I
Çevrimdışı
Kadının Yanında Mahremi Olmadan Yolculuk Yapması
Rahman ve Rahim Olan Allah’ın Adıyla
…“Mu’min erkeklere de ki: Gözlerini (haramlardan) sakınsınlar, ırzlarını korusunlar. Bu davranış onlar için daha temizdir. Şubhe yok ki Allah, onların yaptıklarından hakkıyla haberdardır. Mu’min kadınlara da de ki: Gözlerini (haramdan) sakınsınlar, ırzlarını korusunlar.” (Nur, 30-31)
“Şubhesiz Müslüman erkeklerle Müslüman kadınlar… namuslarını koruyan erkeklerle (namuslarını) koruyan kadınlar, Allah’ı çokça anan erkeklerle Allah’ı çokça anan kadınlar var ya, işte Allah, bunlar için bir mağfiret ve büyük bir mukâfaat hazırlamıştır. “(Ahzab, 35)…
Mahrem yerleri korumanın yollarından birisi de, beraberinde kendisini abes işler yapanların ve fâsıkların hudutlarından koruyup himaye edecek bir mahremi bulunmaksızın kadının yolculuk yapmasını engellemektir. Beraberinde bir mahremi olmaksızın kadının yolculuk yapmasını engelleyen sahih bir takım hadis-i şerifler, bize kadar ulaşmış bulunmaktadır. Bunlardan birisi İbn Ömer tarafından rivayet edilmiştir. Buna göre Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur:
“Kadın beraberinde mahrem bulunmadığı sürede üç günlük bir mesafeye tek başına yolculuk yapamaz.” (Buhari, Muslim)
Ebu Said el-Hudri radıyallahu anh’dan gelen rivayete göre, Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem, kadının beraberinde kocası yahut herhangi bir mahremi bulunmaksızın iki gün ya da iki gecelik bir yolculuğa çıkmasını yasaklamıştır. “ (Buhari, Muslim)
Ebu Hurayra radıyallahu anh’dan rivayete göre, Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur:
“Bir kadının beraberinde onun için mahrem olan birisi bulunmadıkça bir gün ve bir gecelik bir mesafe çeken bir yolculuğa çıkması helâl değildir.” (Buhari, Muslim)
Hadis-i şerifte belirlenen üç gün, iki gün ve bir gece bir gündüz tesbitlerinden maksat, o dönemlerde bilinen yayan yürümek ve binekler üzerinde yol almak gibi nakil araçlarıdır. Hadislerin üç gün, iki gün, bir gece bir gündüz ve bundan daha az değişik süre tesbitleri ihtiva etmeleri ile ilgili olarak ilim adamları; “Maksat ifadelerin zahiri değildir. Ancak kendisine yolculuk adı verilen her şeyin kastedildiğidir.” şeklinde söylemişlerdir. Buna göre (böyle bir yolculuğu) kadının yalnız başına yapması yasaktır.
İmam Nevevi, Sahih-i Muslim Şerhi’nde şunları söylemektedir:
“Hulasa, kendisine yolculuk denilebilecek bir mesafeye kadının beraberinde kocası ya da mahremi bulunmaksızın gitmesi yasaktır. Bu süre ister üç gün, ister iki gün, ister bir gün, ister bir berîdlik mesafe, isterse de başka bir uzaklık olsun farketmez. Çünkü bu hususta İbn Abbas’ın mutlak rivayeti delildir. Bu konuda geçen Buhari ve Muslim’in rivayetlerinin sonuncusu odur. Bu rivayet:
“Hiçbir kadın beraberinde mahremi bulunmaksızın yolculuk yapamaz” şeklindedir. Bu ise kendisine sefer adı verilen bütün yolculukları kapsar. Doğrusunu en iyi bilen Allah’tır.” (IX, 103)
Farz olan hac için kadınlar ile birlikte yolculuk yapmasının caiz olduğuna fetva verenlere gelince; bu fetva sünnete muhaliftir. İmam Hattabi, Meâlimu’s-Sunen’de –İbnu’l Kayyım’ın Tehzib’i ile birlikte yapılmış baskısında- şunları söylemektedir:
“Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem kadına, beraberinde mahremi olan bir erkek bulunmaksızın yolculuk yapmasını yasaklamıştır. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’in tesbit ettiği şartı göz önünde bulundurmadan hac yolculuğu yapılabileceğini söylemek sünnete aykırıdır. Mahremsiz yolculuğa çıkması bir masiyet olduğuna göre bu durumda onun haccetmesi gerektiğini söylemek caiz olmaz. Çünkü böyle bir şey, sonunda masiyete ulaştıran bir yolla itaat etmektir…” (II,276-277)
Şunu belirtelim ki; onlar (bu fetvayı verenler) kadının mutlak olarak mahremsiz yolculuk yapmasını kabul etmemektedirler. Onların böyle bir yolculuğu kadın için mubah kabul etmeleri sadece farz olan hac yolculuğu içindir. İmam Nevevi, Mecmû’da şunları söylemektedir:
“Tatavvu (nafile hac için, ticaret, ziyaret ve buna benzer) yolculuklar ise beraberinde mahrem bulunmaksızın câiz değildir.” (VIII,249)
Bu dönemde, kadının bütün yolculuklarında mahremsiz yola çıkması hususunda işi gevşek tutan kimselerin bu kanaati, sözlerine itibar edilir ilim adamlarından hiç kimse tarafından paylaşılmamaktadır.
