar olur. Oylamada eşitlik olması durumunda, Emir'in oy verdiği seçenek kazanmış sayılır.
".. Onlarla işlerde istişare et. Bir kez karar verdin mi, Allah’a tevekkul et." (Âl-i İmran 159)

İslam âlimlerinin çoğunluğu, liderin istişare ettiği kişilerin görüşlerini dikkate almasının önemli olduğunu, ancak nihai kararı vermenin liderin sorumluluğunda olduğunu belirtir. Demokrasilerde olduğu gibi Emir, çoğunluğun görüşüne katılmak zorunda değildir. Konuyu oylamaya sunarsa, çıkan sonuca uyması gerekir. İslam'da ideal yönetim şekli, adalet ve istişareyi merkeze alan bir yönetimdir.
 
Abdulmuizz Fida Çevrimdışı

Abdulmuizz Fida

فَاسْتَقِمْ كَمَا أُمِرْتَ
Admin
peki istişare etmeden karar alabilir mi?
Adı üzerinde Emir, hoş karşılanmasa da kimseye danışmadan, istişare etmeden karar alabilir; fakat kritik ve umumu ilgilendiren hassas meselelerde istişare etmesi, muslumanlara (ehil kimselerle) değer vererek işin içine sokarak istişarede bulunması sorumluluğu paylaşması uygun olandır.
Emir, İstişare Etmeden Karar Alabilir mi?

1. Şûra İlkesinin Önemi:
Şûra, İslam toplumunda liderlerin keyfi davranışlarını engelleyen bir mekanizmadır. Emir, önemli kararları alırken, özellikle toplumu etkileyen meselelerde âlimler, uzmanlar ve ilgili kimselerle istişare etmelidir. İstişareye aykırı davranış, liderin halktan kopmasına ve hatalı kararlar almasına yol açabilir.

2. Zaruret Durumları:
Acil bir durum veya zarûret hâlinde, zaman kaybetmeden karar alınması gerekiyorsa, lider istişare yapmadan da hareket edebilir. Ancak bu durumda alınan kararların adaletli, şeriata uygun ve toplum yararına olması gerekir.

3. İstişare Sonucuna Bağlılık:
Lider, istişare sonucu alınan ortak görüşlere genellikle bağlı kalmalıdır. Ancak istişare bağlayıcı olmayıp, lider nihai kararı alma yetkisine sahibtir. Bu noktada liderin niyeti, bilgeliği ve topluma karşı sorumluluk duygusu belirleyici olur.

İslam'da liderin, keyfi ve tek taraflı kararlar alması hoş karşılanmaz. Şûra, toplumun güvenini kazanmanın ve liderin kararlarında isabetli olmasının önemli bir aracıdır. Ancak şartlar gerektiriyorsa, istişare yapmadan alınan kararların da İslami değerlere uygun olması ve toplum yararını gözetmesi esastır.
 
Üst Ana Sayfa Alt