Çözüldü Kızı Kaçan Baba, Nasıl Bir Tavır (yol) Izlemelidir?

Es-selamun akeykum kardeşler ilim sahibi olan kardeşlerden bu konu ile alakalı bilgi istiyecektim, biliyorsunuz islamda kız kaçırmak gibi bir durum söz konusu değildir bu Selef döneminde bilinen bir mesele olmamakla beraber selef alimleri böyle bir vakıanın olmamasından dolayıda üzerinde konuşma gereğide duymamışlardır... Öyleyse bu güncel mesele için şunları sormak istiyorum acaba kaçan bir bayana ailesinin nasıl bir tavır takınması gerekiyor... bu durumun ne şekilde uzlaşıya bağlanması lazım ? bu konuda aile bireylerinin bir tavır olarak onun ile konuşmaması caiz mi ?

cendeller' Alıntı:

Es-selamun akeykum kardeşler ilim sahibi olan kardeşlerden bu konu ile alakalı bilgi istiyecektim, biliyorsunuz islamda kız kaçırmak gibi bir durum söz konusu değildir bu Selef döneminde bilinen bir mesele olmamakla beraber selef alimleri böyle bir vakıanın olmamasından dolayıda üzerinde konuşma gereğide duymamışlardır... Öyleyse bu güncel mesele için şunları sormak istiyorum acaba kaçan bir bayana ailesinin nasıl bir tavır takınması gerekiyor... bu durumun ne şekilde uzlaşıya bağlanması lazım ? bu konuda aile bireylerinin bir tavır olarak onun ile konuşmaması caiz mi ?

Genişletmek için tıkla ...

Âleykum selam we rahmetullah ;

Evlenilecek kızın velisinin izni olmadan kaçırarak evlenib eş yapmak, Hanefi mezhebine göre câiz olmakla beraber, Cumhur mezhebe göre böyle bir evlilik meşru değildir.
Ebu Hanife, nikahta velinin iznini ergin olmayan kız için şart koşmuş, yetişkin kız için velisinin izni nikahın şartından / farzından görmediğinden bilhassa Hanefi mezhebinin ağırlıkta olduğu coğrafyalarda kız kaçırma oldukça yaygın bir hal almıştır. Kız kaçırma sebebiyle pek çok sorunlar ve dövüşler, küslükler meydana gelmektedir.

Hanefî mezhebi dışındaki üç mezhebe göre nikâhın ruknu olan veli, "mucbir veli" durumundadır. Sırasıyla baba, dede; ana-baba bir erkek kardeş mucbir veli olurlar. Bakire olan kızın rıdası olmasa da esas itibariyle bunlar kızı evlendirebilirler. Fakat, her ne kadar bu hüküm mutlak gibi görünüyorsa da, birtakım istisna ve şartları vardır. Meselâ, şu beş şart mevcudtsa kızın velisinin izni alınmadan, sâdece kendisinin muvafakati ile nikâh akdedilir.
Bu şartlar şunlardır:

1. Veli ile kız arasında herhangi bir şekilde düşmanlık varsa,
2. Kız ile damat adayı arasında bir düşmanlık varsa,
3. Damat adayı kıza mehir veremeyecek durumda fakir ise,
4. Mehr-i misil veremeyecek kadar maddî durumu musait değilse,
5. Adam âmâ veya yaşlı ise.

Bu gibi durumlarda veli selâhiyetini kullansa da yapılan nikâh sahih olmaz. Çünkü kadının zor durumda olacağı, büyük bir huzursuzluk ve geçimsizlik içine gireceği baştan bellidir. Halbuki nikâhtaki esas maksad, eşlerin birbirinden memnun olarak yaşamaları, aile yuvasının dünyada iken bir saadet merkezi mahiyetinde bulunmasıdır. (Hukuk-i İslâmiye ve Istılâhat-ı Fıkhiyye Kamusu, C.II, sf: 55-58)

Şafiî mezhebine göre;
bir kıza denk ve uygun bir erkek talib olur, kız da arzu eder, fakat velisi evlendirmeye yanaşmaz mâni olursa, sorumlu sayılacağı gibi, veli olmaktan da düşer. Yine kıza denk ve uygun bir erkek talib olur, kız da radı olursa, fakat yine velisi (babası) bazı bölgelerimizde (bilhassa Türkiye'nin doğu illerinde) olduğu gibi fazla başlık talebinde bulunduğu takdirde mucbir veli olamaz, velayetine itibar edilmez. Artık velinin izninin şartı aranmaz. Mümkün olursa kız o talibli ile evlendirilir. Veli mâni olursa büyük bir vebal altına girmiş olur. İşte başlık belâsının yaygınlaştığı vilâyetlerimizde bu mahzurlu durumlar sık sık görülmekte, kızın velisi de, "velayet" selâhiyetini kullanarak bazı günahların ve huzursuzlukların doğmasına sebeb olmaktadır. (İmam Şafii, el-Umm, 5: 20; Şafiî ilmihali, sf: 443)

Kızı kaçan velinin, kaçıran kişinin İslami yapısının olumlu olmasına göre, uzlaşmacı ve avfedici bir yol izlemesi, tecrübe ile uygun olacağı munasib görülmektedir. Aksi taktirde aileler arasında hem husumet, hem de kişinin kendi öz kızı ve torunlarından uzak ve dargın kalacak, her iki taraf için de bir yıkım olacaktır.
Bu sebeble kız velisine düşen , kızının kaçmasına sebeb olacak yaklaşım ve zorluklardan sakınmalı, daha işin başındayken (kızı kaçmadan), hem kızını yetiştirmeli, eğitmeli hem de kızına talib olacak erkek adaylarında arzuladığı şartları az çok en baştan belli ederse, erkek tarafı kızı kaçırma seviyesine gelmeden ya tamamen uzaklaşacak, yahud o şartlara uygun ise talib olarak velisinin izniyle evlenebilecektir.

"Sen af yolunu tut, iyiliği emret, cahillerden yüz çevir." (Â'raf 199)


İlgili Konu:

İslam'a Göre Kız Kaçırmanın Hükmü ?
https://www.islam-tr.org/konu/islama-gore-kiz-kacirmanin-hukmu.29538/