Bunlara göre:
"Kadının mahremi onu uçağa bindirir, sonra bir diğer mahremi gitmek istediği yere ulaştığı vakit onu karşılar."
Çünkü bunların kanaatine göre uçakta, erkek-kadın pek çok yolcu bulunmaktadır.
Böylelerine biz şunu söyleriz:
Asla! Uçaktaki tehlike diğerlerinden daha fazladır. Çünkü yolcular onunla ihtilat halindedir. Belki bir erkeğin yanında oturur, belki uçak gitmek istediği istikametten bir başka alana gitmek zorunda kalabilir. Bu durumda kendisini karşılayacak kimse bulamaz ve sonuçta tehlikeye maruz kalır, bilmediği ve mahremi bulunmayan bir yerde kadının hali ne olacaktır?
(SALİH el-FEVZAN/ Mu’min Hanımlara Özel Uyarılar (sf: 125-128)
Kadının birlikte yolculuğa çıkabileceği mahrem de dört şart aranır. Bunlar; müslüman olması, baliğ olması, akıllı olması ve erkek olmasıdır. Rasûlullah sallallah u aleyhi ve sellem şöyle buyurur:
“... Babası, oğlu, kocası, erkek kardeşi veya mahremi olan başka bir erkek.”
Ayrica bu konu hakkinda Ibn Kayyim´in Taklid Risalesi (sf: 50 - 55) adlı eserine muracaat edebillirsiniz.
Rahman ve Rahim Olan Allah’ın Adıyla
…“Mu’min erkeklere de ki: Gözlerini (haramlardan) sakınsınlar, ırzlarını korusunlar. Bu davranış onlar için daha temizdir. Şubhe yok ki Allah, onların yaptıklarından hakkıyla haberdardır. Mu’min kadınlara da de ki: Gözlerini (haramdan) sakınsınlar, ırzlarını korusunlar.” (Nur, 30-31)
“Şubhesiz Müslüman erkeklerle Müslüman kadınlar… namuslarını koruyan erkeklerle (namuslarını) koruyan kadınlar, Allah’ı çokça anan erkeklerle Allah’ı çokça anan kadınlar var ya, işte Allah, bunlar için bir mağfiret ve büyük bir mukâfaat hazırlamıştır. “(Ahzab, 35)…
Mahrem yerleri korumanın yollarından birisi de, beraberinde kendisini abes işler yapanların ve fâsıkların hudutlarından koruyup himaye edecek bir mahremi bulunmaksızın kadının yolculuk yapmasını engellemektir. Beraberinde bir mahremi olmaksızın kadının yolculuk yapmasını engelleyen sahih bir takım hadis-i şerifler, bize kadar ulaşmış bulunmaktadır. Bunlardan birisi İbn Ömer tarafından rivayet edilmiştir. Buna göre Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur:
“Kadın beraberinde mahrem bulunmadığı sürede üç günlük bir mesafeye tek başına yolculuk yapamaz.” (Buhari, Muslim)
Ebu Said el-Hudri radıyallahu anh’dan gelen rivayete göre, Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem, kadının beraberinde kocası yahut herhangi bir mahremi bulunmaksızın iki gün ya da iki gecelik bir yolculuğa çıkmasını yasaklamıştır. “ (Buhari, Muslim)
Ebu Hurayra radıyallahu anh’dan rivayete göre, Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur:
“Bir kadının beraberinde onun için mahrem olan birisi bulunmadıkça bir gün ve bir gecelik bir mesafe çeken bir yolculuğa çıkması helâl değildir.” (Buhari, Muslim)
Hadis-i şerifte belirlenen üç gün, iki gün ve bir gece bir gündüz tesbitlerinden maksat, o dönemlerde bilinen yayan yürümek ve binekler üzerinde yol almak gibi nakil araçlarıdır. Hadislerin üç gün, iki gün, bir gece bir gündüz ve bundan daha az değişik süre tesbitleri ihtiva etmeleri ile ilgili olarak ilim adamları; “Maksat ifadelerin zahiri değildir. Ancak kendisine yolculuk adı verilen her şeyin kastedildiğidir.” şeklinde söylemişlerdir. Buna göre (böyle bir yolculuğu) kadının yalnız başına yapması yasaktır.
İmam Nevevi, Sahih-i Muslim Şerhi’nde şunları söylemektedir:
“Hulasa, kendisine yolculuk denilebilecek bir mesafeye kadının beraberinde kocası ya da mahremi bulunmaksızın gitmesi yasaktır. Bu süre ister üç gün, ister iki gün, ister bir gün, ister bir berîdlik mesafe, isterse de başka bir uzaklık olsun farketmez. Çünkü bu hususta İbn Abbas’ın mutlak rivayeti delildir. Bu konuda geçen Buhari ve Muslim’in rivayetlerinin sonuncusu odur. Bu rivayet:
“Hiçbir kadın beraberinde mahremi bulunmaksızın yolculuk yapamaz” şeklindedir. Bu ise kendisine sefer adı verilen bütün yolculukları kapsar. Doğrusunu en iyi bilen Allah’tır.” (IX, 103)
Farz olan hac için kadınlar ile birlikte yolculuk yapmasının caiz olduğuna fetva verenlere gelince; bu fetva sünnete muhaliftir. İmam Hattabi, Meâlimu’s-Sunen’de –İbnu’l Kayyım’ın Tehzib’i ile birlikte yapılmış baskısında- şunları söylemektedir:
“Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem kadına, beraberinde mahremi olan bir erkek bulunmaksızın yolculuk yapmasını yasaklamıştır. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’in tesbit ettiği şartı göz önünde bulundurmadan hac yolculuğu yapılabileceğini söylemek sünnete aykırıdır. Mahremsiz yolculuğa çıkması bir masiyet olduğuna göre bu durumda onun haccetmesi gerektiğini söylemek caiz olmaz. Çünkü böyle bir şey, sonunda masiyete ulaştıran bir yolla itaat etmektir…” (II,276-277)
Şunu belirtelim ki; onlar (bu fetvayı verenler) kadının mutlak olarak mahremsiz yolculuk yapmasını kabul etmemektedirler. Onların böyle bir yolculuğu kadın için mubah kabul etmeleri sadece farz olan hac yolculuğu içindir. İmam Nevevi, Mecmû’da şunları söylemektedir:
“Tatavvu (nafile hac için, ticaret, ziyaret ve buna benzer) yolculuklar ise beraberinde mahrem bulunmaksızın câiz değildir.” (VIII,249)
Bu dönemde, kadının bütün yolculuklarında mahremsiz yola çıkması hususunda işi gevşek tutan kimselerin bu kanaati, sözlerine itibar edilir ilim adamlarından hiç kimse tarafından paylaşılmamaktadır.
Bunlara göre:
"Kadının mahremi onu uçağa bindirir, sonra bir diğer mahremi gitmek istediği yere ulaştığı vakit onu karşılar."
Çünkü bunların kanaatine göre uçakta, erkek-kadın pek çok yolcu bulunmaktadır.
Böylelerine biz şunu söyleriz:
Asla! Uçaktaki tehlike diğerlerinden daha fazladır. Çünkü yolcular onunla ihtilat halindedir. Belki bir erkeğin yanında oturur, belki uçak gitmek istediği istikametten bir başka alana gitmek zorunda kalabilir. Bu durumda kendisini karşılayacak kimse bulamaz ve sonuçta tehlikeye maruz kalır, bilmediği ve mahremi bulunmayan bir yerde kadının hali ne olacaktır?
(SALİH el-FEVZAN/ Mu’min Hanımlara Özel Uyarılar (sf: 125-128)
Kadının birlikte yolculuğa çıkabileceği mahrem de dört şart aranır. Bunlar; müslüman olması, baliğ olması, akıllı olması ve erkek olmasıdır. Rasûlullah sallallah u aleyhi ve sellem şöyle buyurur:
“... Babası, oğlu, kocası, erkek kardeşi veya mahremi olan başka bir erkek.”
Ayrica bu konu hakkinda Ibn Kayyim´in Taklid Risalesi (sf: 50 - 55) adlı eserine muracaat edebillirsiniz.
